Κυριακή των Μυροφόρων π. Γεώργιος Σούλος

«ηγόρασαν αρώματα ίνα ελθούσαι αλείψωσιν αυτόν» (Μαρκ. ιστʼ 1)

Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα γίνεται λόγος για την επίσκεψη των Μυροφόρων γυναικών «λίαν πρωί της μιας Σαββάτων» στο μνημείο, την συνάντηση με τον Άγγελο και την πληροφορία ότι «ηγέρθη, ουκ έστιν ώδε». Δεν περιγράφεται εδώ η συνάντηση των Μυροφόρων με τον Κύριο, όμως γνωρίζουμε καλά ότι οι Μυροφόρες γυναίκες, όχι μόνο αξιώθηκαν της αγγελικής οπτασίας και πληροφορήθηκαν πρώτες αυτές την Ανάσταση του Χριστού, αλλά αξιώθηκαν, να δουν τον Αναστάντα Χριστό. Αυτό αποτελεί γεγονός μεγάλης σημασίας και σπουδαιότητας. Για αυτό στο πρόσωπο των Μυροφόρων τιμάται η γυναικεία φύση και γενικά όλη η ανθρώπινη φύση.

Ακούγοντας τη διήγηση για τη σταύρωση και το θάνατο του Χριστού, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, εντυπωσιάζεται κανείς, για την μέχρι τέλους αφοσίωση μερικών μόνο ανθρώπων, κυρίως γυναικών, για τις οποίες το ευαγγέλιο δεν λέει σχεδόν τίποτε άλλο. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι οι μαθητές του Χριστού, έφυγαν και τον άφησαν μόνο. Ο Πέτρος Τον αρνήθηκε τρεις φορές. Ο Ιούδας Τον πρόδωσε.

Το οδυνηρότερο μέρος αυτών των τελευταίων ημερών είναι η προδοσία των στενών φίλων και μαθητών, στους οποίους ο Χριστός είχε αληθινά και ολοκληρωτικά δοθεί. Στον κήπο της Γεσθημανή, ακόμη και οι τρεις στενότεροι μαθητές Του δεν άντεξαν, αλλά αποκοιμήθηκαν ενώ ο Χριστός βρισκόταν στην τελική αγωνία, με τον ιδρώτα Του «ωσεί θρόμβοι αίματος» και προετοιμαζόταν για ένα φοβερό θάνατο. Γνωρίζουμε πως ακόμη κι ο Πέτρος, που τόσο ηχηρά είχε υποσχεθεί να πεθάνει για το Χριστό, κλονίστηκε την τελευταία στιγμή και Τον αρνήθηκε, Τον απέρριψε και Τον πρόδωσε. Και τελικά, όπως γράφει ο ευαγγελιστής, «οι μαθηταί πάντες αφέντες αυτόν έφυγον» (Ματθ. 26, 56).

Συνεπώς, ας μην μας προκαλεί έκπληξη ότι η πρώτη εμφάνιση του Νικητή της αμαρτίας, του διαβόλου, και του θανάτου, έγινε στις γυναίκες και όχι στους μαθητές, αφού «αφέντες αυτόν έφυγον», διότι κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, η ανάσταση του Χριστού είναι η ανανέωση της ανθρώπινης φύσεως, η αναζώωση, η ανάπλαση και η προς την ζωή την αθάνατη επανέλευση του Αδάμ, ο οποίος δια της αμαρτίας και του θανάτου είχε επανέλθει στην γη. Όπως, λοιπόν, τον Αδάμ δεν τον είδε κανείς, όταν δημιουργήθηκε, αφού δεν υπήρχε τότε άλλος, παρά μόνο η Εύα, μετά την δημιουργία της, έτσι και τώρα τον νέο Αδάμ, τον Χριστό δεν τον είδε κανείς, όταν αναστήθηκε. Μετά την Ανάστασή Του, όμως, τον είδαν πρώτες οι γυναίκες.

Έτσι, ο Σταυρός φανερώνει την απλή ανθρώπινης αφοσίωσης και αγάπη. Αυτοί που την ώρα της «επιτυχίας» φαίνονταν τόσο απόμακροι, που δεν τους βρίσκουμε σχεδόν ποτέ στις σελίδες των ευαγγελίων, στους οποίους ο Χριστός ποτέ δεν προανήγγειλε την ανάστασή Του, και για τους οποίους τα πάντα τέλειωσαν και χάθηκαν τη νύχτα του Σταυρού, αυτοί παρέμειναν στο Σταυρό με ακλόνητη ανθρώπινη αγάπη. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει, «ειστήκεισαν δε παρά τω σταυρώ του Ιησού η μήτηρ αυτού και η αδελφή της μητρός αυτού, Μαρία η του Κλωπά και Μαρία η Μαγδαληνή» (Ιωάν. 19, 25). Αργότερα, μετά το θάνατο του Ιησού, Οψίας δε γενομένης ήλθεν άνθρωπος πλούσιος από Αριμαθαίας, τούνομα Ιωσήφ, ος και αυτός εμαθήτευσε τω Ιησού, ούτος προσελθών τω Πιλάτω ηττήσατο το σώμα του Ιησού, τότε ο Πιλάτος εκέλευσεν αποδοθήναι το σώμα, και λαβών το σώμα ο Ιωσήφ ενετύλιξεν αυτό σινδόνι καθαρά, και έθηκεν αυτό εν τω καινώ αυτού μνημείω ο ελατόμησεν εν τη πέτρα, και προσκυλίσας λίθον μέγαν τη θύρα του μνημείου απήλθεν. (Ματθ. 27, 57- 60).

Αλλά η αγάπη τους, το ενδιαφέρον και η αγωνία τους δεν σταματάει με την ταφή. Την επόμενη μέρα, μετά το Σάββατο, δηλαδή, την αυγή της τρίτης ημέρας, οι ίδιες γυναίκες ήρθαν στον τάφο, όπου σύμφωνα με το έθιμο της εποχής θα άλειφαν το νεκρό με μύρα. Ακριβώς, λοιπόν, σ’ αυτές ο αναστημένος Χριστός εμφανίστηκε για πρώτη φορά. Ήταν οι πρώτες που άκουσαν απ’ αυτόν το «Χαίρετε», το οποίο πλέον έγινε για πάντα η ουσία της Χριστιανικής δύναμης. Τώρα οι γυναίκες (Μυροφόρες) αφού συνομίλησαν με τον άγγελο και κατόπιν είδαν τον Χριστό, έφεραν το μήνυμα της Αναστάσεως στους άνδρας, στους μαθητές. Έτσι έχουμε την αποκατάσταση της γυνακείας φύσεως. Καταργείται η διαίρεση και η απόδοση της ευθύνης στην γυναίκα για την πτώση. Η αποκατάσταση της γυναικείας φύσεως έγινε με την ενανθρώπιση του Χριστού και την γέννησή Του από την Παρθένο Μαρία, την οποία περίμεναν όλοι οι αιώνες. Και χωρίς ο Χριστός να είχε αποκαλύψει σ’ αυτές τις γυναίκες τα μυστήρια του μέλλοντος, όπως τα είχε αποκαλύψει στους δώδεκα αποστόλους. Δε γνώριζαν ούτε το νόημα του θανάτου Του, ούτε το μυστήριο της προσεγγίζουσας νίκης Του με την ανάσταση. Γι’ αυτές ο θάνατος του δασκάλου ήταν ένας απλός θάνατος, ένα τέλος, ήταν ένας τρομακτικός και επαίσχυντος θάνατος, ένα τρομερό και παράλογο τέλος. Στάθηκαν στο Σταυρό μόνο επειδή αγαπούσαν το Χριστό, και λόγω αυτής της αγάπης υπέφεραν μαζί Του. Δεν άφησαν το βασανισμένο σώμα Του, αλλά έκαναν όλα όσα η αγάπη κάνει πάντοτε κατά τον τελικό χωρισμό.

Η Κυριακή των Μυροφόρων μάς υπενθυμίζει, ότι η αγάπη και η αφοσίωση των ολίγων ατόμων έλαμψε φωτεινά στο μέσο του απελπιστικού σκοταδιού. Μάς καλεί να εξασφαλίσουμε, ότι σ’ αυτόν τον κόσμο η αγάπη και η αφοσίωση δε θα εξαφανισθούν, ούτε θα πεθάνουν. Κρίνει την έλλειψη θάρρους, το φόβο μας, τον ατέλειωτο και δουλοπρεπή ορθολογισμό μας.

Η γυναίκα μέσα στην Εκκλησία, έκτοτε, παύει να είναι μια απλή βιολογική ύπαρξη και γίνεται πρόσωπο, πνευματική ύπαρξη, που θεώνεται. Επομένως για την σωτηρία δεν υπάρχει πλέον διαφορά ανδρός και γυναικός.

Με την πρώτη εμφάνιση του Αναστάντος στις γυναίκες τιμήθηκε και η αρετή της ανδρείας. Οι Μυροφόρες δεν υπολόγισαν τίποτε, ούτε την έχθρα του λαού, ούτε την δύναμη των στρατιωτών, ούτε την νύχτα. Έκαναν μια ηρωική έξοδο και ήλθαν στο μνημείο για να προσφέρουν αρώματα στον Χριστό. Στο πρόσωπό τους τιμάται η Χριστιανική «αναρχική τόλμη», που είναι η πιο υγιής έκφραση της αγάπης προς τον Θεό. Τιμάται η Χριστιανική «αναρχική τόλμη», που εκδηλώνεται με μύρα και δάκρυα και όχι με βία και καταστροφές, που εκδηλώνεται με την αγάπη, την ιλαρότητα, την πραότητα και την αφοσίωση, μια τόλμη που οικοδομεί.

Οι άγιοι Πατέρες λέγουν ότι η ανδρεία είναι μία από τις τέσσερις μεγάλες αρετές (φρόνηση, σωφροσύνη, ανδρεία, δικαιοσύνη) που είναι απαραίτητη για την συνάντηση με τον Θεό. Η ανδρεία γεννάται από την συμπλοκή «του θυμικού προς την όσφρησιν» δηλαδή την συμπλοκή της βουλήσεως με την εσωτερικότητα, η δε εναρμόνιση της ανδρείας με την σωφροσύνη δημιουργεί την αρετή της πραότητος, που ονομάζεται και απάθεια, διότι εναρμονίζει τις ενεργητικές δυνάμεις της ψυχής με τις αντίστοιχες αισθήσεις του σώματος και τις ενέργειες των αισθήσεων.

Γενικότερα μπορούμε να πούμε ότι η ανδρεία γεννάται από την πίστη στον Θεό, την αγάπη σε Αυτόν και την ελπίδα στο έλεός Του. Και αυτά τα διαθέτει εκείνος που προχωρά με την καρδιά και όχι με την ψυχρή λογική. Η λογική υπολογίζει και δειλιά, όπως έγινε με τους Αποστόλους.

Έχουμε ιδιαίτερη ανάγκη να ξαναβρούμε αυτή την αγάπη και τη βασική ανθρώπινη αφοσίωση. Επειδή έχουμε εισέλθει σε μια εποχή, όπου ακόμη κι αυτά δυσφημούνται από επιβλαβείς ιδέες σχετικά με το πρόσωπο και την ανθρώπινη ζωή, που επικρατούν τώρα σ’ αυτόν τον κόσμο. Για αιώνες ο κόσμος διέθετε ακόμη εκείνη την αδύνατη, αλλά τρεμάμενη και φεγγοβόλα φλόγα της αφοσίωσης, της αγάπης και της συμπόνιας, που ήταν σιωπηλά παρούσα στα βάσανα του Ανθρώπου, που είχε απορριφθεί από όλους. Η αγάπη δεν εξετάζει θεωρίες και ιδεολογίες, αλλά μιλά στην καρδιά και στην ψυχή.

Η ιστορία μας δείχνει βασίλεια υψώθηκαν και έπεσαν, δημιουργήθηκαν πολιτισμοί, αλλά και αιματηροί πόλεμοι έγιναν. Όμως, αυτό που έμεινε αμετάβλητο πάνω στη γη και σ’ αυτή την ταραγμένη και τραγική ιστορία είναι η φωτεινή εικόνα της γυναίκας. Μια εικόνα φροντίδας, αυτοπροσφοράς, αγάπης και συμπόνιας. Δίχως αυτή την παρουσία, χωρίς αυτό το φως, ο κόσμος, ανεξάρτητα από τις επιτυχίες και τα κατορθώματά του, θα ήταν ένας κόσμος τρόμου. Μπορεί να ειπωθεί χωρίς υπερβολή, ότι η ανθρωπιά του ανθρωπίνου γένους διασώζεται και συντηρείται από τη γυναίκα, συντηρείται όχι με λόγια και ιδέες, αλλά με τη σιωπηλή καθημερινή παρουσία της, που φροντίζει και αγαπά, και αν συνεχίζεται ακόμη η μυστηριώδης γιορτή της ζωής, παρά το κακό που επικρατεί στον κόσμο, αν ακόμη αυτή η γιορτή εορτάζεται σε κάποιο πάμφτωχο δωμάτιο, σ’ ένα γυμνό τραπέζι, τόσο χαρούμενα όσο και σ’ ένα παλάτι, τότε η χαρά και το φως αυτής της γιορτής ανήκει σ’ αυτή την ύπαρξη της γυναίκας, στην αγάπη και την αφοσίωσή της, που ποτέ δε σβήνει, αλλά όσο είναι αυτή εδώ, ως μητέρα, ως σύζυγος, ως αδελφή, ως γιαγιά, ως πεθερά, ως νύφη, υπάρχει αρκετή αγάπη, αρκετό φως για τον καθέναν.

Έτσι στο πρόσωπο των Αγίων εκείνων μυροφόρων γυναικών αναβαθμίζεται και ανανεώνεται η κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, που καθαρίσθηκε, δια του λόγου των ευαγγελικών εντολών, που η ψυχή τους είναι άκακη και γονιμότατη στις αρετές, που απέβαλε κάθε πάθος με την πραότητα και είναι θερμή στο να γεννά πνευματικά νοήματα με διάκριση.

Επομένως, μυροφόρος είναι όποιος έχει εσωτερική αδιάλειπτη κοινωνία μετά προσευχής, όπως είχαν όλοι οι άγιοι. Η Ανάσταση του Χριστού είναι πράγματι η ανανέωση της ανθρώπινης φύσεως. Μύρωσε και έχρισε όλη την ανθρώπινη φύση. Όλοι μπορούμε να αποκτήσουμε το προνόμιο να γίνουμε μυροφόροι Χριστού και να πει και σε μας το «ΧΑΙΡΕΤΕ»!