Συναξαριστής της 31ης Μαίου

Ὁ Ἅγιος Ἑρμείας

 

Μὲ τὴν σημερινὴ ὁρολογία, θὰ λέγαμε ὅτι ὁ Ἑρμείας ἦταν ἕνας συνταξιοῦχος στρατιώτης. Ὑπηρετοῦσε στὰ Κόμανα τῆς Καππαδοκίας καὶ σὰν γνήσιος χριστιανὸς πρόσφερε στὸν Καίσαρα τὶς ὑπηρεσίες ποὺ τοῦ ἀνῆκαν.

Ἦταν ἀπὸ τοὺς πιὸ γενναίους μέσα στὸ στράτευμα καὶ ποτὲ δὲν ἔστρεψε τὴν πλάτη του στὸν ἐχθρό, ἀκόμα καὶ στὶς ἧττες. Ὅταν, ὅμως, ἐπὶ βασιλέως Μάρκου Αὐρηλίου (177 μ.Χ.), ἔγινε διωγμὸς κατὰ τῶν χριστιανῶν, συνέλαβαν καὶ τὸν Ἑρμεία, χωρὶς νὰ ὑπολογίσουν τὶς μεγάλες του ὑπηρεσίες, οὔτε τὰ σεβάσμια γηρατειά του.

Κατόπιν, ὁ Δούκας Σεβαστιανὸς διέταξε τὸν Ἑρμεία νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ἡ διαταγὴ προκάλεσε ἔκπληξη στὸν Ἑρμεία, καὶ χαμογελῶντας τοῦ εἶπε: «Θὰ ἦταν πολὺ ἀνόητο, ἄρχοντα, νὰ ἀφήσω τὸ φῶς καὶ νὰ προτιμήσω τὸ σκοτάδι, νὰ ἐγκαταλείψω τὴν ἀλήθεια καὶ νὰ ἀσπασθῶ τὸ ψέμα, νὰ χάσω τὴν ζωὴ καὶ νὰ πέσω στὸ θάνατο.

Ὁ Κύριός μας καὶ Θεός μας Ἰησοῦς Χριστὸς εἶπε, «Ἐγὼ εἰμὶ τὸ φῶς τοῦ κόσμου, καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή». Δηλαδή, ἐγὼ εἶμαι τὸ φῶς ποὺ φωτίζει τὸν κόσμο, καὶ συγχρόνως ἡ ἀπόλυτη ἀλήθεια καὶ ἡ πραγματικὴ πηγὴ ζωῆς. Λοιπόν, δὲ θὰ ἦταν παράλογο τώρα στὸ τέλος τῆς ζωῆς μου νὰ χάσω τέτοια πολύτιμα ἀγαθά;». Τότε ὁ ἄρχοντας διέταξε καὶ τὸν ἔριξαν στὴ φωτιά, ἀλλὰ ἀπὸ θαῦμα ἔμεινε ἀβλαβής. Τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισαν.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Χριστῷ στρατευσάμενος, τῷ Βασιλεῖ τοῦ παντός, γενναίως διέκοψας, τὰς παρατάξεις ἐχθρῶν. Ἑρμεία πανένδοξε· σὺ γὰρ ἐγκαρτερήσας, πολυτρόποις αἰκίαις, ἤθλησας ἐν τῷ γήρᾳ, ὡς τοῦ Λόγου ὁπλίτης· ὧ πρέσβευε Ἀθλοφόρε, σώζεσθαι ἅπαντας.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος δ´
Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον 
Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Τοῦ Χριστοῦ τὸ ὄνομα, ὁμολογήσας εὐτόνως, καὶ σφοδρῶν κολάσεων, ὑπενεγκὼν τὰς ὀδύνας, ᾔσχυνας, τῶν παρανόμων τὰς ἐπινοίας· ἔδειξας, τῆς εὐσεβείας πᾶσι τὸ κράτος· διὰ τοῦτό σε Ἑρμεία, ὁ Ἀθλοθέτης Λόγος ἐδόξασε.

Μεγαλυνάριον 
Ὄπλοις ἀληθείας περιφραχθείς, κάθεῖλες τοῦ ψεύδους, Ἀθλοφόρε τὸν εὑρετήν, ἐν γήρᾳ νεάζον, ψυχῆς φρόνημα φέρων, καὶ ἤθλησας νομίμως, Ἑρμεία ἔνδοξε.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ὁ Ἅγιος Μάγος

Μάγος στὸ ἐπάγγελμα, τὸ ὄνομά του δὲν τὸ γνωρίζουμε. Ἦταν αὐτός, ποὺ ἔδωσε διάφορα δηλητήρια στὸν Ἅγιο Ἑρμεία, ἀλλ᾿ ὁ Ἅγιος τὸν ἔκανε μὲ τὴν θεία χάρη νὰ πιστέψει στὸν Χριστὸ καὶ στὴ συνέχεια ἀποκεφαλίστηκε μαζὶ μ᾿ αὐτόν, ἀφοῦ ὁμολόγησε τὴν πίστη του.


------------------------------------------------------------------------------
 

Οἱ Ἅγιοι Πέντε Μάρτυρες οἱ ἐν Ἀσκαλώνι

Μαρτύρησαν ἀφοῦ τοὺς ἔσυραν μέχρι θανάτου κατὰ γῆς.


------------------------------------------------------------------------------
 

Οἱ Ἅγιοι Εὐσέβιος, Χαραλάμπης καὶ Χριστίνα

Μαρτύρησαν διὰ πυρός. (Ἡ μνήμη τους περιττῶς ἐπαναλαμβάνεται ἀπὸ ὁρισμένους Συναξαριστὲς καὶ τὴν 30η Μαΐου).


------------------------------------------------------------------------------
 

Ἡ Ἁγία Πετρονίλα κόρη τοῦ ἀποστόλου Πέτρου

Ἄγνωστη στοὺς Συναξαριστές. Ἀναγράφεται σὲ Κώδικα ποὺ δημοσιεύτηκε ἀπὸ τὸν Δημητριεύσκη (Τυπικὰ Α. σελ. 217).

Ἡ Ἁγία Μάρτυς Πετρονίλα ἔζησε τὸν 1ο ἢ 3ο αἰώνα μ.Χ. Στὸ κοιμητήριο τῆς Δομιτίλλης, στὴ Ρώμη, ὑπάρχει μία νωπογραφία, ἡ ὁποία χρονολογεῖται ἀπὸ τὸν 4ο αἰώνα μ.Χ., καὶ στὴν ὁποία ἀπεικονίζεται τὸ μαρτύριο τῆς Ἁγίας Πετρονίλης.

Ἡ Ἁγία καταγόταν ἀπὸ εὐγενῆ οἰκογένεια, ἦταν Χριστιανὴ καὶ ἀρνήθηκε νὰ νυμφευθεῖ ἕναν εὐγενῆ, ὀνομαζόμενο Φλάσσο, ἐπειδὴ ἤθελε νὰ ἀφιερωθεῖ στὸ Νυμφίο τῆς Χριστό. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ συνελήφθη καὶ τελειώθηκε μαρτυρικά.

Ἡ παράδοση θεωρεῖ, λόγω τοῦ ὀνόματός της, ὅτι ἦταν θυγατέρα τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου ἢ ἀφοσιωμένη μαθήτρια τοῦ Ἀποστόλου, ποὺ τὸν βοηθοῦσε στὸ ἔργο του. Ὅμως ἡ παράδοση αὐτὴ ἀναφέρεται σὲ διάφορα βιβλία τῶν Γνωστικῶν του 6ου αἰῶνος μ.Χ. καὶ οἱ περισσότεροι μελετητὲς - ἁγιολόγοι δὲν ἀποδέχονται τὴν ἄποψη αὐτή.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ὁ Ἅγιος Εὐστάθιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

Ἄγνωστη ἡ μνήμη του στοὺς Συναξαριστές, σημειώνεται στὸ Κώδικα 426 τοῦ Ἁγιοταφικοῦ μετοχίου (βλέπε Γεδεῶν, Βυζαντ. Ἑορτολόγιο, σελ. 109). Ὁ Εὐστάθιος, πρωτοπρεσβύτερος στὸ παλάτι, διαδέχτηκε στὸν πατριαρχικὸ θρόνο τὸν Σέργιο Β´ τὸ ἔτος 1019 καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ τὸ 1025, ἀφοῦ ἔζησε μὲ ὁσιότητα καὶ ποίμανε τὸ ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ σύμφωνα μὲ τὶς ἅγιες ἐντολές Του.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ὁ Ἅγιος Φιλόσοφος ὁ Ἱερομάρτυρας καὶ οἱ σὺν αὐτῷ Βόρις καὶ Νικόλαος οἱ Μάρτυρες

 

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Φιλόσοφος (Νικολάγιεβιτς Ὀρνάτσκϊυ) ἔζησε τὸ 19ο καὶ 20ο αἰώνα μ.Χ. Τὸ 1885 τελείωσε τὴ θεολογικὴ ἀκαδημία τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως καὶ νυμφεύθηκε τὴν Ἑλένη Ζαοζέρκοϋ. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος καὶ ἐργάσθηκε ποιμαντικὰ ἀναπτύσσοντας ἕνα τεράστιο φιλανθρωπικὸ καὶ ἱεραποστολικὸ ἔργο.

Συνδέθηκε πνευματικὰ μὲ τὸν Πατριάρχη Τύχωνα καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ πρώτου παγκοσμίου πολέμου στάθηκε στὸ πλευρὸ τῶν τραυματισμένων στρατιωτῶν καὶ τῶν οἰκογενειῶν τους. Ὁ υἱός του Νικόλαος ὑπηρετοῦσε μὲ ἀνώτερο βαθμὸ στὸ 9ο τάγμα τοῦ Ρωσικοῦ καὶ ὁ υἱός του Βόρις εἶχε διορισθεῖ ὡς ἀρχηγὸς τῆς 23ης ταξιαρχίας πυροβολικοῦ καὶ πολέμησε ἡρωικὰ στὸ αὐστρο-οὑγγρικὸ μέτωπο.

Μετὰ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1917, ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Φιλόσοφος συνελήφθη, στὶς 9 Αὐγούστου 1918, μαζὶ μὲ τοὺς υἱούς του ἀπὸ ἄνδρες τῆς κρατικῆς ἀσφάλειας, ποὺ τοὺς μετέφεραν στὶς φυλακὲς τῆς Κροστάνδης. Ἐκτελέσθηκαν διὰ τουφεκισμοῦ, δίδοντας ἔτσι τὴ μαρτυρία τῆς πίστεώς τους στὸν Κύριο καὶ Θεό μας.


------------------------------------------------------------------------------

Ὁ Ἅγιος Ἱερόθεος ὁ Ἱερομάρτυρας ὁ Νέος

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Ἱερόθεος ὁ Νέος, Ἐπίσκοπος Νικόλσκ, γεννήθηκε περὶ τὸ 1891. Ἔφθασε, ὡς Ἐπίσκοπος, στὸ Νικόλσκ τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων τοῦ 1923. Ἐκεῖ διακόνησε τὴν Ἐκκλησία μὲ ἔνθεο ζῆλο καὶ αὐταπάρνηση. Τὸ 1927 μετετέθη στὴν Ἐπισκοπὴ Βελίκϋ Οὔστιουνγκ, κοντὰ στὴν περιοχὴ Βολογκντά. Αὐτὴ τὴν περίοδο ἀρνήθηκε νὰ ὑπογράψει δήλωση τοῦ Μητροπολίτου Σεργίου περὶ ὑποταγῆς τῆς Ἐκκλησίας στὴν κρατικὴ ἐξουσία.

Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ οἱ ἄνδρες τῆς μυστικῆς ἀσφαλείας, κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Σοβιετικοῦ καθεστῶτος, τὸν κάλεσαν γιὰ ἀνάκριση ἀρκετὲς φορές. Τελικὰ τὸν συνέλαβαν, ἐνῶ εἶχε πάει νὰ λειτουργήσει σὲ κωμόπολη τῆς ἐπαρχίας του. Οἱ ἄνθρωποι ἔκλαιγαν καὶ φώναζαν, γιατὶ ἔνιωθαν ὅτι ἔχαναν τὸν πνευματικό τους πατέρα.

Τὸ ἀτμόπλοιο ἔφθασε σύντομα στὴν πόλη Οὔστγιουγκ. Ἐπειδὴ ἦταν ἀσθενής, τὸν ὁδήγησαν στὸ νοσοκομεῖο. Ἐκεῖ ὁ Ἅγιος Ἱερόθεος κοιμήθηκε ὁσίως τὸ 1928. Ἀλλὰ ἡ μνήμη του δὲν ἐξαφανίσθηκε. Ἔγινε τὸ ἁλάτι τῆς εὐσέβειας καὶ ἐλπίδας τοῦ Ρωσικοῦ λαοῦ.


------------------------------------------------------------------------------
 

Ὁ Ἅγιος Φιλόθεος Μητροπολίτης Τομπόλσκ

Ὁ Ἅγιος Φιλόθεος γεννήθηκε τὸ 1650 ἀπὸ εὐγενὴ καὶ ἀριστοκρατικὴ οἰκογένεια τῆς Οὐκρανίας. Τελείωσε τὴ θεολογικὴ ἀκαδημία τοῦ Κιέβου καὶ νυμφεύθηκε. Λίγο ἀργότερα χειροτονήθηκε πρεσβύτερος καὶ γιὰ μερικὰ χρόνια διακόνησε ὡς ἐφημέριος. Ἡ πρεσβυτέρα πέθανε νωρὶς καὶ ὁ Ἅγιος ἔγινε μοναχὸς στὴ Λαύρα τῶν Σπηλαίων τοῦ Κιέβου, ὅπου διακρίθηκε γιὰ τὸν ἀσκητικό του βίο, τὴν ἀδιάλειπτη προσευχὴ καὶ τὴ νηστεία.

Κατὰ τὰ ἔτη 1701 – 1702, διετέλεσε ἡγούμενος τῆς μονῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τοῦ Ζβὲν στὴν ἐπαρχία Ὀρλώφ. Τὸ 1702 χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος καὶ τοποθετήθηκε στὴν ἐπαρχία Σιβηρίας καὶ Τομπόλσκ. Ἡ ἐπαρχία του ἐκτεινόταν ἀπὸ τὴν Ἀρκτικὴ μέχρι τὸν Εἰρηνικὸ ὠκεανὸ καὶ ἀπὸ τὰ Οὐράλια ὄρη μέχρι τὴν Κίνα καὶ ἡ κύρια δραστηριότητά του ἦταν ἡ ἱεραποστολή. Μέσα σὲ εἴκοσι πέντε χρόνια περιόδευσε ἱεραποστολικὰ τὴ Σιβηρία, τὴν Καμτσάτκα, τὴ Μογγολία καὶ τὴ βόρεια Κίνα. Πολλὲς φορὲς δέχθηκε ἐπιθέσεις ἀπὸ εἰδωλολάτρες, ἀλλὰ παρὰ τὶς πολλὲς δοκιμασίες ποτὲ δὲν κατέφυγε στὴ βία κατὰ τὴν ἐξάσκηση τοῦ ἱεραποστολικοῦ του ἔργου. Κατάφερε ἔτσι νὰ βαπτίσει περὶ τοὺς σαράντα χιλιάδες εἰδωλολάτρες.

Ὁ Ἅγιος φρόντισε γιὰ τὴ μείωση τῶν φόρων τῶν νεοβαπτιζομένων καὶ τὴν ἀνέγερση νέων ἐκκλησιῶν. Ἔτσι αὔξησε τὶς ἐνορίες τῆς Σιβηρίας ἀπὸ ἑκατὸν ἑξήντα σὲ τετρακόσιες σαράντα ὀκτώ.

Παράλληλα σὲ κάθε ἱεραποστολικὸ κλιμάκιο ἔκτισε ἐκκλησιαστικὲς σχολὲς γιὰ τὰ παιδιὰ τῶν ἰθαγενῶν, δίδοντας ἔτσι ἰδιαίτερη σημασία στὴν παιδεία καὶ τὴ μόρφωση. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ζήτησε καὶ τὴ βοήθεια τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Κιέβου διὰ τῆς ἀποστολῆς μορφωμένων ἱεραποστόλων μοναχῶν καὶ βιβλίων.

Τὸ 1709 ὁ Ἅγιος ἀσθένησε καὶ ἔλαβε τὸ μεγάλο σχῆμα, ὀνομαζόμενος Θεόδωρος, στὴ μονὴ τῆς Ἁγίας Τριάδος τοῦ Τιοῦμεν, ἀλλὰ ἡ παραίτησή του ἔγινε ἀποδεκτὴ τὸ 1711, ὅταν στὴν ἐπισκοπικὴ ἕδρα τοῦ Τομπόλσκ ἐξελέγη ὡς διάδοχός του ὁ Ἰωάννης. Τὸ 1712 ἄρχισε ἐκ νέου τὴν ἱεραποστολική του δραστηριότητα κηρύσσοντας τὸ Εὐαγγέλιο στὶς περιοχὲς τῶν ποταμῶν τοῦ Μπερέζο.

Ὅταν κοιμήθηκε ὁ Ἐπίσκοπος Ἰωάννης, τὸ 1715, ὁ Ἅγιος Φιλόθεος ἐπανεξελέγη Ἐπίσκοπος τοῦ Τομπόλσκ, ὅπου καὶ παρέμεινε μέχρι τὸ 1720. Στὴ συνέχεια παραιτήθηκε, ἐπέστρεψε στὸ μοναστήρι, ὅπου συνέχισε τὸ ἱεραποστολικό του ἔργο καὶ δίδασκε γραφὴ καὶ ἀνάγνωση στὰ παιδιὰ τῶν νεοβαπτισθέντων.

Ὁ Ἅγιος Φιλόθεος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ 1727 καὶ ἐνταφιάσθηκε στὴ μονή του.

Τὸ 1984 καθιερώθηκε ἡ ἑορτὴ τῶν Ἁγίων τῆς Σιβηρίας, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἀναφέρεται καὶ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Φιλοθέου.
Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ, ἐπίσης, τὴν μνήμη του στὶς 10 Ἰουνίου.