Το περιεχόμενο και το νόημα της Χριστιανικής ηθικής
Εν ολίγοις
Τα λόγια του Κυρίου που ακούσαμε σήμερα στο σημερινό ευαγγέλιο μας δίνουν το στίγμα σ’ ένα ερώτημα που έχει σχέση με το περιεχόμενο και το πνεύμα της χριστιανικής ηθικής. Κεντρικό θέμα της ευαγγελικής διήγησης είναι η αγωνιώδης μέριμνα του ανθρώπου για τις βιοτικές του ανάγκες, έναντι των οποίων υπογραμμίζεται η απόλυτη εμπιστοσύνη στην αγάπη και την πρόνοια του Θεού.
Ως γνωστόν η επί του Όρους Ομιλία αποτελεί τον καταστατικό χάρτη της χριστιανικής ηθικής, με την οποία κρίνεται η ακρίβεια και η γνησιότητά της. Γι’ αυτό είναι νομίζουμε χρήσιμο να υπενθυμίσουμε κάποιες γενικές γραμμές για το περιεχόμενο και το πνεύμα της.
Το περιεχόμενο της επί του Όρους Ομιλίας διακρίνεται σε δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται στην εκπλήρωση του Νόμου, ενώ το δεύτερο στη νέα συμπεριφορά, στο νέο τρόπο ζωής. Το σημερινό αναφέρεται στο δεύτερο μέρος. Ειδικότερα αναφέρει τη χριστιανική διδασκαλία για την ελεημοσύνη και τις άλλες αρετές. Και παρουσιάζεται η θέση των πιστών απέναντι στις βιοτικές μέριμνες και τα υλικά αγαθά.
Η επί του Όρους Ομιλία έχει ένα επαναστατικό χαρακτήρα και ο απόλυτος τρόπος ζωής που προβάλλεται, όπως βέβαια και όλο το ευαγγέλιο, φαίνεται προκλητικός. Ο Χριστός μακαρίζει τη φτώχεια και την ταπείνωση, ενώ ο κόσμος επιδιώκει τον πλουτισμό και τη δύναμη. Ο κόσμος αναζητά τις απολαύσεις και τις ηδονές της ζωής, ενώ ο Χριστός συνιστά το πένθος. Ο κόσμος αναζητά την εξουσία και τη δόξα, ενώ ο Χριστός διδάσκει την υπομονή και τη διακονία.
Η ευαγγελική ηθική προσκαλεί τον άνθρωπο να επιχειρήσει μια πλήρη αποδέσμευση από κάθε υλική εξάρτηση. Αυτού του είδους η ηθική φαίνεται λογικά ασύλληπτη. Διότι χωρίς να υποτιμά ή να παραθεωρεί την υλική ζωή, προβάλλει την αξία της αιώνιας ζωής. Η ευαγγελική ηθική δεν μας προβάλλει κάποιους κανόνες καθωσπρεπισμού, αλλά παρουσιάζει τη εικόνα της νέας κτίσεως, του νέου κόσμου του Θεού. Οπότε καμιά κοινωνική ή ατομική σκοπιμότητα δεν χωρά σ’ αυτή. Όλα βρίσκονται στην αγάπη και στα χέρια του Θεού.
Μία τέτοια ηθική φαίνεται εκ πρώτης όψεως παράδοξη και ακατόρθωτη. Και βέβαια είναι για την ανθρώπινη λογική, γιατί οι εντολές του Θεού δεν ανήκουν στο επίπεδο του κόσμου τούτου. Γι’ αυτό και η τήρησή τους δεν επιτυγχάνεται χωρίς μετάνοια, προσευχή και έντονο διαρκή αγώνα. Ο λόγος του Θεού δεν χωρά στα μέτρα της λογικής του κοινού ανθρώπου. Το ευαγγέλιο μας αποκαλύπτει το θείο ήθος γι’ αυτό και δεν μπορεί να κατανοηθεί με τη λογική ή να τον κρίνουμε με κοσμικά κριτήρια.
Έτσι ξεκινώντας απ’ εδώ πολλοί αμφισβητούν τη δυνατότητα εφαρμογής των θείων εντολών από τους πιστούς. Άλλοι λένε, ότι αυτά είναι για λίγους κι όχι για το σύνολο των πιστών. Το να λέει όμως κάποιος ότι οι εντολές του Θεού είναι ανεφάρμοστες, αποτελεί ασέβεια, γιατί αμφισβητεί την αλήθεια του ευαγγελικού λόγου και απορρίπτει την τελειότητα, ενώ καλλιεργεί την ακηδία και την πνευματική τεμπελιά.
Πάντως παρά τους περιορισμούς και τις απαιτήσεις που αποβλέπουν οι εντολές του ευαγγελίου, δεν δημιουργούν κούραση. Απεναντίας ειρηνεύουν τον άνθρωπο. Το ευαγγέλιο παρουσιάζει ένα νέο τρόπο ζωής που χαρακτηρίζεται ως κατάσταση της εν Χριστώ υιοθεσίας. Οφείλουμε να γνωρίζουμε, ότι ο νόμος του Θεού δεν επιβάλλεται εκβιαστικά, αλλά βιώνεται εσωτερικά ως ελευθερία με τη χάρη του Θεού. Ο άνθρωπος καλείται ν’ ανταποκριθεί στο θέλημα του Θεού, να τελειοποιείται με τη συνειδητοποίηση της νέας ζωής που ζει και τα δεδομένα στα οποία στηρίζεται απ’ εδώ και πέρα η ζωή του. Ο νόμος του Θεού αποκαλύπτει το ήθος του, φανερώνει την αγάπη του για τον άνθρωπο και τον καθιστούν κοινωνό της βασιλείας Του. Οι εντολές είναι φάρμακα της ψυχής και φως στο οποίο αποκαλύπτεται ο Θεός.
Αν ο άνθρωπος έχει μία τέτοια αντίληψη, τότε θα δεχθεί το θείο θέλημα ως ένα μήνυμα χαράς και ελευθερίας.
Καλή Κυριακή
π. γ. στ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά