Ἡ βαριὰ βιομηχανία τῆς... καισαρικῆς

Μπουλουτζᾶ Πέννυ - Γιάνναρου Λίνα

«Ἤμουν ἡ μόνη σὲ θάλαμο μὲ ἄλλες πέντε ποὺ γέννησα μὲ φυσιολογικὸ τοκετό». «Γιατρὸς “ὑπερηφανεύτηκε” μπροστά μου ὅτι ἀπὸ 72 ἐγκύους “ἔβγαλε” 70 καισαρικές». «Οἱ γυναῖκες πᾶνε στοὺς γυναικολόγους σὰν πρόβατα ἐπὶ σφαγήν». Δὲν χωρᾶ ἀμφιβολία: οἱ καισαρικὲς παρουσιάζουν κατακόρυφη –καὶ ὕποπτη– αὔξηση στὴ χώρα μας. Μολονότι σύμφωνα μὲ τὸν Παγκόσμιο Ὀργανισμὸ Ὑγείας, τὸ ποσοστὸ τῶν καισαρικῶν στὴν Ἑλλάδα ἀνέρχεται στὸ 24% (μὲ εὐρωπαϊκὸ μέσο ὄρο 17,8%), ἡ ἔρευνα τῆς «Κ» ἀποκαλύπτει ὅτι τουλάχιστον στὰ μεγάλα μαιευτήρια τῆς χώρας (δημόσια καὶ ἰδιωτικά), πάνω ἀπὸ ἕνας στοὺς δυὸ τοκετοὺς γίνεται σήμερα μὲ καισαρικὴ τομή.

Εἰδικότερα: Στὸ Γενικὸ Νοσοκομεῖο - Μαιευτήριο «Ἕλενα Βενιζέλου» διενεργοῦνται κάθε χρόνο περίπου 6.800 τοκετοί, ἐκ τῶν ὁποίων τὸ 52% μὲ καισαρική.

Στὴν Ά Μαιευτικὴ Γυναικολογικὴ Κλινικὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν στὸ «Ἀλεξάνδρα», τὸ 41,1% τῶν τοκετῶν ποὺ διενεργήθηκαν τὴν πενταετία 2001-2005 ἦταν μὲ καισαρική.

Στὸ Μαιευτήριο «Ἰασώ», τὸ 2006 πραγματοποιήθηκαν 14.633 τοκετοί, ἐκ τῶν ὁποίων τὸ 52% μὲ καισαρική. Τὸ σχετικὸ ποσοστὸ τὸ 2002 ἦταν 44%. Στὰ Μαιευτήρια «Λητὼ» καὶ «Μητέρα», ἐπίσης, σὲ σύνολο 16.000 τοκετῶν τὸ 2006, τὸ ποσοστὸ τῶν καισαρικῶν ἀνῆλθε σὲ 48%.

Γιατί στὴν Ἑλλάδα ἐπιλέγεται τόσο συχνὰ ὁ «χειρουργικός» τοκετός, τὴν ὥρα ποῦ στὰ μεγάλα μαιευτήρια τῆς Εὐρώπης οἱ γιατροὶ ἔχουν κατορθώσει νὰ περιορίσουν τὸν ἀριθμὸ τῶν καισαρικῶν σὲ κάτω ἀπὸ 15%;

Δὲν εἶναι εὔκολο νὰ ἀποδειχθεῖ ὅτι οἱ λόγοι εἶναι οἰκονομικοί, ἂν καὶ εἶναι γεγονὸς ὅτι τόσο τὸ μαιευτήριο ὅσο καὶ ὁ μαιευτήρας «χρεώνουν» κατὰ κανόνα περισσότερα στὴν περίπτωση καισαρικῆς. Οἱ περισσότεροι γιατροί, ὅπως εἶναι φυσικό, ἀπορρίπτουν ὁποιαδήποτε τέτοια ὑπόνοια. Ὅπως τονίζει μάλιστα στὴν «Κ» ὁ καθηγητὴς Μαιευτικῆς - Γυναικολογίας στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν κ. Ἀριστείδης Ἀντσακλής, «πολλοὶ γυναικολόγοι δηλώνουν ἐξαρχῆς στὴν ὑποψήφια μητέρα ὅτι, ὅπως καὶ νὰ γίνει ὁ τοκετός, αὐτοὶ θὰ λάβουν τὴν ἴδια ἀμοιβή, προκειμένου νὰ μὴν κατηγορηθοῦν ὅτι ἔκαναν καισαρικὴ γιὰ νὰ πάρουν περισσότερα χρήματα».

Ἀπὸ τὴν ἄλλη, μιά ἀπὸ τὶς πλέον ἔμπειρες μαιευτῆρες τῆς Ἑλλάδας (ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ διατηρήσει τὴν ἀνωνυμία της) δηλώνει στὴν «Κ»: «Οἱ ὑποψίες θὰ διαλύονταν ἐὰν ὅλοι οἱ γυναικολόγοι εἶχαν τὸ ἦθος νὰ λαμβάνουν τὴν ἴδια ἀμοιβὴ εἴτε κάνουν καισαρικὴ εἴτε φυσιολογικὸ τοκετό». Ἡ ἴδια λαμβάνει τὸ ποσὸ τῶν 2.500 εὐρὼ καὶ στὶς δυὸ περιπτώσεις. «Μὲ κοροϊδεύουν γιὰ τὸ τιμολόγιό μου. Ὁρισμένοι γιατροὶ χρεώνουν ὅσα καὶ τὸ μαιευτήριο. 15.000 εὐρὼ τὸ lux δωμάτιο; 15.000 εὐρὼ καὶ ἐκεῖνοι. Μὰ ὑπάρχει lux ἰατρική;».
Πάντως, ἀκόμη καὶ ἂν ἡ ἀμοιβὴ τοῦ γιατροῦ δὲν ἀλλάζει, ἀλλάζει ἡ τιμὴ τοῦ δωματίου. Σὲ μεγάλο ἰδιωτικὸ μαιευτήριο τῆς Ἀθήνας, ἐνῶ ὁ φυσιολογικὸς τοκετὸς σὲ τρίκλινο κοστίζει 1.900 εὐρὼ καὶ σὲ μονόκλινο 4.750 εὐρώ, ἐὰν γίνει καισαρικὴ οἱ τιμὲς διαμορφώνονται στὰ 2.050 καὶ 4.950 εὐρὼ ἀντίστοιχα. Ἡ «σουίτα» κοστίζει 10.820 εὐρὼ στὸν φυσιολογικὸ τοκετὸ καὶ 11.500 εὐρὼ στὴν καισαρική.

Εὔκολος προγραμματισμὸς

Ἕνα ἀπὸ τὰ «κίνητρα» γιὰ τὴν προτίμηση τῆς καισαρικῆς ἀπὸ τοὺς γιατροὺς εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι αὐτὴ προγραμματίζεται εὔκολα, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν φυσιολογικὸ τοκετό. Σὲ μία ἡμέρα ἕνας γνωστὸς μαιευτήρας μπορεῖ νὰ «κλείσει» ἕως καὶ πέντε καισαρικές. Δύσκολα θὰ μποροῦσε νὰ γίνει τὸ ἴδιο μὲ φυσιολογικοὺς τοκετούς. Μαῖα σὲ μεγάλο δημόσιο μαιευτήριο τῆς χώρας ἀναφέρει στὴν «Κ»: «Μὲ τὰ αὐτιά μου ἔχω ἀκούσει μαιευτήρα νὰ “ὑπερηφανεύεται” ὅτι ἀπὸ τὶς 72 γυναῖκες ποὺ χειρίστηκε σὲ μία χρονιά, “ἔβγαλε” 70 καισαρικές».

Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ πάντως ὅτι καὶ οἱ γυναῖκες σήμερα εἴτε ἀπὸ κακὴ ἐνημέρωση εἴτε ἀπὸ φόβο ζητοῦν νὰ κάνουν καισαρική.

Προφανῶς, συντρέχουν καὶ ἰατρικοὶ λόγοι γιὰ τὴν αὔξηση τῶν καισαρικῶν. Καταλυτικὸς παράγοντας εἶναι ἡ αὔξηση τῆς ἡλικίας τῶν ἐγκύων. Σύμφωνα μὲ τὴν Ἐθνικὴ Στατιστικὴ Ὑπηρεσία, οἱ τοκετοὶ ἀπὸ γυναῖκες τῆς ἡλικιακῆς ὁμάδας 25-29 μειώθηκαν ἀπὸ 34.000 τὸ 2000 σὲ 32.000 τὸ 2005. Ἀντίστροφα, οἱ τοκετοὶ γυναικῶν τῆς ἡλικιακῆς ὁμάδας 30-34 αὐξήθηκαν ἀπὸ 32.000 τὸ 2000 σὲ 34.000 τὸ 2005. Στὸ μαιευτήριο «Ἰασώ» ὁ ἀριθμὸς τῶν γυναικῶν ἡλικίας 36-40 αὐξήθηκε κατὰ 31% ἀπὸ τὸ 2002 ἕως τὸ 2006. Στὰ μαιευτήρια «Μητέρα» καὶ «Λητώ», ἀντίστοιχα, τὸ 40% τῶν τοκετῶν τοῦ 2006 ἀφοροῦσαν γυναῖκες ἄνω τῶν 35.

Ὅπως ἐξηγεῖ ὁ κ. Ἀντσακλής, πλέον πολλὲς γυναῖκες ἀποφασίζουν νὰ κάνουν παιδὶ ἀφοῦ ἔχουν καθιερωθεῖ ἐπαγγελματικά. Τότε ὅμως στενεύουν τὰ περιθώρια νὰ κάνουν πολλὰ παιδιά. Ἄρα τὸ ἕνα θεωρεῖται «πολύτιμο». Ἐπιπλέον, οἱ γυναῖκες μεγαλύτερης ἡλικίας πιὸ συχνὰ παρουσιάζουν ὑπέρταση, διαβήτη καὶ ἄλλες παθήσεις, ἐπιβάλλοντας τὴν καισαρική.

Ἡ αὔξηση τῶν ἐξωσωματικῶν ἐπηρεάζει ἐπίσης τὴν ἀναλογία ὑπὲρ τῶν καισαρικῶν. Ὑπολογίζεται ὅτι πάνω ἀπὸ 5.000 παιδιὰ συλλαμβάνονται ἐτησίως ἀπὸ ἐξωσωματική, τὸ 90% τῶν ὁποίων γεννιοῦνται μὲ καισαρική. Καὶ ἐὰν τὰ παιδιὰ τῶν γυναικῶν ἄνω τῶν 35 θεωροῦνται πολύτιμα, αὐτὰ θεωροῦνται... πολυτιμότερα. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ἀπὸ τοὺς 16.000 τοκετοὺς ποὺ πραγματοποιήθηκαν τὸ 2006 στὰ μαιευτήρια «Λητὼ» καὶ «Μητέρα», οἱ 1.500 προέρχονταν ἀπὸ κύκλους ἐξωσωματικῆς γονιμοποίησης. Μὲ τὴν ἐξωσωματικὴ ἔχει αὐξηθεῖ καὶ ὁ ἀριθμὸς τῶν πολύδυμων κυήσεων, ποὺ ἐπίσης ἀποτελεῖ ἔνδειξη γιὰ καισαρικὴ τομή.

Αὐτὸ πάντως ποὺ ἐπισημαίνουν ὅλοι οἱ γυναικολόγοι εἶναι ἡ «ποινικοποίηση τῆς ἰατρικῆς». Ὅπως λέει στὴν «Κ» ὁ ἀναπληρωτὴς καθηγητὴς Μαιευτικῆς - Γυναικολογίας καὶ Ἀνθρώπινης Ἀναπαραγωγῆς στὸ ΑΠΘ, κ. Βασίλης Ταρλατζής, «σύμφωνα μὲ τὶς ἀσφαλιστικὲς ἑταιρεῖες, οἱ γυναικολόγοι εἶναι πρῶτοι στὴ λίστα τῶν γιατρῶν γιὰ τοὺς ὁποίους κατατίθενται ἀγωγές, μὲ ἀποτέλεσμα πολλοὶ νὰ μὴ διακινδυνεύουν ἐνδεχόμενες ἐπιπλοκὲς κατὰ τὸν τοκετὸ καὶ νὰ καταφεύγουν εὐκολότερα στὴν καισαρικὴ τομή. Εἶναι καθαρὴ ἔκφραση “ἀμυντικῆς ἰατρικής”».

Μείωση θνησιμότητας

«Ὁ γιατρὸς εἶναι πάντα ἐν ἀδίκῳ εἴτε κάνει τὴν καισαρικὴ εἴτε ὄχι», σημειώνει ὁ κ. Ἀντσακλής. «Σήμερα συμβαίνει κάτι καὶ κατηγοροῦν τὸν γιατρὸ γιατί δὲν ἔκανε καισαρική. Ἂν δὲν συμβεῖ τίποτα, λένε γιατί τῆς ἔκανε καισαρική. Ἑπομένως, δὲν βγάζεις ἄκρη. Αὐτὸ ποὺ ἐν τέλει μετράει εἶναι ἡ περιγεννητικὴ θνησιμότητα καὶ νοσηρότητα τῶν νεογνῶν στὴν Ἑλλάδα, ἡ ὁποία ἔχει μειωθεῖ σημαντικὰ τὴν τελευταία δεκαετία (ἀπὸ 24 θανάτους νεογνῶν ἀνὰ 1.000 τοκετούς, σὲ 7:1000). Αὐτὸ εἶναι πρόοδος γιὰ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ τίμημα αὐτῆς πιθανὸν νὰ εἶναι καὶ οἱ καισαρικὲς τομές». Ὅπως λέει στὴν «Κ» ὁ κ. Γ. Φαρμακίδης, διευθυντὴς τῆς Στ Μαιευτικῆς Κλινικῆς στὸ «Ἕλενα Βενιζέλου», πρόεδρος τῆς Ἑταιρείας Ἐμβρυομητρικῆς Ἰατρικῆς καὶ καθηγητὴς στὸ Πανεπιστήριο Stonybrook τῆς Νέας Ὑόρκης, στὸ «Ἕλενα», τὸ 60% τῶν καισαρικῶν τομῶν ἀφοροῦν προηγηθεῖσες καισαρικές, ποὺ σημαίνει 15 τέτοιες περιπτώσεις τὴν ἡμέρα. «Οἱ πολλαπλὲς καισαρικές», ἐπισημαίνει, «ἔχουν σοβαρὲς ἐπιπλοκές, γεγονὸς ποὺ δὲν γνωρίζουν στὸν βαθμὸ ποὺ θὰ ἔπρεπε οἱ γυναῖκες».

Σύμφωνα μὲ τὸν κ. Φαρμακίδη, «στὸ ἐξωτερικὸ ἐὰν μία γυναίκα στὸ πρῶτο της παιδὶ ἔχει κάνει καισαρική, οἱ γιατροὶ φροντίζουν στὴν ἑπόμενη κύηση νὰ γίνει κολπικὸς τοκετός. Ὡστόσο, στὴν Ἑλλάδα σπάνια γίνεται αὐτό».

Οἱ ἔγκυοι πηγαίνουν στὸν γιατρὸ σὰν πρόβατα ἐπὶ σφαγήν, παντελῶς ἀνενημέρωτες

«Τὸ ρῆμα “γεννῶ” εἶναι ἐνεργητικῆς φωνῆς. Στὴν Ἑλλάδα τὸ ἔχουμε κάνει παθητικῆς φωνῆς». Σαφὲς τὸ ὑπονοούμενο ποὺ ἀφήνει στὴν «Κ» ἡ κ. Καλλιόπη Μάλφα, πρόεδρος τοῦ Ἐπιστημονικοῦ Συλλόγου Μαιῶν Μαιευτῶν Ἀθηνῶν. «Προφανῶς ὑπάρχει αὔξηση τῶν καισαρικῶν στὴ χώρα μας καὶ μάλιστα ὑψηλότερη ἀπὸ τὶς ὑπόλοιπες χῶρες. Προφανῶς καὶ αὐτὸ εἶναι σὲ ἕνα βαθμὸ ἐπιλογὴ τῶν γιατρῶν». Γιὰ τὴν κ. Μάλφα, στοὺς λόγους γιὰ τοὺς ὁποίους οἱ μαιευτῆρες ἐπιλέγουν τὸ χειρουργεῖο περιλαμβάνονται ἡ μικρότερη διάρκεια τῆς καισαρικῆς σὲ σχέση μὲ τὸν φυσιολογικὸ τοκετό, τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ νέοι γιατροὶ «τὴ γνωρίζουν καλύτερα καὶ νιώθουν πιὸ σίγουροι μὲ αὐτή» καὶ ὁ διάχυτος φόβος ποὺ αἰσθάνονται γιὰ τὸ ἀποτέλεσμα τῆς κύησης. «Διακινδυνεύουν μὲ ἕνα δικαστήριο νὰ χάσουν τὰ πάντα».

Μερίδιο εὐθύνης πάντως φέρουν καὶ οἱ γυναῖκες. «Ἂν οἱ γυναῖκες ἀρχίσουν νὰ ζητοῦν νὰ γεννήσουν φυσιολογικά, οἱ γιατροὶ θὰ συμμορφωθοῦν. Σήμερα πηγαίνουν στὸν γιατρὸ σὰν πρόβατα ἐπὶ σφαγήν, παντελῶς ἀνενημέρωτες. Δὲν γνωρίζουν ὅτι περισσότερα ἀπὸ τὰ μισὰ παιδιὰ ποὺ γεννιοῦνται μὲ φυσιολογικὸ τοκετὸ ἔχουν περιτύλιξη μὲ τὸν ὀμφάλιο λῶρο. Ἤ ὅτι οἱ πιθανότητες περιγεννητικῆς θνησιμότητας στὴν καισαρικὴ εἶναι κατὰ 3,6% περισσότερες». Ἡ κ. Μάλφα κάνει λόγο καὶ γιὰ τὴ νέα –κατευθυνόμενη ὅπως τὴ χαρακτηρίζει– «μόδα» τῆς καισαρικῆς ἐξ ἐπιλογῆς. «Πολλὲς γυναῖκες, ἂν μποροῦσαν, θὰ ζητοῦσαν νὰ τοὺς φέρουν τὸ μωρὸ ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι χωρὶς νὰ κάνουν τίποτα». Ἀναφέρει ὅτι στὶς γέννες στὶς ὁποῖες ὑπάρχει παρουσία μαίας, ἡ ὁποία ἔχει παρακολουθήσει τὴ γυναίκα κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἐγκυμοσύνης, τὰ ποσοστὰ τῶν καισαρικῶν εἶναι πολὺ χαμηλότερα. (Τὸ «δικό» της ποσοστὸ εἶναι 15%.) «Ἡ μαῖα βοηθᾶ τὴ γυναίκα νὰ προετοιμαστεῖ γιὰ τὸν τοκετό, μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται». Γιατί ὅμως εἶναι προτιμότερος ὁ φυσιολογικὸς τοκετός; «Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο γεννᾶ ἡ γυναίκα τὸ παιδὶ της ὁρίζει σὲ μεγάλο βαθμὸ τὴ σχέση ποὺ θὰ διαμορφώσει μαζί του. Ἐπίσης, ὅταν γεννιέται ἕνα παιδὶ φυσιολογικά, παίρνει μικρόβια ἀπὸ τὴ μητέρα, τὰ ὁποία ἀποτελοῦν “προίκα” του. Στὴν καισαρικὴ παίρνει μικρόβια τοῦ περιβάλλοντος, τὰ ὁποία δὲν εἶναι φιλικὰ πρὸς τὸ σῶμα του. Ἡ διαδικασία τοῦ φυσιολογικοῦ τοκετοῦ δίνει τὴ δυνατότητα στὸ παιδὶ νὰ βγεῖ νικητής. Μὲ τὴν καισαρική, τὸ παιδὶ βγαίνει ξαφνικὰ στὸν ἀέρα χωρὶς νὰ ἔχει προετοιμαστεῖ ἀπὸ τὶς συστολὲς τῆς μήτρας».

«Μὴ φοβάστε», εἶναι τὸ μήνυμα τῆς κ. Μάλφα στὶς Ἑλληνίδες. «Ἡ φύση προστατεύει τὸν νέο ὀργανισμό. Ὅλα πηγαίνουν μὲ τὸ μέρος τῆς νέας ζωῆς. Εἶναι πολὺ σημαντικὸ νὰ ἔχεις ἐμπιστοσύνη στὸ μωρὸ ποὺ ἔχεις μέσα σου. Εἶναι ὑπέροχο συναίσθημα νὰ δίνεις ζωή. Κρίμα ποὺ δὲν τὸ ἐπιλέγουν».
Μὲ ἔσωσε ἡ μαῖα

«Ἀκόμα δὲν τὴν ἑτοίμασες γιὰ καισαρική;», ρωτάει ὁ γιατρὸς τὴ μαῖα. «Εἴκοσι τριῶν ἐτῶν καὶ θὰ τὴ σφάξεις;» ἀπαντᾶ ἐκείνη. Ὅταν ἡ –24χρονη σήμερα– Σταυρούλα Μπ. ἄκουσε τὸν συγκεκριμένο διάλογο ἀπὸ τὴ μισάνοιχτη πόρτα τοῦ δωματίου της σάστισε. Ἕως ἐκείνη τὴ στιγμή, πίστευε ἀκράδαντα ὅτι ἡ καισαρικὴ ἦταν μονόδρομος στὴν περίπτωσή της. Αὐτὸ τουλάχιστον τῆς εἶχε πεῖ ὁ γιατρὸς τρεῖς ἡμέρες νωρίτερα, στὸ τελευταῖο τους ραντεβού. «Ὁ ὑπέρηχος εἶχε δείξει περιτύλιξη τοῦ ὀμφάλιου λώρου. Ἕως τότε δὲν εἴχαμε κάνει καμία συζήτηση γιὰ καισαρική. Ἐκείνη τὴν ἡμέρα ὅμως μοῦ λέει ὁ γιατρός: “Πᾶμε κατὰ 99% γιὰ καισαρική. Θὰ σοῦ κλείσω ραντεβοὺ γιὰ τὸ Σάββατο”. Ἦταν Πέμπτη, θυμᾶμαι», λέει ἡ ἴδια στὴν «Κ».

Πράγματι, τὸ Σάββατο, ἡ Σταυρούλα ἔκανε εἰσαγωγὴ στὸ μαιευτήριο καὶ περίμενε τὴν ὥρα ποὺ θὰ κατέβαινε στὸ χειρουργεῖο γιὰ τὴν προκαθορισμένη ἐπέμβαση. Ἕως ὅτου ἐξετάστηκε ἀπὸ τὴ μαῖα. «Οὔτε μὲ ἤξερε, οὔτε τὴν ἤξερα. Ὅταν ὅμως τῆς εἶπα ὅτι πάω γιὰ καισαρική, γούρλωσε τὰ μάτια. Μοῦ ἐξήγησε ὅτι ἡ περιτύλιξη τοῦ ὀμφάλιου λώρου εἶναι κάτι πολὺ συνηθισμένο. “Θα τὸ γυρνάω ἐγὼ τὸ παιδὶ καὶ θὰ βγεῖ φυσιολογικά”, μοῦ εἶπε. Προσπάθησε νὰ μὴ δείξει ἐκνευρισμένη μὲ τὸν γιατρό, ἀλλὰ ἀμέσως μετὰ τοὺς ἄκουσα νὰ διαπληκτίζονται στὸν διάδρομο». Τελικά, μὲ τὴν ἐπιμονὴ τῆς ἔμπειρης μαίας, ἡ Σταυρούλα γέννησε μὲ φυσιολογικὸ τοκετό. «Ἤμουν σὲ ἕνα θάλαμο μὲ πέντε ἄλλες γυναῖκες. Ἤμουν ἡ μόνη ποὺ γέννησα φυσιολογικά». Ἡ Σταυρούλα πλήρωσε 3.500 εὐρὼ συνολικὰ (μαιευτήριο καὶ ἀμοιβὴ γιατροῦ). Γιὰ τὴν καισαρική, ὁ μαιευτήρας εἶχε ζητήσει 500 εὐρὼ ἐπιπλέον.

Ὁ γιατρὸς πίεζε...

Ἡ Μαρίνα Λ., 36 ἐτῶν, ἐπίσης αἰφνιδιάστηκε ὅταν ὁ γιατρὸς τῆς μίλησε γιὰ καισαρική. «Τὸ φοβόμουν ὅτι θὰ μοῦ τὸ ἀνέφερε ἴσως καὶ λόγω τῆς ἡλικίας μου. Ὡστόσο, ἡ ἐγκυμοσύνη μου ἦταν μία χαρὰ καὶ ὅπως εἶχε δείξει καὶ ὁ τελευταῖος ὑπέρηχος, τὸ παιδὶ βρισκόταν στὴ σωστὴ θέση. Τὸ μόνο πρόβλημα ἦταν ὅτι τὸ παιδὶ δὲν εἶχε πάρει ἀρκετὸ βάρος, ἦταν μόλις 2,5 κιλά», ἀναφέρει στὴν «Κ». Βρισκόταν στὰ μέσα του ἔνατου μήνα ἐγκυμοσύνης, ὅταν ἕνα βράδυ τῆς ἔσπασαν τὰ νερά.

Ἕως τὸ μεσημέρι τῆς ἑπόμενης ἡμέρας, ὅμως, δὲν εἶχαν ἀρχίσει οἱ πόνοι. «Ὁ γιατρὸς τότε ἄρχισε νά... μοῦ τὰ μασάει. “ Ἄν δὲν ἀρχίσουν οἱ πόνοι σύντομα”, μοῦ λέει, “θὰ πρέπει νὰ πᾶμε γιὰ καισαρική”. “Γιατί δὲν μοῦ βάζετε τεχνητοὺς πόνους;” τὸν ρώτησα. “Αὐτό θὰ προκαλέσει στρὲς στὸ παιδὶ καὶ δὲν τὸ θέλω”, ἀπάντησε». Οἱ ὧρες περνοῦσαν χωρὶς νὰ ἀλλάζει κάτι. «Δὲν ἤθελα νὰ κάνω καισαρική. Ὄχι τόσο γιατί φοβόμουν τὸν πόνο –ὅσο νὰ ’ναι πονάει, χειρουργεῖο κάνεις–, ἀλλὰ γιατί ἤθελα νὰ γεννήσω τὸ παιδί μου φυσιολογικά, νὰ βιώσω αὐτὴ τὴν ἐμπειρία. Ξέρω ὅτι αὐτὸ εἶναι καλύτερο καὶ γιὰ τὸ μωρό», λέει ἡ Μαρίνα. «Ἀποφάσισα λοιπὸν νὰ ἐπιμείνω. Ἐκεῖνος (σ.σ.: ὁ γιατρός) ἀντιδροῦσε. “ Ἔλα, θὰ τελειώνεις μία ὥρα ἀρχύτερα”, μοῦ ἔλεγε. “Μα ἐφόσον δὲν ὑπάρχει κάποιο πραγματικὸ πρόβλημα, γιατί;” τὸν ρωτοῦσα».

Ἐν τέλει, ἐπικράτησε ἡ λογικὴ – ἡ καλύτερα ἡ φύση. Ἡ Μαρίνα γέννησε φυσιολογικά. Οἱ μαῖες τῆς εἶπαν ὅτι ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς εὐκολότερους τοκετοὺς ποὺ εἶχαν δεῖ. Γιὰ μαιευτήριο (τρίκλινο δωμάτιο) καὶ γιατρό, πλήρωσε 5.000 εὐρώ. Δὲν γνωρίζει ἂν θὰ πλήρωνε περισσότερα στὴν καισαρική.