Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ THΣ ΣYNΕΙΔHΣΕΩΣ
«Ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόμου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν,
συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως» (Ρωμ. β´ 10-16)
τοῦ περιοδ. «Ο ΣΩΤΗΡ»,
ἀρ. τ. 2046, 01.06.2012
Στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»
. Δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος ποὺ νὰ µὴ γνωρίζει ποιὸ εἶναι τὸ καλὸ καὶ τὸ κακό. Ἀκόµη καὶ οἱ εἰδωλολάτρες, ὅπως µᾶς τὸ βεβαιώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὸ σηµερινὸ Ἀποστολικὸ ἀνάγνωσµα, καλὸ ἀπὸ τὸ κακὸ καὶ νὰ ἐνεργεῖ µὲ βάση «ἐνδείκνυνται τὸ ἔργον τοῦ νόµου γραπτὸν ἐν ταῖς καρδίαις αὐτῶν, συµµαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως»· δηλαδὴ ἔχουν στὶς καρδιές τους γραµµένο τὸν νόµο ποὺ τοὺς διαφωτίζει νὰ διακρίνουν τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό. Ὁ νόµος αὐτὸς εἶναι ἡ συνείδηση ποὺ δίνει µαρτυρία γιὰ τὸ ἂν εἶναι σωστὴ κάθε πράξη τους.
. Μᾶς δίνεται λοιπὸν ἡ ἀφορµὴ σήµερα νὰ δοῦµε τί εἶναι ἡ συνείδηση καὶ πῶς µποροῦµε νὰ τὴν καλλιεργοῦµε, ὥστε νὰ µᾶς καθοδηγεῖ σωστά.
1. Συvείδηση, ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ
. Συνείδηση ὀνοµάζεται ἡ ἔµφυτη δυνατότητα τοῦ ἀνθρώπου νὰ διακρίνει ἠθικοὺς κανόνες. Στὴν πραγµατικότητα ἡ συνείδηση εἶναι ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ μέσα µας. Αὐτὴ µᾶς ὑποδεικνύει τί πρέπει νὰ κάνουµε καὶ τί νὰ ἀποφύγουµε, αὐτὴ ἐπίσης ἐπιδοκιµάζει ἢ ἀποδοκιµάζει κάθε σκέψη, ἐπιθυµία ἢ πράξη µας.
. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοµος µᾶς πληροφορεῖ ὅτι ἀπὸ τὴν ἀρχή, ὅταν ὁ Θεὸς δηµιούργησε τὸν ἄνθρωπο, «νόµον αὐτῷ φυσικὸν ἐγκατέθηκε … καὶ αὐτοδίδακτον ἐποίησε τὴν γνῶσιν τῶν καλῶν καὶ τῶν οὐ τοιούτων» (PG 49, 131). Δηλαδὴ φύτεψε ὁ Πλάστης µας Κύριος µέσα στὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ὡς νόµο φυσικὸ τὴν συνείδηση, κι ἔτσι ἀπὸ µόνος του πλέον ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει νὰ ξεχωρίζει τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό.
. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἔχουµε συνείδηση. Λειτουργεῖ ὅµως σωστά; Διότι µπορεῖ κάποιος νὰ ὑποστηρίζει ὅτι τάχα δὲν τὸν ἐλέγχει ἡ συνείδησή του, ἐνῶ διαπράττει σοβαρὰ παραπτώµατα. Τότε θὰ λέγαµε ὅτι συµβαίνει κάτι παρόµοιο µὲ τὰ µάτια. Ὅταν πάσχει κάποιος ἀπὸ μυωπία ἢ κάποια ἄλλη σχετικὴ πάθηση, βλέπει θαµπὰ καὶ δὲν µπορεῖ νὰ διακρίνει ὀρθὰ τὰ πράγµατα. Κι ὅσο σοβαρότερη εἶναι ἡ ἀσθένειά του, τόσο πιὸ ἐπικίνδυνο εἶναι νὰ ἐµπιστεύεται τὴν ὅρασή του. Ἔτσι καὶ ἡ συνείδηση, πρέπει νὰ εἶναι ὑγιής, γιὰ νὰ καθοδηγεῖ µὲ ἀσφάλεια τὸν ἄνθρωπο.
. Πῶς ὅµως µποροῦµε νὰ καλλιεργοῦµε τὴν συνείδησή µας, ὥστε νὰ λειτουργεῖ σωστά;
2. Ἡ καλλιέργεια τῆς συνειδήσεως
. Τὸ πρῶτο καὶ πολὺ σηµαντικὸ γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς συνειδήσεως εἶναι νὰ µελετᾶµε τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τὴν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας µας. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἡ συνείδησή µας φωτίζεται γιὰ τὸ ποιὸ εἶναι τὸ θέληµα τοῦ Θεοῦ καὶ τὶ ἀποτελεῖ παράβαση τοῦ Νόµου του.
. Ἐπίσης στὴν καλλιέργεια τῆς συνειδήσεως πολὺ βοηθεῖ ἡ τακτικὴ αὐτοκριτικὴ καὶ ἡ µετάνοια. Λέει ὁ ἅγιος Νικόδηµος ὁ Ἁγιορείτης: «Καθὼς τὰ πηγάδια ὅσο σκάβονται, τόσο καθαρότερο καὶ γλυκύτερο νερὸ βγάζουν, ἔτσι κι ἡ συνείδηση, ὅσο περισσότερο ἐξετάζεται καὶ ξεχώνεται ἀπὸ τὰ πάθη, ποὺ εἶναι σκεπασµένη, τόσο καλύτερα µᾶς διδάσκει τί πρέπει νὰ κάνουµε». Ἂς ἐξετάζουµε λοιπὸν συστηµατικὰ τὸν ἑαυτό µας κι ἂς καταφεύγουµε µὲ µετάνοια καὶ συντριβὴ στὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξοµολογήσεως, ὅπου λαµβάνουµε ὄχι µόνο τὴν ἄφεση τῶν ἀµαρτιῶν, ἀλλὰ καὶ κατάλληλες συµβουλὲς ἀπὸ τὸν ἱερέα – Πνευµατικό, ὁ ὁποῖος κατ᾽ ἐξοχὴν µᾶς βοηθεῖ νὰ διακρίνουµε τί εἶναι σωστὸ καὶ ὠφέλιµο γιὰ τὴν ζωή µας.
. Καὶ κάτι τελευταῖο: Ἂς ἀγωνιζόµαστε, ὥστε νὰ µὴν παραβαίνουµε τὶς ὑποδείξεις τῆς συνειδήσεώς µας, ἀκόµη καὶ σ᾽ αὐτὰ ποὺ θεωροῦµε µικρὰ κι ἀσήµαντα. Γιατί, ὅπως λέει ὁ ἀββὰς Δωρόθεος, ἀπὸ τὰ µικρὰ αὐτὰ καὶ ἀσήµαντα φτάνουµε νὰ καταφρονοῦµε καὶ τὰ µεγάλα.
* * *
. Ἡ συνείδηση! Ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ ποὺ ἀντηχεῖ στὰ βάθη τῆς καρδιᾶς µας. Ἂς καθαρίζουµε τὸ ἐσωτερικό µας γιὰ νὰ ἀκοῦµε κρυστάλλινη τὴν φωνή της, κι ἂς ἀγωνιζόµαστε νὰ συµµορφώνουµε τὴν ζωή µας πρὸς τὶς ὑποδείξεις της. Νὰ ζητοῦµε δὲ καὶ τὴν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύµατος διὰ τῶν ἱερῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας µας, ὥστε ἡ συνείδησή µας νὰ φωτίζεται καὶ νὰ ἁγιάζεται, γιὰ νὰ µᾶς καθοδηγεῖ ὀρθὰ στὸν δρόµο τῆς σωτηρίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά