Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Δευτέρα, Δεκεμβρίου 22, 2014

ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΗ ΕΟΡΤΗ; ΕΧΟΥΝ ΔΙΚΙΟ ΟΣΟΙ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΟΥΣ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ;

Του Ιωάννη Νικολάου
 
      Υπάρχουν πολλοί, που θέλουν να ονομάζονται και «Χριστιανοί», οι οποίοι αρνούνται (όσο παράξενο κι αν φαίνεται αυτό), να εορτάσουν το συγκλονιστικό γεγονός τής ενανθρωπίσεως τού Υιού και Λόγου τού Θεού, και ταυτοχρόνως το πιο χαρμόσυνο γεγονός εις την ιστορία τής ανθρωπότητος. Μεταξύ αυτών είναι και οι επονομαζόμενοι  Μάρτυρες τού Ιεχωβά, οι οποίοι προβάλλουν τις αντιρρήσεις τους για το εάν πρέπει να εορτάζεται το γεγονός αυτό τής ενσαρκώσεως τού Κυρίου. Καλούμεθα, λοιπόν, να δώσουμε μερικές απαντήσεις, αποδίδοντας ταυτοχρόνως και την πραγματική διάσταση αυτού τού χαρμόσυνου γεγονότος.
   Θα εξετάσουμε πρώτα την ένσταση τών ακολούθων τής Σκοπιάς, ότι οι εορτές γενικά, όπως και τα Χριστούγεννα, έχουν ειδωλολατρική, δηλαδή μη Χριστιανική προέλευση. Είναι αλήθεια, ότι μπορεί να φαίνεται πως διάφορες εορτές, συμπίπτει να γίνονται σε χρόνο που παλαιά, αρχαίοι λαοί, εόρταζαν τις δικές τους εορτές. Να φαίνεται ότι αυτές οι εορτές έχουν προέλευση και σχετίζονται με ήθη, έθιμα και πράξεις ειδωλολατρίας ή παγανισμού. Είναι όμως επίσης αλήθεια, ότι υπάρχουν ένα σωρό πράγματα, τα οποία έχουν την προέλευσή τους εις τον παγανισμό και όμως τα χρησιμοποιούμε συχνά!
ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΟΥ ΜΕ ΚΑΘΑΡΑ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ
   Πολλά πράγματα τής ζωής μας έχουν εμφανώς ειδωλολατρική προέλευση. Ένα παράδειγμα είναι το ετήσιο ημερολόγιό μας! Εάν εξετάσουμε έναν-έναν τούς μήνες θα διαπιστώσουμε, ότι οι περισσότεροι έχουν ειδωλολατρική προέλευση!
   Ο Ιανουάριος είναι προς τιμήν τής πιο επίσημης (διπρόσωπης) Ρωμαϊκής θεότητος, τού Ιανού. Ο Φεβρουάριος είναι ο τελευταίος μήνας τού λατινικού ημερολογίου. Κατ’ αυτόν ετελούντο εορτές και πρόσφεραν εις τούς θεούς «θερμόν άλας». Θιβρός = θερμός, το οποίο στα λατινικά είναι febris. Μάρτιος, προς τιμήν τού θεού Άρεως που στα λατινικά είναι Αrs, το οποίο, με την προσθήκη τού ευφωνικού Μ, γίνεται Mars. Απρίλιος, εκ τού λατινικού aprilius που προέρχεται από το ελληνικό Apru, δηλαδή «Αφρώ», με το οποίο ονόμαζαν οι Έλληνες Ετρούσκοι την εκ τού αφρού γεννηθήσα θεά Αφροδίτη. Μάϊος, προς τιμήν τής Μαίας, τής μητέρας τού θεού Ερμή, οι Λατίνοι ονόμασαν τον μήνα Maius, γι’ αυτό ακριβώς και σήμερα η «εορτή τής μητέρας» εορτάζεται αυτό τον μήνα. Ιούνιος, προς τιμήν τού Ιουνίου Βρούτου (Junius Brutus). Ιούλιος, προς  τιμήν τού Ιουλίου Καίσαρος. Αύγουστος, προς τιμήν τού Καίσαρος Αυγούστου. Σεπτέμβριος, από τον αριθμό επτά που στα λατινικά είναι septem, διότι αρχικώς ήταν ο έβδομος μήνας και όχι ο ένατος όπως είναι σήμερα. Οκτώβριος, εκ τού οκτώ που στα λατινικά είναι octo, διότι αρχικώς ήταν ο όγδοος μήνας. Νοέμβριος, εκ τού novem το οποίο προέρχεται εκ τού εννέ(F, διότι αρχικώς ήταν ο ένατος μήνας. Δεκέμβριος, εκ τού decem, το οποίο προέρχεται από το ελληνικό δέκα, εφόσον αρχικώς ήταν ο δέκατος μήνας.
   Πολλές φορές, ζευγάρια εορτάζουν την επέτειο τού γάμου τους. Αλλά το ίδιο συνήθιζαν να κάνουν ζευγάρια και εις την ειδωλολατρική εποχή τών αρχαίων λαών. Το ίδιο επίσης συνηθίζουν να κάνουν και οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά. Τα δαχτυλίδια στο γάμο έχουν επίσης ρίζες παγανιστικές. Μήπως πρέπει να ξεδιαλέγουμε όλα τα μικρά και μεγάλα πράγματα, για να βρούμε τί ρίζα έχει το καθένα κι έτσι να τα απορρίψουμε; Μήπως αυτό φέρνει στη μνήμη μας τούς Φαρισαίους οι οποίοι «διύλιζαν τον κώνωπα, και κατάπιναν την κάμηλο» (Ματθ. 23:24), δηλαδή «στράγγιζαν το κουνούπι (από το κρασί), αλλά κατάπιναν την καμήλα» ψάχνοντας να βρουν τί είναι καθαρό και τί είναι ακάθαρτο; Αυτός είναι ο στόχος τής Χριστιανικής μας πορείας;
Η ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΚΑΙ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΤΗΣ ΣΚΟΠΙΑΣ
«Εξ άλλου, το ότι απλώς οι ειδωλολάτρες μπορεί κάποτε ή σε κάποιο τόπο να χρησιμοποίησαν ένα ωρισμένο σχέδιο, αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως ότι οι αληθινοί λάτρεις πρέπει πάντοτε να το αποφεύγουν. Επί παραδείγματι, στη διακόσμησι του ναού του Ιεχωβά στην Ιερουσαλήμ είχαν περιληφθή σχέδια από φοινικόδενδρα, ροδιές και ταύρους. Το γεγονός ότι άλλες θρησκείες μπορούσαν να πάρουν αυτά τα φυσικά πράγματα που έφτιαξε ο Θεός και να τα χρησιμοποιήσουν σαν σύμβολα στην λατρεία ειδώλων, δεν το καθιστούσε εσφαλμένο για τους αληθινούς λάτρεις να τα χρησιμοποιήσουν για διακοσμητικούς σκοπούς....Επομένως, για ποιο πράγμα πρέπει να ενδιαφέρεται κυρίως ο Χριστιανός; Όχι για το τι μπορεί να σήμαινε πριν από χιλιάδες χρόνια ένα ωρισμένο σύμβολο, ή πώς μπορεί να το θεωρούν στην άλλη άκρη του κόσμου, αλλά τι σημασία έχει τώρα για τους περισσοτέρους ανθρώπους του τόπου του» (Ξύπνα, 22.05.1977, σελ.13-14 η υπογράμμιση δική μας).
   Οι ίδιοι λοιπόν οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά, αντιφάσκουν κι έρχονται σε σύγκρουση με τούς εαυτούς τους, διότι έχουν γράψει εις τα επίσημα έντυπά τους (όπως το παραπάνω), ότι δεν χαρακτηρίζει την λατρεία η ιστορία τών μέσων που χρησιμοποιούνται, αλλά η λατρεία χαρακτηρίζεται άμεσα από το πώς χρησιμοποιείται και το πώς τελείται. Λέγουν λοιπόν, ότι δεν είναι ανάγκη αφ’ ενός να εξετάζει κανείς με λεπτομέρεια τα αντικείμενα που χρησιμοποιεί (εάν είχαν ειδωλολατρική προέλευση), και αφ’ ετέρου, ότι εάν κάποιος χρησιμοποιεί τρόπους ή μεθόδους για την λατρεία τού αληθινού Θεού (που πιθανόν χρησιμοποιούνταν εις το παρελθόν και από μη Χριστιανικούς λαούς), αυτό δεν αλλοιώνει την απόδοση τής λατρείας.
   Κι εδώ φαίνεται η ασυνέπεια τής Εταιρίας Σκοπιά. Καμία Χριστιανική εορτή, δεν εορτάζει κάτι από εκείνα που εόρταζαν οι αρχαίοι ειδωλολάτρες. Κι αν συνέπιπτε εις την ημερομηνία μίας Χριστιανικής εορτής, να υπάρχει κάποια ειδωλολατρική εορτή, ουδεμία σημασία έχει η ημέρα αυτή σήμερα για εμάς. Για παράδειγμα τα Χριστούγεννα. Πολύ πριν αρχίσουν οι Χριστιανοί να εορτάζουν την γέννηση τού Χριστού, οι ειδωλολάτρες εόρταζαν, εις τις 25 Δεκεμβρίου, την «Ημέρα τής Γεννήσεως τού Ανικήτου Ηλίου» («Dies Natalis Solis Invicti»). Εόρταζαν δηλαδή την διάβαση τού Ηλίου εκ τού χειμερινού ηλιοστασίου και την τροπή αυτού εκ τού Νοτίου εις το Βόρειο ημισφαίριο, τής οποίας αποτέλεσμα ήταν η αύξηση τής διάρκειας τής ημέρας και η ελάττωση τής διάρκειας τής νύχτας.
   Όταν άρχισαν οι Χριστιανοί να εορτάζουν την Γέννηση τού Χριστού, όλα αυτά αντικαταστάθηκαν. Και εις αντικατάσταση αυτής τής παλαιάς εορτής (που κατόπιν διατάγματος εισήγαγε εις την Ρώμη ο αυτοκράτορας Αυρηλιανός το 275 μ.Χ.), οι Χριστιανοί έβαλαν την δική τους εορτή. Τώρα τι θα πούμε; Ότι η σημερινή εορτή, έχει σχέση, και είναι απομεινάρι τής αρχαίας ειδωλολατρικής εορτής; Μήπως οι Χριστιανοί εννοούν σήμερα με την εορτή τών Χριστουγέννων, αυτά που εννοούσαν οι αρχαίοι ειδωλολάτρες; Μήπως εξακολουθούμε, δηλαδή, να λατρεύουμε τον Ήλιο; Όχι! Μπορεί για μερικούς να είναι περίοδος καταχρήσεων και κραιπάλης, αλλά αυτό δεν είναι το Χριστιανικό μήνυμα. Για εμάς, η δόξα τού Ήλιου τής Δικαιοσύνης, που ανέτειλε εις τον κόσμο, τού Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που εγεννήθη για εμάς ως άνθρωπος, ΟΥΔΕΜΙΑ σχέση έχει με την τιμή που απέδιδαν εις τον ήλιο, (τον κτιστό ήλιο), οι αρχαίοι λάτρεις του.
   Έτσι λοιπόν, στηριζόμενοι κι εμείς εις τα ίδια τα λεγόμενα τών Μαρτύρων τού Ιεχωβά που διαβάσαμε ανωτέρω (Ξύπνα, 22.05.1977, σελ.13-14), μπορούμε να πούμε, ότι η εορτή τών Χριστουγέννων (όπως και κάθε άλλη Χριστιανική εορτή), αποδίδει δόξα, τιμή, λατρεία και αίνο εις τον αληθινό Θεό, και κατά συνέπειαν ουδείς πρέπει να εξετάζει και να ασχολείται, με το ποιοι και πότε εις το παρελθόν εόρταζαν (πιθανόν σε παρόμοιες ημερομηνίες), ειδωλολατρικούς θεούς.
ΠΡΕΠΕΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝ ΕΟΡΤΕΣ;
   Κι ερχόμαστε τώρα  στο δεύτερο σημείο, εις αυτό δηλαδή που οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά ισχυρίζονται, ότι στην Αγία Γραφή (και ιδιαίτερα στην Καινή Διαθήκη), δεν αναφέρονται εορτές, ότι πρέπει δηλαδή οι Χριστιανοί να εορτάζουν μόνον την εορτή τού «Αναμνηστικού Δείπνου του Κυρίου». Αλλά η Γραφή αποδεικνύει, ότι ΚΑΙ κατά την εποχή τής Παλαιάς ΚΑΙ κατά την εποχή τής Καινής Διαθήκης υπάρχουν άγιες εορτές. Αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένες εξ αυτών:
  «Ενθυμού την ημέραν του σαββάτου, διά να αγιάζης αυτήν·  9. εξ ημέρας εργάζου και κάμνε πάντα τα έργα σου· 10. η ημέρα όμως η εβδόμη είναι σάββατον Κυρίου του Θεού σου....ευλόγησε Κύριος την ημέραν του σαββάτου και ηγίασεν αυτήν» (Έξοδ. 20:8-11). Ο Θεός διέκρινε μεταξύ τών ημερών τής εβδομάδος, ξεχώρισε δηλαδή κι ευλόγησε την εβδόμη ημέρα και την όρισε, δια τής τετάρτης εντολής τού Δεκαλόγου, ως εορτή τών Εβραίων, την πλέον βασική εορτή τους.
   «Και η ημέρα αύτη θέλει είσθαι εις εσάς εις μνημόσυνον· και θέλετε εορτάζει αυτήν εορτήν εις τον Κύριον εις τας γενεάς σας· κατά νόμον παντοτεινόν θέλετε εορτάζει αυτήν» (Έξοδ. 12:14). Με αυτά τα λόγια θέσπισε ο Θεός το Εβραϊκό Πάσχα, έως ότου θα ερχόταν το Χριστιανικό Πάσχα. Με παρόμοιο τρόπο ο Θεός θέσπισε και άλλες εορτές για τούς Εβραίους, όπως είναι η εορτή τής Πεντηκοστής (Έξοδ. 23:16), τού Εξιλασμού (Λευιτ. 23:26-32) και τής Σκηνοπηγίας (Λευιτ. 23:33-36, 39).
«Και την πρώτην ημέραν του εβδόμου μηνός έφερεν Έσδρας ο ιερεύς τον νόμον έμπροσθεν της συνάξεως ανδρών τε και γυναικών και πάντων των δυναμένων να εννοώσιν ακούοντες... 9. Η ημέρα αύτη είναι αγία εις Κύριον τον Θεόν σας.... 10. Και είπε προς αυτούς, Υπάγετε, φάγετε παχέα και πίετε γλυκάσματα, και αποστείλατε μερίδας προς τους μη έχοντας μηδέν ητοιμασμένον· διότι η ημέρα είναι αγία εις τον Κύριον ημών· και μη λυπείσθε· διότι η χαρά του Κυρίου είναι η ισχύς σας» (Νεεμ. 8: 2, 9-10).
   Εις την ανωτέρω παράθεση παρατηρούμε, ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μία από τις καθιερωμένες εορτές τού Νόμου, αλλά με την 1η ημέρα τού 7ου μηνός, κατά την οποία συμβαίνει ένα χαρμόσυνο γεγονός, η επιστροφή τών Εβραίων εις τα Ιεροσόλυμα από την Βαβυλώνια αιχμαλωσία. Ο Νεεμίας, ο Έσδρας και οι Λευίτες ορίζουν την ημέρα αυτή ως αγία και μ’ αυτόν τον τρόπο, ως λαός τού Θεού, θα μπορούσαμε να πούμε ότι νομοθετούν.
   Παρατηρούμε λοιπόν, με ποιον τρόπο καθιερώθηκε η ημέρα αυτή ως αγία, ως ημέρα εορτής, και με ποιον τρόπο προτρέπει ο Νεεμίας και ο Έσδρας τούς Ισραηλίτες να την εορτάσουν. Ποιος ήταν λοιπόν ο τρόπος τον οποίο υπεδείκνυε εμμέσως ο Θεός, για να εορτάζεται αυτή η αγία ημέρα; Ήταν η ανάγνωση και η ερμηνεία τού Νόμου, αλλά επίσης (εκτός από την πνευματική θα λέγαμε ευχαρίστηση και τροφή), ήταν και η υλική αγαλλίαση, και αυτό γινόταν με παράσταση τραπέζης, δηλαδή με φαγητό και ποτό.
   Παράλληλα όμως, η τράπεζα αυτή, είχε τον χαρακτήρα τής κοινωνίας και τής ελεημοσύνης προς τούς μη έχοντας. Η αγία ημέρα, η εορτή δηλαδή για τον Κύριο, συμπεριλαμβάνει την χαρά ολοκλήρου τού λαού, και έτσι πρέπει να εορτάζονται και οι Χριστιανικές εορτές. Αυτό βέβαια πόρω απέχει από το να οδηγείται κανείς σε κραιπάλη και μέθη, και τελικά να απομακρύνεται από τον σκοπό τής εορτής, που είναι ο αίνος και η δόξα προς τον Κύριο, αλλά και η υλική ευφροσύνη.
«κκαθρατε ον τν παλαιν ζμην, να τε νον φραμα, καθς στε ζυμοι. Κα γρ τ πσχα μν πρ μν τθη Χριστς· 8. στε ορτζωμεν μ ν ζμ παλαι, μηδ ν ζμ κακας κα πονηρας, λλ' ν ζμοις ελικρινεας κα ληθεας» (Α΄ Κορ. 5:7-8) δηλαδή «Πετάξτε λοιπόν το παλαιό προζύμι τής διαφθοράς, για να είστε νέο ζυμάρι, όπως είστε (σαν χριστιανοί) χωρίς το προζύμι τής διαφθοράς. Διότι και εμείς έχουμε πασχάλιο αμνό. Και ως δικός μας πασχάλιος αμνός θυσιάστηκε για εμάς, ο Χριστός. Γι’ αυτό ας εορτάζουμε (όπως οι Εβραίοι με άζυμα έτσι κι εμείς) χωρίς το παλαιό προζύμι (τής ειδωλολατρίας) και χωρίς το προζύμι τής αμαρτίας και φαυλότητος, αλλά με άζυμα καθαρότητος και αρετής».
   Συμφώνως προς το χωρίο τούτο, έχουμε κι εμείς οι Χριστιανοί Πάσχα, ανώτερο από το Εβραϊκό, διότι ο δικός μας πασχάλιος αμνός είναι ο Χριστός, και εορτάζουμε κι εμείς και προτρεπόμεθε να εορτάζουμε πνευματικότερα από τούς Ιουδαίους. 
Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΠΕΡΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
«Κα επεν ατος γγελος· Μ φοβεσθε· δο γρ εαγγελζομαι μν χαρν μεγλην τις σται παντ τ λα, 11. τι τχθη μν σμερον σωτρ ς στιν Χριστς Κριος ν πλει Δαυδ» (Λουκ. 2:10-11) δηλαδή «Ο δε άγγελος τούς είπε: ‘Μη φοβείσθε, διότι ιδού σάς αναγγέλω χαρά μεγάλη, η οποία θα είναι για όλο τον λαό, ότι γεννήθηκε σήμερα για εσάς στην πόλη τού Δαυίδ σωτήρ, ο οποίος είναι ο Χριστός (ο Μεσσίας), ο Κύριος’ (ο Γιαχβέ)». Ο άγγελος, απευθυνόμενος εις τούς ποιμένες, αφού τούς ενθαρρύνει τούς λέγει: «Σάς αναγγέλω μία μεγάλη χαρά, η οποία θα είναι για όλο τον λαό». Όλος δηλαδή ο λαός θα χαίρεται, διότι σήμερα εγεννήθη ο Σωτήρας αυτού τού λαού, ο οποίος είναι ο κεχρισμένος Θεός!
   Ποιος είναι αυτός ο λαός που θα χαίρεται και πώς θα χαίρεται; Πότε πραγματοποιείται η προφητεία τού αγγέλου, αγαπητοί Μάρτυρες τού Ιεχωβά κι όσοι εν γένει αρνείστε την εν λόγω εορτή; Και ομιλούμε περί προφητείας, διότι ο άγγελος είπε, ότι η αναγγελία περί τής μεγάλης χαράς «σται παντ τ λα». Το ρήμα «σται» έχει μελλοντική έννοια και σημαίνει «θα είναι». Και η ρήση τού αγγέλου δεν είναι μόνον προφητεία, αλλά συνιστά και ΠΡΟΤΡΟΠΗ προς τον λαό τού Θεού να συμμετέχει εις την μεγάλη χαρά τής Γεννήσεως. Εκείνο όμως το βράδυ, κανείς λαός δεν εχάρη, αλλά ούτε και εις τα επόμενα χρόνια κάποιος λαός εόρτασε την Γέννηση τού Χριστού. Και ασφαλώς ο άγγελος δεν εννοούσε τον Εβραϊκό λαό (εφόσον αυτός απέρριψε τον Μεσσία), αλλά τον λαό τού Ιησού, δηλαδή τον Χριστιανικό λαό («τξεται δ υἱὸν κα καλσεις τ νομα ατο ησον, ατς γρ σσει τν λαν ατο π τν μαρτιν ατν», Ματθ. 1:21). Και δεν είναι ο λαός μιάς εποχής, αλλά ο λαός όλων τών εποχών. Αυτός ο λαός θα χαίρεται για την Γέννηση τού Χριστού. Και βέβαια αυτός ο λαός ΔΕΝ είναι οι Μάρτυρες τού Ιεχωβά, και όσοι απορρίπτουν τον εορτασμό τής γεννήσεως τού Χριστού!   
   Πράγματι, ο λαός τού Θεού, μιμούμενος τον πνευματικό κόσμο, τούς αγγέλους, που έψελναν δοξολογίες την νύχτα τής Γεννήσεως τού Θεανθρώπου, νιώθει την παρουσία τού Θεού, γι’ αυτό και συνθέτει ύμνους και δοξολογίες για το ανεπανάληπτο γεγονός τής ενανθρωπίσεως τού Υιού και Λόγου τού Θεού!
   Μόνον οι αιρετικοί αρνούνται να συνεορτάσουν (με τούς αγγέλους), διότι όπισθεν αυτών κρύβεται ο Διάβολος, για τον οποίον η σάρκωση τού Λόγου έγινε η απαρχή τής συντριβής και τής κατάργησής του (Κολασ. 2:15)!!!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...