Συναξαριστής 14 Ιουνίου

Ὁ Προφήτης Ἐλισσαῖος

 

Ὁ προφήτης Ἐλισσαῖος ἦταν γιὸς τοῦ μεγαλοκτηματία Σαφάτ, ἀπὸ τὸ χωριὸ Ἀελμοὺθ ἢ Ἀβελμεόλα. Τὸν Ἐλισσαῖο συναντᾶμε μέσα στὴν Παλαιὰ Διαθήκη σὰν ὑπηρέτη τοῦ Προφήτη Ἠλία.

Ὅταν ἐκεῖνος μὲ θαυμαστὸ τρόπο ἔφυγε πρὸς τὸν Κύριο, ὁ Ἐλισσαῖος συνέχισε τὸ προφητικὸ ἔργο τοῦ Ἠλία, καὶ μάλιστα μὲ πολλὰ θαύματα. Ἐνδεικτικὰ ἐδῶ θὰ ἀναφέρουμε ἕνα.

Κάποτε ἦλθε στὸν Ἐλισσαῖο μία χήρα γυναῖκα, ποὺ πρὶν λίγο εἶχε χάσει τὸν ἄνδρα της, καὶ τοῦ λέει: «Ὁ ἄνδρας μου πέθανε καὶ σὺ γνωρίζεις ὅτι σεβόταν τὸ Θεό. Καὶ ὅμως, ἕνας ἄσπλαγνος δανειστής του ἦλθε τώρα καί, ἐπειδὴ δὲν ἔχουμε νὰ τὸν πληρώσουμε, ζητάει νὰ πάρει τοὺς γιούς μου δούλους του».
Ὁ Ἐλισσαῖος συγκινημένος τῆς εἶπε: «Τί μπορῶ νὰ σοῦ κάνω; Πές μου, τί ἔχεις στὸ σπίτι σου;».
Ἡ χήρα τοῦ ἀπάντησε: «Τίποτα. Μόνο ἕνα ἀγγεῖο λάδι». Τότε ὁ Ἐλισσαῖος τῆς λέει νὰ πάει νὰ δανειστεῖ ἀπὸ τοὺς γείτονες ὅσα μπορεῖ περισσότερα ἄδεια ἀγγεῖα.

Ἔπειτα, νὰ κλείσει τὴν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ της, καὶ μαζὶ μὲ τοὺς γιούς της νὰ γεμίσουν τὰ ἀγγεῖα αὐτὰ ἀπὸ τὸ δικό τους ἀγγεῖο μὲ λάδι. Ἔτσι καὶ ἔγινε. Ἀφοῦ δανείστηκε πολλὰ ἄδεια ἀγγεῖα, τὰ γέμισε μὲ λάδι ἀπὸ τὸ δικό της, ποὺ στὸ τέλος βρέθηκε καὶ αὐτὸ γεμάτο!

Ἔτσι, πούλησε τὴν ἄφθονη ἐκείνη ποσότητα λαδιοῦ, πλήρωσε τὸ χρέος καὶ ἔμειναν ἀρκετὰ χρήματα γι᾿ αὐτὴν καὶ τὰ παιδιά της.

Ὁ Ἐλισσαῖος πέθανε ἐπὶ βασιλέως Ἰωᾶς καὶ τὸν ἔθαψε μὲ πολὺ θρῆνο ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραὴλ στὴ Σεβαστούπολη τῆς Σαμάρειας.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεῖς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Ὡς ὑποφήτην ἀληθῆ τοῦ Σωτῆρος, καὶ τῶν ἐν νόμῳ παιδευτὴν καὶ φωστῆρα, τοὶς πόρρω σὲ ἐδήλωσεν ὁ τόκος σου σοφὲ σὺ γὰρ κληρωσάμενος, τοῦ Θεσβίτου τὴν χάριν, θαύμασι διέπρεψας, καὶ δυνάμεσι πλείσταις. Καὶ νῦν ἀπαύστως φύλαττε ἠμᾶς, ὢ Ἐλισαῖε, Προφῆτα θεσπέσιε.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Ὁ ἔνσαρκος Ἄγγελος, τῶν Προφητῶν ἡ κρηπίς, ὁ δεύτερος Πρόδρομος, τῆς παρουσίας Χριστοῦ, Ἠλίας ὁ ἔνδοξος, ἄνωθεν καταπέμψας, Ἐλισαίῳ τὴν χάριν, νόσους ἀποδιώκει, καὶ λεπροὺς καθαρίζει, διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.

Κοντάκιον 
Ἦχος β’ . Τὰ ἄνω ζητῶν.
Προφήτης Θεοῦ, ἐδείχθεις διπλασίονα, τὴν χάριν λαβών, τὴν ὄντως ἐπαξίαν σοι, Ἐλισσαῖε μακάριε. Ἠλιοῦ γὰρ γέγονας σύσκηνος, σὺν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Θεῷ, πρεσβεύων ἀπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Ἕτερον Κοντάκιον 
Ἦχος πλ. δ’. Τὴ ὑπερμάχω.
Διπλὴν τὴν χάριν εἰληφῶς παρὰ τοῦ Πνεύματος, Προφήτης ὤφθης θαυμαστὸς πάσι τοὶς πέρασι, τοὺς ὑμνοῦντας σὲ λυτρούμενος ἐκ κινδύνων, καὶ δωρούμενος τὴν χάριν τῶν θαυμάτων σου, τοὶς προστρέχουσιν ἐν ταύτῃ μετὰ πίστεως, καὶ βοώσι σοί, Χαίροις Προφῆτα θεσπέσιε.

Μεγαλυνάριον
Σύσκηνος ὑπάρχων καὶ φοιτητής, Ἠλιοὺ παμμάκαρ, Ἐλισσαῖε τοῦ ζηλωτοῦ, τῆς ἐκείνου δόξης, ἀνάπλεως ἐδείχθης, θαυμάτων ἐνεργείᾳ, καταλαμπόμενος.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ὁ Ἅγιος Μεθόδιος ὁ ὁμολογητὴς Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

 

Ὁ Μεθόδιος καταγόταν ἀπὸ μεγάλη καὶ εὐσεβὴ οἰκογένεια, μέσα στὴν ὁποία ἀνατράφηκε σύμφωνα μὲ τὶς ἐντολὲς τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ πνεύματος. Γεννήθηκε στὶς Συρακοῦσες τῆς Σικελίας καὶ ἦλθε στὴν Κωνσταντινούπολη ἐπὶ Λέοντος τοῦ Ε´, γιὰ ν᾿ ἀναλάβει κάποια πολιτικὴ ὑπηρεσία, ἄξια της ὑψηλῆς παιδείας καὶ ἱκανότητάς του.

Τότε στὴ Βασιλεύουσα, ἐπικρατοῦσε τὸ ζήτημα τῆς προσκύνησης τῶν ἁγίων εἰκόνων. Ὁ Βασιλιὰς Θεόφιλος, ἐπειδὴ ἐκτιμοῦσε τὴν παιδεία τοῦ Μεθοδίου, προσπαθοῦσε μὲ διάφορες περιποιήσεις νὰ τὸν πάρει μὲ τὸ μέρος του. Ἀλλ᾿ ὁ Μεθόδιος τὸν παρατήρησε σκληρὰ καὶ εὐθέως γιὰ τὴν ἀνόητη στάση του ἀπέναντι στὶς ἅγιες εἰκόνες.

Ὁ Θεόφιλος ἐξοργισμένος, τὸν φυλάκισε μέσα σ᾿ ἕνα τάφο μαζὶ μὲ δυὸ λῃστές. Ἀργότερα ὅμως, ἐπειδὴ τοῦ ἐξήγησε κάποιο δύσκολο χωρίο, σχετικὰ μὲ τὶς ἀπόκρυφες ἐπιστῆμες, τὸν ἀποφυλάκισε ὑπὸ ἐπιτήρηση.

Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Θεοφίλου, στὶς 12 Φεβρουαρίου 842, ὁ Μεθόδιος ἔγινε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
Ἐπὶ τῆς πατριαρχίας του, καθιερώθηκε ἡ γιορτὴ τῆς Ὀρθοδοξίας τὴν πρώτη Κυριακὴ τῶν νηστειῶν, ἔγινε ἡ ἀνακομιδὴ τῶν λειψάνων τοῦ πατριάρχη Νικηφόρου καὶ Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, καὶ γενικά, μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἐπὶ Μεθοδίου παγιώθηκε ἡ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ τὴν 14η Ἰουνίου τοῦ 846.

 

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Εὐσέβειας τὴν μέθοδον προβαλλόμενος, αἱρετικῶν διαλύεις τᾶς ἐπινοίας στερρῶς, Ὀρθοδόξων ἡ κρηπὶς Πάτερ Μεθόδιε τὴν γὰρ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἀνεστήλωσας τιμᾶν, ὡς θεῖος ἱεροφάντωρ• καὶ νῦν ἀεὶ ἐκδυσώπει, ἐλεηθήναι τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ’.
Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξε σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Μεθόδιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον 
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Εὐσεβείας δόγμασι τὴν Ἐκκλησίαν, καταυγάσας ἤλασας, τὴν τῶν αἱρέσεων ἀχλύν, ἱεροφάντα Μεθόδιε, πάσι κηρύττων Χριστὸν εἰκονίζεσθαι.

Μεγαλυνάριον
Τῆς Ὀρθοδοξίας λύρα τερπνή, καὶ τῆς Ἐκκλησίας, ὑποβάθρα θεοπαγής, ὤφθης Ἱεράρχα, Εἰκονομάχων θράσος, εἰς γῆς κατεδαφίσας, Πάτερ Μεθόδιε.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἱερομάρτυρας ἐπίσκοπος Γορτύνης Κρήτης

Ὁ Ἅγιος Κύριλλος, ἀφοῦ πέρασε τὴν ζωή του ὅσια καὶ ἀσκητικά, χειροτονήθηκε στὸ 68ο ἔτος τῆς ζωῆς του ἐπίσκοπος Γορτύνης στὴν Κρήτη. Ἀφοῦ κυβέρνησε τὸ ποίμνιό του 25 χρόνια, παρουσιάστηκε στὸν ἡγεμόνα Ἀγριανὸ τὸ ἔτος 299, στὰ χρόνια τῶν Βασιλέων Διοκλητιανοῦ καὶ Μαξιμιανοῦ, καὶ ἐπειδὴ μὲ θάῤῥος κήρυξε τὸν Χριστό, ῥίχτηκε μέσα στὴ φωτιά. Ἀλλὰ ἐνῷ τὰ δεσμὰ κάηκαν καὶ τὰ ξύλα ὅλα της φωτιᾶς ἔγιναν στάχτη, ὁ Ἅγιος ἔμεινε ἐντελῶς ἀβλαβής.

Τότε ἀφέθηκε ἐλεύθερος. Ἀργότερα ὅμως, ἐπειδὴ ἐπέστρεφε στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ πολλοὺς εἰδωλολάτρες, καταδικάστηκε σὲ θάνατο. Τότε τοῦ ἔβαλαν χαλινάρι στὸ στόμα καὶ τὸν φόρτωσαν ἐπάνω σὲ ἅμαξα, ἐπειδὴ ἦταν 93 χρονῶν καὶ δὲν μποροῦσε νὰ βαδίσει.

Ὅταν ἔφτασαν σὲ μία τοποθεσία ποὺ ὀνομαζόταν Ῥάξο, τὰ βόδια σταμάτησαν μόνα τους καὶ ἐκεῖ ὁ ἄξιος Ἱεράρχης καὶ ἀθλητὴς τοῦ Κυρίου, ἔλαβε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου μὲ ἀποκεφαλισμό.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ἡ Ὁσία Ἰουλίττα

Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ὁ Ὅσιος Νήφων ὁ Ἀθωνίτης

Ὁ Ὅσιος αὐτὸς ἦταν γιὸς Ἱερέα καὶ γεννήθηκε στὸ χωριὸ Λουκόβη τοῦ Ἀργυροκάστρου. Νεαρὸς στὴν ἡλικία, εἰσῆλθε στὴ Μονὴ τοῦ Μεσοποτάμου, ὅπου ἐκπαιδεύτηκε καὶ χειροτονήθηκε ἱερέας.

Ἔπειτα ἀναχώρησε στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου στὰ ὅρια τῆς Μεγίστης Λαύρας, ἀφοῦ ἄλλαξε ἀρκετὰ κελιά, κατέληξε στὰ Βουλευτήρια καὶ ἐκεῖ ἀσκήτευε περὶ τὸ 1330. Κατόπιν πῆγε καὶ κατοίκησε στὴ Μεταμόρφωση, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἐρχόταν πολλοὶ μοναχοί, ἔφυγε ἀπὸ τὸν τόπο ἐκεῖνο καὶ πῆγε σὰν ὑποτακτικὸς στὸν Ὅσιο Μάξιμο τὸν Καυσοκαλυβίτη.

Μετὰ ἀπὸ μικρὸ χρονικὰ διάστημα καὶ μὲ τὴν εὐλογία τοῦ γέροντά του, ἐγκαταστάθηκε σὲ σπηλιὰ κοντὰ στὰ Καυσοκαλύβια, ὅπου μὲ αὐστηρὴ ἄσκηση πέρασε τὸ ὑπόλοιπό της ζωῆς του. Ἔζησε συνολικὰ 96 χρόνια.

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς Ἠπείρου τὸν γόνον καὶ τοῦ Ἄθωνος ὄρπηκα, καὶ τῶν ἱερέων τὴν δόξαν, τὸν θεόληπτον Νήφωνα, τιμήσωμεν ἐν ὕμνοις ἱεροὶς ἀσκήσει γὰρ ὅσιων ἀρετῶν, οὐρανίων χαρισμάτων ἀξιωθεῖς, λαμπρύνει τοὺς κραυγάζοντας δόξα τῷ δεδωκότι σοὶ ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐκπληρούντι διὰ σου, πάντων τὰ αἰτήματα.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Παθῶν κατεδούλωσας, σαρκὸς τὸ φρόνημα, τὸ χεῖρον ὑπέταξας, πάτερ τῷ κρείττονι, Νήφων θεσπέσιε θῦτα, ἔθραυσας τῶν δαιμόνων τὴν ὀφρὺν ἐν ἀσκήσει, ἔλλαμψας ἐν τῷ Ἄθῳ, ὥσπερ ἥλιος ἄλλος, τὴν κτίσιν πᾶσαν δαδουχῶν ξένως τοῖς ἔργοις σου.

Κοντάκιον 
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Ἐν τῷ Ἄθῳ ἔλαμψας ὡς ἑωσφόρος, Μοναστῶν τὸν σύλλογον, ταῖς σαῖς λαμπρύνων ἀρεταῖς, Ὅσιε Νήφων Πατὴρ ἡμῶν· διὸ στεφάνῳ τῆς δόξης κεκόσμησαι.

Ἕτερον Κοντάκιον 
Ἦχος πλ. δ΄. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Τῷ ὑπερμάχῳ ἐν δεινοῖς καὶ ἀντιλήπτορι, τῆς μετανοίας τὰς ὁδοὺς πᾶσι γνωρίσαντι, συνελθόντες μοναζόντων ἡ πληθὺς πᾶσα, ἐγκωμίων ἀναπλέξωμεν τὸν στέφανον, καὶ Θεῷ χαριστηρίους ὕμνους ἄδοντες, ἀνακράξωμεν: Χαίροις Νήφων Πατὴρ ἡμῶν.

Ὁ Οἶκος Ἄσαρκος ὤσπερ Πάτερ καὶ ἀσώματος ὤφθης, σὺν ὕλῃ καὶ σαρκὶ καὶ τῇ φύσει· τοὺς γὰρ ὑπερφυεῖς καὶ λαμπροὺς καὶ γενναίους ἄθλους, θεωρῶν Ἅγιε, ἐξίσταμαι, ἐκπλήττομαι, καὶ θαυμάζω, βοῶν σοι ταῦτα·

Χαῖρε δι’ οὗ ὁ Χριστὸς ηὐφράνθη,
Χαῖρε δι’ οὗ Σατὰν ἐπλήγη.

Χαῖρε ἀρετῶν ὑποθήκη καὶ γνώρισμα,
Χαῖρε πολιτείας ἀρίστης διδάσκαλε.

Χαῖρε ὕψος τὸ ἀκρότατον ἀνελθῶν τῆς πρακτικῆς,
Χαῖρε βάθος δυσανάβατον, θεωρίας κατιδών.

Χαῖρε ὅτι θαλάσσας τῶν παθῶν ἀπεδύσω,
Χαῖρε ὅτι τὴν δόξαν τοῦ Χριστοῦ ἐνεδύσω.

Χαῖρε φωστὴρ τοῦ Ἄθω φαιδρότατε,
Χαῖρε ἀστὴρ ἀστέρων λαμπρότατε.

Χαῖρε δεικνὺς μετανοίας τὰς τρίβους,
Χαῖρε φυγὼν τοὺς τοῦ βίου θορύβους.

Χαῖρε Νήφων Πατὴρ ἡμῶν.

Κάθισμα 
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν Συνάναρχον Λόγον.
Ἀποθέμενος πᾶσαν σχέσιν ἐπίγειον, τὸ πολίτευμα δὲ σου εἰς οὐρανοὺς ἐσχηκώς, καθυπέταξας σοφῶς σάρκα τῷ πνεύματι· ὅθεν ἐδόξασε Χριστός, μετ’ Ἀγγέλων σε φαιδρῶν, καὶ γῆν σοι τὴν τῶν πραέων, ἀναφαίρετον ὥσπερ κλῆρον, Νήφων δωρεῖται πᾶσι νέμων ζωήν.

Μεγαλυνάριον 
Νήψει ἀνενδότῳ ἀεὶ τρυφῶν, τῆς αΰλου δόξης, ἐχρημάτισας θεωρός· ἧς νῦν ἀπολαύων, ὦ Νήφων θεοφόρε, προλήψεων ματαίων, ῥῦσαί με δέομαι.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον 
Χαίροις ὁ τῆς νήψεως φρυκτωρὸς, καὶ τῶν ἰαμάτων ὁ ἀστείρευτος ποταμός, Νήφων θεοφόρε, τοῖς εὐλαβῶς τελοῦσιν, τὴν μνήμην σου παράσχου, νήψεως νάματα.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον 
Τῆς Ἠπείρου χαῖρε θεῖε βλαστέ, πόλεως Λουκώβης, πολυτίμητε θησαυρέ, Ἄθω δὲ τοῦ ὄρους, φρουρὲ Νήφων θεόφρον, καὶ Καυσοκαλυβίων σκήτεως ἔρεισμα.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον 
Χαίροις Ἐκκλησίας θεῖος λαμπτήρ, καὶ τῶν μοναζόντων ἐτοιμότατος ἀρωγός· χαίροις θείας δόξης, ὁ μέτοχος καὶ μύστης, τῶν ἱερῶν θαυμάτων, ὦ Νήφων ἔνδοξε.