Ο Γάμος ως αλληλοσυμπλήρωση

Απόσπασμα από το βιβλίο «Ορθόδοξη Κατήχηση», τουΣεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ιερεμίου (Φούντα).

Ποιος είναι ο σκοπός του Γάμου κατά την Εκκλησία;

Η αλληλοσυμπλήρωση και η αλληλοβοήθεια. Η καλύτερα ο σκοπός του Γάμου είναι σωτηριολογικός. Ο ένας συμπληρώνοντας τον άλλο να τον βοηθάει για την σωτηρία του. Αλλά, θα πει κανείς, αυτό μπορεί να το βρει καθένας γενικά και έξω από τον Γάμο. Γιατί στην ανθρώπινη κοινωνία γενικά οι ελλείψεις του ενός πρέπει κα συμπληρώνονται από τις ικανότητες του άλλου και ο ένας πρέπει να βοηθάει τον άλλο για τη σωτηρία του. Στο γάμο έχουμε κάτι το ειδικό στην σχέση του ανδρογύνου, όπως το εκφράζει και η λέξη «Γάμος»: Είναι η σαρκική ένωση των δύο που φέρνει και την τεκνογονία.

Δηλαδή, ο σκοπός του γάμου είναι η τεκνογονία;

Όχι μόνο η τεκνογονία, αλλά και η αλληλοσυμπλήρωση πρώτα. Όπως το λέει καθαρά η τρίτη ευχή του αρραβώνα, ο άνδρας και η γυναίκα αρμόζονται διά του Γάμου «εις βοήθειαν και διαδοχήν του γένους των ανθρώπων». Πρώτα η «βοήθεια» και έπειτα η «διαδοχή», η τεκνογονία δηλαδή. Δεν ορίζει η Εκκλησία μας ως κύριο σκοπό του Γάμου την τεκνογονία, γι αυτό και δεν θεωρεί ανυπόστατο ή αποτυχημένο ένα Γάμο, που δεν είχε ως συνέπεια την γέννηση παιδιών από ενδεχόμενη στειρότητα των συζύγων. Και να είναι εκ των προτέρων αυτό γνωστό, η Εκκλησία θα ευλογήσει τον Γάμο τους, που δεν θα το έκανε βέβαια αν ως μοναδικό ή κύριο σκοπό του Γάμου θεωρούσε την τεκνογονία. Την τεκνογονία ως κύριο σκοπό του Γάμου θεωρούσαν μερικοί Ιουδαίοι, σύγχρονοι του προφήτη Μαλαχία, γι’ αυτό εγκατέλειπαν την γυναίκα τους, όταν αποκτούσαν μερικά παιδιά. Και με αναίδεια έλεγαν: «Τι άλλο ζητάει ο Θεός, παρά μόνο σπέρμα» (Μαλαχ. 2,15). Εναντίον αυτής της εσφαλμένης αντίληψης του Γάμου εξανίσταται ο προφήτης Μαλαχίας και τονίζει τον στενό σύνδεσμο του άνδρα και της γυναίκας στο Γάμο, την «κοινωνία» των δύο, που δεν πρέπει ποτέ να διακόπτεται, άσχετα με την απόκτηση ή μη των παιδιών.

Η σαρκική ένωση των συζύγων δεν συνδέεται με την τεκνογονία;

Ανάμεσα στις συζυγικές σχέσεις και την τεκνογονία υπάρχει άμεσος σύνδεσμος και δεν μπορεί να το παραθεωρούν αυτό οι χριστιανοί σύζυγοι με ελαφρά συνείδηση. Με την τεκνογονία ο άνθρωπος γίνεται συνεργός του Θεού στο δημιουργικό του έργο και συναίτιος στην διαιώνιση του είδους του πάνω στη γη. Αλλά, λέει ο ιερός Χρυσόστομος, ένας μεγάλος πατέρας της Εκκλησίας μας, ο Γάμος, δηλαδή η συζυγική σχέση, δόθηκε στον άνθρωπο και για την παιδοποιία, «αλλά πολύ περισσότερο για να σβεστεί η σαρκική επιθυμία». Για την υποστήριξη μάλιστα της θέσης του αυτής επικαλείται ο ιερός πατέρας τον Απόστολο Παύλο και λέει.: «Μάρτυρας μου είναι ο Παύλος, που λέει «για τον λόγο της πορνείας καθένας ας έχει την γυναίκα του» και όχι για τον λόγο της παιδοποιίας. Και πάλιν διατάσσει να ενώνονται οι σύζυγοι με τις συζύγους τους, όχι για να γίνουν πατέρες πολλών παιδιών, αλλά τι; «Για να μη σας πειράζει ο σατανάς», τους λέει. Και παρακάτω δεν είπε, «αν επιθυμούν παιδιά», αλλά τι; «Αν δεν εγκρατεύονται ας παντρευτούν». Έτσι ο Γάμος προφυλάσσει τον άνθρωπο από την ακολασία.

Ο Χρυσόστομος πάλι λέει ότι στους παλαιούς χρόνους ο Γάμος είχε ως σκοπό όχι μόνο την αποφυγή της ακολασίας, αλλά και την αύξηση του πληθυσμού της γης. Τώρα όμως, που γέμισε η γη και η θάλασσα και όλη η οικουμένη από ανθρώπους, μία μόνο απομένει αιτία του Γάμου, η αναίρεση της ακολασίας και της ασέλγειας. Τα παραπάνω βέβαια δεν σημαίνουν ότι ο Γάμος είναι καταφύγιο για να αποφύγει ο άνθρωπος την ακολασία. Η θέση του Αποστόλου Παύλου, που μνημονεύει παραπάνω ο ιερός Χρυσόστομος, πρέπει να ερμηνευθεί σε σχέση με το θέμα που θίγεται στην επιστολή του. Γράφοντας ο Απόστολος προς Κορινθίους την πρώτη του επιστολή αντιμετωπίζει το πρόβλημα της πορνείας, που συνέβαινε πολύ στην Κόρινθο μεταξύ των ειδωλολατρών, και συνιστά στους χριστιανούς την αποφυγή της. Γιατί κατά τον Απόστολο οι σαρκικές σχέσεις επιτρέπονται μόνο μεταξύ των συζύγων. Αποκρούοντας, λοιπόν, ο Απόστολος όπως και όλοι οι εκκλησιαστικοί άνδρες, την πορνεία, που γεννάει η σαρκική επιθυμία, υποδεικνύουν ως μόνη επιτρεπτή διέξοδο τον Γάμο, μέσα στον οποίο μόνο επιτρέπονται οι σαρκικές σχέσεις. Τονίζοντας όμως οι άγιοι Πατέρες τον Γάμο ως ιερό Μυστήριο, που έχει σκοπό να βοηθήσει τους συζύγους να πετύχουν δι’ αυτού του τρόπου της ζωής την σωτηρία τους, προχωρούν στην απόλυτη σύνδεση των συζυγικών σχέσεων με την τεκνογονία, που είναι καρπός των σχέσεων αυτών. Και πραγματικά ο στόχος, στον οποίο πρέπει να κατευθύνονται οι πιστοί και μέσα στον Γάμο είναι η υπερνίκηση του σαρκικού φρονήματος και η εξάσκηση της εγκράτειας.

Γιατί να εξασκεί το ανδρόγυνο την εγκράτεια και να προσπαθεί να νικάει το σαρκικό φρόνημα; Είναι αμαρτία η σαρκική επιθυμία;

Όχι! Αυτή η επιθυμία είναι φυσική και είπαμε και προηγουμένως ότι ο Γάμος δόθηκε για να ικανοποιείται η επιθυμία αυτή. Λέγουν οι άγιοι Πατέρες ότι αν δεν αμάρταναν οι πρωτόπλαστοι θα αυξάνονταν μεν, αλλά κατά παρθενικό τρόπο, κατά τρόπο που θα υπεδείκνυε η σοφία του Θεού, όπως για παράδειγμα πολλαπλασιάζονται τα φυτά κατά παρθενικό τρόπο, διά παραφυάδων. Τον Γάμο, ως σαρκική ένωση τον βλέπουμε μετά την πτώση. (Γεν. 4,1) Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο Γάμος είναι αμαρτία. Μετά την πτώση συμβαίνει το να κρυώνουμε ή το να αρρωσταίνουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι αμαρτία το να θερμανθούμε ή το να καταφύγουμε στον γιατρό. Έτσι δεν είναι αμαρτία ο Γάμος, εκφράζει όμως την πτωτική κατάσταση του ανθρώπου, γιατί δεν είναι η παραδείσια παρθενική ζωή.

Π η γ ή : πηγή