Θὰ ἤθελα νὰ σᾶς μιλήσω γιὰ τὴν Ἱστορία τοῦ Γάμου τῆς Κανᾶ ποὺ μᾶς δίνει, ἕνα παράδειγμα γιὰ τὴν προσευχητικὴ μεσιτεία ὡς παρουσία.
Γνωρίζετε τὸ φόντο τῆς ἱστορίας: ἕνας χωριάτικος γάμος, φτωχὸς καὶ ἁπλός, μὲ καλεσμένους τὴ Θεοτόκο, τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς μαθητές Του. Πολὺ πρὶν οἱ καρδιὲς καταληφθοῦν ἀπὸ ἑόρτια χαρά, πολὺ πρὶν ξεχειλίσουν ἀπὸ ζωή, οἱ ἀνθρώπινες συνθῆκες τῆς χαρᾶς ἄρχισαν νὰ ἐξαντλοῦνται. Ἀναμφίβολα τὰ φῶτα ἄρχισαν νὰ σκοτεινιάζουν, τὸ ψωμὶ εἶχε φαγωθεῖ καὶ τὸ κρασὶ λιγόστευε. Ἐκείνη τὴ στιγμή, ἡ Παρθένος Μαρία προβαίνει σὲ μιὰ πράξη παρουσίας, ὄχι μὲ τὴν κοινὴ ἔννοια ποὺ χρησιμοποιοῦμε ὅταν θέλουμε νὰ μιλήσουμε γιὰ μιὰ ἐνέργεια ποὺ ἀντιδιαστέλλεται ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ ἐμπλοκή. Προβαίνει σὲ μιὰ ἐνέργεια ποὺ δηλώνει ὅτι εἶναι παροῦσα ἐκεῖ. ἐμπλέκεται πλήρως καὶ ὁλοκληρωτικά.
Ὅπως θὰ διαπιστώσετε, ἐμπλέκεται ἀκριβῶς μὲ τὸν δίπτυχο τρόπο ποὺ κάνει τὴν ἐνατένιση δραστήρια καὶ τὴν πράξη ἐνατενιστική. Στρέφεται πρὸς τὸν Κύριο καὶ Τοῦ λέει: «Δὲν ἔχουν ἄλλο κρασί». Τί εἶναι αὐτὸ ποὺ ζητᾶ ἡ Παρθένος Μαρία; Ἐπιζητᾶ ἄραγε ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ τελέσει μία μαγικὴ ἐνέργεια καὶ νὰ πολλαπλασιάσει τὸ κρασί, ὥστε οἱ καλεσμένοι νὰ πιοῦν τόσο ποὺ νὰ μὴν μποροῦν νὰ σηκωθοῦν ἀπὸ τὸ τραπέζι; Αὐτὴ εἶναι ἄραγε ἡ χαρὰ ποὺ θέλει γι’ αὐτούς;
Εἶναι ἀδιανόητο κάτι τέτοιο. Ὁπότε ὑπάρχει κάτι περισσότερο ἐδῶ· ὑπάρχει μία προαίσθηση, ἕνα προμάντεμα: ἂν ὁ Χριστὸς τοὺς δώσει ὅ,τι ἡ γῆ τοὺς ἀρνεῖται, τότε αὐτὸ θὰ εἶναι συνάμα ἕνα δῶρο τῆς τάξεως τῆς αἰώνιας ζωῆς. Τότε ὁ Χριστὸς στρέφεται πρὸς ἐκείνη καὶ τῆς λέει: «Τί ἐμοὶ καὶ σοί, γύναι; οὔπω ἤκει ἡ ὥρα μου». Γνωρίζω ὅτι ὑπάρχουν εὐσεβεῖς ἑρμηνεῖες ποὺ ἐπιχειροῦν νὰ ἀποφύγουν μιὰ φράση ποὺ μοιάζει ἀκατανόητη καὶ δύσκολη, μιὰ φράση ποὺ μοιάζει σὰν προσβολὴ πρὸς τὴν Παρθένο Μαρία, καὶ βάζουν τὰ δυνατά τους νὰ μεταφράσουν τὴ φράση πολὺ σύντομα, ὥστε νὰ εἶναι τελείως ξεκάθαρη σημασιολογικά: «Τί μᾶς νοιάζει ἐμένα καὶ ἐσένα;». Ὅμως τὸ «τί μᾶς νοιάζει ἐμᾶς» θὰ ἦταν τελείως ἀπάνθρωπο νὰ τὸ πεῖ ὁ Χριστός. «Τί μὲ νοιάζει ἐμένα ποὺ ἡ χαρὰ τοὺς σβήνει, τί μὲ νοιάζει ἐμένα ποὺ ἡ γιορτὴ δὲν ὁλοκληρώνεται καὶ δὲν φτάνει στὴν τελείωσή της; Δὲν εἴμαστε καλὰ ἐμεῖς, ποὺ παραμένουμε νηφάλιοι καὶ φάγαμε ἀρκετά;». Αὐτὸ ἄραγε ἐννοεῖ ὁ Χριστός; Σίγουρα ὄχι, ἀφοῦ τὸ «δὲν ἔχει ἔρθει ἀκόμα ἡ ὥρα μου» ἀποτελεῖ μία δήλωση ποὺ ἀναφέρεται στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ τὴν ἔλευση τῆς Βασιλείας καὶ ὄχι ἁπλὰ στὸ ἔργο ἑνὸς θαυματοποιοῦ.
«Τί ἐμοὶ καὶ σοὶ γύναι;». Πῶς πρέπει νὰ ἐννοήσουμε αὐτὴ τὴ φράση; Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τὴ σχολιάζει μὲ ἕναν τρόπο πού μοῦ φαίνεται κάτι περισσότερο ἀπὸ παράξενος: εἶναι νομίζω σύστοιχος μὲ μιὰ συγκεκριμένη γραμμὴ τῆς σύγχρονης ψυχολογίας, ποὺ βλέπει πάντοτε ὅλα τὰ κακὰ νὰ προέρχονται ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν γονέων. Ἐδῶ, σύμφωνα μὲ τὸν Χρυσόστομο, οὔτε ἡ Παρθένος Μαρία ἀπέφυγε τὴν τάση ποὺ ἔχουν ὅλες οἱ μητέρες νὰ πιστεύουν ὅτι ἐπειδὴ ἔφεραν στὸν κόσμο ἕνα παιδί, ἔχουν προδιαγεγραμμένα δικαιώματα πάνω του ἐσαεί. Ὁπότε στὴν περικοπή, ἡ Παναγία ἐπεμβαίνει ἄκομψα προκειμένου νὰ διεκδικήσει τὰ δικαιώματά της… καὶ ὁ Χριστὸς τὴ βάζει πίσω στὴ θέση της. Μολονότι ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, νομίζω πὼς στὸ συγκεκριμένο σημεῖο ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἔχει παρανοήσει τὸ κείμενο, ὄχι ἀσφαλῶς λόγω ἐλλειποῦς εὐσέβειας.
Κάποια ἄλλα σχόλια μοῦ φαίνονται πιὸ ἀκριβῆ. «Τί κοινὸ ἔχουμε ἐμεῖς οἱ δύο γυναίκα; Γιατί εἶσαι ἐσὺ ποὺ ὑποβάλλεις αὐτὸ τὸ αἴτημα; Εἶναι μήπως ἐπειδὴ εἶσαι κατὰ σάρκα μητέρα μου καὶ αἰσθάνεσαι ὅτι ἔχεις δικαιώματα πάνω μου;» (βρισκόμαστε κι ἐδῶ στὴν ἑρμηνευτικὴ γραμμὴ τοῦ Χρυσοστόμου). Ἢ «Μήπως ὅσα ἔμαθες ἀπὸ τὸν ἄγγελο, ὅλα ὅσα κράτησες στὴν καρδιά σου καὶ καλοζύγιασες στὸ κύλισμα τοῦ βίου σου, σοῦ ἀποκάλυψαν πὼς «εἶμαι παρών», εἶμαι μιὰ παρουσία ποὺ κάνει αὐτὸ τὸν ἀνθρώπινο γάμο νὰ ξανοίγεται στὶς διαστάσεις τοῦ Γάμου τοῦ Ἀρνίου;
Ἂν ἀπευθύνεσαι σὲ μένα ἐπειδὴ εἶσαι μητέρα μου κατὰ σάρκα, ἡ ὥρα μου δὲν ἔχει ἀκόμα ἔρθει». Ἀφήνει τὴν ἐρώτηση ξεκρέμαστη. Ἡ Παρθένος Μαρία δὲν ἀπαντᾶ: «Δὲν εἶμαι μητέρα σου; Δὲν γνωρίζεις πόση πίστη σοῦ ἔχω;». Τοῦ ἀπαντᾶ μονάχα μὲ μιὰ χειρονομία, ἀλλὰ εἶναι πολὺ πιὸ πειστικὴ ἀπὸ ὅλες τὶς φράσεις ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ξεστομίσει. Στρέφεται στοὺς ὑπηρέτες καὶ τοὺς παραγγέλλει: «Κάντε ὅ,τι σᾶς πεῖ νὰ κάνετε». Προβαίνει σὲ μιὰ ὁλοκληρωτική, πλήρη καὶ ἀπεριόριστη πράξη πίστης, μιᾶς πίστης πάνω στὴν ὁποία ὁ ἴδιος ὁ Εὐαγγελισμὸς βασίστηκε. Ἡ πίστη ποὺ μαρτυροῦσε τὸ γεγονὸς ὅτι ἔγινε μητέρα τοῦ Θεανθρώπου ἔρχεται τώρα στὸ φῶς σὲ ὅλη της τὴν πληρότητα. Ἐπειδὴ πίστευε μὲ τρόπο τέλειο, ἐγκαθιδρύει σ’ αὐτὴ τὴν περίσταση, σ’ αὐτὸ τὸν χωριάτικο γάμο, τὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Διότι ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτὸ στὸ ὁποῖο προσφέρουμε, μὲ καθαρὴ καρδιά, μιὰ ἀψεγάδιαστη πίστη στὸ Θεό. Ὑπάρχει ἕνα παλιὸ λόγιο τοῦ Ἰσραήλ: «Ὁ Θεὸς εἶναι παντοῦ, ὅπου ὁ ἄνθρωπος Τοῦ ἐπιτρέπει νὰ εἰσέλθει».
Ἡ Παρθένος Μαρία, μὲ αὐτὴ τὴν πράξη πίστης, ἐγκαθιδρύει τὶς συνθῆκες τῆς Βασιλείας καὶ ἀνοίγει στὸ Θεὸ τὶς πόρτες αὐτοῦ τοῦ γάμου. Ἔτσι, προκύπτει πὼς ἡ ὥρα τοῦ Κυρίου ἔχει ἔρθει: εἶναι ἡ ὥρα τῆς Βασιλείας, ὅπου καθετὶ εἶναι σὲ ἁρμονία μὲ τὸν Θεὸ ἐπειδὴ ὁ ἄνθρωπος ἔδειξε πίστη.
Καὶ Ἐκεῖνος εὐλογεῖ τὰ ἐξαντλημένα νερά, τὰ ἄχρηστα νερά. τὰ λερωμένα ἀπὸ τὸ πλύσιμο νερά, καὶ τὰ μεταμορφώνει σὲ κρασὶ τῆς Βασιλείας, σὲ φανέρωση κάποιας μεγαλύτερης πραγματικότητας, πράγμα ποὺ κάνει αὐτὸ τὸν γάμο, ἐνῶ ξεκίνησε ὡς ἀνθρώπινο γεγονός, νὰ καταλήγει νὰ ξεδιπλώνεται στὸ μέτρο τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά