Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (Β΄)

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ

ΚΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

(Β΄)

Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Λεμοντζής, Δρ.Θ. 

 

  Οάνθρωπος που στηρίζεται σε υλικά πλεονεκτή­ματα ξεχνά την κρίση του Θεού, την παρουσία του που εγγίζει διότι όπως λέγει και ο Μέγας Αντώνιος «εκείνοι που για κάποιους λόγους ή δύσκολες πε­ριστάσεις αναγκάζονται να κολυμπήσουν και στα μεγαλύτερα ποτάμια, αν είναι προσεκτικοί σώζονται, γιατί κι αν τα ρεύματα τυχαίνει να είναι ορμητικά και μπορούν να τους καταπιούν, πιάνονται άπ’ οτιδήποτε φυτρώνει στην όχθη και σώζονται. Όσοι όμως βρέθηκαν μεθυσμένοι (όταν παρουσιάστηκε η ανάγκη να πέσουν στο ποτάμι), ακόμη κι αν έχουν σπουδάσει άπειρες φορές στην εντέλεια το κολύμπι, βουλιάζουν κάτω από το ρεύμα και βγαίνουν από τον κύκλο των ζωντανών. Έτσι και η ψυχή όταν πέσει μέσα στον παρασυρμό και τον παραδαρμό των ρευμάτων του βίου, αν δεν ξεζαλιστεί από την κακία των υλικών πραγμάτων και δε σκεφτεί καλά ότι ενώ είναι θεϊκή και αθάνατη συνδέθηκε με το λιγόχρονο και πολυπαθές και θνητό σώμα για να δοκιμαστεί, τραβιέται προς τα κάτω από τις σω­ματικές ηδονές στην απώλεια. Και περιφρονώντας τον εαυτό της και μεθυσμένη από την άγνοια του Θεού και μη έχοντας συναίσθηση του εαυτού της, χάνεται και βγαίνει από τον κύκλο εκείνων που σώζονται. Γιατί το σώμα πολλές φορές σαν ποτάμι μας συμπαρασύρει σε άτοπες ηδονές»²⁸⁶.

Η φθαρτότητα του κόσμου, η βραχύτητα της ζωής, και η εγγύτητα του θανάτου φανερώνουν την ματαιότητα στην οποία οδηγεί η προσκόλληση στην αμεσότητα. Η συναίσθηση της ματαιότητας αυτής ελευθερώνει τον άνθρωπο από τη δουλεία της αμεσότητας και τον παραπέμπει στην αλήθεια της Βασιλείας του Θεού²⁸⁷. Η διατήρηση πλούτου ή ιδιοκτησίας δεν εκφράζει το πνεύμα της Βασιλείας του Θεού, που πρέπει να κατευθύνει τους πιστούς στη ζωή τους. «Όπως οι πλοίαρχοι και οι αμαξηλάτες με την προσοχή και την επιμέλεια πετυχαίνουν το σκοπό τους, έτσι πρέπει και όσοι φροντίζουν να ζουν τη σωστή και ενάρετη ζωή, να μελετούν και να φροντίζουν πως να ζουν όπως πρέπει και αρέσει στο Θεό. Εκείνος που θέλει να ζήσει έτσι και έχει καταλάβει ότι μπορεί, με την πίστη προχωρεί προς την αφθαρσία»²⁸⁸.

Στην τρέχουσα οικονομική κρίση η θεολογία της Εκκλησίας οφείλει προφητικά και ευχαριστιακά να αντιτάξει στον ασύδοτο ανταγωνισμό της παγκόσμιας κυριαρχίας την αλληλεγγύη και την κοινωνική δικαι­οσύνη, στην αυτονομημένη οικονομία των ανθρώπων και στον αμοραλισμό της, την οικονομία του Θεού για την υπέρβαση της φθοράς και του θανάτου, την αποκατάσταση της ενότητας των ανθρώπων, την ευθύνη και την μέριμνα για τον άλλο²⁸⁹. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, στην Εκκλησία των Πατέρων, ιδεώδης κοινωνικός τύπος δεν είναι ο homo economicus, δεν είναι ο έμπορος, δεν είναι ο επαγγελματίας, δεν είναι ο πλούσιος, ο καλοντυμένος, ο καλοπερασάκιας, ο υλιστής, ο homo economicus των ακραίων συστημά­των, των ατομοκρατικών είτε καπιταλιστικών είτε σοσιαλιστικών, αλλά ιδεώδης τύπος στον χριστιανι­σμό είναι ο ασκητής, ο άγιος, ο οποίος περνάει λιτά τη ζωή του²⁹⁰. Με την ασκητική χρήση του κόσμου ο άνθρωπος παραιτείται έμπρακτα από τον εγωκεντρισμό του και την απαίτηση να υποτάσσει τα πάντα στο ατομικό του συμφέρον²⁹¹. Αντίθετα, ο δυτικός πολιτισμός, που κυριαρχεί παγκοσμίως στην εποχή μας, βασίζεται σε τελείως διαφορετικές προϋποθέσεις στόχων και σκοπιμοτήτων από το εσχατολογικό όρα­μα και την ευχαριστιακή πράξη της Εκκλησίας. Ενώ στόχος της Εκκλησίας είναι το κατά αλήθειαν ζην, η νοηματοδότηση της ζωής πέρα από τη φθορά και το θάνατο, ο ηθικός προβληματισμός όμως της Δύσης συνδέει το ήθος με τη βελτίωση των αντικειμενικών συνθηκών του ανθρωπίνου βίου, την αλήθεια με τη χρηστική αποτελεσματικότητά της²⁹².

  Καιρός για μετάνοια. «Πρέπει να ομολογήσουμε όλοι, ότι ενεπλάκημεν στα πλοκάμια της σύγχρονης καταναλωτικής κοινωνίας, ότι παραμερίσαμε τον Θεό και τις ευαγγελικές διδαχές Του, ότι εμπιστευθήκαμε τους εαυτούς μας ανεπιφύλακτα σε όλους τους διαχειριστές των καρπών και των μόχθων του ελληνικού λαού και οι οποίοι επειδή είχαν τις δικές τους υστεροβουλίες δεν απεδείχθησαν δίκαιοι και ειλικρινείς»²⁹³. Η λύση στο πρόβλημα της οικονομικής κρίσεως είναι μονάχα μία: Η ένταξη στο χώρο της ζωής, του πραγματικού είναι, της αιωνιότητας. Η ένταξη στη Βασιλεία του Θεού, στο νέο κόσμο του Θεού που εγκαινίασε ο Ιησούς Χριστός. Μέσα στην εσχατολογική προοπτική της Βασιλείας του Θεού τα διάφορα προβλήματα σχετικοποιούνται και θεωρούνται στις συμβατικές τους διαστάσεις. Η σχετικοποίηση αυτή αποτελεί και την καλύτερη προϋπόθεση για τη σωστή αντιμετώπιση και επίλυσή τους. Κι εδώ πρέπει να θυμηθούμε πως η Βασιλεία του Θεού δεν είναι μία προσφορά νέων πραγμάτων από το Θεό στον άνθρωπο. Δεν δίνει ο Θεός νέα προγράμματα για τη λύση των προβλημάτων του ανθρώπου ούτε προσθέτει κάτι σ’ όσα του έχει δώσει. Η Βασιλεία του Θεού δεν σημαίνει υλική αφθονία, όπως πίστευαν οι Ισραηλίτες, ούτε λύση των προβλημάτων τους με την τεχνολογική πρόοδο ή τη ριζική κοινωνική αλλαγή, όπως θα θέλαμε εμείς. Η Βασιλεία του Θεού είναι η εμφάνιση ενός νέου προσώπου, του Ιησού Χριστού, η ενσάρκωση του Θεού του ίδιου, ώστε ο άνθρωπος να ανακαλύψει την αυθεντική του φύση, δηλαδή το κατ’ εικόνα. Η Βασιλεία του Θεού είναι ένα νέο ξε­κίνημα, μία ανατοποθέτηση του ίδιου του ανθρώπου από τον πλανεμένο δρόμο του «έχειν» στο σωτήριο δρόμο του «Είναι». Μ’ αυτήν την έννοια ο Χριστός λέει στους μαθητές του να ζητούν πρώτα και να επιδιώκουν την ένταξή τους στη Βασιλεία του Θεού (Ματθ. 6,33). Ουσιαστικά ζητεί να τον ακολουθήσουν στην πορεία του, να γίνουν όμοιοι μ’ αυτόν, να βρουν τη ζωή και την αιωνιότητα κοντά του²⁹⁴. Πρέ­πει να υιοθετήσουμε έναν νέο τρόπο συμπεριφοράς που εκφράζει η πραγματικότητα της Βασιλείας του Θεού. «Η υπέρβαση των εγωισμών μας, η αποδοχή του συνανθρώπου μας, η προσφορά μας προς αυτόν, ο σεβασμός μας προς την ιδιοπροσωπία του, η καταλλαγή και η συμβίωση όλων μαζί, ση­ματοδοτούν το νέο μοντέλο κοινωνίας, το οποίο ο Χριστός ευαγγελίζεται και η Εκκλησία προβάλλει, μέσα στη σκληρή σημερινή και απάνθρωπη κοσμική πραγματικότητα. Ας μην ξεχνάμε τον αγιογραφικό λόγο “αλλήλων τα βάρη βαστάζετε”» (Γαλ. 6,2)²⁹⁵.»

Εάν ο άνθρωπος αποδεχθεί τη Βασιλεία του Θεού, αυτόν το καινούριο τρόπο ζωής και συμπεριφοράς θα μπορέσει να υπερβεί τον εαυτό του και τη φιλαυτία του. Με αυτόν τον τρόπο θα επιλυθεί το ζήτημα της οικονομικής κρίσεως. Είναι ακριβώς η μετάβαση από το «έχειν» στο «Είναι», μετάβαση από το Εγώ στο Εσύ, από τη φιλαυτία στην ανιδιοτελή αγάπη, από το φόβο του θανάτου στο φως της ζωής.

Επειδή πολιτικοί, οικονομολόγοι και οι πάσης φύσεως ειδήμονες εδώ και τρία χρόνια προσπαθούν να βρουν λύση στο πρόβλημα της οικονομικής κρίσεως και δεν τα έχουν καταφέρει εμείς θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε το σοφό λόγο του Μεγάλου Βασιλείου, σύμφωνα με τον οποίο: «Αν έπαιρνε καθένας ό,τι του χρειαζόταν για την ικανοποίηση της ανάγκης του και άφηνε σ’ όποιον είχε ανάγκη ό,τι ήταν γι’ αυτόν περισσό, κανένας δεν θα ήταν πλούσιος, κανένας δεν θα ήταν φτωχός....»²⁹⁶. Αυτό αποτελεί και τη λύση στο πρόβλημα της οικονομικής κρίσεως!

Από το 3^οκεφάλαιο του βιβλίου:

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗΚΑΙΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΗΘΟΣ

Αναθέτοντας την ελπίδα μας στον Θεό

http://www.egolpion.com/oikonomikikrisi_lemontzis.el.aspx

ISBN:978-960-93-4966-6

κάντε κλικ για μεγέθυνση

Για παραγγελίες:

Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Λεμοντζής, Δρ.Θ.

Τηλ. 6977510787, 2310525220

πηγή