ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ

Κώ­στας Κα­ρα­ΐ­σκος

 Δι­ευ­θυν­τὴς τοῦ «Ἀν­τι­φω­νη­τῆ»

Ἀ­να­ρω­τι­έ­μαι, τί ση­μαί­νει ἡ λέ­ξη ταυ­τό­τη­τα γιὰ τὸν ἄν­θρω­πο; Εἶ­ναι, θὰ λέ­γα­με, ὁ τρό­πος μὲ τὸν ὁ­ποῖ­ον ὑ­πάρ­χει καὶ πο­ρεύ­ε­ται στὴ σύν­το­μη ζω­ή του. Εἶ­ναι ἐ­πί­σης ὁ τρό­πος μὲ τὸν ὁ­ποῖ­ον ἀν­τι­λαμ­βά­νε­ται ὁ ἴ­διος τὴν ὕ­παρ­ξή του μέ­σα στὸν χῶ­ρο καὶ στὸν χρό­νο ποὺ τοῦ δό­θη­κε. Εἶ­ναι ὅ­μως καὶ ὁ τρό­πος μὲ τὸν ὁ­ποῖ­ο ταυ­τί­ζε­ται κα­νεὶς μὲ τοὺς ἄλ­λους ἀν­θρώ­πους καὶ μὲ τὸ πε­ρι­βάλ­λον του. Εἴ­μα­στε λοι­πὸν νέ­οι ἢ με­σή­λι­κες, Ἕλ­λη­νες ἢ Κι­νέ­ζοι, ἄν­δρες ἢ γυ­ναῖ­κες, Ὀρ­θό­δο­ξοι ἢ προ­τε­στάν­τες. Κι ἐ­πί­σης εἴ­μα­στε ἀ­ρι­στε­ροὶ ἢ δε­ξιοί, πα­τρι­ῶ­τες ἢ κο­σμο­πο­λί­τες, πι­στοὶ ἢ ἄ­θε­οι, πα­οκ­τζῆ­δες ἢ ἀ­ρεια­νοὶ κ.τ.λ., κ.τ.λ. Στὰ με­γά­λα ἢ στὰ μι­κρὰ ζη­τή­μα­τα τοῦ βί­ου ἔ­χει κα­θέ­νας μί­α το­πο­θέ­τη­ση καὶ μί­αν ἀν­τί­λη­ψη, ποὺ τὴν κλη­ρο­νό­μη­σε ἢ τὴν δι­α­μόρ­φω­σε καὶ ἡ ὁ­ποί­α τὸν χα­ρα­κτη­ρί­ζει, συμ­με­τέ­χον­τας σὲ ὅ,τι πε­ρι­λαμ­βά­νει τὸ ἀν­θρώ­πι­νο πρό­σω­πό του.

Ὅ­λα τοῦ­τα ἦ­ταν λί­γο πο­λὺ δε­δο­μέ­να μέ­χρι τὴν ἐ­πο­χή τῆ­ς ἀπο­δό­μη­σης. Μέ­χρι δη­λα­δὴ τὶς μέ­ρες μας, στὶς ὁ­ποῖ­ες μί­α σχο­λὴ σκέ­ψης ποὺ πρε­σβεύ­ει τὸν ἀ­πό­λυ­το σχε­τι­κι­σμὸ καὶ τὴν ἀ­δυ­να­μί­α ὁ­ποι­ασ­δή­πο­τε βε­βαι­ό­τη­τας καὶ ἀ­ξι­ο­λο­γί­ας ἔ­χει κυ­ρι­αρ­χή­σει σὲ κά­θε ἔκ­φαν­ση τοῦ δη­μο­σί­ου λό­γου. Ἡ ἀ­πο­δό­μη­ση εἶ­ναι βέ­βαι­α μί­α ἔν­νοι­α ποὺ εἰ­σή­χθη ἀ­πὸ τὸν Ντε­ριν­τά ἤ­δη στὴ δε­κα­ε­τί­α τοῦ ᾿60 καὶ εἶ­χε τὶς ρί­ζες της στὸν Χά­ϊν­τεγ­κερ. Μπο­ροῦ­με νὰ ποῦ­με ὅ­τι εἶ­ναι ἡ λο­γι­κὴ κα­τά­λη­ξη τῆς δυ­τι­κῆς φι­λο­σο­φί­ας τοῦ μη­δε­νι­σμοῦ, μά­λι­στα ἡ Τέ­χνη εἶ­χε προ­η­γη­θεῖ μὲ κι­νή­μα­τα ὅ­πως τὸ Νταν­τά. Τὸ τί ἀ­κρι­βῶς πρε­σβεύ­ει δὲν μᾶς τὸ εἶ­πε οὔ­τε ὁ ἴ­διος ὁ Γάλ­λος εἰ­ση­γη­τής της, ἀν­τι­λαμ­βα­νό­με­νος τὴν δυ­σκο­λί­α νὰ ὁ­ρί­σεις κά­τι τὸ ὁ­ποῖ­ο ἐξ ἀρ­χῆς ἀμ­φι­σβη­τεῖ κά­θε ὁ­ρι­σμό. Ὁ ἰ­σχυ­ρι­σμὸς ὅτι τό νό­η­μα τῶν λέ­ξε­ων εἶ­ναι ἐν­τε­λῶς αὐ­θαί­ρε­το καὶ ὅ­τι, στὸ βά­θος, ἡ πραγ­μα­τι­κό­τη­τα εἶ­ναι κά­τι τὸ ὁ­ποῖ­ο κα­νεὶς δὲν μπο­ρεῖ νὰ γνω­ρί­ζει προ­φα­νῶς ἀ­πο­τε­λεῖ μί­αν ἐ­πί­θε­ση στὴ γλῶσ­σα καὶ στὴ σκέ­ψη, στὴν ἴ­δια τὴν ἰ­δέ­α τῆς ἀ­λή­θειας καί, φυ­σι­κά, σὲ κά­θε ἀ­ξί­α καὶ πα­ρά­δο­ση.

Πῶς ὅ­μως ἕ­να ρεῦ­μα φι­λο­σο­φι­κὸ ἔ­φτα­σε νὰ κα­λύ­ψει ὄ­χι μό­νο τὶς πε­ρι­ο­χὲς τῆς Ἱ­στο­ρί­ας, τῆς Πο­λι­τι­κῆς ἐ­πι­στή­μης, τῆς Κοι­νω­νι­ο­λο­γί­ας, τῆς Νο­μι­κῆς, τῆς Ἀρ­χι­τε­κτο­νι­κῆς, ἀλ­λὰ τε­λι­κὰ κι αὐ­τῆς τῆς ἴ­διας τῆς κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας; Εἶ­ναι φα­νε­ρὸ ὅ­τι τὸ πνευ­μα­τι­κὸ κλί­μα εὐ­νο­οῦ­σε κά­τι τέ­τοι­ο. Μή­πως ὅ­μως δὲν ἦ­ταν μό­νο τὸ πνευ­μα­τι­κὸ κλί­μα; Μή­πως ἦ­ταν –ἀ­πὸ ἕ­να χρο­νι­κὸ ση­μεῖ­ο καὶ πέ­ρα– καὶ τὸ πο­λι­τι­κὸ κλί­μα ἐ­ξαι­ρε­τι­κὰ εὐ­νο­ϊ­κό; Μι­λῶ γιὰ τὸ χρο­νι­κὸ ὁ­ρό­ση­μο τοῦ 1989-1990, γιὰ τὴν ὁ­ρι­στι­κὴ κα­τάρ­ρευ­ση τοῦ κομ­μου­νι­στι­κοῦ κό­σμου καὶ τὴν ἀ­πο­χα­λί­νω­ση τοῦ κα­πι­τα­λι­σμοῦ. Κά­που ἐ­κεῖ φαί­νε­ται νὰ δι­α­μορ­φώ­νον­ται οἱ κα­τάλ­λη­λες συν­θῆ­κες ποὺ θὰ ἐ­πέ­τρε­παν τὴν πλή­ρη δι­ά­λυ­ση κά­θε νο­ή­μα­τος καὶ τὴν βο­λι­κὴ γιὰ τοὺς θρι­αμ­βεύ­ον­τες κρα­τοῦν­τες πλή­ρη ἐ­ξάρ­θρω­ση τῶν δυ­τι­κῶν κοι­νω­νι­ῶν. Για­τί τί θὰ ση­μαί­νει πλέ­ον στὰ χρό­νια τῆς Παγ­κο­σμι­ο­ποί­η­σης νὰ εἶ­ναι κά­ποι­ος «Γάλ­λος» ἢ «Ῥῶ­σσος;». Τί ση­μαί­νει στὴ Νέ­α Ἐ­πο­χὴ «Κα­θο­λι­κὸς ἢ Ὀρ­θό­δο­ξος», ἀ­να­ρω­τι­έ­ται ἡ κυ­ρί­αρ­χη προ­πα­γάν­δα. Δὲν εἶ­ναι ὅ­λα αὐ­τὰ «κα­τα­σκευ­ά­σμα­τα» πού κά­ποι­οι γιὰ τοὺς δι­κούς τους λό­γους μᾶς τὰ ἐ­πέ­βα­λαν στὸ πρό­σφα­το πα­ρελ­θόν; Δὲν πρό­κει­ται γιὰ κά­ποι­ες κοι­νό­τη­τες, ἐ­ξί­σου φαν­τα­σια­κὲς μὲ ὅ­λες τὶς ἄλ­λες; Ἐ­πί­σης, τί ση­μαί­νει «ἄν­δρας» καὶ τί «γυ­ναῖκα;». Δὲν εἶ­ναι αὐ­τὰ σε­ξου­α­λι­κὲς ἐ­πι­λο­γές μας ποὺ τὶς κά­νου­με στὴ διά­ρκεια τῆς ζω­ῆς μας, ἀ­πὸ τὴν ἐ­φη­βεί­α καὶ με­τά; Καὶ τί θὰ πεῖ νέ­ος καὶ ἡ­λι­κι­ω­μέ­νος, δὲν ἔ­χουν ὅ­λοι τὰ ἴ­δια δι­και­ώ­μα­τα στὴ χα­ρά, στὴν κα­τα­νά­λω­ση, στὸν ἔ­ρω­τα;

Ἡ κα­λύ­τε­ρη ἀ­νά­γνω­ση αὐ­τῶν τῶν μη­νυ­μά­των ποὺ στέλ­νουν τὰ ἀ­φεν­τι­κὰ στὸ πό­πο­λο εἶ­ναι μέ­σα ἀ­πὸ τὰ τη­λε­ο­πτι­κὰ καὶ κι­νη­μα­το­γρα­φι­κὰ προ­ϊ­όν­τα τῆς μα­ζι­κῆς (ὑ­πο) κουλ­τού­ρας. Παν­τοῦ κυ­ρί­αρ­χους, κεν­τρι­κοὺς ρό­λους ἡ­ρώ­ων ἔ­χουν κά­ποι­οι ξέ­νοι, κά­ποι­οι πε­ρι­θω­ρια­κοί, κά­ποι­οι ὁ­μο­φυ­λό­φι­λοι… Δὲν νο­μί­ζω ὅ­τι χρει­ά­ζε­ται νὰ πα­ρα­τε­θοῦν πα­ρα­δείγ­μα­τα, ἡ κοι­νὴ ἐμ­πει­ρί­α ὅ­λων τὸ ἐ­πι­βε­βαι­ώ­νει πε­ρί­τρα­να. Ἡ ἐ­ξαί­ρε­ση ἀ­πο­θε­ώ­νε­ται γιὰ νὰ ὑ­πο­νο­μευ­τῆ ἡ πί­στη στὸν κα­νό­να. Ταυ­τό­χρο­να κά­θε οὐ­σι­ώ­δης δι­α­φο­ρὰ ἰ­σο­πε­δώ­νε­ται. Ὅ­λους (πρέ­πει νὰ) τοὺς συ­νέ­χη μί­α κα­τα­να­λω­τι­κὴ ἀν­τί­λη­ψη τῆς ζω­ῆς, μί­ας ζω­ῆς ποὺ δὲν ἔ­χει καμ­μί­α με­τα­φυ­σι­κὴ δι­ά­στα­ση, καμ­μί­α μὴ ἐμ­πο­ρι­κὴ πτυ­χή, καμ­μί­α ἔ­γνοι­α γιὰ συλ­λο­γι­κό­τη­τες. Τὰ πάν­τα τί­θεν­ται ὑ­πὸ ἀμ­φι­σβή­τη­ση καὶ γε­λοι­ο­ποί­η­ση, μὲ μί­α κα­τε­δα­φι­στι­κὴ μα­νί­α ποὺ ξε­περ­νᾶ κά­θε προ­σπά­θεια ἐ­ξή­γη­σης. Ἡ Ἱ­στο­ρί­α κά­θε λα­οῦ εἶ­ναι ἕ­να ἄ­θροι­σμα τυ­χαί­ων συμ­βάν­των, τὰ Ἔθνη κα­τα­σκευ­ά­στη­καν πρὶν λί­γα χρό­νια, οἱ θρη­σκεῖ­ες -μᾶλ­λον ὄ­χι οἱ θρη­σκεῖ­ες γε­νι­κά, ἀλ­λὰ εἰ­δι­κὰ ὁ Χρι­στι­α­νι­σμό­ς- εἶ­ναι με­σαι­ω­νι­κὸ ἀ­πο­λί­θω­μα, οἱ ἥ­ρω­ες τοῦ πα­ρελ­θόν­τος ἦ­ταν ἀ­νά­ξια ἀν­θρω­πά­κια τῆς βάρ­βα­ρης, προ­ε­πι­στη­μο­νι­κῆς ἐ­πο­χῆς, οἱ ἐν­στά­σεις γιὰ τὸν ρό­λο τῶν κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων εἶ­ναι πα­λαι­ο­κομ­μου­νι­στι­κὰ ἀ­πο­λι­θώ­μα­τα κ.τ.λ., κ.τ.λ. 

Τὸ μό­νο ποὺ δὲν ἀμ­φι­σβη­τεῖ ἡ κυ­ρί­αρ­χη ἰ­δε­ο­λο­γί­α εἶ­ναι ἡ παν­το­δυ­να­μί­α τῆς Ἀ­γο­ρᾶς. Ἀν­τι­θέ­τως γι᾿ αὐ­τὴν ἡ ὀρο­λο­γί­α ποὺ ἐ­πι­κρα­τεῖ σχε­τι­κὰ μὲ αὐ­τὴν πε­ρι­έ­χει μό­νο λέ­ξεις ὅ­πως «ἀ­πε­λευ­θέ­ρω­ση», «κυ­ρι­αρ­χί­α», «δυ­να­μι­σμός», «νέ­α οἰ­κο­νο­μί­α» καὶ ἄλ­λα πα­ρό­μοι­α, ὅ­λα μὲ θε­τι­κὸ πε­ρι­ε­χό­με­νο. Ἔ­στω κι ἂν ἡ πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, ὄ­χι ἡ εἰ­κο­νι­κὴ ἀλ­λὰ ἡ γνή­σια, δὲν ἔ­χει μό­νο θε­τι­κὲς πλευ­ρὲς στὴ ζω­ὴ τῶν ἀν­θρώ­πων, καὶ τὰ ἀ­σύλ­λη­πτα κέρ­δη ἀ­πὸ τὴν ἔ­κρη­ξη τῆς οἰ­κο­νο­μί­ας τὰ καρ­ποῦν­ται ὅ­λο καὶ λι­γό­τε­ροι ἄν­θρω­ποι στὸν κό­σμο.

Ἔ­τσι, στὸν μο­νο­πο­λι­κὸ καὶ μο­νο­δι­ά­στα­το κό­σμο ποὺ προ­έ­κυ­ψε πρὶν 20 χρό­νια, οἱ ποι­κί­λες ἀν­θρώ­πι­νες ταυ­τό­τη­τες ἀ­πο­τε­λοῦν ἐμ­πό­διο στὴν οἰ­κο­νο­μι­κή, πο­λι­τι­κὴ καὶ πνευ­μα­τι­κὴ ἅ­λω­ση τῆς ἀν­θρω­πό­τη­τας. Αὐ­τοὶ ποὺ ἔ­χουν συσ­σω­ρεύ­σει ἄ­πει­ρα πλού­τη ἀ­πὸ τὸ τί­πο­τε, αὐ­τοὶ ποὺ προ­σπα­θοῦν νὰ ἐ­λέγ­ξουν τὴν πο­ρεί­α τῆς ὑ­φη­λί­ου, τοὺς πο­λέ­μους, τὶς κρί­σεις καὶ τὶς ἀ­να­κα­τα­τά­ξεις ἔ­χουν ἀ­νάγ­κη ἕ­ναν πολ­τὸ ἀ­τό­μων μί­ας ἀ­δι­α­φο­ρο­ποί­η­της μά­ζας. Ἡ ἰ­δε­ο­λο­γί­α τῆς ἐ­ξα­το­μί­κευ­σης, ἡ λαί­λα­πα τῆς κα­τα­νά­λω­σης, ὁ ἀν­τι­ε­θνι­κι­στι­κὸς οἶ­στρος, ἡ μη­δε­νι­στι­κὴ πο­λε­μι­κὴ στὶς θρη­σκεῖ­ες, ὁ κα­τα­στα­τι­κὸς ἀν­τι­κλη­ρι­κα­λι­σμός, ἡ θε­τι­κὴ ὑ­περ­προ­βο­λὴ κά­θε ἀ­νω­μα­λί­ας δὲν εἶ­ναι ση­μά­δια μί­ας ἀ­νε­κτι­κῆς κοι­νω­νί­ας. Εἶ­ναι ση­μά­δια τῆς ἀ­πο­σύν­θε­σης τῆς κοι­νω­νί­ας στὸ παγ­κο­σμι­ο­ποι­η­μέ­νο πε­ρι­βάλ­λον τοῦ σή­με­ρα. Εἶ­ναι ἡ πο­λε­μι­κὴ τῶν κρα­τούν­των μὲ βά­ση τὴν ὁ­ποί­α πλήτ­τε­ται τὸ ἠ­θι­κὸ καὶ ἡ αὐ­το­πε­ποί­θη­ση τῶν ἀν­θρώ­πων. Πρέ­πει ὅ­λοι νὰ πει­στοῦ­με ὅ­τι δὲν εἴ­μα­στε τί­πο­τε πα­ρα­πά­νω ἀ­πὸ «κα­τά φαν­τα­σί­αν ἄν­θρω­ποι» κι ὅ­λα ὅ­σα θε­ω­ροῦ­με ση­μαν­τι­κὰ στὴ ζω­ὴ μας εἶ­ναι ἕ­να τί­πο­τε. Ἂν δὲν βά­λη κα­θέ­νας ἀ­πὸ μᾶς τὴν κα­τα­νά­λω­ση καὶ μό­νον αὐ­τὴν στὸ κέν­τρο τοῦ βί­ου του, μη­δε­νί­ζον­τας κά­θε ἀ­να­φο­ρὰ σὲ Οἰ­κο­γέ­νεια, Ἔθνος, Πα­τρί­δα, Ἐκ­κλη­σί­α κ.τ.λ. δὲν θὰ ἡ­συ­χά­σουν. Μὲ ἀν­τί­στοι­χο τρό­πο, ἐρ­γα­ζό­με­νοι στὸ δι­ε­θνὲς σκη­νι­κό, δι­α­λύ­ουν κά­θε κρά­τος ποὺ δὲν τὸ ἐ­λέγ­χουν καὶ πα­ρα­λαμ­βά­νουν τὰ συν­τρίμ­μια του γιὰ νὰ τὰ ἐν­τά­ξουν στὰ εὐ­ρύ­τε­ρα σύ­νο­λα ποὺ τὰ χει­ρα­γω­γοῦν ἄ­νε­τα. Ἔ­τσι δὲν εἶ­ναι μό­νο ἡ Γι­ουγ­κοσ­λα­βί­α ποὺ ἔ­γι­νε βί­αι­α ἑ­πτὰ κομ­μά­τια, ἀ­πὸ τὰ ὁ­ποῖ­α τὰ πρῶ­τα ἤ­δη ἐν­τάσ­σον­ται στὴν Εὐ­ρω­πα­ϊ­κὴ Ἕ­νω­ση, ἀλ­λὰ καὶ ἡ πρώ­ην Τσε­χοσ­λο­βα­κί­α, ἡ πρώ­ην Σο­βι­ε­τι­κὴ Ἕ­νω­ση… . Πρῶ­τα λοι­πὸν κά­θε ἐ­θνι­κὴ οἰ­κο­γέ­νεια ἀ­πο­σπᾶ­ται ἀ­πὸ τὸν φυ­σι­κό της χῶ­ρο κι ἔ­πει­τα ἐ­πα­να­συγ­κολ­λᾶ­ται τε­χνη­τὰ μέ­σα σὲ μί­α πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κὴ ὁ­λό­τη­τα ὅ­που πλέ­ον δὲν ἐ­λέγ­χει τί­πο­τε ἀ­πο­λύ­τως.

Τί ση­μαί­νει ὅ­μως «πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κό­τη­τα;». Εἶ­ναι ἡ ἀ­πο­δο­χὴ ὅ­λων τῶν πο­λι­τι­σμῶν στὰ πλαί­σια μί­ας εὐ­ρύ­τε­ρης κοι­νω­νί­ας, μὲ ὅ­ρους ἰ­σό­τη­τας κι ἐ­λευ­θε­ρί­ας. Ἀ­κού­γε­ται ἀρ­χι­κὰ ὡ­ραῖ­ο, ἰ­δί­ως ὅ­ταν κα­νεὶς δὲν ἔ­χει ἐ­πα­φὴ μὲ τὶς κοι­νω­νι­κὲς καὶ πο­λι­τι­κὲς πραγ­μα­τι­κό­τη­τες. Ὅ­μως τί γί­νε­ται στὴν πρά­ξη; Ὅ­λα ξε­κί­νη­σαν ἀ­πὸ τὶς Νέ­ες Χῶ­ρες, δη­λα­δὴ ἀ­πὸ τὶς χῶ­ρες τῶν με­τα­να­στῶν, ὅ­που ἴ­σως μί­α τέ­τοι­α ἀρ­χὴ θὰ εἶ­χε κά­ποι­α βά­ση. Εἶ­ναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κὸ ὅ­τι στὰ πρῶ­τα χρό­νια τὸ 90% τοῦ δη­μό­σιου λό­γου πε­ρὶ πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κό­τη­τας προ­ερ­χό­ταν ἀ­πὸ τὴν Ἀ­με­ρι­κὴ καὶ συ­ναν­τοῦ­σε ἰ­σχυ­ρό­τα­τες ἀν­τι­στά­σεις στὸν ὑ­πό­λοι­πο κό­σμο (π.χ. στὴ Γαλ­λί­α). Καὶ πῶς ἀλ­λοι­ῶς θὰ μπο­ροῦ­σε νὰ συμ­βῆ, ὅ­ταν τὸ ἴ­διο αὐ­τὸ μον­τέ­λο εἶ­ναι πιὰ ἀ­πο­δε­κτὸ ὅ­τι ἀ­πέ­τυ­χε οἰ­κτρά. Ὅ­τι δη­μι­ούρ­γη­σε γκέ­το στὴν ἀ­με­ρι­κα­νι­κὴ κοι­νω­νί­α, δι­α­λύ­ον­τας τοὺς ὅ­ποι­ους κοι­νω­νι­κοὺς δε­σμοὺς (βλ. καὶ τὴν πρό­σφα­τη με­τα­βο­λὴ τῶν θέ­σε­ων τοῦ θε­ω­ρη­τι­κοῦ της, τοῦ Πούτ­ναμ). Αὐ­τὸ λοι­πὸν τὸ κοι­νω­νι­κὸ μον­τέ­λο ποὺ δι­έ­λυ­σε τὶς ΗΠΑ, συ­νε­χί­ζει νὰ πλα­σά­ρε­ται στὴν Εὐ­ρώ­πη καὶ στὴν Ἑλ­λά­δα, δη­λα­δὴ, σὲ κοι­νω­νί­ες ἔν­το­να χρω­μα­τι­σμέ­νες μὲ ἐ­θνι­κά, θρη­σκευ­τι­κὰ καὶ πο­λι­τι­σμι­κὰ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά.

Παράλληλα, βεβαίως γίνεται καὶ συστηματικὴ προσπάθεια νὰ ὑπονομευτοῦν τὰ χαρακτηριστικὰ αὐτά, ἀφενὸς μὲ τὴν ἀποσύνθεση τῆς τοπικῆς κοινωνίας κι ἀφετέρου μὲ τὴν μαζικὴ λαθρομετανάστευση. Ὅταν φτάσουμε, γιὰ παράδειγμα στὴν Ἑλλάδα, νὰ μετρᾶμε κάθε 2-3 Ἑλληνόπουλα καὶ ἕνα προσφυγόπουλο ἀπὸ τὸ Πακιστάν, τὴν Ἀλβανία ἢ τὴ Σομαλία, πῶς θὰ νομιμοποιούμαστε νὰ μιλᾶμε γιὰ Ἑλληνικὴ καὶ Ὀρθό­δοξη Παιδεία; Ποιὰν ταυ­τό­τη­τα θὰ μπο­ρεῖ κά­ποι­ος νὰ ἐ­πι­κα­λε­στῆ γιὰ τὴν κοι­νω­νί­α τῆς πα­τρί­δας μας, ὅ­ταν αὐ­τὴ θὰ ἔ­χει με­τα­τρα­πῆ σὲ ἐ­θνο­λο­γι­κὸ πάρ­κο; Ἂν μά­λι­στα συν­δυά­ση κα­νεὶς τὴν ἀρ­ρώ­στια τῆς πο­λι­τι­κῆς ὀρ­θό­τη­τας ποὺ ἀ­πα­γο­ρεύ­ει κά­θε λό­γο γιὰ ἀ­νώ­τε­ρους καὶ κα­τώ­τε­ρους πο­λι­τι­σμοὺς κι ἂν βά­λη δί­πλα καὶ τὴν λυσ­σα­λέ­α ἐ­πί­θε­ση κα­τὰ παν­τὸς προ­τύ­που καὶ ὑ­πο­δείγ­μα­τος -ἔ­χου­με τρελ­α­θεῖ νὰ δι­α­βά­ζου­με γιὰ τὶς «σκο­τει­νὲς πλευ­ρὲς» ὅ­λων τῶν με­γά­λων ἀν­δρῶν τῆς Ἱ­στο­ρί­ας, ἑλ­λη­νι­κῆς καὶ ξέ­νης- γί­νε­ται σα­φὲς ὅ­τι δὲν μέ­νουν πολ­λὰ χρό­νια ζω­ῆς στὴν Ἑλ­λά­δα ποὺ ξέ­ρου­με. Ἤ­δη ἡ ἴ­δια ἡ ἐ­λευ­θε­ρί­α τοῦ λό­γου ἔ­χει σχε­δὸν ἐ­ξο­βε­λι­στεῖ ἀ­πὸ τὰ κα­τε­στη­μέ­να ΜΜΕ, ἀ­φοῦ κά­θε λό­γος πε­ρὶ ἰ­δι­ο­προ­σω­πεί­ας χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται ὡς ρα­τσι­στι­κός, ἀ­κρο­δε­ξιός, σκο­τα­δι­στι­κὸς καὶ ἄλ­λα πα­ρό­μοι­α. Κι ὅ­σο βλα­κώ­δεις κι ἂν εἶ­ναι οἱ αἰ­τιά­σεις τῶν ἐ­θνο­μη­δε­νι­στῶν, ὅ­σο γε­λοῖα κι ἂν εἶ­ναι τὰ ἐ­πι­χει­ρή­μα­τα τῶν προ­πα­γαν­δι­στῶν, δυ­στυ­χῶς ἡ ἰ­σχὺς τους εἶ­ναι τέ­τοι­α ποὺ ἐ­πι­βάλ­λον­ται. Κι ἐ­πι­βάλ­λον­ται για­τί τὸ ἐ­πι­τρέ­πει ἡ γε­νι­κευ­μέ­νη δι­κή μας ἄ­γνοι­α καὶ ἀ­δι­α­φο­ρί­α, ἡ δι­κή μας ἀ­νε­πάρ­κεια καὶ ἡ ἐν­σω­μά­τω­σή μας στὸν κό­σμο ποὺ μᾶς ἔ­χουν ἑ­τοι­μά­σει.

Ἡ σύγ­χρο­νη (λέ­με τώ­ρα!) ἐ­πι­στή­μη, εἶ­ναι ἕ­να κρε­ββά­τι τοῦ Προ­κρού­στη στὸ ὁ­ποῖ­ο τί­θεν­ται ὅ­λα τὰ ἱ­στο­ρι­κὰ γε­γο­νό­τα καὶ τὰ ἐ­ξέ­χον­τα πρό­σω­πα ποὺ ἀ­πο­τε­λοῦν τοὺς θε­μέ­λιους λί­θους τοῦ πα­ρελ­θόν­τος μας. Δὲν εἶ­ναι κά­τι ποὺ γί­νε­ται μό­νο στὴν Ἑλ­λά­δα, ἀλ­λὰ ἐ­μᾶς αὐ­τὴ μᾶς ἐν­δι­α­φέ­ρει καὶ σ᾿ αὐ­τὴν ἀ­να­φε­ρό­μα­στε. Βγά­ζον­τας τὸν Μα­κρυ­γιά­ννη το­κο­γλύ­φο, τὸν Κο­λο­κο­τρώ­νη λα­φυ­ρα­γω­γό, τὸν Ἐ­λύ­τη φα­σί­στα καὶ τὸν Σε­φέ­ρη νε­κρό­φι­λο ξε­θε­με­λι­ώ­νουν τὴν ἐ­θνι­κή μας αὐ­το­πε­ποί­θη­ση. Μι­λών­τας γιὰ γέν­νη­ση τοῦ ἑλ­λη­νι­κοῦ ἔ­θνους στὰ 1821 ἢ καὶ στὰ 1830 (!) κό­βουν τὶς πο­λυ­αί­ω­νες ρί­ζες μας – ἢ ἔ­στω 600 χρό­νια νε­ο­ελ­λη­νι­κῆς ἱ­στο­ρί­ας. Ὅ­λα γί­νον­ται προ­κει­μέ­νου νὰ ἐν­δώ­σου­με σὲ μί­α συγ­χρο­νι­κὴ θε­ώ­ρη­ση τῆς ἱ­στο­ρί­ας, νὰ πει­στοῦ­με ὅ­τι δὲν εἴ­μα­στε τί­πο­τε τὸ ἰ­δι­αί­τε­ρο κι ἁ­πλῶς ἔ­τυ­χε νὰ μι­λᾶ­με τὴν κο­ρυ­φαί­α γλῶσ­σα τοῦ κό­σμου, νὰ ζοῦ­με στὰ χώ­μα­τα τοῦ με­γα­λύ­τε­ρου ἀν­θρώ­πι­νου πο­λι­τι­σμοῦ. Κ.τ.λ. κ.τ.λ… Καὶ δὲν εἶ­ναι βέ­βαι­α μό­νο ἡ ἐ­θνι­κὴ ταυ­τό­τη­τα ποὺ δέ­χε­ται λυσ­σα­λέ­ες ἐ­πι­θέ­σεις. Τὸ ἴ­διο συμ­βαί­νει μὲ τὴν θρη­σκευ­τι­κὴ ταυ­τό­τη­τα, ὅ­μως αὐ­τὸ εἶ­ναι ἀ­πὸ μό­νο του ἕ­να με­γά­λο κε­φά­λαι­ο. Τὸ ἴ­διο συμ­βαί­νει μὲ τὴν σε­ξου­α­λι­κὴ ταυ­τό­τη­τά μας, ὅ­που ὁ δι­α­χω­ρι­σμὸς τῶν δύ­ο φύ­λων εἶ­ναι πιὰ «πα­λι­ο­μο­δί­τι­κος» καὶ πλέ­ον παν­τοῦ τὸ πρό­τυ­πο εἶ­ναι μί­α θο­λού­ρα με­τα­ξύ τῆς ὁ­μο­φυ­λο­φι­λί­ας καὶ τοῦ παν­σε­ξου­α­λι­σμοῦ, μὲ κεν­τρι­κὸ στό­χο τὴν ὑ­πο­νό­μευ­ση τῶν ἀν­δρι­κῶν ἀ­ξι­ῶν καὶ προ­τύ­πων. Ἡ ἐκ­θή­λυν­ση τῶν ἀρ­ρέ­νων καὶ ὁ ἐ­κτρα­χη­λι­σμὸς τῶν γυ­ναι­κῶν εἶ­ναι μί­α κα­τά­στα­ση ποὺ ἴ­σως ἔ­χει καὶ ἄλ­λες αἰ­τί­ες (τὶς ὑ­περ­βο­λὲς τοῦ φε­μι­νι­σμοῦ ἢ τὴν μό­λυν­ση τοῦ πε­ρι­βάλ­λον­τος μὲ πλα­στι­κὲς οὐ­σί­ες οἰ­στρο­γό­νας δρά­σης) ὅ­μως εἶ­ναι κι αὐ­τὴ ἐν­ταγ­μέ­νη στὸν ἴ­διο σχε­δια­σμό. Τὸ ἴ­διο λυσ­σα­λέ­ες ἐ­πι­θέ­σεις δέ­χε­ται ὁ θε­σμὸς τῆς οἰ­κο­γέ­νειας ἀ­πὸ τὴν προ­ώ­θη­ση μί­ας αὐ­τά­ρε­σκης ἀ­το­μι­κό­τη­τας ποὺ δὲν πρέ­πει νὰ ὀρ­ρω­δῆ πρὸ οὐ­δε­νός.

Τὸ ἐ­ρώ­τη­μα εἶ­ναι ποῦ πᾶ­με καὶ πῶς μπο­ροῦ­με νὰ μὴν πᾶ­με ἐ­κεῖ ποὺ μᾶς πᾶ­νε. Ἔ­χου­με ὅ­λοι εὐ­θύ­νη γιὰ ὅ­σα γί­νον­ται σή­με­ρα. Κα­νεὶς δὲν μπο­ρεῖ νὰ μι­λᾶ γιὰ εὐ­θύ­νες καὶ σχε­δια­σμοὺς ἄλ­λων ὅ­ταν δὲν πράτ­τη τὸ δι­κό του κα­θῆ­κον ἀ­πέ­ναν­τι στὴν ἀ­λή­θεια καὶ στὴν πα­τρί­δα του. Ἡ κρί­ση ποὺ ζοῦ­με πιὰ εἶ­ναι καὶ ἡ εὐ­και­ρί­α μας νὰ συ­νέλ­θου­με. Ὀ­φεί­λου­με ὅ­λοι νὰ πλη­ρο­φο­ρού­μα­στε τὶς ἐ­ξε­λί­ξεις καὶ νὰ δι­α­κρί­νου­με πί­σω ἀ­πὸ τὰ ἐ­πι­φαι­νό­με­να τὸ τί πραγ­μα­τι­κὰ δι­α­κυ­βεύ­ε­ται. Πρέ­πει νὰ δι­α­βά­ζου­με πί­σω ἀ­πὸ τὶς ἀ­ε­ρο­λο­γί­ες πε­ρὶ «πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κό­τη­τας» τὴν κα­τα­στρο­φὴ τῆς ἑλ­λη­νι­κό­τη­τας. Νὰ βλέ­που­με ὅ­τι ἡ φλυ­α­ρί­α γιὰ τὰ δῆ­θεν «ἀν­θρώ­πι­να δι­και­ώ­μα­τα» ἀ­πο­σκο­πεῖ στὴν ὑ­πο­νό­μευ­ση τῆς Ἐθνι­κῆς μας κυ­ρι­αρ­χί­ας. Νὰ ἀν­τι­λαμ­βα­νό­μα­στε ὅ­τι ἡ «παγ­κο­σμι­ο­ποί­η­ση» δὲν ἔ­χει καμ­μί­α σχέ­ση μὲ τὴν ἀ­γα­πη­τι­κὴ συ­νάν­τη­ση τῶν ἀν­θρώ­πων, ἀλ­λὰ ἀ­φο­ρᾶ μό­νο τὴν παν­το­δυ­να­μί­α τῶν πο­λυ­ε­θνι­κῶν ἑ­ται­ρει­ῶν. Καὶ νὰ θυ­μό­μα­στε ὅ­τι ἡ φι­λο­λο­γί­α πε­ρὶ «Νέ­ας Ἐ­πο­χῆς» εἶ­ναι ἁ­πλῶς ἡ συγ­κά­λυ­ψη τῆς προ­σπά­θειας γιὰ κα­τάρ­γη­ση τοῦ ἀν­θρω­πί­νου προ­σώ­που. Ὅ­πως πο­λὺ σω­στὰ τὸ ἔ­χει ἐκ­φρά­σει ὁ κα­θη­γη­τὴς Χρῆ­στος Γι­αν­να­ρᾶς, ὁ Μά­ϊκλ Τζάκ­σον ἦ­ταν τὸ ἀ­πό­λυ­το σύμ­βο­λο τῆς ἐ­πο­χῆς μας: οὔ­τε παι­δὶ, οὔ­τε ἐ­νή­λι­κας, οὔ­τε ἄν­δρας, οὔ­τε γυ­ναῖκα, οὔ­τε μαῦ­ρος, οὔ­τε λευ­κός. Τὸ ποῦ κα­τέ­λη­ξε εἶ­ναι βέ­βαι­α γνω­στό…

Ἂν λοι­πὸν δὲν θέ­λου­με γιὰ τὴν κοι­νω­νί­α καὶ τὴν Πα­τρί­δα μας ἕ­να ἀ­να­λό­γως τρα­γι­κὸ τέ­λος, δη­λα­δὴ ἕ­ναν τα­πει­νω­τι­κὸ ἐ­ξευ­τε­λι­σμὸ καὶ ἕ­ναν πρό­ω­ρο θά­να­το, ὀ­φεί­λου­με νὰ γρη­γο­ροῦ­με. Ἡ ἐλ­πί­δα πάν­τα ὑ­πάρ­χει. Οἱ ση­με­ρι­νὲς κυ­ρί­αρ­χες δυ­νά­μεις καὶ ἀν­τι­λή­ψεις δὲν θὰ εἶ­ναι ἴ­δι­ες ἐ­σα­εί, ἤ­δη με­τα­βάλ­λον­ται μὲ ρυθ­μὸ ἐ­πι­τα­χυ­νό­με­νο. Κι ἀ­πὸ τὴν ἄλ­λη, ἡ φύ­ση δὲν ἔ­χει δι­α­στρα­φεῖ, ἡ λο­γι­κὴ δὲν ἔ­χει ἐ­κλεί­ψει, οἱ ἄν­θρω­ποι πα­ρα­μέ­νουν πάν­τα ἄν­θρω­ποι, δη­λα­δὴ ἐν δυ­νά­μει θε­οί. Ἡ οἰ­κο­νο­μι­κὴ πλευ­ρὰ τῆς κρί­σης εἶ­ναι μό­νο ἡ κο­ρυ­φὴ τοῦ πα­γό­βου­νου, καὶ κα­θὼς τὴ βλέ­που­με νὰ ἔρ­χε­ται κα­τὰ πά­νω μας ἂς ἑ­τοι­μα­στοῦ­με νὰ ἀν­τι­με­τω­πί­σου­με μα­ζί της καὶ τὴν ἀ­θέ­α­τη ἰ­δε­ο­λο­γι­κή της βά­ση.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , ΙΒ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2012

πηγή