Βίος Ἀπαρηγόρητος

Τσιρόπουλος Κώστας

Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε ὡς παρεπίδημος τοῦ κόσμου αὐτοῦ. Καὶ ἀκριβῶς, ἡ τραγικὴ ἐτούτη πραγματικότητα συνιστᾶ τὴν ριζική του ἔγνοια, τὸν ἀκοίμητο καημό του: ὅπως καὶ νὰ ζήσει, ὅσα κι ἂν δημιουργήσει, ὅλα μιὰ μέρα θὰ τὰ ἀφήσει γιὰ νὰ ξαναβυθισθεῖ στὸ χῶμα ἀπὸ ὅπου προῆλθε. Στὴν συγκλονιστική του, ὡστόσο, ἀπορία γιὰ ποιὸ σκοπὸ πλάσθηκε, γιὰ ποιὸ σκοπὸ ζεῖ καὶ ποιὸν σκοπὸ ὑπηρετεῖ ἀποχωρώντας ἀπὸ τὸν κόσμο, μόνο ἡ θρησκεία δίδει ὁλοκληρωτικὴ ἀπόκριση. Καὶ μόνο ὁ Χριστὸς ἀποκάλυψε πὼς τὸ ἔργο τῆς Δημιουργίας ἦταν καὶ παραμένει τὸ ἔργο Ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Μιᾶς Ἀγάπης ποὺ ὑπερβαίνει τὸ νοῦ, ποὺ συνιστᾶ τὸν μυστηριώδη ρυθμὸ τῆς ὕπαρξής μας ὡς Ἀνθρώπων.

Αὐτὸ τὸν ρυθμό, τὸν ἅγιο ρυθμό, συνέλαβε ἐδῶ καὶ αἰῶνες ἡ Εὐρώπη βιώνοντας τὴν χριστιανοσύνη της μὲ τρόπους λατρευτικὰ ἐνθουσιαστικούς, διότι λειτούργησε μέσα στὸ πρόσταγμα τοῦ Μυστηρίου ποὺ ψυχώνει ὁλόκληρη τὴν Δημιουργία, καὶ τὸν Ἄνθρωπο τελικά. Μέσα στὸ πρόσταγμα τῆς διαδρομῆς, τῆς μετάβασης ἀπὸ τὸν κόσμο ἐτοῦτο τῶν αἰσθήσεων στὸν κόσμο τοῦ πνεύματος, τὸν ὑπεραισθητό, ποὺ συνιστᾶ τὸν ἀκήρατο κόσμο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Αὐτὴ τὴν ἁγία προσδοκία ἡ Εὐρώπη ἄρχισε νὰ τὴν προσβάλει καὶ τελικά, νὰ τὴν ποδοπατάει, ἄλλοτε μὲ Σταυροφορίες, ἄλλοτε μὲ Ἱερὲς Ἐξετάσεις, καὶ στὸν περασμένο αἰώνα μὲ φριχτοὺς πολέμους χριστιανῶν κατὰ χριστιανῶν. Κι αἰφνίδια, ἔνιωσε ἡ Εὐρώπη νὰ χάνει τὴν ἀθάνατη, ἱερὴ πνοή της, εἶδε τὸν Ἄνθρωπο νὰ ἐξευτελίζεται, νὰ ποδοπατεῖται, νὰ ἐκμηδενίζεται, τὸν πολιτισμό της ὡς κανόνα συμπεριφορᾶς καὶ ζωῆς νὰ θρυμματίζεται καὶ νὰ ἀνακύπτει ἀπὸ τὰ φριχτὰ ἐρείπια τοῦ 20οῦ αἰώνα τὸ δυσπερίγραπτο σκιάχτρο τοῦ Μηδενισμοῦ. Αὐτοῦ τοῦ τραγικοῦ κενοῦ, ποὺ ἄδειασε τὸν Ἄνθρωπο, ἄδειασε τὴν ζωὴ καταντώντας τὴν ἀναιτιολόγητη, ἄδειασε τὸν πνευματικὸ πολιτισμό, ἄδειασε καὶ τὴν ἱστορία ὁλόκληρη. Καὶ οἱ πολίτες τοῦ εὐρωπαϊκοῦ 21ου αἰώνα βιώνουν ἕναν βίο ἀναιτιολόγητο, ἀπαρηγόρητο, μιὰν ὕπαρξη πλασμένη τελικὰ γιὰ τὸν θάνατο, ὄχι γιὰ τὴν ζωή.

Καὶ τί ἀπόγινε ἡ ζωὴ χάνοντας τὸν ἱερό της σκοπὸ ποὺ τῆς ἐνέπνεε ὁ Θεός; Κατακλύστηκε ἀπὸ ὑλικὰ ἀγαθά, ἀπὸ μηχανές, ἀπὸ διασκεδάσεις ποὺ ἐπιδιώκουν ν' ἀποσπάσουν ἀπὸ τὸν ἐρημωμένο Ἄνθρωπο τὴν τραγικὴ ἔγνοια τοῦ θανάτου του, ὡς ἀναπότρεπτου καθήκοντος τοῦ ὑπάρχειν. Ἡ ἀδιόρατη ἀλλὰ στυγνὴ καὶ τυραννικὴ συνωμοσία κατὰ τῆς Ἱερότητας τοῦ Ἀνθρώπου ποὺ ὀνομάστηκε «καταναλωτικὴ κοινωνία» παλεύει νὰ ἀποσπάσει τὴν προσοχὴ τοῦ θνητοῦ ἀπὸ τὴν θνητότητά του, νὰ τὸν πείσει γιὰ τὴν μηδαμινότητά του καὶ γιὰ τὴν μηδενικότητα καὶ τοῦ κόσμου, καὶ τὴν δική του, νὰ ἐξανεμίσει τὴν ἱερότητα τοῦ προσώπου του καὶ νὰ ρίξει τὸν ἄνθρωπο στὰ ἀπορρίματα ἑνὸς αἰώνα ποὺ ἦλθε λατρεύοντας τὸν Μηδενισμό.

Μέσα σ' ἐτούτη τὴν ὀδυνηρὰ ἀσφυκτικὴ κατάσταση τοῦ νέου αἰώνα, εἶναι ἀνάγκη ζωῆς ἢ θανάτου νὰ ὀρθωθεῖ καὶ πάλι ἡ ἁγία Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ ὑψώνοντας καὶ πάλι τὴν ἀλήθεια τῆς Ἀγάπης, νὰ ἐξορκίσει τὸ βασίλειο τῆς μηχανῆς, τὸν παροξυσμὸ τῆς κατανάλωσης, τὸ θράσος τοῦ μηδενισμοῦ ποὺ ἀπειλεῖ νὰ θρυμματίσει τὴν Δημιουργία τοῦ Θεοῦ —καὶ τὸν Ἄνθρωπο ὡς εἰκόνα Θεοῦ, ὡς Ὑπόμνημα Θεοῦ, ὡς ταξιδιώτη τοῦ κόσμου ἐτούτου, μὲ προορισμὸ νὰ ὑπερβεῖ τὰ ἐγκόσμια γιὰ νὰ ἐπιζήσει αἰώνια. Ὁ Ἄνθρωπος, τελικά, εἶναι ἕνα Μυστήριο, δὲν εἶναι ἕνας ἀριθμός. Καὶ μιὰ κοινωνία ποὺ μετρᾶ νυχθημερόν, κοινωνία ἀριθμηστική, ὑπηρετεῖ τὸν θάνατο. Ἂν ὅμως ὁ Ἄνθρωπος ὑπηρετεῖ μὲ τὸν λυσσαλέο καταναλωτισμὸ τὸν θάνατό του, τότε, ποιὸ νόημα δίδει στὴν ζωή του;

Ἰδοὺ πού, τελικά, ἀνακύπτει τὸ τραγικὸ αἴτημα νὰ νοηματισθεῖ καὶ πάλι ὁ Ἄνθρωπος, νὰ νοηματισθεῖ καὶ ὁ βίος του. Γιὰ νὰ νικηθεῖ, τελικά, ὁ Χρόνος ὁ τυραννικὸς μὲ τὴν Ἀνάσταση.