Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (1296 – 1359) αποτελεί την μεγαλυτέρα θεολογική προσωπικότητα της υστεροβυζαντινής περιόδου.
Εμορφώθη εις την γενέτειρά του Κωνσταντινούπολη εις τα εγκύκλια μαθήματα και την φιλοσοφία.
Αν και ο Αυτοκράτορας Ανδρόνικος και ο συγκλητικός πατέρας του, τον προώριζαν δι΄ υψηλά αξιώματα, προετίμησε την άσκηση, καταλήξας τελικώς εις το Άγιον Όρος. Διά πρώτη φορά αντιμετώπισε τον Βαρλαάμ, όταν ο τελευταίος προέβαλε την αγνωστικίζουσα Θεωρία συνομιλών με εκπροσώπους της Δυτικής Εκκλησίας, «ότι δεν είναι δυνατόν να ομιλούμε μετά βεβαιότητος περί της εκ του Υιού εκπορεύσεως του Αγίου Πνεύματος, εφ΄ όσον είναι αδύνατος η διείσδυσις του νου εις τας κινήσεις του ακαταλήπτου Θεού». Ο Άγιος Γρηγόριος αντέταξε, ότι τους Ορθοδόξους χωρίζουν από τους Λατίνους ουσιώδεις διαφορές και όχι ασήμαντα πράγματα ή ονόματα.
Τήν Θεολογική αυτή αντίθεση ενέτεινε αργότερα η περί την «ασκητική» του διαφωνία, ως εκπρόσωπος των Ησυχαστών. Τας απόψεις του ενέκρινε και επικύρωσε διπλή Σύνοδος εις Κωνσταντινούπολη το 1341.
Το 1347 εξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, εγκατεστάθη όμως πολύ αργότερον εμποδιζόμενος από τούς αντικαντακουζηνικούς ζηλωτές.
Εις Θεσσαλονίκη κατάφερε να συμφιλιώσει τις πολιτικές μερίδες της πόλεως και συνέχισε τους Θεολογικούς του αγώνες με αντιπάλους τον Γρηγόριο Ακίνδυνον και Νικηφόρο Γρηγορά.
Ένεκα της μεγάλης του δραστηριότητος εφυλακίσθη και αργότερον συνελήφθη ως αιχμάλωτος από Τούρκους πειρατές.
Αξιομνημόνευτα είναι τα συγγράμματα του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά και τα οποία καταλαμβάνουν πέντε τόμους.
Με τους ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ του, εκθέτει πως «το Άγιο Πνεύμα ως υπόστασις, εκπορεύεται εκ μόνου του Πατρός, ως ΧΑΡΙΣ δε εκπορεύεται και εκ του Υιού και εξ΄ εαυτού βεβαίως»
Υπεστήριζε τον Θεολογικό Διάλογο μεταξύ Ανατολής και Δύσεως σε Δογματικά Θέματα.
Γνωστοί είναι οι κατά Βαρλαάμ «Υπέρ των Ησυχαζόντων» λόγοι, και οι κατά Ακινδύνου και Γρηγορά αντιρρητικές του Ομιλίες.
Το καλύτερο έργο του Παλαμά είναι τά 150 Κεφάλαια, εις τα οποία κατά τόν τύπον της ΑΣΚΗΤΙΚΗΣ του Γραμματείας, χαράσει τις απόψεις του επί Θεολογικών και ηθικών προβλημάτων.
Οι ΟΜΙΛΙΕΣ του μαρτυρούν την μεγάλη του Θεολογική δύναμη και την ισχυρά εκκλησιαστική του συνείδηση.
Φρονεί ότι υπάρχουν δύο ΣΟΦΙΕΣ. Η «Θεία» και η «κοσμική». Η Θεία εκπροσωπείται από την Θεολογία και η κοσμική από την Φιλοσοφία. Με την Φιλοσοφία κατορθώνεται η γνώση των όντων του κόσμου τούτου, της δε Θεολογίας έργο είναι η γνώση του «έσω ανθρώπου και του Θεού».
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ως ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ ενδιαφέρεται να προσεγγίσει τον Θεό από τις ενέργειες του και τις σχέσεις του με τα δημιουργήματα Του, χωρίς να παραβλέπει πως ο Θεός είναι ακατάληπτος.
Η ΟΥΣΙΑ του Θεού, διδάσκει, είναι κάτι, το οποίο, κανείς δεν μπορεί να πλησιάσει, να θεωρήσει και να εννοήσει. Είναι ξένο προς τα εγκόσμια και τα ανθρώπινα.
Ο άνθρωπος είναι κτιστός, αποτέλεσμα της Θείας ενέργειας. Είναι κόσμημα της όλης δημιουργίας.
Το σώμα του ανθρώπου είναι υλικό κτιστό. Η δε ψυχή του αν και είναι κτιστή παραμένει «αθάνατος»
Ο άνθρωπος έχει τρείς βασικές δυνάμεις, τον νουν, τον λόγον και το πνεύμα.
η Εικόνα του Θεού ανευρίσκεται σ΄ όλον τον άνθρωπο· Γι΄ αυτό και έχει την δυνατότητα να αναδειχθεί σε πνευματική προσωπικότητα, ΕΙΣ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟΘΕΟΝ. Αυτή είναι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου.
Όμως ο άνθρωπος καταχρώμενος του αυτεξουσίου του, απεμακρύνθηκε από τον Θεό, έχασε το Θείο πνεύμα και την μετοχή του στη Θεία δόξα. ένεκα αυτής της απώλειας «αποθνήσκει η ψυχή». Η νέκρωση της ψυχής του ανθρώπου, φέρει και νέκρωση του πνεύματος του ανθρώπου, που ζωοποιεί το Σώμα.
Έτσι αποθνήσκει το σώμα.
Αυτή είναι η «παρά φύση κατάσταση του ανθρώπου»
«Τον πεσόντα άνθρωπον, άνθρωπον, ανώρθωσε ο ενανθρωπήσας Υιός του Θεού»
Η ψυχή του ανθρώπου ΑΝΙΣΤΑΜΕΝΗ τώρα δια της εκ νέου αποκτήσεως του Θείου πνεύματος, γεύεται της εμπειρίας του Θείου Φωτός και της Θείας δόξης.
Το φώς, που είδον οι Μαθητές εις το Θαβώρ, είναι αυτό το Φως, που βλέπουν οι καθαροί ησυχαστές ως προς την μέλλουσα πραγματικότητα, τότε, που θα έχει καταργηθεί ο Θάνατος του σώματος.
Η Εκκλησίας μας, στο πρόσωπο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, προσφέρει ένα θαυμαστό υπόδειγμα ορθοδόξου πιστού και ποιμένος, και συνάμα αποκαλύπτει, που μπορεί να οδηγηθεί ο Χριστιανισμός, όταν χάσει την πατερικότητά του, δηλ. την γνησιότητά του, Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά