Κυριακή ΙΖ’ Ματθαίου. (Χαναναίας) Ιερά Μητρόπολις Δημητριάδος και Αλμυρού

Πόλεμος με τον διάβολο

Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, αγαπητοί μου, ο Κύριος έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με μία μητέρα σε απόγνωση. Η κόρη της είχε καταληφθεί από δαιμονικές δυνάμεις, με αποτέλεσμα να υφίσταται ισχυρή ψυχική δοκιμασία. Ο Χριστός ακούει την ικεσία της, αλλά δεν επεμβαίνει αμέσως. Δοκιμάζει την πίστη της, επιδεικνύοντας προσποιητή αδιαφορία και περιφρόνηση. Η στάση Του φαντάζει περίεργη, αλλά δεν είναι. Αναμένει ν’ αποκαλυφθεί στην ολότητά της η βαθιά πίστη και εμπιστοσύνη της στην Θεϊκή Του παντοδυναμία, να καταστεί η πίστη της παράδειγμα και υπόδειγμα ζωής από τους άλλους ανθρώπους και επεμβαίνει θεραπευτικά, σώζοντας το δοκιμαζόμενο πλάσμα Του.

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ασχοληθεί με το πρόσωπο του διαβόλου, με το διαβρωτικό του έργο και τις απατηλές μεθοδίες του, που σκοπό έχουν την απώλεια και τον ψυχικό όλεθρο του ανθρώπου. Είναι αλήθεια ότι η βίωση της πνευματικής ζωής, είναι ένας συνεχής αγώνας, μία ασταμάτητη πάλη, ένας αδυσώπητος πόλεμος, ανάμεσα στον άνθρωπο του Θεού – ο οποίος θέλει και αγωνίζεται να προκόψει στην αρετή – και στον διάβολο. Ο πόλεμος αυτός δε γίνεται χωρίς αιτία. Μάλιστα, ενίοτε παραχωρείται από τον ίδιο τον Θεό για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Ο  Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής επισημαίνει πέντε λόγους για τους οποίους ο Θεός επιτρέπει τον πόλεμο με τον διάβολο.

Ο πρώτος λόγος είναι προκειμένου, μέσα από την πολεμική αναμέτρηση με τον διάβολο να καταφέρουμε να διακρίνουμε εντός μας, την αρετή από την κακία.1 Είναι αλήθεια πως η διάκριση αυτή δεν είναι πάντα εύκολη, κυρίως στις μέρες μας, κατά τις οποίες τείνει να αμβλυνθεί η αίσθηση της κακίας και της αμαρτίας και να αμνηστευτεί, προκειμένου ο άνθρωπος δήθεν ν’ απελευθερωθεί από τα πνευματικά δεσμά με τα οποία τον ελέγχει η Εκκλησία. Αντιλαμβάνεται κανείς πως η διαβολική παγίδα είναι τεράστια και πως, αν ο άνθρωπος δεν προσέξει μπορεί να οδηγηθεί στις χειρότερες εκτροπές και αμαρτίες, χωρίς να συναισθάνεται το μέγεθος της πτώσης και της απομάκρυνσης από το θέλημα του Θεού.

Ο δεύτερος λόγος, κατά τον άγιο Μάξιμο, είναι αφού αποκτήσουμε την αρετή, μέσα από τον πόλεμο με τον διάβολο και τον πόνο που προκαλείται απ’ αυτόν, να την εδραιώσουμε μέσα μας.2 Δεν αρκεί δηλ. μόνο η απόκτηση της αρετής, αλλά και ο αγώνας για την διατήρησή της, αφού ο πονηρός θα κάνει τα πάντα για να μάς παρασύρει στη ζωή της αμαρτίας χρωματίζοντας τα θέλγητρά της με τα ζωηρότερα χρώματα.

Ο τρίτος λόγος είναι, αφού προκόψουμε στην αρετή, να μην υπερηφανευόμαστε, αλλά να είμαστε ταπεινοί.3 Στο σημείο αυτό ο Άγιος Μάξιμος επισημαίνει τον κίνδυνο της υπερηφανείας, που συχνά αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που προκόβουν στην αρετή και στην πνευματική ζωή. Ο κίνδυνος της πτώσης για εκείνους που βρίσκονται ψηλά είναι μεγαλύτερος, τα επακόλουθα δε της πτώσης είναι ολέθρια και οδυνηρά. Γι’ αυτό ο άνθρωποι της αρετής οφείλουν ν΄ ασκούνται στην ταπείνωση, η οποία ελκύει την χάρη του Θεού.

Η τέταρτη αιτία του πολέμου με τον διάβολο, κατά τον Άγιο Μάξιμο, είναι, αφού δοκιμάσουμε τον πειρασμό της κακίας, να την μισήσουμε με τέλειο και απόλυτο τρόπο.4 Όποιοι καταφέρουμε να νικήσουμε τον διάβολο σ’ αυτόν αδυσώπητο πόλεμο και να δούμε τα αποτελέσματα της κακίας και της αμαρτίας, τότε σίγουρα θα μισήσουμε, με πάθος, τον αμαρτωλό τρόπο ζωής. Και αυτός είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι μπορούμε να νιώσουμε μίσος στην ψυχή μας. Όταν αυτό το μίσος στρέφεται κατά του διαβόλου και των έργων του. Είναι μίσος σωτήριο και λυτρωτικό.

Και η πέμπτη αιτία, για την οποία ο Θεός επιτρέπει τον πόλεμο με τον διάβολο είναι, αφού, νικητές πια, απαλλαγούμε από την κυριαρχία της κακίας και των παθών, να μη ξεχάσουμε ούτε την έμφυτη ασθένεια και αδυναμία μας, ούτε και την δύναμη του Θεού, που συνήργησε στον αγώνα μας κατά του διαβόλου.5 Τον αγώνα αυτόν δε μπορούμε να τον διεξάγουμε μόνοι. Οι δυνάμεις μας δεν αρκούν για την αντιμετώπιση των δαιμονικών ενεργειών. Απαιτείται η βοήθεια και η ενίσχυση του Θεού. Γι’ αυτό, όσο κι αν προκόψουμε στην αρετή, να μη ξεχάσουμε ποτέ ότι, αν δε προσέξουμε, υπάρχει ο κίνδυνος της εκ νέου πτώσης, καθώς ο διάβολος ουδέποτε επαναπαύεται, αλλά περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να πλήξει και πάλι τους αγωνιστές. Να μη ξεχάσουμε, όμως, ν’ αποδίδουμε δόξα και ευγνωμοσύνη στον Κύριό μας Ιησού Χριστό, ο Οποίος ενισχύει πάντοτε τους αγωνιστές Χριστιανούς στον διαρκή και συναρπαστικό πνευματικό τους αγώνα. ΑΜΗΝ!

Αρχιμ. Ε.Ο.

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ

---

1«Πρώτην, ίνα πολεμούμενοι και αντιπολεμούντες, εις διάκρισιν της αρετής και της κακίας έλθωμεν»

2«Δευτέραν δε, ίνα πολέμω και πόνω την αρετήν κτώμενοι, βεβαίαν αυτήν και αμετάπτωτον έξωμεν»

3«Τρίτην δε, ίνα προκόπτοντες εις την αρετήν, μη υψηλοφρονώμεν, αλλά μάθωμεν ταπεινοφρονείν»

4«Τετάρτην δε, ίνα πειρασθέντες υπό της κακίας, τέλειον μίσος αυτήν μισήσωμεν»

5«Πέμπτον δε επί πάσης, ίνα απαθείς γενόμενοι, μη επιλαθώμεθα της οικείας ασθενείας, μήτε της του βοηθήσαντος δυνάμεως»