Κυριακή μετά τα Φώτα – Η πρόταση του Φωτός και η επιλογή του σκότους Αρχιμ. Επιφάνιος Οικονόμου

Βρισκόμαστε, αγαπητοί μου, μέσα στο κλίμα των Θεοφανίων. Τα πάντα στην Εκκλησία πλημμυρίζουν από φως. Γιατί, όπως η υμνολογία της εορτής υπογραμμίζει, φως εκ φωτός έλαμψε το κόσμω, Χριστός ο Θεός ημών, ο επιφανείς Θεός…1. Για το ίδιο φως ομιλεί και το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα. Ο Χριστός περνά στην παραλίμνια πόλη Καπερναούμ, στην περιοχή ανάμεσα στην Ζαβουλών και στην Νεφθαλείμ, όπου κυριαρχεί το ειδωλολατρικό στοιχείο. Κι έτσι εκπληρώνεται η προφητεία του Ησαϊου, σύμφωνα με την οποία, ο λαός της περιοχής, που μέχρι τότε βίωνε το σκοτάδι της ειδωλολατρίας, είδε το φως της αλήθειας στο πρόσωπο του Χριστού. Ο λαός, που ζούσε σε καθεστώς πνευματικού μαρασμού και θανάτου, είδε ν’ ανατέλλει εμπρός του το φως της όντως ζωής.

Το φως είναι η ταυτότητα του Χριστού. Εκείνος είναι ο ήλιος της δικαιοσύνης, που ήλθε στον κόσμο για να διαλύσει τα σκοτάδια της αγνωσίας, να εξαφανίσει τον ζόφο του μίσους, να εξολοθρεύσει την καταχνιά της κακίας. Ήλθε για να φέρει στον κόσμο και στις ανθρώπινες καρδιές την αγάπη και την ειρήνη. Γι΄ αυτό και δικαίως διεκήρυξε για τον Εαυτό Του: «Εγώ είμαι το φως. Όποιος με ακολουθήσει δε θα περπατήσει ποτέ ξανά στο σκοτάδι, αλλά θα αποκτήσει το φως της ζωής»2.

Εφόσον πιστεύουμε ότι ο Χριστός είναι το φως του κόσμου και η Εκκλησία, που είναι το Σώμα Του, η συνέχεια και έκφρασή Του στους αιώνες, είναι εξίσου φως. Είναι ο χώρος μέσα στον οποίο βιώνεται ο φωτισμός του Χριστού, όχι χαριστικά και μαγικά, αλλά συνειδητά και οντολογικά. Βιώνεται με την μετοχή των Ιερών Μυστηρίων με τα οποία «ξαναγεννιόμαστε, μορφοποιούμαστε και συναπτόμαστε υπερφυώς με το Σωτήρα. Αυτά είναι εκείνα με τα οποία, όπως λέει ο Απόστολος Παύλος, εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και εσμέν3.»4. Βιώνεται με την μετοχή στην Ορθόδοξη πνευματικότητα, στη ζωή της προσευχής, της αγάπης και του ελέους, της μετανοίας και της αγιότητας, η οποία δε μπορεί να νοηθεί μακριά και έξω από το φως του Χριστού.

Παρά ταύτα, ο κόσμος σήμερα αρνείται τον Χριστό και βυθίζεται στο σκοτάδι της άρνησης και της απιστίας. Επικαλείται γι’ αυτό επιπόλαιες δικαιολογίες, συνήθως τις αδυναμίες και τις πτώσεις των λειτουργών και στελεχών της Εκκλησίας. Όμως, ο Χριστός δεν απέδωσε στους ανθρώπους την ιδιότητα του φωτός, αλλά στον Εαυτό Του. Στους ανθρώπους έδωσε τη δυνατότητα πρώτα να φωτιστούν και, μετά να φωτίσουν. Οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται. Εκείνος, όμως, μένει το διαχρονικά άσβεστο φως της αλήθειας, που συνέχει, συγκροτεί και συγκρατεί την Εκκλησία στην πορεία της ιστορίας.

Η επιλογή της άρνησης του φωτός που σκορπίζει ο Χριστός έχει οδυνηρά αποτελέσματα στη ζωή του κόσμου. Σήμερα ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας βιώνει την τραγικότητα της φτώχειας και της ανέχειας, του πολέμου και της ανασφάλειας, αποτέλεσμα της απάνθρωπης πολιτικής των ισχυρών της γης, που είναι βουτηγμένοι στα σκοτάδια της ιδιοτέλειας και του παγερού συμφέροντος. Σήμερα η πατρίδα μας βιώνει μια πρωτοφανή οικονομική κρίση, αποτέλεσμα της πνευματικής χαλάρωσης, του εκμαυλισμού των συνειδήσεων, της αρρωστημένης νοοτροπίας του εύκολου πλουτισμού και της έλλειψης αλληλεγγύης. «Η κρίση κατέστησε φανερό, ότι η συγκρότηση του σύγχρονου κοινωνικού βίου με γνώμονα τον ατομισμό και την άρνηση της παρουσίας του Θεού στη ζωή μας οδήγησε στην καταρράκωση της αξίας του ανθρώπου και στην επικράτηση της αναξιοκρατίας και της αδιαφορίας για τον πόνο του διπλανού μας. Αυτή η κατάσταση, για την δημιουργία της οποίας όλοι έχουμε μικρό η μεγάλο μερίδιο ευθύνης, είναι αταίριαστη με την παράδοση του τόπου μας. Η μόνη έξοδος από το αδιέξοδο είναι η αλλαγή αυτής της νοοτροπίας…»5.

Η αλλαγή της νοοτροπίας που βυθίζει τους ανθρώπους στο τέλμα, στο σκοτάδι και στ’ αδιέξοδα, μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν επιστρέψουμε, με ταπείνωση, στη ζωή του Χριστού, την οποία αρνηθήκαμε, παρασυρμένοι από την δαιμονική έπαρση και τον πλάνο αυτοθαυμασμό. Μόνο αν δεχθούμε να ξαναφωτίσουμε τη ζωή μας, όχι με τα ψεύτικα φώτα του κόσμου, όχι με τις εφήμερες φωταψίες της κοσμικής ματαιότητας, αλλά με το φως του Χριστού, ό φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον. ΑΜΗΝ!

 1.Στιχηρό ιδιόμελο των Αίνων των Θεοφανίων
2. Ιωάν. 8,12
3. Πράξ. 17,28
4.Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, «Περί της εν Χριστώ ζωής», σελ. 22
5. Ανακοινωθέν Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, 8/10/2010
6.Ιωάν. 1,9
πηγή