Δευτέρα, Απριλίου 09, 2012

Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ


Ἡ Μεγάλη Τρίτη κατά τό συναξάριον τῆς ἡμέρας εἶναι ἀφιερωμένη εἰς τήν παραβολήν τῶν δέκα παρθένων. Ἐάν ὅμως ρίψωμεν βλέμμα εἰς τούς ὕμνους τῆς ἡμέρας, θά ἀντιληφθῶμεν, ὅτι οὗτοι δέν ἀναφέρονται μόνον εἰς τήν παραβολήν αὐτήν ἀλλά καί εἰς τήν παραβολήν τῶν ταλάντων καί εἰς τήν εἰκόνα τῆς μελλούσης κρίσεως. Αἱ τρεῖς αὐταί παραβολαί ἀποτελοῦν μέρος μεγάλης διδασκαλίας, τήν ὁποίαν ὁ Κύριος ἔκαμε κατ᾿ ἰδίαν πρός τούς μαθητάς του εἰς τό ὄρος τῶν Ἐλαιῶν ὀλίγας ἡμέρας πρό τοῦ πάθους. Ἡ ὁμιλία αὐτή περιλαμβάνεται εἰς τά κεφάλαια κδ´ καί κε´ τοῦ κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου. Δι᾿ αὐτῆς ὁ Κύριος ἔκαμε σπουδαίας καί βαρυσημάντους προβλέψεις περί τῆς καταστροφῆς τῆς Ἱερουσαλήμ καί περί τῆς συντελείας τοῦ κόσμου καί ἐτόνισε τήν ἀνάγκην νά εἴμεθα πάντοτε ἕτοιμοι, διά νά τόν ὑποδεχθῶμεν, διότι θά ἔλθῃ εἰς χρόνον ἄγνωστον. «Γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τήν ἡμέραν, οὐδέ τήν ὥραν, ἐν ᾗ ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται» (Ματθ. κε´ 13). Ἐκ τούτων λοιπόν συνάγεται, ὅτι τό θέμα τῆς Μ. Τρίτης δέν εἶναι μόνον ἡ παραβολή τῶν δέκα παρθένων ἀλλά γενικῶς ἡ μέλλουσα κρίσις.
Ἀξίζει νά ἀναφερθῇ, ὅτι κατά τό ἀρχαῖον τυπικόν τῶν Ἱεροσολύμων ὁλόκληρος ἡ σπουδαία αὐτή ὁμιλία τοῦ Κυρίου ἀνεγινώσκετο ὑπό τοῦ Πατριάρχου κατά τήν Μ. Τρίτην εἰς τό ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, ἐκεῖ δηλ. ὅπου ἐλέχθη ὑπό τοῦ Κυρίου. Σήμερον ἀναγινώσκεται εἰς δύο τμήματα, εἰς τάς Προηγιασμένας τῆς Μ. Δευτέρας καί τῆς Μ. Τρίτης. Εἰς τόν ῎Ορθρον τῆς Μ. Τρίτης ἀναγινώσκεται ἄλλη ἐκτενής περικοπή (Ματθ. κβ´ 15-κγ´ 39), ἡ ὁποία ἀφηγεῖται τάς προσπαθείας τῶν Φαρισαίων καί τῶν Σαδδουκαίων νά παγιδεύσουν διά λόγου τόν Κύριον καί τήν τελευταίαν δημοσίαν ὁμιλίαν τοῦ Κυρίου, διά τῆς ὁποίας ἐκαυτηρίασε τήν ὑποκρισίαν τῶν γραμματέων καί τῶν Φαρισαίων.
Ἀπό τήν παραβολήν τῶν δέκα παρθένων εἶναι ἐμπνευσμένον τό γνωστότατον καί κατανυκτικώτατον τροπάριον «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός…». Σχετικόν εἶναι καί τό ἐξαποστειλάριον «Τόν νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον…», ἐμπνευσμένον ἀπό τήν παραβολήν τῶν βασιλικῶν γάμων (Ματθ. κβ´ 1-14). Ἀπό τά δύο αὐτά τροπάρια, τά ὁποῖα ψάλλονται εἰς τούς ῎Ορθρους καί τῶν τριῶν πρώτων ἡμερῶν τῆς Μ. ῾Εβδομάδος, ἔλαβον αἱ ἀκολουθίαι αὐταί τό ὄνομα «ἀκολουθίαι τοῦ Νυμφίου ἢ τοῦ Νυμφῶνος».
Κοντάκιον. ῏Ηχος β´. Τά ἄνω ζητῶν.
«Τήν ὥραν ψυχή, τοῦ τέλους ἐννοήσασα, καί τήν ἐκκοπήν, τῆς συκῆς δειλιάσασα, τό δοθέν σοι τάλαντον, φιλοπόνως ἔργασαι ταλαίπωρε, γρηγοροῦσα καί κράζουσα· Μή μείνωμεν ἔξω τοῦ Νυμφῶνος Χριστοῦ».
Ὁ Οἶκος. Τοῦ Συμεών τόν ἄμεμπτον βίον.
«Τί ῥαθυμεῖς, ἀθλία ψυχή μου; τί φαντάζῃ ἀκαίρως, μερίμνας ἀφελεῖς; τί ἀσχολῇς πρός τά ῥέοντα; ἐσχάτη ὥρα, ἐστίν ἀπάρτι, καί χωρίζεσθαι μέλλομεν τῶν ἐνταῦθα· ἕως καιρόν κεκτημένη, ἀνάνηψον κράζουσα· Ἡμάρτηκά σοι Σωτήρ μου· μή ἐκκόψῃς με, ὥσπερ τήν ἄκαρπον συκῆν, ἀλλ᾿ ὡς εὔσπλαγχνος Χριστέ, κατοικτείρησον, φόβῳ κραυγάζουσαν· Μή μείνωμεν ἔξω τοῦ Νυμφῶνος Χριστοῦ».
Δόξα. Καί νῦν. Κοσμᾶ μοναχοῦ. ῏Ηχος βαρύς.
«Ἰδού σοι τό τάλαντον, ὁ Δεσπότης ἐμπιστεύει ψυχή μου· φόβῳ δέξαι τό χάρισμα, δάνεισαι τῷ δεδωκότι, διάδος πτωχοῖς, καί κτῆσαι φίλον τόν Κύριον· ἵνα στῇς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, ὅταν ἔλθῃ ἐν δόξῃ, καί ἀκούσῃς μακαρίας φωνῆς· Εἴσελθε δοῦλε, εἰς τήν χαράν τοῦ Κυρίου σου. Αὐτῆς ἀξίωσόν με, Σωτήρ τόν πλανηθέντα, διά τό μέγα σου ἔλεος».
[Ἀπό τό βιβλίο-ἐγκόλπιο: Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάς, Εἰσαγωγαί καί ἐπιμέλεια κειμένου ὑπό Πρωτ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, 5η ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἀποστολική Διακονία, 2010), 152-153. Ἀπόσπασμα].

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά