Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Σάββατο, Νοεμβρίου 03, 2012

Τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ Λαζάρου (Λουκ. ιστ΄19-31) Ἀρχιμανδρίτης Νικάνωρ Καραγιάννης



Ἡ σχέση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὰ ἐγκόσμια ἀγαθὰ


Ἀσφαλῶς, ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ παραβολὴ τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου δὲν ἀπαντᾶ στὸ πρόβλημα τῆς θεοδικίας. Δὲν κρίνει, δὲν δὲν ἀξιολογεῖ καὶ δὲν ἑρμηνεύει τὰ οἰκονομικὰ καὶ κοινωνικὰ μεγέθη τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων. Ἄλλωστ, ὁ πλοῦτος καὶ ἡ φτώχεια δὲν εἶναι αὐτὰ καθ΄ ἑαυτὰ κριτήρια γιὰ τὸν Θεό. Ἑστιάζει, ὅμως, στὴ σχέση του μὲ τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ στὴν εὐθύνη τῆς διαχείρησής τους. 


Ὁ κίνδυνος τῆς ἐξάρτησης ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ

Τὸ πρόβλημα τῆς παραβολῆς δὲν εἶναι ὅτι ὑπῆρχε ἕνας πλούσιος καὶ ὁ φτωχὸς Λάζαρος. Ἀναρίθμητοι πλούσιοι καὶ φτωχοὶ ὑπῆρχαν καὶ θὰ ὑπάρχουν ὅσο διαρκεῖ τὸ παρεχόμενο σχῆμα τοῦ κόσμου μας, οἱ ἁμαρτωλὲς οἰκονομικές του δομὲς καὶ οἱ ἄδικες κοινωνικές του συνθῆκες. Τὸ πρόβλημα εἶναι ὅτι σὲ κάθε ἐποχὴ οἱ πλούσιοι συνήθως ἀδιαφοροῦν γιὰ τοὺς φτωχούς. Ὁ πλούσιος τῆς παραβολῆς δὲν ἔχει ὄνομα, γίνεται ἀπρόσωπος μέσα στὴν ἀδιαφορία του γιὰ τὸν ἄλλον ἄνθρωπο. Ἴσως βέβαια, νὰ μὴν τὸν ἐκμεταλλεύεται, νὰ μὴν τὸν ἀδικεῖ, ὅμως τὸν ἀγνοεῖ καὶ τὸν περιφρονεῖ καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ ἴδιο ἐπιλήψιμο. Ὀχυρωμένος μέσα στὰ πλούτη του, ἔχει τὴν ψευδαίσθηση καὶ τὴν αὐταπάτη ὅτι μὲ τὰ ἀγαθά του καὶ τὰ δικά του ἀνθρώπινα στηρίγματα θὰ ἐξασφαλίσει μιὰ ζωὴ εὐδαιμονίας. Μιὰ τέτοια πίστη παγιδεύει τὸν ἄνθρωπο σ’ ἕνα ὑπαρξιακὸ ψέμα καὶ ἔτσι χάνει τὸ νόημα τῆς ζωῆς.

Ἡ ἐπίμοχθη καὶ ἀγωνιώδης προσπάθεια γιὰ τὴν ἀπόκτηση καὶ τὴ χρήση τῶν ἀγαθῶν ποὺ θὰ τοῦ προσφέρουν εὐτυχία δὲν ἀποδίδει τὸν ἀναμενόμενο καρπό. Ὅποιος ἐπιδιώκει μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο νὰ στηρίξει τὴ ζωὴ του τὴν χάνει ὁριστικὰ. Μιὰ τέτοια ἀντίληψη εἶναι ματαιοπονία καὶ παταγώδης ἀποτυχία, ποὺ τὴν πληρώνει κάποτε μὲ τὴν ψυχή του, γιατί "ὁ πεποιθὼς ἐπὶ πλούτῳ οὗτος πεσεῖτε". Τὰ ἀναποδογυρίσματα τῆς ζωῆς εἶναι ἀπρόβλεπτα καὶ οἱ παραχωρήσεις τοῦ Θεοῦ ἀνερμήνευτες. Ἔρχονται, λοιπόν, στιγμὲς ποὺ οἱ γήινες βεβαιότητες (ἀγαθά, περιουσίες, ἐπενδύσεις καὶ κάθε ἐγκόσμιο στήριγμα) ἐκμηδενίζονται καὶ οἱ ἐκπλήξεις γίνονται τραγικές. Τότε ἡ αὐτάρκεια καὶ ἡ αὐτοπεποίθηση ἀπογυμνώνονται καὶ διαψεύδονται. Γιατί ἡ βεβαιότητα καὶ ἡ ἀσφάλεια δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ νομίζουν οἱ ἄνθρωποι, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ ἀποκαλύπτει ὁ Χριστὸς στὸ Εὐαγγέλιό Του. Ὁ ἄνθρωπος διασώζεται στὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ, στὸ μυστήριο τῆς αἰωνιότητας.


Ἡ σχέση μας μὲ τὸν Θεό.

Ἡ περίπτωση τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου φανερώνει μιὰ σχέση δυνατῆς ἐμπιστοσύνης στὸν Θεό. Δὲν ἐγκωμιάζεται ἡ φτώχειά του, ἀλλὰ ἡ ἀρετή του. Μέσα στὶς στερήσεις καὶ τὶς ἄθλιες συνθῆκες τῆς ζωῆς του, δὲν διαμαρτύρεται ποὺ ὑποφέρει. Ἡ καρτερικὴ ὑπομονή του στὸ σκληρὸ καὶ ἄδικο πρόσωπο τῆς ζωῆς δὲν εἶναι ἀδυναμία καὶ παθητικότητα, ἀλλὰ δύναμη ποὺ ἀντέχει χτυπήματα. Ἁπαλαγμένος ἀπὸ συμπλέγματα κατωτερώτητας, δὲν ζηλεύει καὶ δὲν φθονεῖ τὸν πλούσιο, ποὺ ἀπολαμβάνει μιὰ ζωὴ ποὺ αὐτὸς στερεῖται. Δὲν ἀντιδρᾶ βίαια, γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ζητᾶ νὰ ἁρπάξει αὐτὸ ποὺ δὲν ἔχει. Μέσα στὴν ἐξαθλίωση καὶ τὴ δυστυχία του, δὲν στρέφεται ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς σκληρότητας τῶν ἀνθρώπων. Στηρίζει τὴν ἐλπίδα του σὲ Ἐκεῖνον, γιὰ νὰ ὑπερνικήσει τὴν ἐγκατάλειψη, τὴν περιφρόνηση καὶ τὴν ἀναλγησία τῶν ἀνθρώπων, ἡ ὁποία ἦταν πράγματι τρομακτική: «ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἀπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ», ἀκόμη καὶ τὰ σκυλιὰ ἔρχονταν καὶ ἔγλειφαν τὶς πληγές του. Ὁ Λάζαρος γίνεται γιὰ ἐμᾶς ὁ τύπος ἐκεῖνος τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀπαγκιστρωμένος ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ τῆς ζωῆς πέφτει στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ Θεοῦ. Ἐλεύθερος ἀπ' ὅλα ἐκεῖνα ποὺ ὅταν μᾶς λείψουν μᾶς ὁδηγοῦν στὴ διεκδίκηση, στὴν ὀργή, στὴ βία καὶ τελικὰ στὴν ἀπόγνωση.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἡ ὀρθὴ καὶ ζωντανὴ σχέση μας μὲ τὸν Θεὸ μᾶς βοηθᾶ νὰ ἐλευθερωθοῦμε ἀπὸ τὴν φυλακὴ τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ καὶ τῆς ἀδιαφορίας μέσα στὴν ὁποία πνιγόμαστε. Ὁ πλοῦτος ἢ ἡ φτώχεια ἢ ἡ εὐτυχία ἢ ἡ δυστυχία μας δὲν εἶναι μόνο εὐμετάβλητες καταστάσεις ζωῆς, εἶναι καὶ εὐκαιρίες, γιὰ νὰ συνειδητοποιοῦμε ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ ζήσουμε μόνο γιὰ τὸν ἑαυτό μας, γιατί αὐτὸ εἶναι ἡ καταδίκη μας καὶ ὁ θάνατός μας. Τὸ ἐπιβεβαιώνει ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς μὲ τὸν παραβολικὸ λόγο τοῦ πλουσίου, ποὺ ξέχασε τὸν φτωχὸ Λάζαρο καὶ ἔχασε τὸν πραγματικό του ἑαυτὸ καὶ τὴν σωτηρία του.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...