Τι με δέρεις; του Νίκου Νικολαΐδη

Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

από το περιοδικό «Αγία Λυδία» Μάρτιος 2010

Αυτά ήταν τα λόγια, πού άφησε να ακουσθούν από το στόμα του ο Κύριος το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, στη αυλή του Άννα, κατά την ώρα της ανάκρισης του (Ίω. ιη' 23). Στην επερώτηση του Αρχιερέα να απολογηθεί «περί των μαθητών του και της διδασκαλίας του» ο ανακρινόμενος υπόδικος Χριστός απάντησε ότι ποτέ και σε καμμία περίπτωση δεν μίλησε κρυφά ούτε και έδρασε μυστικά, αλλά πάντοτε συμπεριφέρθηκε δημόσια και με διαφάνεια. Επομένως, το λόγο, για να απαντήσουν στο σχετικό ερώτημα είχαν «οι ακηκοότες»· και, επί του προκειμένου, παρέπεμπε ο Χριστός και σ' εκείνους πού τον συνέλαβαν!

Ασφαλώς και ήταν στομωτική η απάντηση του Θεανθρώπου Χριστού μπροστά στη δόλια και νομικίστικη ερώτηση του πονηρού Αρχιερέα, ο όποιος ανέμενε, αφού δεν είχε βάσιμες κατηγορίες κατά του Χριστού, να στρεβλώσει την απάντηση του και να στοιχειοθετήσει το κατηγορητήριο. Έτσι, η απόκριση του Ναζωραίου Κυρίου δεν ήταν η αναμενόμενη, γι' αυτό και αφήνε άφωνο και έκθετο τον Άννα. Άλλα την έκδηλη ταραχή και την αμήχανη σιωπή του θρησκευτικού Δικαστή ήλθε να διασκεδάσει το ηχηρό ράπισμα επί της αγίας «κόρρης» (παρειάς) του Χριστού. Ο «παρεστηκώς» δούλος του Αρχιερέα, για να υπογραμμίσει με επιδεικτική θρασύτητα και δουλοπρέπεια την προσποιητή αφοσίωση του, εκστόμισε:  «Ούτως αποκρίνει τω Αρχιερεί;» (Ίω. ιη' 22). «Έτσι μιλούν στον Αρχιερέα;».

Και ο Κύριος έμπλεος, πόνου και παραπόνου, πρώτη αλλά και τελευταία φορά, καταθέτει τη δικαιολογημένη διαμαρτυρία του: «εάν κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περί του κακού. Ει δε καλώς, τί με δέρεις;»!

«Τί με δέρεις;», λοιπόν, είπε ο Χριστός στον υπηρέτη του Αρχιερέα, όταν αυτός ύψωσε το ανόσιο χέρι του και κτύπησε τον αθώο Χριστό! «Τί με δέρεις;», λοιπόν, εξέφρασε ο Θεός στον άνθρωπο, τον οποίο αυτός έπλασε! «Τί με δέρεις;», λοιπόν, απηύθυνε ο Θεάνθρωπος στον άνθρωπο, πού αυτός ευεργέτησε, προικίζοντας τον με έξοχα προνόμια και καθιστώντας τον, κατά τους αγίους Πατέρες μας, ανώτερο και των αγγελικών δυνάμεων! Τούτο το «τί με δέρεις;», ακούστηκε από το φιλάνθρωπο στόμα του πάντων Θεού, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, στην αυλή του Αρχιερέα, για να αποτελέσει το προοίμιο των Παθών του Θεανθρώπου Χριστού και να παραμένει στους αιώνες ως το φρικτό κατηγορητήριο της εσχάτης αγνωμοσύνης και κατάντιας του αχάριστου πλάσματος, του ανθρώπου, προς τον  Πλάστη του!

Και, δυστυχώς, η ανόσια τούτη χειρονομία του υπηρέτη του Αρχιερέα δεν υπήρξε η μοναδική περίπτωση πράξης αχαριστίας του άνθρωπου προς τον Θεό του! Τούτο το φρικτό «τί με δέρεις;» ακούεται, επαναλαμβανόμενο διαχρονικά σε πολλές παρόμοιες περιπτώσεις της ασεβούς των ανθρώπων συμπεριφοράς! Ναι, όταν βλασφημείται από τον άνθρωπο το όνομα του Χριστού, όταν υβρίζεται ο Χριστός, όταν οι θείοι λόγοι του ενσυνείδητα ποδοπατούνται, όταν τα ιερά και τα όσια βεβηλώνονται από τους εντός και εκτός της Εκκλησίας, όταν το λυτρωτικό του Χριστού έργο αμφισβητείται και χλευάζεται, όταν η ηθική, πού αυτός υπαγορεύει, διασύρεται, τότε ο άνθρωπος εγείρει το χέρι του και καταφέρει ηχηρό ράπισμα στην παρειά του Χριστού! Και τότε ακούεται μέσα στο σκοτάδι της νύκτας της αποστασίας ή της υποκρισίας του ανθρώπου το κυριακό παράπονο: «Τί με δέρεις;».

Άλλα και όταν ο άνθρωπος αδικεί το συνάνθρωπο του, όταν ποδοπατεί τα δικαιώματα του άλλου, όταν κακοποιεί την προσωπικότητα του, όταν λυμαίνεται το μόχθο του, όταν κατά δυναστεύει την ελευθερία του, όταν αυθαιρετεί, πόσα «όταν» να καταχωρίσει κανείς, αφού ο πόνος της γης από τους οδυρμούς και τους σπαραγμούς των αδικούμενων, των φτωχών, των ανυπεράσπιστων έχε υπερβεί τις κεφαλές των ανθρώπων τότε, λοιπόν, πάλιν ακούεται με πόνο η θεανθρώπινη φωνή του Κυρίου Ιησού: «Τί με δέρεις;»!

Άλλωστε, ο ίδιος ο Χριστός ταύτισε και υποκατέστησε τον εαυτό του με τους πεινασμένους, τους διψασμένους, τους άστεγους, τους πονεμένους, ακόμη, και τους «άτακτους», του κόσμου τούτου! «Εφ' όσον εποιήσατε ή ουκ εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων», είπε, «εμοί» ή «ουδέ εμοί εποιήσατε» (Ματθ. κε' 40.45) Επομένως, αν το να μην προσφέρεις στο συνάνθρωπο σου τούτο σε καταδικάζει, πόσο μάλλον σε κολάζει το να αρπάζεις και να αδικείς!

«Τί με δέρεις;», λοιπόν! Έχομε άραγε, συνειδητοποιήσει οι άνθρωπο και, ιδιαίτερα, οι λεγόμενοι και οι φερόμενοι ως μέλη της Εκκλησίας, και προπαντός οι εκκλησιαστικώς κα πολιτικώς «κατεξουσιάζοντες», πόσο σκληρός και αδυσώπητος αλλά και πόσο κολάσιμος είναι τούτος ο λόγος του Χριστού, όταν και αν, στο πρόσωπο του συνανθρώπου μας, παρά συρόμενοι από την εγκόσμια θέση μας, ραπίζομε ουσιαστικά το Χριστό «επί κόρρης»!