Κυριακή 21-6-2015: Λόγος εις το Γ΄Εωθινόν

Συνεχίζουμε και αυτή την Κυριακή, την σύντομη αναφορά μας στα εωθινά αναστάσιμα ευαγγέλια.

Το σημερινό ευαγγέλιο είναι το τρίτο και αποτελεί συνέχεια αφηγηματική του προηγούμενου. Αποτελείται δε από τους τελευταίους στίχους του ευαγγελίου του αγίου αποστόλου Μάρκου. Η περικοπή διακρίνεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος δίδεται από τον ευαγγελιστή ένας σύντομος κατάλογος των εμφανίσεων του Αναστημένου Χριστού, όσων βέβαια ο ίδιος γνωριζει και παρέλαβε από την Εκκλησία και τον διδάσκαλο του απόστολο Πέτρο. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται στην εμφάνιση του Κυρίου ενώπιον των ένδεκα μαθητών και την αποστολή τους στα έθνη , πού θα είναι το βάπτισμα και η ιεραποστολή μετά σημείων. Το τρίτο μέρος, αναφέρεται στην ανάληψη του Χριστού, στην εκ δεξιών του Πατρός καθέδρα Του και στην εξάπλωση της Εκκλησίας.

Ο ευαγγελιστής Μάρκος μας γνωρίζει αρχικά πώς η πρώτη εμφάνιση του Αναστημένου Χριστού το πρωΐ της Κυριακής έγινε ενώπιον της Μαρίας της Μαγδαληνής, μιάς των μυροφόρων και μαθήτριας του Κυρίου. Ήδη ο ευαγγελιστης την παρουσίασε ως μία εκ των τριών γυναικών πού επισκέφτηκαν το μνήμα τα χαράματα και ευαγγελίστηκαν από τον άγγελο. Στην παράδοση της Εκκλησίας μας , πού στηρίζεται στην κατά Ματθαίον Ανάσταση και την αξιοποιεί ένας μεγάλος άγιος , ο Γρηγόριος Παλαμάς, αναφέρεται πώς πρώτη είδε Αναστημένο τον Χριστό, η Θεοτόκος και πρώτη ευαγγελίστηκε από τον Γαβριήλ το μήνυμα της αναστάσεως του Υιού της. Ωστόσο, εδώ δεν υπάρχει αντίφαση. Ναι μεν η Θεοτόκος είδε πρώτη τον Χριστό και άκουσε τα περί αναστάσεως, έναντι του μνημείου καθώς μας πληροφορεί ο Ματθαίος. Μάλιστα, υπονοείται πώς είδε και την ανάσταση . Γιατί έπρεπε στην μακαριότερη όλων των γυναικών να ακούσει πρώτη το "Χαίρετε" και πρώτη να δεχθεί το αναστάσιμο μήνυμα, αφού περισσότερο απ όλες πόνεσε για τον ατιμωτικό θάνατο του υιού της.Η εμφάνιση όμως του Χριστού στην Μαγδαληνή πρέπει να ερμηνευτεί ως πρώτη εμφάνιση εκείνο το πρωΐ της Κυριακής.  Και πράγματι, ο Ιωάννης εκτενέστατα στο Ζ και Η εωθινό ευαγγέλιο , πού θα συναντήσουμε παρακάτω, αναφέρεται σε αυτήν την εμφάνιση του Κυρίου και τον διάλογο με την Μαγδαληνή Μαρία.

Χρήσιμο είναι επίσης να πούμε πώς περι Μαγδαληνής έχουν αναπτυχθεί διάφοροι θρύλοι και ασεβείς έως ανόητες παραδόσεις στον δυτικό χριστιανικό κόσμο και μάλιστα και στην καθ ημάς Εκκλησία, ότι ήταν πόρνη ή μοιχαλίδα, ακόμα και σύζυγος του Ιησού και πρώτη των αποστόλων. Αυτό πού είναι ασφαλές και αναφέρεται εδώ είναι πώς η Μαρία από το χωριό της Γαλιλαίας Μάγδαλα, ήταν μια πρώην ασθενής, από την οποία ο Χριστός έβγαλε επτά δαιμόνια.Ο δε Λουκάς πρώτη την αναφέρει στον κατάλογο των γυναικών πού ακολουθούσαν τον Χριστό και τον διακονούσαν από τις περιουσίες τους, ενώ όλοι οι ευαγγελιστές την θέλουν πρώτη παρά τω Σταυρώ και τω Τάφω του διδασκάλου της. Επίσης, η Μαγδαληνή Μαρία συνδέεται με όλες τις πορείες των μυροφόρων προς τον Τάφο, σχεδόν είναι ο εμπνευστής τους και ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των διαφόρων ομάδων πού επισκέπτονται τον τάφο και ως ευαγγελιστής της ανάστασης στους αποστόλους και τον κύκλο των μαθητών. Η σπουδαία θέση της ανάμεσα στους πρώτους ακολούθους και χριστιανούς οφείλεται είτε στην μεγάλη της ηλικία και την εξέχουσα κοινωνική και οικονομική της θέση, είτε στον ιεραποστολικό της ζήλο και την ξέχειλη αγάπη της προς τιν διδάσκαλο, είτε σε όλα αυτά μαζί. Τα μυθώδη και συναισθηματικά σενάρια πού εξαντλούνται στην εικόνα μιας μετανοούσας πρώην πόρνης με τα ξέπλεκα μαλλιά και στύλου της εκκλησίας ανήκουν στον κύκλο των ιπποτικών μυθιστορημάτων του μεσαίωνα. Η Μαγδαληνή λοιπόν αναγγέλει την ανάσταση για ακόμα μια φορά στους μαθητές , αλλά αυτοί απιστούν στα λόγια μιας γυναίκας.Πενθούν δε και κλαίνε, γιατί τους έχει κυριεύσει η εικόνα και η αντίληψη της κυριαρχίας του θανάτου. Τόσο νωθροί και ανέτοιμοι ήταν οι μαθητές προ της Πεντηκοστής, αλλά ήταν και αδιανόητο για έναν άνθρωπο του αρχαίου κόσμου να δεχτεί πώς ένας άνθρωπος που πέθανε στον σταυρό και θάφτηκε, τώρα σηκώθηκε από τους νεκρούς και εθεάθη από μια απλή γυναίκα και όχι από τον στενό των ένδεκα κύκλο.

Έπειτα εμφανίζεται ο Κύριος με άλλη μορφή, εν ετέρα μορφή , σε δύο μαθητές Του, πού πορεύοταν στους αγρούς. Το γεγονός πώς ο Αναστημένος Χριστός δεν εμφανίστηκε παρά τον τάφο ή στο υπερώο σε αυτούς τους δύο, δηλώνει πώς ο Κύριος προκειμένου να φέρει την ειρήνη και την παρηγοριά στους απελπισμένους μαθητές Του και στους χριστιανούς όλων των εποχών , οι οποίοι έχασαν πίστη και ελπίδα, μπορεί να εμφανιστεί και στα πιό απίθανα μέρη, εκτός της εκκλησιαστικής και στενά μυστηριακής ζωής. Τους εμφανίζεται δε εν ετέρα μορφή, πρώτον γιατί υπάρχει δυνάμει σε κάθε άνθρωπο, σε κάθε πλησίον και μπορούμε να Τον προσεγγίσουμε στην επαφή με τον κάθε αδελφό μας, δεύτερον διότι με την ανάσταση καταργούνται όλα τα στερεότυπα και οι συμβατικές μορφές πού προσδιορίζουν τον άνθρωπο και τρίτον επειδή δεν είναι όλοι οι άνθρωποι έτοιμοι και δεκτικοί της εμφάνισης και αποκάλυψης του Χριστού στον κόσμο και δεν Τον αναγνωρίζουν άμεσα, αλλά βλέπουν σε Αυτόν μια ετέρα μορφή. Οι δύο μαθητές , πού είναι βέβαια ο Λουκάς και ο Κλεόπας, πορευόμενοι  κατά το ευαγγέλιο του Λουκα ,εις Εμμαούς, θα αναγνωρίσουν τον Χριστό αργότερα εν τη κλάσει του άρτου, δηλαδή στον τύπο της Θείας Ευχαριστίας. Εκεί ο Χριστός γίνεται αντιληπτός, ορατός και οικείος στους ανθρώπους Του.Και αυτοί οι δύο λοιπόν αναγγέλουν την εμφάνιση του Αναστημένου στους ένδεκα, αλλά αυτοί παραμένουν άπιστοι.

Τέλος, ο Χριστός εμφανίζεται σε αυτούς τους ένδεκα, την ώρα πού ανακλίθηκαν για να φάνε. Είναι για ακόμα μια φορά εμφανές πώς ο Χριστός γίνεται φανερός μέσα στην τράπεζα, στα ιερά μυστήρια της ευχαριστίας.Τους ονειδίζει για την απιστία και την σκληροκαρδία τους, την αδυναμία να πιστεύσουν στην Μαγδαληνή και στους δύο άλλους μαθητές. Πράγματι, αυτοί πού είδαν από κοντά τα σημεία του Χριστού και άκουσαν την προαναγγελία του πάθους και της ανάστασης από Αυτόν, όταν ακόμα ήταν στην Γαλιλαία, δεν δικαιολογούνται να μη θυμηθούν τις προφητείες και να παραμείνουν άπιστοι. Στην συνέχεια ο Χριστός αποκαλύπτει στους μαθητές Του την αποστολή τους στον κόσμο. Τους στέλνει να κάνουν μαθητές του όλη την κτίση, δηλαδή τους απανταχού της οικουμένης ανθρώπους, κηρύσσοντας το ευαγγέλιο. Ευαγγέλιο είναι η χαρμόσυνη ειδηση της σωτηρίας του κόσμου διά του Ιησού Χριστού. Αυτός πού θα πιστέψει και θα βαπτιστεί θα σωθεί, αυτός πού θα απιστήσει θα καταδικαστεί από την ίδια την απιστία του. Το ευαγγέλιο και η Εκκλησία ξεφεύγουν πλέον από τα στενά όρια του Ισραήλ και πρέπει να μεταφερθούν σε όλα τα έθνη της οικουμένης. Εισαγωγή στην εκκλησία θα είναι το άγιο βάπτισμα. Και αιτία καταδίκης του κόσμου και αφορισμού από τον Θεό , η περιφρόνηση του ευαγγελίου.Για την διάδοση του ευαγγελίου και την πιστοποίηση της αλήθειας του, θα επακολουθήσουν σημεία. Σημείο είναι η θαυμαστή αυτή ενέργεια του Θεού πάνω στον ασθενή άνθρωπο και την κτίση, πού μεταμορφώνει τους φυσικούς νόμους και την φθορά σε ευλογία και τους υπάγει στην πραγματικότητα της βασιλείας του Θεού. Λέγεται δε σημείο και όχι θαύμα, γιατί δεν είναι αδύνατο κάτι για τον θεό, αλλά και επειδή σημειοί, δηλώνει δηλαδή καθαρά πώς αφού η ασθένεια, ο θάνατος και το μοιραίον παρέρχεται, έφτασε η βασιλεία του Θεού στους ανθρώπους. Αναλυτικά τα σημεία αυτά είναι τα εξής: Θα βγάλουν δαιμόνια με την δύναμη του ονόματος του Χριστού,θα λαλήσουν γλώσσες και νοήματα καινούρια και πρωτάκουστα με την δύναμη του αγίου Πνεύματος,θα σηκώσουν φίδια και θα πιούν δηλητήρια, χωρίς να φαρμακωθούν, θα βάλουν τα χέρια τους σε αρρώστους και θα τους δώσουν ίαση. Αυτή είναι η προαναγγελία της πεντηκοστής και της καταβάσεως του αγίου Πνεύματος, πού θα πληρώσει τους αποστόλους. Από δε τέτοια σημεία και θαυμάσια είναι γεμάτα τόσο τα συναξάρια, όσο και οι πράξεις των αποστόλων, των μαρτύρων και πάντων των αγίων.

Τέλος, ο Χριστός αφού δίδει τις τελευταίες παραγγελίες αναλήβεται στον ουρανό και καθίζει εκ δεξιών του Θεού. Η ανάληψη ειναι η προτελευταία πράξη του Θεού για την σωτηρία του κόσμου. Αφού εσαρκώθη, έπαθε και ανέστη, σώζοντας το ανθρώπινο γένος, από την κυριαρχία του σατανά και του θανάτου, μετά ανεβάζει τον πεπτωκότα άνθρωπο και πάλι στον ουρανό και υπέρ του ουρανού. Θα ακολουθήσει η δευτέρα παρουσία η οποία θα αποτελέσει την επισφράγιση του Λυτρωτικού έργου του Θεού για τον κόσμο. Ο Χριστός ονομάζεται Κύριος από δω και μπρός. Διότι, εκυρίευσε με την ανάσταση Του και εξουσίασε την δύναμη του θανάτου και σε Αυτόν υποτάχτηκε πάσα ορατή και αόρατη κτίση. Παρουσιάζεται δε να κάθεται στα δεξιά του Θεού, όπως οι υιοί των βασιλέων εκάθοντο στα δεξιά των βασιλέων πατέρων τους και συμβασίλευαν με αυτούς. Αυτή η εκ δεξιών καθέδρα δεν πρέπει να νομιστεί ως σωματική πραγματικότητα, διότι ο Θεός Πατέρας είναι ασώματος, άυλος, απεριόριστος και πανταχού παρών. Ερμηνεύεται δε ως εξής: Δηλώνει την αποκατάσταση του Υιού εκεί πού ήταν πριν την σάρκωση Του και απ όπου ως Θεός δεν χωρίστηκε ποτε, αλλά και την ομοτιμία Του με τον Θεό Πατέρα. 

Η περικοπή ολοκληρώνεται με την έξοδο και ιεραποστολή των μαθητών σε όλη την κτίση. Την γνησιότητα και την αλήθεια της Ανάστασης του Χριστού, όπως προείπε ο Κύριος, βεβαιώνουν τα σημεία πού ακολουθούν. Το σημαντικό είναι πώς ο Κύριος παρουσιάζεται να βεβαιώνει ο ίδιος την παρουσία Του ανάμεσα τους ενεργώντας τα σημεία και δίνοντας πνοή δημιουργίας και ζωοποιού παρουσίας στην Εκκλησία Του και στην πορεία της μέσα στον κόσμο. Πράγματι, αγαπητοί μου αδελφοί, ο Αναστημένος Χριστός και το Πνεύμα το άγιον, παραμένουν σταθερά και φανερά μέσα στον χώρο και τον χρόνο της εκκλησίας του Θεού, την εμπνέουν και την ζωοποιούν. Απόδειξη είναι η δική μας παρουσία μέσα στον ναό το πρωΐ της Κυριακής , όπου προσερχόμαστε για να κηρύξουμε σιωπηρά αλλά με σταθερή και θαυμαστή πίστη, πώς όντως ανέστη Κύριος ο Θεός και ζή αναμέσον της κληρονομίας Του. Και αυτή η ομολογηθείσα πίστη ας επισφραγίζεται με την ομολογία και την μαρτυρία της πολιτείας μας ως χριστιανών μέσα στον κόσμο. ΑΜΗΝ

19-6-2015

π. Παντελεήμων Κρούσκος