Κυριακή, Μαΐου 15, 2011

Iερομόναχος Ραφαήλ ο Ακαρνάν

 

Ο Ραφαήλ εξ Ακαρνανίας γεννήθηκε στην επαρχία Άρτης περί το 1723. Σπούδασε στην Άρτα και μάλιστα υπήρξε συμμαθητής του Ευγενίου Βουλγάρεως, κοντά στον διδάσκαλο Χρύσανθο τον Ηπειρώτη. Μετά τις σπουδές φαίνεται ότι εδίδαξε ως ιεροδιδάσκαλος στη Ζαγόρα.
Ήλθε στο Άγιο Όρος, στα Καυσοκαλύβια, όπου το 1777 του δόθηκε και το ομόλογον της καλύβης του Αγίου Μαξίμου, το οποίο έχει ως εξής:
Οι εν τη ημετέρα Σκήτη του Καυσοκαλυβίου. Άγιε δικαίε Παπά Κυρ Ιωνά και λοιποί οσιώτατοι πατέρες είητε εν ειρήνη. Ας είναι προς είδησίν σας ότι το κελλίον τιμώμενον του Αγίου Μαξίμου επεδόθη με χάριν ευλογίας τω πανοσιωτάτων εν Ιερομονάχος αγίω διδασκάλω κυρίω Ραφαήλ να κατοική εφ’ όρου ζωής του, και να γνωρίζεται ως αδελφός σας ακολουθών τα ήθη της Σκήτης, έχων ευπείθειαν εις το άγιον Μοναστήρι και υπακοήν. Ο άγιος Θεός να τον φωτίση να περάση το υπόλοιπον της ζωής του με ειρηνικήν κατάστασιν και με έργα της μοναδικής πολιτείας
αψοζ’ 24 Οκτωβρίου.
ο Σκευοφύλαξ της Μεγίστης Λαύρας Μακάριος
Το υπερκείμενο προέρχεται από το αρχείου της Λαύρας και είναι το αρχαιότερο από τα τωρινά σκητιωτικά ομόλογα που εκδόθηκαν από τη μονή.
Η ελληνομάθεια του Ραφαήλ ήταν μεγάλη, όπως φαίνεται από κάποιο γράμμα που μας διέσωσε ο φίλος και συμμαθητής του επίσκοπος Λιτσάς και Αγράφων Νεκτάριος πρόκειται για συστατικό γράμμα προκειμένου να μαζευτούν χρήματα για ενίσχυσι μιας σκήτης λαυρωτικής (των Καυσοκαλυβίων), όπου τελικά κατέληξε ο Ραφαήλ το 1777:
Την υμετέραν θεοπρόβλητον κτλ. Έδει μεν ω θεία και ιερά κορυφή, και προ πολλού και πολλάκις τον εμόν πόθον (ος έκτοτε μέχρι τούδε ουκ έληξε διακαίειν μου την ψυχήν) προς την υμετέραν θεοφιλίαν αφοσιώσασθαι έγγραφον, απορία δε κομιστού και η συζώ γνώριμος ων άνωθεν και πατριώτης της εμής ασθενείας και τοις επαίνοις αλούς και εγκωμίος, οις τον δεσπότην έστεφον τον εμόν, νόμω τω της φιλίας και σχέσει τη των Μουσών, εδεήθη μου συστατικού, θαρρών ότι μέγα δύναμαι προς αυτήν και ίσως ου ψεύσεται της ελπίδος. Εγώ δε εμαυτόν  ειδώς αργόν τε όντα και λόγου άμοιρον, εκ πολλού το χαίρειν ειπόντα και λόγοις και γράμμασιν, ώκνουν μεν προς την εγχείρησιν και εδίσταζον, είπα δε τέως φίλω ένεκεν φίλου δεσπότου. Ει τις ουν λόγος τω εμώ δεσπότη και της εσχατιάς μου, τούτον αποδέξεται ευμενώς και τα ώτα αυτώ κλινεί φιλάθρωπα, της εμής μεγίστης Λαύρας την μεγάλην συμφοράν ολοφυρομένω. Φθόνω γαρ πάσχει των αντιθέτων, αλλά τι πάθω; το μέγεθος της συμφοράς ποιεί με τολμηρόν και μνήμονα παλαιάς φιλίας τε και ευποιΐας. Άρα επιλήσμων εγένετο ο εμός δεσπότης της συμφοράς της εμής ποτε Ζαγοράς όση; Αλλ’ εγώ έπεισα τότε εκείνους και, ο λέγεται, εκ τράγων ήμελξα γάλα και νυν απαιτώ την αντέκτισιν και όχι οχληρός χρεωλήπτης αυτή προσκάθημαι μη μοι προβάλη τον χρόνον, ότι συχνός παρίππευσεν απαιτήσω γαρ και τους τόκους. Φιλοσοφίας άρα καιρός και αποσκοπής χρεών επιτηδειότατος. Πείσον λόγω τανύν του σους, ώσπερ εγώ ποτε τους εμούς, και δείξον τοίς έργοις φενακιστήν τον μιαρόν εκείνον σοφιστήν, και αντί του ”ανήρ επίσκοπος χρήμα δισχ[.] στον” γενέσθω ”ανήρ επίσκοπος χρήμα φιλόκτιστον, πατήρ ορφανών, χηρών  προστάτης, δεομένοις επαρήγων, φιλοξενίας κανών, αφιλαργυρίας αλείπτης, γνώμων ελέους, Θεώ εμφερής”. Αισχυνέσθω η αμάθεια, συγκαλυπτέσθω η απαιδευσία, βασιλευέτω φιλοσοφία, θριαμβευέτω παιδεία. Και ταύτα με ίσως προπετώς. Σε δε ερρωμένον περιφρουρείη η εξ [ύψους] ευμένεια εις μακραίωνας ου αι πανίεροι και θεοπρόσδεκτοι ευχαί είησάν μοι αρωγοί εν πάση μου τη ζωή.
Εκ της Δ[.] νύμου σκήτης, αψξγ’ [1763], Νοεμβρίου κθ’.
Της υμετέρας θεοφρουρήτου πανιερότητος
Δούλος ελάχιστος
Ραφαήλ αμαρτωλός.
Ο Καισάριος Δαπόντες αναφέρεις: Ραφαήλ ιερομόναχος Αρτηνός, Καψοκαλυβίτης, επίσημος δι’ αρετήν και προκοπήν ούτος προς τοις άλλοις εξήγησεν από το ελληνικόν και το βίον του οσίου Λαζάρου του εν τω Γαλησίω όρει. Στον κατάλογο του Ευστρατιάδου ευρίσκουμε πολλά στοιχεία για τη ζωή και τη συγγραφική δραστηριότητα του Ραφαήλ, σε αρκετά δε χειρόγραφα υπάρχει η υπογραφή του.
Εξέδωκε στη Βενετία Χαιετισμούς εις την Αγίαν Βαρβάραν, Ακολουθία του Οσίου Σίμωνος του Μυροβλύτου με ακροστοιχίδα: Σίμωνα υμνώ θείον άνθος του Άθω -Ραφαήλ. Συνέθεσε και διάφορα επιγράμματα, ηρωελεγεία, ιαμβικά και καρκινικά.
Υπάρχει στη σκήτη χειρόγραφό του Προσυνητάριον των Ιεροσολύμων, διστάσεων 17,5χ12χ3 εκ., δερματόδετο, προερχόμενο από το παλαιό Κυριακό (καλύβη Γενεσίου της Θεοτόκου). Το βιβλίο έχει και άλλα τρία κεφάλαια:
2) Λόγος θαυμαστός και εξαίσιος του Αγίου και Δικαίου Αβραάμ, λεγόμενος ”Ιδιοθέσιον αυτού”.
3) Λόγος εις τα θαύματα και την πολιτείαν του αγίου και πανευφήμου Αποστόλου Θωμά του Διδύμου.
4) Του αββά Ισαάκ, Λόγος προς αρχαρίους μοναχούς μεταφρασθείς κοινή γλώσση παρά Διονυσίου Ιερομονάχου του Ρήτορος.
Εις την καλύβη του Οσίου Μαξίμου έζησε και ο φιλέλλην ρώσος Νήφων, ενάρετος πατήρ. Το 1900 τον επήραν οι πατέρες της σκήτης του Προφήτη Ηλία (Παντοκρατορινής) ως κατάλληλο πνευματικόν της σκήτης και εκάρη μεγαλόσχημος με το όνομα Γουράς. Ευεργέτης της σκήτης, δώρισε και τον σπουδαίο ρωσικό επιτάφιο του Κυριακού.
ΠΗΓΗ.ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ -Ιερομονάχου Μαξίμου Καυσοκαλυβίτου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά