Η Χριστιανική προσέγγιση των ζητημάτων της Βιοηθικής έχει υπερβατικό χαρακτήρα ως προς την ανθρώπινη φύση. Ο άνθρωπος ως δημιούργημα του Θεού δεν είναι αυθύπαρκτος. Έχει κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή «το είναι δεδανεισμένον»173. Ο κτιστός κατ’ εικόνα Θεού άνθρωπος δημιουργήθηκε για την κατ’ ομοίωση ζωή. Ο Θεός αποτελεί το πρότυπο της κοινωνίας με αγαπητική σχέση, το οποίο αν επιλέξει ο άνθρωπος μπορεί να υπερβεί την ανθρώπινη φθαρτή φύση του.
Ο τρόπος όμως με τον οποίο ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται την ύπαρξη του Θεού προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τη ζωή του. Για το λόγο αυτό θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τον τρόπο πρόσληψης του Θεού στην Ορθοδοξία και τη Δυτική Εκκλησία. Στόχος δεν είναι να καταδείξουμε μια οποιαδήποτε αντιπαράθεση αλλά να καταθέσουμε τις αντιλήψεις εκείνες οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση πάνω στην οποία η επικέντρωση προς το νοήμων εγώ του Δυτικού κόσμου οδήγησε στην εγκοσμιότητα και την ανάδειξη του δικαιώματος του θανάτου.
Θεός – Είναι
Ο λόγος περί γνώσης του Θεού από τον άνθρωπο θα μπορούσε να διακριθεί σε τρία επίπεδα.
Πρώτον, ο Θεός είναι, υπάρχει. Η ύπαρξή του είναι ο τρόπος με τον οποίο καταφάσκει την ίδια του την ύπαρξη αποκλείοντας την ανυπαρξία του.
Δεύτερος τρόπος με τον οποίο αναφερόμαστε στον Θεό είναι το τι είναι, η θεϊκή Του ουσία. Ο Θεός είναι ο Ων. Το αμετάβλητο, μη δημιουργημένο, προαιώνιο ον διάφορο του δημιουργήματος. Ο Θεός είναι άγνωστος ως προς την ουσία Του στον άνθρωπο αλλά αντιληπτός στο δημιούργημά Του μέσα από τις ενέργειές Του.
Τέλος, ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός επέλεξε να υπάρχει. Το διακεκριμένο τρόπο ύπαρξης του Θεού υποστασιάζοντας στα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας, θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε στο υποκεφάλαιο που ακολουθεί.
Υποστάσεις – Πρόσωπα
Σύμφωνα με το δόγμα της Αγίας Τριάδας, ο Θεός φανερώνεται στον άνθρωπο ως προσωπική ύπαρξη η οποία συγκεφαλαιώνει την πληρότητα της υπάρξεως Του. Ο Θεός είναι ύπαρξη προσωπική η οποία υποστασιάζει ελεύθερα και αγαπητικά. Ο τρόπος με τον οποίο ο Θεός ταυτίζεται με την κοινωνία και ενότητα των θείων Προσώπων έγκειται στο γεγονός της οντολογικής Του ελευθερίας. Ο υποστατικός174 τρόπος ύπαρξης δεν είναι ιδιότητα της ουσίας του Θεού. Η Τριαδική ζωή δεν παράγεται αυτόματα ως φυσική συνέπεια. Παράγεται δι’ ενός προσώπου, του Πατρός, από τον οποίο αντλούν τις υποστάσεις τα άλλα δύο Πρόσωπα, ο Υιός και το Πνεύμα. Δεν είναι η θεϊκή φύση η οποία υπαγορεύει συγκεκριμένο τρόπο ύπαρξης αλλά αυτός συντελείται εν ελευθερία. Ο Πατήρ είναι αυτός που θέλει. Είναι ο θελητής175 τόσο της ύπαρξης όσο και των Προσώπων. Το γεγονός αυτό σημαίνει ότι όταν κάνουμε λόγο για τον ένα Θεό συνυπονοούμε και τα Πρόσωπα.
Η ουσία δεν προηγείται των Προσώπων διότι υπάρχει μέσα από την αιτία176 της θέλησης του Πατρός. Ταυτόχρονα, δεν προηγούνται οι Υποστάσεις της ουσίας διότι δεν υπάρχουν πρόσωπα χωρίς ουσία. Τα Πρόσωπα διαφοροποιούνται όχι ως προς την ουσία τους αλλά ως προς την αιτιότητα. Ο Μέγας Βασίλειος σημείωνε: «Οὐ γάρ ἐξαρκεῖ διαφοράς προσώπων ἀπαριθμήσασθαι, ἀλλά χρή ἕκαστον πρόσωπον ἐν ὑποστάσει ἀληθινῇ ὑπάρχον ὁμολογεῖν»177. Με αυτή τη διαπίστωση διακρίνει την ουσία από την υπόσταση και καθιστά την τελευταία προϋπόθεση της ουσίας. Τα Πρόσωπα δεν ταυτίζονται με την ουσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Το «Ελληνικά και Ορθόδοξα» απεχθάνεται τις γκρίνιες τις ύβρεις και τα φραγγολεβέντικα (greeklish).
Παρακαλούμε, πριν δημοσιεύσετε το σχόλιό σας, έχετε υπόψη σας τα ακόλουθα:
1) Ο σχολιασμός και οι απόψεις είναι ελεύθερες πλην όμως να είναι κόσμιες .
2) Προτιμούμε τα ελληνικά αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και ότι γλώσσα θέλετε αρκεί το γραπτό σας να είναι τεκμηριωμένο.
3) Ο κάθε σχολιαστής οφείλει να διατηρεί ένα μόνο όνομα ή ψευδώνυμο, το οποίο αποτελεί και την ταυτότητά του σε κάθε συζήτηση.
4) Κανένα σχόλιο δεν διαγράφεται εκτός από τα spam και τα υβριστικά