ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ “Πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω” τοῦ π. Γ. Δορμπαράκη

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ “Πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω” («Διακατέχονται ἀπὸ πίστη, καὶ μεγάλη μάλιστα, ποὺ τοὺς κάνει ὅμως νὰ ἀγριεύουν καὶ νὰ εἶναι ἕτοιμοι νὰ κατασπαράξουν τὸν συνάνθρωπό τους».)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ´ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

“Πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω”

τοῦ π. Γ. Δορμπαράκη

      .             Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀπευθυνόμενος στοὺς πιστοὺς τῆς Κορίνθου στὴν πρώτη του πρὸς αὐτοὺς ἐπιστολὴ δίνει τὶς τελευταῖες του συμβουλές. Ἤδη ἔχει δώσει ἀπαντήσεις σὲ πολλὰ θέματα ποὺ τὸν εἶχαν ἐρωτήσει, ἤδη ἔχει ἐξηγήσει διὰ μακρῶν τὴν ἑνότητα ποὺ πρέπει νὰ ἔχουν μεταξύ τους οἱ πιστοὶ ὡς μέλη Χριστοῦ, καὶ θέλει τελειώνοντας τὴν ἐπιστολή του νὰ τοὺς δώσει κάτι ὡς σύνθημα, ὥστε εὔκολα νὰ τὸ ἀπομνημονεύσουν καὶ νὰ τὸ ἔχουν πρὸ ὀφθαλμῶν τους πάντοτε ὡς γραμμὴ πορείας τους, ποὺ θὰ τοὺς κρατάει πάνω στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν σχέση τους μὲ Ἐκεῖνον καὶ μεταξύ τους. “Γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, κραταιοῦσθε. Πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω”. Λέξεις δυνατὲς ποὺ ἡ καθεμία ἐνεργοποιούμενη συναντᾶ τὴν ἄλλη καὶ κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ ζεῖ τὴ ζωντανὴ παρουσία τοῦ Χριστοῦ μέσα στὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τὴν Ἐκκλησία. Κι ἰδίως ἡ τελευταία του προτροπὴ “Πάντα ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω”.

      1. Πρόκειται γιὰ τὸ ἐπιστέγασμα ὅλης τῆς χριστιανικῆς πίστης καὶ ζωῆς. Καὶ ἡ ἐγρήγορση καὶ τὸ στέκεσθαι ἐν τῇ πίστει καὶ ἡ κραταίωση εἶναι πολὺ σπουδαῖες ἀρετές, χωρὶς τὶς ὁποῖες πράγματι δὲν μπορεῖ κανεὶς νὰ εἶναι χριστιανός. Ἀλλὰ ἡ ἀγάπη ἀποτελεῖ τὸν σκοπὸ καὶ τὸ κέντρο ὅλων: τί νόημα ἔχει ἡ ἐγρήγορση, ἂν δὲν συνιστᾶ κινητοποίηση τῆς ὕπαρξης γιὰ νὰ εἶναι κανεὶς ἐν ἀγάπῃ; Διότι στὴν ἀγάπη βρίσκει κανεὶς τὸν Θεό. “Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστι καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπ ῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ”. Εἶμαι σὲ ἐγρήγορση σημαίνει ἔχω ξύπνιες ὅλες μου τὶς πνευματικὲς αἰσθήσεις, γιὰ νὰ μὴ βρεῖ ἔδαφος νὰ ἀναπτυχθεῖ ὁτιδήποτε θὰ μὲ στερήσει ἀπὸ τὴν ἀγάπη ἢ θὰ μοῦ μειώσει τὴν ἀγάπη. Διότι ἔτσι θὰ χάσω τὴ σχέση μου μὲ τὸν Θεό. Σὰν αὐτὸ ποὺ λέει ὁ Κύριος στὴν παραβολὴ τῶν δέκα παρθένων: μὴν ἔλθει ξαφνικὰ ὡς νυμφίος, χωρὶς νὰ ἔχω λάδι στὴ λαμπάδα μου. Θὰ μείνω ἐκτὸς νυμφῶνος. Καὶ τὸ λάδι εἶναι βεβαίως ἡ ἀγάπη πρὸς Ἐκεῖνον καὶ τὸν συνάνθρωπο.
.             Τί νόημα ἔχει ἡ πίστη καὶ ἡ ἐπιμονὴ σ αὐτήν, ἂν δὲν εἶναι στάση πάνω στὴν ἀγάπη; Ὁ ἴδιος ἀπόστολος θὰ σημειώσει ἀλλοῦ ὅτι ἡ πίστη εἶναι ζωντανὴ μόνον ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει ἀγάπη. “Πίστις δι᾽ ἀγάπης ἐνεργουμένη”. Μία πίστη ἔτσι χωρὶς ἀγάπη, χωρὶς νὰ θεωρεῖται δρόμος πρὸς αὐτήν, δὲν ἔχει νόημα. Κι ὄχι μόνον δὲν ἔχει νόημα, ἀλλὰ μπορεῖ νὰ θεωρεῖται καὶ ὡς κάτι δαιμονικό. Διότι καὶ “τὰ δαιμόνια πιστεύουσι καὶ φρίττουσι”. Γι αὐτὸ καὶ προβληματίζεται κανεὶς σοβαρὰ καὶ θλίβεται ὄχι λίγο, ὅταν βλέπει ἀνθρώπους νὰ διακατέχονται ἀπὸ πίστη, καὶ μεγάλη μάλιστα, ποὺ τοὺς κάνει ὅμως νὰ ἀγριεύουν καὶ νὰ εἶναι ἕτοιμοι νὰ κατασπαράξουν τὸν συνάνθρωπό τους, ἰδίως τὸν ἀντίθετο πρὸς τὶς δικές τους ἀπόψεις καὶ πεποιθήσεις. Πρόκειται βεβαίως γιὰ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἡ πίστη σὲ αὐτοὺς λειτουργεῖ ὡς ἰδεολογία καὶ ποὺ ὁδηγεῖ δυστυχῶς στοὺς διαφόρους φονταμενταλισμούς. Καὶ δὲν ἐννοοῦμε μόνο τοὺς πιστοὺς τῶν διαφόρων θρησκειῶν, ποὺ ἐκεῖνοι ἔτσι κι ἀλλιῶς ἔχουν κάποια δικαιολογία, ἀφοῦ δὲν ἔχουν τὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ τοὺς πιστοὺς ποὺ θέλουν νὰ πιστεύουν ὅτι ἀνήκουν στὸν Χριστό. Νὰ πιστεύω ὅμως στὸν Χριστὸ καὶ νὰ μὴν ἔχω τὴν ἀγάπη Του ποὺ ἀποτελεῖ τὴν ἐνεργοποίηση τῆς πίστης εἶναι ὄχι μόνο σόλοικο, ἀλλὰ ὅπως εἴπαμε καὶ δαιμονικό.
.             Τί νόημα ἔχει ἐπίσης μία κραταίωση, μία δύναμη τοῦ ἀνθρώπου χωρὶς καὶ πάλι τὴν ἀγάπη; Θὰ εἶναι μία δύναμη καταστροφικὴ γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ γιὰ τὸν ἴδιο μας τὸν ἑαυτὸ ὡς ἐνεργοποίηση τῶν παθῶν μας καὶ ἐπιρροῆς δαιμονικῆς. Γιὰ τὴν πίστη μας, ὅπως τὸ ἐννοεῖ καὶ ἀπόστολος, δύναμη θετικὴ καὶ εὐεργετικὴ ὑπάρχει ἐκεῖ ποὺ ὑφίσταται ἀγάπη. Ὅταν ἀγαπᾶς, τότε εἶσαι δυνατός. Διότι τὸ ἐξηγήσαμε: ἐκεῖ ἐνεργοποιεῖται ἡ παρουσία τοῦ ἴδιου του Θεοῦ μέσα στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν ὅλη ὕπαρξή του. Μιλᾶμε λοιπὸν γιὰ μία δύναμη χαρισματικὴ ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο πρωτίστως νὰ ἐλέγχει τοὺς λογισμοὺς καὶ τὰ πάθη του καὶ νὰ προσφέρεται θυσιαστικὰ πρὸς ὅλους τους συνανθρώπους του. “Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι με Χριστῷ”, θὰ πεῖ καὶ πάλι ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Γίνομαι πανίσχυρος μὲ τὸν Χριστὸ ποὺ μὲ δυναμώνει. Καὶ φθάνει ἡ δύναμη αὐτὴ νὰ φανερώνεται μὲ τὴν μεγαλύτερη δυνατὴ ἔντασή της ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει ἀσθένεια καὶ ἐξωτερικὴ ἀδυναμία. Αὐτὴ εἶναι ἡ παραδοξότητα τῆς ἀληθινῆς πίστης: νὰ φαίνεσαι ἀδύναμος καὶ νὰ ἔχεις τὴν παντοδυναμία τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ. “Ὅταν ἀσθενῶ, τότε δυνατος εἰμι”. Σὰν τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστὸ ποὺ ἡ παντοδυναμία Του φανερώθηκε ἀπόλυτα ἐπάνω στὸν Σταυρό. Ἐκεῖ ποὺ ἐξωτερικὰ φαινόταν ἀδύναμος, ἐκεῖ στὴν πραγματικότητα λειτουργοῦσε ἡ παντοκρατορική Του ἐξουσία ποὺ εἵλκυε πρὸς Αὐτὸν τοὺς ἀνθρώπους, ἐκεῖ φανερωνόταν ἡ θεϊκή Του δόξα. “Ὅταν ὑψωθῶ ἀπὸ τῆς γῆς, πάντα ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν”. Εἶμαι λοιπὸν δυνατὸς εὐεργετικὰ γιὰ ἐμένα καὶ τοὺς ἄλλους, μόνον ὅταν βρίσκομαι ἐν ἀγάπῃ.

2. Ἡ ἀγάπη λοιπὸν εἶναι ἡ συγκεφαλαίωση ὅλων τῶν ἀρετῶν. Χωρὶς αὐτὴν τὰ πάντα μένουν μετέωρα, ἔστω κι ἂν φαίνεται ὅτι ἐπιτελοῦμε τὶς ἄλλες ἀρετές. Κι ὁ ἀπόστολος εἶναι σαφής: “πάντα – δηλαδὴ ὅ,τι κάνετε καὶ πάντοτε – ὑμῶν ἐν ἀγάπῃ γινέσθω”. Δὲν ὑπάρχουν διακοπὲς στὴ στάση πάνω στὴν ἀγάπη. Δὲν μπορῶ τώρα νὰ ἀγαπῶ καὶ λίγο ἀργότερα μὲ ὅποια δικαιολογία νὰ διαγράφω τὴν ἀγάπη. Εἴτε πρόκειται γιὰ τοὺς λογισμούς μας εἴτε γιὰ τὰ λόγιά μας εἴτε γιὰ τὴν ὅλη συμπεριφορά μας ἡ ἀγάπη πρέπει νὰ βρίσκεται ὡς ἡ κινητήρια δύναμή μας ποὺ θὰ διαπερνᾶ τὴν ὅλη ὕπαρξή μας. Διότι ὅπως ἐξηγήσαμε μόνον ὅπου ὑφίσταται ἀγάπη ὑπάρχει καὶ ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ. Τὸ ζητούμενο δηλαδὴ στὴ ζωή μας εἶναι ἡ ἀδιάκοπη σχέση μας μὲ τὸν Θεό. Ἐκεῖνον θέλουμε νὰ κρατήσουμε, γιὰ νὰ μὴ χάσουμε τὴν ὁλότητά μας ὡς μέλη Του. Τὸ σκεπτικὸ μὲ ἄλλα λόγια εἶναι ἁπλό: ὡς βαπτισμένοι στὸ ὄνομά Του καὶ μέλη τοῦ ἁγίου σώματός Του μένουμε ἑνωμένοι μαζί Του, μόνον ὅταν βρισκόμαστε στὸν τρόπο τῆς δικῆς του ζωῆς, δηλαδὴ τὴν ἀγάπη. Τότε διακρατεῖται ἀκέραιο τὸ ἔνδυμά μας, ὁ Ἴδιος δηλαδή, χωρὶς νὰ τὸ σκίζουμε καὶ νὰ τὸ καταστρέφουμε. “Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε”. Ἡ ἀδιάκοπη χωρὶς παύσεις σχέση μας μὲ τὸν Χριστὸ ὡς ζητούμενο τῆς ζωῆς μας εἶναι κάτι ἄλλωστε ποὺ ὁ Κύριος τὸ εἶχε τονίσει καθαρά: ἂν δὲν εἴμαστε μαζί Του, εἴμαστε ἐναντίον Του. “Ὁ μὴ ὢν μετ᾽ ἐμοῦ κατ᾽ ἐμοῦ ἐστι καὶ ὁ μὴ συνάγων μετ’ ἐμοῦ σκορπίζει”. Δὲν μπορῶ συνεπῶς πότε νὰ εἶμαι μὲ τὸν Χριστὸ καὶ πότε ὄχι. Καλούμαστε ἐμεῖς νὰ κάνουμε ὑπακοὴ σ’ Ἐκεῖνον καὶ ὄχι Ἐκεῖνος σὲ ἐμᾶς.

 3. Εἶναι εὐνόητο ἔτσι ὅτι πρῶτον δὲν ὑπάρχουν δικαιολογίες ποὺ ἁπλῶς ἱκανοποιοῦν τὰ πάθη καὶ τὸν ἐγωισμό μας. Κι ἐχθρὸς νὰ εἶναι ὁ ἄλλος ἀπέναντί μας καὶ μύρια προβλήματα, ἂν θέτει στὴν πορεία μας κι ἂν ἀδικίες ὑφιστάμεθα καθημερινῶς ἀπὸ αὐτόν, δὲν δικαιολογούμαστε γιὰ νὰ ἄρουμε τὴν ἀγάπη μας. Καλούμαστε νὰ κρατᾶμε τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἁγίων μας, ποὺ θὰ πεῖ νὰ κρατᾶμε τὴν ἀγάπη καὶ πρὸς τὸν ἐχθρό μας. “Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων καὶ διωκόντων ὑμᾶς” (ὁ Κύριος). “Διατὶ οὐχὶ μᾶλλον ἀδικεῖσθε; Τοῦτο γὰρ χάρις, εἰ ἀδικούμενοι ἀγαθοποιεῖτε” (ἀπ. Πέτρος). Καὶ δεύτερον μποροῦμε νὰ κρατήσουμε τὴ χαρισματικὴ αὐτὴ ἀγάπη μόνον ὡς μέλη Χριστοῦ, δηλαδὴ ἐντεταγμένοι μέσα στὴν Ἐκκλησία καὶ ἐνισχυόμενοι ἀπὸ τὰ μυστήρια καὶ τὶς προσευχὲς αὐτῆς. Κανεὶς μὲ ἄλλα λόγια μόνος του, στηριγμένος στὶς δικές του δυνάμεις δὲν ἔχει τὴν ἰσχὺ νὰ ζήσει σωστὰ τὴν ἀγάπη. Θὰ τὸν νικήσει ὁ ἐγωισμός του καὶ ἡ θεωρούμενη ἀνθρώπινη αἴσθηση δικαιοσύνης. Μόνον μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τὴ δύναμη ποὺ μᾶς δίνει ἀπὸ τὰ μυστήριά Του τῆς Ἐκκλησίας μποροῦμε νὰ ζήσουμε τὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ.

.             Ὁ ἀπόστολος Παῦλος δὲν ἀπευθύνεται στοὺς Κορινθίους καὶ διαχρονικὰ σὲ ὅλους τους πιστοὺς γιὰ νὰ ἐκπληρώσει εὐγενικὰ ἕνα τυπικὸ καθῆκον. Τὰ λόγια του εἶναι ὁ καρπὸς τῆς ἀγωνιώσας ἀπὸ ποιμαντικὴ εὐθύνη καὶ ἀγάπη καρδιά του: γράφει ὅ,τι τὸν φωτίζει ὁ Θεός, “κατ᾽ ἐνώπιον Αὐτοῦ”, ὥστε νὰ βοηθήσει τοὺς πιστοὺς στὴν ἀπόκτηση τῆς αἰώνιας σωτηρίας τους. Καὶ λέει σὲ ὅλους μας: νὰ εἶστε πάντοτε πνευματικὰ ξύπνιοι, ὅλο μάτια, νὰ στέκεστε στὴν πίστη, νὰ εἶστε δυνατοί. Δηλαδὴ πάντοτε καὶ σὲ ὅλα νὰ ζεῖτε μὲ ἀγάπη. Μακάρι ἡ πυρακτωμένη ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τοὺς ἀνθρώπους καρδιὰ τοῦ ἀποστόλου νὰ θερμάνει λίγο καὶ ἐμᾶς. Ποὺ σημαίνει: μακάρι νὰ κινητοποιηθοῦμε ἔστω καὶ λίγο σὲ μετάνοια, ἀφοῦ ὅπου ὑπάρχει ἡ ἁμαρτία, ἐκεῖ ἔχει σβήσει ἡ φλόγα τῆς ἀγάπης. “Διὰ τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἁμαρτίαν ψυγήσεται ἡ ἀγάπη”. Τουλάχιστον, ἂν δὲν ἔχουμε μετάνοια, ἂς τὴν ζητήσουμε εἰλικρινὰ ἀπὸ τὸν Κύριο. Θὰ εἶναι τὸ πρῶτο σκαλοπάτι τῆς ἔνθεης καὶ σωτήριας ἀγάπης μας.

ΠΗΓΗ: ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ