Λύτρον λύπης

Στο στοχαστικό βλέμμα του αρχαίου ελληνικού κόσμου νιώθουμε απλωμένη μια Λύπη που είναι λύπη θανάτου, αίσθηση της ματαιότητας, λύπη βαθειά του αινίγματος που είναι η ζωή και που κανένας δεν μπόρεσε να λάβει πειστικά. Τότε ακριβώς, μέσα από την πεπεδημένη(φυλακισμένη) καρδιά φουντώνει σαν πυρκαγιά η δίψα του μυστηρίου, η λαχτάρα να οικειωθεί το μυστήριο που παφλάζοντας μάς περιβάλλει. Πολλές είναι οι εικασίες για το περιεχόμενο των Ελευσίνιων μυστηρίων, αλλά  μάς αφήνουν στο βάθος τη βεβαιότητα πως θα ήταν ακριβώς ένας εξορκισμός του θανάτου, μια έξαρση της ζωής και της συνέχειας του κόσμου και του ανθρώπου. Με την προσχώρηση, με την αποδοχή του μυστηρίου, η ψυχή γαληνεύει γιατί είναι ακριβώς η ουσία της το μυστήριο, η ζωή αποχτά νόημα υπερβατικό και ο παραλογισμός αίρεται.  Η Λύπη μεταμορφώνεται σε υπέρλογη ελπίδα.
Τη νέκρωση του θανάτου γιορτάζουμε οι χριστιανοί, ξεχωριστά εμείς οι Ορθόδοξοι που ζώντας αδιάκοπα μέσα στην Ανάσταση του Χριστού έχουμε μια διαφορετική, πνευματική κι όχι συναισθηματική, τραγική κι όχι δραματική αίσθηση του πένθους που βαραίνει την Εκκλησία όλη τη Μεγάλη Βδομάδα. Νιώθουμε ως τη ρίζα της ύπαρξής μας πως για τη ζωή μας πια και για την τάξη του κόσμου, μετά την έλευση του Ιησού, ο θάνατος είναι “δημιουργός». Αναπότρεπτα θα περάσουμε από τη δική του αράγιστη σιγή κι από το βαθύτερο σκότος. Αναπότρεπτα θα εγκαταλείψουμε τον αισθητό αυτό κόσμο για να θριαμβεύσουν στη ψυχή μας δυνάμεις υπεραισθητές. Αυτή η βεβαιότητα της προσωρινότητας μας δίνει μιαν άλλη, βαρυσήμαντη έννοια στη ζωή αυτή και στην προσωπική μας άθληση κρίνεται η αιώνια θέση μας. Η Ελευθερία και η Αρετή κατακλύζονται από σημασία ουράνια, γίνονται προικίσματα κι αθλήματα του πνεύματος που είναι προσηλωμένο στην αιώνια μοίρα του.
Το βαρύ νέφος της Λύπης αποσύρεται από τη καρδιά μας, τα στήθη μας ευρύνονται, ανασαίνουν ελεύθερα την ευλογία του Θεού και την απτοποίηση του μυστηρίου. Τώρα πια, ο καταθλιπτικός παραλογισμός της ανθρώπινης ύπαρξης διαλύεται γιατί ο βίος όλος φωτίζεται, αποχτά φυσιογνωμία κι αιτία κάτω από το αναστάσιμο φως. «Χριστός ανέστη, και ζωή πολιτεύεται» λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος στον περίφημο Κατηχητικό του Λόγο της αναστάσιμης Λειτουργίας. Η ζωή, η σκόρπια κι εκτεθειμένη στη λύπη του θανάτου, η χαίνουσα από την συνείδηση της ματαιότητας, οργανώνεται, αποχτά το στόχο της που είναι ακριβώς η προετοιμασία για την αιωνιότητα, για τη νίκη του θανάτου.
Εδώ πια, πλάι από τον ολάνοιχτο τάφο του Θεανθρώ­που, μπροστά στα έκθαμβα, κουρασμένα από δάκρυα μάτια των Μυροφόρων γίνεται η απαρχή «άλλης βιωτής, της αιωνίου».
Ο άνθρωπος αναρριγάει από άγια περηφάνεια. Απλώνει τα χέρια του κι αγγίζει τα εντάφια σπάργανα, τα σπασμένα δεσμά του καθαιρεμένου Αδη. Ο Χριστός παράδωσε στα χέρια του Σώμα Ζωηφόρο, πηγή της αθανασίας. Ταπείνωσε κι εξουθένωσε το θάνατο αφήνοντας του τον ουρανό ολάκερο. Το μυστήριο στην τέλεια έξαρσή του, το θαύμα στη πληρότητά του, η ζωή αποκαλύπτει την ουσία της κι ο άνθρωπος την αξιοπρέπειά του.
Πεπεδημένοι της σκληρής αυτής εποχής, πεθαίνοντας κάθε μέρα όταν μάς λείπει η αγάπη, όταν οι γειτονικές μας καρδιές βουβαίνονται, όταν την επιείκεια αντικαθιστά ο κενόσπουδος κι ιταμός έλεγχος, όταν στη πράξη της Εκκλησίας του Χριστού δεν εκφράζεται η Ανάσταση και δεν βεβαιώνεται η αθανασία του ανθρώπου, πεθαίνοντας κάθε μέρα, ασφυκτιώντας μέσα στους ψυχρούς τοίχους ενός «πολιτισμού» που μυκτηρίζει τον άνθρωπο, χαμένοι μέσα σ’ αδιάφορα πλήθη ενώ τη ζωή μας σημαδεύει το αίμα της καρδίας μας, ναι, πεπεδημένοι κι ανήσυχοι, ακούμε μέσα σ’ αυτό τον κρυσταλλένιο όρθρο το αηδόνι της αθανασίας μας να κελαηδεί. Σπάζουμε το βρόχι της λύπης κι ανεβαίνουμε από τα φρέατα της απελπισίας γεμάτοι από το θείο φως τ’ ουρανού, ολόφλογοι από την αγάπη του Χριστού. Ανεβαίνουμε να πανηγυρίσουμε τη Λαμπρή, να γευτούμε τη γλύκα της ανθρώπινης αδελφοσύνης, να αισθανθούμε τον ωκεανό της αιωνιότητας να σφαδάζει μέσα στα στήθη μας. Ανεβαίνουμε από τα σκότη και μας φέγγει ο μέγας Ήλιος της Δικαιοσύνης.
Ελπίζουμε γιατί πιστεύουμε, και με τη πίστη αυτή χτυπάμε κατάστηθα την εποχή μας. Εποχή πεισιθάνατη και βαθύτατα λυπημένη, μ’ ανθρώπους που αδιάκοπα διψούν για διασκέδαση, για κραιπάλη των αισθήσεων άλλα που μέσα, βαθιά τους έχει ανοίξει τα χείλη της η πηγή της απελπισίας και σταλάζει όλο πιο πολύ φαρμάκι, εποχή σκοτεινή, μ’ ανθρώπους τρομαγμένους και μοναχούς, καταλάμπεται ξάφνου από το χαρμόσυνο φως της Αθανασίας που αποκάλυψε και βεβαίωσε με την ανάστασή του ο Χριστός. Όλα γίνονται χαρά κι Αγάπη, όρθρος νέου κόσμου.
(Κ. Ε. Τσιρόπουλου, «Αυτοψία της εποχής»)