Δευτέρα, Οκτωβρίου 08, 2012

ΠΩΣ ΔΙΕΣΩΘΗΣΑΝ ΤΑ ΑΜΦΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΑΓ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΜΥΡΝΗΣ

15

Του Πρωτοπρεσβύτερου Ηλία Θ.Δροσινού
Το Εθνολογικό Μουσείο, καρπός εμπνευ­σμένης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, με τα πο­λύτιμα καί μοναδικά εκθέματα του ανήκει στην κατηγορία των ιδρυμάτων με μέγιστη συμβο­λή στα πολιτειακά μας δρώμενα. Οι θησαυροί του μάλιστα, πού συμπίπτει να είναι εκτεθειμένοι στίς αίθουσες της Παλαιάς Βουλής των Ελλήνων, αποτελούν ένα καλειδοσκόπιο στίς αίθουσες της Ιστορίας της Ελλάδος καί του πολιτισμού της. Την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα του συνθέτουν αρκετοί παράγοντες, όπως το πολύτιμο υλικό των συλλογών του, ή οικειότητα της ατμόσφαιρας πού καλ­λιεργεί, το εύρος της πολιτιστικής του εμβέλειας καί γενικά ή συμβολή του στην παραγωγή επιστημονικού καί παι­δευτικού έργου, ή άνεση της επικοινω­νίας του με τους ερευνητές.

Μια από τις ενότητες των εκθεμάτων περιλαμβάνει αντικείμενα συνδεδεμένα με το Μικρασιατικό Αγώνα καί την Κα­ταστροφή του 1922, πού ακολούθησε. Εκεί, σε περίοπτη θέση, ό επισκέ­πτης συναντά μέσα σε ύαλόφρακτη προθήκη την αρχιερατική Μίτρα του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου, ενώ παραπλεύρως, σε άλλη επίπεδη βιτρίνα, το προσωπικό του Εγκόλπιο καί το Σταυρό ευλογίας.

Τη συγκίνηση καί τον ενθουσιασμό έρχεται να σκιάσει ή εύλογη απορία: «Πώς έφτασαν στην Ελλάδα τα Ιερά αυτά αντικείμενα, αφού είναι γνωστό ότι ή λαίλαπα της καταστροφής στην πρω­τεύουσα της Ιωνίας δεν άφησε τίποτα όρθιο, κατέκαψε τη Μητρόπολη, το Μη­τροπολιτικό Ναό. κατακρεούργησε τον ίδιο τον Άρχιθύτη τής έν Σμύρνη Εκκλησίας της Άποκαλύψεως, πετώντας -άγνωστο ποΰ-ακόμη καί το κατακρεουργημένο σαρκίο του»;

Την απορία, λοιπόν, αυτή έρχεται να μας λύ­σει ό μακαριστός Μητροπολίτης Αυστρίας Χρυ­σόστομος Τσίτερ, ανεψιός του Εθνομάρτυρα, γιος της αδελφής του Εριφύλης Ηρακλέους Τσί­τερ, ό κατά σάρκα συγγενής καί βαπτιστικός του αγίου Ιεράρχη, στο τρίτομο έργο «Το Άρχείον του Εθνομάρτυρας Σμύρνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ»,πού το 2000 εξέδωσε το Μορφωτικό "Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

Στήν Εισαγωγή του α' τόμου (σ.σ. XIX) μας πληροφορεί, υπεύθυνα καί με σα­φήνεια, που διεσώθησαν τόσο τα πολύτιμα έγγραφα αυτά, όσο καί τα αρχιερατικά "Αμφια κ.λπ.

Αναφέρει χαρακτηριστικά:Πώς διεσώθη το αρχείο καί τα άμφια.«Κατά τας τραγικός ημέρας της Μικρασια-τικής Καταστροφής (Αύγουστος 1922), εις την Ίεράν Μητρόπολιν Σμύρνης καί πλησίον του Μητροπολίτου εύρίσκοντο ό Θωμάς Βοϋλτσος εκ Δράμας, έμπι­στος προσωπικός του υπάλληλος, ό Νι­κόλαος Σοφοκλέους, σύζυγος της αδελ­φής του Σοφίας, και ό αδελφός του Ευγένιος. Εκ τούτων, ό Θωμάς Βοϋλτσος καί ό Νικόλαος Σοφοκλέους, κατόπιν περιπετειών, διεσώθησαν εις την Ελλάδα. Ό αδελφός του Ευγένιος παρέμεινεν εις την Μητρόπολιν. Συλληφθείς μετεφέρθη εις Νυμφαίον, όπου είχε διατελέσει διοικητής επί της ελλη­νικής περιόδου.

Κατά διαδοθεϊσαν φήμην, καταδικασθείς εις θάνατον ετάφη εκεί ζών.Από τους διασωθέντος, ό Θωμάς Βοϋλτσος, είς Αθήνας, έπληροφόρησε τον Μητροπολίτην Εφέσου Χρυσόστομον, πνευματικόν ανάστημα του Μη-τροπολίτου Σμύρνης, περί της τύχης του πνευμα­τικού του πατρός καί άνεκοίνωσεν εις αυτόν, ότι ό Έθνομάρτυς απέστειλε προς φύλαξιν εις το θωρηκτόν "Λήμνος" δύο κιβώτια με αρχιερατικά.Με συστατίκήν έπιστολήν του Μητροπολίτου Εφέσου προς τον κυβερνήτη του θωρηκτού "Λήμνος", ό Νικόλαος Σοφοκλέους παρέλαβε τα δύο κιβώτια με αρχιερατικά. Εις τα κιβώτιο ευρέ­θησαν αρχιερατικά καί σωρός δακτυλογραφημέ­νων φύλλων καί έντυπα. Τα αρχιερατικό παρεδό­θησαν από τάς αδελφός του "Ολγαν Πολυχρονίδου, Έριφύλην Ήρ.Τσίτερ, Σοφίαν Νικολ. Σοφο­κλέους, Αικατερίνην Φιλίππου Καβουνίδου καί την νύμφην του Σεβαστήν Ευγενίου Καλαφάτη, το γένος Κασφικη, είς έμέ, ως μόνον κληρικόν της οικογενείας, προς μελέτην καί ταξινόμησιν.

Πράγματι, εκ της μελέτης όπεκατεστάθη χρονολογικώς ή αλληλογραφία της Ιεράς Μητροπό­λεως Δράμας ως καί ή αλληλογραφία της Ιεράς Μητροπόλεως Σμύρνης. Ούτω διεσώθη το Άρχείον του Εθνομάρτυρας Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου, λίαν πολύτιμον διό την νεωτέραν έθνικήν ημών ίστορίαν. Τα τρία τελευταία αντίγραφα των επιστολών του Εθνομάρτυρας προς τον Παναγιώτατον Οικουμενικόν Πατριάρχην Μελέτιον Δ', τον Βασι­λέα Κωνσταντΐνον καί τον Έλευθεριον Βενιζέλον, με ημερομηνίας 19, 21 καί 25 Αυγούστου ελή­φθησαν την τελευταίαν στιγμήν εκ του γραφείου του Εθνομάρτυρας υπό του παρ' αύτώ ως κλητήρας υπηρετούντος στρατιώτου Άντύπα. Τα αντίγραφα ταΰτα παρέλαβαν δια του μετέ­πειτα καθηγητού του Πανεπιστημίου Αθηνών Λεωνίδα Φιλ/ππίδου, διατελέσαντος ιδιαιτέρου γραμματέως, αντί καταβολής 3.000 δραχμών, τάς οποίας ήξιωσε τότε ό κάτοχος των κλητήρ 'Αντύπας.

Το διασωθέν καί ήδη έκδιδόμενον Άρχεΐον του Εθνομάρτυρας Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυ­σοστόμου αναφέρεται είς την δράσιν του ως Μη­τροπολίτου Δράμας (1902-1910) καί ως Μητρο­πολίτου Σμύρνης (1910-1922) 
Χρυσόστομος Τσίτερ Μητροπολίτης Αυστρίας»
 

Σύμφωνα με προφορική μαρτυρία προς έμέ του μακαριστού Αυστρίας Χρυσοστόμου, με τον όποιο πνευματική συγγένεια με συνέδεε, αυτός ήταν ό εισηγητής προς την μητέρα καί τις θείες του για την εναπόθεση των Αμφίων στην Έθνολογική Εταιρεία. Ή πράξη αύτη δεικνύει το ύψηλό αίσθημα ευθύνης του Ιεράρχη, πού έκρινε ότι ιό αντικείμενα ανδρός πού θυσιάστηκε για την πίστη καί την πατρίδα,δεν αποτελούν προσωπι­κό ή οικογενειακό κτήμα κανενός, αλλά ανήκουν στό έθνος καί παραχωρούμενα οπού δει, θυμίζουν, φρονηματίζουν, παραδειγματίζουν.

Με την πράξη αυτή ό νεαρός τότε διάκονος Χρυσόστομος Τσίτερ έκανε την απαρχή στο ίερατικό ξεκίνημα του, πιστεύοντας ακράδαντα ότι πάνω από το σεβασμό, την αγάπη καί την ευγνωμοσύνη πού έτρεφε τόσο ό ίδιος όσο καί οί άδελφές πρός τον Εθνομάρτυρα, τα αντικείμενα αυτά δεν έπρεπε να φυλαχτούν ως οικογενειακά κειμήλια, καί εν πολλοίς να απαλύνουν τον πόνο τους «για τήν απώλεια του ιεροεθνομάρτυρα, ό όποιος μάλιστα, άφού το ιερό του Λείψανο, όπως άναφέραμε, κατακρεουργήθηκε καί διασκορπίστηκε, εστερέίτο καί αύτοΰ του μνήματος. "Ετσι, όλη ή οικογένεια εμπιστεύτηκε στο Μουσείο τής Εθνολογικής Εταιρείας ό,τι είχε πο-λυμότερο, κάτι πολύ δύακολο να αποτιμηθεί με τις τρέχουσες άξιες -εξαιρετικά μεγάλο καί από θρησκευτικής αλλά καί πρωτίστως από εθνικής απόψεως.

Πέρασαν εβδομήντα χρόνια. Ό νεαρός διά­κονος, πρεσβύτης Μητροπολίτης πλέον, ολοκλη­ρώνει το έργο, πού ξεκίνησε, με την παραχώρηση αυτή τη φορά από τον ίδιό καί ολοκλήρου του αρχείου, ταξινομημένου μάλιστα

Τα διασωθέντα άμφια τουΧρυσοστόμου Σμύρνης


Μίτρα, Σάκκος, Σάκκος, Έπιτραχήλιον, Έπιτραχήλιον, Έγκόλπιον, Σταυρός στήθους, Έπιγονάτια, Έπιμανίκια, Ζώναι, Μικρόν Ώμοφόριον, Πατερίτσα σεντεφένια, Δικηροτρίκηρα, Σταυρός ευλογίας.

Τα άμφια ταύτα έδωρήθησαν την 30ήν Απρι­λίου 1927 εις το Έθνολογικόν Μουσεΐον Άθηνών, από τάς αδελφάς καί την νύμφην του Εθνομάρτυρας, "Ολγαν Ι.Πολυχρονίδου, Έριφύλην Ήρ. Τσίτερ, Σοφιαν Ν. Σοφοκλέους, Αϊκα-τερίνην Φ. Καβουνίδου και Σεβαστήν Εύγ· Καλα­φάτη.(Ό κατάλογος αυτός δημοσιεύεται στο Γ' τό­μο «Το Άρχεϊον του Εθνομάρτυρας Σμύρνης Χρυσοστόμου» και προέρχεται από τον Μητρο­πολίτη Αυστρίας Χρυσόστομο Τσίτερ).

Ή παρουσίαση των αμφίων του Έθνοιερομάρτυρος άγιου Χρυσοστόμου Σμύρνης κατα­δεικνύει, πρώτον, ότι τα μεμονωμένα αυτά κει­μήλια σπουδαίας μορφής της Εκκλησίας καί του Γένους μας αποτελούν κομμάτι της πρόσφα­της τραγικής Ιστορίας μας· δεύτερον, ή αϊσθητική ανάλυση τους φανερώνει την Ιστορική δια­δρομή της Εκκλησίας μας από το Βυζάντιο στην Τουρκοκρατία, ενώ ή λαμπρότητα καί ή πολυτε­λής εμφάνιση τους αποτελούν συστατικά οτοιχεία της πλούσιας καί μακραίωνης λατρευτικής πράξης της Όρθοδόξου Εκκλησίας, την οποία οι άλλόδοξοι καί οί αλλόθρησκοι θαυμάζουν.

Στή λατρευτική μας παράδοση ή ευχαριστιακή κοινότητα με τον Επίσκοπο επικεφαλής δοξο­λογεί, ευχαριστεί καί λατρεύει τον Κύριο της Δό­ξης, προσφέροντας τόσο το πιο απλό καί συ­στατικό οτοιχείο της ζωής μας, τον άρτο καί τον οίνο, όσο καί το πιο πολύτιμο καί λαμπρό, όπως τα άμφια, όχι για προσωπική προβολή καί αυταρέσκεια, αλλά για να τονιστεί το ξεχωριστό του γεγονότος της δοξολόγησης του Πλάστη καί Κυρίου της ζωής μας.

Από: Περιοδικό ''Τόλμη Σεπτεμβριος 2006 τ.66''
πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά