Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου
πατρός ∆ιονυσίου Τάτση
Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώµατος εἶναι σχεδὸν κοινὴ σὲ ὅλους τοὺς ἄγαµους κληρικούς, οἱ ὁποῖοι κατέχουν τὸ πτυχίο τοῦ θεολόγου. Αὐτὸ τὸ βλέπουµε στὴν προθυµία τους, ἀλλὰ καὶ ἀνυποµονησία τους, νὰ ἐγγραφοῦν στὸ σχετικὸ κατάλογο. Ἡ ἐπιθυµία προφανῶς πρέπει νὰ συνοδεύεται ἀπὸ πολλὰ οὐσιαστικὰ προσόντα καὶ ὄχι ἀπὸ µερικὰ τυπικὰ προσόντα.
Μόνο τότε µποροῦµε νὰ ποῦµε ὅτι ὁ ὑποψήφιος καλὸ ἔργο ἐπιθυµεῖ. Εὔχοµαι οἱ περισσότεροι ὑποψήφιοι νὰ ἀνήκουν σ’ αὐτὴ τὴν κατηγορία. Ἡ πραγµατικότητα ὅµως δείχνει τὸ ἀντίθετο. Καὶ αὐτὸ εἶναι πολὺ ἀνησυχητικό. Χωρὶς νὰ γενικεύω ἤ νὰ ὑπολογίζω ποσοστά, βλέπω ὅτι πολλοὶ κληρικοὶ ἐπιθυµοῦν τὸ ἀξίωµα τοῦ ἐπισκόπου, ἐνῶ εἶναι ἠθικὰ ἐρείπια καὶ δὲν ἔχουν καµιὰ ἐµπειρία πνευµατικοῦ ἀγώνα. Εἶναι ὅµως ὑπερβολικὰ φιλόδοξοι καὶ ἔχουν ἐξασκηθεῖ στὴν ὑποκρισία. Γι’ αὐτὸ καὶ τελικὰ πετυχαίνουν τὸ σκοπό τους.
Εἶναι ἱερὸ καθῆκον τῶν ἐκλεκτόρων δηλ. ὅλων τῶν µελῶν τῆς ἱεραρχίας, νὰ εἶναι προσεκτικοὶ ἀπέναντι στοὺς ὑποψήφιους, νὰ εἶναι βέβαιοι γιὰ τὴν ἀξιοσύνη τους και νὰ µὴ ὑπολογίζουν τὶς ὑποδείξεις τοῦ ἀρχιεπισκόπου, ποὺ συνήθως θέλει νὰ ἐκλέγονται γνωστά του πρόσωπα, ἀδιαφορώντας ἄν εἶναι ἄξια καὶ προετοιµασµένα γιὰ τὸ ὑψηλὸ ἀξίωµα τῆς...
ἀρχιερωσύνης. Ὑπάρχουν βέβαια καὶ οἱ λίγες ἐξαιρέσεις. Ὅµως ἡ ἐµπειρία ἐπιβεβαιώνει ὅτι ἡ πλειοψηφία τῶν ἐκλεκτόρων ἄγεται καὶ φέρεται ἀπὸ τὸν ἀρχιεπίσκοπο. Αὐτὸ σηµαίνει ὅτι στὴν Ἐκκλησία δὲν λειτουργεῖ τὸ συνοδικὸ σύστηµα καὶ βέβαια οὔτε τὸ Ἅγιο Πνεῦµα καθοδηγεῖ τοὺς ἐκλέκτορες. Ὅσα ἀντίθετα λέγονται δὲν ἔχουν καµιὰ ἀξία. Εἶναι προκλητικὰ καὶ ὑποκριτικά. ∆υστυχῶς, συνηθίσαµε αὐτὴ τὴν ἀπαράδεκτη τακτικὴ ἐκλογῆς τῶν ἐπισκόπων καὶ ὅποιος τὴν ἀµφισβητεῖ θεωρεῖται ἀσεβής! Ὅµως ἡ ἀσέβεια βρίσκεται ἀλλοῦ. Βρίσκεται στοὺς πειθαρχικοὺς καὶ «εὐσεβεῖς», οἱ ὁποῖοι ἐνεργοῦν ἰδιοτελῶς, ἀφοῦ περιµένουν ἀπὸ τὴν εὔνοια τοῦ ἀρχιεπισκόπου τὴν πραγµατοποίηση τῶν ἐπιθυµιῶν καὶ τῶν ὀνείρων τους.
Ἄς ἐπιστρέψουµε ὅµως στὸ θέµα µας. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴν Α΄ πρὸς Τιµόθεον ἐπιστολή του περιγράφει τὰ προσόντα ποὺ πρέπει νὰ ἔχει ὁ ἐπίσκοπος καὶ κατ’ ἐπέκταση κάθε λειτουργὸς τῆς Ἐκκλησίας. Πρέπει νὰ εἶναι ἀκατηγόρητος, νηφάλιος, συνετός, εὐπρεπής, φιλόξενος, καλὸς δάσκαλος, ὄχι φίλος τοῦ οἴνου, νὰ µὴ εἶναι βίαιος καὶ αἰσχροκερδὴς ἀλλὰ ἐπιεικής, εἰρηνικὸς καὶ ἀφιλοχρήµατος. Ἐπίσης νὰ µὴ εἶναι καινούριος στὴν πίστη, γιὰ νὰ µὴ τὸ πάρει ἐπάνω του καὶ καταδικαστεῖ, ὅπως ὁ διάβολος. Ἀκόµα πρέπει νὰ ἔχει καλὴ φήµη κι ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, γιὰ νὰ µὴ ἐξευτελιστεῖ καὶ πέσει ἔτσι στὴν παγίδα τοῦ διαβόλου (γ΄ 2-7).
Ὅλα τὰ ἀνωτέρω προσόντα πρέπει νὰ ὑπάρχουν στὸν ἐπίσκοπο, ὁ ὁποῖος στὴ συνέχεια θὰ ἐµπνέει τοὺς κληρικούς, τοὺς µοναχοὺς καὶ τοὺς πιστοὺς νὰ τὰ ἀποκτήσουν κι ἐκεῖνοι γιὰ νὰ ἀκολουθοῦν σταθερὰ τὰ βήµατα τοῦ πνευµατικοῦ τους πατέρα.
Ὅταν δὲν συµβαίνει αὐτό, τὰ προβλήµατα εἶναι πολλὰ καὶ δυσεπίλυτα. Τὰ σκάνδαλα ἐπίσης θὰ εἶναι καθηµερινὰ καὶ ὁ κόσµος θὰ ἀποµακρύνεται σταδιακὰ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἡ µεγάλη ἀπώλεια, ποὺ δύσκολα ἀναπληρώνεται. Ἐὰν δὲ σκεφτεῖ κανεὶς ὅτι ἕνας ἐπίσκοπος µπορεῖ νὰ µείνει σὲ µιὰ µητρόπολη δύο, τρεῖς καὶ περισσότερες δεκαετίες -µέχρι τὸ θάνατό του δηλαδή, ἀφοῦ εἶναι ἰσόβιος- φαντάζεται τί πρόκειται νὰ συµβεῖ καὶ πόσο δύσκολη θὰ εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ διαδόχου του νὰ βελτιώσει τὴν κατάσταση καὶ νὰ ξαναφέρει τὸ λαὸ στὴν Ἐκκλησία! Καὶ κάτι ἀκόµα ἐπίσης ἀνησυχητικό. Ἕνας ἀπρόσεκτος, γιὰ νὰ µὴ πῶ ἀνάξιος, ἐπίσκοπος χειροτονεῖ συνήθως ἀνθρώπους τῆς ἴδιας νοοτροπίας καὶ τοῦ ἤθους, οἱ ὁποῖοι δύσκολα ἀλλάζουν τρόπο ζωῆς καὶ ἀκόµα πιὸ δύσκολα ἀποκτοῦν ἱερὸ ζῆλο, γιὰ νὰ ἐργαστοῦν ὡς ἀληθινοὶ ποιµένες.
Ἡ ἐκλογὴ ἑνὸς ἐπισκόπου εἶναι πολὺ σοβαρὸ θέµα καὶ ἡ Ἐκκλησία πρέπει νὰ τὸ ἀντιµετωπίζει µὲ ἰδιαίτερη εὐαισθησία. Οἱ ἐκλέκτορες µητροπολίτες ἔχουν µεγάλη εὐθύνη καὶ πρέπει νὰ ἐκλέγουν τοὺς ἄξιους καὶ ὄχι τοὺς γνωστοὺς καὶ φίλους. Μεγαλύτερη εὐθύνη ἔχει ὁ ἑκάστοτε ἀρχιεπίσκοπος, ποὺ ἐπηρεάζει εὔκολα τοὺς ἐκλέκτορες καὶ τοὺς προτείνει τὸν ἐκλεκτό του, χωρὶς νὰ ἐνδιαφέρεται ἐὰν ἔχει τὰ προσόντα ποὺ ἀναφέρει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος.
Ὀρθόδοξος Τύπος, 22/7/2016
Δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι, μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλ’ ἐπιεικῆ, ἄμαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστάμενον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεμνότητος· - εἰ δέ τις τοῦ ἰδίου οἴκου προστῆναι οὐκ οἶδε, πῶς ἐκκλησίας Θεοῦ ἐπιμελήσεται; - μὴ νεόφυτον, ἵνα μὴ τυφωθεὶς εἰς κρίμα ἐμπέσῃ τοῦ διαβόλου. δεῖ δὲ αὐτὸν καὶ μαρτυρίαν καλὴν ἔχειν ἀπὸ τῶν ἔξωθεν, ἵνα μὴ εἰς ὀνειδισμὸν ἐμπέσῃ καὶ παγίδα τοῦ διαβόλου.
ΑπάντησηΔιαγραφή