« Περί του μη δειν δανείζεσθαι» Ένας εθνικός, ο Πλούταρχος και ένας άγιος, ο Νύσσης Γρηγόριος, ανατέμνουν το έγκλημα της επονείδιστης τοκογλυφίας.

 

« Περί του μη δειν δανείζεσθαι»

Ένας εθνικός, ο Πλούταρχος και ένας άγιος, ο Νύσσης Γρηγόριος, ανατέμνουν το έγκλημα της επονείδιστης τοκογλυφίας.

Του Στέλιου Παπαθεμελή *
Εφημερίδα "Ο Κόσμος του Επενδυτή" 1 και 2/10/2011

       Το αμαρτωλό και τρισάθλιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, πολιορκητικός κριός του καταστροφικού καπιταλισμού, επιμένει ακόρεστο να κερδοσκοπεί σε βάρος του λαού μας, καθιστώντας το δυσβάστακτο φορτίο της απεχθούς τοκογλυφίας με διαρκώς προστιθέμενα νέα ασήκωτα πια βάρη, τραγικά αβάσταχτο. Οι διαρκώς πολλαπλασιαζόμενοι τόκοι των σαδιστών δανειστών μας σκοτώνουν κάθε δυνατότητα εξόδου της χώρας από τις «φυλακές υψίστης ασφαλείας» στις οποίες μας έχουν κλείσει.
        Πρέπει να σπάσουμε τα σίδερα και πια μόνο με την παράτολμη δύναμη του απελπισμένου.
        Η μόνη πολιτική που γνωρίζουν οι τοκογλύφοι μας είναι η αφαίμαξη. Ακόμη και το δυσώνυμο αρχικό Μνημόνιο, τώρα το βρίσκουν πολύ… φιλελληνικό και… φιλολαϊκό και το αντικαθιστούν με άλλο πνιγηρότερο. Βέβαια το πρόβλημα είμαστε εμείς. «Κανείς δεν πρόκειται να ανεβεί στην πλάτη σου, αν εσύ δεν σκύψεις», ξεσήκωνε ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ τους δικούς του. Και οι «όρθιοι» εκλέγουν τώρα Πρόεδρο στις ΗΠΑ.
        Η τοκογλυφία έχει αείποτε διαλύσει χώρες, κοινωνίες και οικογένειες.
       Θέλουμε να φωτίσουμε το θέμα με τη σοφία δυο κορυφαίων της Ελληνικής Γραμματείας. Ενός εθνικού της ύστερης αρχαιότητας του Πλουτάρχου και ενός εκ των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας, του Γρηγορίου Νύσσης.
           Πλούταρχος ο Χαιρωνεύς (45-120 μ.Χ.) ανέλυσε σ’ ένα σύντομο μελέτημά του (Ηθικά, περί του μη δειν δανείζεσθαι, προσιτό στην έκδοση της ΝΕΦΕΛΗΣ, Οι συμφορές του δανεισμού μετάφρ.-σχόλια Πολυξ. Παπαπάνου) αυτό που ο Μένανδρος αιώνες πριν συνόψισε στις Μονόστιχες Γνώμες του «τα δάνεια τους ελευθέρους δούλους ποιεί».
           Και τότε, όπως στις μέρες μας, οι πολίτες (και τα κράτη) είχαν καταληφθεί από ένα αμόκ δανεισμού. Ενώ έχουν αρκετά, δανείζονται με υψηλούς τόκους («έχοντες λαμβάνουσι επί πολλώ παρ’ ετέρων»). Οι τοκιστές δανείζουν σ’ αυτούς που παρέχουν εγγυήσεις. Στους φτωχούς όχι. «Τοις γαρ απόροις ου δανείζουσι».
          Οι τοκογλύφοι κομίζουν συμβόλαια (διάβαζε Μνημόνια) δεσμά εναντίον της Ελλάδος («ώσπερ πεδών επί την Ελλάδα») και σπέρνουν χρέη. Και τα χρέη που επιβάλλουν αυτοί οι απατεώνες και βάρβαροι, γεννούν προτού καν συλλάβουν («πριν ή συλλαβείν τίκτει»). Στην περίπτωση από το τίποτα γεννιέται τόκος («εκ του μηκέτι όντος μηδ’ υφεστώτος γεννάται τόκος»). Οι δανειστές είναι απαίσιοι πλεονέκτες. Διακατέχονται από το πάθος της απληστίας.
          Τα χωράφια που κατάσχουν απ’ τους οφειλέτες δεν τα καλλιεργούν, τα σπίτια από τα οποία τους πέταξαν έξω, δεν τα κατοικούν. Σημερινή είδηση: Στις ΗΠΑ οι Τράπεζες έχουν κατάσχει 3.500.000 σπίτια. Θα τα κάνουν τί;
           Αν οι ελληνικές κυβερνήσεις συμβουλεύονταν τον Πλούταρχο δεν θα δανείζονταν ασύδοτα και αστόχαστα. «Το δανείζεσθαι της εσχάτης αφροσύνης και μαλακίας» (=πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας).
           Έχεις; ρωτά ο σοφός, μη δανείζεσαι, γιατί δεν θα ξεπληρώσεις το χρέος σου. Δανειζόμαστε «ου δια την πενίαν (ουδείς γαρ δανείζει πένητι) αλλά διά την πολυτέλειαν».
            Αυτήν την πολυτέλεια πληρώνει ο λαός με βαρύτατο τίμημα σήμερα. Την χλιδή π.χ. των Ολυμπιακών, την ξιπασιά των λαμόγιων, την αδωσίλογη κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος απ’ τους διαχειριστές του και την εμφύτευση αυτού του «παραδείγματος» στη συνείδηση του καθενός.
           Και ο συνετός κανόνας: «Ει γαρ ηρκούμεθα τοις αναγκαίοις προς τον βίον, ουκ αν ην γένος δανειστών». Αν αρκούμασταν, δηλαδή, στα απαραίτητα οι δανειστές δεν θα υπήρχαν ως είδος.
           Η ανθρωπότητα ολόκληρη, και η Ελλάς ως επιλεγμένο πειραματόζωο της διεθνούς κερδοσκοπίας απειλείται από καθολική απανθρωποποίηση. Μόνο η ενδυνάμωση της πνευματικότητάς μας μπορεί να μας οπλίσει με τα μέσα υπεράσπισης του προσώπου κατά της δαιμονολατρίας.
           Στις βάρβαρες ώρες που περνούμε, η καταφυγή μας στις πηγές της πίστης των πατέρων μας είναι σωτήρια. Αν ο Θεός των Χριστιανών απουσιάζει από την κίνηση της ιστορίας που ζούμε «είναι γιατί οι Χριστιανοί δεν συνάντησαν ακόμη το Θεό του Ιησού Χριστού» λέει ο Λατινοαμερικανός Φρέϊ Μπέτο.
        Είναι τρομερή η επικαιρότητα της σκέψης των Μεγάλων Εκκλησιαστικών Πατέρων. Βασίλειος, Χρυσόστομος, Αστέριος Αμασείας, Γρηγόριος Νύσσης, Μέγας Φώτιος και νεότεροι όπως ο Νικόλαος Καβάσιλας χρησιμοποιούν σκληρή γλώσσα κατά τοκογλύφων και της σύνολης ολιγαρχίας. Επιλέξαμε τον Κατά Τοκιζόντων λόγον του Γρηγορίου Νύσσης (σειρά ΕΠΕ, Γρηγορίου Νύσσης Έργα, 10, σ.264 επ. από όπου και η μετάφραση).
        Νομίζει κανείς ότι γράφηκε σήμερα. Βέβαια οι αιώνες αντιγράφουν και θα αντιγράφουν αλλήλους «έως αν η αυτή φύσις ανθρώπων η» (Θουκυδίδης). Την αναγκαία αλλαγή του έσω ανθρώπου ευαγγελίζονται οι Πατέρες.
        Η προσευχή του τοκογλύφου, όπως εκείνη του Φαρισαίου «υπόμνησις μισανθρωπίας εστί» κατά τον άγιο. Οι Πατέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας από τον 4^ο αιώνα ανέπτυξαν μιαν εκπληκτική «πολιτική Θεολογία» που οι Λατινοαμερικανοί επαναστάτες κληρικοί πρόβαλαν μόλις στον 20ο αιώνα. Απευθύνεται στον τάχα και ελεήμονα κερδοσκόπο (π.χ. Σόρος, Μπάφετ, Μέρκελ, Σαρκοζύ… Καλά τους έψαλλε προχθές ο Ντελόρ) και του λέει ότι την χορηγία σου την κάνεις από τη σκληρή και μισάνθρωπη κερδοσκοπία σου, γεμάτη από τα δάκρυα και τους στεναγμούς των ξένων συμφορών.
        «Εάν εγνώριζεν ο πένης πόθεν αρέγεις την ελεημοσύνιν, ουκ ανεδέξατο ως αδελφικών σαρκών γεύεσθαι μέλλων και αίματος οικείων» (=θα την απέρριπτε γιατί θα ήταν σα να έτρωγε σάρκες αδελφικές και αίμα δικών του).
        Και το τρομερό συμπέρασμα του αγίου: «Εμή πλήθος ην τοκιστών, ουκ αν ην το πλήθος των πενομένων. Λύσον σου την φατρίαν και πάντες έξομεν την αυτάρκειαν». Ο εστί μεθερμηνευόμενων: Αν δεν υπήρχε το πλήθος των τοκιστών, δεν θα υπήρχε το πλήθος των φτωχών. Διάλυσε την συμμορίαν σου και θα αποκτήσουμε όλη αυτάρκεια…
       Αυτάρκεια, ουσιώδες ευαγγελικό ιδεώδες και όρος ειρηνικού και δίκαιου κοινωνικού βίου. Προϋποθέτει διάλυση της συμμορίας των τοκογλύφων, διεθνών και επιχωρίων.
        Το αρχιστρατηγείο της σύγχρονης Συμμορίας των Κερδοσκόπων είναι ως γνωστόν η Wall Street.
        Καθυστερημένα, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ, πολλοί οικονομολόγοι αφυπνίζονται και αναζητούν έναν κόσμο χωρίς την Wall Street (βλ. το ομώνυμο μελέτημα του François Morin) και προτείνουν ένα νέο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα να αποβλέπει στην απελευθέρωσή μας από την κυριαρχία των αγορών. Έτσι θα περάσουμε στην αναγέννηση της κοινωνίας.
        Οι τόκοι κατά τον Νύσσης Γρηγόριον είναι «τα μοχθηρά των δανεισμάτων τέκνα».
         Τα δανεικά δίνουν εφήμερη χαρά, αλλά σε λίγο έρχεται ο λογαριασμός τους ως «πικρόν δηλητήριον». Οι δανειστές κερδίζουν απ’ αυτόν που βρίσκεται σε δυσκολία. Απογυμνώνουν περισσότερο  τον γυμνό και ξανατραυματίζουν τον τραυματισμένο… Οι τοκογλύφοι όσους δεν δανείζονται τους θεωρούν εχθρούς και όσους δανείζονται τους καταστρέφουν για να διαρπάσουν το βιος τους.
        Στηλιτεύει ο άγιος τα Ομόλογα των λεφτάδων. Βλέπεις, λέει τον πλούσιο δεν έχει ούτε ένα νόμισμα, αλλά η περιουσία του είναι «εν ομολογίαις» (=ομόλογα, συμβόλαια), μηδέν έχων και πάντα κατέχων ο «σφόδρα αναίσχυντος δανειστής».
        Λοιδορεί τους περιβόητους χορηγούς, οι οποίοι «καλούσι την αμαρτίαν σεμνοίς ονόμασι φιλάνθρωπον» όπως οι αρχαίοι κάποιες δαιμονικές αιμοβόρες υπάρξεις τις λέγανε Ευμενίδες.
        Την τραγωδία των θυμάτων της τοκογλυφίας περιγράφει με μελανά χρώματα ο ιερός συγγραφέας. Πόσοι κρεμάσθηκαν, πόσοι πνίγηκαν στα ποτάμια. Οι «χρηστοί τοκογλύφοι» (ειρωνεία) ούτε τότε λυπούνται το δυστυχισμένο σπίτι και σέρνουν τους κληρονόμους που κληρονόμησαν «την σχοίνον μόνην του βρόχου» (=το σχοινί της θηλειάς) και απαιτούν χρήματα απ’ αυτούς που βρίσκουν το ψωμί τους από ελεημοσύνη.
        Εν κατακλείδι ο άγιος προτρέπει «κούρεμα των χρεών» και εφεξής να δανείζουν δωρεάν. Οι δανειστές απειλούν να σταματήσουν κάθε δάνειο. Το τελευταίο ο Νύσσης λέει ότι είναι «αναιδής ένστασις (=εναντίωση) προς το δίκαιον, φιλονεικία μανιώδης (=λυσσασμένη αμφισβήτηση του δικαίου) προς Θεόν έρις (=μάχη) και πόλεμος».
        Τέτοιοι είναι οι δικοί μας δανειστές!
        Ο γνωστός αναλυτής Τζων Λάντσεστερ εξαίρει το γεγονός ότι με τα στοιχεία του προηγούμενου τριμήνου (Νέα, 2/9/11) η μόνη χώρα ανάμεσα σε πολλές (ΗΠΑ, ΕΕ) που είχε αισθητή αύξηση του ΑΕΠ 0,7% είναι το Βέλγιο που 1 1/2 χρόνο δεν έχει Κυβέρνηση που θα επέβαλε εξοντωτική λιτότητα όπως η δική μας. Τελικά οι κυβερνήσεις βλάπτουν και την ανάπτυξη και την ευημερία των λαών…
        Ο συγγραφέας προτείνει μεταξύ άλλων και η πρόταση είναι στο κλίμα των λόγων Πλουτάρχου-Γρηγορίου Νύσσης άμεση μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος στο υπόδειγμα των δημοσίων υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας. Στο ίδιο μοντέλο λειτουργίας και οι Τράπεζες.
         Από το στόμα του και στου Θεού τ’ αυτί…

     * Πρόεδρος Δημοκρατικής Αναγέννησης