Στη Μεγάλη Εβδομάδα

Στη Μεγάλη Εβδομάδα

Των Βαΐων - Οι ζητωκραυγές

Εικόνα εντυπωσιακή. Καθαρό πρωινό. Στην μεγάλη πόλη όλοι έχουν βγει να απολαύσουν τη λιακάδα της άνοιξης. Άλλοι αμέριμνοι περπατούν, άλλοι συζητούν για τα τρέχοντα και τα αιώνια, μητέρες χαίρονται την ομορφιά της φύσης, παιδιά παίζουν ευχαριστημένα. Τίποτε δεν φαίνεται ικανό να διαταράξει την αμεριμνησία του κόσμου. Όμως, σαν από κάπου μακριά, μα και ταυτόχρονα τόσο κοντά, αρχίζει να ακούγεται μια υπόκωφη βοή. Στην αρχή κανείς δεν μπορεί να διακρίνει τι λέγεται, όμως όταν οι ήχοι πλησιάζουν, μαζί και οι πρώτοι δρομείς, τότε τα λόγια ακούγονται πια ξεκάθαρα.

Είναι ο Μεσσίας, ο βασιλιάς του κόσμου, που έρχεται στην πόλη του θριαμβευτής, καθισμένος επί πώλου όνου. Τον συντροφεύουν οι επιτελείς του, εκείνοι οι φτωχοί και καταφρονεμένοι., όλοι όσοι άκουσαν το "μακάριοι" στο Όρος, όλοι όσοι Τον ακολούθησαν στην πορεία των θαυμάτων, όλοι όσοι μαγεύτηκαν από τη δύναμη των λόγων Του, όλοι όσοι τον είδαν να ανασταίνει το Λάζαρο. Ήταν σίγουροι, ότι είχαν βρει Αυτόν που επιθυμούσαν, Αυτόν που θα τους έδινε την ελευθερία, Αυτόν που θα τους βοηθούσε να ξαναφέρουν τη δύναμη της Ζωής στον Κόσμο.

Και κανένας από τους κατοίκους της πόλης, που εκείνο το πρωινό απολάμβαναν τις ακτίνες της άνοιξης, δεν έμεινε ασυγκίνητος μπροστά στους ήχους του "Ωσαννά", μπροστά στο θέαμα ένας βασιλιάς να συντροφεύεται όχι από πάνοπλους υπηρέτες, αλλά από ανθρώπους που το μόνο τους όπλο ήταν η αγάπη και η ελπίδα της μεταμόρφωσης του κόσμου, από κόσμο αδικίας, επιβολής των συμφερόντων των ισχυρών, εκμετάλλευσης, σε κόσμο αληθινής κοινωνίας, ελευθερίας από τις ανάγκες, κόσμο που ο Θεός και ο άνθρωπος συμφιλιωμένοι, ξανά θα πορεύονταν μαζί μέχρις εσχάτων της γης!

Αυθόρμητη η ζητωκραυγή, αυθόρμητο το κόψιμο των κλαδιών των φοινίκων, όπλα πια γίνονταν τα βάγια, όπλα ειρήνης, όπλα καινούριας ζωής, όπλα πιο ισχυρά και από τη δυνατότερη πολεμική μηχανή, γιατί ήταν όπλα του μέσα ανθρώπου, τα όπλα της δίψας της ανθρώπινης φύσης για την αφθαρσία, τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Και σ' αυτόν το νέο κόσμο, όλοι στρώνουν τα ιμάτιά τους, μοιράζονται με τον Αρχηγό της Ζωής ό,τι πιο πολύτιμο έχουν, του προσφέρουν την καρδιά τους!

Δεν θα κρατήσει για πολύ αυτό το ανοιξιάτικο όνειρο. Γρήγορα οι ζητωκραυγές θα γίνουν αρές. Γρήγορα οι άρχοντες του άλλου κόσμου, εκείνου που η προπαγάνδα βαφτίζεται "αλήθεια", εκείνου που η δύναμη του ισχυρού βαφτίζεται "δικαιοσύνη", εκείνου που η τυραννία βαφτίζεται "φιλελευθερισμός", εκείνου που το χρήμα βαφτίζεται "ανθρώπινο δικαίωμα", εκείνου που τα όπλα του πολέμου βαφτίζονται "ανθρωπιστική παρέμβαση", θα κρίνουν πως "συμφέρει έναν υπέρ του λαού απολέσαι". Και θα το πετύχουν, θα επιβάλουν τη δική τους τάξη. Και όπως θα πει ο ποιητής "Όπου ακούω για τάξη, ανθρώπινο κρέας μου μυρίζει".

Περισσότερα από 2000 χρόνια τώρα οι εκάστοτε εκφραστές της παγκόσμιας τάξης πνίγουν τέτοια ανοιξιάτικα πρωινά στη δική τους δύναμη. Όμως, όπως τίποτα τελικά δεν μπόρεσε να κρατήσει στον τάφο τον Αρχηγό της Ζωής, έτσι και η κάθε νέα τάξη πραγμάτων, πιστό αντίγραφο κάθε παλαιάς, θα βρίσκει την ανατροπή της σ' εκείνη την μυριόστομη ζητωκραυγή "Ωσαννά". Γιατί η αντίσταση και η ελπίδα είναι εσωτερική υπόθεση του καθενός από μας. Όσων επιμένουν να αντιστέκονται. Κι είναι πολλοί αυτοί! Και θα κρατούν πάντοτε. Γιατί τα βάγια και η άνοιξη, όσο κι αν αργούν, πάντοτε θα έρχονται. Αρκεί η κάθε τάξη, να μην μπορέσει να διαλύσει το μέσα μας. Η επιλογή δική μας!

Μεγάλη Δευτέρα - Ο Νυμφίος

Ο έρωτας είναι το σήμα κατατεθέν της εποχής μας. Όπου κι αν σταθεί κανείς, όπου κι αν βρεθεί, γι' αυτόν θ' ακούσει να μιλάνε. Τραγούδια, ταινίες, θέατρο, λογοτεχνία, διαφημίσεις, μικροί, μεγάλοι, ζωγραφική και μαγειρική, τον έρωτα υμνούν, τα πάθη του έρωτα περιγράφουν, την μυστηριώδη δύναμη που έλκει τους ανθρώπους και τους κάνει να μην μπορούν να ζήσουν ο ένας χωρίς τον άλλο. Τόσο που να αναρωτιέται κανείς, αν όντως η ύπαρξή μας δεν μπορεί με άλλο τρόπο να σταθεί, να ζήσει. Γιατί ο έρωτας προβάλλεται ως ο μοναδικός τρόπος ζωής.

Ο άλλος είναι εκείνο το ιδιαίτερο στοιχείο που λείπει, το συμπλήρωμα, το μισό. Και χωρίς το μισό ο άνθρωπος δεν μπορεί να νιώσει ολόκληρος και πληρωμένος βιωματικά. Γι' αυτό όλοι σχεδόν οι άνθρωποι βρίσκονται σε μια διαρκή αναζήτηση του άλλου, προσπαθούν να καλύψουν το κενό που αισθάνονται μέσα από την κοινωνία με το πρόσωπο του άλλου. Αυτή η δίψα για κοινωνία είναι τελικά ένα από τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου, υποδηλώνει την αυτοσυνειδησία του ανθρώπου και την ετερότητα, μια ετερότητα που δεν μπορεί να νοηθεί, παρά μόνο σε αναφορά με το πρόσωπο του άλλου.

Αυτή την αγάπη και την αναζήτηση του άλλου προβάλλει η Εκκλησία μας αυτές τις μέρες, πέρα από οτιδήποτε. Ο Νυμφίος Χριστός είναι εκείνος ο αλλιώτικος Άλλος, ο οποίος πλησιάζει εν τω μέσω της νυκτός, στέκεται έξω από την πόρτα της καρδιάς μας, κτυπά και περιμένει να του ανοίξουμε. Περιμένει να τον αφήσουμε να μπει στην καρδιά μας, να την πληρώσει και να μας δώσει εκείνη τη γνησιότητα καρδιάς, αισθημάτων και αιωνιότητας, να μας δώσει το έπαθλο του έρωτά του, που δεν είναι άλλο από τη σωτηρία!

Μακάριος όποιος του ανοίξει. Γιατί θα μάθει πώς κοινωνεί τη ζωή. Και η ζωή δεν κοινωνείται με τα πάθη, αλλά με το πάθος, δηλαδή με τη θυσία για τον άλλο. Κι είναι εκείνος ο πρώτος Άλλος, ο οποίος υπέστη το πάθος για την ξεχωριστή ύπαρξη του καθενός από μας. Και μας δείχνει το δρόμο. Ότι δεν μπορείς να κοινωνήσεις γνήσια με τον άλλο, δεν μπορεί ο άλλος να γίνει το συμπλήρωμά σου, ούτε εσύ το δικό του, αν δεν υποστείς το πάθος.

Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται μέσα στην αμαρτία, αλλά με τη θυσία του εγωισμού και της κακίας. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με το συμφέρον, αλλά με την αγάπη που υπερβαίνει το συμφέρον. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με την γαστριμαργία του καταναλωτισμού, αλλά με την εγκράτεια και τη νηστεία. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με τη δουλεία στους διαμορφωτές του νου, αλλά με την ελευθερία νου και ψυχής. Κοινωνία δεν επιτυγχάνεται με λεκιασμένη συνείδηση, αλλά με μετανοημένη πορεία.

Αυτός ο Άλλος έρχεται ξανά και ξανά στη ζωή μας. Δεν είναι μόνο το Πάσχα. Ξέρει ότι η καρδιά μας δεν έχει και πολλά περιθώρια ανοίγματος, αλλά επιμένει. Επιμένει με τη φλόγα του ερωτευμένου, ο οποίος υπερνικά κάθε εμπόδιο προκειμένου να φτάσει στο πρόσωπο που αγαπά. Και αφιερώνει "όττω έραται" το πάθος Του και περιμένει τη δική μας δίψα για γνήσια κοινωνία. Κι όπως ο ερωτευμένος ξεκινά έστω από μια απλή ματιά ή ένα χαμόγελο του προσώπου που αγαπά, έτσι κι ο Νυμφίος θέλει ένα μικρό τόπο στην καρδιά μας. Για να την κάνει να πλημμυρίσει από μια γεύση διαφορετική. Τη γεύση της Βασιλείας Του.

Μεγάλη Τρίτη - Ο Χρήσιμος

Χαρίσματα έχει ο κάθε άνθρωπος, άλλος πολλά, άλλος λίγα. Ο κόσμος σήμερα τα λέει προσόντα. Είναι το κλειδί για τη επιτυχία του ανθρώπου. Χωρίς αυτά κανείς δεν μπορεί να εργαστεί, δεν μπορεί να ζήσει, δεν μπορεί να δημιουργήσει μια επιτυχημένη οικογένεια, να είναι ευυπόληπτος πολίτης στην κοινωνία. Και είναι αυτά τα χαρίσματα - προσόντα ενδεικτικά μόρφωσης του ανθρώπου, ενδεικτικά χαρακτήρα και συναισθηματικού κόσμου, ενδεικτικά νοημοσύνης, ενδεικτικά εξωτερικής εμφάνισης.

Η πραγματικότητα σήμερα συνηγορεί υπέρ ενός χαρίσματος, αυτού του φαίνεσθαι. Αρκεί να φαίνεται ο άνθρωπος όμορφος, αρκεί να φαίνεται ο άνθρωπος δημαγωγός, αρκεί να φαίνεται τίμιος, αρκεί να φαίνεται ότι είναι κάτι. "Ό,τι δηλώσεις, είσαι", έλεγαν κάποτε. Η κοινωνία του έχειν όμως σήμερα έχει παραφράσει το αξίωμα και το έχει κάνει "Είμαι ό,τι φαίνομαι". Δεν έχει σημασία αν κανείς είναι και πραγματικά ό,τι φαίνεται. Αρκεί να φαίνεται.

Από κει και πέρα θριαμβεύει ο χρήσιμος άνθρωπος. Αν κανείς μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες στους ισχυρούς της κοινωνίας, αν κανείς μπορεί να υποκρίνεται τόσο θαυμάσια ώστε να μην αποκαλύπτει τα πραγματικά του χαρίσματα, αν κανείς δημιουργεί άλλη εικόνα για τον εαυτό του από ό,τι είναι, αλλά κυρίως αν κανείς δεν θίγει τα κακώς κείμενα της κοινωνίας, αν προβάλλει την συντήρηση και την υποταγή ως αξίωμα ζωής και πρότυπο στάσης, τότε είναι ο άνθρωπος που θα προχωρήσει στην κοινωνία.

Ο χρήσιμος είναι το ιδανικό του σήμερα. Ακόμα και στην Εκκλησία το χρήσιμο Χριστό προτιμάμε. Αυτόν που μας βολεύει. Αυτόν που μας υπόσχεται χαρά και ευτυχία, έστω και στην άλλη ζωή, αυτόν που δεν μας αφήνει να αποφασίζουμε μόνοι μας, αλλά αποφασίζει πριν από μας για μας. Αυτόν που μας κάνει να ενδιαφερόμαστε μονάχα για ό,τι μας συμφέρει.

Απέναντι στον χρήσιμο άνθρωπο του σήμερα, αποστεωμένο από αγάπη και προσφορά και ενταγμένο μέσα σ' ένα ατέλειωτο παιχνίδι δημόσιων σχέσεων, υπάρχει ο άνθρωπος που δεν έχει προσόντα, αλλά χαρίσματα. Αυτός που έχει τάλαντα από το Θεό και τα προσφέρει από αγάπη στους άλλους. Αυτός που είναι άχρηστος για την νοοτροπία των πολλών, γιατί δεν συμβιβάζεται με την πνευματική ανελευθερία, με την μιζέρια του καταναλωτισμού, που δεν μπαίνει στο παιχνίδι του συμβιβασμού αξιών, ιδεών, τρόπου ζωής. Αυτός που ξέρει με τι τον έχει προικίσει ο Θεός και δεν τα κρατά για τον εαυτό του, ούτε τα θάβει στο χώμα της κακίας, των παθών , της με κάθε μέσο επιβίωσης, αλλά τα καρποφορεί με ταπείνωση, με επίγνωση και με πνεύμα διακονίας.

Στον χρήσιμο Χριστό του κόσμου, αυτόν που βολεύει γιατί δεν έχει τη μάχαιρα της αγάπης, της προσφοράς και της θυσίας, αυτόν που δεν θίγει τα συμφέροντα των ισχυρών, η Εκκλησία αντιπαραθέτει τον "άχρηστο" Χριστό. Αυτόν που γονιμοποιεί τα χαρίσματα του καθενός, χαρίζει την ελευθερία και, κυρίως, δεν βολεύεται με την αμαρτία, την κάθε λογής. Αυτόν που δεν ζητά τυπικότητα, συμβιβασμό, υπηρεσίες, αλλά γνησιότητα, αγάπη και θυσία. Αυτόν που έρχεται να σταυρωθεί και να αναστηθεί, ως πράξη έσχατης ταπείνωσης και προσφοράς όλων Του των χαρισμάτων, Αυτόν που έρχεται να βάλει μάχαιρα και όχι βόλεψη. Τον δικό της, αληθινό Χριστό!

Μεγάλη Πέμπτη - Ο Μυστικός

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από μια διαρκή λογοδιάρροια. Όπου και να σταθεί και να βρεθεί κανείς λόγο ακούει, λόγο στα ΜΜΕ, λόγο στην πολιτική, λόγο στον αθλητισμό, λόγο στην τέχνη, λόγο και στην Εκκλησία. Η ποιότητα του εκφερόμενου λόγου είναι συνήθως προβληματική και αμφίβολη, αναφέρεται στην καθημερινότητα και το τελικό βεληνεκές του λόγου δεν μπορεί να ξεπεράσει την μιζέρια του σήμερα.

Το δικαίωμα λόγου και έκφρασης είναι αυτονόητο στην δημοκρατική και πλουραλιστική κοινωνία μας και θεωρείται αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. Κανείς δεν μπορεί να το περιορίσει και ούτε θα ήταν σωστό. Εδώ εξακολουθεί να ισχύει το απόφθεγμα πνευματικής ανεκτικότητας του Βολταίρου: "Δεν συμφωνώ με τίποτα από όσα λες, θα υπερασπίζω όμως, και με το τίμημα της ζωής μου ακόμη, το δικαίωμά σου ελεύθερα να λες όσα πρεσβεύεις".

Είναι αυτονόητο πως η Εκκλησία δεν θεωρεί πως πρέπει να υπάρχει περιορισμός στο δικαίωμα του ανθρώπου να εκφέρει λόγο και να έχει σκέψη. Ενίοτε όμως η Εκκλησία κάνει λόγο για μια εκούσια παραχώρηση του δικαιώματος του λόγου, ενίοτε η Εκκλησία συστήνει στον άνθρωπο τη σιωπή ως μέσο γνήσιας επικοινωνίας με το Θεό και το συνάνθρωπο, ως αφορμή για να αφουγκραστεί ο άνθρωπος τον εσωτερικό του κόσμο και να πιαστεί από τις άκρες των αισθημάτων του, τα οποία συνήθως η άκρατη λογοδιάρροια καταπνίγει.

Ο Χριστός καθ' όλη τη διάρκεια της επίγειας δράσης Του κήρυττε, χρησιμοποιούσε το λόγο ως Λόγος του Θεού. Στο κρισιμότερο σημείο της παρουσίας του στον κόσμο όμως απέφυγε να μιλήσει. Στη Γεθσημανή άφησε τους μαθητές μόνους τους και πήγε να προσευχηθεί στο Θεό - Πατέρα Του. Στην ανάκριση του Πιλάτου ήταν σιωπηλός, "ουδέν απεκρίνατο, ώστε θαυμάζειν τον ηγεμόνα λίαν". Και το αυτό στο Σταυρό, στους ονειδισμούς των Ιουδαίων και στις προτροπές τους να κατεβεί από το Σταυρό για να τον πιστέψουν, η σιωπή ήταν η απάντησή Του.

Είναι μια προτροπή η στάση αυτή του Χριστού, την οποία η Εκκλησία την επιδοκιμάζει και εφαρμόζει στην νηπτική άσκηση της ιστορίας της. Όταν μιλά κανείς διαρκώς, δεν έχει τη δυνατότητα να σταθεί και ν' ακούσει τον εαυτό του, γιατί ο λόγος παίρνει συνήθως το χαρακτήρα της αυτοδικαίωσης, μιας διαρκούς απολογίας απόψεων, ιδεών, κινήτρων πράξεων. Βέβαια ο λόγος είναι η κατεξοχήν λειτουργία της επικοινωνίας και κοινωνίας, ωστόσο η κατάχρησή του αναιρεί αυτή τη δυνατότητα, γιατί δεν αφήνει περιθώρια να ακούσει κανείς τον Άλλο, είτε αυτός είναι η συνείδηση του ανθρώπου, είτε ο συνάνθρωπος, είτε η κοινωνία.

Χρειάζεται εκείνη η μυστική θεώρηση των πραγμάτων, που βασίζεται στην λαλούσα σιωπή. Στην κακία του κόσμου, στην ύβρη και την περιφρόνηση, στον ακατάσχετο ακτιβισμό, η σιωπή της προσευχής, η σιωπή της υπομονής, η σιωπή της αγάπης δίνει το μυστικό εκείνο νόημα του Ουρανού. Ιδίως στις μέρες μας, τις τόσο πολύβουες και ελάχιστα νηπτικές.

Μεγάλη Παρασκευή - Ο Ιεροεξεταστής

Γιατί ήρθε ο Χριστός στον κόσμο; Γιατί τελικά σταυρώθηκε; Είναι Θεός ή δεν είναι; Μήπως ήταν απλώς ένας πολύ καλός άνθρωπος, που δημιούργησε ένα ωραίο φιλοσοφικό και ιδεολογικό σύστημα, στο όνομα του οποίου έγιναν τελικά ο μεγαλύτερες αδικίες του κόσμου;

Αυτές είναι απόψεις που ακούγονται κατά καιρούς για το πρόσωπο του Χριστού. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά στην πράξη, για το μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας ο Χριστός βιώνεται ως μια ευχάριστη παρένθεση στην καθημερινότητα, ως μια φολκλορική επιβίωση παλαιών εθίμου και ενός πολιτισμού που φαινομενικά συγκινεί, στην ουσία δεν αγγίζει όμως τις ζωές μας. Βιώνουμε έναν ακίνδυνο Χριστό, ο οποίος δεν μπορεί να μεταμορφώσει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα πράγματα, γιατί στην ουσία δεν έχουμε την τόλμη και το θάρρος να επιχειρήσουμε μεγάλες αλλαγές στη ζωή μας.

Ο Ντοστογιέφσκυ, στο βιβλίο του Αδελφοί Καραμαζόφ, βάζει στο στόμα ενός απ' αυτούς, του Ιβάν, μια θαυμάσια ιστορία που τη επιγράφει "Ο Μέγας Ιεροεξεταστής". Ο Χριστός ξανακατεβαίνει στη γη, στη Σεβίλλη της Ισπανίας, όταν η Ιερά Εξέταση κυριαρχεί. Κάνει θαύματα πάλι, συγκλονίζει τους ανθρώπους, εκτός από τον Μεγάλο Ιεροεξεταστή, έναν γέρο καρδινάλιο, ο οποίος τον συλλαμβάνει, τον κλείνει σ' ένα κελί, πιο σκοτεινό από τη φυλακή του Πιλάτου, και τον ανακρίνει, κάνοντας αναφορά στα κομβικά σημεία της διδασκαλίας του, τα οποία φοβούνται οι περισσότεροι άνθρωποι.

Ο Χριστός ήρθε στη γη για να φέρει την ελευθερία, όχι μόνο την εξωτερική-πολιτική ελευθερία, αλλά την ελευθερία να αποφασίζει κανείς και να αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών του. Ο Ιεροεξεταστής του λέει ότι έπρεπε να δώσει ψωμί στους ανθρώπους (μια κατηγορία που διατυπώνεται συχνά και εναντίον της Εκκλησία, ότι δεν αντιμετωπίζει τα κοινωνικά προβλήματα, λες και αυτός είναι ο σκοπός της παρουσίας της στον κόσμο), για να τον ακολουθήσουν ομαδόν. Ο Χριστός όμως κάλεσε ελεύθερα τους ανθρώπους να τον ακολουθήσουν κι αυτό προϋποθέτει μια αντίληψη για την πίστη που είναι ζητούμενο στην εποχή μας.

Ο Χριστός ήρθε στη γη για να φέρει την αγάπη στον άνθρωπο, γι' αυτό άλλωστε και σταυρώθηκε, από αγάπη. Ο Ιεροεξεταστής του λέει ότι θα έπρεπε να στηρίζει τη διδασκαλία Του στο θαύμα και το μυστήριο, γιατί αυτά ενδιαφέρουν τον άνθρωπο, η μαγική πλευρά της πίστης δηλαδή. Αυτή την μαγική πίστη βιώνουμε όταν κοινωνούμε για το καλό του χρόνου, όταν πηγαίνουμε στην Εκκλησία μόνο για να μας δώσει ο Θεός αυτό που έχουμε ανάγκη, όταν σπεύδουμε εκεί που γίνονται θαύματα και θεωρούμε πως αυτό είναι αρκετό για να είμαστε καλά πνευματικά.

Η αγάπη όμως προϋποθέτει θυσία του εαυτού μας. Ο Χριστός ζητά από μας να πάψουμε να προτάσσουμε το υλικό συμφέρον, το χρήμα, τον καταναλωτισμό, την ατομικότητα και καλοπέραση και να δώσουμε την καρδιά μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ο Ιεροεξεταστής λέει στο Χριστό ότι αν παραδινόταν στο πνεύμα του κόσμου τούτου και στη νοοτροπία αυτής της ζωής, κανείς δεν θα ενοχλούνταν απ' αυτό και ακόμα περισσότεροι θα ακολουθούσαν, έστω και τυπικά τα βήματά Του, γιατί θα βολεύονταν στην πίστη που Αυτός δίδαξε.

Αυτές τις μέρες κυριαρχεί ένα ρεύμα θρησκευτικότητας στην μισή ζωή μας. Στην υπόλοιπη συνεχίζουμε αμέριμνα να τραγουδούμε το σκοπό του Μεγάλου Ιεροεξεταστή. "Προσμένουμε να γίνει κάποιο θαύμα", όπως λέει ο ποιητής, χωρίς να θέλουμε τελικά να ζήσουμε με την ελευθερία της ευθύνης, τη γνησιότητα της αγάπης και τη θυσία της πίστης. Στην άλλη πλευρά, εξακολουθεί να μας περιμένει ο νεκρωμένος για τις αμαρτίες μας Χριστός. Θα τολμήσουμε το μεγάλο βήμα ή θα παραμείνει και η φετεινή Ανάσταση μια ακόμη χαμένη ευκαιρία; Καιρός του σπείρειν, καιρός του θερίζειν.

Πάσχα: αναζητώντας το χαμένο νόημα

Έφτασε ξανά το Πάσχα, εορτών εορτή και πανήγυρις πανηγύρεων, όπως μας λέει ένα από τα τροπάρια της εορτής. Μέσα στον κατακλυσμό όμως μηνυμάτων, διαφημίσεων, προτιμήσεων, καταναλωτικών ειδών, προκύπτει το πρόβλημα του πραγματικού νοήματος των ημερών. Χάνουμε τις περισσότερες φορές το αληθινό νόημα της εορτής, το αντικαθιστούμε με υποκατάστατα, που είναι όλος αυτός ο καταναλωτικός θρίαμβος, συνειδητά ή ασυνείδητα προσπερνούμε την ουσία και μένουμε στο κέλυφος.

Τι δεν είναι Πάσχα; Πάσχα δεν είναι το αρνί, δεν είναι το κόκκινο αυγό, δεν είναι το τσουρέκι, δεν είναι η λαμπάδα, δεν είναι τα καινούρια ρούχα, δεν είναι η παρουσία μας στην Εκκλησία δέκα λεπτά πριν το "Χριστός Ανέστη" και ένα λεπτό μετά. Πάσχα δεν είναι η λατρεία του φαγητού, το πανηγύρι, ο χορός και το ποτό. Πάσχα δεν είναι οι σούβλες στο δρόμο, δεν είναι η ανταλλαγή ευχών, δεν είναι η επιστροφή στο χωριό. Ή, τουλάχιστον, δεν είναι μόνο αυτά.

Πάσχα είναι πάνω απ' όλα η γεύση της Βασιλείας του Θεού, η φωνή του Ουρανού που έρχεται μέσα μας, όταν μεταλαμβάνουμε στην Θεία Λειτουργία. Τότε η ψυχή μας, έστω και για λίγο, μεταμορφώνεται, ηρεμεί, νιώθει κάτι από την συγγνώμη και την αγάπη που ανατέλλει μέσα από τον Τάφο. Τότε, νιώθουμε πως μ' όλο τον κόσμο είμαστε αδέλφια, γιατί μετέχουμε του κοινού ποτηρίου της Ζωής.

Πάσχα είναι η αλλαγή της ζωής μας, η ανάστασή μας από τα πάθη και τις κακίες που μας δέρνουν. Δεν αξίζει να λέμε ότι ήρθε το Πάσχα κι εμείς δεν είμαστε συμφιλιωμένοι με το Θεό, το συνάνθρωπο, το γείτονα, τον εαυτό μας, ότι δεν νιώθουμε πιο ελεύθεροι από τα δεσμά της κακίας και του θανάτου. Πάσχα άλλωστε είναι η συντριβή του έσχατου εχθρού της ανθρώπινης φύσης, που είναι ο θάνατος: Θανάτω θάνατον πατήσας...

Πάσχα είναι η αφορμή για ενότητα, ενότητα μεταξύ των λαών και των κοινωνιών. Δεν γίνεται να λέμε ότι γιορτάζουμε την Ανάσταση και ο πόλεμος και η διχόνοια κυριαρχεί στις ψυχές μας. Δεν γίνεται να λέμε ότι πιστεύουμε στα μηνύματα του Χριστού και να επικαλούμαστε αυτή την ιδιότητά μας και να συντρίβουμε λαούς, υπολήψεις, συνειδήσεις, συνανθρώπους, πλησίον, αδελφούς μας. Δεν γίνεται να κάνουμε Πάσχα με κακία για τους άλλους, όποιοι κι αν είναι αυτοί, ό,τι κι αν μας έχουν κάνει!

Πάσχα δεν μπορεί όμως να νοηθεί και μακριά από την Εκκλησία. Όλα όσα περιλαμβάνει το φολκλορικό και παραδοσιακό μέρος της εορτής, αποκρυσταλλώνονται με τη βίωση της Πασχαλινής χαράς μέσα στην Εκκλησία. Αν δεν ακουστούν οι καμπάνες τ' Ουρανού μέσα στις ψυχές μας, αν δεν νιώσουμε ότι ο Θεός είναι παντού, αλλά κυρίως στο χώρο του Ναού, μικρού ή μεγάλου δεν έχει σημασία, τότε είναι σα να γιορτάζουμε όπως οι Ιουδαίοι, που σταύρωναν έναν Αθώο και δεν έμπαιναν μέσα στην αυλή του Πιλάτου για να μη μολυνθούν!

Την ώρα του Πάσχα η φύση βάζει την πιο καλή και πιο γλυκιά της ώρα. Η Ανάσταση αποτελεί την κορυφαία γιορτή του πολιτισμού μας γιατί αποτυπώνει το θρίαμβο της αγάπης και της ζωής: ο Χριστός αγαπά τον καθέναν από μας και ζει αναστημένος για τον καθέναν από μας. Μας καλεί να ξαναβρούμε το αληθινό νόημα του Πάσχα, το οποίο φωλιάζει στη Λαμπριάτικη ατμόσφαιρα, όχι μόνο εξωτερικά, αλλά κυρίως εσωτερικά. Γιατί εκεί βρίσκεται το μόνο και αληθινό νόημα, στην μεταμόρφωση της καρδιάς μας, με τη χάρη του Θεού. Έστω και για μια ημέρα, Χριστός Ανέστη!