Πρωτοπρ. Βασίλειος Α. Γεωργόπουλος, Est (Erhard Seminars Training) Αναφορά σε μια ψυχοσέκτα

EST (ERHARD SEMINAR TRAINING)*

Ἀναφορά εἰς μίαν ψυχοσέκταν

Τοῦ Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτωρος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

I) Ο ιδρυτής τῆς ἐν λόγῳ σέκτας ὑπῆρξε ὁ Werner Erhard. To πραγματικό του ὄνομα ἦταν John Raul Rosenberg, ἐνῶ τό ψευδώνυμό του, μέ το ὁποῖο ἦταν γνωστός, ἀποτελεῖ σύνθεση ἀπό τά ὀνόματα δύο ἐπιφανῶν Γερμανῶν, τοῦ φυσικοῦ Werner Heisenberg καί τοῦ καγκελλάριου Ludwig Erhard.

Ὁ Werner Erhard γεννήθηκε 5-9-1935 στή Φιλαδέλφεια τῶν Η.Π.Α. Ἐργάστηκε διαδοχικά σέ διάφορες ἐργασίες καί παντρεύτηκε σε νεαρά ἡλικία. Τό 1959 ἐγκατέλειψε τή γυναίκα του καί τά πέντε παιδιά του γιά κάποια ἄλλη γυναίκα, τήν ὁποία παντρεύτηκε σέ ἄλλη πολιτεία τῶν Η.Π.Α. καί ἀπέκτησε μαζί της ἄλλα παιδιά. Ἡ ἐγκατλειψη τῆς οἰκογένειάς του καί ὁ φόβος του νά μή τόν ἐντοπίσουν, τόν ὁδήγησαν στό νά χρησιμοποιεῖ τό ψευδώνυμο, τό ὁποῖο ἀναφέραμε.

Πρίν δημιουργήσει τό EST εἶχε θητεύσει στή Σαηεντολογία και εἶχε ἀσχοληθεῖ μέ Ζέν, γιόγκα, ἔ λεγχο τοῦ νοῦ, ὕπνωση, ψυχολογία Γκεστάλτ κ.ἄ. Τό 1971, ὕστερα ἀπό μιά μεταμορφωτική, κατά τούς ἰσχυρισμούς του, ἐμπειρία καθώς ὁδηγοῦσε, ἐγκατέλειψε τήν ἐργασία του ὡς διευθυντής ἐκπαίδευσης σέ μιά ἑταιρία πωλήσεων καί δημιούργησε τό πρόγρα μα EST.

II) Τί εἶναι τό EST: Τά ἐκπαιδευτικά σεμινάρια  Erhard (EST) εἶναι οὐσιαστικά μιά σύνθεση ἀπό στοιχεῖα Σαηεντολογίας, Ζέν Βουδισμοῦ, θετικῆς σκέψης, ἐλέγχου τοῦ νοῦ, γιόγκα καί ὕπνωσης. Να σημειωθεῖ ἐν προκειμένῳ, ὅτι ἡ Σαηεντολογία διέγραψε τόν Werner Erhard ἀπό τίς τάξεις της και ἦρθε μαζί του σέ δικαστική διαμάχη, καθώς τόν κατηγοροῦσε ὅτι χρησιμοποιοῦσε πρακτικές της στά προγράμματά του.

Τό EST παρουσιάζεται ὡς πρόγραμμα νέας ἐκπαίδευσης, προσέγγισης, συνειδητοποίησης, μεταμόρφωσης τῆς ζωῆς καί μετάπλασης τῶν ἱκανοτήτων τῶν ἀνθρώπων. Χαρακτηριστικό εἶναι ἐν προκειμένῳ τό διαφημιστικό τους σύνθημα «60 ὧρες τή ζωή σου ἀλλάζουν», ὅπως ἐπίσης καί ὁ ἰσχυρισμός τοῦ Werner Erhard «δέν θέλουμε τίποτα λιγότερο ἀπό την ἀπόλυτη μεταμόρφωση».

Ἐπίσης, γιά τόν Werner Erhard δέν ὑπάρχει Θεός. Θεοί μποροῦμε νά γίνουμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, ὅπως ἐπίσης δέν ὑπάρχει καλό ἤ κακό.  Ὁ κόσμος, ἰσχυρίζεται, εἶναι ὅπως τόν κατασκευάζεις καί τόν ἀντιλαμβάνεσαι ἐσύ. Ἄρα, ὑποστηρίζουν, μέ τήν ἐκπαίδευση EST ὅσοι παρακολουθήσουν τά σεμινάρια, παίρνουν μόνοι τήν ζωή στά χέρια τους καί μποροῦν νά ἐξαφανίσουν τό κακό καί τά ἄσχημα πράγματα.

III) Τί περιλαμβάνουν τά σεμινάρια EST: Τά σεμινάρια EST διαρθρώνονται σέ τρία ἐπίπεδα. Το πρῶτο ἐπίπεδο περιλαμβάνει ἕνα εἰσαγωγικό σεμινάριο στό ὁποῖο ἀναλύεται ἡ λειτουργία τοῦ προγράμματος καί ἐνημερώνονται για τούς κανόνες καί τούς τρόπους λειτουργίας. Στό δεύτερο ἐπίπεδο ἀκολουθεῖ τό κύριο σεμινάριο. Οἱ ἀρχικές συναντήσεις διαρκοῦσαν ἑπτά καί πλέον συνεχόμενες ὧρες μέ τρία μικρά διαλείμματα καί με ἐξαντλητικούς ρυθμούς. Σταδιακά πρός τό τέλος μειώνονταν στις τέσσερις ὧρες. Τό τρίτο ἐπίπεδο περιλαμβάνει ἕνα πρόγραμμα ἀποφοίτησης.

Βασικά χαρακτηριστικά τῶν σεμιναρίων, ἰδίως τοῦ δεύτερου ἐπιπέδου, εἶναι ἡ φυσική ἐξάντληση καί δυσφορία, ἡ σωματική κόπωση, οἱ ὕβρεις, οἱ εἰρωνεῖες, οἱ προσβολές καί γενικά ἡ προσπάθεια ἀπαξίωσης καί μείωσης τῶν προσώπων.

Οἱ πρακτικές αὐτές δικαιολογοῦνται ἀπό τούς ὑπεύθυνους τῶν σεμιναρίων ὅτι στοχεύουν νά ἀποδομήσουν τό ἀμυντικό σύστημα τῆς προσωπικότητας καί τίς ψυχολογικές της ἀντιστάσεις, ὥστε να γίνουν εὔκολα ἀποδεκτές οἱ ἀρχές τοῦ EST γιά μιά νέα συνειδητοποίηση τῆς ζωῆς. Ἐπίσης κατά τήν ἄσκηση ἀπαγορεύεται τό ρολόϊ, νά φᾶνε, νά πᾶνε τουαλέτα, να κοιμηθοῦν καί νά μιλοῦν μέ κάποιον ἄλλον. Ἡ παρέκκλιση ἀπό τους κανόνες, πού ἔχουν τεθεῖ, ἀπαγορεύεται ἀπολύτως.

Πρέπει ἐν προκειμένῳ νά ἐπισημάνουμε ὅτι τούς ἐν λόγῳ κανόνες εἶναι ὑποχρεωμένοι νά τούς τηροῦν μόνο οἱ ἐκπαιδευόμενοι, ἀλλά ὄχι οἱ ἐκπαιδευτές. Ἰδιαίτερη σημασία ἔχει ἐπίσης τό γεγονός, ὅτι ἀρκετές πρακτικές τοῦ EST εἶναι κυρίως τεχνικές διαλογισμοῦ, αὐτοΰπνωσης καί ἐλέγχου τοῦ νοῦ.

Δέν πρέπει ἐπίσης νά παραβλέψουμε τό γεγονός, τό ὁποῖο ἀναφέρει ὁ καθηγητής Irving Hexham,ὅτι πρός τό τέλος τῶν σεμιναρίων πολλοί ἀπό τούς συμμετέχοντες ἀνέφεραν ἐμπειρίες καί συναντήσεις μέ πνευματικά ὄντα. Στήν περίπτωση αὐτή, ἐάν ἀποκλείσουμε τήν ὑπόθεση νά ὑπάρχει κάποιας ψυχιατρικῆς ὑφῆς πρόβλημα, πού προέκυψε λόγῳ ἀποδόμησης και ἀλλοίωσης τῆς προσωπικότητας, πού ὑφίστανται οἱ ἄνθρωποι σέ τέτοιου εἴδους ψυχοσέκτες, τότε με βάση τήν Ὀρθόδοξη νηπτική παράδοση, δέν εἶναι δύσκολο να ἀντιληφθοῦμε περί τίνος πρόκειται.

Τά σεμινάρια πραγματοποιοῦνται κυρίως σέ ἀπομονωμένους χώρους μεγάλων ξενοδοχείων και κάθε ὁμάδα περιλαμβάνει συνήθως 250 ἄτομα. Ἑξήντα ὧρες «πνευματικῶν ἀσκήσεων» κατά τούς ὑπεύθυνους τῶν σεμιναρίων κόστιζαν τίς δεκαετίες 1970-1980, 450 δολλάρια Η.Π.Α γιά κάθε ἄτομο. Στήν Γερμανία τήν δεκαετία τοῦ 1990, ἀνάλογα μέ τό εἶδος και τό ἐπίπεδο τῶν σεμιναρίων EST ἡ συμμετοχή κόστιζε ἀπό 450-1850 γερμανικά μάρκα. Ὑπολογίζεται ὅτι, ἀπό τήν ἵδρυση τῆς ψυχοσέκτας μέχρι σήμερα ἔχουν συμμετάσχει στά σεμινάριά της 600.000 ἄνθρωποι σέ 132 χῶρες. Τή δεκαετία τοῦ 1990 παρουσιάστηκε μείωση τοῦ ἀριθμοῦ τῶν συμμετεχόντων.

IV) Ἄλλες ὀνομασίες καί θυγατρικοί ὀργανισμοί: Τά σεμινάρια EST δέν ἐξαιρέθηκαν ἀπό τή συνήθη πρακτική τῶν διαφόρων σεκτῶν νά ἀλλάζουν, δηλαδή, ὀνομασία καί τίτλους στίς διάφορες χῶρες ἤ ἀνά τακτά χρονικά διαστήματα νά δημιουργοῦν θυγατρικούς ὀργανισμούς, πού μέ διαφορετική ὀνομασία προσφέρουν τά ἴδια προγράμματα καί καλλιεργοῦν τίς ἴδιες ἀρχές τοῦ ἀρχικοῦ ὀργανισμοῦ.

Ἔτσι, οἱ θυγατρικοί ὀργανισμοί πού προωθοῦν τίς ἀντιλήψεις τοῦ EST εἶναι: l) Erhard Seminar Training INC, 2) The est Foundation, 3) Werner Erhard and Associates, 4) Action Technologies, 5) Forum, 6) Forum in Action, 7) The Centers Network, 8) The Centers Network International Group, 9) The Community Workshop, 10) Satellite Seminar Series, 11) The Breakthrough Foundation, 12) Centers Leadership Programm, 13) S.H.A.R.E. India, 14) The Africa Prize for Leadership, 15) The Education Network, 16) World Runners, 17) Centres Network für kontextuelle Studienseminare GmbH, 18) Landmark Education.

* Γιά τήν σύνταξη τοῦ παρόντος ἄρθρου βασιστήκαμε στήν ἑξῆς βιβλιογραφία: 1) H. Reller, H. Krech, M. Kleiminger (Hrsg), Handbuch Religiöse Gemeinschaften und Weltanschauungen,2000 5. 2) H. Gasper - J. Möller - F. Valentin, Lexikon der Sekten, Sondergruppen und Weltanschauugen,  2001 7. 3) G.Schmid -  G. O. Schmid (Hrsg), Kirchen, Sekten, Religionen, 2003 7.4) A. Fincke -Μ. Pohlmann, Kompass Sekten und religiöse Weltanschauungen. Ein Lexikon,2004. 5) Nicolette Bohn, Kleines Lexikon der Sekten, Psychogruppen und Strukturvertriebe, 2005. 6) M. Thaler  Singer – J. Lalich, Cults In Our Midst. The Hidden Menace In Our Everyday Lives, 1995. 7)I. Hexham, Pocket Dictionary

Ορθόδοξος Τύπος, 25/5/2012