ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΗΜΕΡΑ

Ἀνανιάδου Μαρία

Μεταπτυχιακή φοιτήτρια

 τοῦ τμήματος τῆς Ποιμαντικῆς καί  Κοινωνικῆς Θεολογίας τοῦ ΑΠΘ

ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΗΜΕΡΑ

Είναι γνωστό ότι, οι νέοι είναι ότι πιο πολύτιμο έχει ο κόσμος μας για το μέλλον του. Είναι η ίδια η κοινωνία, η ελπίδα για το αύριο. Όπως υποστηρίζει ο Κάντ «η διαπαιδαγώγηση των νέων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις μελλοντικές καταστάσεις και όχι με τις τωρινές». Γι΄ αυτό,  πρέπει όλοι (γονείς, Εκκλησία, σχολείο, ενήλικες γενικότερα), να έχουν το βλέμμα στραμμένο επάνω τους, να τους συμβουλεύουν ελέγχοντας τις κινήσεις τους και κυρίως, να αποτελούν το παράδειγμα τους. Ένα από τα λάθη που παρατηρούνται σήμερα, από τους καθ’ ύλην υπεύθυνους για την διαπαιδαγώγησή τους, είναι η ελαστική συμπεριφορά τους. Δεν τους μαθαίνουν να αγαπούν τις δυσκολίες, ώστε να μπορούν και να τις αντιμετωπίσουν.

Είναι πραγματικά δύσκολη η αντιμετώπιση των νέων και η προσπάθεια πρέπει να είναι μεγάλη και εύστοχη. Χρειάζεται συνεχής καθοδήγηση και ειδικά, διευκρίνιση στα ηθικά, δεοντολογικά, πνευματικά και συναισθηματικά θέματα, για να μη βρίσκεται ο νέος σε σύγχυση σχετικά με τον κόσμο που τον περιβάλει. Ας μη ξεχνάμε ότι οι νέοι βρίσκονται όντως σε σύγχυση. Σπάνια βρίσκεις νέο που να έχει ειρηνική σχέση με τον εσωτερικό του κόσμο και να ξέρει την σημασία και τον σκοπό της ζωής του. Για να δίνονται στους νέους σωστά ηθικά ερεθίσματα πρέπει να δημιουργηθούν στην κοινωνία οι κατάλληλες υποδομές και να υπάρχουν οι υπεύθυνοι άνθρωποι που να έχουν αντίληψη της πραγματικότητας.

Οι  εκδηλώσεις των νέων, δεν έχουν μόνο βιολογικό και ψυχολογικό χαρακτήρα αλλά σίγουρα, συνδέονται και με τις θρησκευτικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής. Κάτι που τους χαρακτηρίζει και είναι απόλυτα φυσιολογικό, είναι η επιθυμία τους να αλλάξουν τον κόσμο, πράγμα που σήμερα δε φαίνεται τόσο έντονα, γιατί ο ίδιος ο κόσμος ανατρέπεται με ταχύτητα που δεν προλαβαίνουν. Πριν προλάβει ο άνθρωπος να προσαρμοστεί στις νέες καταστάσεις έρχεται αντιμέτωπος με άλλες, καινούριες καταστάσεις και ανάγκες. Αντίθετα, παλαιότερα, μετά τον εμφύλιο πόλεμο και μέχρι το τέλος περίπου της δεκαετίας του 1960, μοναδικό μέλημα τους ήταν να «χτίσουν» από την αρχή. Έτσι, θα είναι λάθος εάν κάποιος τους κατηγορήσει ότι μένουν άπραγοι και δίχως φρονήματα! Όταν εξετάζουμε τους νέους πρέπει να ελέγχουμε και την ανάλογη εποχή, για να βγάζουμε αντικειμενικά και γόνιμα συμπεράσματα.

 Ισχύει  βέβαια  ότι  από  τις παρεμβολές  των  αναλυτών  αλλοιώνονται  τα  μηνύματα  που  θέλει  η  νεολαία  να  μεταδώσει. Διαπιστώνεται  λοιπόν  ότι, δεν  λαμβάνουν υπόψη τους, όσοι  θέλουν να  ασχολούνται  με την νεολαία, ότι οι εποχές αλλάζουν και μαζί τους αλλάζουν και τα δεδομένα, οι απόψεις, οι καταστάσεις και άρα ο τρόπος αντιμετώπισης των νέων.

Αποτέλεσμα  της αναφερόμενης σύγχυσης είναι, η σημερινή γενεά των νέων να ονομάζεται απαθήςγενεά. Δεν ενδιαφέρονται για το μέλλον και ενώ είναι η ελπίδα της κοινωνίας και του μέλλοντος, στερούνται ζωντάνιας και θελήσεως. Επιπλέον, σε αντίθεση με τις παλαιότερες δεκαετίες, υποστηρίζεται ότι σήμερα, κυριαρχεί η απελπισία και η απογοήτευση για το μέλλον. Πώς να μην επικρατεί αυτή η άποψη από την στιγμή που η ίδια η κοινωνία έχει καταστεί ταχέως μεταβαλλόμενη, με αβεβαιότητα και ρευστότητα δίχως να προσφέρει οράματα και σιγουριά στα νέα παιδιά, ώστε να μπορέσουν με τις γνώσεις που θα αποκτήσουν, να προχωρήσουν σταθερά φροντίζοντας για το μέλλον τους και όχι μόνο για το παρόν; Για όλα αυτά υπεύθυνοι είναι κυρίως οι ενήλικες με τη στάση τους, που δεν τους δίνουν κουράγιο και δεν τους βοηθούν ουσιαστικά στην διανοητική, πνευματική και ηθική ανάπτυξή τους και τους αφήνουν να παρασύρονται από την απόκτηση ανούσιων αγαθών και να χαίρονται με την απόκτηση υλικών στοιχείων, που δεν έχουν αξία. Είναι λοιπόν, πολύ δύσκολο οι ενήλικες σήμερα να γίνουν το παράδειγμα για τους νεότερους και να τους δείξουν τον δρόμο και τις άξιες που πρέπει να ακολουθήσουν στη ζωή. Οι νέοι έρχονται σε επαφή με την ζωή από νωρίς και πολλές φορές δεν μπορούν να βρουν σε αυτή υψηλά ηθικά πρότυπα, σε μια κοινωνία που επικρατεί, αποκλειστικά και μόνο,  η προσπάθεια απόκτησης υλιστικών αγαθών.

Ο άνθρωπος είναι ζωντανός, αναπτυσσόμενος οργανισμός, με ανάγκες και βρίσκεται σε διαλεκτική σχέση με το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Τα μέσα επικοινωνίας αυξάνονται και η τεχνολογία προχωράει. Ούτε μπορούμε να αποφύγουμε αλλά, ούτε και να αγνοήσουμε τις συνεχόμενες μεταβολές που επιφέρουν και ανάλογη ανάπτυξη σε κάθε εποχή. Έτσι κάθε ‘πομπός’ πρέπει να βρίσκει τρόπο να εκπέμπει με τον πιο σωστό και σύγχρονο τρόπο το μήνυμά του στους νέους για να μπορεί αυτό το μήνυμα να γίνεται δεκτό από αυτούς, για να μη δημιουργούνται παρεκτροπές.

Δε ξέρω κατά πόσο είναι αυτό εφικτό. Είναι γνωστό, από έρευνα που έγινε, ότι το 80% των νέων απορρίπτει την ελληνική κοινωνία και θεωρεί ότι χρειάζεται αλλαγές, έχοντας ένα γενικό αίσθημα ανικανοποίησης και αβεβαιότητας για το μέλλον. Το 1970 ο Raymon Aron είπε «Οι χθεσινές αξίες χάθηκαν και οι αυριανές δεν υπάρχουν». Σήμερα δεν υπάρχει Raymon Aron όμως υπάρχει η κρίση στις αξίες. Κρίση, η οποία έχει οδηγήσει μεγάλο ποσοστό νέων σε χρήση ναρκωτικών ουσιών, σε εκδήλωση απονενοημένων ενεργειών, σε διάφορα έκτροπα και το κυριότερο στην απομάκρυνση από τον Θεό, αναζητώντας απλά μια ανώτερη δύναμη.

Έπειτα  από έρευνες διαπιστώνεται ότι τα ναρκωτικά είναι η έκτη αιτία θανάτου στην Αμερική. Στην υπερβολική δόση οφείλεται το 55% των θανάτων. Επιπλέον η χρήση ναρκωτικών συνδέεται και με ψυχικές διαταραχές και είναι μια από τις αιτίες παραβατικότητας. Οι νέοι άνθρωποι, κυρίως όταν πάσχουν από ψυχική και πνευματική ανεπάρκεια, καταφεύγουν στη χρήση ουσιών πιστεύοντας ότι θα δώσουν λύση και τέλος στα προβλήματα που δήθεν έχουν και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν. Στην πραγματικότητα όμως το μοναδικό τέλος που βάζουν, είναι αυτό στη ζωή τους ακολουθώντας αυτόν τον εύκολο και ανούσιο δρόμο. Δεν είναι η λύση, αλλά το πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που απειλεί το μέλλον του κάθε έθνους, σε συνδυασμό μάλιστα με την υπογεννητικότητα. Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα ο πληθυσμός της Ελλάδας το 2050 θα είναι μόνο 11500 χιλιάδες, και θα χαρακτηρίζεται ως μια κοινωνία γερόντων.

Επιπλέον  τα ναρκωτικά συνδέονται και με το αλκοόλ, όπως και με τις αυτοκτονίες, ένα άλλο πολύ σοβαρό πρόβλημα. Στην Αμερική οι αυτοκτονίες είναι η τρίτη αιτία θανάτου μετά τα τροχαία και το καρκίνο. Άλλοι σημαντικοί παράγοντες όπου οφείλονται οι απόπειρες αυτοκτονίας είναι και η κατάθλιψη, η οικογενειακή αποδιοργάνωση, η έλλειψη κοινωνικών στηριγμάτων. Στην χώρα μας, ευτυχώς ακόμα ο θεσμός της οικογένειας τηρείται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί ότι, οι μορφωμένοι και όσοι έχουν Πίστη στον Θεό δεν έχουν τάσεις αυτοκτονίας.

  Σήμερα η κοινωνία προσφέρει στους νέους τα πάντα αρκεί να προσπαθήσουν και να κοπιάσουν για την απόκτησή τους. Εξάλλου τίποτα δεν είναι εύκολο, όλα θέλουν κόπο για να αποκτηθούν και τελικά αυτό είναι που δίνει αξία και νόημα σε ό,τι αποκτούμε. Σήμερα δεν υπάρχει η δυστυχία του πολέμου και της πείνας όπως κάποτε, που πολλοί νέοι γνώρισαν. Υπάρχουν όμως οι «σειρήνες» που χαϊδεύουν τα αυτιά όλων για την εύκολη απόκτηση αγαθών, υπό προϋποθέσεις. Είναι κρίμα λοιπόν όταν μας προσφέρει ο Θεός μια κοινωνία αυτάρκη, αντί να κυνηγήσουμε την ζωή να προσπαθεί αυτή να μας κυνηγήσει.

Ας  αναφερθούμε και στην μόρφωση, την οποία πολλοί νέοι επιδιώκουν για να μπορούν να έχουν τα εφόδια για αυτό το «καλύτερο αύριο». Πλέον όμως, η νεολαία ενώ εκπαιδεύεται και μορφώνεται, δεν βρίσκει κανένα υλικό ή ακόμα και ηθικό πολλές φορές στήριγμα. Η κοινωνία τους προσφέρει απλόχερα το πρόβλημα τις ανεργίας. Έτσι, ποια μπορεί να είναι η ψυχολογία ενός νέου ανθρώπου του οποίου αντί να του δίνεται η ευκαιρία να εκφράζει οράματα για μια καλύτερη ζωή κοιτώντας το μέλλον, φαίνεται να ταπεινώνεται μπροστά στην αδιαφορία της κοινωνίας; Το μόνο που μπορεί να σκέφτεται είναι το πώς θα ζήσει ή επιζήσει στο σήμερα ή στο αύριο(πράγμα καταστροφικό) αφού το μέλλον φαίνεται μαύρο ή ακόμα και ανύπαρκτο.

Μπροστά σε μια τόσο απαισιόδοξη προοπτική, έρχεται η κατάσταση να γίνει χειρότερη με την έλλειψη Πίστης στον Θεό. Αντί λοιπόν να του δείχνουμε την αγάπη μας, την ευγνωμοσύνη μας, να είμαστε ταπεινοί, ολιγαρκείς και να χαρακτηριζόμαστε από πράξεις απλές και αληθινές, κάνουμε ακριβώς το αντίθετο εκμεταλλευόμενοι την ελευθερία που μας παρέχει ο Μεγαλοδύναμος. Ανά διαστήματα παρατηρείται ο Ιησούς Χριστός να γίνεται μόδα επάνω στα ρούχα, στα αξεσουάρ και σε διάφορα άλλα αντικείμενα, που σημαίνει έλλειψη σεβασμού. Επιπλέον, εκμεταλλευόμαστε την υπερβολική ελευθερία και ξεφεύγουμε από κάθε όριο, ενδιαφερόμενοι πλέον μόνο για ανούσια, επιφανειακά και επιπόλαια πράγματα. Παρατηρείται η πνευματική ένδεια και η αναζήτηση περισσότερων υλικών αγαθών, που δεν έχουν πραγματική αξία και αντί να είμαστε εμείς επικεφαλείς και να τα χρησιμοποιούμε για τις ανάγκες μας, πλέον έχουν καταλήξει να μας κυριεύουν και να μας καθοδηγούν τα ίδια.

Έτσι  είναι σήμερα η κοινωνία, στην οποία ζουν οι νέοι και από την οποία γαλουχούνται. Ο δυνατότερος κατασπαράζει τον ασθενέστερο και δεν υπάρχει δικαιοσύνη, όπως την δίδαξε ο Ιησούς, και ο καλύτερος κρίνεται σύμφωνα με την μέτρηση των υλικών του αγαθών. Ο μόνος τρόπος για να δημιουργήσουμε μια κοινωνία με μέλλον είναι, η εφαρμογή των διδαχών του Κυρίου. Η επίκληση του Ονόματός του, σε κάθε προσπάθειά μας θα μας δίνει την ψυχική δύναμη να αντιμετωπίζουμε κάθε πρόβλημα και δυσκολία στη ζωή μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

Σαράντος Καργάκος, (1989), Προβληματισμοί-ένας διάλογος με τους νέους, Δ΄ τόμος, εκδόσεις Gutenberg

Κατερίνα Ματσά (2007), Ψάξαμε ανθρώπους και βρήκαμε σκιές «Το αίνιγμα της τοξικομανίας», εκδόσεις Αγρά

Αικ. Στριφτού-Κριαρά, (1964), Οι νέοι και η εποχή μας, προβλήματα και προσανατολισμοί, Θεσσαλονίκη.

Κ.Γ. Παπαδημητρακόπουλος (1994), Νέοι στο σήμερα, 2^ο βιβλίο, εκδόσεις  «Φωτοδότες»,

Ross Cambell M.D., (1987), Πώς να αγαπάτε πραγματικά τους Νέους σας, εκδόσεις «Η ΕΛΑΦΟΣ»

Γενική γραμματεία Νέας γενιάς και  Ινστιτούτο V-PRC, (1997-1999), Οι νέοι του καιρού μας, αξίες, στάσεις και αντιλήψεις της Ελληνικής νεολαίας.

Χριστόφορος Χριστοφορίδης – Οι Νέοι και Εμείς (συνοδοιπόροι), εκδόσεις «Ευρώπη».

Δήμητρα Α. Κούκουρα, «Εισαγωγή στη Θεολογία», 2005.

**ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Γ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΙΟΥΛ.-ΣΕΠ. 2010