Η εσχατολογική σημασία της γιορτής της Σκηνοπηγίας στον Ζαχαρία

Ο Ζαχαρίας μας περιγράφει μια εποχή, μετά το τέλος του τελευταίου πολέμου του Αρμαγεδδώνα, όπου όλα τα έθνη θα λατρεύουν τον αληθινό Θεό, ενωμένα με τον Ισραήλ. Έχουμε ήδη μιλήσει σε άλλα άρθρα για τον πόλεμο αυτό, και για το πώς ο Ισραήλ θα γίνει ένα Χριστιανικό έθνος. Στο άρθρο αυτό, θα δούμε ειδικότερα κάποιες αναφορές τους Ζαχαρία για την εορτή της Σκηνοπηγίας, και τι αυτές συμβολίζουν στο προφητικό υπόμνημα.

1. Το Ευαγγέλιο κατακτάει τον κόσμο

Στο 14ο κεφάλαιο του Ζαχαρία, προφητεύεται η ήττα της πολυεθνικής εκείνης αντίχριστης δύναμης, που θα εκστρατεύσει στις έσχατες ημέρες εναντίον του μετανοημένου πλέον Ισραήλ. Ας θυμηθούμε αυτή την προφητεία:

Ζαχαρίας 14/ιδ: 3,5,13,14: "Και ο Κύριος θέλει εξέλθει, και θέλει πολεμήσει κατά τών εθνών εκείνων, ως ότε επολέμησεν εν τη ημέρα τής μάχης... και θέλετε φύγει, καθώς εφύγετε απ' έμπροσθεν τού σεισμού εν ταις ημέραις Οζίου τού βασιλέως τού Ιούδα. Και εν τη ημέρα εκείνη, ταραχή Κυρίου μεγάλη θέλει είσθαι μεταξύ αυτών... Και θέλουσι πιάνει έκαστος την χείρα τού πλησίον αυτού, και η χειρ αυτού θέλει εγείρεσθαι κατά τής χειρός τού πλησίον αυτού. Και ο Ιούδας έτι θέλει πολεμήσει εν Ιερουσαλήμ".

Και μας λέει για τη μάχη αυτή ο Ιεζεκιήλ:

"Και θέλω μεγαλυνθεί και αγιασθεί, και θέλω γνωρισθεί ενώπιον πολλών εθνών, και θέλουσι γνωρίσει ότι εγώ είμαι Κύριος" (Ιεζεκιήλ 38/λη: 23).

Όμως ο Ζαχαρίας συνεχίζει ως το τέλος του βιβλίου του, να μας μιλάει για την κατάσταση που θα επικρατήσει στον κόσμο μετά από τον πόλεμο αυτό:

"16. Και κάθε ένας που θα εναπομείνει από όλα τα έθνη, που ήρθαν ενάντια στην Ιερουσαλήμ, θα ανεβαίνει κάθε χρόνο για να προσκυνάει τον Βασιλιά, τον Κύριο των δυνάμεων, και να γιορτάζει τη γιορτή τής σκηνοπηγίας.

17. Και όσοι από τις οικογένειες της γης δεν ανέβουν στην Ιερουσαλήμ, για να προσκυνήσουν τον Βασιλιά, τον Κύριο των δυνάμεων, σ' αυτούς δεν θα υπάρχει βροχή. 18. Και αν η οικογένεια της Αιγύπτου δεν ανέβει, και δεν έρθει, επάνω στους οποίους δεν υπάρχει βροχή, σ' αυτούς θα είναι η πληγή, που ο Κύριος θα πληγώσει τα έθνη, τα οποία δεν ανεβαίνουν για να γιορτάσουν τη γιορτή τής σκηνοπηγίας. 19. Αυτή θα είναι η ποινή τής Αιγύπτου, και η ποινή όλων των εθνών, αυτών που δεν θέλουν να ανέβουν για να γιορτάσουν τη γιορτή τής σκηνοπηγίας.

20. Κατά την ημέρα εκείνη, επάνω στα κουδούνια των αλόγων θα είναι γραμμένο: ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΟ· και τα καζάνια στον οίκο τού Κυρίου θα είναι όπως οι φιάλες μπροστά από το θυσιαστήριο. 21. Και κάθε καζάνι στην Ιερουσαλήμ και στον Ιούδα θα είναι Αγιασμός στον Κύριο των δυνάμεων· και όλοι αυτοί που θυσιάζουν θάρθουν, και θα πάρουν απ' αυτά, και θα ψήσουν μέσα σ' αυτά· και κατά την ημέρα εκείνη δεν θα υπάρχει πλέον Χαναναίος μέσα στον οίκο τού Κυρίου των δυνάμεων" (Ζαχαρίας 14/ιδ: 16-21).

Μετά από τον πόλεμο αυτόν λοιπόν, όταν ο Αντίχριστος θα έχει πλέον νικηθεί, και ο κόσμος θα έχει δει τη δύναμη του Θεού, τα έθνη θα ευλογηθούν αποδεχόμενα τον αληθινό Θεό, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Μέχρι και "στα κουδούνια των αλόγων", μας λέει ο Ζαχαρίας, και παντού, θα είναι γραμμένες ευχές και προσευχές, και αφιερώσεις για τον Θεό, καθώς το Ευαγγέλιο θα κηρυχθεί και θα πιστευθεί από όλο τον πλανήτη. Και οι λιγοστές εκείνες οικογένειες που θα εμείνουν στην ασέβεια, και δεν θα δεχθούν τον Θεό από όλα τα έθνη, θα στερηθούν την ευλογία Του, και θα είναι άξιοι της τύχης τους. Οι οικογένειες αυτές, ονομάζονται συμβολικά με το όνομα της χώρας της δουλείας, ως "Αίγυπτος", μια λέξη που χρησιμοποιείται με τον ίδιο συμβολικό τρόπο σε όλη την Αγία Γραφή. ("επί της πλατείας της πόλεως της μεγάλης, ήτις καλείται πνευματικώς Σόδομα και Αίγυπτος, όπου και ο Κύριος αυτών εσταυρώθη" -Αποκάλυψις 11/ια: 8).

2. Γιατί μιλάει για τη γιορτή της Σκηνοπηγίας;

Γιατί άραγε όμως αναφέρεται η προφητεία του Ζαχαρία, στη γιορτή της Σκηνοπηγίας; Τι ιδιαίτερο έχει αυτή η γιορτή, ώστε να αναφέρεται ότι στην τελευταία εκείνη περίοδο του παρόντος κόσμου, ΟΛΟΙ θα γιορτάζουν σε όλη τη γη τη γιορτή της Σκηνοπηγίας; Με ποιο τρόπο θα γιορτάζουν οι Χριστιανοί μια... Ιουδαϊκή γιορτή;

Έχουμε ήδη περιγράψει τη γιορτή της Σκηνοπηγίας. Ας δούμε λοιπόν τα χαρακτηριστικά της εκείνα, που σχετίζονται με την προφητεία του Ζαχαρία, για να κατανοήσουμε, τι προσκίασε η γιορτή αυτή, για τη Χριστιανική εποχή:

Α. Μεταβατική γιορτή: Η γιορτή της Σκηνοπηγίας, ήταν η πρώτη γιορτή του Ισραηλιτικού θρησκευτικού έτους, και ταυτόχρονα η τελευταία του γεωργικού τους έτους. Συμβολίζει λοιπόν τη μεταβατική εποχή, μεταξύ δύο εποχών: Του Παρόντος Aιώνος, και του Μέλλοντος Aιώνος. Είναι το σύμβολο του τέλους του "θερισμού", όταν το κήρυγμα του Ευαγγελίου πλέον ολοκληρώνεται, και οι καρποί (οι δίκαιοι) συνάγονται στις αποθήκες του Κυρίου. "συνάξει τον σίτον αυτού εις την αποθήκην, το δε άχυρον κατακαύσει πυρί ασβέστω" (Ματθαίος 3/γ: 12). Γι' αυτό ο Ζαχαρίας, αναφέροντας τη γιορτή της Σκηνοπηγίας, δείχνει ότι ΤΟΤΕ θα έχει τελειώσει ο θερισμός της γης, και το μόνο που απομένει, είναι η είσοδος της ανθρωπότητας στον Μέλλοντα Αιώνα. "Και ένας άλλος άγγελος βγήκε από τον ναό κράζοντας με δυνατή φωνή προς εκείνον που κάθεται επάνω στη νεφέλη: Στείλε το δρεπάνι σου, και θέρισε· επειδή, ήρθε για σένα η ώρα τού να θερίσεις, γιατί ξεράθηκε ο θερισμός τής γης" (Αποκάλυψις 14/ιδ: 15).

Β. Σύμβολο των Δημιουργικών Ημερών: Σε αυτή τη γιορτή, περιέχεται το σύνολο των Δημιουργικών Ημερών, συμβολικά. Οι 6 δημιουργικές ημέρες προ του αγιασμού του ανθρώπου, η 7η που ήταν αργία, και συμβόλιζε την κατάπαυση των αγίων που εισέρχονται στη ζωή του Θεού, (στην κατάπαυση του Θεού), και τελείωνε με μια επιπλέον 8η ημέρα αργίας, που συμβόλιζε την 8η ημέρα, όπου ξεκινάει ο Μέλλοντας Αιώνας, όπου θα γίνει η ανάσταση των σωμάτων και η αφθαρτοποίηση της κτίσης. Γι' αυτό ο Ζαχαρίας, με τη χρήση της εορτής αυτής στην προφητεία του, δείχνει την αποκορύφωση της ιστορίας, με την είσοδό μας στον Μέλλοντα Αιώνα.

Γ. Σύμβολο του επίγειου Σκηνώματος: Με την κατοικία τους σε σκηνές για επτά ημέρες, οι Ισραηλίτες σκιαγράφησαν την παρούσα περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι ζουν "ως ξένοι και περαστικοί" (Εβραίους 11/ια: 13), μέσα στον παρόντα κόσμο, μια και τα φθαρτά μας σώματα στερούνται αιωνιότητας. "Ξέρουμε, βέβαια, ότι, αν η επίγεια οικία τού σκηνώματός μας χαλάσει, έχουμε από τον Θεό οικοδομή, οικία αχειροποίητη, αιώνια, στους ουρανούς. 2. Επειδή, σε τούτο στενάζουμε, επιποθώντας να φορέσουμε ως ένδυμα το ουράνιο κατοικητήριό μας· 3. αν και, μόλις το ντυθούμε, δεν θα βρεθούμε γυμνοί· 4. επειδή, όσοι είμαστε μέσα σε τούτο το σκήνωμα, στενάζουμε κάτω από το βάρος του· για τον λόγο ότι, θέλουμε όχι να ξεντυθούμε, αλλά να φορέσουμε ένδυμα, ώστε το θνητό να καταβροχθιστεί από τη ζωή" (Β΄ Κορινθ. 5/ε: 1-4). Σε αντίθεση, την 8η ημέρα επέστρεφαν στα σπίτια τους, δείχνοντας την κατάκτηση της πατρίδας της αιώνιας, της Επουράνιας, που κληρονομούν οι άνθρωποι στον Μέλλοντα Αιώνα "και εμείς οι ίδιοι στενάζουμε μέσα μας, περιμένοντας την υιοθεσία, την απολύτρωση του σώματός μας" (Ρωμαίους 8/η: 23). Χρησιμοποιώντας λοιπόν ο Ζαχαρίας την εικόνα της εορτής της Σκηνοπηγίας, για την τελευταία εκείνη εποχή, δείχνει ότι επίκειται το τέλος της παρούσας φθαρτής περιόδου της ανθρωπότητας, και η μετάβασή μας από τις φθαρτές σωματικές σκηνές μας, στα αιώνια άφθαρτα σώματά μας κατά την 8η ημέρα του Μέλλοντος Αιώνος.

Συμβόλισε κατά τον ίδιο τρόπο αυτή η γιορτή, και την περίοδο που ο Χριστός σκήνωσε ανάμεσά μας, και έζησε ως άνθρωπος για κάποιο διάστημα, με το φθαρτό αυτό σώμα το ανθρώπινο, όμοιο με το δικό μας, όπως μας εξηγεί ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης ("Στη Γέννηση του Χριστού και στα νήπια που φονεύθηκαν από τον Ηρώδη στη Βηθλεέμ"). Για το συμβολισμό αυτό αλλά και άλλους, ο άγιος Γρηγόριος χρησιμοποιώντας τα χωρία εκείνα που διάβαζαν από τους Ψαλμούς οι Ισραηλίτες κατά την εορτή της Σκηνοπηγίας, είπε:

"...ο Νόμος που προδιαγράφει την αλήθεια με τους τύπους της σκιάς, νομοθέτησε τον ήχο των σαλπίγγων κατά την ημέρα της Σκηνοπηγίας. Και το θέμα της εορτής αυτής είναι το μυστήριο της αληθινής σκηνοπηγίας. Σ' αυτήν συμπηγνύεται το ανθρώπινο σκήνωμα εκείνου που για χάρη μας φόρεσε το ανθρώπινο σχήμα. Σ' αυτήν τα σκηνώματά μας, που διαλύει ο θάνατος, συμπηγνύονται πάλι από εκείνον που οικοδόμησε από την αρχή την κατοικία μας. Ας πούμε κι εμείς τα λόγια της ψαλμωδίας, χορεύοντας αντάμα με το μεγαλόφωνο Δαβίδ: ΄΄ευλογημένος αυτός που έρχεται στο όνομα του Κυρίου΄΄ (Ψαλμ. 117: 25). Πώς έρχεται; Όχι βέβαια όπως με ένα πλοίο ή μια άμαξα, αλλά που εισήλθε στην ανθρώπινη ζωή χωρίς φθορά παρθενική. Αυτός είναι ο Θεός μας, αυτός ο Κύριος φανερώθηκε για μας, για να συστήσει αυτή την εορτή με φοινικοφόρους ως την άκρη του θυσιαστηρίου (Ψαλμ. 117: 27).

Οπωσδήποτε δεν αγνοούμε, αδελφοί, το μυστήριο που κρύβεται στα λόγια αυτά, ότι όλη η κτίση είναι ένα ανάκτορο του Κυρίου της Κτίσης. Αλλά επειδή όταν εισήλθε η αμαρτία κλείστηκαν τα στόματα εκείνων που κυρίεψε η κακία και σώπασε η φωνή της χαράς και διαλύθηκε το τραγούδι των εορταστών, αφού το ανθρώπινο γένος δε συνεόρταζε με την υπερκόσμια φύση, γι' αυτό ήρθαν οι σάλπιγγες των προφητών και των αποστόλων, που ο νόμος τις λέει "κεράτινες", επειδή η κατασκευή τους προερχόταν από τον αληθινό μονόκερο. Αυτές με τη δύναμη του Πνεύματος ηχολόγησαν το λόγο της αλήθειας, ώστε ν' ανοίξει η ακοή η φραγμένη από την αμαρτία και αν γίνει μια σύμφωνη εορτή, που με τον ευτρεπισμό της σκηνοπηγίας της κάτω κτίσης να συμμελωδεί κι αυτή με τις υψηλές και υπέρτερες δυνάμεις τις γύρω από το άνω θυσιαστήριο. Γιατί τα κέρατα του νοητού θυσιαστηρίου είναι οι Δυνάμεις οι υψηλές κι εξέχουσες της νοερής φύσης, Αρχές και Εξουσίες και Θρόνοι και Κυριότητες. Μ' αυτές, με τη συμμετοχή τους στην εορτή, συνάπτεται κατά τη σκηνοπηγία της ανάστασης, η ανθρώπινη φύση ευτρεπισμένη με την ανακαίνιση των σωμάτων..."

Δ. Δυνατό σάλπισμα του Ευαγγελίου: Παρατηρούμε επίσης στα παραπάνω λόγια του αγίου Γρηγορίου, ότι τα σαλπίσματα και οι δυνατές φωνές της γιορτής της Σκηνοπηγίας, συμβολίζουν τη δύναμη του σαλπίσματος του Ευαγγελίου. Χρησιμοποιώντας λοιπόν την εορτή αυτή ο Ζαχαρίας στην προφητεία του, δείχνει την ένταση που θα έχει το Χριστιανικό Ευαγγέλιο την τελευταία εκείνη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας, καθώς θα κυριεύει τον κόσμο, και οι άνθρωποι θα ψάλλουν μαζί με τους αγγέλους τη δόξα του Θεού σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, από τότε και ως την αιωνιότητα της ατελεύτητης και ανέσπερης 8ης ημέρας.

Ε. Οι Φοίνικες ως Σύμβολα της Νίκης: Οι Φοίνικες με τους οποίους οι Ισραηλίτες έφτιαχναν τις σκηνές τους κατά την εορτή αυτή, αλλά και τους κουνούσαν κατά την περιφορά του ύδατος, συμβόλιζαν τη ΝΙΚΗ που θα είναι ήδη τότε συντελεσμένη, χάριν του Χριστού και του Ευαγγελίου. Και αυτό επίσης, είναι μεταξύ των πραγμάτων που θέλει να τονίσει ο Ζαχαρίας.

ΣΤ. Συμμετοχή στις θυσίες και τις προσφορές: Στη γιορτή της Σκηνοπηγίας, οι πιστοί πρόσφεραν θυσίες και προσφορές στον Κύριο. Τότε λοιπόν, στον καιρό που περιγράφει ο Ζαχαρίας, η συμμετοχή ολόκληρης της ανθρωπότητας σε αυτή τη γιορτή της Σκηνοπηγίας, σημαίνει ότι οι άνθρωποι θα εκπληρώνουν στον εαυτό τους το χωρίο που λέει: "καθώς παραστήσατε τα μέλη σας δούλα στην ακαθαρσία και στην ανομία για την ανομία, έτσι τώρα να παραστήσετε τα μέλη σας δούλα στη δικαιοσύνη για αγιασμό" (Ρωμαίους 6/ς: 19). Θα είναι ο καιρός που η ανθρωπότητα θα αγιασθεί! Και θα λαμβάνουν όλοι από τον Άρτο και τον Οίνο, από το Σώμα και το Αίμα της θυσίας του Κυρίου, του Αμνού που νίκησε την αμαρτία του κόσμου.

Ζ. Παράκληση και ευχαριστία: Κατά τη διάρκεια της γιορτής της Σκηνοπηγίας, όλος ο λαός ευχαριστούσε τον Θεό για την ευλογία του στο παρελθόν, και τον παρακαλούσε για τις φθινοπωρινές βροχές που περίμενε, για να ευοδωθεί  το γεωργικό έργο τους. Στην εσχατολογική εκπλήρωση της προφητείας του Ζαχαρία, ο κόσμος όλος θα ευχαριστεί, θα ευλογεί και θα προσεύχεται στον μόνο αληθινό Θεού του ουρανού για την ως τότε εκπλήρωση του θελήματός Του, και για την καρποφορία του έργου της σωτηρίας Του. Και θα ζητάει την ευλογία Του για το λαμπρό μέλλον που θα ανοίγεται μπροστά τους. Θα ζητάει τις ευλογίες Του για τη βροχή της Χάριτος του Θεού. Τότε τα λόγια του αγίου Ιακώβου του αδελφοθέου θα βρουν την τελική τους εκπλήρωση στις καρδιές όλης της ανθρωπότητας: "Μακροθυμήστε, λοιπόν, αδελφοί, μέχρι την παρουσία τού Κυρίου. Δέστε, ο γεωργός περιμένει τον πολύτιμο καρπό τής γης, και μακροθυμεί γι' αυτόν, μέχρις ότου λάβει βροχή πρώιμη και όψιμη. 8. Μακροθυμήστε κι εσείς, στηρίξτε τις καρδιές σας· επειδή, η παρουσία τού Κυρίου πλησίασε" (Ιάκωβος 5/ε: 7,8).

Η. Η φωταψία του Φωτός του κόσμου: Κατά το τέλος της πρώτης ημέρας της γιορτής της Σκηνοπηγίας, μαζεύονταν οι πιστοί στον Ναό στην αυλή των γυναικών, και όταν σκοτείνιαζε και έκλειναν οι πύλες του ναού, γινόταν μεγάλη φωταψία, με φανάρια και λαμπάδες. Αυτή τη φωταψία είχε υπ' όψιν του ο Κύριος Ιησούς Χριστός, όταν κατά τη διάρκεια της εορτής εκείνης, είπε: "εγώ ειμι το φως του κόσμου" (Ιωάννης 8/η: 12), δείχνοντας παράλληλα και το συμβολισμό που είχε η φωταψία αυτής της γιορτής. Έτσι και ο Ζαχαρίας, αναφερόμενος στη γιορτή αυτή, δείχνει ότι τον καιρό εκείνο, ο κόσμος όλος θα λάμπει από το Φως του Κυρίου Ιησού Χριστού, κατά το χωρίο: "Όλοι εσείς είστε γιοι τού φωτός και γιοι τής ημέρας· δεν είμαστε της νύχτας ούτε του σκότους" (Α΄ Θεσσαλονικείς 5/ε: 5).

Θ. Άγιο Πνεύμα, το νερό της Ζωής: Κατά τη γιορτή της Σκηνοπηγίας, προφανώς κατά τη διάρκεια της περιφοράς της υδρίας του νερού της γιορτής, κατά την τελευταία ημέρα της γιορτής, συνέβη το εξής περιστατικό σύμφωνα με τον Ιωάννη 7/ζ: 37-39: "Και κατά τη μεγάλη τελευταία ημέρα τής γιορτής, ο Ιησούς στεκόταν, και έκραξε λέγοντας: Αν κάποιος διψάει, ας έρχεται σε μένα, και ας πίνει· 38. όποιος πιστεύει σε μένα, όπως είπε η γραφή, ποτάμια από ζωντανό νερό θα ρεύσουν από την κοιλιά του. 39. (Αυτό το έλεγε για το Πνεύμα, που επρόκειτο να παίρνουν αυτοί που πιστεύουν σ' αυτόν· επειδή, δεν ήταν ακόμα δοσμένο το Άγιο Πνεύμα· για τον λόγο ότι, ο Ιησούς δεν είχε ακόμα δοξαστεί)". Η αναφορά λοιπόν της γιορτής από τον Ζαχαρία, δείχνει παράλληλα, ότι τότε το Πνεύμα το Άγιο θα κυβερνάει πλέον στον κόσμο, κατά την τελευταία εκείνη μεγάλη ημέρα του παρόντος κόσμου. Θα είναι το ύδωρ το ζωντανό, που πήγασε από την Πέτρα, τον Χριστό: "και όλοι ήπιαν το ίδιο πνευματικό ποτό· επειδή, έπιναν από πνευματική πέτρα, που ακολουθούσε· και η πέτρα ήταν ο Χριστός" (Α΄ Κορ. 10/ι: 4).

Ι. Η πρόσκληση του Χριστού για έλευση: Αναλύοντας τι περιελάμβανε η γιορτή αυτή, δείξαμε ότι κατά την τελευταία ημέρα της γιορτής, οι Ισραηλίτες έψαλαν τον Ψαλμό 118/ριη (Ο'  117/ριζ). Όταν έφθαναν στον 25ο στίχο, φώναζαν: "Ωσαννά" και κουνούσαν τα κλαδιά των φοινίκων. Και στον 26ο στίχο, έψαλαν: "Ευλογημένος ο ερχόμενος στο όνομα του Κυρίου". Τέλος ο Αρχιερέας υψώνοντας τα χέρια, ευλογούσε τον λαό, και με αυτόν τον τρόπο γινόταν απόλυση της εορτής.

Θυμηθείτε τι είπε ο Κύριος Ιησούς Χριστός λίγο πριν σταυρωθεί, στους κατοίκους της Ιερουσαλήμ: "Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ, εσύ που φονεύεις τούς προφήτες, κι εσύ που λιθοβολείς τούς απεσταλμένους σε σένα, πόσες φορές θέλησα να συγκεντρώσω τα παιδιά σου, με τον ίδιο τρόπο που η κότα συγκεντρώνει τα μικρά της κάτω από τις φτερούγες της, αλλά δεν θελήσατε; 38. Δέστε, ο οίκος σας αφήνεται σε σας έρημος. 39. Επειδή, σας λέω: Στο εξής, δεν θα με δείτε, μέχρις ότου πείτε: Ευλογημένος ο ερχόμενος στο όνομα του Κυρίου" (Ματθαίος 23/κγ: 17-19). Πράγματι! Αναφερόμενος ο Ζαχαρίας στην γιορτή της Σκηνοπηγίας, δείχνει ότι ΤΟΤΕ θα είναι η εποχή που οι Ισραηλίτες θα εκπληρώσουν την προφητεία αυτή. Θα έχουν ήδη πιστέψει στον Χριστό, και η εγκατάλειψή τους θα έχει τελειώσει. Και μαζί με όλα τα άλλα έθνη, θα είναι ο καιρός να φωνάξουν και αυτοί στον Κύριο Ιησού Χριστό τον ψαλμό της γιορτής αυτής της Σκηνοπηγίας: "Ευλογημένος ο ερχόμενος στο όνομα του Κυρίου! Ωσανά εν τοις Υψίστοις!" Και μετά από μια τέτοια παγκόσμια πρόσκληση από την ενωμένη ανθρωπότητα, η παγκόσμια αυτή εορτή θα κορυφωθεί, και ο Κύριος θα έρθει για να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη Του στον κόσμο.

Ν. Μ.

πηγή