ανθρώπων (Κυριακή των Βαΐων) πηγή: Ορθόδοξος Τύπος, 19/3/2010 Ο ΛΥΤΡΩΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Του Πρωτοπρεσβυτέρου Διονυσίου Τάτση Οἱ Ἰουδαῖοι ὑποδέχτηκαν τὸν Χριστὸ στὰ Ἱεροσόλυμα μὲ ζητωκραυγὲς καὶ ἐπευφημίες, γιατὶ τὸν ἔβλεπαν ὡς βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ. Αὐτὸ ἦταν μεγάλη πλάνη. Παρόλο ποὺ ὁ Χριστὸς ποτὲ δὲν μίλησε γιὰ κάτι τέτοιο, ἐκεῖνοι ἔβγαλαν τὸ ἐσφαλμένο τους συμπέρασμα καὶ φυσικὰ μετὰ ἀπὸ λίγες μέρες ἔβγαλαν καὶ τὴν καταδικαστική τους ἀπόφαση..... Ὁ Χριστὸς ἀρνήθηκε νὰ εἰσέλθει στὴν πόλη ὡς μελλοντικὸς βασιλέας, ὡς κοσμικὸς ἄρχοντας. Γι᾽ αὐτὸ «καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου» τοὺς ἔδειξε πὼς δὲν ἦταν αὐτὸς ποὺ περίμεναν. Ἦταν κάτι πολὺ ἀνώτερο. Ἦταν ὁ Σωτήρας καὶ Λυτρωτὴς τῶν ἀνθρώπων. Ἡ ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται.Καὶ στὴν ἐποχή μας ὑπάρχουν πολλοί, ποὺ τὸν Χριστὸ τὸν δέχονται μὲ τρόπο αὐθαίρετο και διαστρεβλωτικό. Κάνουν ἕναν δικό τους Χριστό, σύμφωνο μὲ τὶς περιορισμένες σκέψεις τους, τὶς ἁμαρτωλές τους ἐπιθυμίες καὶ τὶς ἐφήμερες ἐπιδιώξεις τους. Ἀλλ᾽ ἀλίμονο γι᾽ αὐτούς, ὁ Χριστὸς εἶναι αὐτό, ποὺ δὲν θέλουν. Εἶναι ἀξιοπρόσεκτα τὰ ὅσα σημειώνει ἕνας Ἐπίσκοπος σχετικὰ μὲ τὸ θέμα αὐτό: «Ὁ Χριστὸς στὴν πραγματικότητα δὲν εἶναι αὐτός, ποὺ ἐμεῖς θέλουμε, ἀλλὰ αὐτός, ποὺ ἐμεῖς δὲν θέλουμε καὶ οὔτε κἂν τὸ ὑποψιαζόμαστε. Ὁ Χριστὸς εἶναι «Βασιλεὺς εἰρήνης», ἐνῶ ἐμεῖς τὸν θέλουμε ἄρχοντα τοῦ πολέμου. Ὁ Χριστὸς εἶναι «πρᾶος καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ», ἐνῶ ἐμεῖς τὸν θέλουμε τιμωρὸ καὶ ἐκδικητή. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι τὸ ἀντίθετο ἀπ᾽ ὅ,τι ἐμεῖς νομίζουμε. Ἐκεῖνο, ἑπομένως, ποὺ πρέπει νὰ κάνουμε εἶναι ὄχι νὰ κατασκευάζουμε «Χριστοὺς» κατὰ τὶς ἀνάγκες μας καὶ τὶς ἀπόψεις μας, ἀλλὰ νὰ γνωρίσουμε τὸν πραγματικὸ Χριστό, ὅπως αὐτὸς εἶναι». Ὁ Χριστός, σύμφωνα μὲ τὴν ὁμολογία τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος καὶ κάθε ἄλλη ἄποψη εἶναι λαθεμένη, αἱρετικὴ καὶ ἀπορριπτέα. π. Στέφανος Κ. Αναγνωστόπουλος

«Ο Κύριος εγγύς».
Είναι γνωστή χριστιανοί μου η θριαμβευτική είσοδος του Κυρίου μας Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα, λίγες μέρες πριν από το Πάθος Του. Την αναλύσαμε πολλές χρονιές και υπάρχουν τα σχετικά κηρύγματα στη διάθεσή σας.
«Ωσαννά Ευλογημένος ο Ερχόμενος». Αυτό ζητωκραυγάζει ο λαός. Και σε πέντε μέρες ο ίδιος λαός, ο αχάριστος αυτός λαός των Εβραίων, φωνάζει και απαιτεί «Σταύρωσον, Σταύρωσον αυτόν».
Αλλά και μείς όμως, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο επαναλαμβάνομε το ίδιο πράγμα. Σήμερα στην Εκκλησία και αύριο αντιπάθειες και μίση. Μπροστά στον κίνδυνο, στην αρρώστια, στον πειρασμό, στο ατύχημα, σε οποιοδήποτε κατατρεγμό της ζωής μας φωνάζουμε «Παναγία μου», «Χριστέ μου», «Θεέ μου» και άλλα, και σε δυό μέρες, σε τρείς ή και την ίδια μέρα βλαστημάμε τα θεία. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη γρουσουζιά για ένα σπίτι, για μια οικογένεια, για μια εργασία, από το να βλαστημούν οι οικείοι του σπιτιού τα θεία. Και θα είναι και εις βάρος τους και εις βάρος των παιδιών τους. Και εις βάρος σε κάθε τι που θα πιάνουν και θα κάνουν στα χέρια τους. Τέτοιοι είμεθα.
«Ωσαννά Ωσαννά», αλλά χωρίς μετάνοια αληθινή και πνεύμα ταπεινό. Τι θα πει «Ωσαννά»; Θα πει «Δόξα σοι». «Δόξα στο όνομά Σου Θεέ μου», αυτό θα πεί. Σημαίνει όμως και «σώσε μας». «Λύτρωσέ μας». «Ευλόγησέ μας», «έλα να γεμίσεις τις καρδιές μας από ουράνια χαρά, από πνευματική χαρά».

«Ο Κύριος εγγύς».
Εμείς όμως σήμερα αδελφοί μου, θα πάμε στο Αποστολικό Ανάγνωσμα, του Αποστόλου Παύλου που είναι από την Προς την Φιλιππησίους Επιστολή του, Κεφάλαιο 4ο , στίχοι 4-9.
Ενώ στην αρχή βλέπουμε ότι ο Απόστολος Παύλος προτρέπει όλους τους χριστιανούς σε μια κίνηση χαράς, την οποίαν οφείλει να γνωρίσουν όλοι οι άνθρωποι πάνω στη γη μέσα από την επιείκεια και την μακροθυμία ημών των χριστιανών, ευθύς αμέσως στον επόμενο στίχο, στον 5, είναι προειδοποιητικός λέγοντας, «ο Κύριος εγγύς».
Ας δούμε όμως πρώτον τον στίχο 4.
«Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε», μας προτρέπει ο Απόστολος, και συνεχίζοντας μας το ξανασυνιστά λέγοντας «πάλιν ερώ χαίρετε». Σας το λέγω και σας το επαναλαμβάνω. «Να χαίρεστε». «Να είστε πλημμυρισμένοι από τη χαρά του Χριστού». «Να χαίρεστε πάντοτε». Αυτό το «πάντοτε» έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι δεν εξαιρεί χρόνους και καιρούς, περιστάσεις της ζωής και καταστάσεις. Δηλαδή η χαρά πρέπει να βρίσκεται και στην θλίψη και στον πόνο. Στα βάσανα και στις αρρώστιες της ζωής. Στις στεναχώριες και στην εγκατάλειψη. Στην φτώχεια και στις στερήσεις. «Πάντοτε», να χαίρεστε «πάντοτε». Κα να χαίρεστε πολύ περισσότερον όταν αναλογίζεστε τις άπειρες ευεργεσίες του Θεού, σε σας προσωπικώς, και στις οικογένειές σας.
Αυτά μας λέγει ο Απόστολος Παύλος. Γι’ αυτό και θα πρέπει να χαιρόμεθα και μείς όλοι, για την άπειρη αγάπη και μακροθυμία του Θεού, προς όλους ημάς, κακά τα ψέματα, να μην κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλο, κρύβεσαι;, κρύβομαι; - είμαστε όλοι μας γεμάτοι από κακίες, πονηριές, εγωισμοί και άλλα πάθη, και πρώτος εγώ, δεν τον εξαιρώ τον εαυτό μου, πρώτος, να χαιρόμεθα που καταδέχτηκε ο Θεός να μας ξανακάμει παιδιά Του και να μας χαρίσει την υιοθεσία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να χαιρόμεθα όταν μέσα από την αληθινή μετάνοια απολαμβάνουμε την χάρη της αφέσεως των αμαρτιών στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.
Και η χαρά μας να είναι ανέκφραστη, ασυγκρίτως πολύ περισσότερη όταν κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων. Έχετε τα σκιρτήματα της χαράς, του Αγίου Πνεύματος; Τώρα που κοινωνήσαμε ων Αχράντων Μυστηριών; Φτερουγίζει μέσα μας η χαρά του Παναγίου Πνεύματος; Έχουμε κατάνυξη;
Και είθε να μας πλημμυρίζει αυτή η χαρά, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ιδιαιτέρως στην καταπολέμηση των παθών μας όταν αυτά τα νικούμε και τα καταβάλουμε. Στην τήρηση την πιστή των Ευαγγελικών εντολών. Στην κρυφή ελεημοσύνη. Στην πραότητα και στην ειρήνη. Στην προσευχή και στην μελέτη και στις τόσες τόσες άλλες αρετές.
Το πιο σπουδαίο όμως απ’ όλα είναι ότι πρέπει να χαιρόμεθα όταν πάσχουμε για την αγάπη του Χριστού. Τώρα ποιος πάσχει; Δεν ξέρω ποιος πάσχει!
Για να γίνει όμως αυτό αδελφοί μου, η χαρά του Χριστού μας πρέπει να γίνει μια ζωντανή πραγματικότητα, μέσα στις καρδιές μας. Πρέπει από μέσα μας να αποβάλουμε το μίσος και την κακία. Την εχθρότητα και την αντιπάθεια. Την λέξη αντιπάθεια την επαναλαμβάνω δυό φορές. Γιατί αντιπαθούμε πότε τον έναν και πότε τον άλλον. Το βλέπω αυτό να διακατέχει και την δική μου καρδιά. Όπως επίσης ότι είμεθα γεμάτοι πλημμυρισμένοι από φθόνο. Και από αντιζηλεία, και από υποψία, και από μνησικακία και από εκδίκηση. Και από κάθε αποστροφή προς τον πλησίον για τον άλφα - βήτα λόγον όταν αυτός μας πειράζει.
Σας τα λέω αυτά απ’ την πείρα μου. Απ’ την πείρα την δική μου. Γι’ αυτό και ο πάσχων Απόστολος Παύλος συνιστά ευθύς αμέσως σε όλους μας στον επόμενο στίχο πέντε τα εξής. Για το πώς θα νικήσουμε όλα αυτά τα πράγματα. «Το επιεικές ημών γνωσθήτω πάσιν ανθρώποις διότι εγγύς ο Κύριος». Δηλαδή την επιείκειά σας, την ανεξικακία σας, την πραότητά σας είθε να την γνωρίσουν όλοι οι άνθρωποι διότι «ο Κύριος εγγύς». Η επιείκειά σας νάναι τόσο πολύ μεγάλη, και να περισσεύει τόσο πολύ, ώστε να γίνει γνωστή, να διαδοθεί δηλαδή σε όλους τους ανθρώπους που κατοικούν πάνω στη γή, πιστούς και απίστους. Η χριστιανική σας καλοσύνη και όχι ο ουμανισμός, - εγώ λέει είμαι ανθρωπιστής, λέει ο άλλος, δεν σε θέλουμε ανθρωπιστή, σε θέλουμε με χριστιανική καλοσύνη, με χριστιανική αγάπη, έτσι σε θέλουμε – και αυτό να εξασκείται με τόση τελειότητα, και να πάρει τέτοια έκταση, ώστε να καταστεί το φωτεινό παράδειγμα προς όλους.
Είστε «φως Χριστού». Και το «φως Χριστού», όπως ακούσαμε σε όλες τις βραδινές προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες, «Φως Χριστού φαίνει πάσι». Δηλαδή, φωτίζει όλους. «Υμείς εστέ το φως του κόσμου», διακήρυξε ο Χριστός. Τι θα πεί αυτό, θα πεί ότι «από μένα» λέγει ο Κύριος, «που είμαι το αληθινόν φως, γίνεστε και σείς φως σε ολόκληρον τον κόσμον». Άρα από σας πρέπει να φωτίζονται και να διδάσκονται οι συνάνθρωποί σας.
Λέμε συχνά «Να φωτισθεί το παιδί μου». Εσύ, και σύ, τι κάνεις για να φωτισθεί το παιδί σου, τι κάνω εγώ; Πόσο ματώνουν τα γόνατά μας; Για να φωτισθεί το παιδί μας; Να φωτισθεί το γειτονόπουλο. Να φωτισθούν τα παιδιά του κόσμου; Πόσο αγρυπνούμε; Πόσο νηστεύουμε; Πόσο υπομένουμε;
Και ο λόγος που πρέπει ολόκληρη η ανθρωπότητα να γνωρίσει την χριστιανική μας επιείκεια και καλοσύνη, την χριστιανική μας πραότητα και ανεξικακία, είναι το «ο Κύριος εγγύς».
Αυτή η ρήσις «ο Κύριος εγγύς», έχει πάρα πολλές ερμηνείες. Θα πούμε την πρώτη, η οποία αναφέρεται στον λειτουργικό χρόνο. Αυτό θα πει ότι όλα γίνονται τώρα, αυτή τη στιγμή, σήμερα. Οι θεολόγοι μπορεί να μας το εξηγήσουν με περισσότερα λόγια.
Σήμερον εισέρχεται ο Κύριος εις τα Ιεροσόλυμα επί πώλου όνου καθήμενος. Για τη σημερινή ημέρα.
Σήμερον κρεμάται επί ξύλου για τη Μεγάλη Παρασκευή.
Η Παρθένος σήμερον τον Υπερούσιον τίκτει, για τα Χριστούγεννα.
Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον, για τον Ευαγγελισμό.
Επεφάνη σήμερον τη οικουμένη, για τα Θεοφάνεια.
Σήμερον σωτηρία τω κόσμω εγένετο, ότι ανέστη Χριστός ως Παντοδύναμος.
Πάσχα ιερόν ημίν σήμερον αναδέδεικται, για τις ημέρες του Πάσχα και της Αναστάσεως,
αυτά και άλλα πολλά για να μη μακρυγορούμε για όλες τις Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές.
Άρα σήμερα πρέπει να γνωρίζουν και να γνωρίσουν οι συνάνθρωποί μας τη μακροθυμία μας, και την επιείκειά μας, και πρώτος εγώ θα προσπαθήσω, απ’ αυτή τη στιγμή, αυτό το πράγμα να σας το γνωρίζω.
Η Δευτέρα ερμηνεία είναι το «ο Κύριος εγγύς», μας λέγει ότι ο Χριστός είναι κοντά μας, είναι μέσα μας, και πάντοτε πρόθυμος στο να μας δυναμώνει και να βοηθεί στην κατόρθωση, μιας οποιασδήπορε αρετής, διότι «άνευ εμού, ου δύνασθε ποιείν ουδέν», βεβαιώνει ο ίδιος, και στην πιστή τήρηση μιας οποιασδήποτε Ευαγγελικής εντολής.
Η τρίτη ερμηνεία αναφέρεται στην Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου, και η
τετάρτη στο θάνατο μας.
Έτσι «ο Κύριος εγγύς», δείχνει ότι πλησιάζει η ώρα ή που θα πάμε εμείς να συναντήσουμε τον Δίκαιο και Κριτή Κύριόν μας, με τον θάνατόν μας; Ή που ο Κύριος θα έρθει σε μας με τη Δευτέρα του Παρουσία, πράγμα που το βλέπω λίγο πολύ μακρύ. Αλήθεια όμως, αφού όλα γίνονται σήμερα, και αφού υπάρχει η πιθανότης και σήμερα να πεθάνουμε, - αν πεθάνω εγώ σήμερα, τι λόγο θα δώσω στον Θεόν; Το είπα και την περασμένη Κυριακή. Κι αν πεθάνεις και συ, και συ; Τι θα πείς στο Θεό; Τι θα Του πείς στο Θεό για το πρωί, για χθές, για προχθές, για αντιπροχθές, και ούτω κάθε εξής, τι θα του πείς; Τι θα Του πώ; Ποια θα είναι η απολογία μου; Άραγε Άγγελοι και Αρχάγγελοι θα έρθουν να παραλάβουν την ψυχή μας, ή μήπως οι δαίμονες; Δυστυχώς δεν έχουμε αληθινή μετάνοια, για να έρθουν να μας παραλάβουν οι χοροί των Αποστόλων, οι χοροί των οσίων και των ιεραρχών, οι χοροί των αγίων μεγάλων μαρτύρων, και πολύ περισσότερο η Υπεραγία Θεοτόκος; Άπαγε της βλασφημίας. Αλλά «ζεί Κύριος ο Θεός». «Οικτίρμων ο Κύριος, μακρόθυμος και πολυέλαιος, ουκ εις τέλος οργισθήσεται, ουδέ εις τον αιώνα μηνιεί», μας έψαλε στα τυπικά η Εκκλησία.
«Ο Κύριος» λοιπόν, «εγγύς».
Το βεβαιώνει και ο ίδιος σε κάποιο άλλο σημείο της Αγίας Γραφής, στην Ιερά Αποκάλυψη, όταν ο Χριστός μας βεβαιώνει και μας λέγει «ιδού ίσταμαι επί την θύραν και κρούω». Ίσταμαι, λέει, στέκομαι δηλαδή, στέκομαι τώρα. Στέκομαι σήμερα μπροστά στην πόρτα της καρδιάς σου, και την κρούω, την κτυπάω, την κτυπώ όμως διακριτικά. Εάν μου ανοίξεις θα εισέλθω, και τότε θα δειπνήσω μαζί σου και θα σου στήσω μεγάλο πανηγύρι, πανηγύρι χαράς και ευφροσύνης. Άραγε θα μου ανοίξεις; Ερωτά ο Κύριος. Θα μου ανοίξεις;
Γι’ αυτό καλόν θα είναι από σήμερα το βράδυ που αρχίζει η Μεγάλη Εβδομάδα, και η Εβδομάδα των Παθών, των φρικτών Παθών του Κυρίου μας, να ρωτήσουμε τον εαυτό μας. Να ρωτήσουμε την καρδούλα μας την πληγωμένη. Να ρωτήσουμε την ψυχή μας την κατακομματιασμένη από την αμαρτία.
Ανοίγεις ψυχή μου για τον Χριστό που σου κτυπάει την πόρτα;
Ανοίγεις για ο λόγο Του;
Ανοίγεις για το Ευαγγέλιό Του;
Ανοίγεις για να κάνεις υπακοή;
Ανοίγεις για να ταπεινωθείς;
Ανοίγεις για να πεις «τέρμα η αμαρτία, από σήμερα Χριστέ μαζί Σου. Το κάμεις αυτό;

«Ο Κύριος εγγύς».
Τι θα διαλέξουμε, το θάνατο ή την αιώνια ζωή; Τη φρίκη της Κολάσεως ή την χαρά της Βασιλείας των Ουρανών; Εμείς διαλέγουμε. Εμείς. Εμείς αποφασίζουμε. Εμείς. Εμείς θα κριθούμε για τις καλές ή τις κακές επιλογές μας.
Πολλές φορές αναρωτιέμαι, την δική μου την καρδιά, δεν την κτυπάει ο Θεός; Ασφαλώς και την κρούει. Με διάκριση όπως είπα. Με ευγένεια. Με καλοσύνη.
Γιατί όμως δεν την ακούω; Γιατί δεν ακούω αυτό το κτύπημα στην καρδιά μου που μου κάνει ο Θεός; Γιατί είμαι κουφός! Με έχουν κάνει κουφό τα πάθη μου και προπαντός ο εγωισμός μου. Ναι, ο εγωισμός μου. Εσείς δεν ξέρω αν έχετε. Ας μην κρυβόμαστε όμως πίσω απ’ το δάχτυλο, κανένας δεν κρύβεται. Είμαστε κουφοί από τα πάθη μας. Και κάτι άλλο, ο Χριστός είναι μέσα μου, «ο Κύριος εγγύς» λέει. «Ίσταμαι». Στέκομαι. Είμαι πλασμένος κατ’ εικόνα Θεού και καθ’ ομοίωσιν. Άρα είναι μέσα μου. Μέσα μου είναι ο Θεός. Μέσα μου είναι ο Χριστός. Μέσα μου είναι η Θεία Του Χάρη.
Γιατί όμως δεν Τον βλέπω; Γιατί δεν Τον βλέπω μέσα μου; Γιατί με έχουν τυφλώσει τα πάθη μου, οι αδυναμίες μου, οι κακίες μου και γενικά οι αμαρτίες μου. Όμως ο Θεός αμαρτωλούς ήλθε να σώσει, «ών πρώτος ειμί εγώ». Ο πρώτος των αμαρτωλών είμαι εγώ. Και δεν κάνομε τώρα εδώ ταπεινολογίες και ταπεινοσχημίες. Να πούμε κάτι απλό. Αυτό το είπε ο Απόστολος Παύλος για τον εαυτόν του. Αν ο Απόστολος Παύλος είπε ότι είναι ο πρώτος των αμαρτωλών, εγώ τι θα πω ότι είμαι; Δεν πρέπει να πω ότι είμαι πιο κάτω απ’ τον Παύλο; Εσύ δεν πρέπει να πεις ότι είσαι πιο κάτω απ’ τον Παύλο; Πρέπει να το πείς! Και κάτι άλλο. Που λέει το Άγιον και Ιερόν Ευαγγέλιον. Εάν όλα όσα λέει το Άγιον και Ιερόν Ευαγγέλιον, τα φτιάξουμε, - τα φτιάχνουμε; εγώ δεν τα φτιάχνω! εσύ τα φτιάχνεις; εσύ, εσύ, εσύ, τα κάνετε; τα εφαρμόζουμε δηλαδή όλα όσα έχει μέσα το Ευαγγέλιο; ποιός τα εφαρμόζει; ποιός μπορεί να διακηρύξει ότι τα εφαρμόζει; - τι λέει ο Κύριος; και αν όλα τα εφαρμόσετε, αν, τότε θα λέτε ότι είστε «αχρείοι δούλοι». Προσέξτε τι φράση χρησιμοποιεί ο Κύριος. «Αχρείος». Επομένως λοιπόν εγώ είμαι αχρείος. Άρα και ο καθένας από μας που δεν εφαρμόζει τον Ευαγγελικόν λόγον όπως πρέπει, πρέπει να είναι τρείς φορές, χίλιες φορές αχρείος. Αφού όταν τα εφαρμόσουμε όλα πρέπει να λέμε ότι είμαστε αχρείοι δούλοι.

«Ο Κύριος εγγύς».
Γι’ αυτό και «το επιεικές ημών γνωσθήτω πάσιν ανθρώποις». Και θα το πετύχουμε με την χάριν του Θεού, - «άνευ εμού δύνασθε ποιείν ουδέν», είπαμε – και με αυτά που συνιστά ο Παύλος στους παρακάτω στίχους, τους οποίους βέβαια δυστυχώς δεν έχουμε το χρόνο να αναλύσουμε διότι ήδη πέρασε η ώρα και σας εκούρασα. «Μηδέν μεριμνάτε» λέγει. Μη πνίγεσθε στις μέριμνες αυτής της πρόσκαιρης ζωής, αλλά όλα τα προβλήματά σας, να τα αναφέρετε με την προσευχή σας την δακρύβρεκτο και την εν μετανοία στο Θεό. Και το πιο σπουδαίο απ’ όλα, τ’ ακούσατε πιστεύω, και πρέπει να σας έκανε εντύπωση, τι είπε ο Παύλος, «όσα εστίν αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, όσα εύφημα, ή τις αρετή και ή τις έπαινος, ταύτα λογίζεσθε. Ταύτα πράττετε.» Αυτά να σκέπτεσθε. Και αυτά να πράττετε. Κάθε μέρα, κάθε στιγμή και τώρα.

Αδελφοί μου, λόγια και πράξεις, πρέπει να γίνουν ένα πράγμα στη ζωή μας. Διότι ο Κύριος εγγύς.
Αμήν