Στην Εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού -π. Ιωάννης Δημητρόπουλος

Σήμερα αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί, εορτάζουμε μια μεγάλη Δεσποτική εορτή. Δεσποτικές εορτές όπως θα γνωρίζετε, είναι αυτές που αναφέρονται στον Δεσπότη Χριστό. Τέτοιες είναι τα Χριστούγεννα, τα Θεοφάνεια, η Ανάσταση, η Ανάληψη κ.τ.λ.

Η σημερινή Εορτή παίρνει το όνομά της από ένα θαυμαστό γεγονός που συνέβη πριν από περίπου 2000 χρόνια στο όρος Θαβώρ. Πρόκειται για το μεγάλο θαύμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού.

Όπως ακούσαμε και στα δύο Ευαγγελικά αναγνώσματα του Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας, αλλά και στο Αποστολικό ανάγνωσμα μέσα από το οποίο μας πιστοποιεί το θαυμαστό αυτό γεγονός, ο παρευρισκόμενος εις το θαύμα Απόστολος Πέτρος, ο Ιησούς πήρε μαζί Του τρεις από τους Μαθητάς Του, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και ανέβηκε στο όρος Θαβώρ για να προσευχηθεί. Εκεί την ώρα που προσευχόταν συνέβη κάτι εκπληκτικό. Ο Ιησούς άρχισε να μεταμορφώνεται. Τί έγινε δηλαδή; Ξεχυνόταν από μέσα Του προς τα έξω, φως και λαμπρότητα από τη Θεότητά Του, τόση μόνο, όση ήταν δυνατόν να αντέξουν να δουν τα μάτια των Μαθητών· «…δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τήν δόξαν σου, καθώς ἠδύναντο» όπως λέγει και το απολυτίκιον της Εορτής.

Αυτή η φράση θέλει ακριβώς να μας υποδείξει, το ασύλληπτο μέγεθος του φωτός, που ακτινοβολεί και εκπέμπει ολόκληρη η λαμπρότητα της Θεότητος του Κυρίου μας.

Οι Μαθητές, είδαν το πρόσωπο του Χριστού να λάμπει σαν τον ήλιο και τα ενδύματά Του να γίνονται κατάλευκα σαν το φως. Τι ωραία σκηνή αυτή αδελφοί μου! Η Θεία φύση του Κυρίου μας, λαμπρύνει την ανθρώπινη φύση. Η Θεϊκή δόξα και αίγλη ξεχύνεται και καταυγάζει την σάρκα του Κυρίου και την καθιστά ολοφώτεινη.

Αλλά η σκηνή δεν σταματάει εκεί. Παρουσιάστηκαν μας λέγει το Ιερό Ευαγγέλιο, δύο Προφήτες. Εμφανίσθηκαν ο Προφήτης Μωϋσής και ο Προφήτης Ηλίας και συνομιλούσαν με τον Ιησού.

Οι Μαθητές κουρασμένοι από την ανάβαση του όρους, είχαν πέσει να κοιμηθούν. Όταν όμως ξύπνησαν, αντικρίζοντας όλο αυτό το μεγαλείο του θεάματος, όλη αυτή την λάμψη του φωτός που εξέπεμπε η Μορφή του Κυρίου μας, εκστασιάσθησαν.

Τόσο όμορφο, τόσο λαμπερό, τόσο ευφρόσυνο ήταν το θέαμα αυτό, ώστε οι τρεις Μαθητές εκθαμβώθηκαν και δεν ήθελαν να τελειώσει η στιγμή αυτή που ζούσαν. Γι’ αυτό ο Πέτρος, μεθυσμένος από τη Θεία αυτή χαρά και λάμψη και λησμονώντας ότι βρίσκεται σε όρος υψηλό, λέγει στον Ιησού: «Ἐπιστάτα, καλόν ἐστί ἡμᾶς ὧδε εἶναι». Διδάσκαλε (του λέγει ο Πέτρος), είναι ωραία να μείνουμε εδώ!!! Να φτιάξουμε, αν θέλεις, τρεις σκηνές: μία για σένα, μία για τον Μωϋσή και μία για τον Ηλία (Λουκ. 9, 33). Κι ενώ μιλούσε ακόμη, μια φωτεινή Νεφέλη, ένα φωτεινό σύννεφο θα λέγαμε, τους σκέπασε, και μέσα από τη Νεφέλη αυτή, ακούστηκε μια φωνή που έλεγε: «Οὗτός ἐστίν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε» (Ματθ. 17, 5). Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, είναι ο εκλεκτός μου· Αυτόν να ακούτε.

Γνωστή αυτή η φωνή. Κάτι μας θυμίζει. Κάπου την έχουμε ξανά ακούσει. Την ακούσαμε τα Άγια Θεοφάνεια κατά τη Βάπτιση του Κυρίου μας. Όπως τότε με τη φωνή αυτή έγινε εμφανής η παρουσία της Αγίας Τριάδος, έτσι και τη στιγμή αυτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού, αποκαλύπτεται ο Τριαδικός Θεός. Το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Υιός, έλαμψε ενώπιον των Μαθητών και φανέρωσε τη δόξα της Θεότητός Του. Ο Πατήρ επιβεβαίωσε ότι Αυτός, (ο Χριστός) είναι ο Υιός Του ο αγαπητός, και το Άγιο Πνεύμα ήταν η Νεφέλη που επισκίασε τους Μαθητές.

Όταν άκουσαν λοιπόν αυτή τη βροντερή φωνή του Πατρός οι Μαθητές, φοβήθηκαν πολύ και έπεσαν με το πρόσωπο στη γη. Αν παρατηρήσετε τις εικόνες της Θείας Μεταμορφώσεως, οι περισσότερες, παρουσιάζουν αυτό το γεγονός της φοβίας των Μαθητών. Ο Κύριος βλέποντάς τους, σε αυτή την κατάσταση, τους πλησίασε για να τους εμψυχώσει. Τους άγγιξε και τους είπε: Σηκωθείτε και μη φοβάστε. Σήκωσαν αμέσως τα μάτια τους οι Μαθητές και δεν είδαν κανέναν άλλο, ούτε τον Μωϋσή, ούτε τον Ηλία, παρά μόνο τον Ιησού (Ματθ. 17, 8,9).

Έτσι θα έλεγε κανείς, ότι και οι τρεις μετά την ουράνια αίγλη της Μεταμορφώσεως και τα Θεία μεγαλεία που για λίγο απόλαυσαν, απογοητευμένοι κατά κάποιον τρόπο, βρέθηκαν πάλι ως απλοί άνθρωποι μόνο με τον Διδάσκαλό τους, ο οποίος κατεβαίνοντας από το όρος Θαβώρ τους πρόσταξε να μην πουν τίποτα από όσα είδαν, αλλά να τα κρατήσουν μέσα τους, έως ότου ο «Υιός του Ανθρώπου» αναστηθεί εκ νεκρών.

Δυστυχώς πολλοί χριστιανοί, δεν το γνωρίζουν αυτό το θαύμα και από άγνοια, λένε πως σήμερα, 6η του μηνός Αυγούστου είναι η ημέρα «της Σωτήρος», ή άλλοι λένε πως σήμερα εορτάζει η «αγια Σωτήρω». Λάθος μεγάλο αυτό αδελφοί μου! Δεν είναι επιτρεπτό ως χριστιανοί, μια τόσο σημαντική Εορτή να την αγνοούμε ή να μην της δίνουμε την πρέπουσα σημασία.

Ας δούμε όμως κάποια βασικά στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα το εκπληκτικό αυτό γεγονός της Θείας Μεταμορφώσεως.

Πρώτα από όλα, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η Μεταμόρφωση του Χριστού επάνω στο όρος Θαβώρ, χρονικά δεν έγινε όπως την εορτάζουμε εμείς σήμερα, δηλαδή μετά την Ανάστασιν και την Ανάληψίν Του.

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος έγινε λίγο πριν από το Πάθος Του και συγκεκριμένα σαράντα ημέρες πριν την Σταύρωσή Του. Άλλωστε σκοπός της Μεταμορφώσεως ήταν να στηριχθούν οι Μαθητές στην πίστη τους, ότι ο Διδάσκαλός τους, ο Ιησούς, είναι ο αληθινός Υιός του Θεού, και να μην κλονισθούν και σκανδαλισθούν όταν αργότερα θα Τον έβλεπαν κρεμάμενον και αιμόφυρτον επί του Ξύλου του Σταυρού, εν μέσω κακούργων ληστών. Την αλήθεια αυτή την ακούσαμε σήμερα, πρώτον, εις τα τροπάρια των αίνων του όρθρου· «Πρό τοῦ τιμίου σταυροῦ σου καί τοῦ πάθους, λαβῶν οὕς προέκρινας τῶν ἱερῶν Μαθητῶν, πρός τό Θαβώριον Δέσποτα ἀνῆλθες ὄρος» (στιχηρό αίνων), και δεύτερον, εις το κοντάκιον της εορτής· «Ἐπί τοῦ Ὄρους Μετεμορφώθης, …ἵνα ὅταν σέ ἴδωσιν σταυρούμενον τό μέν πάθος νοήσωσιν έκούσιον, τῷ δέ κόσμῳ κηρύξωσιν ὅτι σύ ὑπάρχεις ἀληθῶς του Πατρός τό ἀπαύγασμα». Δηλαδή· Μεταμορφώθηκες Κύριε ενώπιον των Μαθητών Σου, για να καταλάβουν όταν Σε δουν σταυρωμένο, ότι το πάθος Σου ήταν εκούσιο, θεληματικό, αλλά και για να κηρύξουν σε όλο τον κόσμο, ότι Εσύ υπάρχεις ο αληθινός Υιός του Θεού και Πατρός.

Επομένως κανονικά η Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού έπρεπε να εορτάζεται κατά το μήνα Μάρτιο, ανάλογα με το πότε εορτάζεται κάθε χρόνο το Πάσχα. Επειδή όμως, ο χρόνος αυτός συμπίπτει με την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δεν θα μπορούσε να εορτασθεί πανηγυρικά, λόγω του ότι η περίοδος εκείνη για την Εκκλησία μας είναι πένθιμος και εις τους Ναούς μας δεν τελείται καθημερινά Θεία Λειτουργία. Γι’ αυτό μεταφέρθηκε στις 6 Αυγούστου, μια ημερομηνία όχι τυχαία, εφόσον προηγείται σαράντα ημέρες από την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, την οποία εορτάζουμε στις 14 Σεπτεμβρίου και είναι ισάξια της Μεγάλης Παρασκευής.

Ένα άλλο σημείο που θα πρέπει να μας απασχολήσει αγαπητοί, είναι το εξής: Ο Ιησούς από τους δώδεκα Μαθητές Του, παίρνει κοντά Του στο όρος Θαβώρ, για να δουν το θαύμα της Μεταμορφώσεώς Του, μόνον τρεις. Κατά τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, οι τρεις συγκεκριμένοι Μαθητές που επέλεξε ο Κύριος, ήταν οι πιο έτοιμοι για να αποδεχθούν ένα τέτοιο γεγονός, διότι υπερείχαν από τους άλλους Μαθητές. Ο Πέτρος διακρινόταν για την θερμή του πίστη. Ο Ιωάννης ήταν ο Μαθητής της αγάπης, ενώ ο Ιάκωβος διακρινόταν για την υπομονή του. Και οι τρεις βέβαια διέπρεψαν εις την αυταπάρνηση και την αυτοθυσία, εφόσον «ἀφέντες πάντα» ακολούθησαν το Χριστό (Ματθ. 4, 21-22 & Μαρκ. 1, 18-20). Τα τρία αυτά πρόσωπα παραλαμβάνονται από το Χριστό και σε άλλες μεγάλες στιγμές, όπως κατά την προσευχή Του στη Γεσθσημανή και κατά την ανάσταση της κόρης του Ιαείρου.

Ένας άλλος λόγος που επιλέχθηκαν μόνο τρεις Μαθητές και όχι δώδεκα, ήταν το ότι, τρία πρόσωπα ήσαν αρκετά για να διαπιστώσουν την αλήθεια της θαυμαστής αυτής σκηνής. Εάν ήσαν παρόντες περισσότεροι των τριών, θα ήταν δύσκολο να κρατηθεί το γεγονός αυτό μυστικό. Και όπως προείπαμε ο Ιησούς μεταμορφώθηκε ενώπιον των Μαθητών Του, για να στηρίξει την πίστην τους έτσι ώστε να μην κλονισθούν με όσα θα έβλεπαν αργότερα. Δεν ήθελε λοιπόν ο να διαφημίσει σε όλο τον κόσμο τη δύναμή Του και την Θεότητά Του, διότι έπρεπε να πραγματοποιηθεί το θέλημα του Πατρός Του· να σταυρωθεί και μετά από τρεις ημέρες, να αναστηθεί.

Όσον αφορά τους υπολοίπους Μαθητές και όσους Τον πίστευαν και Τον αγαπούσαν, γι’ αυτούς ο Κύριος είχε δώσει εντολή στους τρεις (Μαθητές), να τους φανερώσουν το θαυμαστό αυτό γεγονός μετά την Ανάστασίν Του.

Στη Μεταμόρφωση του Κυρίου μας όμως, πέρα των τριών Μαθητών οι οποίοι ήταν θα λέγαμε οι εκπρόσωποι της Καινής Διαθήκης, παρευρέθησαν -όπως προανέφερα- και δύο Προφήτες ως εκπρόσωποι της Παλαιάς Διαθήκης. Ο ένας ήταν ο Μωϋσής ως εκπρόσωπος του νόμου ο οποίος διέπρεψε εις την πίστην και εις την προς τον Θεόν υπακοήν. Ο άλλος ήταν ο Ηλίας ως εκπρόσωπος των Προφητών, ο οποίος διέπρεψε εις τον ένθεον ζήλον και εις το φλογερόν κήρυγμα. Και οι δύο εδόξασαν τον Θεόν με την αρετή και την αγιότητά τους. Και οι δύο ήταν μεγάλοι και θαυματουργοί. Και οι δύο τώρα, εμφανίζονται και πλαισιώνουν τον Κύριον κατά την Μεταμόρφωσίν Του.

Σύμφωνα με τους Πατέρες της Εκκλησίας μας, η παρουσία των Προφητών και των Αποστόλων στη Θεία Μεταμόρφωση, φανερώνει ότι άνθρωποι της πίστεως και αρετής, «ἀξιωθήσονται τῆς ἐνθέου δόξης» (κεκραγάριον εορτής). Δηλαδή· αν θέλουμε κι εμείς κάποια στιγμή να απολαύσουμε το μεγαλείο της δόξης του Θεού, πρέπει να αυξάνουμε καθημερινά την πίστη μας και να αγωνιζόμαστε να αποκτούμε τις αρετές εκείνες που δεν έχουμε. Παραμένοντες άπρακτοι, άπιστοι, αμαρτωλοί και αμετανόητοι, ούτε την δόξαν του Θεού θα δούμε ούτε το έλεός Του θα λάβουμε.

Αδελφοί εμείς μπορεί να μην είχαμε την ευκαιρία να παρεβρεθούμε στη Μεταμόρφωση του Κυρίου μας ή σε παρόμοια άλλα τέτοια θαυμαστά γεγονότα. Έχουμε όμως την ευκαιρία να τα ακούμε μέσα από τα Ιερά Κείμενα των Αγίων Αποστόλων. Εκείνοι βεβαίως είχαν το προνόμιο να βρίσκονται κοντά στο Χριστό. Είχαν το προνόμιο να Τον ακούουν, να Τον Βλέπουν, να τον αγγίζουν. Εμείς Χριστιανοί μου έχουμε ασυγκρίτως μεγαλύτερο προνόμιο. Φθάνει να το πιστεύουμε. Μπορούμε με την κατάλληλη προετοιμασία να Τον βάζουμε μέσα μας κοινωνώντας των Αχράντων Μυστηρίων. Με αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε και εμείς σήμερα τη δική μας «Μεταμόρφωση». Εξαγιάζοντας τον εαυτό μας με το Άγιον Σώμα Του και Τίμιον Αίμα Του, πετυχαίνουμε την λαμπρή του σώματός μας αλλαγή εις την Βασιλείαν του Θεού την ουράνιον, που είναι και ο πραγματικός μας σκοπός.

Είθε όλοι μας ευλογημένοι χριστιανοί να αξιωθούμε αυτής της Μεταμορφώσεως και να διακηρρύσουμε ότι: «Σύ Κύριε ὑπάρχεις ἀληθῶς τοῦ Πατρός τό ἀπάυγασμα».

Γένοιτο! 

π. Ιωάννης Δημητρόπουλος

Εφημέριος Ιερού Ναου  Αγίου Χαραλάμπους

Κρυά Ιτεών Πάτραπηγή