Το Συνοδικό της Ορθοδοξίας και οι Αναθεματισμοί.

 Α.Τι είναι το Συνοδικό της Ορθοδοξίας.

Το συνοδικό υπέρ της Ορθοδοξίας συντάχθηκε από τη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως το 843 με πρωτοβουλία του πατριάρχη Μεθοδίου και με τη συναίνεση της Βασίλισσας Θεοδώρας. Χαρακτηρίσθηκε “ως ετήσιος ευχαριστία” και καθιερώθηκε με την εορτή της νίκης και του θριάμβου της Ορθοδοξίας κατά της εικονομαχίας και πασών των αιρέσεων.

Η λέξη «Συνοδικόν» σημαίνει ειδικότερα την απόφαση της Οικουμενικής κυρίως Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία περιλαμβάνει έκτος από τους κανόνες της εκκλησιαστικής ζωής και τις θεολογικές αλήθειες, που καθορίζουν το δόγμα της Εκκλησίας του Χριστού και καταδικάζουν τις αιρέσεις στη διδασκαλία, άλλα και τα ονόματα των αιρετικών, οι όποιοι έχουν συνταράξει την Εκκλησία με την παρανόηση και διαστρέβλωση του περιεχομένου των Γραφών.Το Συνοδικό της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, όπως αυτό διαμορφώθηκε από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και υστέρα, αναγιγνώσκεται αποσπασματικώς βέβαια, την Κυριακή της Ορθοδοξίας και περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και τον αναθεματισμό αιρέσεων και αιρεσιαρχών, κακοδοξιών της θύραθεν —ελληνικής και άλλης – φιλοσοφίας, και διαφόρων ειδωλολατρικών αντιλήψεων που αναβιώνουν και εμφανίζονται παράλληλα προς τον βίο και τη διδασκαλία της Ορθοδόξου Χριστιανικής Εκκλησίας.

Το «Συνοδικό» που περιέχεται στο Τριώδιο, στο κυριότερο μέρος του, με τις αποφάσεις της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου (787 μ.Χ.) και με μικρές συμπληρώσεις ονομάτων της ενδημούσης Συνόδου του έτους 843 μ.Χ., άλλα και των μετέπειτα τοπικών συνόδων, κατά πα-σών εν γένει των αιρέσεων και ιδιαίτερα κατά της εικονομαχίας.Οι συμπληρώσεις αυτές έχουν γίνει σε αλλεπάλληλα στάδια κατά καιρούς, σύμφωνα με την πορεία των αγώνων της Εκκλησίας εναντίον των αιρέσεων, που προέκυψαν και μετά την εικονομαχία μέχρι και το κίνημα του Ησυχασμού, στα τέλη του 14ου αιώνος, οπότε ολοκληρώθηκαν με την τελική αυτή νίκη οι αγώνες υπέρ της αληθείας και η ορθή κατανόηση των διδαγμάτων του Ιησού Χριστού, με πλήρη θρίαμβο της Ορθοδοξίας.Το «Συνοδικό της Ορθοδοξίας», όπως ονομάσθηκε αυτό, έχει τοποθετηθεί στο τέλος της ακολουθίας της Α’ Κυριακής των Νηστειών, γιατί την ημέρα αυτή (11 Μαρτίου του 843 μ.Χ.) έχει θεσπισθεί και ξεκίνησε, με πρωτοβουλία της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, η εορτή της Ορθοδοξίας εις ανάμνηση του θριάμβου της Ορθοδόξου πίστεως, με την οριστική αναστήλωση και την τιμητική προσκύνηση των ιερών εικόνων.

Τα περιεχόμενα του Συνοδικού και η χρήση του.

Στο πρώτο και αρχικό κείμενο του «Συνοδικού της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου» του 9ου αιώνος περιέχονται και ονόματα των διαφόρων αιρεσιαρχών, που είχαν προηγηθεί, όπως ο Άρειος, ο Νεστόριος, ο Σαβέλλιος, Ευτυχής κ.ά.

Στα επόμενα τμήματα με τις συμπληρώσεις καταδικάζονται υπό τοπικών συνόδων οι αιρέσεις και αιρετικοί που εμφανίσθηκαν κατά τους μετέπειτα αιώνες (10ο-14ο).Προφανώς έχουν συμπληρωθεί και τα κατά την περίοδο του Ησυχασμού (14ο αι.) προκύψαντα ονόματα με θέματα διδασκαλίας, όπως τα περί του «ακτίστου φωτός», με αναδρομή στην πατερική διδασκαλία περί της εννοίας των όρων ουσία και ενέργεια του. Μακαρίζονται και εδώ οι Ορθόδοξοι περί τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά και αναθεματίζονται οι αιρετικοί περί τον Βαρλαάμ Καλαβρό και τον Γρηγόριο Ακίνδυνο. Η οριστική και τελική διαμόρφωση και σύνταξη του σημερινού κειμένου τοποθετείται στο β’ ήμισυ του 14ου αιώνος. Μετά τη θεία Λειτουργία της ημέρας αυτής τελείται ή λιτάνευση τών ιερών εικόνων εντός και εκτός του ναού, πού επανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος (1923-1938), αντί της παλαιότερης απλής «επιμνημόσυνου δεήσεως πάντων των απ’ αιώνος κεκοιμημένων Ορθοδόξων Βασιλέων, Πατριαρχών κλπ.». Απαγγέλλονται και περικοπές στο τέλος από το «Συνοδικό» τούτο.

Τα μηνύματα του «Συνοδικού» εκφέρονται με αναφωνήσεις και υπό του κλήρου και λαού, όπως είναι οι μακαρισμοί των ευσεβών Βασιλέων, Πατριαρχών, κληρικών και λαϊκών ονομαστικά (με «αιωνία η μνήμη») και ο αναθεματισμός αντίθετα (το «ανάθεμα» των απ’ αιώνος αιρετικών).

Τα αναθέματα και η ιστορική αλήθεια.

Η λέξη «ανάθεμα» (εκ του ρ. ανατίθημι) με την καλή της σημασία εννοεί το αφιερωμένο στο Θεό πρόσωπο (ανάθημα) ή το προσφερόμενο αντικείμενο (το τάμα). Κυριάρχησε όμως περισσότερο η αρνητική σημασία της με το χωρισμένο και απομονωμένο πρόσωπο, τον αιρετικό άνθρωπο, από τον Θεό και τότε σημαίνει την εγκατάλειψη του στο έλεος του Θεού για τη συναίσθηση των ευθυνών του και την καταδίκη της Εκκλησίας και κατάρα.

Στις μέρες μας οι φωνές κατά της Ορθοδόξου χριστιανικής πίστεως εμφανίζονται κατά πολλαπλασιαστικό τρόπο, αδόκιμες και άλογες. Μόλις γράψει κάποιος εναντίον της Ορθοδοξίας εμφανίζεται πλειάδα συγχορδίας για αναπαραγωγή του θέματος και διαστρέβλωση της αλήθειας. Πολλοί από αυτούς ενοχοποιούν την Ορθοδοξία ότι δήθεν έβλαψε τον ελληνισμό, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι μάλλον το αντίθετο συνέβη. Το λυπηρό είναι ότι στο άρμα αυτό της διαστρέβλωσεως και απαξίωσης της αλήθειας προσδένονται και θεσμικά κορυφαία πρόσωπα του δημόσιου βίου, για να φάνουν ίσως αρεστά και στο χώρο της νεοειδωλολατρίας ή να μην υστερήσουν στον νεοπροοδευτισμό της εποχής μας

.Για λόγους ιστορικής αλήθειας και επιστημονικής δεοντολογίας υπενθυμίζουμε, σε όσους σκόπιμα λησμονούν τη συμβολή του Χριστιανισμού στην ανθρωπότητα και ιδιαίτερα στον ελληνισμό, ότι η Ορθοδοξία διέσωσε τον ελληνισμό• και διότι προσέλαβε την ελληνική γλώσσα, τη μεταστοιχείωσε, την ανέδειξε ως γλώσσα της χριστιανικής αλήθειας και τη διεφύλαξε μαζί με τα ελληνικά κείμενα από του Ομήρου μέχρι σήμερα• άλλα και διότι απάλλαξε τον ελληνισμό από τα ειδωλολατρικά μυθεύματα, τους θεούς του Ολύμπου και προσέλαβε τον περασμένο ορθό λόγο των Ελλήνων και τον υπερέβη —με τη επένδυση του— με τη χάρη του Θεού και την πίστη της θείας Αποκαλύψεως.

Με αυτή την έννοια παρέλαβε και ανέδειξε το Σωκράτη, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και πολλούς άλλους σε προ Χριστού χριστιανούς και μάλιστα τους απεικόνισε με το χρωστήρα του αγιογράφου στους νάρθηκες ιερών ναών και μοναστηριών. Ασφαλώς, όμως καταδίκασε τα περί ψυχής και μετεμψυχώσεως και άλλων ελληνικών ειδωλολατρικών θεωριών, αντικειμένων στη χριστιανική διδασκαλία, αμφισβήτησε το θεσμό της δουλείας που υποστηρίζει ο Αριστοτέλης, καθώς και κάθε ειδωλολατρική εκδήλωση της ζωής.

Αυτή η κάθαρση του ελληνικού πνεύματος από τον χριστιανισμό σε καμία περίπτωση δεν δύναται να χαρακτηρισθεί ως αρνητική. Η Εκκλησία προσέλαβε διακριτικά και επιλεκτικά από τον ελληνισμό ότι ωφέλιμο και απέρριψε τα ειδωλολατρικά μυθεύματα της ελληνοειδωλολατρίας.

πηγή