Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη, Φεβρουαρίου 14, 2017

Διαχρονικές ἀλήθειες ἐν μέσῳ Παγκοσμιοποίησης




Ἀντιφωνώντας τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν κατά τήν ἐπίσημη ὑποδοχή πού τοῦ ἔγινε στόν Μητροπολιτικό Ναό Ἀθηνῶν τὸ ἔτος 2001 ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Τιράνων καί πάσης Ἀλβανίας κ. Ἀναστάσιος ἀναφέρθηκε σέ τρεῖς διαχρονικές ἀλήθειες πού ἀκολουθοῦν τόν ἄνθρωπο ἀπό ὑπάρξεώς του καί οἱ ὁποῖες, ἔλαβαν ἄλλη διάσταση μέ τήν ἐμφάνιση καί καθιέρωση τοῦ Χριστιανισμοῦ.

Γι’ αὐτό καί ὁ κ. Ἀναστάσιος τίς ἀνέλυσε μέ βάση τήν ὁριοθέτηση πού ἔκανε σέ αὐτές ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος. Ὁ προκαθήμενος τῆς Ἀλβανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶπε συγκεκριμένα: 

Ὅταν λειτουργεῖ κανείς (κληρικός) στήν Ἀθήνα, αὐθόρμητα n σκέψη στρέφεται στόν Ἀπόστολο τῶν Ἐθνῶν ὁ ὁποῖος, μέ τόν πιό συνεκτικό τρόπο, μίλησε γιά τό μυστήριον τοῦ Χριστοῦ στόν Ἄρειο Πάγο. Ἐκεῖ, ὄχι ἁπλῶς ἔθιξε, ἀλλά καί καθόρισε αἰώνια κριτήρια γιά τή λύση θεμάτων πού ἐξακολουθοῦμε νά ἀντιμετωπίζουμε καί σήμερα. Ἐπισημαίνω τρία: 

Πρῶτον, τό θέμα ἔθνος καί οἰκουμένη. 
Δεύτερον, πολιτιστική παράδοση καί συνεχής ἀνανέωση. 
Τρίτον, παρόν καί ἔσχατα γιά κάθε ἄνθρωπο καί γιά ὅλο τόν κόσμο.

1. Ἡ οἰκουμενική διάσταση καί προοπτική δέν εἶναι κάτι πού σήμερα ἀνακαλύφθηκε μέ τίς πολλές συζητήσεις περί παγκοσμιoποιήσεως. Ἤδη, στό σύντομο κείμενο πού περιεκτικά μᾶς διέσωσε ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀναφέρεται μέ σαφήνεια, καί ὡς ἔννοια καί ὡς λέξη, τό ἔθνος καί ἡ οἰκουμένη. Ὁ Θεός «ἐποίησέ τε ἐξ ἑνός αἵματος πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπί πᾶν τό πρόσωπον τῆς γῆς, ὁρίσας προστεταγμένους καιρούς καί τάς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν» (Πράξ. ιζ΄ 26). 

Σέ μεταγενέστερες ἐποχές δέν ἔλειψαν διάφορες παρερμηνεῖες αὐτῆς τῆς πρωταρχικῆς ἀλήθειας. Ἡ παλαιά βιβλική ἀρχή, «μακάριον τό ἔθνος οὗ ἐστι Κύριος ὁ Θεός αὐτοῦ» (Ψαλμ. λβ΄:12), ἑρμηνεύθηκε μέ ἐθνικιστικά κριτήρια πού ἀναδύθηκαν στόν 19ο αἰώνα.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὁ καί ἱδρυτής τῶν εὐχαριστιακῶν κοινοτήτων στίς περιοχές τῆς Ἑλλάδος, ἐπανέλαβε ὅτι «ὁ Θεός, ὁ ποιήσας τόν κόσμον καί πάντα τά ἐν αὐτῷ» (στίχ. 24), αὐτός δίδει «πάσι ζωήν καί πνοήν καί τά πάντα. Ἐποίησε ἐξ ἑνός αἵματος πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων» (στίχ. 25 – 26). Ὅλα τά ἔθνη ἀνήκουν στήν ἴδια ἀνθρωπότητα, πού πλάστηκε ἀπό τόν ἴδιο Δημιουργό. Κανένα ἔθνος, ἀνεξάρτητα ἀπό τό πόσο θρησκεύεται, δέν ἔχει ἀποκλειστικότητα στήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Μετά μάλιστα τή σταυρική θυσία καί τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, κάθε διαχωρισμός μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καταργεῖται καί ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας Του ἀποβλέπει στό νά «εἶναι τά ἔθνη συγκληρονόμα καί σύσσωμα καί συμμέτοχα τῆς ἐπαγyελίας αὐτοῦ ἐν Χριστῷ διά τοῦ εὐαγγελίου» (Ἐφεσ. γ΄ 6). Ἡ Ἐκκλησία λοιπόν, «ἥτις ἐστί τό σῶμα αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ), τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (Ἐφεσ. α΄ 23), ἔχει ἀνέκαθεν παγκόσμιο ὁρίζοντα καί αὐτό καλούμεθα ἰδιαίτερα, τόσο οἱ ποιμένες ὅσο καί οἱ θεολόγοι, νά τό ἐνισχύσουμε στή συνείδηση κάθε πιστοῦ καί κάθε λαοῦ. Ὅ,τι συμβάλλει στήν οὐσιαστική ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων πρέπει νά ἐνισχυθεῖ.

Ἡ παγκοσμιότητα δέν ἔρχεται στίς μέρες μας ἀπ' ἔξω. Βλάστησε μέσα στόν χῶρο τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος ὡς οἰκουμενικότητα καί ἀναπτύχθηκε κάτω ἀπό τό φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ Ὀρθοδοξία στό δρόμο της ὑπῆρξε οἰκουμενική. «Ὁ Θεός τά νῦν (καί αὐτό ἀρχίζει ἀπό τούς ἀποστολικούς χρόνους καί φθάνει μέχρι σήμερα γιά νά συνεχισθεῖ στόν αἰώνα) παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πᾶσι πανταχοῦ μετανοεῖν» (στίχ. 30). Ἡ προοπτική εἶναι παγκόσμια. Δέν ἀφορᾶ μόνο ἕναν λαό, μερικούς ἀνθρώπους ἐκλεκτούς. «ἔστησεν ἡμέραν ἐν ᾖ μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ» (στίχ. 31). Δέν αἰφνιδιαζόμαστε λοιπόν σήμερα μέ τή διαδικασία αὐτή τῆς προσεγγίσεως τῶν λαῶν καί τῶν ἀνθρώπων. Ἀνησυχοῦμε βεβαίως γιά τίς κατευθύνσεις πού μπορεῖ νά λάβει καί τήν ἐκμετάλλευση ὁλοκλήρου τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό ὁμάδες ἰδιοτελῶν ἀτόμων, αἰχμαλώτων στά ἐγωκεντρικά τους κίνητρα. Πρόκειται γιά μία πιθανή καταιγίδα. Ἀλλά δέν ἔχει νόημα νά πεῖ κανείς ὅτι εἶναι ἐναντίον τῆς θυέλλης. Τό ζητούμενο εἶναι, πῶς θά προετοιμασθεῖ γιά νά ἀντιμετωπίσει τή θύελλα πού ἔρχεται καί νά ὁδηγήσει σωστά τό πλοῖο μέσα στά ἐπικίνδυνα κύματα καί ρεύματα.

2. Καί τώρα, δύο λόγια γιά τό δεύτερο θέμα:

Πολιτιστική παράδοση καί συνεχής ἀνανέωση. Ὁ ρηξικέλευθος Ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν στάθηκε μέ εὐλαβικό σεβασμό στά ἐπιτεύγματα τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ καί δέν δίστασε νά τά τοποθετήσει μέσα στήν πρόνοια τοῦ θεοῦ, νά τά ἐντάξει μέσα στή βιβλική παράδοση. «Ἐν αὐτῷ γάρ ζῶμεν καί κινούμεθα καί ἐσμέν, ὡς καί τινες τῶν καθ' ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασι· τοῦ γάρ καί γένος ἐσμέν» (στίχ. 28). Μία σαφής παραπομπή στόν Ἄρατο (Φαινόμενα, 5).

Τήν ὥρα πού ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τολμάει νά ἀρθρώσει τή χριστιανική πρόταση στήν πρωτεύουσα τοῦ ἀρχαίου πνευματικοῦ κόσμου, ὁ ἑλληνικός κόσμος - ὅπως ἔχουν ἐπισημάνει πολλοί στοχαστές - εἶχε διανύσει μία ἐκπληκτική πορεία πνευματικῆς ἀναπτύξεως, μέ θαυμαστή ἀξιοποίηση τοῦ λόγου ὡς καθολικῆς καί ἀνωτέρας ἀξίας. Φθάνoντας ὕστερα ἀπό μία φωτεινή τροχιά στό σύνορο της λογικῆς, εἶχε ἀρχίσει νά διαβλέπει ὅτι πέρα ἀπό αὐτήν ἐκτείνεται ὁ ἀνεξερεύνητος χῶρος τοῦ Ἀρρήτου. Καί νά συνειδητοποιεῖ ὅτι σέ αὐτόν τόν χῶρο ἦταν ἀδύνατο νά διεισδύσει μέ τίς δικές του δυνάμεις. Σέ αὐτήν τήν ἔντονη ἐσωτερική λαχτάρα γιά νέες ἐξερευνήσεις, γιά νέα δημιουργία ἔρχεται ἡ παρέμβαση τοῦ Ἀποστόλου Παύλου.

Μέχρι τότε, ὁ ἑλληνική διανόηση εἶχε στηριχθεῖ καί ἀναδιπλωθεῖ στή σύλληψη τοῦ ἀνθρώπου ὡς σκεπτόμενου ὄντος, πού συνειδητοποιεῖ τόν ἑαυτό του καί τόν γύρω του κόσμο μέ τήν ἀνάπτυξη τῆς λογικῆς του. Γιά τόν Παῦλο, ἡ βασική στροφή, ἡ «μετάνοια» τῆς ἀνθρωπότητος, πρέπει νά γίνει πρός τήν κατεύθυνση τῆς ἀπροσπέλαστης γιά τόν νοῦ ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία ἀπoκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. «Τούς μέν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδών ὁ Θεός τά νῦν παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πᾶσι πανταχοῦ μετανοεῖν» (στίχ. 30). Ἡ ἀνάγκη τῆς μετανοίας θά παραμείνει συνεχής, μόνιμη πηγή ἀνανεώσεως. Γιά τόν Ἀπόστολο Παῦλο τελικό κριτήριο παραμένει ἀκριβῶς ὁ σταυρωθεὶς καί ἀναστὰς Ἰησοῦς, βάσει τοῦ παραδείγματος καί τῆς διδασκαλίας τοῦ ὁποίου ὁ Θεός «μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ» (στίχ. 31).

Ὁ Παῦλος δέν ἀνησύχησε ἄν χαμογέλασαν καί χλεύασαν τό ἐπαναστατικό μήνυμά του. Ὁ Ἀπόστολος φύτευσε στήν καρδιά τοῦ ἀρχαίου πολιτισμένου κόσμου μίαν ἀλήθεια. Ἤξερε ὅτι αὐτή ἔκρυβε μία ἐκπληκτική δυναμική ἀναπτύξεως καί πολιτισμοῦ. Οὔτε κἄν διανοήθηκε νά τήν ἐπιβάλει πολιτικά ἤ στρατιωτικά, ὅπως θά ἔκανε ἀργότερα, ὕστερα ἀπό 7 αἰῶνες κάποιος ἄλλος ἱδρυτής θρησκείας. Οἱ μεγάλες ἀλήθειες δέν χρειάζονται τεχνική στήριξη. Ριζώνουν ἀθόρυβα καί καρποφοροῦν μακροπρόθεσμα. Τό χρέος τῆς Ἐκκλησίας θά εἶναι πάντοτε νά εἶναι φορέας ἀλήθειας καί ζωῆς ἐν Χριστῷ, χωρίς διάθεση ἐπιθετικότητας, ὅπως συμβαίνει σέ ἄλλα θρησκευτικά συστήματα.

3. Κάθε Θεία Λειτουργία μᾶς ἐπανατοποθετεῖ στήν προοπτική πού ὁ Παῦλος καθόρισε σχετικά μέ «τό παρόν» καί «τά ἔσχατα». Μέ τό «τά νῦν» καί τήν «ἡμέραν ἐν ᾖ μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην». Τό προσωπικό παρόν, τό παρόν τοῦ λαοῦ μας, τῆς περιοχῆς, τοῦ κόσμου, μᾶς ἀφορᾶ ἄμεσα. Καί ἡ εὐχαριστιακή κοινότητα, ἡ συναγμένη στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, καλεῖται νά δώσει ὅ,τι πιό πολύτιμο ἔχει.

Ἡ Ὀρθοδοξία πρέπει νά παραμείνει φορέας πνευματικῆς ἐλευθερίας, παρηγοριᾶς καί ἐλπίδος στόν σύγχρονο κόσμο. Φιλάνθρωπη, στήν ἀρχική ἔννοια τοῦ ὅρου. Γεμάτη συμπόνοια καί ἀνυπόκριτη ἀγάπη γιά τόν κάθε ἄνθρωπο, ἰδιαίτερα τόν εὑρισκόμενο σέ ἀνάγκες καί στενοχωρίες, ἀνεξαρτήτως καταγωγῆς, φυλῆς, χρώματος, φύλου, θρησκευτικῶν πεποιθήσεων. Τόν ἀδικούμενο ἤ διωκόμενο λόγω κοινωνικῶν ἤ πολιτιστικῶν διαφορῶν. Ὑποστηρίζοντας ἀνεπιφύλακτα τήν ἰσότητα ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί τό χρέος τῆς ἀδελφοσύνης. Καλεῖται νά ἔρχεται ἀρωγός πρός πάντα ἄνθρωπον, μάλιστα τόν ἁμαρτωλό καί τόν ἐλάχιστο ἀδελφόν, τόν ὁποῖο διάφοροι κατά τόπους καί θέσεις ἰσχυροί ὑποτιμοῦν καί περιφρονοῦν. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ταγμένη νά τονίζει τήν ἀξία καί τό κάλλος τοῦ ἁγίου βίου καί νά καλλιεργεῖ πρόσωπα ἐλεύθερα πού μέ τό ἦθος, τόν χαρακτήρα, τό δημιουργικό τους πνεῦμα ἀνυψώνουν τόν ἑαυτό τους καί τήν κοινωνία.

Στίς διάφορες ἀναστατώσεις, στίς παγκόσμιες κοινωνικές καί πολιτικές ἀνακατατάξεις πού μᾶς τρομάζουν, τό βλέμμα μας ἠρεμεῖ, καθώς εἶναι στραμμένο πρός τό τέλος, τή βεβαιότητα ὅτι ἡ ἱστορία δέν ἐξελίσσεται ἐρήμην Ἐκείνου στόν ὁποῖο ἔχει δοθεῖ «πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆς» (Ματθ. κη΄ 18), ὁ ὁποῖος καί θά ἔλθει «κρίνειν τήν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ». Οἱ χριστιανοί ἐπ' οὐδενί λόγῳ πρέπει νά παρασυρθοῦμε ἀπό τή μέθοδο τοῦ ἀντιπάλου, τήν ἐπιθετικότητα καί τήν ἐκδικητικότητα, ἀλλά ὀφείλουμε σταθερά νά εἴμαστε παράγοντες δικαιοσύνης. Τό ἄλλο ὄνομα τῆς δικαιοσύνης λέγεται ἀνάπτυξη, ἀνάπτυξη γιά ὅλους, μέσα στόν τόπο μας, ἔξω ἀπό τόν τόπο μας. Ἡ Ἑλλάδα σήμερα ἔχει ἀποκτήσει προνομιακή θέση στά Βαλκάνια, καί ἐν πολλοῖς στόν κόσμο. Ἐπί 20 αἰῶνες δέχεται τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ ὅσο ἐλάχιστες ἄλλες χῶρες. Ὅμως, ἡ ὁποιαδήποτε δωρεά τοῦ Θεοῦ παρέχεται γιά τήν ἐκπλήρωση τοῦ χρέους τῆς ἀγάπης καί τῆς δικαιοσύνης στούς ἄλλους πού τίς στεροῦνται. «Παντί ᾦ ἐδόθη πολύ, πολύ καί ζητηθήσεται παρ' αὐτοῦ, καί ᾦ παρέθετο πολύ, περισσότερον αἰτήσουσιν αὐτόν» (Λουκ. ιβ΄ 48).

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 29, 2016

Δοκιμασίες καί παρουσία τοῦ Θεοῦ



«Πιστεύω… εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ τόν μονογενῆ,... σαρκωθέντα... καί ἐνανθρωπήσαντα».

Ἀνησυχία, πόνος καί φόβος ἁπλώνονται αὐτό τόν καιρό στή ζωή μας. Πολύμορφη ἀνέχεια, ξενιτεμοί, δυσβάστακτες στερήσεις· τρομοκρατικά ξεσπάσματα ἐπιθετικότητας καί μίσους. Καί μέσα στή θολή ἀναταραχή, ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἔρχεται σάν ὁλοφώτεινη δέσμη παρηγοριᾶς, εἰρήνης καί ἐλπίδας.

Τά γεγονότα σχετικά μέ τή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως τά περιγράφουν οἱ Εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Λουκᾶς, τονίζουν ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀπό βρέφος ἀκόμη ἀντιμετωπίζει σειρά δυσκολιῶν. Γεννιέται ὕστερα ἀπό ἕνα μακρύ ταξίδι τῆς Παναγίας μητέρας Του, σέ χῶρο φτωχικό τῆς Βηθλεέμ, οἱ κάτοικοι τῆς ὁποίας μένουν ψυχροί καί ἀδιάφοροι. Ἀκολουθεῖ τό μίσος τῶν ἰσχυρῶν, τό διαβολικό σχέδιο τοῦ Ἡρώδη, ἕνας παράλογος καί ἄδικος διωγμός, πού Τόν ἀναγκάζει νά καταφύγει στήν Αἴγυπτο. Σέ ὅλες ὅμως τίς δύσκολες συνθῆκες τῆς ζωῆς τοῦ μικροῦ Ἰησοῦ δεσπόζει ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ Πατρός.

Μήν ἀποροῦμε, λοιπόν, καί μήν τά χάνουμε, ὅταν βρισκόμαστε ἐμπρός σέ κακουχίες, ἐχθρότητες, ἀδικίες, φτώχεια, ἀδιαφορία καί ἀδιέξοδα. Οἱ δοκιμασίες εἶναι ἀναπόσπαστα στοιχεῖα τοῦ ἀνθρώπινου βίου. Ἄς μάθουμε νά τίς ἀντιμετωπίζουμε εἰρηνικά. Κυρίως μέ πίστη καί ἐμπιστοσύνη στήν πρόνοια καί τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμη καί στίς σκοτεινές φάσεις τοῦ βίου μας, ὅταν ἀπειλές, στερήσεις, ἀσθένειες, ἀποτυχίες μᾶς συνθλίβουν, ἀντηχεῖ παρηγορητικά ὁ στίχος τοῦ Ψαλμωδοῦ: «Ἐάν γάρ καί πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου, οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι σύ μετ’ ἐμοῦ εἶ» (Ψαλμ. 22:4). Ἡ αἴσθηση τῆς πανταχοῦ καί πάντοτε παρουσίας τοῦ Θεοῦ παρηγορεῖ, ἐνισχύει καί ἐξασφαλίζει ἀντοχή καί εἰρήνη στόν πόνο καί τίς θλίψεις. Γεμίζει ἐπίσης τήν ψυχή μέ φῶς ἀγαλλιάσεως σέ ὧρες ἐπιτυχίας καί δημιουργίας.

Ἡ γνώση τῆς παρουσίας καί προνοίας τοῦ Θεοῦ στόν κόσμο ἦταν μία ἀλήθεια ἀποδεκτή ἤδη ἀπό τήν ἀποκάλυψη τῆς Π. Διαθήκης. Τό συγκλονιστικό Νέο πού τονίζει ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων εἶναι ὅτι ὁ Θεός ὄχι ἁπλῶς εἶναι παρών στόν κόσμο μας, ἀλλά ὅτι ὁ Υἱός καί Λόγος Του «σαρκώθηκε», προσέλαβε τήν ἀνθρώπινη φύση. Αὐτή ἡ ἀποκάλυψη διαφοροποιεῖ τή χριστιανική πίστη ἀπό τά ποικίλα θρησκεύματα. Τό σύμβολο τῆς χριστιανικῆς πίστεως ὑπογραμμίζει: «Πιστεύω… εἰς ἕνα Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ τόν μονογενῆ,... σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἐνανθρωπήσαντα».

Ἔκτοτε, ὅσοι πιστεύουν σ’ Αὐτόν καί βαπτίζονται στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος γίνονται μέλη τοῦ μυστικοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ «ὅ ἐστιν ἡ Ἐκκλησία» (Κολ. 1:24). Λαμβάνουν τή Χάρη καί τή δύναμη νά μένουν «ἐν αὐτῷ», νά βρίσκονται σέ προσωπική κοινωνία μέ τόν Χριστό.

Τό βίωμα πού γαληνεύει τόν πιστό Χριστιανό εἶναι κάτι ἀκόμα ἐντονώτερο ἀπό τήν ἁπλή θεϊκή παρουσία. Εἶναι ἡ ὑπαρξιακή «κοινωνία» μέ τόν ἐνανθρωπήσαντα Λόγο τοῦ Θεοῦ, μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. «Ὁ φανερωθεὶς Λόγος διά τοῦτο κατέμειξεν ἑαυτόν τή ἐπικήρῳ τῶν ἀνθρώπων φύσει, ἵνα τῇ τῆς θεότητος κοινωνίᾳ συναποθεωθῇ τό ἀνθρώπινον» (Ἅγ. Γρηγόριος Νύσσης: Ὁ φανερωθεὶς Λόγος, γι’ αὐτό ἔσμιξε τόν ἑαυτό Του μέ τή θνητή φύση τῶν ἀνθρώπων, γιά νά συναποθεωθεῖ τό ἀνθρώπινο μέσω τῆς κοινωνίας μέ τή Θεότητα). Μέ τή «σάρκωσή» Του, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ μᾶς προσέφερε τό ἀσύλληπτο δικαίωμα νά «μένωμε ἐν Αὐτῷ», νά μετέχουμε μυστικά στή ζωή ἀγάπης τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης διατύπωσε λακωνικά τήν ἐκπληκτική ἀλήθεια πού συνοψίζει τήν Καινή Διαθήκη: «Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστι, καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ.» (A΄ Ἰω. 4:16).

Ὁ Χριστός ἐπανειλημμένως ἀναφέρθηκε στό μυστήριο τῆς σχέσεώς Του μέ τόν Οὐράνιο Πατέρα. «Πιστεύετέ μοι ὅτι ἐγώ ἐν τῷ πατρί καί ὁ πατήρ ἐν ἐμοί» (Ἰω. 14:11), «Καί ὁ πέμψας με μετ’ ἐμοῦ ἐστίν οὐκ ἀφῆκε με μόνον ὁ πατήρ, ὅτι ἐγώ τά ἀρεστά αὐτῷ ποιῶ πάντοτε» (Ἰω. 8:29). Σέ αὐτή τή σχέση κοινωνίας μαζί Του καλεῖ ὅλους τοὺς μαθητές καί ἀποστόλους Του. Μέ σαφήνεια δήλωσε: «Ἐάν τις ἀγαπᾶ με, τόν λόγον μου τηρήσει, καί ὁ πατήρ μου ἀγαπήσει αὐτόν, καί πρός αὐτόν ἐλευσόμεθα καί μονήν παρ’ Αὐτῶ ποιήσομεν.» (Ἰω. 14:23). Προαπαιτούμενο λοιπόν γιά τήν «κοινωνία» μαζί Του εἶναι ἡ συμμόρφωση τῆς συμπεριφορᾶς μας μέ τόν λόγο Του, μέ τό θέλημά Του, μέ τίς ἀρχές πού Ἐκεῖνος καθόρισε: τή δικαιοσύνη, τή φιλαλήθεια, τή μακροθυμία, τή συγχωρητικότητα, τήν ἁγνότητα, τήν ταπεινοφροσύνη καί τήν αὐτοθυσία.

Τό μεγαλύτερο δῶρο, ἀδελφοί μου, πού μᾶς προσφέρουν τά Χριστούγεννα εἶναι ἡ βεβαιότητα ὅτι ὁ Θεός εἶναι «μεθ’ ἡμῶν». Ὁ ἄπειρος καί παντοδύναμος Θεός, ὁ ἄχρονος καί ἀχώρητος, ὁ Ὁποῖος «Ἀγάπη ἐστι», εἰσῆλθε στόν χρόνο καί τόν χῶρο τόν δικό μας. «Καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ» (A΄ Ἰω. 4:16). Ὅποιος ἀγαπᾶ καί νιώθει διαρκῶς τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, τήν κοινωνία μέ τόν ἐνανθρωπήσαντα Λόγο Του, δέν φοβᾶται κανέναν καί τίποτε. «Φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἀλλ’ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τόν φόβον» (A΄ Ἰω. 4:18), κάθε μορφῆς φόβο.

Ἄς δεηθοῦμε, ὁ ἐν Τριάδι Θεός νά μᾶς δίνει τή δύναμή Του γιά νά μή λυγίζουμε ἀπό τίς θλίψεις, τίς ἀδικίες, τίς κακουχίες πού ὀρθώνονται στόν δρόμο μας. Γιά νά ἐνισχύει τήν αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ οὐρανίου Πατρός, τή βεβαιότητα ὅτι στό κέντρο τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας δεσπόζει ὁ Ἐμμανουήλ - ὁ Χριστός. Καί μέ τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, οἱ δοκιμασίες νά μεταμορφώνονται σέ εὐκαιρίες πνευματικῆς ὡριμότητας καί ἁγιασμοῦ.

Εἰρηνοφόρα Χριστούγεννα, εὐλογημένος καί δημιουργικός ὁ νέος χρόνος.

Κυριακή, Μαΐου 01, 2016

Μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου για το Άγιον Πάσχα 2016





Ο Αναστάς Χριστός: «Τίνες οἱ λόγοι οὗτοι οὓς ἀντιβάλλετε πρὸς ἀλλήλους περιπατοῦντες καί ἐστε σκυθρωποί;»  (Λκ. 24: 17).

Η  απογοήτευση συνθλίβει τις ψυχές των Μαθητών του Χριστού μετά τη σύλληψή Του, τα φρικτά βασανιστήρια και τη σταύρωσή Του από τους ισχυρούς θρησκευτικούς και πολιτικούς αντιπάλους Του. Όσα τραγικά είχαν ακολουθήσει, γέμισαν την καρδιά τους με πυκνά σύννεφα απογοητεύσεως. Γκρέμισαν τις ελπίδες τους ότι ο Ιησούς ήταν αυτός που έμελλε να λυτρώσει τον λαό τους. Είχαν δει την αδικία, το ψέμα, το μίσος να επιβάλλονται, να συντρίβουν τον αθώο.
Όμως, η πραγματικότητα ήταν διαφορετική. Την αποκάλυψε ο Αναστάς Ιησούς Χριστός, καθώς πλησίασε τους δύο Μαθητές, τον Κλεόπα και τον Λουκά, στην πορεία τους προς το χωριό Εμμαούς:  «ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται˙  οὐχὶ ταῦτα ἔδει παθεῖν τὸν Χριστὸν καὶ εἰσελθεῖν εἰς τὴν δόξαν αὐτοῦ;» (Λκ. 24:25-26). Στη συνέχεια ερμήνευσε όσα είχαν γραφεί περί Αυτού στα προφητικά βιβλία. Έμεινε μαζί τους, όπως Τον παρακάλεσαν, και αποκαλύφθηκε πλήρως, όταν την ώρα του δείπνου έλαβε τον άρτο, τον ευλόγησε και αφού τον έκοψε τους τον μοίρασε. Τότε ανοίχθηκαν τα μάτια τους «καὶ ἐπέγνωσαν αὐτόν» ·  αναγνώρισαν τον Αναστάντα Κύριο.

Με την Ανάστασή Του, ο Χριστός άνοιξε νέους ορίζοντες στους ταραγμένους και φοβισμένους Μαθητές και τους χάρισε τη δύναμη να προχωρήσουν και να αναγγείλουν, με αναφαίρετη ειρήνη και ακατάβλητο θάρρος, το Ευαγγέλιο της αγάπης, που θα ανακαίνιζε τη ζωή της ανθρωπότητας.
Και στις μέρες μας, μία πολύμορφη και απροσδιόριστη απογοήτευση απλώνεται στις ψυχές των ανθρώπων. Όσα συμβαίνουν γύρω μας δείχνουν να δεσπόζει η αδικία, να επικρατεί το μίσος,  να υπονομεύεται η αλήθεια. Όσοι προσπαθούν να ζήσουν ενάρετα συκοφαντούνται και διώκονται από σκοτεινούς κύκλους. Κι αυτό συμβαίνει στην προσωπική ζωή, στο τοπικό και  το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Τα νέφη της απογοητεύσεως έρχεται να διαλύσει η εορτή του Πάσχα και να μας ελευθερώσει από τη ροπή να μένουμε «βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν».Έρχεται να τονώσει την ικεσία μας: «Μεῖνον μεθ' ἡμῶν, ὅτι πρὸς ἑσπέραν ἐστὶ» και να μας βοηθήσει να αναγνωρίζουμε προσωπικά τον Αναστάντα Κύριο.
Η πίστη στην Aνάσταση του Xριστού και τις διαχρονικές και παγκόσμιες συνέπειές της, προσφέρει φως και δύναμη για έξοδο από την  πνευματική νωθρότητα και αποκαρδίωση. Αποδεχόμενος ο Χριστός εκουσίως την ταπείνωση του Πάθους, συνέτριψε τη δυναστεία της δαιμονικής εξουσίας που στηρίζεται στην αλαζονεία και την ιδιοτέλεια. Εξουδετέρωσε τις δυνάμεις του σκότους «καὶ καταργήσας τὸν θάνατον, ἐδωρήσατο ἡμῖν ζωὴν τὴν αἰώνιον». Ο Θεός Πατήρ έθεσε τον σταυρωθέντα και Αναστάντα Υιό του «ὑπεράνω πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας καὶ δυνάμεως καὶ κυριότητος καὶ παντὸς ὀνόματος ὀνομαζομένου οὐ μόνον ἐν τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι·  καὶ πάντα ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ» (Εφεσ. 1:21-22). Αυτή είναι η λυτρωτική διέξοδος, την οποία διακηρύσσει η σημερινή μεγάλη εορτή, καλώντας μας να δυναμώσουμε την πίστη μας στην εξουσία Του.
Η εξουσία του Αναστάντος Χριστού συνδέεται με το εκούσιο Πάθος. Ο Ιησούς παραμένει ο συμπάσχων στον πόνο και στη δοκιμασία του κάθε ανθρώπου. Σκύβει στοργικά πάνω στον τραυματισμένο από την αμαρτία. Η εξουσία Του δεν καταδυναστεύει, αλλά υπηρετεί˙ δεν εκδικείται, αλλά συγχωρεί˙ δεν καταπιέζει, αλλά λυτρώνει. Δεν επιβάλλεται με παραπλανητικό θόρυβο, αλλά δρα στη διακριτική σιωπή. Κυρίως, ενεργεί ως εξουσία λυτρωτική, ως δωρεά συγγνώμης και αγάπης. Ο Αναστάς Χριστός σέβεται την ελευθερία και την ιερότητα του κάθε ανθρώπινου προσώπου  ακόμη και αυτού που Τον αμφισβητεί. Η εξουσία Του δεν προκαλεί φόβο, αλλά ελευθερώνει την ανθρώπινη ύπαρξη από τον φόβο, ακόμα και από τον φόβο του θανάτου.
Πάσχα, αδελφοί μου, ας μη το λησμονούμε, σημαίνει διάβαση, πέρασμα, έξοδο. Αρχικά αναφερόταν στην έξοδο του Ισραήλ από την  αιχμαλωσία της Αιγύπτου. Αυτή η «ἑορτή  ἑορτῶν» μας καλεί και εμάς σε μια πολυδιάστατη έξοδο: Έξοδο από την απογοήτευση που δημιουργεί η ανέχεια, τα οικονομικά αδιέξοδα, οι αναταραχές στην περιοχή μας, η σύγχυση και η αμηχανία που προκαλούν τα προσφυγικά κύματα και οι συνέπειές τους. Έξοδο από την απογοήτευση που συσσωρεύουν η πίκρα της αδικίας, της συκοφαντίας, το παράπονο και η αγανάκτηση από την αχαριστία αυτών που ευεργετήσαμε ή και από την προδοσία αυτών που αγαπήσαμε. Έξοδο από την απογοήτευση που φέρνει η κάμψη της υγείας, ο πόνος της ασθένειας ή ο μόνιμος αποχωρισμός συγγενών και φίλων. Έξοδο από την απογοήτευση που δημιουργούν τα λάθη, οι πτώσεις, οι αμαρτίες , οι αποτυχίες μας.
Ο λόγος του Αναστάντος στους δύο Μαθητές που βάδιζαν προς Εμμαούς ηχεί προσωπικά για τον καθένα μας: “ὦ ἀνόητοι καὶ βραδεῖς τῇ καρδίᾳ τοῦ πιστεύειν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἐλάλησαν οἱ προφῆται”  (Λκ. 24:25-26). Και ζωηρά υπενθυμίζει την τελευταία διαβεβαίωσή Του στους Μαθητές: «ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς … καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.» (Ματθ. 28:18). Μια διαβεβαίωση που επαναλαμβάνεται κατά το βάπτισμα του κάθε Χριστιανού.Όσοι πιστεύουν και ακολουθούν με συνέπεια τον Αναστάντα Χριστό γνωρίζουν ότι δεν βρίσκονται μόνοι στη σκληρή πραγματικότητα του ανθρώπινου βίου. Δεν παραβλέπουν τις δύσκολες συνθήκες της καθημερινότητας,  αλλά με τη δύναμη και τη Χάρη Του τις αντιμετωπίζουν και συχνά τις μεταμορφώνουν.

Μέσα στο πασχαλινό φως, μπορούμε να βλέπουμε με αισιοδοξία και δημιουργική σκέψη τη ζωή μας, με τη βεβαιότητα ότι η πορεία και η εξέλιξη της ανθρωπότητας δεν γίνεται ερήμην του Δημιουργού του κόσμου. Και ακόμη, να προχωρούμε σε τολμηρές παρεμβάσεις και δίκαιους κοινωνικούς αγώνες, αρχίζοντας από το άμεσο περιβάλλον μας, την οικογένεια, την πόλη, τον τόπο μας.  Ας αντλήσουμε λοιπόν, από τη σημερινή λαμπρή εορτή δύναμη αντιστάσεως στην παρακμή που μας απειλεί, δύναμη αλληλεγγύης και αγάπης. Η πνοή της Αναστάσεως ας στηρίζει την πορεία μας για έξοδο από κάθε μορφή απογοητεύσεως. Χριστός Ανέστη!

Παρασκευή, Μαΐου 08, 2015

Ἐλευθερία ἀπὸ τὸν φόβο



«Μὴ φοβεῖσθε» (Ματθ. 28:10)

«Μὴ φοβεῖσθε ὑμεῖς», εἶπε ὁ ἄγγελος Κυρίου στὶς μυροφόρες, τὶς ὁποῖες εἶχε κυριεύσει «τρόμος καὶ ἔκστασις» πρὸ τοῦ κενοῦ τάφου• «οἶδα γὰρ ὅτι Ἰησοῦν τὸν ἐσταυρωμένον ζητεῖτε. Οὐκ ἔστιν ὧδε. Ἠγέρθη γὰρ καθὼς εἶπεν» (Ματθ. 28:6). Σὲ λίγο, ὁ ἴδιος ὁ ἀναστάς Χριστός, «λέγει αὐταῖς• μὴ φοβεῖσθε». Καὶ στὴ συνέχεια, στὸν κύκλο τῶν πτοημένων καὶ φοβισμένων μαθητῶν Του, τόνισε: «Τί τεταραγμένοι ἐστὲ καὶ διατὶ διαλογισμοὶ ἀναβαίνουσιν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;» (Λουκ. 24:38). Καὶ δείχνοντάς τους τὰ σημάδια τῆς σταυρώσεως στὰ χέρια καὶ στὰ πόδια, τοὺς βεβαίωσε μὲ τὴν παρουσία Του γιὰ τὸ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεώς Του.

«Μὴ φοβεῖσθε!». Τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως κηρύσσει διαχρονικὰ τὴν ἐλευθερία ἀπὸ κάθε αἰτία φόβου. Ἡ νίκη τοῦ Χριστοῦ συνέτριψε τὴν κυριαρχία τῶν δαιμονικῶν δυνάμεων, γεφύρωσε τὸ χάσμα μεταξὺ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων καὶ ἀποκατέστησε τὶς σχέσεις τους. Τὴν ὀντολογικὴ σημασία τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως ἀποκάλυψε, μὲ τρόπο μοναδικὸ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: Ὁ Ἰησοῦς ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ἀποδέχθηκε τὸ Πάθος «γιὰ νὰ καταργήσει μὲ τὸν θάνατό του αὐτὸν ποὺ ἐξουσίαζε τὸν θάνατο, δηλαδὴ τὸν διάβολο, καὶ μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο νὰ ἀπελευθερώσει ὅσους ὁ φόβος τοῦ θανάτου τοὺς εἶχε καταδικάσει νὰ εἶναι δοῦλοι σ’ ὅλη τους τὴ ζωή» (Ἑβρ. 2:14-15). Ὁ ἀναστάς Χριστὸς εἶναι πλέον ἡ ἀρχὴ τῆς νέας ἀνθρωπότητος, «ἀπ’ τοὺς νεκροὺς πρωταναστημένος, ὥστε νὰ γίνει σὲ ὅλα ἐκεῖνος πρῶτος» («ἐστὶν ἀρχή, πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα γένηται ἐν πᾶσι αὐτὸς πρωτεύων» – Κολασ. 1:18-22). Μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἔχει ἀρχίσει μία νέα μορφὴ ὑπάρξεως γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ βεβαιότητα τῆς Ἀναστάσεως, ἡ πεποίθηση ὅτι δόθηκε σ’ Αὐτὸν «πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς» (Ματθ. 28:19) ἐλευθέρωσε τοὺς μαθητὲς ἀπὸ κάθε εἴδους φόβο καὶ ἀγωνία. Καὶ τοὺς μεταμόρφωσε σὲ τολμηροὺς καὶ γενναίους κήρυκες τῆς νέας ἐν Χριστῷ ζωῆς.

«Μὴ φοβεῖσθε!». Στὴν ἐποχή μας ἔχουν πληθύνει οἱ φόβοι ποὺ ἀπειλοῦν τὴ ζωή μας. Τὸν τελευταῖο μάλιστα καιρὸ ἔχουν ἐνταθεῖ καὶ ἀπὸ τὴ γενικότερη ταλαιπωρία ποὺ προκαλεῖ ἡ παγκόσμια οἰκονομικὴ κρίση. Νέοι καὶ παλαιοὶ φόβοι κυκλώνουν τὴ σκέψη μας καὶ σφίγγουν τὴν καρδιά μας. Μέσα σ’ αὐτὴ λοιπὸν τὴ βαριὰ ἀτμόσφαιρα ἡ ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως καλεῖ κάθε πιστὸ σὲ μία πορεία ἐλευθερίας ἀπὸ τὸν φόβο:

Ἀπὸ τὸν φόβο αὐτῶν πού μᾶς ἐχθρεύονται, ἀπὸ τὸν φόβο ποὺ δημιουργεῖ ἡ ἀδικία καὶ ἡ σκληρότητα τῆς κοινωνίας μας. Ἀπὸ τὸν φόβο τῆς πολύμορφης ἁμαρτίας ποὺ διεισδύει στὴν ὕπαρξή μας καὶ τὴν ἀλλοτριώνει. Ἀπὸ τὸν φόβο τοῦ πόνου, τῆς ἀνέχειας, τῆς ἀσθένειας, τῆς μοναξιᾶς, τῶν κινδύνων καὶ θλίψεων ποὺ ἀπειλοῦν τὴ ζωή μας. Ἀπὸ τὸν φόβο τῶν πιεστικῶν προβλημάτων τῆς καθημερινότητος. Ἀπὸ τὸν φόβο τοῦ ἀγνώστου, τῆς ἀποτυχίας, τῆς ἀβεβαιότητας γιὰ τὸ μέλλον. Καὶ τὸ κορύφωμα τοῦ μηνύματος τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὸν φόβο τοῦ θανάτου, τοῦ δικοῦ μας καὶ τῶν ἀγαπημένων μας, φόβο ποὺ συνθλίβει τὴν ἀνθρώπινη ζωή. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως δὲν ἀναγγέλλει ἁπλῶς, ἀλλά μᾶς προσκαλεῖ νὰ μετάσχουμε στὴν ἐλευθερία πού μᾶς χάρισε ὁ Χριστός.

Ἡ ἐλευθερία αὐτή, βεβαίως, στηρίζεται στὴν πίστη. Ἡ Ἐκκλησία, ἀναφωνώντας δοξολογικὰ τὸ «Χριστὸς ἀνέστη!», δὲν καταφεύγει σὲ ἐπιχειρηματολογίες γιὰ νὰ ἐπιβάλει τὴν ἀλήθεια ποὺ κηρύσσει. Ὅσοι πιστοί! «Εὐτυχισμένοι ὅλοι ποὺ πιστεύουν…». Ἀρκεῖ, βεβαίως, ὅπως ἐπισημαίνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, νὰ μένουμε στὴν πίστη, θεμελιωμένοι καὶ σταθεροὶ• «καὶ μὴ μετακινούμενοι ἀπὸ τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐαγγελίου» (Κολασ. 1:23).

Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ διαλύει τὸν φόβο διότι συναρμόζεται μὲ μία ἐκπληκτικὴ δύναμη, καί, ἰδιαίτερα αὐτὴ τὴν ὁλόλαμπρη ἑορτή, καλούμεθα νὰ νιώσουμε «τί τὸ ὑπερβάλλον μέγεθος τῆς δυνάμεως αὐτοῦ (τοῦ Θεοῦ)» (Ἐφεσ. 1:19). «Τή δύναμή Του αὐτὴ τὴν ἔδειξε μὲ τὸ νὰ ἀναστήσει τὸν Χριστὸ ἀπὸ τοὺς νεκροὺς καὶ νὰ τὸν βάλει νὰ καθήσει στὰ δεξιά Του στὸν οὐρανό, πάνω ἀπὸ κάθε ἀρχὴ καὶ δύναμη καὶ κυριότητα, πάνω ἀπὸ κάθε τί ποὺ ἀνήκει ὄχι μόνο στὸν τωρινὸ ἀλλὰ καὶ στὸν μελλοντικὸ κόσμο» (στίχ. 20-21).

Αὐτὴ ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὸν φόβο, δῶρο τοῦ Ἀναστάντος, πρέπει νὰ διαμορφώνει τὴ στάση τῆς ζωῆς μας: «Ὑμεῖς ἐπ’ ἐλευθερίαν ἐκλήθητε, ἀδελφοί» • μὲ τὴ σαφῆ ὅμως προσθήκη: «μόνον μὴ τὴν ἐλευθερίαν εἰς ἀφορμὴν τῆ σαρκὶ ἀλλὰ διὰ τῆς ἀγάπης δουλεύετε ἀλλήλοις» (Γαλ. 5:13).

Ὁ Χριστός, ἡ ἐνυπόστατη καὶ ἔνσαρκη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴ θυσία Του στὸν Σταυρὸ καὶ τὴ νίκη τῆς Ἀναστάσεως, διατράνωσε τὴ μοναδικὴ δύναμη τῆς ἀγάπης, ποὺ ἐλευθερώνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ κάθε μορφὴ φόβου. Ὅσοι εἶναι ἑνωμένοι μαζί Του ἐν πίστει καὶ ἀγάπη ἀξιώνονται νὰ ζοῦν τὴν ἀλήθεια ποὺ ἀποκαλύπτει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης: «Φόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἀλλ’ ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον. Ὅτι ὁ φόβος κόλασιν ἔχει (περιέχει τιμωρία), ὁ δὲ φοβούμενος οὐ τετελείωται ἐν τῇ ἀγάπῃ» (Α΄ Ἰω. 4:18).

Ἂς χαροῦμε, λοιπόν, ἀδελφοί μου, ἰδιαίτερα αὐτὲς τὶς ἡμέρες, τὴν ἐλευθερία ἀπὸ κάθε μορφὴ φόβου, βαθαίνοντας τὴν πίστη μας καὶ τὴν ἀγάπη μας στὸν νικητὴ τοῦ θανάτου καὶ Κύριο τῆς ζωῆς μας. Ἀκόμη, ἂς θυμίσουμε καὶ στοὺς φοβισμένους ἀδελφούς μας ὅτι «Χριστὸς ἀνέστη!».

Τρίτη, Απριλίου 14, 2015

Έχοντας τον Χριστό για πάντα μαζί μας

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!
ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!


Γ΄
«ΠΑΣΑΣ ΤΑΣ ΗΜΕΡΑΣ»
«Και ιδού εγώ μεθ’ υμών είμι». Εγώ, ο Λόγος, η σοφία του Πατρός, η αρχή και το τέλος, το Α και το Ω. Είμαι μαζί σας «πάσας τας ημέρας»· και στις ημέρες τις ανέφελες, όπου όλα εξελίσσονται ομαλά, και στις ημέρες τις θολές, όπου η ομίχλη της αβεβαιότητος τις σκεπάζει, και στις μέρες της αμφιβολίας και αδυναμίας, όταν η θύελλα μαίνεται. Και στην ώρα της δειλίας σας μέσα στην τρικυμία, για να σας πω όπως στον Πέτρο: «Ολιγόπιστε, εις τί εδίστασας;». Στην ώρα της αθέλητης προδοσίας, για να σας οδηγήσω στη μετάνοια. Στην ώρα της μαρτυρίας ή του μαρτυρίου που υφίστασθε για την αγάπη μου κατά τη σύγκρουσή σας με τις δαιμονικές δυνάμεις του μίσους, της αδικίας, της απάτης.
Antique orthodox icon
Η συνείδηση της παρουσίας του Αγαπημένου, ο οποίος είναι το πλήρωμα της αγάπης. αποτελεί το ουσιαστικότερο στοιχείο της χριστιανικής εμπειρίας. Αυτή η συναίσθηση μάς δυναμώνει και στις πιο οδυνηρές στιγμές. Μας παρηγορεί και ειρηνεύει την ύπαρξή μας, όταν χείμαρροι ανομίας μας ταράζουν και «ώδινες άδου» μας περικυκλώνουν (Ψαλμ. 17:5-6). Μας ενισχύει και μας εμπνέει, ιδιαίτερα την ώρα της δημιουργικής προσπάθειας. Αυτή η παρουσία μας γεμίζει με σταθερή αγαλλίαση και ήρεμο φως.
Δεν πρόκειται για κάτι εγκεφαλικό, που συντελείται στη νοητική σφαίρα. Αλλά για ακτινοβολία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, που διαπερνά και που φωτίζει όλη την ύπαρξή μας. Πρόκειται για ζωή «εν Χριστώ». Η συναίσθηση της παρουσίας Του βιώνεται την ώρα της προσευχής, του στοχασμού του λόγου του Θεού, αλλά κυρίως την ώρα της λατρείας. Μέσα στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας ζούμε κατεξοχήν τη μυστική ένωση με τον αναστάντα Κύριο. Η πρόοδος της πνευματικής ζωής συνίσταται στη συνεχή αύξηση της βιώσεως αυτής της προσωπικής σχέσεως· στην προέκταση του λειτουργικού μας βιώματος με τη συνέχιση της Λειτουργίας μετά τη Θεία Λειτουργία, σε κάθε στιγμή του καθημερινού μας χρέους. Όσο εντονότερη είναι η συναίσθηση της παρουσίας του αναστάντος Χριστού στη ζωή μας, τόσο πιο ειρηνική, δυνατή και δημιουργική είναι η κάθε μας ημέρα.
Εκείνο που χαρακτήριζε τους πρωτοπόρους της θεολογικής κινήσεως «Πίστις και Τάξις», ήταν ο ενθουσιασμός να αγωνισθούν για να ξεπερασθούν οι εχθρότητες και παρανοήσεις που συσσώρευσε το παρελθόν και που χωρίζουν ακόμη τις χριστιανικές Εκκλησίες και κοινότητες. Αναμφισβήτητα, έγιναν σημαντικά βήματα στα εβδομήντα πέντε χρόνια που πέρασαν και είμαστε ευγνώμονες στους διακεκριμένους θεολόγους, οι οποίοι συνέβαλαν στη διερεύνηση σοβαρών θεμάτων που ενώνουν τους χριστιανούς, αλλά και άλλων που εξακολουθούν να τους κρατούν χωρισμένους. Έτσι βοήθησαν σε μια ρεαλιστική συμβίωση με αποδοχή του «άλλου», του διαφορετικού. Τα γεγονότα εντούτοις απέδειξαν ότι οι αντιστάσεις στο όραμα της ενότητος είναι πολύ ανθεκτικές και δυσεπίλυτες. Σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε εκτός των άλλων και ποικίλους στιγματισμούς από τους λεγόμενους «δικούς» μας. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι, παρά ταύτα, εξακολουθούμε να διαλεγόμαστε, να σκεπτόμαστε μαζί· να βρισκόμαστε μαζί, εν πίστει, αγάπη και ελπίδι. Κανείς βέβαια δεν είναι διατεθειμένος να προχωρήσει σε ένοχους συμβιβασμούς. Επ’ ουδενί όμως δικαιούμεθα να επιστρέψουμε στα κλειστά φρούρια των περασμένων εποχών και να αγνοήσουμε την παγκόσμια ευθύνη μας και τη θερμή δέηση του Χριστού προς τον Πατέρα Του, «ίνα και αυτοί εν ημίν εν ώσιν, ίνα ο κόσμος πιστεύση ότι συ με απέστειλας» (Ιω. 17:21).
Διατηρώντας ό,τι πιο πολύτιμο μας δόθηκε, χωρίς αφελείς απλουστεύσεις και ωραιοποιήσεις, συνεχίζουμε τις προσπάθειες για την προσέγγιση και την κοινή μαρτυρία, «αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν Ιησούν» (Εβρ. 12:2)• «έως της συντέλειας του αιώνος», σε οποιαδήποτε φάση κι αν έλθει η ανθρωπότητα με την εξέλιξη της επιστήμης, της τεχνολογίας, των ανθρωπίνων αναζητήσεων και επιτευγμάτων.
* * *
Επιτρέψατέ μου να τελειώσω με μια προσωπική εμπειρία. Ήταν Αύγουστος, πριν από δώδεκα χρόνια, στην Ουγκάντα. Επιστρέφοντας από μια Ιεραποστολική κατασκήνωση σ’ ένα χωριό της ενδοχώρας, φθάσαμε βράδυ στην πρωτεύουσα, την Καμπάλα. Μέσα στο πυκνό σκοτάδι, το παλιό αυτοκίνητό μας κάπου προσέκρουσε. Ο μπροστινός υαλοπίνακας θρυμματισμένος έπεσε επάνω μου. Πολλά μικρά κομματάκια γυαλιού είχαν εισδύσει και στα δύο μάτια, που ήταν αδύνατο να ανοίξουν. Στο εγκαταλελειμμένο αφρικανικό νοσοκομείο, όπου πήγαμε, η απόγνωση μεγάλωσε. Δεν υπήρχε ούτε γιατρός. ούτε νοσοκόμος, ούτε αποσταγμένο νερό, ούτε καν νερό. Η τύφλωση έμοιαζε ότι ήταν οριστική. Δεν έβλεπα καθόλου. Στην τραγικότητα εκείνης της ώρας ξαναήρθε στη σκέψη μου ένα ζωτικό ερώτημα, με το οποίο είχε αρχίσει η ιεραποστολική μου διακονία: Σου φθάνει ο Θεός; Μια απροσδιόριστη ειρήνη απλώθηκε στην ψυχή. Η συναίσθηση τηξς παρουσίας Εκείνου, ο όποιος βεβαίωσε τους μαθητές Του: «Και ιδού εγώ μεθ’ υμών είμι». Μέσα στα μεσάνυκτα, έφθασε τελικά ένας νεαρός Ουγκαντός οφθαλμίατρος, ο Χριστόφορος Μαγκίμπι, που τον είχαμε βοηθήσει να σπουδάσει στην Αθήνα, Χρησιμοποιώντας τη σχισμοειδή λυχνία αγωνίσθηκε να απομακρύνει τα γυάλινα ψήγματα που είχαν εισδύσει στα δυο μάτια. Έβγαλε είκοσι τέσσερα από αυτά. Την επόμενη μέρα επιστρέψαμε στη Ναϊρόμπη και στη συνέχεια στην Ευρώπη για να συνεχισθούν οι εξετάσεις και η επούλωση. Η θεραπεία συνοδευόταν από την ακτινοβολία της βεβαιότητος «και ιδού εγώ μεθ’ υμών είμι πάσας τας ημέρας». Ενώ φάνηκε ότι το γεγονός εκείνο τερμάτιζε μια ολόκληρη προσπάθεια, έγινε αντίθετα αφορμή για νέα διακονία, με ανανεωμένη πίστη, σε πιο απαιτητικό μέτωπο: στην Αλβανία.
Είμαι βέβαιος ότι πολλοί από τους παρόντες έχουν ανάλογες εμπειρίες σε κρίσιμες φάσεις της ζωής τους. Η δική μου συνοπτική αναφορά ίσως βοηθεί για να τις ανακαλέσουν στη μνήμη τους. Οι υποσχέσεις του αναστάντος Χριστού επαναβιώνονται σε κάθε γενιά, σε μυριάδες περιπτώσεις. Όχι μόνο στις ημέρες της ομίχλης και των καταιγίδων η παρουσία του αναστάντος Χριστού ζωογονεί με τη μυστική θέρμη της την ψυχή μας, αλλά γενικότερα, οι πιο εκπληκτικές ημέρες του βίου μας, οι πιο δημιουργικές, υπήρξαν εκείνες όπου η παρουσία του Αγαπημένου ήταν πιο αισθητή. Αυτός παραμένει παρών στην πορεία μας, όπως ο ήλιος που στηρίζει τη ζωή πάνω στη γη, μέρα και νύχτα, θέρος και χειμώνα. Εξακολουθούμε λοιπόν να ελπίζουμε και να καταθέτουμε τη χριστιανική μαρτυρία μας σε διάφορα περιβάλλοντα, όχι στηριζόμενοι στη δική μας ικανότητα, γνώση και ευφυΐα, αλλά στη βεβαιότητα ότι δεν είμαστε μόνοι σ’ αυτή την προσπάθεια· ότι υπακούουμε στο θέλημα του Χριστού. Με απόλυτη εμπιστοσύνη σ’ Εκείνον, στον οποίο εδόθη «πάσα εξουσία εν ούρανώ και επί γης», με τη χαρούμενη βεβαιότητα που δωρίζει η υπόσχεσή Του. «Και ιδού εγώ μεθ’ υμών είμι πάσας τας ημέρας μέχρι της συντέλειας του αιώνος».
(Ιεραποστολή στα ίχνη του Χριστού, Εκδ. Αποστ. Διακονίας, σ. 325-332).

Δευτέρα, Απριλίου 13, 2015

Και ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμί…

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!

ΑΛΗΘΩΣ ΑΝΕΣΤΗ!!!
Στα τελευταία συγκλονιστικά λόγια, τα οποία ο αναστάς Χριστός απευθύνει στους μαθητές Του, δεσπόζουν τρία θέματα, που συνιστούν μια αδιάσπαστη οργανική ενότητα: Πρώτον, μια διαπίστωση παγκόσμιας σημασίας: «Εδόθη μοι πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί της γης»· δεύτερον, μια καταληκτική εντολή: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη»· και τρίτον, ως συνέπεια και εγγύηση. ακολουθεί η υπόσχεση: «και ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμί…». Οι σύνδεσμοι «ουν», «και» τονίζουν την αλληλουχία. Οι τρεις αυτές προτάσεις αλληλοσυνδέονται, όπως στο σώμα μας τα τρία συστήματα, μυϊκό, κυκλοφορικό και νευρικό.
Α’
ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ
Το παγκόσμιας σπουδαιότητος γεγονός, με το οποίο επισφραγίζει το Ευαγγέλιο του ο Ματθαίος, είναι ότι μετά τη σταύρωση και την ανάσταση του Χριστού δόθηκε σ’ Αυτόν η εξουσία σε ολόκληρο το σύμπαν (28:18). Ο διδάσκαλος, ο προφήτης, ο Μεσσίας, καθίσταται πλέον «ο Κύριος». Η εξέλιξη αυτή αλλάζει τον ρυθμό και το νόημα της ανθρώπινης ιστορίας. Η ουσία των όσων έκτοτε συμβαίνουν είναι διαφορετική από εκείνο που φαίνεται. Η αληθινή εξουσία δεν βρίσκεται πλέον στα χέρια του αυτοκράτορα και της ρωμαϊκής διοικητικής μηχανής.
Η πορεία του κόσμου δεν εξαρτάται από τη γνώση που συσσωρεύεται από τους ευφυείς και τους σοφούς της γης. Η εξουσία έχει δοθεί από τον Παντοδύναμο και Παντοκράτορα Πατέρα, τον Θεό της αγάπης, στον Υιό, που ενσάρκωσε την αγάπη στην ακρότατη μορφή της με την αποδοχή του σταυρού. Η αλήθεια αυτή αποτελεί τον άξονα της χριστιανικής πίστεως. Η πραγματική δύναμη και η επίδραση των χριστιανών εξαρτώνται από το κατά πόσο βιώνουν και κηρύσσουν αυτή την πραγματικότητα.
Η Εκκλησία εξακολουθεί να κηρύσσει το μυστήριο του εν Τριάδι Θεού, τη θεία οικονομία εν Χριστώ διά του Αγίου Πνεύματος. Ως «μυστικό Σώμα του Χριστού», ακτινοβολεί τη δόξα του ζώντος Κυρίου σ’ όλη τήν οικουμένη. Ζει διαχρονικά με έντονη την εσχατολογική ελπίδα, ότι «το μυστήριον του θελήματος» του Θεού είναι «ανακεφαλαιώσασθαι τα πάντα εν τω Χριστώ, τα επί τοις ουρανοίς και τα επί γης, εν αυτώ» (Εφεσ. 1:10).
Καθώς προχωρούμε στον 21ο αιώνα, μέσα στο πλήθος των μελετών και διακηρύξεων σχετικά με το κρίσιμο θέμα της ενότητος των χριστιανών και της πειστικής μαρτυρίας τους στον σύγχρονο κόσμο, θα χρειασθεί και πάλι να επισημανθεί το πρωταρχικό, το ουσιαστικό: Η πίστη μας σ’ Αυτόν, στον οποίο «εδόθη πάσα εξουσία εν ουρανώ και επί γης», και ακόμη η πίστη μας ότι η Εκκλησία είναι το Σώμα Του, «το πλήρωμα του τα πάντα εν πάσι πληρουμένου» (Εφεσ. 1:23. Πρβλ. Κολ. 1:16-21).
Depositphotos_28963081_original2
Β’
ΠΟΡΕΙΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΕΘΝΗ
Από τη διαβεβαίωση «εδόθη μοι πάσα εξουσία» πηγάζει ως συνέπεια -ο σύνδεσμος «ουν» το τονίζει- η εντολή: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη». Το πρώτο όραμα παγκοσμιότητος καθόρισε ο αναστάς Κύριος. Αυτή όμως η παγκοσμιότητα δεν έχει σχέση με τη σημερινή παγκοσμιοποί¬ηση τής οικονομίας τής αγοράς. Στήν πολυθρύλητη παγκοσμιοποίηση, για την οποία τόσος λόγος γίνεται στις μέρες μας, εμφωλεύει ο κίνδυνος ο άνθρωπος να γυρίσει στη ζούγκλα ενός αδιάφορου ηθικά ανταγωνισμού και, ενώ ζητεί να γίνει υπεράνθρωπος, να καταντήσει τελικά υπάνθρωπος. Η αποστολή των μαθητών του Χριστού προς «πάντα τα έθνη» αποβλέπει στην παγκοσμιότητα της αγάπης που ανυψώνει τον άνθρωπο προς τον Θεάνθρωπο, καθιστώντας τον «καινή κτίση». Σκοπός της ευχαριστιακής κοινότητος, που οι πιστοί στον Χριστό συγκροτούν εν Αγίω Πνεύματι σε κάθε τόπο, είναι η δημιουργία κοινωνίας αλληλεγγύης, μιας κοινωνίας ελευθέρων, αγαπωμένων προσώπων.
Παλαιότερα, πολλοί Ευρωπαίοι και Βορειοαμερικανικοί κατανοούσαν την τελευταία αυτή εντολή του Κυρίου με όρους γεωγραφικούς, στα βάθη της Αφρικής και της Ασίας, όπου δεν είχε κηρυχθεί το Ευαγγέλιο. Σήμερα όμως είναι πλέον σαφές ότι η πιο επικίνδυνη αποξένωση, και από τη θρησκευτική άγνοια, είναι η θρησκευτική αδιαφορία που δεσπόζει σε πολλές κατά παράδοση χριστιανικές χώρες. Έτσι, η εντολή του αναστάντος Χριστού αποκτά στον 21ο αιώνα μια ευρύτερη δυναμική : «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη», και τα έθνη που έχουν ελάχιστα γνωρίσει τον Χριστό, αλλά και τα έθνη της Αμερικής και της Ευρώπης, πολλά από τα οποία κατεδίωξαν τον Χριστό επί δεκαετίες στον 20ο αιώνα· καθώς και εκείνα τα έθνη που Τον απώθησαν στο περιθώριο με την υπεροψία και την αδιαφορία τους και έβαλαν στη θέση Του τη λατρεία δικών τους «θεοτήτων»: χρήμα, σεξ, άνεση.
Το έργο των αποστόλων του Χριστού έχει μια δυναμική που την καθορίζουν δύο συστατικά: το μυστηριακό, «βαπτίζοντες αυτούς», και το διδακτικό, «διδάσκοντες αυτούς». Το μυστηριακό, όπως προσδιορίζεται από τη συνείδηση της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων, παίρνει την ολοκληρωμένη τριαδική του μορφή, «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», η οποία συνοψίζει το απρόσιτο μυστήριο της Θεότητος και τονίζει ότι η «μαθητεία» πραγματοποιείται με τη δύναμη της χάριτος του Θεού· ενώ στο διδακτικό δίδεται η έμφαση όχι απλώς στη γνώση, αλλά στην τήρηση όλων των εντολών. «Διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν».
Ο πειρασμός, τον όποιο συχνά διάφορες τοπικές Εκκλησίες αντιμετωπίζουμε, είναι ότι με ποικίλα προσχήματα παραμερίζουμε πολλές απαιτητικές εντολές, π.χ. αγάπη στους εχθρούς, αγνότητα, ταπείνωση, συγχωρητικότητα, εγκράτεια, λιτότητα, αυταπάρνηση. Αλλά η χριστιανική ζωή είναι ένα οργανικό σύνολο και η επιμονή στην τήρηση όλων των εντολών δεν αποτελεί «ηθικολογία» που ταιριάζει σε συντηρητικούς. Είναι η πιο ουσιαστική ελευθερία από κάθε μορφή συμβατικότητος. Άλλωστε, η τήρηση των εντολών συνδέεται άρρηκτα με την αγάπη και το «εν Χριστώ είναι». «Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος έστιν ο αγαπών με», βεβαίωσε ο Κύριος· «ο δε αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του πατρός μου, και εγώ αγαπήσω αυτόν και εμφανίσω αυτώ εμαυτόν» (Ιω. 14:21).
Επιβάλλεται να προσέξουμε και πάλι τον συντονισμό θεολογικού στοχασμού και καθημερινής ζωής σύμφωνα με τις εντολές τουθ Χριστού. Και να μην παρασυρόμαστε σε μια θεολογία in abstracto, άσχετη με τη ζωή της Εκκλησίας ή μια ηθικολογία αποκομμένη από τη θεολογική αλήθεια.
Στον αιώνα των εκπλήξεων στον οποίο μπήκαμε, θα απαιτηθεί για όλα αυτά μια νέα πορεία, σε νέους τόπους, αλλά και έξοδος από καθιερωμένα συστήματα οργανώσεως, σκέψεως, νοοτροπίας. Η προτροπή «πορευθέντες» καθορίζει αναχώρηση από τον τόπο στον οποίο βρισκόμαστε. στον οποίο αισθανόμαστε βολεμένοι. Κάθε μετάβαση σε άγνωστες περιοχές κρύβει κινδύνους. Και μάλιστα μια πορεία προς «πάντα τα έθνη» είναι φυσικό να συνδέεται με αναπάντεχες ταλαιπωρίες και περιπέτειες.
Στις μέρες μας έχει συντελεσθεί μια νέα κατανομή της τεχνολογικής γνώσεως, της πολιτικής δυνάμεως, του πλούτου, αλλά υπάρχουν και νέες μορφές φτώχειας, στερήσεως, αδικίας. Βίας, η οποία δεν περιορίζεται βέβαια στην τρομοκρατία -που τελευταία συμπλέκεται με θρησκευτικές ιδέες- αλλά περιλαμβάνει κάθε μορφή βίας. Σ’ αυτές τις συνθήκες, οι χριστιανοί είμαστε υποχρεωμένοι να ξαναδούμε το χρέος μας και τις δυνατότητες της χριστιανικής προσεγγίσεως και δημιουργικής κινητοποιήσεώς μας μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. […]
Ορισμένοι επιδιώκουν να περιορίσουν τον λόγο της Θεολογίας και τη δράση της Εκκλησίας αποκλειστικά στη θρησκευτική λεγόμενη σφαίρα. Ο ορίζοντας όμως της Εκκλησίας αγκαλιάζει όλα τα ανθρώπινα και όλη τη δημιουργία. Ο καθοριστικός όρος στα λόγια του Κυρίου που μας απασχολούν είναι: «πας», «πάσα», «πάντα». «Εδόθη μοι πάσα εξουσία… πάντα τα έθνη… πάντα όσα ενετειλάμην… πάσας τας ημέρας».
 [Συνεχίζεται

Πέμπτη, Φεβρουαρίου 12, 2015

Διαχρονικές ἀλήθειες ἐν μέσῳ Παγκοσμιοποίησης-Ἀρχιεπίσκοπος Τιράνων καὶ πάσης Ἀλβανίας Ἀναστάσιος


Ἀντιφωνώντας τόν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν κατά τήν ἐπίσημη ὑποδοχή πού τοῦ ἔγινε στόν Μητροπολιτικό Ναό Ἀθηνῶν τὸ ἔτος 2001 ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Τιράνων καί πάσης Ἀλβανίας κ. Ἀναστάσιος ἀναφέρθηκε σέ τρεῖς διαχρονικές ἀλήθειες πού ἀκολουθοῦν τόν ἄνθρωπο ἀπό ὑπάρξεώς του καί οἱ ὁποῖες, ἔλαβαν ἄλλη διάσταση μέ τήν ἐμφάνιση καί καθιέρωση τοῦ Χριστιανισμοῦ.

Γι’ αὐτό καί ὁ κ. Ἀναστάσιος τίς ἀνέλυσε μέ βάση τήν ὁριοθέτηση πού ἔκανε σέ αὐτές ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος. Ὁ προκαθήμενος τῆς Ἀλβανικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶπε συγκεκριμένα:

Ὅταν λειτουργεῖ κανείς (κληρικός) στήν Ἀθήνα, αὐθόρμητα n σκέψη στρέφεται στόν Ἀπόστολο τῶν Ἐθνῶν ὁ ὁποῖος, μέ τόν πιό συνεκτικό τρόπο, μίλησε γιά τό μυστήριον τοῦ Χριστοῦ στόν Ἄρειο Πάγο. Ἐκεῖ, ὄχι ἁπλῶς ἔθιξε, ἀλλά καί καθόρισε αἰώνια κριτήρια γιά τή λύση θεμάτων πού ἐξακολουθοῦμε νά ἀντιμετωπίζουμε καί σήμερα. Ἐπισημαίνω τρία:

Πρῶτον, τό θέμα ἔθνος καί οἰκουμένη.
Δεύτερον, πολιτιστική παράδοση καί συνεχής ἀνανέωση.
Τρίτον, παρόν καί ἔσχατα γιά κάθε ἄνθρωπο καί γιά ὅλο τόν κόσμο.

1. Ἡ οἰκουμενική διάσταση καί προοπτική δέν εἶναι κάτι πού σήμερα ἀνακαλύφθηκε μέ τίς πολλές συζητήσεις περί παγκοσμιoποιήσεως. Ἤδη, στό σύντομο κείμενο πού περιεκτικά μᾶς διέσωσε ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀναφέρεται μέ σαφήνεια, καί ὡς ἔννοια καί ὡς λέξη, τό ἔθνος καί ἡ οἰκουμένη. Ὁ Θεός «ἐποίησέ τε ἐξ ἑνός αἵματος πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπί πᾶν τό πρόσωπον τῆς γῆς, ὁρίσας προστεταγμένους καιρούς καί τάς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν» (Πράξ. ιζ΄ 26).

Σέ μεταγενέστερες ἐποχές δέν ἔλειψαν διάφορες παρερμηνεῖες αὐτῆς τῆς πρωταρχικῆς ἀλήθειας. Ἡ παλαιά βιβλική ἀρχή, «μακάριον τό ἔθνος οὗ ἐστι Κύριος ὁ Θεός αὐτοῦ» (Ψαλμ. λβ΄:12), ἑρμηνεύθηκε μέ ἐθνικιστικά κριτήρια πού ἀναδύθηκαν στόν 19ο αἰώνα.

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὁ καί ἱδρυτής τῶν εὐχαριστιακῶν κοινοτήτων στίς περιοχές τῆς Ἑλλάδος, ἐπανέλαβε ὅτι «ὁ Θεός, ὁ ποιήσας τόν κόσμον καί πάντα τά ἐν αὐτῷ» (στίχ. 24), αὐτός δίδει «πάσι ζωήν καί πνοήν καί τά πάντα. Ἐποίησε ἐξ ἑνός αἵματος πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων» (στίχ. 25 – 26). Ὅλα τά ἔθνη ἀνήκουν στήν ἴδια ἀνθρωπότητα, πού πλάστηκε ἀπό τόν ἴδιο Δημιουργό. Κανένα ἔθνος, ἀνεξάρτητα ἀπό τό πόσο θρησκεύεται, δέν ἔχει ἀποκλειστικότητα στήν ἄπειρη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Μετά μάλιστα τή σταυρική θυσία καί τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, κάθε διαχωρισμός μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καταργεῖται καί ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλησίας Του ἀποβλέπει στό νά «εἶναι τά ἔθνη συγκληρονόμα καί σύσσωμα καί συμμέτοχα τῆς ἐπαγyελίας αὐτοῦ ἐν Χριστῷ διά τοῦ εὐαγγελίου» (Ἐφεσ. γ΄ 6). Ἡ Ἐκκλησία λοιπόν, «ἥτις ἐστί τό σῶμα αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ), τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου» (Ἐφεσ. α΄ 23), ἔχει ἀνέκαθεν παγκόσμιο ὁρίζοντα καί αὐτό καλούμεθα ἰδιαίτερα, τόσο οἱ ποιμένες ὅσο καί οἱ θεολόγοι, νά τό ἐνισχύσουμε στή συνείδηση κάθε πιστοῦ καί κάθε λαοῦ. Ὅ,τι συμβάλλει στήν οὐσιαστική ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων πρέπει νά ἐνισχυθεῖ.

Ἡ παγκοσμιότητα δέν ἔρχεται στίς μέρες μας ἀπ' ἔξω. Βλάστησε μέσα στόν χῶρο τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος ὡς οἰκουμενικότητα καί ἀναπτύχθηκε κάτω ἀπό τό φῶς τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ Ὀρθοδοξία στό δρόμο της ὑπῆρξε οἰκουμενική. «Ὁ Θεός τά νῦν (καί αὐτό ἀρχίζει ἀπό τούς ἀποστολικούς χρόνους καί φθάνει μέχρι σήμερα γιά νά συνεχισθεῖ στόν αἰώνα) παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πᾶσι πανταχοῦ μετανοεῖν» (στίχ. 30). Ἡ προοπτική εἶναι παγκόσμια. Δέν ἀφορᾶ μόνο ἕναν λαό, μερικούς ἀνθρώπους ἐκλεκτούς. «ἔστησεν ἡμέραν ἐν ᾖ μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ» (στίχ. 31). Δέν αἰφνιδιαζόμαστε λοιπόν σήμερα μέ τή διαδικασία αὐτή τῆς προσεγγίσεως τῶν λαῶν καί τῶν ἀνθρώπων. Ἀνησυχοῦμε βεβαίως γιά τίς κατευθύνσεις πού μπορεῖ νά λάβει καί τήν ἐκμετάλλευση ὁλοκλήρου τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό ὁμάδες ἰδιοτελῶν ἀτόμων, αἰχμαλώτων στά ἐγωκεντρικά τους κίνητρα. Πρόκειται γιά μία πιθανή καταιγίδα. Ἀλλά δέν ἔχει νόημα νά πεῖ κανείς ὅτι εἶναι ἐναντίον τῆς θυέλλης. Τό ζητούμενο εἶναι, πῶς θά προετοιμασθεῖ γιά νά ἀντιμετωπίσει τή θύελλα πού ἔρχεται καί νά ὁδηγήσει σωστά τό πλοῖο μέσα στά ἐπικίνδυνα κύματα καί ρεύματα.

2. Καί τώρα, δύο λόγια γιά τό δεύτερο θέμα:

Πολιτιστική παράδοση καί συνεχής ἀνανέωση. Ὁ ρηξικέλευθος Ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν στάθηκε μέ εὐλαβικό σεβασμό στά ἐπιτεύγματα τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ καί δέν δίστασε νά τά τοποθετήσει μέσα στήν πρόνοια τοῦ θεοῦ, νά τά ἐντάξει μέσα στή βιβλική παράδοση. «Ἐν αὐτῷ γάρ ζῶμεν καί κινούμεθα καί ἐσμέν, ὡς καί τινες τῶν καθ' ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασι· τοῦ γάρ καί γένος ἐσμέν» (στίχ. 28). Μία σαφής παραπομπή στόν Ἄρατο (Φαινόμενα, 5).

Τήν ὥρα πού ὁ Ἀπόστολος Παῦλος τολμάει νά ἀρθρώσει τή χριστιανική πρόταση στήν πρωτεύουσα τοῦ ἀρχαίου πνευματικοῦ κόσμου, ὁ ἑλληνικός κόσμος - ὅπως ἔχουν ἐπισημάνει πολλοί στοχαστές - εἶχε διανύσει μία ἐκπληκτική πορεία πνευματικῆς ἀναπτύξεως, μέ θαυμαστή ἀξιοποίηση τοῦ λόγου ὡς καθολικῆς καί ἀνωτέρας ἀξίας. Φθάνoντας ὕστερα ἀπό μία φωτεινή τροχιά στό σύνορο της λογικῆς, εἶχε ἀρχίσει νά διαβλέπει ὅτι πέρα ἀπό αὐτήν ἐκτείνεται ὁ ἀνεξερεύνητος χῶρος τοῦ Ἀρρήτου. Καί νά συνειδητοποιεῖ ὅτι σέ αὐτόν τόν χῶρο ἦταν ἀδύνατο νά διεισδύσει μέ τίς δικές του δυνάμεις. Σέ αὐτήν τήν ἔντονη ἐσωτερική λαχτάρα γιά νέες ἐξερευνήσεις, γιά νέα δημιουργία ἔρχεται ἡ παρέμβαση τοῦ Ἀποστόλου Παύλου.

Μέχρι τότε, ὁ ἑλληνική διανόηση εἶχε στηριχθεῖ καί ἀναδιπλωθεῖ στή σύλληψη τοῦ ἀνθρώπου ὡς σκεπτόμενου ὄντος, πού συνειδητοποιεῖ τόν ἑαυτό του καί τόν γύρω του κόσμο μέ τήν ἀνάπτυξη τῆς λογικῆς του. Γιά τόν Παῦλο, ἡ βασική στροφή, ἡ «μετάνοια» τῆς ἀνθρωπότητος, πρέπει νά γίνει πρός τήν κατεύθυνση τῆς ἀπροσπέλαστης γιά τόν νοῦ ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία ἀπoκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. «Τούς μέν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδών ὁ Θεός τά νῦν παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πᾶσι πανταχοῦ μετανοεῖν» (στίχ. 30). Ἡ ἀνάγκη τῆς μετανοίας θά παραμείνει συνεχής, μόνιμη πηγή ἀνανεώσεως. Γιά τόν Ἀπόστολο Παῦλο τελικό κριτήριο παραμένει ἀκριβῶς ὁ σταυρωθεὶς καί ἀναστὰς Ἰησοῦς, βάσει τοῦ παραδείγματος καί τῆς διδασκαλίας τοῦ ὁποίου ὁ Θεός «μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ» (στίχ. 31).

Ὁ Παῦλος δέν ἀνησύχησε ἄν χαμογέλασαν καί χλεύασαν τό ἐπαναστατικό μήνυμά του. Ὁ Ἀπόστολος φύτευσε στήν καρδιά τοῦ ἀρχαίου πολιτισμένου κόσμου μίαν ἀλήθεια. Ἤξερε ὅτι αὐτή ἔκρυβε μία ἐκπληκτική δυναμική ἀναπτύξεως καί πολιτισμοῦ. Οὔτε κἄν διανοήθηκε νά τήν ἐπιβάλει πολιτικά ἤ στρατιωτικά, ὅπως θά ἔκανε ἀργότερα, ὕστερα ἀπό 7 αἰῶνες κάποιος ἄλλος ἱδρυτής θρησκείας. Οἱ μεγάλες ἀλήθειες δέν χρειάζονται τεχνική στήριξη. Ριζώνουν ἀθόρυβα καί καρποφοροῦν μακροπρόθεσμα. Τό χρέος τῆς Ἐκκλησίας θά εἶναι πάντοτε νά εἶναι φορέας ἀλήθειας καί ζωῆς ἐν Χριστῷ, χωρίς διάθεση ἐπιθετικότητας, ὅπως συμβαίνει σέ ἄλλα θρησκευτικά συστήματα.

3. Κάθε Θεία Λειτουργία μᾶς ἐπανατοποθετεῖ στήν προοπτική πού ὁ Παῦλος καθόρισε σχετικά μέ «τό παρόν» καί «τά ἔσχατα». Μέ τό «τά νῦν» καί τήν «ἡμέραν ἐν ᾖ μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην». Τό προσωπικό παρόν, τό παρόν τοῦ λαοῦ μας, τῆς περιοχῆς, τοῦ κόσμου, μᾶς ἀφορᾶ ἄμεσα. Καί ἡ εὐχαριστιακή κοινότητα, ἡ συναγμένη στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, καλεῖται νά δώσει ὅ,τι πιό πολύτιμο ἔχει.

Ἡ Ὀρθοδοξία πρέπει νά παραμείνει φορέας πνευματικῆς ἐλευθερίας, παρηγοριᾶς καί ἐλπίδος στόν σύγχρονο κόσμο. Φιλάνθρωπη, στήν ἀρχική ἔννοια τοῦ ὅρου. Γεμάτη συμπόνοια καί ἀνυπόκριτη ἀγάπη γιά τόν κάθε ἄνθρωπο, ἰδιαίτερα τόν εὑρισκόμενο σέ ἀνάγκες καί στενοχωρίες, ἀνεξαρτήτως καταγωγῆς, φυλῆς, χρώματος, φύλου, θρησκευτικῶν πεποιθήσεων. Τόν ἀδικούμενο ἤ διωκόμενο λόγω κοινωνικῶν ἤ πολιτιστικῶν διαφορῶν. Ὑποστηρίζοντας ἀνεπιφύλακτα τήν ἰσότητα ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί τό χρέος τῆς ἀδελφοσύνης. Καλεῖται νά ἔρχεται ἀρωγός πρός πάντα ἄνθρωπον, μάλιστα τόν ἁμαρτωλό καί τόν ἐλάχιστο ἀδελφόν, τόν ὁποῖο διάφοροι κατά τόπους καί θέσεις ἰσχυροί ὑποτιμοῦν καί περιφρονοῦν. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ταγμένη νά τονίζει τήν ἀξία καί τό κάλλος τοῦ ἁγίου βίου καί νά καλλιεργεῖ πρόσωπα ἐλεύθερα πού μέ τό ἦθος, τόν χαρακτήρα, τό δημιουργικό τους πνεῦμα ἀνυψώνουν τόν ἑαυτό τους καί τήν κοινωνία.

Στίς διάφορες ἀναστατώσεις, στίς παγκόσμιες κοινωνικές καί πολιτικές ἀνακατατάξεις πού μᾶς τρομάζουν, τό βλέμμα μας ἠρεμεῖ, καθώς εἶναι στραμμένο πρός τό τέλος, τή βεβαιότητα ὅτι ἡ ἱστορία δέν ἐξελίσσεται ἐρήμην Ἐκείνου στόν ὁποῖο ἔχει δοθεῖ «πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆς» (Ματθ. κη΄ 18), ὁ ὁποῖος καί θά ἔλθει «κρίνειν τήν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ». Οἱ χριστιανοί ἐπ' οὐδενί λόγῳ πρέπει νά παρασυρθοῦμε ἀπό τή μέθοδο τοῦ ἀντιπάλου, τήν ἐπιθετικότητα καί τήν ἐκδικητικότητα, ἀλλά ὀφείλουμε σταθερά νά εἴμαστε παράγοντες δικαιοσύνης. Τό ἄλλο ὄνομα τῆς δικαιοσύνης λέγεται ἀνάπτυξη, ἀνάπτυξη γιά ὅλους, μέσα στόν τόπο μας, ἔξω ἀπό τόν τόπο μας. Ἡ Ἑλλάδα σήμερα ἔχει ἀποκτήσει προνομιακή θέση στά Βαλκάνια, καί ἐν πολλοῖς στόν κόσμο. Ἐπί 20 αἰῶνες δέχεται τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ ὅσο ἐλάχιστες ἄλλες χῶρες. Ὅμως, ἡ ὁποιαδήποτε δωρεά τοῦ Θεοῦ παρέχεται γιά τήν ἐκπλήρωση τοῦ χρέους τῆς ἀγάπης καί τῆς δικαιοσύνης στούς ἄλλους πού τίς στεροῦνται. «Παντί ᾦ ἐδόθη πολύ, πολύ καί ζητηθήσεται παρ' αὐτοῦ, καί ᾦ παρέθετο πολύ, περισσότερον αἰτήσουσιν αὐτόν» (Λουκ. ιβ΄ 48).
πηγή

Τετάρτη, Δεκεμβρίου 24, 2014

Ποιμαντορική Εγκύκλιος Χριστουγέννων Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασιου


Προς τον ευλαβή κλήρο και λαό,
Τέκνα εν Κυρίω προσφιλέστατα,
«Ὅπου Θεός δέ βούλεται νικᾶται φύσεως τάξις»
(Ύμνος από τον όρθρο των Χριστουγέννων)
Απρόσμενοι οι τρόποι με τους οποίους ενεργεί ο Θεός. Ασύλληπτοι στην ανθρώπινη λογική. Τα γεγονότα των Χριστουγέννων επιβεβαιώνουν αυτή την αλήθεια. Ο Ιησούς Χριστός, ο Λυτρωτής του κόσμου, δεν εισέρχεται στην ιστορία της ανθρωπότητος ως στρατηλάτης ή πανίσχυρος κυβερνήτης. Δεν επιβάλλεται με εξωτερική ισχύ, πλούτο, σοφία. Γεννιέται σε τόπο φτωχικό, στη φάτνη ενός στάβλου, σε περιβάλλον αφιλόξενο, αδιάφορο έως εχθρικό. Η στοργική μητέρα Του «ἐσπαργάνωσεν αὐτόν, καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι»(Λουκ.2:7).
Η ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού είναι συνυφασμένη με αντίξοες συνθήκες, ποικίλα αδιέξοδα. Προ της Γεννήσεως ο δίκαιος Ιωσήφ, σκανδαλίζεται και θέλει να εγκαταλείψει  την πάναγνη μητέρα του Χριστού. Οι κάτοικοι της Βηθλεέμ δείχνουν πλήρη αδιαφορία για την ετοιμόγεννη Παναγία. Βρέφος ακόμη απειλείται από τη μανία του παρανοϊκού Ηρώδη. Στις απειλές αυτές, η έκβαση έρχεται με τη θεία ενέργεια και τη συνέργεια της ανθρώπινης αρετής του «δικαίου» Ιωσήφ και της άχραντης Μαρίας.
 Οι διηγήσεις των Ευαγγελιστών για τη Γέννηση αποκαλύπτουν ότι η πρόνοια του Θεού ακολουθεί πρωτόγνωρους δρόμους. Αυτό ισχύει σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Και την δική μας, την προσωπική. Όσο περισσότερο συνδεόμαστε με τον Χριστό, με πίστη βαθιά και ολοκληρωτική υπακοή στο θέλημά Του, τα ποικίλα προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα λύνονται ειρηνικά. Συγχρόνως με τη δική Του έμπνευση και δύναμη μπορούμε κι εμείς να συμβάλουμε στην υπέρβαση ποικίλων αδιεξόδων: Ανοίγοντας περάσματα κατανοήσεως και καταλλαγής εκεί που όλα είναι σφραγισμένα από τη σκληρότητα, την καχυποψία, τη μικρόνοια, το μίσος ή τον φανατισμό.
Παράλληλα, τα ιστορικά γεγονότα της Γεννήσεως  του Χριστού καθορίζουν το πρότυπο ζωής για όσους Τον ακολουθούν. Ο Ιησούς ταπεινώθηκε, τονίζοντας την αξία των ταπεινών.  Γεννήθηκε σε τόπο φτωχικό, για να μην περιφρονούνται οι φτωχοί. Διώχθηκε, προβάλλοντας την αξιοπρέπεια των αδίκως διωκομένων. Υπέφερε, εμπνέοντας τη συμπάθεια στους πάσχοντες. Ταλαιπωρήθηκε ως παιδί, για να μη λησμονούμε τα δικαιώματα και τις ανάγκες των παιδιών όλου του κόσμου.
***
Υπάρχει όμως η και άλλη διάσταση των Χριστουγέννων, η θεολογική και κοσμολογική. Αυτήν αποκαλύπτει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης επισημαίνοντας ότι το μεγάλο Μυστήριο της Γεννήσεως συνδέεται με όλη τη δημιουργία. «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος ... Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν»(Ιω. 1: 1,14). Ο Ευαγγελιστής ρίχνει φως στο μυστήριο της Σαρκώσεως που συνιστά την υπέρβαση του αδυνάτου και μας καλεί να δούμε το βαθύτερο νόημα και την προοπτική του.
Παρά τις εξωτερικές συνάφειες με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και την εβραϊκή επεξεργασία της, η έννοια του λόγου λαμβάνει στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο μια νέα θεολογική σημασία. Ο Λόγος είναι ο Ιησούς Χριστός, ο δημιουργός του σύμπαντος, το φως και η ζωή της ανθρωπότητος, ο Οποίος έγινε άνθρωπος για τη σωτηρία του κόσμου. Ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνοψίζει περιεκτικά: «Και μην αναζητάς το πώς. Επειδή όπου θέλει ο Θεός, υπερβαίνεται της φύσεως η τάξη. Το θέλησε, το κατέστησε δυνατό. Κατέβηκε (στη γη) έσωσε… Αλλά δεν έγινε άνθρωπος με αλλοίωση της θεότητος ούτε πάλι έγινε Θεός με προοδευτική εξέλιξη. Αλλά ως Λόγος απαθής χωρίς καμία αλλοίωση, έλαβε σάρκα, χωρίς η θεία Του φύση να μεταβληθεί». (Στο πρωτότυπο: «Καὶ μὴ ζήτει πῶς· ὅπου γὰρ βούλεται Θεὸς, νικᾶται φύσεως τάξις. Ἠβουλήθη γὰρ, ἠδυνήθη· κατῆλθεν, ἔσωσε… Οὐδὲ γὰρ κατ' ἔκστασιν θεότητος γέγονεν ἄνθρωπος, οὐδὲ πάλιν κατὰ προκοπὴν ἐξ ἀνθρώπου γέγονε Θεός· ἀλλὰ Λόγος ὢν, διὰ τὸ ἀπαθὲς σὰρξ ἐγένετο, ἀμεταβλήτου μεν ούσης τῆς φύσεως.» (Migne P.G.56:385-386). Στο πρόσωπο του Χριστού έσμιξαν η θεία και η ανθρώπινη φύση.
Ο άπειρος και απρόσιτος Θεός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση επισημαίνοντας την απέραντη αξία του ανθρώπου, τόσο κατά τη πνευματική όσο και τη σωματική του οντότητα. Εκείνο, συνεπώς που δίνει στον κάθε άνθρωπο αξία δεν είναι η καταγωγή, η φυλή, οι γνώσεις, οι ικανότητες, το φύλο,  η εξωτερική εμφάνιση, ο πλούτος, αλλά το ότι είναι άνθρωπος.
Πολλοί, δεν αποδέχονται την αλήθεια της σαρκώσεως του Λόγου. «Οὐ γὰρ πάντων ἡ πίστις»(Β΄ Θεσ. 3:2). Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης το επισημαίνει: «Εἰς τὰ ἴδια ἦλθε καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον.»(Ιω. 1:11). Οι Ιουδαίοι, που Τον περίμεναν ως Μεσσία, δεν Τον αναγνώρισαν ως Σωτήρα. Άλλοι χαρακτήρισαν «αδύνατο» το γεγονός ότι ο «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί» (Α΄ Τιμ. 3:16), «Ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ...» (Ιω.1:12).  Χάρη στην πίστη τους, ο Θεός τούς δωρίζει την ικανότητα και την εξουσία να γίνουν όχι απλώς ακόλουθοί Του, άλλα, «Τέκνα Θεού», ανοίγοντάς τους δρόμους για την υπέρβαση της αμαρτίας και του θανάτου, ώστε να γίνουν «κοινωνοί θείας φύσεως»(Β' Πέτρ. 1: 3-4). Αυτή η μοναδική δυνατότητα ενεργοποιείται μέσα στο μυστικό Σώμα του Χριστού «ὅ ἐστίν ἡ  Ἐκκλησία», με την εξαγιαστική Χάρη των Μυστηρίων.
Αυτές οι αλήθειες δεν επιβάλλονται, βεβαίως, με σχήματα νοητικά. Προσεγγίζονται και βιώνονται «ἐν πίστει». Και η Εκκλησία μάς καλεί σ’ αυτή την προσέγγιση, ιδιαίτερα στις μεγάλες εορτές.
**
«Ὅπου Θεός δέ βούλεται νικᾶται φύσεως τάξις»
Η εορτή των Χριστουγέννων, αδελφοί μου, μας θυμίζει τις ιδιαίτερες συνθήκες και δυσκολίες μέσα στις οποίες βάδισε από βρέφος ο Ιησούς Χριστός. Αλλά, κυρίως, ότι Αυτός είναι ο Λόγος ο Οποίος «ἐσαρκώθη… καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν». Κι εμείς συχνά αντιμετωπίζουμε ανυπέρβλητες αντιξοότητες.  Ας μην τα χάνουμε.  Η πίστη στον Χριστό χαρίζει την πεποίθηση ότι δεν είμαστε μόνοι σε ένα έναν κόσμο σκληρό. Ο ένσαρκος Λόγος του Θεού παραμένει αδιάκοπα μαζί μας. Αυτός δίνει νόημα,  φως και δύναμη σε κάθε φάση της ζωής μας. Αυτός ανοίγει περάσματα σε δύσβατους τόπους Προσφέρει τη δυνατότητα υπερβάσεως του ανθρωπίνως αδυνάτου. Με τη βεβαιότητα ότι «τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν» (Λουκ. 18:27) ,ας εορτάσουμε τα Χριστούγεννα, αντλώντας έμπνευση, αντοχή και ελπίδα στις μικρές ή μεγάλες δοκιμασίες, στα  προσωπικά και κοινωνικά μας προβλήματα.

Ευλογημένα Χριστούγεννα, ειρηνοφόρος ο νέος χρόνος.

Κυριακή, Απριλίου 20, 2014

Με αναστάσιμο ολόλευκο φως στη ζωή μας.

anastasios albanias
Η Ανάσταση του Χριστού είναι εορτή πλημμυρισμένη με ολόλαμπρο φως. Και ακτινοβολεί κύματα φωτός προς όλες τις κατευθύνσεις της οικουμένης.
 
“Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί γῆ καί τά καταχθόνια”, ψάλλει η Εκκλησία·
Και ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός συμπληρώνει: “Αὕτη ἡ τῆς ἁγίας Κυριακῆς λαμπρά και φαεσφόρος ἡμέρα, ἐν ᾗ τό ἄκτιστον φῶς σωματικῶς ἐκ τοῦ τάφου πρόεισιν (προβάλλει) ὡς νυμφίος ὡραῖος τῷ κάλλει τῆς ἀναστάσεως”.

1. Με την Ανάσταση ολόκληρη η κτίση αποκτά νέο φως. Το έρεβος της αμαρτίας, τα σκότη της αδικίας, του μίσους, του ψεύδους, του θανάτου υποχωρούν εμπρός στον θρίαμβο του Αναστάντος.
Όπως συνοψίζει η θεία Λειτουργία του Μ. Βασιλείου: Ο Χριστός, “ἀναστάς τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ, καί ὁδοποιήσας πάσῃ σαρκί τήν ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασιν, καθότι οὐκ ἦν δυνατόν κρατεῖσθαι ὑπό τῆς φθορᾶς τόν ἀρχηγόν τῆς ζωῆς, ἐγένετο ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων, πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν, ἵνα ᾖ αὐτός τά πάντα ἐν πᾶσι πρωτεύων”. Αυτό το μοναδικό Γεγονός εορτάζουμε σήμερα.

Ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός διακήρυξε ότι “Φῶς εἰμι τοῦ κόσμου” (Ιω. 9:5). Η αναλογία είναι προφανής. Το φως είναι εκείνο που αποκαλύπτει και αναδεικνύει την υπέροχη ποικιλία των χρωμάτων της δημιουργίας. Χωρίς το φως, όλη η κτίση βυθίζεται σε σκότη παγερά, θανατηφόρα. Χωρίς αυτό, δεν υπάρχει ζωή.
Το ολόλευκο φως του Αναστάντος Χριστού αποκαλύπτει το πνευματικό κάλλος, την ωραιότητα του σύμπαντος. Και προσφέρει πληρότητα ζωής, που προεκτείνεται στην αιωνιότητα.

Ο νέος πλούτος των γνώσεών μας σχετικά με το φυσικό φως, το “κτιστό φῶς” (κατά τη θεολογική ορολογία) διευρύνει ακόμη περισσότερο τους συμβολισμούς και τις εκπληκτικές επιδράσεις του πνευματικού φωτός στον κόσμο. Το φυσικό φως, γενικά, είναι πολύ οικείο, αλλά συγχρονως ακατανόητο.
Παρομοίως, ο Αναστάς Χριστός παραμένει γνωστός και οικείος, συγχρόνως όμως είναι απερινόητος και απρόσιτος ως προς τη θεία Του φύση. “Ὁ Θεός καλεῖται φῶς ὄχι ὡς πρός τήν οὐσίαν ἀλλά ὡς πρός τήν ἐνέργειάν Του” (Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς).

2. “Τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρων και φωτίσαντα πάντα δεῦτε προσκυνήσωμεν”. Δεν αρκεί όμως να ατενίζουμε δοξολογικά τον αναστάντα Χριστό. Η Εκκλησία προτρέπει τον καθένα μας να προσλάβει προσωπικά το αναστάσιμο φως. “Δεῦτε λάβετε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός”. Γιά να φωτισθούν τα πρόσωπα και οι καρδιές μας, που συχνά σκοτεινιάζουν από τη μελαγχολία και την κατάθλιψη. Με μια προϋπόθεση πάντοτε: Να επιμενουμε “τῇ πίστει τεθεμελιωμένοι καί ἑδραῖοι καί μή μετακινούμενοι ἀπό τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐαγγελίου” (Κολασ. 1:23). Ανάλογα με τη δεκτικότητα πίστεως, ο καθένας μας απορροφά και χαίρεται το ζωογόνο πασχαλινό φως.

“Όσο περισσότερο προχωρούμε προς την κάθαρση, τόσο πιο πολύ Το βλέπουμε (το Θειο Φως), -εξηγεί ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός,- και όσο περισσότερο Το ατενίζουμε, τόσο πιο πολύ Το αγαπούμε, και όσο περισσότερο Το αγαπήσουμε, τόσο πιο πολύ Το αντιλαμβανόμαστε. Αυτό μας αποκαλύπτεται και γίνεται αντιληπτό· καθώς λίγο διαχέεται προς τα έξω”. (“Ὅσον ἄν καθαρώμεθα, φανταζόμενον, καί ὅσον ἄν φαντασθῶμεν, ἀγαπώμενον, καί ὅσον ἄν ἀγαπήσωμεν, αὖθις νοούμενον· αὐτό ἑαυτοῦ θεωρητικόν τε καί καταληπτικόν· ὀλίγον τοῖς ἔξω ἐκχεόμενον”).

Ας απολαύσουμε, λοιπόν, στα βάθη της ψυχής μας, προσωπικά, το πάλλευκο πασχαλινό φως. Το Πάσχα δεν είναι κάτι που περιορίζεται στο παρελθόν· είναι Γεγονός που αδιάκοπα ανανεώνει.

3. “Τόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καί φωτίσαντα πάντα δεῦτε προσκυνήσωμεν”. Και στη συνέχεια, αδελφοί μου, ας μεταφέρουμε το φως Του, όπως μεταδίδουμε το αναστάσιμο φως στη σβησμένη λαμπάδα του πλησίον, στο άμεσο ή ευρύτερο συγγενικό, κοινωνικό περιβάλλον. Και ακόμη, ας συμβάλουμε στο χρέος της Εκκλησίας για να μεταδοθεί το αναστάσιμο φως στις πιο λησμονημένες και αδικημένες γωνιές της οικουμένης. Καθώς επίσης, στα πολυφωτισμένα, με τεχνητό φως, πολυτελή καταλύματα, εκεί όπου οι ένοικοί τους βιώνουν το έρεβος της προσωπικής μοναξιάς, του εσωτερικού διχασμού και κενού, βυθισμένοι στην ολοσκότεινη νύκτα ανείπωτων παθών.

Ο Χριστός επέμεινε ότι και όσοι μένουν εν Αυτώ, οι αληθινοί μαθηταί Του, οφείλουν να γίνουν “φῶς τοῦ κόσμου” (Ματθ. 5:14). Η λάμψη του δικού Του πνευματικού φωτός δεν συνδέεται με εκστατικές καταστάσεις· (νεοπλατωνικού, ινδουιστικού ή βουδδιστικού τύπου), αλλά με συγκεκριμένα έργα αγάπης.
“Οὕτω λαμψάτω τό φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τά καλά ἔργα και δοξάσωσι τόν πατέρα ὑμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς” (Ματθ. 5:16). Κάθε πιστός -ιδιαίτερα σε κρίσιμες εποχές, όπως η σημερινή, έχει χρέος να εκφράζει την πίστη του με έργα αγάπης προς όλους ανεξαιρέτως, ιδιαίτερα σε όσους μαστίζονται από την ανέχεια, τον πόνο και την απόγνωση. Το ολόλαμπρο φως της Αναστάσεως αφύπνησε τις συνειδήσεις ευγενών ψυχών σε διάφορα μήκη και πλάτη της γης κατά τη διάρκεια της ιστορίας, για να αγωνισθούν σθεναρά για την ελευθερία, την αλήθεια, τη συμφιλίωση, την αξιοπρέπεια των αδικουμένων ανθρώπων.

Το λευκό του φυσικού φωτός αποτελεί, ως γνωστόν, σύνθεση διαφόρων χρωμάτων. Και το πάλλευκο φως του Αναστημένου Χριστού αναλύεται σε ποικίλους χρωματισμούς στη ζωή. Αυτό, λοιπόν, το φως καλούμεθα να το ακτινοβολήσουμε στην κοινωνία μας:

Φως ειρήνης, με τον εαυτό μας, με τους γύρω μας, με τον κόσμο ολόκληρο.

Φως δικαιοσύνης, αγωνιζόμενοι για μια δίκαιη κοινωνία σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Φως αλήθειας, στη διερεύνηση της ιστορίας στην ανάλυση της κοινωνικής πραγματικότητος.

Φως δημιουργικής πνοής, που ενθαρρύνει την πρωτότυπη σκέψη στις επιστήμες, τις τέχνες και στον πολιτισμό.

Φως ελπίδος, για τη συμφιλίωση ανθρώπων και λαών.

Φως αγάπης, όπως την προσδιόρισε ο Χριστός και όπως την βίωσαν όσοι Τον ακολούθησαν με συνέπεια.

Φως από το ανέσπερο πασχαλινό φως, που αποκαλύπτει την τελική υπέρβαση της αμαρτίας και του θανάτου με τη δύναμη του Σταυρού και της Αναστάσεως του Χριστού.
* *
Αυτό το ολόλευκο αναστάσιμο φως, με όλους τους χρωματισμούς του, ας μας αφυπνήσει κατά τη φετεινή πασχαλινή περίοδο και ας οδηγήσει, πιστούς και ολιγόπιστους, σε μια νέα προσπάθεια για περισσότερη αλληλοκατανόηση, καταλλαγή, συναδέλφωση και δημιουργική πορεία.

Εύχομαι με όλη μου την καρδιά να γιορτάσουμε το Πάσχα με ανανεωμένη την αγωνιστικότητα για μια κοινωνία αλληλεγγύης και συνευθύνης. Χριστός Ανέστη!, αδελφοί μου.
Η βεβαιότητα αυτή ας καταυγάζει την ύπαρξή μας με ολόλευκο φως ελπίδος για το παρόν και το μέλλον, το δικό μας, του τόπου μας, του κόσμου ολόκληρου.
Mε όλη μου την αγάπη εν Χριστώ,
 
+ Αναστάσιος
Αρχιεπίσκοπος Tιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας

Δευτέρα, Δεκεμβρίου 23, 2013

Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου

Αλβανίας Αναστάσιος:Η τεράστια αξία της ανθρώπινης ζωής



«Ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσι καὶ περισσὸν ἔχωσιν»(Ιω. 10:10)
Ο τονισμός της αξιοπρέπειας του ανθρώπου κυριαρχεί στην εποχή μας στις ποικίλες δημόσιες διακηρύξεις.
Το γεγονός όμως που αναδεικνύει με μοναδική ένταση την αξία της ανθρώπινης ζωής είναι αυτό που δεσπόζει στη σημερινή μεγάλη εορτή: Ότι ο Υιός του Θεού του ζώντος, του απροσίτου και παντοδυνάμου, προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, έγινε άνθρωπος.
Αυτό παραμένει το εκπληκτικό κεντρικό μήνυμα των Χριστουγέννων. Για τη σωτηρία του κόσμου, ο Θεός δεν έστειλε αγγέλους, δεν έλαβε τη μορφή κάποιου άλλου δημιουργήματος, αλλά έγινε άνθρωπος.
Έτσι τόνισε με σαφή τρόπο την αξία αυτής καθεαυτής της ανθρώπινης ζωής και φανέρωσε την ιερότητα της κάθε ανθρώπινης υπάρξεως.
Αλλά συγχρόνως το Ευαγγέλιο αποκαλύπτει ότι ο Χριστός ήλθε για να ανυψώσει την ανθρώπινη φύση, να μεταγγίσει σ’ αυτήν πλησμονή ζωής.
Η σημερινή λοιπόν εορτή είναι η κατεξοχήν εορτή της ζωής, σε όλες τις διαστάσεις και την προοπτική της.
Μέσα στην εορταστική χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα μάς δίνεται η ευκαιρία να αναλογισθούμε βαθύτερα την ουσιαστική αξία του θεόσδοτου αυτού δώρου, που ήδη απολαμβάνουμε, και γενικότερα να αυξήσουμε τον σεβασμό μας προς την όπου γης ανθρώπινη ύπαρξη.
1. Αρχίζοντας πρώτα από τη δική μας ζωή, καιρός να προσέξουμε τα λεγόμενα αυτονόητα· όπως π.χ. είναι το χρέος μας να διατηρούμε άρτια τη βιολογική μας ζωή, αποφεύγοντας καταχρήσεις, πάθη και λάθη που την υποβιβάζουν και την υποσκάπτουν, φροντίζοντας να αναπτύξουμε όλες τις πνευματικές μας δυνατότητες.
Ως ζωντανά κύτταρα του ανθρωπίνου γένους έχουμε ευθύνη και υποχρέωση να καλλιεργήσουμε όλα μας τα χαρίσματα, όλο το φάσμα της δημιουργικότητος μας και να προσφέρουμε στην ανθρωπότητα ό,τι καλύτερο διαθέτουμε.
Ακόμα και στις πιο σκοτεινές συνθήκες απογνώσεως ας αναλογιζόμαστε την ανυπέρβλητη αξία της ζωής και ότι δεν δικαιούμεθα, σε καμιά περίπτωση, να την καταστρέψουμε με τα ίδια μας τα χέρια.
Οι πολυειδείς δοκιμασίες του ανθρωπίνου βίου, κάμψη υγείας, ανέχεια, κατατρεγμοί, συκοφαντίες, συχνά ανοίγουν νέους πνευματικούς, υπαρξιακούς ορίζοντες.
Απορροφημένοι από τη φροντίδα για την καθημερινή βιοτή, αμελούμε συνήθως την άλλη διάσταση που άνοιξε με την έλευση Του ο Χριστός· ότι ήλθε για να μας οδηγήσει σε πνευματική άνθηση και καρποφορία, να μας προσφέρει «τό περρισόν αὐτῆς τῆς ζωῆς, τουτέστι τό πλέον ἤτοι τό τιμιώτερον, τήν τελειοτάτην τοῦ Πνεύματος μέθεξιν» (Άγ. Κύριλλος Αλεξανδρείας).
Το «περισσόν» σημαίνει την ποιοτική πληρότητα που χαρίζει η παρουσία του ζωοποιούντος Πνεύματος σε εκείνους οι οποίοι «μένουν ἐν Χριστῷ».
2. Η δεύτερη κατεύθυνση του Χριστουγεννιάτικου στοχασμού μας οφείλει να αποβλέπει στην τόνωση του σεβασμού της ζωής των συνανθρώπων μας. Ποικίλες απειλές κατά της ζωής, δολοφονικές ενέργειες, αιματηρές συγκρούσεις διαστίζουν την καθημερινότητα.
Παρ’ όλα τα προσχήματα, οποιαδήποτε αφαίρεση ζωής αποτελεί έγκλημα όχι μόνο κατά του συγκεκριμένου θύματος αλλά γενικότερα κατά της ανθρωπότητος.
Αλλά η περιφρόνηση της ζωής δεν συντελείται μόνο με εγκληματικές πράξεις και την πολύμορφη βία. Αναρίθμητοι άνθρωποι απειλούνται από διάφορες μορφές αδικίας στην κοινωνική και ιδιωτική σφαίρα.
Η αδικία οδηγεί πολλούς ανθρώπους σε στερήσεις, φτώχια, εξαθλίωση. Κάτι ακόμα που δρα, χωρίς να διακρίνεται σαφώς, κατά της ανθρώπινης ζωής είναι η αδιαφορία για την ποιότητα ζωής των συνανθρώπων μας.
Δεν φαίνεται πάντοτε καθαρά, δεν διώκεται από τον νόμο, όμως δεν παύει να υπονομεύει αμέτρητες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές.
Σε εποχή μάλιστα κρίσεων, όπως η δική μας, η αδιαφορία γίνεται συχνά θανατηφόρα. Άμεσο χρέος όλων μας είναι να προστατεύουμε κάθε ανθρώπινη ζωή με έμπρακτη συμπαράσταση και άγρυπνη αλληλεγγύη, στηρίζοντας με λόγο και έργο, με άδολη αγάπη, όσους δοκιμάζονται, όσους πληγώνει η ανέχεια, η αρρώστια και η απελπισία.
Συγχρόνως, χρέος των συνειδητών χριστιανών είναι η μαρτυρία ότι εκτός από την βιολογική ζωή υπάρχει μια άλλη ακόμα ανώτερη ποιότητα ζωής.
Η πνευματική, την οποία χαρίζει και προάγει η πίστη, το άνοιγμα της καρδιάς μας στην περιοχή του Πνεύματος.
Μια ζωή που κινείται διαρκώς σε μεταμορφωτική εσωτερική πορεία με την βεβαιότητα ότι ο Χριστός ήλθε «...ἵνα πᾶς ὁ θεωρῶν τὸν υἱὸν καὶ πιστεύων εἰς αὐτὸν ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον …»(Ιω. 6:40).
* *
«Ἐγὼ ἦλθον ἵνα ζωὴν ἔχωσι καὶ περισσὸν ἔχωσιν» (Ιω. 10:10).
Το εκπληκτικό μήνυμα των Χριστουγέννων είναι ότι ο Υιός του Απροσίτου Θεού έγινε άνθρωπος.
Η ενανθρώπηση του θείου Λόγου διατρανώνει, αδελφοί μου, την τεράστια αξία της ανθρώπινης ζωής. Αλλά συγχρόνως αποκαλύπτει ότι ο Χριστός ήλθε να μας μεταγγίσει μια ζωή ανώτερη «την τελειοτάτην του Πνεύματος μέθεξιν,» που προεκτείνεται στην αιωνιότητα.
Ας φροντίσουμε τις εορταστικές αυτές ημέρες να βιώσουμε βαθύτερα την ιερότητα και το μεγαλείο του θεόσδοτου δώρου της ζωής.
Και ακόμη να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας με άοκνη προσπάθεια για την ανάπτυξη της πνευματικής ζωής.
Ταυτόχρονα ας ενισχύσουμε τον σεβασμό μας για την ζωή των συνανθρώπων μας, καταπολεμώντας τη βία, την αδικία και την αδιαφορία που την υπονομεύουν.
Ας την στηρίζουμε με την αγαπητική αλληλεγγύη μας. Ευλογημένα Χριστούγεννα με συνειδητό αγώνα για μια πιο ανθρώπινη κοινωνία. Και με την έμπνευση του Χριστού, η νέα χρονιά περισσότερο ανθρώπινη.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...