Πέμπτη, Ιανουαρίου 05, 2012

Ἡ βάπτιση τοῦ Χριστοῦ



Θεοτοκόπουλος Δομήνικος


 



 
Γενικὸ κείμενο
 
Στό ἔργο ἀπεικονίζεται ἡ Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ μέ πρωταγωνιστικές μορφές τόν ἴδιο τόν Ἰησοῦ καί τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Πρόδρομο πού συνοδεύονται ἀπό τρεῖς φτερωτούς ἀγγέλους μέσα σέ φυσικό περιβάλλον πού ἀναπαριστᾶ τό τοπίο τοῦ ποταμοῦ Ἰορδάνη. Τό ἔργο εἶναι ἀνυπόγραφο, μπορεῖ ὅμως, βάσει τεχνοτροπικῶν κριτηρίων, νά ἀποδοθεῖ μέ βεβαιότητα στόν Δομήνικο Θεοτοκόπουλο καί νά ἐνταχθεῖ στά ἔργα τῆς προχωρημένης βενετικῆς παραγωγῆς του. Ὑψηλή ποιότητα ἐργασίας, χρωματική ἁρμονία, ἔντονη βενετική ἐπίδραση, ὅπως γιά παράδειγμα ἡ διαμόρφωση τοῦ φυσικοῦ τοπίου, καί μανιεριστική πνοή χαρακτηρίζουν τή σύνθεση.

 
________________________________________________________


Λεπτομέρειες 
 



Στό κέντρο τοῦ πίνακα ὁ Χριστός στά νερά τοῦ Ἰορδάνη δέχεται τό βάπτισμα ἀπό τόν Ἰωάννη τόν Πρόδρομο. Ὁ Ἰωάννης ἔχει ἀποδοθεῖ μέ σκούρα ἐπιδερμίδα καί μαλλιά, σέ ἀντίθεση μέ τή μορφή τοῦ Ἰησοῦ πού ἀποδίδεται μέ φωτεινότερα χρώματα. Ἡ εἰκονογραφική λεπτομέρεια μέ τόν Πρόδρομο νά ρίχνει νερό στό Χριστό μέ κοχύλι ἡ στρογγυλή κούπα ἀποτελεῖ καθιερωμένο στοιχεῖο σέ ἀπεικονίσεις τοῦ θέματος στή βενετσιάνικη ζωγραφική. Μέσα στό ποτάμι βρίσκεται ὁ Χριστός, στραμμένος πρός τόν Πρόδρομο, πρός τόν ὁποῖο καί ἁπλώνει τά χέρια του μέ ἑνωμένες τίς παλάμες, δίνοντας τήν ἐντύπωση μορφῆς πού δέεται. Ἀριστερά ἀπό τό Χριστό, στό βάθος, διακρίνεται ἀμυδρά τοπίο πόλης καί μπροστά ἀπό αὐτό ὁμάδα μορφῶν, πού ἔχει ἀποδοθεῖ μικρογραφικά.

 
________________________________________________________
 
 
 


Στή δεξιά ὄχθη τοῦ ποταμοῦ τρεῖς φτερωτοί ἄγγελοι μέ τή μορφή νεαρῶν κοριτσιῶν κρατοῦν κόκκινη πετσέτα γιά νά σκουπίσουν τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Πρόκειται γιά εἰκονογραφικό στοιχεῖο πού ἔχει μᾶλλον βυζαντινή προέλευση καί ὑποδηλώνει τή θεϊκή παρουσία καί τόν μυστηριακό χαρακτήρα τῆς παράστασης. Ἐντυπωσιακή εἶναι ἐδῶ ἡ χρωματική ἐπεξεργασία τῶν ὑφασμάτων, ἀλλά καί ἡ ζωηρότητα τῆς κίνησης.

 
________________________________________________________

 



Τό ἔργο ἔχει σήμερα ὀρθογώνιο σχῆμα. Ὅμως εἶναι ἐμφανές ὅτι αὐτό δέν ἦταν τό ἀρχικό του σχῆμα καί ὅτι ἔφερε τοξωτή ἀπόληξη. Σέ μεταγενέστερη ἐποχή ὁ πίνακας ἐνσωματώθηκε σέ ὀρθογώνια ἐπιφάνεια ξύλου. Ἡ τοξωτή ἀπόληξη ὑποδηλώνει ὅτι ἀποτελοῦσε φύλλο τριπτύχου καί ἑπομένως ἔφερε παράσταση καί στήν ἄλλη πλευρά, ἡ ὁποία διαχωρίστηκε ἀπό ἐκείνη μέ τή Βάπτιση.


 
________________________________________________________
 
 
Ὑπέρυθρη φωτογραφηση

 
 
 

Ἡ φωτογράφηση τοῦ ἔργου μέ ὑπέρυθρη ἀκτινοβολία ἐπιτρέπει νά διαπιστώσουμε τήν ἀπίστευτη δεξιοτεχνία μέ τήν ὁποία σχεδιάστηκαν οἱ μορφές καί τήν ἐμμονή τοῦ Θεοτοκόπουλου στή δημιουργία μίας ὅσο τό δυνατόν πιό ἐπιτυχημένης σύνθεσης, μέ συνεχεῖς ἀλλαγές στό σχέδιό του. Οἱ ἀλλαγές αὐτές εἶναι ἐμφανεῖς στό πρόσωπο καί τό σῶμα τοῦ Ἰωάννη καθώς καί στό κεφάλι τοῦ ἀριστεροῦ ἀγγέλου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά