Δευτέρα, Νοεμβρίου 19, 2012

Η ΚΑΤΟΙΚΙΑ TOY ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΧΙΛΑΣΤΕΣ (ΙΕΧΩΒΑΔΕΣ) της κ. Άννας Μπουρδάκου



Οι Ιεχωβάδες εν ώρα προσηλυτισμού  

Η ΚΑΤΟΙΚΙΑ TOY ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
της κ. Άννας Μπουρδάκου,μέλους τον Π.Σ. της Π.Ε.Γ.

Η «Σκοπιά» της 1-8-2011 στη σελ. 27, με τίτλο: Κατοικεί ο Θεός σε συγκεκριμένο τόπο; Γράφει:

Διάφορες θρησκείες λένε ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών -όρος που υποδηλώνει ότι κατοικεί ταυτόχρονα παντού. Η νέα Καθολι­κή Εγκυκλοπαίδεια αναφέρεται στο Θεό ως αυτόν «ο οποίος είναι κυριολεκτικά παρών σε όλους τους τόπους και τα πράγματα που υπάρχουν».

Παρόμοια το βιβλίο Δογματική της Ορθο­δόξου Ανατολικής Εκκλησίας λέει ότι «ο Θεός βρίσκεται σε κάθε σημείο του σύμπαντος εξολοκλήρου και ταυτόχρονα στο κάθε τι». «Τι διδάσκει η Α. Γ. Είναι ο Θεός πανταχού παρών...»; Στην πραγματικότητα η Γραφή λέει ότι ο Θεός έχει ένα τόπο κατοίκησης -στους ουρανούς- (1 Βασιλέων Β: 43). Όταν ο Ιησούς Χριστός δίδαξε τους μαθητές του πως να προσεύχονται, τους είπε να απευθύ­νουν τις προσευχές τους «στον Πατέρα που είναι στους ουρανούς» (Ματθαίος 6:9). Αυτά τα εδάφια δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο Ιεχωβά Θεός δεν κατοικεί παντού, αλλά μόνο στον ουρανό. Φυσικά οι «ουρανοί» σε αυτές τις περικοπές δεν αναφέρονται στην ατμόσφαι­ρα που περιβάλει τη γη ούτε στο αχανές έξω διάστημα. Οι υλικοί ουρανοί δεν μπορούν να χωρέσουν τον Δημιουργό του σύμπαντος. Η Γραφή μας λέει «ότι ο Θεός είναι Πνεύμα» (Ιωάννης 4: 24). Διαμένει στους πνευματι­κούς ουρανούς μία επικράτεια ξεχωριστή από το σύμπαν (Α Κορινθίους 15:44)».

Ο Θεός της εταιρίας κάνει αλλαγές στον τόπο της κατοικίας Του. Όπως γράφει στα διάφορα κείμενά της:

1928, «ΚΑΤΑΛΛΑΓΗ», σελ. 14: Εκ των αστέρων τού συμπλέγματος εκείνου (Πλει­άδων) είναι η κατοικία τού ΙΕΧΩΒΑ.

1973-85, «Χιλιετής βασιλεία», σελ. 14: «Ο Ύψιστος Θεός είχε πάντοτε ένα τόπο κατοι­κίας στον ουρανό. Δεν είναι ένα πνεύμα που διαποτίζει τα πάντα, το οποίον είναι παντα­χού παρών και βρίσκεται παντού ταυτόχρο­να. Επειδή είναι ένα νοήμον Πρόσωπον έχει το μέρος όπου διαμένει και όπου μπορεί να τον πλησιάσει κανείς».

1982, «Μπορείτε να ζείτε για πάντα...», σελ. 36: Ενώ οι περισσότεροι λένε, ότι πι­στεύουν στον Θεό, πολλοί δεν τον θεωρούν σαν πραγματικό πρόσωπο- είναι; Όπως κα­ταλαβαίνουμε εκεί που υπάρχει νοημοσύνη υπάρχει διάνοια υπάρχει εγκέφαλος σ' ένα σώμα συγκεκριμένου σχήματος για όλη τη δημιουργία, ανήκει στην μεγάλη προ­σωπικότητα τον Παντοδύναμο Θεό. Αν και δεν έχει υλικό σώμα, έχει πνευματικό. Ένα πνευματικό πρόσωπο έχει σώμα. Ναι, γιατί η Βίβλος λέει: Είναι σώμα ζωϊκόν και είναι σώμα πνευματικό» (Α' Κορ. IE' 44, Ιωάν. Δ' 24).

Επειδή ο Θεός είναι ένα πρόσωπο με πνευματικό σώμα κάπου πρέπει να μένει. Η Βίβλος μας λέει ότι οι ουρανοί είναι ο τόπος της κατοικίσεως τού Θεού (Α' Βασιλέων Η' 33).

2011, «Σκοπιά», 1-8-2011, σελ. 27 (όπως διαβάσαμε προηγουμένως): Η Αγία Γρα­φή μας λέει ότι «ο Θεός είναι Πνεύμα» (Ιωάν. 4:24). Διαμένει στους πνευματικούς ουρανούς, μία επικράτεια ξεχωριστή από το υλικό σύμπαν. (1 Κορ. ΙΕ': 44). Τι θα λεχθεί όμως για Γραφικές περικοπές που φαίνεται να υπονοούν ότι ο Θεός βρίσκεται παντού; Λόγου χάρη (Ψαλμ. 139: 7-10). Που να πάω από το πνεύμα σου και που να φύγω από το πρόσωπό σου; Αν ανεβώ στον ουρανό, εκεί θα είσαι και αν στρώσω το κρεβάτι μου στον Σιεόλ, ορίστε! Θα είσαι εκεί. Αν έπαιρνα τις φτερούγες της αυγής για να κατοικήσω στην πιο απομακρυσμένη θάλασσα εκεί επί­σης θα με οδηγούσε το χέρι σου. Δείχνουν αυτά τα εδάφια ότι ο Θεός είναι όντως πα­νταχού παρών. Προσέξτε όμως ότι ο Δαβίδ στην αρχή ρώτησε: «Που να πάω από το πνεύμα σου;». Μέσω του αγίου πνεύματος ο Θεός βλέπει οτιδήποτε και ασκεί τη δύναμή του οπουδήποτε, χωρίς να πηγαίνει ή να κα­τοικεί εκεί κυριολεκτικά. Για παράδειγμα τα πρόσφατα χρόνια οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να εξετάσουν το έδαφος στον πλανήτη Άρη ο οποίος απέχει εκατομμύρια χιλιόμετρα από την Γη. Με ποιον τρόπο; Όχι ταξιδεύοντας εκεί προσωπικά, αλλά μελετώντας λεπτομερείς φωτογραφίες και άλλες πληροφορίες που μεταδίδονται στη γη από τα εξερευνητικά οχήματα τα οποία έχουν σταλεί στην επιφάνειά του. Παρό­μοια ο Ιεχωβά Θεός δεν χρειάζεται να είναι πανταχού παρών για να αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει σε κάθε σημείο του σύμπαντος. Ο Λόγος του Θεού λέει: «Δεν υπάρχει δη­μιουργία που να μην είναι φανερή ενώπιόν σου» (Εβρ. 4: 13). Ναι η ισχυρή ενεργός δύ­ναμη του Ιεχωβά, ή αλλιώς το άγιο πνεύμα, μπορεί να φτάσει οπουδήποτε, επιτρέπο­ντας να βλέπει τα πάντα και να επιτελεί το σκοπό του από μια σταθερή τοποθεσία «την αγία κατοικία του» στους ουρανούς (Δευτερονόμιο, 26:15).

Κατ' αρχήν η προσπάθεια της εται­ρίας να περάσει στους οπαδούς της τη μη πανταχού παρουσία του Θεού Πατρός χρονολογείται από παλαιά, διδάσκοντας διάφορες απόψεις. Τώρα αρχίζει με τα εδά­φια των Ψαλμ. 139: 7-10. Στο συγκεκριμένο κείμενο των Ψαλμών, στο εδάφιο 8, διαβάζομε από την Αγία Γραφή: «Εάν αναβώ εις τον ουρανό συ εκεί ει εάν καταβώ εις τον Άδη πάρει». Η «Σκοπιά» γράφει: «Εάν στρώσω το κρεβάτι μου στον Σιεόλ, ορίστε! Θα είσαι εκεί». Στο εδάφιο 9 η Αγία Γραφή λέει : «Εάν αναλάβω τας πτέρυγάς μου κατ' όρθρον...». Η «Σκοπιά» γράφει: «αν έπαιρνα τις φτερούγες της αυγής...». Στο εδάφιο 10 της Αγίας Γραφής: «και γαρ εκεί η χείρ σου καθοδηγήσει με και καθέξει με η δεξιά σου». Κατά την «Σκοπιά»: «και εκεί επίσης θα με οδηγούσε το χέρι σου». Πα­ραλείπει η εταιρία: «και η δεξιά σου θα με κρατεί (καθέξει)».

Παρ' όλες τις παρωδίες της «Σκοπιάς», με τη γνωστή μετάφραση του «Νέου Κό­σμου», η Αγία Γραφή κηρύττει την πα­νταχού παρουσία του Πατρός και με τονΨαλμ. 139: 7-10, αλλά και με άλλα εδάφια όπως: Α' Βασιλέων ΙΘ' 11 και Η' 27, Ιερεμί­ας ΚΓ' 24, Αμώς Θ' 2-6, Α' Κορινθ. Γ' 16,17, Πράξεις ΙΖ' 26, 27,Ιωάννης ΙΔ' 23.

Ο Θεός όμως κατά την εταιρία είναι ένα πρόσωπο με πνευματικό σώμα συγκεκρι­μένου σχήματος. Η «Σκοπιά» δε μας έχει αποκαλύψει ακόμη από που γνωρίζει το σχήμα του σώματος του Θεού. Επικαλείται την Αγία Γραφή και παραθέτει τα εδάφια Ιωάν. Δ' 24 και Α' Κορινθ. IE' 44 και στο μεν πρώτο εδάφιο διαβάζουμε: «ο Θεός είναι πνεύμα και οι προσκυνούντες αυτόν εν πνεύματι και αληθεία πρέπει να προ­σκυνούν». Όσο δε για το Α' Κορ. ΙΕ': διαβά­ζουμε: «σπείρεται σώμα ζωϊκόν ανίσταται σώμα πνευματικόν». Το εδάφιο αυτό είναι η απάντηση του αποστόλου Παύλου στο πως ανασταίνονται οι νεκροί (εδάφιο 35) και με ποιο σώμα έρχονται (εδάφιο 36). «Άφρον εκείνον το οποίον συ σπείρεις...». Στο συγκεκριμένο εδάφιο της Α' Κορ. IE' 44 διαπιστώνομε ότι αναφέρεται σαφώς στην ανάσταση των νεκρών. Δεν αφορά το Θεό Πατέρα.

Μήπως, κατά τη «Σκοπιά», ο Θεός πέθανε έχοντας σώμα ζωικό και κατόπιν αναστήθηκε με σώμα πνευματικό; Εάν μελετήσει κανείς όλο το IE' κεφάλαιο θα αντιληφθεί τη βλασφημία της «Σκοπιάς». Εκτός αυτού, δεν υπάρχει και καμία σχέση με την πανταχού παρουσία του Θεού, ούτε για το δήθεν σχήμα του πνευματικού Του σώματος.

Ο Θεός φυσικά δεν περιορίζεται. Όμως ο «Θεός» της εταιρίας είναι δικός της και ό,τι θέλει τον κάνει. Δικό της το πρόβλημα και δική της η ευθύνη για τις κακοδοξίες τις οποίες κηρύττει.

15-12-11, «Σκοπιά», σελ. 13 (Θέμα της είναι το Άγιο Πνεύμα και γράφει):

Η πυ­ξίδα είναι ένα απλό όργανο που έχει μόνο ένα κινούμενο εξάρτημα -μια μαγνητική βελόνα η οποία δείχνει προς το βορρά. Λόγω μιας αόρατης δύναμης που είναι γνωστή ως μαγνητισμός, η βελόνα της πυξίδας ευ­θυγραμμίζεται με το μαγνητικό πεδίο που περιβάλλει τη γη.

Υπάρχει άλλη μία αόρατη που είναι ακό­μη πιο ζωτική για την καθοδήγησή μας. Ποια είναι αυτή; Είναι η δύναμη που περιγράφεται στα πρώτα εδάφια της Αγίας Γραφής. Το βι­βλίο Γεν. αναφερόμενο στο έργο του Ιεχωβά, πριν από αμέτρητους αιώνες δηλώνει, «Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τους ουρανούς και την γη». Λυτό το έκανε εξαποστέλλοντας μια ισχυρή δύναμη, όπως δείχνει η αφήγηση για τη δημιουργία: «Η ενεργός δύναμη του Θεού περιφερόταν». (Γεν. 1:1,2). Ποια ήταν αυτή η δύναμη; Ήταν το άγιο πνεύμα -η πα­νίσχυρη δύναμη που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία. Οφείλουμε την ύπαρξή μας στο γεγονός ότι ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε αυ­τό το πνεύμα για να παραγάγει όλα τα έργα του. Ιωβ 33'Α. Ψαλμ. 104: 30.

Η φύση του Αγίου Πνεύματος.

Πιθανότατα μερικοί από αυτούς με τους οποίους συζήτησε στη διακονία πιστεύουν στην Τριάδα. Επομένως έχουν την εσφαλ­μένη άποψη ότι το άγιο πνεύμα είναι πνευ­ματικό πρόσωπο ίσο με τον Θεό τον Πατέρα (1 Κορ. 8: 6). Σε αρμονία με αυτή την άποψη πολλοί μεταφραστές της Γραφής χρησιμο­ποιούν τη φράση «Άγιο Πνεύμα» γράφοντας τα πρώτα γράμματα με κεφαλαία. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι κάποιοι μεταφρα­στές έχουν αποφασίσει να χρησιμοποιήσουν μικρά γράμματα στην παραπάνω έκφραση. Το έκαναν αυτό επειδή γνώριζαν ότι η εν λόγω φράση δεν δηλώνει πρόσωπο. Ποια είναι λοιπόν η αληθινή φύση του αγίου πνεύ­ματος; Μία υποσημείωση στη Μ. Ν. Κ., με υποσημειώσεις (στην αγγλική) στο Γεν. 1: 2 αναφέρει «Η (Εβραϊκή) λέξη ρουάχ, που αποδίδεται με τη λέξη «πνεύμα» μεταφρά­ζεται επίσης ως «άνεμος», καθώς και με άλλες λέξεις που υποδηλώνουν μία αόρατη ενεργό δύναμη».

Η εταιρία «Σκοπιά» δεν εξαίρεσε από τις κακοδοξίες της ούτε και το Άγιο Πνεύμα. Από παλαιά την ενοχλούσε το θέμα. Ανα­φέρουμε παλαιότερες διδαχές της:
1931, «ΚΙΘΑΡΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ», σελ. 16: Το πνεύμα το άγιον σημαίνει την αόρατον δύνα­μη ή επίδρασιν τού Θεού.

1936, «ΠΛΟΥΤΗ», σελ. 197: Η λέξις πνεύμα δεν σημαίνει ον ή πρόσωπον ή πλά­σμα αλλά την δύναμη τού Ιεχωβά Θεού.

1961, «Αγιασθήτω το όνομά σου», σελ. 269: Είναι αληθές ότι ο Ύψιστος Θεός έχει ένα όνομα δηλαδή Ιεχωβά όπως λέγει σ' αυτόν ο Ψαλμός ΠΓ' 18. Και ο Υιός επίσης έχει ένα προσωπικό όνομα δηλαδή Ιησούς και με το να είναι χρισμένος με άγιο πνεύμα είναι Χριστός ή Κεχρισμένος. Αλλά το άγιον Πνεύμα δεν έχει προσωπικό όνομα. Ο λόγος τούτου είναι ότι το άγιον πνεύμα δεν είναι νοητικό πρόσωπο.

1976, «Το Άγιον Πνεύμα, η δύναμις», σελ. 12: Στην Εβραϊκή, πνεύμα σημαίνει ρουάχ, όμως οι Άγγλοι μεταφραστές το αποδίδουν ως φύσημα, πνοή, θύελλα, άνεμο, ενεργός δύναμις καθώς και πνεύμα.

1988, «Αποκάλυψη το μεγαλειώδες...», σελ. 123: Το μεγάλο πλήθος είναι μέρος της μόνης αληθινά ενωμένης οργανώσεως. Δεν ανακατεύονται σε εθνικιστικά κινήματα...

Δεν είναι διχασμένοι σε αιρέσεις ή θρη­σκεύματα, ώστε να προσφέρουν αλληλο­συγκρουόμενα αγγέλματα, όπως κάνουν οι θρησκείες του λεγόμενου χριστιανικού κόσμου... Δεν κράζουν ότι οφείλουν την σω­τηρία τους στο άγιο πνεύμα επειδή δεν είναι δούλοι κάποιου τριαδικού Θεού.

Στο κείμενο αυτό από την «Αποκάλυψη» της εταιρίας αξίζει ένας ιδιαίτερος σχολια­σμός. Η εταιρία παρουσιάζει τον εαυτό της απευθυνόμενη σε όλους. Γράφει λοιπόν ότι το μεγάλο πλήθος είναι ενωμένοι με την οργάνωση και όχι διχασμένοι σε αιρέσεις ούτε προσφέρουν αλληλοσυγκρουόμενα αγγέλματα... δεν κράζουν ότι οφείλουν τη σωτηρία τους στο Άγιο Πνεύμα, επει­δή δεν είναι δούλοι κάποιου τριαδικού θεού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία κατ' αρχήν δεν είναι οργάνωση, αλλά σώμα Χριστού. Τα της «Σκοπιάς» αλληλοσυγκρουόμενα αγγέλματα είναι προνόμιο της από την αρχή της ιδρύσεώς της έως τώρα. Το πλέον σημαντικό είναι ότι οι χριστιανοί δεν είναι μόνο δούλοι του τριαδικού Θεού, αλλά και αγαπημένα παιδιά Του. Όμως το μεγάλο πλήθος της «Σκοπιάς», αυτά τα πλανεμέ­να αδέλφια μας, είναι πραγματικά δούλοι του «δούλου», τον κύριο τού οποίου δεν μας αποκαλύπτει η εταιρία.

Στη συνέχεια διαβάζουμε:

1998, «Σκοπιά», 15-2-98, σελ. 13: «Όποιος έχει γεννηθεί από τον Θεό δεν εμμένει στην αμαρτία, επειδή το αναπαραγωγικό σπέρ­μα Του (του Ιεχωβά) παραμένει σε αυτόν και αυτό δεν μπορεί να αμαρτήσει επειδή έχει γεννηθεί από το Θεό. Αυτό το ανα­παραγωγικό σπέρμα είναι το άγιο πνεύμα του θεού καθώς επενεργεί σε συνδυασμό με το λόγο του, δίνει στον καθένα από τους 144.000 «μία νέα γέννηση» σε μια ουράνια ελπίδα.

Η εταιρία λοιπόν διδάσκει στους οπα­δούς της και στον υπόλοιπο κόσμο -όταν περνούν οι οπαδοί της από τα σπίτια μας, μέσω των διαφόρων έντυπών της, αλλά και προφορικά-, ότι το Άγιο Πνεύμα δεν είναι Θεός, δεν είναι πρόσωπο. Είναι, κα­τά τη «Σκοπιά», η απρόσωπη δύναμη τού Θεού, κάτι σαν αύρα, σαν θύελλα ή άνε­μος, σαν τον ηλεκτρισμό, ενώ τώρα, στη «Σκοπιά» της 15-12-11, το παρομοιάζει με πυξίδα. Όμως η Αγία Γραφή μας αποκαλύ­πτει, ότι το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός, είναι Πρόσωπο, έχει Εγώ, έχει βούληση. Αυτά όλα χαρακτηρίζουν, ενσυνείδητη υπόστα­ση. Πλήθος είναι τα εδάφια, όπου γίνε­ται φανερή η προσωπικότητα του Αγίου Πνεύματος. Το Άγιο Πνεύμα, διαβάζουμε, στο εδάφιο Ματθ. ΚΗ' 19, συναριθμείται μαζί με τα άλλα δύο πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, στο όνομα του οποίου βαπτίζε­ται κάθε Χριστιανός. Το Άγιο Πνεύμα δι­δάσκει, αναγγέλλει, αποστέλλει, οδηγεί, ακούει (Ιωάν ΙΣΤ' 13). Ρητώς λέγει (Α' Τιμ. Δ' 1). Ερευνά τα βάθη του Θεού (Α' Κορ. Β' 10). Είναι δυνατόν μία απρόσωπη δύναμη να ερευνήσει τα βάθη του Θεού; Μήπως ο «αέρας» της «Σκοπιάς» τοποθετεί επισκό­πους (Πράξ. Κ' 28) ή μήπως η «πυξίδα» της εταιρίας;

Ο Ιησούς Χριστός στο Ματθ. IB' 32 λέ­ει: «Όστις είπη λόγον κατά του Υιού του άνθρωπου θέλει συγχωρηθεί εις αυτόν. Όστις όμως είπη κατά του Πνεύματος τού Αγίου, δεν θέλει συγχωρηθεί εις αυτόν ούτε εν τούτω τω αιώνι ούτε εν τω μέλλοντι».

Ασφαλώς η βλασφημία -και μάλιστα ασυγχώρητη- δεν είναι κάτι που απευθύνε­ται σε μια απρόσωπη δύναμη π. χ. στην θύ­ελλα. Όσο για την παρομοίωση του Αγίου Πνεύματος με τον ηλεκτρισμό, που κάνει η εταιρία, ναι, εάν βάλλει κάποιος το δάκτυ­λο του σε μία μπρίζα ή σε κάποιο καλώδιο που γράφει «Κίνδυνος- Θάνατος», θα καεί, θα πάθει ηλεκτροπληξία δίχως διάκριση. Όμως το Άγιο Πνεύμα δεν είναι μια φυ­σική απρόσωπη δύναμη, αλλά Αυτό που προσεύχεται για μας (Ρωμ. Η' 26), «επειδή το τι να προσευχηθώμεν ως πρέπει δεν ηξεύρομεν, άλλ' αυτό το Πνεύμα ικετεύει υπέρ ημών δια στεναγμών αλαλήτων». Είναι δυνατόν μια απρόσωπη δύναμη όπως ο ηλεκτρισμός ή ο άνεμος να ικετεύουν υπέρ ημών και μάλιστα με στεναγμούς; Ικετεύουν και προσεύχονται τα πρόσωπα και όχι οι δυνάμεις της φύσης ή τα υλικά κτίσματα. Τι προσευχή να κάνει ο ηλεκτρισμός ή η «πυξίδα» της «Σκοπιάς»; Ας προ­βληματιστούν οι αδελφοί μας, οι οπαδοί της εταιρίας, από ποιόν περιμένουν την σωτηρία για ζωή αιώνια. Από τους 144.000 τού «δούλου» ή προτιμούν να ακούσουν την φωνή τού Ιώβ (ΛΓ' 4): «Το Πνεύμα τού Θεού με έκαμε και η πνοή του Παντοδύνα­μου με εζωοποίησε»;

Από το περιοδικό ΔΙΑΛΟΓΟΣ τεύχος 66

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά