Κυριακή των Απόκρεω τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. κ. Νικολάου

Ὁ σημερινός κόσμος τῆς ἀφθονίας, ἀγαπητοί μου χριστιανοί, ἀκούει μέ μεγάλη ἐπιφύλαξη τά ὅσα ἡ Ἐκκλησία διδάσκει περί νηστείας. Δέν ἔχει διά­θεση καμιᾶς στερήσεως, γιατί ἐπιθυμεῖ νά ἀπολαύσει ὅ,τι ἱκανοποιεῖ τή γεύση καί τήν ἐγωκεντρική βουλιμία του. Ὁ λόγος ὅμως τοῦ Θεοῦ εἰσηγεῖται τά ἀκριβῶς ἀντίθετα. Ὅτι δηλαδή δέ θά πρέπει νά κυριευό­μα­στε ἀπό τό πάθος τῆς γαστριμαργίας, οὔτε βέβαια νά νομί­ζου­με ὅτι μέ τή νηστεία γινόμαστε θεοί, ἀλλά μέ ταπεινό φρόνημα τηροῦμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Τό κείμενο τῆς σημερινῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς ἀναφέρεται σέ συγκεκριμένα γεγονότα πού συνέβαιναν στήν Κόρινθο ἀπό μερικούς ἀπρόσεκτους χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι ἀγόραζαν κρέας ἀπό τά περισσεύματα εἰδωλολατρικῶν θυσιῶν. Ἡ πράξη τους αὐτή ἐσκανδάλιζε μερικούς ἄλ­λους, οἱ ὁποῖοι ἐπίστευαν ὅτι μολύνεται ὁ χριστιανός μέ τό νά τρώει εἰδωλόθυτα. Ἀφοῦ τούς συμβουλεύει τί στάση νά κρατήσουν καί οἱ πρῶτοι καί οἱ δεύτεροι, καταλήγει σέ μιά θέση πού ἀφορᾶ κι ἐμᾶς. «Δέν εἶναι οἱ τροφές πού θά καθορίσουν τή θέση μας ἀπέναντι στό Θεό. Οὔτε ἄν δέ φᾶμε κάποια ἀπ΄ αὐτές χάνουμε κάτι, οὔτε ἄν φᾶμε ἀποκτᾶμε κάτι παρα­πά­νω». Ἔτσι πρέπει νά βλέπουμε καί νά χρησιμοποιοῦμε τά ἀγαθά. Νά μήν τά θεο­ποιοῦ­με, γιατί οὔτε μᾶς προσθέτουν, οὔτε μᾶς ἀφαιροῦν. Ἡ κατάλ­λη­λη χρησι­μο­ποίη­σή τους μπορεῖ νά μᾶς βοηθήσει στήν ἀπόκτηση τῶν πνευ­ματικῶν ἀγα­θῶν. Ἡ ὑπερτί­μη­ση τῆς τροφῆς φέρνει ὁλέθρια ἀποτελέ­σμα­τα καί στήν ὑγεία καί στήν πνευματικότητα. Ἡ περιφρόνηση πάλι καί ἡ ἀποστροφή ἀφαιρεῖ ἀπό τό σῶμα τήν ὄρεξη ἐξασκήσεως τῶν ἀρετῶν καί δημιουργεῖ πολλές ψυχοσωματικές συγκρούσεις. Πόσο ἀληθινός εἶναι ὁ πατερικός λόγος: «Τά ὑπέρμετρα πάντα τῶν δαιμόνων ἐστίν». Ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί στό θέμα τῶν τροφῶν διδάσκει τό μέτρο καί τή λογική. Ἔχει περιόδους νηστείας καί ἐγκρατείας, καί περιόδους τρυφῆς καί ἀπολαύσεως. Μέ τίς ἐναλλαγές ἐπιτυγχάνει τήν ἰσορροπία τῶν ψυχοσωματικῶν δυνάμεων τοῦ ἀνθρώ­που. Οἱ ἀκρότητες εἶναι πάντοτε ἐπικίνδυνες γιά τήν πνευματική προαγωγή τοῦ πι­στοῦ. Φέρνουν κορεσμό καί ὁδηγοῦν στήν ἀπόγνωση. Ἐπειδή οἱ Πετέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐγνώρι­ζαν, ὅτι ἡ ὑπερτίμηση τῆς νηστείας ὁδηγεῖ στήν κενοδοξία, καί ἡ θεοποίηση τῆς τροφῆς συσσωρεύει στήν ψυχή πάθη, καθόρισαν στόν ἑοτρολογικό κύκλο τίς ἡμέρες τῆς νηστείας καί τῆς καταλύσεως, μέ σκοπό τόν ἁγιασμό τοῦ ἀνθρώπου. Τιμᾶ ἡ Ἐκκλη­σία μας τά ἀγαθά τῆς γῆς. Τά εὐλογεῖ καί τά ἁγιάζει. Ἔχει στό μεγάλο Εὐχολόγιο ἱερές ἀκολουθίες καί εὐχές γιά τά χωράφια καί τούς καρπούς, γιά τίς θεομηνίες καί τίς κλιματολογικές συν­θῆκες, γιά τή θάλασσα, τούς ἀνέμους, τά νερά, τήν κτίση ὁλόκλη­ρη. Στήν ὑπερκατανάλωση καί στήν πλεονεξία εἶναι ἀντίθετη. Θεωρεῖ ἀφροσύνη καί μωρία νά ζεῖ κανείς γιά νά τρώει. Ἡ νηστεία εἶναι νομοθετημένη ἀπό τόν ἴδιον τό δημιουργό Θεό.  Στόν παράδεισο θεσπίσθηκε ὡς κριτήριο τῆς ἀφοσιώσεως τοῦ ἀνθρώπου στό Θεό καί ὑποταγῆς στό θέλημά Του. Ὁ Θεάνθρωπος ἐνήστευσε «ἡμέ­ρας τεσαράκοντα καί νύκτας τεσσαράκο­ντα». Ἡ Ἐκ­κλησία ὅρισε τίς νη­στεῖες ὡς ἡμέρες καθάρσεως καί ἀνακαινίσεως. Μ΄ αὐτές καλεῖ τούς βουλόμενους ὄχι μόνο νά θεραπευθοῦν ἀπό τά πάθη τους, ἀλλά καί νά συνδεθοῦν μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό μέ τό συγγενικό δεσμό τῆς ἀγάπης καί νά γίνουν ὑγιεῖς μέ τή σωφροσύνη, ἀγαπητοί μέ τήν ἐγκράτεια, σεμνοί μέ τήν προσευχή. Εἶναι μεγάλα τά ὀφέλη τῆς νηστείας. Ἀγαπητοί μου χριστιανοί. Δέν εἶναι οἱ τροφές πού ἁγιάζουν τόν ἄνθρωπο, ἀλλά ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο δέχεται τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὑ­πάρ­χουν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι γιά διάφορους λόγους δέν μποροῦν νά νηστεύ­σουν. Αὐτοί θά κολασθοῦν καί θά ἀποστερη­θοῦν τή σωτηρία; Δέν εἶναι μέτρο γιά τό Θεό ἡ τροφή, ἀλλά ἡ ὑπακοή στό θέλημά Του. Ἄν ἡ συ­νεί­δηση φρονεῖ καί ἐπιθυμεῖ τά τοῦ Θεοῦ, ἡ δικαιολογημένη μή τήρηση τῆς νηστείας, δέ μᾶς κολάζει. Ἄν ἡ συνείδηση ἐπιθυμεῖ τά τοῦ κόσμου, ὅσο ἐξαντλητική κι ἄν εἶναι ἡ νηστεία τῶν τροφῶν, δέ μᾶς σώζει. Οἱ δυνά­με­νοι πρέπει νά νηστεύουν. Οἱ ἀνήμποροι δέν πρέπει νά ἀπογοητεύονται.  «Βρῶμα δέ ἡμᾶς οὐ παρίστησι τῷ Θεῷ». Ἄς τηρήσουμε πρῶτα τήν πνευ­μα­τι­κή νηστεία, ἡ ὁποία ἐξαγιάζει τή συνείδηση, καί μετά κατά δύναμη ἄς τη­ρή­σουμε τή νηστεία τῶν τροφῶν. Ἰατρικό φάρμακο, γιά τά σωματικά καί ψυχικά πάθη εἶναι ἡ νη­στεία. Παράλληλα ὅμως εἶναι καί δοκιμαστήριο τῆς τοποθετήσεώς μας ἀπέ­ναντι στό Θεό καί τόν ἄνθρωπο. Μέ ὑπακοή στήν Ἐκκλησία καί ἀγάπη στό συνάνθρωπο ἄς ξεκινήσουμε τό μεγάλο ἀγώνα γιά τήν ἀπονέκρωση τῶν βιοτικῶν μεριμνῶν καί ἐπιθυμιῶν.