Θεία Μετάληψη: Τί είναι και γιατί μεταλαβαίνουμε;

Η θεία Μετάληψη ή θεία Κοινωνία (=ενότητα) ή θεία Ευχαριστία είναι το κέντρο της Εκκλησίας. Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει χριστιανισμός. Η επίγεια Εκκλησία είναι οι χριστιανοί ενωμένοι γύρω από το κοινό Ποτήρι της θείας Μετάληψης.

Η θεία Μετάληψη είναι το «φάρμακο της αθανασίας και αντίδοτο κατά του θανάτου», όπως το ονομάζει ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος γύρω στο 110 μ.Χ., που η Εκκλησία εξαρχής θεωρεί ότι είναι το ίδιο το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, στο οποίο έχει μεταβληθεί μυστηριωδώς το ψωμί και το κρασί.

Βλέποντας παραμορφωμένα την εκκλησιαστική ζωή, αντιμετωπίζουμε τη θεία Μετάληψη ως ένα προσωπικό μας γεγονός («πάω να μεταλάβω», χωρίς να νιώθω δεσμό με τους άλλους που μεταλαβαίνουν συγχρόνως) και μάλιστα ως εξαίρεση στην καθημερινότητά μας, ενώ, στην πραγματικότητα, σε κάθε λειτουργία θα έπρεπε να μεταλαβαίνουμε όλοι όσοι είμαστε στο ναό, εκτός φυσικά αν ο πνευματικός μας μάς έχει ζητήσει να απέχουμε για κάποιο συγκεκριμένο λόγο.

Αυτό θα σήμαινε ότι κάθε μέρα θα προσέχουμε να μην αμαρτάνουμε, όχι όμως κι ότι θα νηστεύουμε κάθε μέρα. Αν κοινωνούσαμε ταχτικά, θα αρκούσε να νηστεύουμε όταν είναι μέρες νηστείας, δηλαδή τις σαρακοστές, τις Τετάρτες και τις Παρασκευές (με εξαιρέσεις) και τις άλλες νηστίσιμες εορτές, όπως η ημέρα του Τιμίου Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου, ή η επέτειος της αποτομής της κεφαλής του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, 29 Αυγούστου.

Η θεία λειτουργία γίνεται αποκλειστικά και μόνο για να κοινωνήσουν οι παρευρισκόμενοι και λειτουργία ονομάζεται μόνο εκείνη η εκκλησιαστική τελετή, στην οποία τελείται η θεία Μετάληψη. Δεν είναι λειτουργία ο εσπερινός, ο γάμος, η βάφτιση, η κηδεία, το ευχέλαιο, οι Χαιρετισμοί κ.τ.λ. Όλα αυτά λέγονται «ακολουθίες». Λειτουργία λέγεται μία ακολουθία, αυτή που γίνεται κάθε Κυριακή και γιορτή και περιλαμβάνει τη θεία Μετάληψη. Υπάρχει και η θεία λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, που γίνεται τις καθημερινές της μεγάλης Σαρακοστής (πριν το Πάσχα), με θεία Μετάληψη που έχει καθαγιαστεί την προηγούμενη Κυριακή.

Αυτό που τρώμε, όταν μεταλαβαίνουμε, είναι το αληθινό Σώμα και το αληθινό Αίμα του Χριστού, και όχι απλό ψωμί και κρασί που μόνο «συμβολίζουν» το Σώμα και το Αίμα Του. Ο Ίδιος το λέει στο κατά Ιωάννην ευαγγέλιο, 6, 48-59: «Εγώ είμαι ο άρτος της ζωής… Ο άρτος που θα δώσω εγώ είναι η σάρκα μου, την οποία θα δώσω υπέρ της ζωής του κόσμου. Αλήθεια σας λέω, αν δε φάτε τη σάρκα και δεν πιείτε το αίμα του Υιού του ανθρώπου, δεν έχετε ζωή μέσα σας. Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου έχει ζωή αιώνια και εγώ θα τον αναστήσω την έσχατη ημέρα. Γιατί η σάρκα μου είναι στ’ αλήθεια τροφή και το αίμα μου στ’ αλήθεια ποτό. Όποιος τρώει τη σάρκα μου και πίνει το αίμα μου μένει μέσα μου κι εγώ μέσα του…».

Φυσικά ο Ίδιος ο Ιησούς παρέδωσε τη θεία Μετάληψη στους ανθρώπους κατά το μυστικό δείπνο (που λέγεται «μυστικός», επειδή περιελάμβανε το «μυστήριο» της θείας Μετάληψης κι όχι επειδή… ήταν κρυμμένοι), όπως φαίνεται στα Ματθ. 26, 26-29, Μάρκ. 14, 22-24, Λουκ. 22, 17-20, και Α΄ προς Κορινθίους 11, 23-30.

Στους πρώτους χριστιανούς, η θεία Μετάληψη λεγόταν «κλάσις του άρτου» (κόψιμο του ψωμιού) και γινόταν τουλάχιστον κάθε Κυριακή, δηλαδή τη «Μία των σαββάτων», ημέρα της ανάστασης του Χριστού (βλ. Πράξεις των αποστόλων, 20, 7).

Γιατί όμως μεταλαβαίνουμε; Πώς η θεία Μετάληψη μας βοηθάει να πλησιάσουμε το Θεό; Ας προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε την απάντηση.

Ο άνθρωπος ενώνεται περισσότερο μ’ αυτό που τρώει παρά με οτιδήποτε άλλο. Τρώγοντας λοιπόν το Σώμα και πίνοντας το Αίμα του Χριστού, ενώνεται με Αυτόν. Γίνεται έτσι «μικρός Χριστός». Δε γίνεται βέβαια άγιος αυτόματα και μαγικά. Όμως η ένωση αυτή με το Θεό (δηλαδή με το Χριστό) ενισχύει τον άνθρωπο, για να μπορεί να αντέξει το μεγάλο μαρτύριο της αγάπης. Χωρίς τη θεία Μετάληψη, Κύριε, δε μπορώ να εκπληρώσω την εντολή Σου «αγαπάτε αλλήλους» και μάλιστα «αγαπάτε τους εχθρούς σας» (Λουκ. 6, 27-36). Συνήθως λέμε: «Τους εχθρούς μου θέλω να τους μισώ. Άλλωστε, αν αγαπώ χωρίς όρια, οι περισσότεροι θα με εκμεταλλευτούν, θα με προδώσουν, θα με συντρίψουν! Και, γεμάτος πόνο, ή θα εξοντωθώ ή θα βάλω φρένο στην αγάπη μου και θα πάψω να προσπαθώ να τηρώ την εντολή Σου. Θ’ αγαπώ μόνο αυτούς που μ’ αγαπούν και τους άλλους απλά θα τους «συμπαθώ» μέσα σε περιορισμένα όρια».

Έχω όμως το Σώμα και το Αίμα Σου, που με θωρακίζει και με κάνει ν’ αντέχω και να συνεχίζω μαζί Σου. Αν θέλω. Αν είμαι πωρωμένος και δε θέλω ν’ αγαπήσω, και κάθε μέρα να μεταλαβαίνω, θα είμαι (μη γένοιτο) μακριά Σου…

Αν και οι προεκτάσεις της θείας Μετάληψης είναι πάρα πολλές, ας αναφέρουμε μερικές όσο το δυνατόν απλούστερα.

Καθώς ο άνθρωπος μεταλαβαίνει, συμβαίνει μια πολλαπλή ένωσή του με όλο το υπόλοιπο σύμπαν. Στη θεία Μετάληψη θεωρούμε ότι συνοψίζεται και μεταμορφώνεται όλη η κτίση. Αποτελεί σύνοψη, πρώτον, ολόκληρου του υλικού κόσμου, που εκπροσωπείται μέσω των δύο βασικών τροφών –που εκφράζουν τη σχέση αυτού του κόσμου με τον άνθρωπο, γιατί μια καθοριστική έκφανση αυτής της σχέσης είναι η τροφή, όπως αναφέρει και ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν (ο άνθρωπος ζει επειδή τρώει, δηλαδή βάζει μέσα του τον κόσμο και ενώνεται μ’ αυτόν). Δεύτερον, αποτελεί σύνοψη όλης της ανθρωπότητας, με την υπερφυσική παρουσία του Χριστού, που δεν είναι απλώς άνθρωπος, αλλά νέος Αδάμ γι’ αυτό στο πρόσωπό Του περιλαμβάνονται δυνάμει όλοι οι άνθρωποι, από την αρχή μέχρι το τέλος της ιστορίας. Τρίτον, όλης της Θεότητας, γιατί ο Χριστός, ως Θεός, είναι πάντα ενωμένος με τα άλλα δύο Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας. Τέταρτον, της σταύρωσης και της ανάστασης του Χριστού, γιατί το Σώμα Του κόπηκε και το Αίμα Του χύθηκε, καταργώντας τις θυσίες των παλιών θρησκειών και εγκαινιάζοντας το μόνο αληθινό τρόπο λατρείας, τη μόνη θυσία: την αυτοθυσία.

Έτσι, θεωρούμε ότι ο χριστιανός που μεταλαβαίνει επιτελεί την ύψιστη ένωση με όλη την ανθρωπότητα, με όλη τη δημιουργία και με το Θεό, αλλά και συμμετέχει με μυστικό τρόπο στη σταύρωση και την ανάσταση του Χριστού. Και φυσικά ενώνεται ιδιαίτερα με εκείνους που κοινωνούν την ίδια μέρα, γιατί όλοι κοινωνούμε από το «κοινό Ποτήριο».

Υπόψιν ότι, κατά την αγία προσκομιδή (στην πρόθεση), την ουσιαστική έναρξη της θείας λειτουργίας, ο ιερέας βγάζει από το πρόσφορο μερίδες για το Χριστό (τον «Αμνό» = αρνάκι), την Παναγία, τους αγγέλους, τους αγίους και κάθε ζωντανό και νεκρό, τα ονόματα των οποίων του έχουμε δώσει (σε χαρτάκια) να μνημονεύσει. Όλα αυτά τοποθετούνται σ’ ένα μικρό δίσκο (το «δισκάριο») και στη συνέχεια μπαίνουν στο άγιο Ποτήριο και γίνονται η θεία Μετάληψη. Όταν λοιπόν έρθει η ώρα να μεταλάβεις, μέσα στο Ποτήρι –το κοινό Ποτήρι, το Ποτήρι της αγάπης που μας ενώνει– βρίσκεται σε μικρογραφία όλο το σύμπαν.

Ας σημειώσουμε τέλος ότι το πρόσφορο, το ψωμί της θείας Μετάληψης, είναι ένα, γιατί συμβολίζει την ενότητά μας, και στρογγυλό, γιατί συμβολίζει τον κόσμο. Όσο απομένει και δε γίνεται Σώμα Χριστού, καθώς και τα επιπλέον πρόσφορα, κόβεται και μοιράζεται σ’ εκείνους που δεν κοινωνούν «αντί Δώρου». Είναι το «αντίδωρο». Βέβαια εμείς παίρνουμε αντίδωρο ακόμη κι όταν κοινωνούμε, όμως ο αρχικός προορισμός του αντίδωρου ήταν για εκείνους που δεν κοινωνούσαν.

Του Θεολόγου Θ.Ι.Ρηγινιώτη, Νοέμβριος 2012, Φως Ιλαρόν φ.2

Πηγή: Ορθόδοξες Απαντήσεις

πηγή

Η ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΙΣΙΟΥ ΣΤΑ ΑΦΘΟΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ, ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, αναφερόμενος στο Λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα, αλλά και στα Λείψανα του Αγίου Γερασίμου και του Αγίου Διονυσίου, ανέφερε τα εξής : «Ο Θεός οικονόμησε να μείνει άφθαρτο το Λείψανο (εννοεί το Λείψανο του Αγίου Σπυρίδωνα), για να βοηθιούνται οι άνθρωποι. Και βλέπετε πως τα έχει οικονομίσει ο Θεός! Επειδή η Κέρκυρα, η Κεφαλονιά, η Ζάκυνθος είναι κοντά στην Ιταλία και εύκολα οι άνθρωποι θα μπορούσαν να παρασυρθούν από τον Καθολικισμό, έβαλε φράγμα εκεί πέρα τον Άγιο Σπυρίδωνα, τον Άγιο Γεράσιμο και τον Άγιο Διονύσιο» (Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι Στ΄ Περί προσευχής – Έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου ‘’Ευαγγελιστής Ιωάννης Θεολόγος’’).

Τέτοια εξήγηση έδωσε ο Άγιος Παΐσιος για τα τρία άφθορα Άγια Λείψανα των νήσων του Ιουνίου Πελάγους, του Αγίου Σπυρίδωνα, του Αγίου Γερασίμου και του Αγίου Διονυσίου. Καμιά αναφορά σε ‘’άλλο πνεύμονα’’, αλλά στον κίνδυνο από τον Παπισμό.

Ο ρηματικός προσδιορισμός ‘’να παρασυρθούν’’ που έδωσε ο Άγιος Παΐσιος, τον κίνδυνο από τον Παπισμό, αλλά και το μέγεθος του ολισθήματος καταδεικνύει. Επίσης ο τονισμός της διαφύλαξης του Ορθόδοξου λαού των Ιονίων νήσων με την αναφορά «έβαλε φράγμα εκεί πέρα τον Άγιο Σπυρίδωνα, τον Άγιο Γεράσιμο και τον Άγιο Διονύσιο», θέτει φραγμό και στον συρφετό των φληναφημάτων της μη εν αληθεία αγάπης.

Θα κατανοήσουμε καλύτερα τα λόγια τούτα του Αγίου Παϊσίου, αν θυμηθούμε το θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνα που έγινε στις 11 Νοεμβρίου 1716, όταν ο τότε διοικητής του Ενετικού στόλου και της Κέρκυρας Ανδρέας Πιζάνης, θέλησε να κτίσει Αλτάριον των Παπικών στον Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα, και ο Άγιος Σπυρίδωνας θαυματουργικά δεν το επέτρεψε. Το θαύμα τούτο μας διέσωσε ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος (1721-1813),στο βιβλίο του ‘’Ουρανού κρίσις’’.

Δεν προβληματίζει η ερμηνεία τούτη του Αγίου Παϊσίου, για τα τρία άφθορα Άγια Λείψανα των νήσων του Ιουνίου Πελάγους, του Αγίου Σπυρίδωνα, του Αγίου Γερασίμου του Αγίου Διονυσίου; 

Αποτελεί ακρότητα ή ερμηνευτική ακρίβεια;

Όσοι ολισθαίνουν στον διαχριστιανικό συγκρητιστικό οικουμενισμό, προτιμούν τη σιωπή όταν προτάσσονται παρόμοιες αναφορές στον Άγιο Παΐσιο, μια σιωπή που αλλοτρόπως ερμηνεύει το πείσμα τους να αγνοούν τον μεγάλο αυτόν Άγιο των ημερών μας για τέτοια θέματα.

πηγή

Η προσευχή ως βίωμα γονέων και μέσο διαπαιδαγώγησης παιδιών

Η ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ

Ο Οσιος Πορφύριος υπήρξε για δεκαετίες πνευματικός πατέρας και οδηγός για χιλιάδες ανθρώπων όλων των ηλικιών, τάξεων και μορφώσεως.

Ήταν ο ασκητής που ασκήτευσε στο κέντρο των Αθηνών, κοντά στην ΄΄έρημο της Ομονοίας΄΄, όπως συνήθιζε να λέγει ο ίδιος. Πολλές ήταν οι περιπτώσεις που άνθρωποι με οικογενειακά προβλήματα κατέφευγαν στην συμβουλή του για θέματα σχέσεων των συζύγων, διαφορές γονέων-παιδιών, για την ανατροφή των παιδιών, για μία ευτυχισμένη οικογένεια.

Σε όλες τις περιπτώσεις ο π. Πορφύριος έθετε ως θεμέλιο και αρχή την καλλιέργεια ενός πνευματικού τρόπου ζωής για μία ευτυχισμένη οικογένεια. Καί το πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν η προσευχή. Υπενθύμιζε τον λόγο του Απ. Παύλου που χαρακτήριζε την οικογένεια ως μία ΄΄κατ’ οίκον εκκλησίαν΄΄ που οφείλει να προσεύχεται και να βιώνει την πνευματική ζωή της Εκκλησίας.

Ο π. Πορφύριος έδιδε μεγάλη βαρύτητα στην πνευματική και συναισθηματική κατάσταση των γονέων, και ιδίως της μητέρας, ως παράγοντα για την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου ήδη από την κοιλία της μητέρας, και την μετέπειτα ισόρροπη διάπλαση της παιδι-κης ψυχής. Συνήθιζε να λέει ότι η αγωγή των παιδιών αρχίζει από την ώρα της συλλήψεώς τους, καθώς »το έμβρυο ακούει και αισθάνεται μέσα στην κοιλιά της μητέρας.Αντιλαμβάνεται τις κινήσεις και τα συναισθήματά της. Νευριάζει η μάνα; Νευριάζει και αυτό. Ο,τι αισθάνεται η μητέρα (λύπη, πόνο, φόβο, άγχος κλπ.)τα ζεί και αυτό. Αν η μάνα δεν θέλει το έμβρυο, αν δεν το αγαπάει, αυτό το αισθάνεται και δημιουργούνται τραύματα στην ψυχούλα του, που το συνοδεύουν σε όλη του την ζωή. Το αντίθετο συμβαίνει με τα άγια συναισθήματα της μάνας. Όταν έχει χαρά, ειρήνη, αγάπη στο έμβρυο, τα μεταδίδει σε αυτό». Γι’ αυτό συνιστούσε σε κάθε έγκυο κατά την περίοδο της κυήσεως να διαβάζει Ψαλμούς, να ψάλλει τροπάρια, να ζεί πνευματικά για δική της ωφέλεια αλλά και για να αποκτήσει το έμβρυο αγίες καταβολές. 

Τι συμβούλευε ο Αγιος Πορφύριος τους γονείς

Αλλά και αφότου γεννηθεί το παιδί, οι γονείς οφείλουν να δίνουν το άγιο παράδειγμα με την οικογενειακή τους ζωή. Το πρότυπο των γονέων μέσα στο σπίτι παίζει μεγάλο ρόλο στην διάπλαση των παιδικών χαρακτήρων. »Γιά την κακή συμπεριφορά των παιδιών φταίνε γενικά οι γονείς.Δεν τα σώζουν ούτε οι συμβουλές ούτε η πειθαρχία η η αυστηρότητα. Αν οι γονείς δεν ζούν ζωή αγία, αν δεν μιλούν με αγάπη, ο Διάβολος ταλαιπωρεί τους γονείς με τις αντιδράσεις των παιδιών». Η αγάπη, η ειρήνη, η συνεννόηση των γονέων είναι ασφάλεια για τα παιδιά.» Όταν τα παιδιά πληγώνο-νται από την κακή συμπεριφορά των γονέων, δημιουργείται μία κατάσταση που τραυματίζει την ψυχή των παιδιών, τους αφήνει ίχνη για όλη τους την ζωή. Η συμπεριφορά τους στην υπόλοιπή τους ζωή, οι σχέσεις με τους άλλους εξαρτώνται άμεσα από τα βιώματα της παιδικής ηλικίας. Μεγαλώνουν, μορφώνονται, αλλά κατά βάθος δεν αλλάζουν».

Ο γέροντας εντόπιζε την αιτία των προβλημάτων των παιδιών στην ευθύνη των γονέων για την μετέπειτα πνευματική τους κατάσταση. Θεωρούσε μάλιστα την προσευχή των γονέων ως το αποτελεσματικότερο παιδαγωγικό μέσο που διαθέτουν οι γονείς. »Η διόρθωση των παιδιών γίνεται με τον εξαγιασμό των γονέων. Η αγιότητα αυτών βοηθάει τα παιδιά που θέλουν κοντά τους ανθρώπους αγίους, με αγάπη, που δεν θα τα φοβερίζουν αλλά θα δίνουν άγιο παράδειγμα με την προσευχή. Οι γονείς να προσεύχεσθε σιωπηλά στον Χριστό και να αγκαλιάζετε τα παιδιά σας. Καί όταν κάνουν αταξίες, να τα διαπαιδαγωγείτε, αλλά να μην τα πιέζετε. Κυρίως να προσεύχεσθε. Το παιδί θέλει κοντά του να αισθανθεί το πνευματικό χάδι της προσευχής, διότι νοιώθει ασφάλεια, όταν η μητέρα με την επίμονη και θερμή της προσευχή αγκαλιάζει το παιδί της. Προσευχή λοιπόν χρειάζεται και όχι πολλά λόγια και μαλώματα. Αυτά πάνε στο μυαλό και τα αυτιά των παιδιών, ενώ η προσευχή και το καλό γονεικό παράδειγμα αγγίζει κατευθείαν την παιδική ψυχή».

Ο γέροντας Πορφύριος σε πολλούς γονείς που τον επισκέ-πτονταν τόνιζε με έμφαση τα πολλαπλά οφέλη της προσευχής για την χριστιανική αγωγή των παιδιών. »Όλα από την προσευχή, την σιωπή και την αγάπη γίνονται. Η εν Χριστώ αγάπη των γονέων επιδρά σωστικά στα παιδιά. Όταν θα επιδράσει η Θεία Χάρη στις ψυχές των γονέων, η ίδια Χάρη του Θεού θα φωτίσει εν συνεχεία και τις παιδικές ψυχές. Να προσεύχεσθε λοιπόν και να μιλάτε στα παιδιά σας με αγάπη. Στο πρόσωπο των παιδιών σας να βλέπετε τον Θεό και να τους δίνετε την αγάπη του Θεού. Να μάθετε στα παιδιά να προσεύχονται, βλέποντας εσάς τους ίδιους να προσεύχεσθε. Αυτό είναι το μυστικό, να είσθε άγιοι, να εμπνέετε, να ακτινοβολείτε στα παιδιά σας το προσωπικό σας παράδειγμα πίστεως και ευσεβείας. Όταν οι γονείς είναι άγιοι και το μεταδώσουν αυτό στα παιδιά και τους δώσουν αγωγή εν Κυρίω, τότε τα παιδιά, ο,τι κακές επιρροές και να έχουν από το περιβάλλον τους, δεν θα επηρεάζονται εύκολα, γιατί θα έχουν μέσα τους τον Χριστό».

Παράλληλα με την προσευχή, οι γονείς οφείλουν να ενστα-λάξουν στις παιδικές ψυχές και άλλες αρετές, όπως την ταπείνωση και την υπακοή στο θέλημα του Θεού, την εμπιστοσύνη στην Προ-νοια του Θεού. Ο εγωισμός, κύριο γνώρισμα του πονηρού, απομα-κρύνει τα παιδιά από την Χάρη και την ευλογία του Θεού και δεν τα αφήνει να συνηθίσουν στην ζωή του χριστιανού που προϋποθέτει ταπείνωση και θυσιαστική αγάπη, ιδιότητες που είναι απαραίτητες για τις μελλοντικές τους σχέσεις και την οικοδόμηση μίας υγιούς οικογενείας. Το πρώτο εργαστήρι των αρετών είναι η οικογένεια. Από τους γονείς πρώτα και από τους πατέρες της Εκκλησίας στην συνέχεια τα παιδιά θα μάθουν πως να καταπολεμούν τις κακίες, τον εγωισμό, που τον υποκινεί ο πονηρός και αποτελεί ψυχικό πάθος και πηγή ασθενειών και νευρώσεων, και να μαθητεύσουν στο πνεύμα της αγάπης, που αγκαλιάζει και σκεπάζει τις ανθρώπινες αδυναμίες, και πως με την ενίσχυση της προσευχής θεμελιώνονται υγιείς ενδοοικογενειακές σχέσεις.

Τα υψηλά αυτά μαθήματα της »παιδαγωγικής του Θεού» έρχεται να μας τα διδάξει ο γέροντας Πορφύριος και εξαρτάται από τον καθένα μας πως θα ωφεληθούμε από τις σοφές διδαχές του, για να βελτιώσουμε τις οικογένειές μας και να τις οικοδομήσουμε πάνω στον θεμέλιο λίθο που είναι ο Χριστός.

Πηγή: Πνευματικές νουθεσίες Γέροντος Πορφυρίου(1906-1991)

πηγή

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΥΛΟΥ ΝΙΚΗΤΑΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ (1912-1999) ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ " Θα έλθει ό τελευταίος Παγκόσμιος Πόλεμος καί θα επιζήσουν μόνον οι πιστοί χριστιανοί, ενώ τα εννέα δέκατα τών ανθρώπων θα καταστραφούν καί θα γίνει ότι λέγει ή Άποκάλυψις τού Ιωάννου τού Θεολόγου»'.

Γέροντος Παύλου Νικηταρά Πνευματικές Νουθεσίες

ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ

 Για τούς έσχατους καιρούς

Ό Γέροντας πολύ στενοχωριόταν με τις εξελίξεις πού συνέβαιναν στην κοινωνία, εξελίξεις πολλές φορές σε βάρος της Ορθοδοξίας, των πιστών καί της Εκκλησίας μας γενικότερα.

Ό Γέροντας ερωτώμενος για διάφορα συμβάντα σε πολιτικό ή εκκλησιαστικό επίπεδο απαντούσε: «Περνάμε αλήθεια δύσκολα χρόνια. Ό αντίχριστος καί πολλοί οπαδοί του οργιάζουν. Οι μασόνοι κινούν γήν καί ουρανό, διά να πνίξουν την Ορθοδοξία, άλλ’ ό Παντοδύναμος Χριστός θα νικήσει. Εις Αυτόν ανήκει ή δόξα, ή τιμή και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων»

Ό Γέροντας σε μια επιστολή σε πνευματικοπαίδι του έγραφε: «Να παρακαλής μόνον τό Θεό να φωτίζει όλον τον κόσμο, γιατί αλλιώς θα ξεσπάσει ή οργή τού Θεού επί τούς απίστους καί βλάσφημους. Θα έλθει ό τελευταίος Παγκόσμιος Πόλεμος καί θα επιζήσουν μόνον οι πιστοί χριστιανοί, ενώ τα εννέα δέκατα τών ανθρώπων θα καταστραφούν καί θα γίνει ότι λέγει ή Άποκάλυψις τού Ιωάννου τού Θεολόγου»'.

Για τό σφράγισμα τού αντίχριστου έγραφε: «"Οσον διά τό σφράγισμα δεν πρέπει να τό πάρουμε- να θυσιασθούμε για την αγάπη τού Χριστού- να χύσωμε τό αίμα μας για να ποτισθή τό δένδρον τού Χριστιανισμού! Μέ τό παράδειγμά σου να έπηρεάσης τά παιδιά

σου»

Για τούς ιερείς, τούς αποκαλυπτικούς χρόνους καί τις ταυτότητες

Ό γέροντας συχνά-πυκνά άκουγε τά προβλήματα των

διαφόρων πιστών πού προσέτρεχαν στο πετραχήλι του,

για να άποθέσουν τούς προβληματισμούς καί τις αγωνίες τους σχετικά με τις εμπειρίες πού είχαν από κληρικούς όλων των τάξεων, με παλαιοημερολογίτες καθώς καί μέ αιρετικούς. 

Δοκίμαζε μεγάλη πικρία καί λύπη, όταν άκουγε για λοξοδρομήσεις τού ορθοδόξου κλήρου κι αποκλίσεις από τον αληθινό δρόμο τού Θεού. Ό Γέροντας κατάλληλος ενίσχυε τούς πιστούς καί όλα τά πνευματικά του παιδιά. Καί πολλές φορές ο ζήλος του καί ή μεγάλη του αγάπη για την Εκκλησία τον οδηγούσαν, τη προτροπή τών πνευματικών του παιδιών,

στην σύνταξη αυστηρών κειμένων άπευθυνομένων προς άπαντας,

προκειμένου να αφυπνίσει συνειδήσεις για την Ορθοδοξία καί όρθοπραξία. Τά κείμενα πού έβγαιναν από την πέννα του άλλοτε ήταν ελεγκτικά, άλλοτε αφυπνιστικά, άλλοτε ήπια, αναλόγως τών προβλημάτων πού απασχολούσαν την Εκκλησία. Ποτέ όμως στα κείμενά του δεν βρίσκεται πάθος εναντίον κάποιου. 'Ότι έγραφε το έγραφε μέ αγάπη προς όποιον κι αν απευθυνόταν, ακόμη καί σε ανώτερο πνευματικό, εκκλησιαστικό ηγέτη. 

Ήθελε ό γέροντας όλα τά πνευματικά του παιδιά να δίνουν ομολογία Χριστού. Αυτό δίδασκε μέ -ο παράδειγμά του. Ήθελε κι επιθυμούσε ό ίδιος, όταν οι περιστάσεις το απαιτούσαν, να δώσει ακόμα καί το αίμα του, όπως τό αίμα τους έδωσαν χιλιάδες μαρτύρων για την ομολογία της ορθοδόξου πίστεως. Την αίρεση τη μισούσε καί την πολεμούσε, τούς αιρετικούς όμως τούς αγαπούσε. Τον παλαιοημερολογιτισμό τον εκτιμούσε, μόνον ώς προς τούς αγώνες της πίστεως, ποτέ όμως δεν τον ακολούθησε. Καί μπορεί σε κείμενά του να αναφέρει ότι κι ό ίδιος θα ακολουθούσε το παλαιό ημερολόγιο, άλλα αυτό το έλεγε-καί πάλι τονίζουμε-ώς προς τον τρόπο πού ό ίδιος ήθελε να δίνει την αληθινή ομολογία της πίστεως. Άλλωστε καί ό ενιστάμενος Μητροπολίτης Ωρωπού καί Φυλής Κυπριανός μπορεί να ήταν υποτακτικός τού γέροντα και να τον αγαπούσε, όμως όπως ο ίδιος έλεγε: «εγώ τον συνεβούλευσα (ένν. τον Κυπριανό), να μη γίνει επίσκοπος παλαιοημερολογίτης». Ακόμη, όταν εντόπιζε επέκταση αιρετικών σε τόπους Όρθοδόξων Χριστιανών, γινόταν ύπέρμαχος της πίστεως καί άγωνιζόταν με πνεύμα αύτοθυσίας, γιά να άποκαλύψει τις πλάνες των καί να περισώσει με τον τρόπο αυτό το ορθόδοξο ποίμνιο από τις αιρετικές διδασκαλίες. 

Χαρακτηριστικό είναι τό κείμενο πού άκολουθεΐ:

«Είδα τούς προβληματισμούς σου καί την κούραση σου. Ή ιστορία παιδί μου επαναλαμβάνεται- δεν έλειψαν «οι γραμματείς καί οι φαρισαίοι, υποκριτές» . Αυτοί που εσταυρωσαν και σταυρώνουν τον Κύριόν μας, τον Λυτρωτήν καί θεάνθρωπον Ιησούν. Ήμπορώ να πώ κι έγώ ότι κάτι χειρότερον γίνεται σήμερον καί αυτό συμβαίνει, διότι περνάμε άποκαλυπτικά χρόνια, όπως γράφει ό Εύαγγελιστής Ιωάννης εις την Ιερά Άποκάλυψιν- είναι ή έποχή τού αντίχριστου. Αυτόν προσκυνούν Πατριάρχαι, αρχιερείς, ιερείς καί λαϊκοί, άθεοι, ύλισταί, μασόνοι. Κι άκριβώς ημείς σαν Χριστιανοί Όρθόδοξοι θα δώσουμε την ομολογίαν της πίστεώς μας, μιμούμενοι τά εκατομμύρια τών αγίων μαρτύρων, οσίων καί δικαίων- δεν θα άκολουθησωμεν τούς προδότας της Όρθοδόξου πίστεώς μας! Θα χύσωμε το αίμα μας, εάν χρειαστεί κι ίσως αυτό θα είναι ή μεγαλύτερα ευλογία του Θεού δι’ ήμάς! "Οσον διά τούς Παλαιοημερολογίτας έχουν δίκαιον καί θα βοηθούσαν πολύ την Ορθοδοξία, αν ήσαν ήνωμενοι καί ή Ελλάς θα συνέχιζε τον ώραϊον αγώνα της υπέρ πίστεως καί πατρίδος. 

Δυστυχώς-κι εδώ εργάζεται ο σατανάς- είναι 12 -παρατάξεις, έχουμε 12 ιεραρχίες, 12 Αρχιεπισκόπους καί άλληλοτρώγονται διά τά καλά καί συμφέροντά τους. Ό Πρόεδρος τών ένισταμένων Κυπριανός ήτο υποτακτικός μου κι έχει κανονικήν ίερωσύνην, είναι πιστός καί ευσεβής! Μόνον πού δεν κατορθώνει να ένωση όλες τις παρατάξεις. Πολλές φορές του είπα: «ενωθείτε όλοι γιά ν’ αναγνωρίσετε μίαν κεφαλήν είτε τον Ιεροσολύμων, είτε τον Σερβίας Παύλον- μήν είσθε άκέφαλοι, διότι δεν εννοείται εκκλησία χωρίς άρχηγόν νόμιμον καί πρώτος εγώ ό ελάχιστος θα σάς άκολουθήσω... Λυπάμαι διά την Πεντηκοστιανή πού μίσθωσε διαμέρισμα της πολυκατοικίας σας καί κάνει προπαγάνδα. Θα έλεγα όλοι οι συγκάτοικοί σας να κάνετε έρανον, να συγκεντρώνετε τό ένοίκιον, διά να τό δίδετε εις την ίδιοκτήτρια, με σκοπό να βγάλει αύτήν την αντίχριστον γυναίκα. Φαντάσου πού άκόμα καί στο ιερό νησί μας έφθασε τό μικρόβιο τών Πεντηκοστιανών. Πράγματι πού πάμε!! Ό Σατανάς με όλας του τάς δυνάμεις-επειδή προβλέπει τό τέλος του- κτύπησε την Μίαν, Αγίαν καί Καθολικήν Εκκλησίαν τού Χριστού μας» .

Ό Γέροντας κατά τις εξομολογήσεις, άκουγε πολλές φορές παράπονα λαϊκών γιά τη συμπεριφορά μερικών ιερέων. Τις περιπτώσεις αυτές τις αντιμετώπιζε ως μια λοξοδρομία εκ μέρους τών ιερέων της εποχής.

’Έγραφε-σέ μια επιστολή του-σε πνευματικό του• παιδί πού παραπονιόταν σχετικά: «’Έχεις δίκιο πού στενοχωρείσαι. Οι ιερείς να βρίσκονται έκτος πραγματικότητας! Καί το λυπηρό είναι αυτοί πού πρέπει να διαφωτίζουν τούς χριστιανούς, τούς προτρέπουν ν’ απομακρύνονται από την αλήθεια καί κολάζονται! Είναι πασιφανές ότι φθάσαμε σε αποκαλυπτικά χρόνια! Ή αθεΐα, ό υλισμός, ή σατανολατρεία, ή συμφεροντολογία είναι τά κακά πού κύκλωσαν όλον τον κόσμον, όπως λέγει ο άγιος Κοσμάς ό Αιτωλός. Ό πάπας ό αντίχριστος παραδέχεται καί διακηρύττει τον Δαρβινισμό, μία θεωρία πού έχει επιστημονικός προ πολλού καταδικαστεί.

Το Τσέρνομπιλ τό προλέγει ή Ιερά Άποκάλυψις καί οσα συμβαίνουν σήμερον έχουν προφητευθει. Οι ήλεκτρονικές ταυτότητες είναι: 1) άντισυνταγματικές γιατί τό Σύνταγμα άρχίζει μέ το όνομα της Παναγίας Τριάδος ενώ οι ταυτότητες μέ τό σφράγισμα τού αντίχριστου 666. 2) Αντιθρησκευτικές, διότι καταργείται τό αύτεξούσιον πού έδωσεν ό Δημιουργός Θεός εις τον άνθρωπον, δηλ. ή έλευθερία τού ανθρώπου. 3) Αντεθνικές, διότι όλα τά προσωπικά στοιχεία (θρησκευτικά, άτομικά, πολιτικά) γράφονται καί εις κομπιοϋτερ των Βρυξελλών πού διευθύνει έβραιομασώνος καί λέγεται «θηρίον», ήτοι υποδουλώνει όλη την Όρθόδοξη Ελλάδα καί 4) Καταργοϋνται όλες οι δημοκρατικές ιδέες τού ατόμου. Γι` αυτό καί δεν πρέπει να τις πάρωμεν!! "Ένα καθήκον έχομεν να κρατήσωμε την Όρθόδοξον πίστιν μας καί να προσευχόμεθα υπέρ τού θείου φωτισμού όλου τού κόσμου! "Οσα είπε ό όσιος Παίσιος πραγματοποιούνται. Ευχής έργον θα είναι να χύσωμε καί τό αίμα μας χάρη τού Χριστού μας.

Γένοιτο!»

Εξεδήλωσε την ορθόδοξη άποψη και αγωνία του για τό θέμα των Ταυτοτήτων. Καθημερινώς από τότε που έτέθη τό θέμα της νέας ταυτότητος, ενασχολείτο μέ αυτό, επειδή πολλά πνευματικά του τέκνα τον ρωτούσαν επιμόνως καί αγωνίως γιά τό τί πρέπει να κάνουν.

Ο Γέροντας ήταν από τούς πρώτους κληρικούς πού απέστειλε ανοικτή προσωπική επιστολή προς τον Υπουργό τών Εσωτερικών κ Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα. Την επιστολή αυτή δημοσιεύουμε, όπως έχει:

Προς

Τον Υπουργόν Εσωτερικών Κον Αγα. Κουτσόγιωργαν, Αθήνας

Κύριε Υπουργέ,

Τυγχάνω απόγονος τού Τουρκοφάγου. Είμαι επί μισόν αιώνα κληρικός καί ως τοιούτος τολμώ να σάς όχλήσω διά τό θέμα τών νέων ταυτοτήτων. Εκατοντάδες χριστιανοί καί χιλιάδες πιστοί προβληματίζονται να δεχθούν ή μή τις νέες ταυτότητες μέ τον αινιγματώδη άριθμόν 666. Είναι ό άριθμός τού Αντίχριστου. Ή Αποκάλυψις, τό Θεόπνευστου βιβλίο δεν λέγει ψέματα. Τό σύνολον τών Ελλήνων Όρθοδόξων δεν θα δεχθή τις νέες ταυτότητες διά λόγους συνειδήσεως. Τα είσαγόμενα αυτοκίνητα, τρόφιμα, μηχανήματα, καθώς καί οι ταυτότητες φέρουν τον αριθμό 666. Άραγε είναι όλα τυχαία; Σκοτειναί δυνάμεις ενεργούν σατανικώς, διά τό φακέλωμα όλων τών Ελλήνων. Είναι καί Εθνικό τό θέμα! Διατί το φακέλωμα αυτό δεν τό εδέχθησαν ή Γαλλία, ή Γερμανία, ή Ισπανία καί η Σουηδία; Ημείς είμεθα πλέον έξυπνοι από τούς Ευρωπαίους;

Επειτα επί Υπουργού Εθνικής Άμύνης τού κ. Άβέρωφ οι Χιλιασταί έζήτησαν διά λόγους συνειδήσεως, να μή φέρουν όπλα καί να μήν ύπερασπίζωνται την ακεραιότητα του "Έθνους ήμών καί τό έπέτυχον. Διά νόμου σήμερον άφοπλίζονται χιλιάδες Έλληνες Ιεχωβάδες καί άφήνεται ή Πατρίδα μας εις τό έλεος του Θεού μπροστά εις τό στόμα του Λιονταριού! Οι Ορθόδοξοι δεν παραδέχονται τό «Ου φονεύσεις» του Δεκαλόγου; Καί όμως, άμύνονται υπέρ Πίστεως καί Πατρίδος!

Τό διάγγελμα του ΠΑΣΟΚ «Ό λαός εις την εξουσίαν» έπαυσε να ίσχύη; Αυτός ό λαός ζητεί διά λόγους συνειδήσεως, να μη δεχθή ταυτότητες, ούτε μέ αριθμό 666, ούτε μέ γραμμικόν σύστημα τό οποίον μέ διπλές γραμμές περιέχει τον κωδικόν αριθμό, τό χάραγμα του Αντίχριστου! Χαθήκανε άλλοι άριθμοί καί μόνον αυτός-πού ύπεδείχθη από τούς Σιωνιστάς- υπάρχει; Όχι δεν θέλομεν νέες ταυτότητες. Είμεθα λαός πού πιστεύει εις την Δημοκρατίαν. Καί τό ΠΑΣΟΚ την Δημοκρατίαν διακηρύττει. Είμεθα άποφασισμένοι να μή δεχθώμεν τις νέες ταυτότητες. "Ετοιμάσατε τόπους εξορίας, Μακρόνησον καί φυλακάς. Προτιμούμε τό μαρτύρων από τις νέες ταυτότητες. Σε Σάς, Κύριε Υπουργέ, έπαφίεται να άλλάξετε τον αριθμό 666. Καί τό περιμένομεν, όπως ύποσχεθήκατε- διότι έχετε την δύναμιν να ικανοποιήσετε ένα αίτημα τού "Ορθοδόξου "Ελληνικού λαού.

Μετά τιμής Άρχιμ. Παύλος Νικηταράς

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΥΛΟΥ ΝΙΚΗΤΑΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ (1912-1999)

ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΤΟΣ 2002

πηγή

Θρησκευτικά με Ριάννα, Πορτοκάλογλου και Νικόλα Άσιμο θέλει ο Φίλης!

Από το «ρε μπαγάσα» στα «99 ονόματα του Αλλάχ» στην ύλη της Γ΄Δημοτικού, το «umbrella» της Rihanna και τον Χριστό ως κατατρεγμένο μετανάστη-δάσκαλο

Θρησκειολογικό “αχταρμά” χαρακτηρίζουν όσοι γνωρίζουν καλά τα θέματα θρησκείας το εκπαιδευτικό υλικό για το νέο μάθημα των θρησκευτικών που προωθεί ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης. “Τα 99 Ωραιότατα Ονόματα για τον Αλλάχ των μουσουλμάνων» , 
τα χαρακτηριστικά του Ιησού: που « Ήρθε στον κόσμο σαν ξένος», « Ο Μεσσίας που όλοι προσδοκούσαν», « Ένας δάσκαλος που όλοι θαύμαζαν» « Κοντά σε όλους χωρίς διάκριση», Ο Χριστός δηλαδή για εμάς τους ορθοδόξους ήταν περίπου ένας φέρελπις, σοφός και κατατρεγμένος μετανάστης – δάσκαλος, τα τραγούδια ο «Μικρός Ήρωας» του Λ. Κηλαηδόνη που πλαισιώνουν το μάθημα σε συνδυασμό με ινδιάνικο παραδοσιακό παραμύθι για τον «Άνεμο», που απήγαγε την όμορφη κόρη ενός ινδιάνου φύλαρχου και τους τους στίχους από το τραγούδι «Ο Μπαγάσας» του Νικόλα Άσιμου (1997, «Ρε μπαγάσα! Περνάς καλά εκεί πάνω...») δημιουργεί τον απόλυτο κυκεώνα και ειδικά όταν απευθύνεται σε μικρούς μαθητές. Και ο θρησειολογικός''αχταρμάς” συνεχίζεται με το τραγούδι «Umbrella» της Rihanna, τους στίχους από το τραγούδι «Δίψα» του Νίκου Πορτοκάλογλου («Δεν είν’ η Κίρκη, η μάγισσα, του σεξ η θεά, η Καλυψώ, η Ναυσικά με του μπαμπά τα λεφτά...»)

Και το ερώτημα που αυτόματα τίθεται είναι το εξής: “Μπορεί ένας μαθητής της Γ ΄δημοτικού να μάθει για το Ρος Ασανά (Εβραϊκή Πρωτοχρονιά), την Ιντ αλ-φιτρ των μουσουλμάνων και «Τα 99 Ωραιότατα Ονόματα για τον Αλλάχ των μουσουλμάνων “

Αυστηρή κριτική στον υπουργό Παιδείας για τη συμπεριφορά του απέναντι στην Εκκλησία ασκεί ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, σε επιστολή του με αποδέκτες τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, αλλά και τους πολιτικούς αρχηγούς. Στην επιστολή του προς τον πρωθυπουργό o Αρχιεπίσκοπος προτείνει: “Η παιδαγωγική στάθμιση ότι οι νέοι μας πρέπει να έχουν και θρησκευτική μόρφωση δεν είναι κατάλοιπο σκοταδισμού ή κάποιας ξεπερασμένης συντηρητικής ιδεολογίας, αλλά μορφωτική επιλογή, με σαφή παιδαγωγική στοχοθεσία, η οποία δεσμεύει την Πολιτεία, ακόμα και εάν οι προσωπικές πολιτικές θέσεις των υπεύθυνων ή οι κομματικές αντιλήψεις οποιουδήποτε χώρου δεν συμφωνούν με αυτό.

Στην μοναδική συνάντηση που διοργανώθηκε από το Ι.Ε.Π. με την συμμετοχή Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος, το αίτημα της Επιτροπής ήταν σαφές: η έναρξη ουσιαστικού, επιστημονικά τεκμηριωμένου και δομημένου διαλόγου, προκειμένου να τεθούν ουσιαστικές βάσεις, ώστε με ασφάλεια να τύχουν εφαρμογής στην εκπαίδευση οι αλλαγές, που θα αποφασισθούν για το μάθημα. Το αίτημα αυτό δεν απαντήθηκε ποτέ από το Ι.Ε.Π., ούτε υπήρξε πρόσκληση για άλλη συνάντηση. Το αίτημά μας για ανοικτό και ουσιαστικό διάλογο παραμένει σε εκκρεμότητα, αλλά με προαπαιτούμενο την έναρξή του από μηδενική βάση”.

Ο Αρχιεπίσκοπος τονίζει: “Πλέον, από το εκπαιδευτικό υλικό κειμένων και μουσικών έργων και τις σχετικές οδηγίες, δηλαδή σταχυολογώ μερικά παραδείγματα και διατυπώνω την απορία: αν υποθέσουμε ότι ήταν υπερβολικά «χριστιανικό» ή και «κατηχητικό» το μάθημα των Θρησκευτικών μέχρι τώρα, τι είδους μάθημα διαμορφώνουν πλέον οι παρακάτω υπερβολές ή τα άσχετα με το θεολογικό αντικείμενο κείμενα και μουσικά έργα;
Α. στην Γ΄ Δημοτικού, που είναι η πρώτη τάξη διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών, το εκπαιδευτική υλικό αναλύει θρησκευτικές έννοιες και το περιεχόμενό τους σε διάφορα θρησκεύματα:

i) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Θρησκευτικές γιορτές: μέρες γεμάτες χαρά και σημασίες» ο μαθητής των 7-8 ετών διδάσκεται «Χαιρόμαστε γιορτάζοντας»: την Ρος Ασανά (Εβραϊκή Πρωτοχρονιά), την Ιντ αλ-φιτρ των μουσουλμάνων. Για τις ορθόδοξες εορτές υπάρχει μία μονοσέλιδη αναφορά για τα είδη τους.

ii) ακολουθεί αναφορά στα θρησκευτικά σύμβολα της κάθε θρησκείας και ανάλυσή τους, ενώ το εκπαιδευτικό υλικό πληροφορεί τον οκτάχρονο μαθητή για «Τα 99 Ωραιότατα Ονόματα για τον Αλλάχ των μουσουλμάνων» και τα «Τα ονόματα του Θεού για τους Εβραίους: Γιαχβέ, Αδωναϊ, Ελοχίμ».

Σε αυτόν τον θεματικό κύκλο εκτίθενται οι εορτές με τα σύμβολα του Θεού, χωρίς να υπάρχει οργανική και λογική σύνδεση ανάμεσά τους. Σε μια από τις θεματικές με τίτλο «Αναγνωρίζοντας σύμβολα του Θεού» αναφέρονται θρησκευτικά σύμβολα, που δεν είναι σύμβολα του θεού των θρησκειών. Δίπλα στα σύμβολα του Θεού στον Χριστιανισμό (ιχθύς, άμπελος κ.λπ.), παρατίθενται σύμβολα, όπως η ημισέληνος, το Γιν και Γιάνγκ κ.ά. που δεν είναι σύμβολα των θεών των συγκεκριμένων θρησκευμάτων. Εντελώς άσχετη με την συγκεκριμένη Θεματική Ενότητα (εορτές) και τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματά της είναι η υποενότητα με τα ονόματα του θεού των μουσουλμάνων και των εβραίων. Δηλαδή, η απόπειρα συσσώρευσης κοινών στοιχείων από διαφορετικές θρησκευτικές παραδόσεις είναι ολοφάνερα πιεσμένη και επιπόλαια, με αποτέλεσμα την σύγχυση των μαθητών.

iii) πιο κάτω υπάρχουν λίγες παράγραφοι υπό τον τίτλο «Η Κυριακή των Χριστιανών» και ακολουθεί το «Σάββατο των Εβραίων» (Τι σημαίνει «Σάββατο», Η Συναγωγή, Η Τορά, Η Μενορά, κ.λπ), «Η Παρασκευή των Μουσουλμάνων» (Ποια η σημασία της «Παρασκευής», Το κάλεσμα σε προσευχή του μουεζίνη από τον μιναρέ, Νίψεις προσώπου, χεριών και ποδιών, ανυποδησία, Οι πιστοί μέσα στο τζαμί την ώρα της προσευχής, Κοράνιο, Ιμάμης, Κοράνιο, Ιμάμης, Μια παρουσίαση του τζαμιού από Μουσουλμάνους συμμαθητές μας).

iv) δίδεται ως εκπαιδευτικό υλικό (σελ. 34) στους μαθητές απόσπασμα για την Υπαπαντή του 12ετούς Ιησού («Ο Συμεών υποδέχεται τον μικρό Ιησού – Υπαπαντή») και παράλληλα δίδεται στον μαθητή η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNICEF 1989). Αναρωτιέται κανείς εάν πρόκειται για εκπαιδευτικό υλικό για το μάθημα των Θρησκευτικών σε παιδιά Γ΄ Δημοτικού ή υλικό σεμιναρίου κάποιας μη κυβερνητικής οργανώσεως για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το γεγονός λοιπόν της Υπαπαντής του Ιησού ως παιδιού δεν αντιμετωπίζεται ως αντικείμενο ανάλυσης της θεολογικής επιστήμης, αλλά στο πλαίσιο μιας κοινωνικής, πολιτικής και νομικής ανάλυσης για την ιδιαίτερη θέση και σημασία των παιδιών στον κόσμο και την κοινωνία.

v) στη «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός;» το εκπαιδευτικό υλικό προτείνει στον μαθητή για τον Χριστό τα εξής κεφαλαιώδη χαρακτηριστικά του Ιησού: «1. Ήρθε στον κόσμο σαν ξένος», «2. Ο Μεσσίας που όλοι προσδοκούσαν», «3. Ένας δάσκαλος που όλοι θαύμαζαν» «4. Κοντά σε όλους χωρίς διάκριση», «5. Αρνήσεις και κατατρεγμοί» και μέχρις εκεί. Ο Χριστός δηλαδή για εμάς τους ορθοδόξους ήταν περίπου ένας φέρελπις, σοφός και κατατρεγμένος μετανάστης – δάσκαλος. Αγνοούνται ιδιαίτερες θεολογικές διαστάσεις που αναδεικνύουν μία μοναδικότητα της αποστολής και του προσώπου του Κυρίου, χωρίς σύγχυση με κοσμικές έννοιες (δάσκαλος, ξένος κ.λπ.). Η πολύ βασική σωτηριολογική προοπτική της έλευσης του Ιησού «Οὐκ ἦλθον κρῖναι τόν κόσμον, ἀλλά σῶσαι τόν κόσμον» επίσης παραβλέπεται πλήρως.




Β. στην Δ΄ Δημοτικού:

i) Στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Όταν οι άνθρωποι προσεύχονται» ο μαθητής των 9 ετών μαθαίνει γενικώς, με οριζόντια ανάπτυξη, περί της «προσευχής» στην Βίβλο, στην Καινή Διαθήκη, στο Ισλάμ, στον Ιουδαϊσμό καθώς και μία Ινδιάνικη προσευχή. Η προσευχή δεν αναλύεται δηλαδή μέσα ένα θεολογικό πλαίσιο, αλλά ως μια διεθνής συνήθεια, από την άποψη της κοινωνιολογίας των θρησκειών.

ii) ακολουθεί η «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3: Σπουδαία παιδιά», όπου μεταξύ άλλων, δίδεται εκπαιδευτικό υλικό για τον Ισαάκ, τον Μωυσή, Δαβίδ και ακολουθεί ο «Ο διψασμένος κότσυφας», λαϊκό παραμύθι από το Μπαγκλαντές και «Ο Φαντασμένος» της Ζωρζ Σαρρή – όλα αυτά μαζί. Το βάρος πέφτει όχι στο παιδί ως έννοια μέσα στην θεολογία, αλλά στο πώς οι διάφορες θρησκευτικές παραδόσεις, λαϊκές παραδόσεις, λογοτεχνικά κείμενα κ.λπ. αντιμετωπίζουν το παιδί.

iii) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Όλοι ίσοι, όλοι διαφορετικοί» παρέχεται εκπαιδευτικό υλικό μεταξύ άλλων για το χριστιανικό Βάπτισμα, για το Βάπτισμα και Χρίσμα των Ρωμαιοκαθολικών, Βάπτισμα των Προτεσταντών, τις «Τελετές ενηλικίωσης στον Ιουδαϊσμό», τις «Τελετές ενηλικίωσης των Μουσουλμάνων». Είναι ξεκάθαρη η μη θεολογική, λαογραφική και εθνολογική οπτική της ανάλυσης.

iv) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 5: Ιεροί τόποι και ιερές πορείες» δίδεται εκπαιδευτικό υλικό με εναρκτήριο το κείμενο: «Οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές της την ακούν και την ζηλεύουν: και πού δεν έχει πάει η Ζωή! Αυτά, όμως, μέχρι πέρσι· γιατί φέτος άλλαξε προορισμούς η Ζωή: πρώτα σε ένα κοντινό κέντρο φιλοξενίας προσφύγων, μετά στο νοσοκομείο της πόλης μας, στο τέλος σε μια φυλακή. Τρόμαξαν τα άλλα παιδιά μόλις άκουσαν τους νέους προορισμούς». Προφανώς το κείμενο αποβλέπει, πλην άλλων, να ευαισθητοποιήσει τα παιδάκια της Δ΄ Δημοτικού για το προσφυγικό πρόβλημα ως ανθρωπιστικό ζήτημα. Το κάνει όμως όχι απλώς με όρους απολύτως μη θεολογικούς και γενικά μη θρησκευτικούς. Το εκθέτει ως ζήτημα κοινωνικής ψυχολογίας ή ως έρεθισμα για αναθεώρηση της προσωπικής μας βιοθεωρίας –η θεολογική διάσταση απουσιάζει.

Στο ίδιο κεφάλαιο συνδέεται το εκπαιδευτικό υλικό συγκεχυμένα με την πορεία των Εβραίων προς την Γη της Επαγγελίας, τα ταξίδια του Ιησού, και με τους τόπους προσκυνήματος των χριστιανών στην Ελλάδα, των Ρωμαιοκαθολικών στην Πορτογαλία, το χατζ στην Μέκκα, το Μπενάρς των ινδουϊστών στο Γάγγη κ.λπ.. Το ζήτημα είναι η περιπλάνηση του ανθρώπου στην αναζήτηση του Θεού, που δεν διαφέρει από την περιπλάνηση ενός πρόσφυγα, ως αντικείμενο κοινωνιολογικής εξιστόρησης και φιλοσοφικής μελέτης.

v) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Χριστιανοί άγιοι και ιερά πρόσωπα άλλων θρησκειών» δίδεται εκπαιδευτικό υλικό για τον άγιο Φραγκίσκο και τα ζώα, την Αγία Λυδία την Φιλιππησία, Μωάμεθ, τον απεσταλμένος του Αλλάχ, Ραβίνο Ελεάζαρ, τον Bούδα τον «φωτισμένο δάσκαλο», όπως αποκαλείται, τον Κομφούκιο τον «φιλόσοφο της Ανατολής», τον Λάο-Τσε τον γεροδιδάσκαλο κ.λπ..

vi) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Ιερά βιβλία» δίνεται εκπαιδευτικό υλικό για την Αγία Γραφή το «Ιερό βιβλίο των Χριστιανών», το Κοράνιο των Μουσουλμάνων, την Τανάκχ των Εβραίων, τις Βέδες των Ινδουϊστών, το Ταό-Τε-Κίνγκ του Λάο Τσε. Εκτός των προβλημάτων που δημιουργεί η πρόχειρη παράθεση διαφορετικών θρησκευτικών στοιχείων κάτω από «κοινές» έννοιες, επιπρόσθετες δυσκολίες δημιουργούνται από τις διαφορές στη νοηματοδότηση των στοιχείων αυτών. Εν προκειμένω, τα ιερά κείμενα έχουν διαφορετική σημασία και αξία στη ζωή των πιστών τον Ινδοϊσμό από ό,τι στο Ισλάμ. Ο κατακερματισμός των θρησκειών σε επιμέρους στοιχεία προκειμένου να αναδειχθούν κάποιες ομοιότητες μεταξύ τους, δεν επιτρέπει στους μαθητές να κατανοήσουν τη λειτουργική θέση των στοιχείων αυτών σε ένα οργανωμένο όλο, όπως είναι η θρησκεία, από την οποία έχουν αποκοπεί τα στοιχεία αυτά.

Γ. στην Ε΄ Δημοτικού:

i) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Μαθητές και δάσκαλοι» ο Χριστός παρουσιάζεται βάσει του εκπαιδευτικού υλικού στους μαθητές απλώς ως δάσκαλος που «δίδασκε παντού» («Ο Θεάνθρωπος ως διδάσκαλος, συνοδοιπόρος και οδηγός»).

ii) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Συμπόρευση με όρια και κανόνες» δίδεται ως εκπαιδευτικό υλικό η «ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΗΕ (1948)». Η ύλη αυτή προσφέρεται σε παιδιά, που, σε αυτήν την ηλικία, ακόμα δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν τι είναι ο Ο.Η.Ε. και η νομική και πολιτική έννοια των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Και εξ άλλου αυτό το υλικό έχει σχέση με ένα μάθημα θρησκευτικής αγωγής ή τα Θρησκευτικά έγιναν μάθημα πολιτικής ηθικής ή προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;

iii) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2: Συμπόρευση με όρια και κανόνες» παρέχεται εκπαιδευτικό υλικό στα παιδιά για τις Δέκα Εντολές, την εντολή του Κυρίου για την αγάπη προς τους εχθρούς, και τους «Κανόνες σε άλλες θρησκείες»: την Χαντίθ των μουσουλμάνων, τον νόμο του Ντάρμα των Ινδοϊστών, τον κανόνα της μη βίας των Βουδιστών, την αφοσίωση των Εβραίων στον νόμο,

iv) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3: Προχωράμε αλλάζοντας» το εκπαιδευτικό υλικό ξεκινά με τον όρο «Ζητώντας συχώρεση / δίνοντας συχώρεση» (sic) και κείμενα για την «Μετάνοια και συγχώρηση στη βιβλική εμπειρία», την «Συγγνώμη και άφεση στην παράδοση της Εκκλησίας», την Νηστεία και άσκηση στις θρησκείες του κόσμου: Ισλάμ, Ινδοϊσμός, Βουδισμός.

v) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Αποστολές για την «καλή είδηση» παρουσιάζεται μέσα από κείμενα το: ¨«Χριστός Ανέστη!» Μια «καλή είδηση» για όλο τον κόσμο¨. Η Ανάσταση εμφανίζεται στον μαθητή αποθρησκευτικοποιημένη, εξομοιωμένη με την εμπειρία μίας καλής ειδήσεως να δίνεται βαθύτερη εξήγηση μέσα από τα προτεινόμενα κείμενα της θεολογικής διάστασης της Ανάστασης στην ορθόδοξη θεολογία.

Δ. στην ΣΤ΄ Δημοτικού και στο Κεφάλαιο «3. Μπροστά στον «ξένο» σήμερα» ο μαθητής διδάσκεται την άποψη του μαρξιστή δημιουργού Μπέρτολτ Μπρεχτ για τους ξένους μέσα από το ποίημά του ¨Για τον όρο «μετανάστες»¨.

Ο μαθητής παραμένει ανυποψίαστος ότι πολλά περισσότερα και βαθύτερα για τον «ξένο» είχαν ειπωθεί στη γραμματεία της Εκκλησίας μας (σε επόμενη τάξη (Β΄ Γυμνασίου) παρατίθεται ο λόγος Αγίου Επιφανίου «Δος μοι τούτον τον ξένον») και κυρίως για την ορθόδοξη οπτική του ξένου όχι ως «άλλου» με τους όρους της κοινωνιολογίας και της πολιτικής ή εθνολογικής θεωρίας, αλλά ως «πλησίον» κατά την ορθόδοξη θεωρεία.
Δυστυχώς όλη η διδακτική ύλη είναι διαιρεμένη σε αφηρημένες έννοιες της ψυχολογίας, της πολιτικής επιστήμης, της κοινωνιολογίας της θρησκείας, της ηθικής φιλοσοφίας (λατρεία, αυτογνωσία, αγιότητα, επικοινωνία, ήθος, προσευχή, γιορτή κ.λπ.), για τις οποίες παρατίθενται σε διαθρησκειακό και πολιτιστικό επίπεδο απόψεις και δείγματα γραφής από κείμενα.

Γνωρίζετε όμως κ. Πρόεδρε ότι για την συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών το μάθημα στο σχολείο λειτουργεί στην συνείδησή τους ως μια αυθεντική φωνή, μία κυριαρχική υπόδειξη του σχολείου για το σωστό και το λάθος. Το μάθημα των Θρησκευτικών λειτουργεί επίσης και ως ένα μάθημα βιοθεωρίας. Γι' αυτό και τα παιδιά πολλές φορές διατυπώνουν αντιρρήσεις ή αμφιβολίες για τις απόψεις των γονέων τους, με βάση όσα διδάχθηκαν στην σχολική τάξη. Και αυτός είναι και ο σπουδαίος παιδαγωγικός ρόλος της Πολιτείας μέσω της εκπαίδευσης των παιδιών και των νέων. Έτσι λοιπόν όλα τα παραπάνω παρέχονται ως εκπαιδευτικό υλικό σε ηλικίες, που ο μαθητής - παιδί ορθόδοξης οικογένειας είναι αδύνατο να έχει ακόμα ολοκληρωμένη και απόλυτα συνειδητή εικόνα της δικής του θρησκευτικής πίστης, ακόμα και εάν πηγαίνει σε κατηχητικό σχολείο της Ενορίας του. Και έρχεται το εκπαιδευτικό υλικό όχι μόνο να μην βοηθήσει το παιδί μιας ορθόδοξης οικογένειας στη διαμόρφωση μιας συνεκτικής εικόνας για την Ορθοδοξία, αλλά να κλονίσει και τις νωπές ακόμα θρησκευτικές του πεποιθήσεις, να του προκαλέσει σύγχυση, ενσπείροντας του την λογική αμφιβολία ότι δεν αποκλείεται τελικά ο Χριστός να είναι και προφήτης του Ισλάμ ή ότι όλες οι θρησκευτικές παραδοχές είναι το ίδιο αληθείς - όλα αυτά σε παιδιά των 8 ή 9 ετών ετών χωρίς την ανεπτυγμένη κριτική ικανότητα και το στέρεο γνωστικό υπόβαθρο, που προϋποθέτει μια τέτοια συζήτηση.




Ε. χωρίς να έχει προηγηθεί μια εις βάθος ανάλυση για τον Χριστό (Χριστολογία) ο μαθητής φθάνει στην Β΄ Γυμνασίου για να πληροφορηθεί:

i) στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2. Ποιος είναι ο Θεός των Χριστιανών; «Τίνα με λέγουσιν οι άνθρωποι είναι;» σχετικά με τις «Γνώμες των ανθρώπων για τον Ιησού Χριστό i. Πρόσωπα της εποχής του (Πιλάτος, Νικόδημος, Ιώσηπος, Κέλσος) ii. Φιλόσοφοι, καλλιτέχνες (Μπ. Πασκάλ, Μ. Μπούμπερ, Μ. Γκάντι, Τ. Λειβαδίτης)» και μετά από ένα εκπαιδευτικό υλικό με κείμενα και υποθέματα με τίτλο «ΙΙ. Ο Ιησούς Χριστός στην Καινή Διαθήκη» ακολουθεί εκπαιδευτικό υλικό: «III. Ο Ιησούς στο Κοράνιο και στις Χαντίθ i. Κοράνιο, Ο Υιός της Μαρίας (2, 87 και 253. 3,45 και 4.157,171), Ιησούς και λόγος του Θεού (3, 39, 45 και 4, 71) Προφήτης (3, 49, 53), Εσχατολογικός προφήτης (93, 61) Θαυματουργός (21, 91 και 66, 12), ii. Χαντίθ. Ο Ιησούς απρόσβλητος από τον πειρασμό τη στιγμή της γέννησής του, i. Κοράνιο: Ο Υιός της Μαρίας (2, 87 και 253. 3,45 και 4.157,171), Ιησούς και λόγος του Θεού (3, 45 κ.α.)» κ.λπ. και για τον Χριστό στην: «ii. Χαντίθ. Ο Ιησούς απρόσβλητος από τον πειρασμό τη στιγμή της γέννησής του». Προκύπτει το ερώτημα για πόσους «Χριστούς» θα αποκτήσει γνώσεις ο μαθητής των 13 ετών; Η ισόρροπη ανάπτυξη σ' αυτήν την ηλικία, χωρίς μια στέρεη χριστολογική ανάλυση σε προηγούμενες τάξεις, δεν προκαλεί, το λιγότερο, θρησκευτική σύγχυση σε έναν ορθόδοξο μαθητή, που μπορεί να έχει ακούσει στην οικογένεια ή στο κατηχητικό για τον Ιησού και πληροφορείται στο σχολείο ότι υπάρχουν, όχι ένας, αλλά 3 «Χριστοί»;

ii) στη Β΄ Γυμνασίου και στην «ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3. Ποιος είναι ο άνθρωπος;» το εκπαιδευτικό υλικό εκτείνεται «Από τον Οδυσσέα μέχρι τους υπερήρωες των σύγχρονων κόμικ» (ακολουθεί προτεινόμενο δοκίμιο του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου «Το τέλος του ηρωισμού», στίχοι από τα τραγούδια ο «Μικρός Ήρωας» του Λ. Κηλαηδόνη, και «Ο αγαπημένος ήρωάς μου» της Τατιάνας Ζωγράφου).

Ακολουθούν οι απόψεις του Έριχ Φρομ και του Άγγελου Τερζάκη στο βασικό θέμα: «ii. Η δύναμη και η αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου» για να συνεχίσει η ύλη στο: «II. Ο σκοπός και το νόημα της ζωής του ανθρώπου: Η βιβλική πρόταση και η θεολογική ερμηνεία» με αποσπάσματα κειμένων και βιογραφιών ορθοδόξων Αγίων (8 σελίδες) και να καταλήξει με κείμενα για το βασικό θέμα: «IV. Ο άνθρωπος στις άλλες θρησκείες i. Ιουδαϊσμός, Ο άνθρωπος ως αντικείμενο της θείας φροντίδας (Ψλ 8, 5-7) ii. Ισλάμ, Ο άνθρωπος ως «χαλίφης» (τοποτηρητής) της δημιουργίας του Θεού (Κοράνιο, 2, 30-34), Ορθοπραξία (Κοράνιο, Πέντε Στύλοι), Ο άνθρωπος ως μικρόκοσμος (Ρουμί, Ντιβάν 13, 7-11), iii. Ινδουισμός, Κάρμα και άτμαν: Καλές πράξεις και ατομική «ψυχή», Η λύτρωση του ανθρώπου μέσα από την αφοσίωση και την αγάπη, iv. Βουδισμός, Ο σεβασμός απέναντι σε όλα τα πλάσματα).

Δηλαδή ο άνθρωπος εντάσσεται σε ένα προβληματισμό, που αφορά καλλιτέχνες, φιλοσόφους, παιδαγωγούς, ψυχολόγους και την αντίληψη των θρησκειών. Κέντρο της ανάλυσης του εκπαιδευτικού υλικού είναι ο άνθρωπος ως έννοια όχι απαραίτητα θρησκευτική και επ' ευκαιρία της ανάλυσης αυτής δίδεται υλικό για την θέση του ανθρώπου στα διάφορα θρησκεύματα. Είναι σαφές ότι το παραπάνω αντικείμενο θεματικά και μεθοδολογικά δεν έχει πλέον κεντρική σχέση με την θεολογία, αλλά μπορεί να το διδάξει ένας φιλόλογος για το μάθημα της «Έκφρασης- Έκθεσης» ή της φιλοσοφίας.

iii) στη Β΄ Γυμνασίου "ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Εμείς και οι «άλλοι»" ουσιαστικά το μάθημα εκτρέπεται σε πολιτική επιστήμη, κοινωνιολογία, ηθική φιλοσοφία, και θεωρία ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα βασικά θέματα επαναλαμβάνουν την ύλη της ΣΤ΄ Δημοτικού, αφορούν τον «άλλον», τον ξένον, τη διαφορετικότητα και τον σεβασμό προς αυτήν και είναι: «Ποιος είναι για μας ο «άλλος»; i. Από τις παραδοσιακές κλειστές κοινότητες στις σύγχρονες πλουραλιστικές κοινωνίες των «άλλων», ii. Ο άλλος ως ξένος. Από τον «μακρινό» στον «ανεπιθύμητο», iii. Όψεις της ετερότητας (γλωσσική, θρησκευτική, πολιτισμική, φυλετική ετερότητα), iv. Ο πολιτισμένος κόσμος απέναντι στον «άλλο», •Ακρότητες και εντάσεις: Μισαλλοδοξία, ρατσισμός, διακρίσεις, πόλεμοι, γενοκτονίες και «ολοκαυτώματα», προσφυγιά, ξενοφοβία, • Ο αγώνας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και η νομική κατοχύρωσή τους:

Μια απάντηση του πολιτισμένου κόσμου» ενώ ακολουθεί υλικό με βασικά θέματα: «ΙΙ. Ο ξένος σε διάφορες θρησκευτικές παραδόσεις i. Ιουδαϊσμός «Ξένον μην καταπιέζετε, γιατί ξέρετε πώς αισθάνεται ο ξένος, αφού κι εσείς ήσασταν κάποτε ξένοι» (Εξ 23, 9. Λευ 19, 33-34. Αρ 15, 15-16), ii. Ισλάμ, Η μετοίκηση του Μωάμεθ και ο μετανάστης στο Κοράνιο, Ο πιστός ως ξένος στον κόσμο για χάρη της πίστης (Κοράνιο, 2, 18), iii. Ινδοϊσμός, Η ξενιτειά και η περιπλάνηση ως όρος της φωτισμένης ζωής, iv. Βουδισμός, Σεβασμός και φροντίδα για τον ξένο και τον περιπλανώμενο, Ιουδαϊσμός, «Ξένον μην καταπιέζετε, γιατί ξέρετε πώς αισθάνεται ο ξένος, αφού κι εσείς ήσασταν κάποτε ξένοι» (Εξ 23, 9. Λευ 19, 33-34. Αρ 15, 15-16).

δ. αξίζει να σημειωθεί ότι η «Ορθοδοξία και Νέος Ελληνισμός» ως «βασικό θέμα» δίδεται μόνο στη Β΄ Γυμνασίου και με εκπαιδευτικό υλικό 26 σελίδων στο τέλος της διδακτέας ύλης και επομένως και του σχολικού έτους (ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6), χωρίς να εκτίθεται ως βασικό θέμα σε καμία άλλη τάξη από την Γ΄ Δημοτικού μέχρι την Γ' Λυκείου.

ε. εξ ίσου εντυπωσιακό είναι ότι η Μητέρα Εκκλησία των Ορθοδόξων Εκκλησιών, το «Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης» υπάρχει ως «βασικό θέμα» μόνο στην εκπαιδευτικό υλικό της Β΄ Γυμνασίου και στο τέλος της σχολικής ύλης, καταλαμβάνοντας έκταση μόλις μισής σελίδας (με 2 παραγράφους «α. Η ιστορία του», «β. Ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη σύγχρονη Ορθοδοξία»).

Ακόμα λοιπόν και εάν το μάθημα των Θρησκευτικών επιθυμούσε να μελετήσει την Εκκλησία, ως ιστορικό φαινόμενο, μετατρεπόμενο σε «ιστορία θρησκειών», οι παραπάνω επιλογές αποκαλύπτουν μια επίμονη ενασχόληση του εκπαιδευτικού υλικού με σύγχρονα πολιτικά, φιλοσοφικά και κοινωνικά προβλήματα, και όχι με την ανάλυση της πορείας της Εκκλησίας στον ιστορικό χρόνο, ούτε με την ανάλυση σύγχρονων εκκλησιαστικών θεσμών, οι οποίοι αντιμετωπίζονται μόνο σε όσο μέτρο έχουν συνάφεια με επίκαιρα και κοσμικά προβλήματα.

ΣΤ. Στο Λύκειο το εκπαιδευτικό υλικό για το μάθημα επικεντρώνεται στην μελέτη εννοιών από την άποψη της ηθικής φιλοσοφίας, της κοινωνιολογίας, της φιλοσοφίας της θρησκείας και κοινωνιολογίας της θρησκείας. Ενδεικτικά:

i) στην Α΄ Λυκείου (Θρησκεία και σύγχρονος άνθρωπος) και στην «ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1.1. Αναζήτηση του Θεού» δίδεται στους μαθητές το τραγούδι «Ο Προσκυνητής» του Αλκίνοου Ιωαννίδη με κενά σε ορισμένους στίχους και ο μαθητής καλείται να βρει από πού λείπουν και συμπληρώσει τις λέξεις: «ταξίδι - ψυχή μου - κάποιος – τάματα (2) - προσευχή - έρωτας – αγάπη».

ii) στην Α΄ Λυκείου, στη «ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1.3. Επικοινωνία» (με τους ανθρώπους; με τον Θεό;) το εκπαιδευτικό υλικό παραθέτει προς διδασκαλία και μελέτη: α) ένα ινδιάνικο παραδοσιακό παραμύθι (Ο Άνεμος) για τον «Άνεμο», που απήγαγε την όμορφη κόρη ενός ινδιάνου φύλαρχου, β) τους στίχους από το τραγούδι «Ο Μπαγάσας» του Νικόλα Άσιμου (1997, «Ρε μπαγάσα! Περνάς καλά εκεί πάνω...»), γ) τους στίχους από το «Περιβόλι» (1966) και την «Συννεφούλα» (1966) του Διον. Σαββόπουλου, δ) τον 61ο Ψαλμό, ε) στίχους από το τραγούδι «Umbrella» (2007) της Rihanna, στ) κείμενα για τον «Θείο Έρωτα» και την «Προσευχή», ζ) κείμενο του Ισπανού Αγίου της Ρ/καθολικής Εκκλησίας Ιωάννου του Σταυρού, η) τους στίχους από το τραγούδι «Δίψα» (2003) του Νίκου Πορτοκάλογλου («Δεν είν’ η Κίρκη, η μάγισσα, του σεξ η θεά, η Καλυψώ, η Ναυσικά με του μπαμπά τα λεφτά...») και θ) αμέσως μετά ακολουθεί απόσπασμα από την «Επί του Όρους ομιλία» (Ματθ. κεφ. 5-7).

Προφανώς, μόνο εάν υποβαθμισθεί η βαθειά θεολογική και ανθρωπολογική διάσταση της «Επί του Όρους ομιλίας» μπορεί να συνδεθεί με τους στίχους των παραπάνω τραγουδιών. Το εκπαιδευτικό υλικό δίνει τροφή για σκέψη πάνω σε έννοιες, όπως η «επικοινωνία», που έχουν, πλην άλλων, και θρησκευτική σημασία, προσπαθώντας όμως να προβληματίσει γι' αυτές με τα εργαλεία της ψυχολογίας ή της μουσικής κ.λπ., αλλά πάντως όχι ως κύριο αντικείμενο θεολογικού προβληματισμού.

iii) στην Α΄ Λυκείου το κεντρικό ζήτημα της ελευθερίας και του αυτεξούσιου του ανθρώπου, στο οποίο έχει συνεισφέρει τόσα πολλές και κεφαλαιώδεις προτάσεις η ορθόδοξη πατερική και εν γένει θεολογική γραμματεία («ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4.1 Ελευθερία») περιορίζεται σε εκπαιδευτικό υλικό με πατερικά κείμενα μόλις 1 σελίδας και εμπλέκεται με, άσχετα προς την ορθόδοξη οπτική, δοκίμια για τους φυλακισμένους, στίχους από ελληνικό παραδοσιακό τραγούδι για την φυλακή, στίχους για την «Έξοδο» των Εβραίων από ξένα τραγούδια (spirituals, όπως το «Go Down Moses» του Louis Armstrong κ.λπ.). Είναι σαφές και εδώ πού πέφτει το κέντρο βάρους: η βασική θέαση του ζητήματος της ελευθερίας με αφετηρία την κοσμική οπτική διαφόρων τεχνών και επιστημών (πολιτική, κοινωνιολογία κ.λπ.), στην οποία απλώς συνεισφέρει και συμβάλλει και η θεολογική προσέγγιση.

iv) στην Β΄ Λυκείου δίνονται στον μαθητή ως αφορμές για προβληματισμό γύρω από την έννοια «Στερεότυπα» διάφορες φωτογραφίες, της μουσουλμάνας μαθήτριας με μανδίλα σε ελληνική παρέλαση, από κατάστημα μουσουλμάνου ιδιοκτήτη με αραβική επιγραφή στο κέντρο της Αθήνας, η φετινή φωτογραφία της Αιγύπτιας αθλήτριας και της Γερμανίδας αθλήτριας από αγώνα μπιτς βόλεϊ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο. Είναι ενδεικτική και εδώ η εξαλλαγή του μαθήματος με επίκεντρο την κοινωνιολογία της θρησκείας, την εθνολογία ή την πολιτική επιστήμη και όχι τον θεολογικό προβληματισμό πάνω στις διαθρησκειακές ή εθνολογικές διαφορές.

v) στην ίδια τάξη, στο πλαίσιο νοηματοδοτήσεως της έννοιας «Διάλογος» δίδεται μία γελοιογραφία του Economist για τους θρησκευτικούς πολέμους: ένα πεδίο μάχης γεμάτο ερείπια και νεκρούς, ένας επιζών αναφέρει «Όλα ξεκίνησαν με μια διαφωνία ποιανού ο θεός ήταν πιο ειρηνικός, καλοσυνάτος και συγχωρητικός». Πρόκειται για αντιθρησκευτικά ερεθίσματα, που υποβάλλουν στον μαθητή, στο πλαίσιο ενός μαθήματος θρησκευτικής αγωγής, την αποδοχή της ιδέας ότι οι θρησκείες είναι υπαίτιες για την βία στον κόσμο και ότι η ισχυρή πίστη οδηγεί σε μισαλλοδοξία. Αυτή είναι η θέση του επίσημου σχολείου στο πλαίσιο του μαθήματος των Θρησκευτικών; Και εν πάση περιπτώσει μήπως αυτό είναι αντικείμενο ανάλυσης της κοινωνιολογίας των θρησκειών ή του μαθήματος της αγωγής του πολίτη;

vi) επίσης στην ίδια τάξη, κατά την νοηματοδότηση της έννοιας «Διάλογος», παρατίθεται και η εξιστόρηση του Σχίσματος Δυτικής Εκκλησίας και Ανατολικής Εκκλησίας του Χριστού. Η εξιστόρηση αυτή στο πλαίσιο της έννοιας «Διάλογος» βγάζει το σύνθετο πρόβλημα του Σχίσματος από την ανάλυση της θεολογικής διαφοράς των δύο Εκκλησιών, και το αντιμετωπίζει απλώς ως ένα πρόβλημα έλλειψης «Διαλόγου» με κοσμικά κριτήρια κοινωνικής ή ηθικής ανάλυσης.




Z. Η διδακτέα ύλη των Θρησκευτικών στο Δημοτικό Σχολείο συμπληρώνεται από προτεινόμενο μουσικό υλικό για εκπαιδευτική χρήση.

Τα προτεινόμενα μουσικά έργα συσχετίζονται με τις «θεματικές ενότητες» της ύλης και τα «βασικά θέματά» τους και προτείνονται με ορισμένη σειρά μουσικά έργα της εκκλησιαστικής και της κοσμικής μουσικής. Χωρίς φυσικά πρόθεση υποτιμήσεως του έργου και της αξίας των δημιουργών, των οποίων τα τραγούδια επιλέχθηκαν και προτείνονται ως διδακτέα ύλη στο μάθημα των Θρησκευτικών, αναρωτιέται κανείς τι σχέση μπορεί να έχουν μεταξύ τους, αλλά και με το μάθημα των Θρησκευτικών, τραγούδια που θα μπορούσαν να είναι σπουδαίο αντικείμενο προβληματισμού και διδασκαλίας σε άλλα μαθήματα ηθικής ή μουσικής αγωγής, όπως ενδεικτικά:

α. στην Θεματική Ενότητα 1 της Γ΄ Δημοτικού «Ζούμε μαζί» προτείνεται το τραγούδι «Ας κρατήσουν οι χοροί» (1983) του Διονύση Σαββόπουλου και μαζί προτείνεται στους μαθήτες (αμέσως μετά στο ίδιο κεφάλαιο) το «Απολυτίκιο Τριών Ιεραρχών, Ἦχος α΄».

β. στην Θεματική Ενότητα 5 της Γ΄ Δημοτικού «Τα παιδιά: H χαρά και η ελπίδα του κόσμου» με βασικό θέμα: «ΙΙ. Ο Ιησούς ως παιδί» προτείνονται τα τραγούδια «Ήσουν παιδί σαν τον Χριστό» (1966) του Μάνου Χατζηδάκη, «Καλημέρα, τι κάνεις» (1992) του Σταμάτη Σπανουδάκη, ακολουθεί το «Ἀπολυτίκιον Ὑπαπαντής» και μετά προτείνεται το τραγούδι «Η μικρή Ελπίδα» (1994) των «Χαΐνηδων». Πρόκειται για αξιόλογα τραγούδια, αλλά, επειδή αναφέρονται στα παιδιά, αρκεί αυτό για να συνδεθούν, από την άποψη του συγκεκριμένου μαθήματος, με το εκκλησιαστικό γεγονός του Υπαπαντής του Ιησού ως παιδιού και να αποτελούν εκπαιδευτικό υλικό για τα «Θρησκευτικά»; Αφήνοντας στην άκρη ότι εκκοσμικεύεται και ισοπεδώνεται η ιδιαιτερότητα της εορτής της Υπαπαντής για τους ορθοδόξους χριστιανούς, δεν είναι αυτή μια εξαιρετικά ρηχή και μη θεολογική προσέγγιση της εισόδου του μικρού Χριστού στον Ναό των Ιεροσολύμων, που την αποσυνδέει από τις βαθύτερες θρησκευτικές και σωτηριολογικές διαστάσεις της; Αν το Υπουργείο Παιδείας πιστεύει ότι ο μαθητής του Δημοτικού είναι ακόμα ανέτοιμος για να διδαχθεί και να κατανοήσει την θεολογική σημασία ενός εκκλησιαστικού γεγονότος είναι προτιμότερο να το αφήσει για επόμενη σχολική τάξη, αντί να το υποβιβάζει ή να υπεραπλουστεύει την σημασία του, προκαλώντας και σύγχυση στα παιδιά.

γ. το μουσικό υλικό της Ε΄ Δημοτικού ξεκινά με την υπόμνηση προς τον εκπαιδευτικό: « … , καλό είναι να υπάρχει μια σχετική προετοιμασία από τον διδάσκοντα πριν την ακρόαση ή να προτρέπονται οι μαθητές ώστε να αντλήσουν τις σχετικές πληροφορίες. Ένα παράδειγμα: αποκτά άλλη διάσταση η ακρόαση του τραγουδιού «Η δική μου η πατρίδα» (1998), σε στίχους της Νεσιέ Γιασίν και μουσική του Μάριου Τόκα, αν γνωρίζουν τα παιδιά ότι οι στίχοι του τραγουδιού γράφτηκαν το 1977 από τη τότε δεκαοχτάχρονη τουρκοκύπρια ποιήτρια Νεσιέ Γιασίν (Neshe Yashin), σήμερα καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου, και ότι ο ελληνοκύπριος μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας υπηρετούσε τη θητεία του ως φαντάρος κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Και, βέβαια, έχει τη δική του σημασία να ακουστεί το τραγούδι ερμηνευμένο, εκτός από τον Γιώργο Νταλάρα, και από Μάριο Τόκα ή την Δικοινοτική Χορωδία για την Ειρήνη, τραγουδισμένο και στις δύο γλώσσες». Το συγκεκριμένο τραγούδι δεν περιλαμβάνεται στο προτεινόμενο μουσικό υλικό. Ωστόσο οι υποδείξεις του Ι.Ε.Π. για την δυνατότητα παρουσίασης της Τραγωδίας της Κύπρου μέσα από ένα τραγούδι, το οποίο κατά το Ι.Ε.Π. συμβολίζει τη «δικοινοτική συναδέλφωση» δίνει ένα ξεκάθαρο στίγμα: ότι το Ι.Ε.Π. ενθαρρύνει, όποιον δάσκαλο επιθυμεί, να περάσει μέσα από το μάθημα των Θρησκευτικών συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις πάνω σε ηθικά, πολιτικά, κοινωνικά ζητήματα. Δεν νομίζω ότι επιτρέπεται το μάθημα των Θρησκευτικών να μετατραπεί σε διαδικασία μυήσεως των μαθητών σε συγκεκριμένες ιδεολογικές τοποθετήσεις, που θα διχάσουν την σχολική κοινότητα και για τις οποίες καλό είναι τα παιδιά, αφού μορφωθούν κατάλληλα, να αποκτήσουν προσωπική γνώμη, χωρίς την αφ' υψηλού υπαγόρευση του σχολείου.

δ. στην Θεματική Ενότητα 2 της Ε΄ Δημοτικού με τίτλο «Συμπόρευση με όρια και κανόνες» προτείνονται ως εκπαιδευτικό υλικό τα τραγούδια το «Κανονάκι» (1979) του Διον. Σαββόπουλου, το «Ρίσκο» (1985) των «Φατμέ», η «Βαβέλ» (2016) της Νατάσας Μποφίλιου κ.λπ.. Παραμένει και εδώ ασαφές τι σχέση μπορούν να έχουν με ένα μάθημα θρησκευτικής αγωγής, αντί να ενταχθούν σε ένα μάθημα μουσικής παιδείας ή ηθικής.
ε. στην Θεματική Ενότητα 3 της Ε΄ Δημοτικού με τίτλο «Προχωράμε αλλάζοντας» με βασικό θέμα: «Όλοι κάνουμε λάθη» προτείνονται ως εκπαιδευτικό υλικό τα τραγούδια «Ο παπαγάλος» (2000) του Μίλτου Πασχαλίδη, «Φτιάξε καρδιά μου το δικό σου παραμύθι» (1996) του Διονύση Τσακνή, και αμέσως μετά με θέμα «ΙΙ. Μετάνοια και συγχώρηση στη βιβλική εμπειρία» προτείνεται το «Ελέησόν με, ο Θεός» (ηχογράφηση 2016 από τον Πατριαρχικό Ναό Αγ. Γεωργίου Κων/πόλεως).

στ. στην ίδια τάξη, Θεματική Ενότητα 4 «Οι Προφήτες της Βίβλου: Κλήση για μετάνοια και αναγγελία του ερχομού του Μεσσία» και βασικό θέμα: «Κλήση και αφοσίωση, i. Ζωή γεμάτη περιπέτειες και αφοσίωση στον Θεό: • Ηλίας (Β΄ Βασ 17) • Ησαΐας» προτείνεται ως εκπαιδευτικό υλικό το τραγούδι «Κεμάλ» (1993) του Μάνου Χατζηδάκι, ένα σπουδαίο τραγούδι κοινωνικού και επαναστατικού προβληματισμού, άσχετο όμως με το θέμα του ερχομού του Μεσσία ως θεολογικού γεγονότος, μετά ο «Καλόγερος» (1972) του Γιάννη Μαρκόπουλου και στο ίδιο κεφάλαιο ακολουθούν ο Ψαλμός «Μακάριος ο φοβούμενος τον Κύριον» και τέλος το τραγούδι «Άγγελος Εξάγγελος» (1972) των Μπομπ Ντίλαν – Διον. Σαββόπουλου.

ζ. στην ΣΤ΄ Δημοτικού στην Θεματική Ενότητα 4 με τίτλο «Η Θεία Ευχαριστία: Πηγή και κορύφωση της ζωής της Εκκλησίας» με βασικό θέμα «ΙΙ. Το μυστήριο της Θείας Λειτουργίας ή Ευχαριστίας: η καρδιά της εκκλησιαστικής ζωής» προτείνεται ως εκπαιδευτικό υλικό το τραγούδι «Εφτά ποτάμια» (2005) των «Χαΐνηδων», ακολουθεί ο «Μυστικός Δείπνος» (1985) του Σταμάτη Σπανουδάκη, η «Λειτουργία του Αγίου Χρυσοστόμου» του Sergei Rachmaninoff (Opus 31) κ.λπ. Πρόκειται για απόλυτο κυκέωνα.

Αναρωτιέμαι κανείς ποια λογική ακολουθεί, εάν υπάρχει, αυτή η «λίστα τραγουδιών» ως εκπαιδευτικό υλικό για το μάθημα των Θρησκευτικών στο Δημοτικό. Επιδιώκει να προσεγγίσει την «θρησκεία» ως κοινωνικό φαινόμενο, έξω από την εσωτερική, θρησκευτική διάσταση που έχει για τα ίδια τα μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας εν προκειμένω; Προσπαθεί να περάσει στον μαθητή της προεφηβικής ηλικίας την υποσυνείδητη παραδοχή ότι δεν έχει και τρομερή διαφορά έναν Ψαλμός του Δαυίδ από ένα τραγούδι του Μπομπ Ντίλαν; Ότι κατά βάθος η Εκκλησία είναι κοινωνικό - ανθρώπινο γεγονός, μην αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στο κυρίαρχο για εμάς τους ορθοδόξους γεγονός ότι την έχει ιδρύσει ο Χριστός; Κατά συνέπεια, το σχολείο προτείνει μία εξωτερική, καθαρά κοσμική οπτική για την Εκκλησία, που αμβλύνει την ιδιαιτερότητά της σε σχέση με άλλες εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας και μάλιστα με μη θρησκευτικό περιεχόμενο (π.χ. κοσμική μουσική).

Μετά τα ανωτέρω προκύπτει ότι το μάθημα των Θρησκευτικών όντως δεν μετατράπηκε σε «θρησκειολογία», διότι και η «θρησκειολογία» είναι κλάδος της Θεολογικής επιστήμης. Απλώς το μάθημα καταργήθηκε και πρόκειται πλέον για ένα μη θεολογικό μάθημα, καθώς έχει εξαλλαχθεί πλέον σε διδασκαλία βασικών εννοιών μέσα από πολιτιστική, φιλοσοφική, ιστορική, κοινωνιολογική, ηθική ή και καλλιτεχνική προσέγγιση του θρησκευτικού φαινομένου. Το κέντρο βάρος έφυγε από την θεολογική ανάλυση, ο μαθητής παρατηρεί την θρησκεία απέξω, από την άποψη άλλων επιστημών και τεχνών, όχι ως αντικείμενο της θεολογικής επιστήμης. Παράλληλα, το νέο μάθημα ψάχνει και εκθέτει στον μαθητή θρησκευτικές αναφορές στον χώρο των επιστημών και των τεχνών, στην κοινωνιολογία, στην ιστορία, στην ηθική φιλοσοφία, στην λαογραφία, στην λογοτεχνία, στην μουσική κ.λπ..

Το βέβαιο είναι ότι από αυτές τις ψηφίδες γνώσεων δεν γίνεται στην σχολική τάξη αυτοτελής διδασκαλία του δόγματος και της λειτουργικής της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης ή των άλλων θρησκευτικών παραδόσεων και η όποια σύγκριση δεν λειτουργεί σε θεολογική βάση, αλλά σε έδαφος παρατήρησης των κοσμικών εκδηλώσεών τους.

Είναι απολύτως σαφές ότι για ένα παιδί και ιδίως της προεφηβικής ηλικίας, χωρίς την κριτική ικανότητα ενός ενήλικα, το εκπαιδευτικό υλικό συγχέει τις διαφορές των θρησκευτικών αντιλήψεων και το κυριώτερο, δεν καταφέρνει να μεταδώσει ολοκληρωμένες γνώσεις για την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση ως αρμονικό σύνολο και τις θεολογικές διαφορές της από τα άλλα θρησκεύματα. Οι θρησκευτικές παραδόσεις όμως δεν μπορούν, κατά την ανάπτυξη του μαθήματος των Θρησκευτικών, να αντιμετωπίζονται περίπου ως ποδοσφαιρικές ομάδες με τα εργαλεία της κοινωνιολογίας, της ιστορίας, της πολιτικής ή της αισθητικής ανάλυσης.

Πλέον το νέο μάθημα έγινε μία διδασκαλία ηθικής και πολιτικής θεωρίας, καλλιτεχνικής παιδείας, κοινωνιολογία των θρησκειών, πολιτισμός και ιστορία θρησκειών, και όλα αυτά για να διασωθεί, υποτίθεται, η «υποχρεωτικότητά» του. Η θεολογική ύλη, όπου υπάρχει, αντιμετωπίζεται ασπόνδυλα, διότι ακριβώς το εκπαιδευτικό υλικό αρθρώνεται όχι με κριτήρια μιας επιστημονικά δόκιμης διδασκαλίας ενός θεολογικού μαθήματος, αλλά με κριτήρια την υπηρέτησης της σύνδεσής τους με την κοσμική τέχνη και τις επιστήμες άλλων κλάδων και την ανάπτυξη μιας «κριτικής θρησκευτικότητας».

Ο όρος «κριτική θρησκευτικότητα» που αναφέρεται ως εκπαιδευτικός στόχος του μαθήματος των Θρησκευτικών στις πρόσφατες Υπουργικές Αποφάσεις τι σημαίνει; Ότι προφανώς ο μαθητής εκπαιδεύεται με στόχο να αναπτύξει μια συγκεκριμένη στάση εκλογίκευσης απέναντι στις θρησκείες. Και ο όρος χρησιμοποιείται αντιθετικά προς την «άκριτη θρησκευτικότητα».

Δεν νομίζω ότι επιτρέπεται σε ένα δημοκρατικό Υπουργείο Παιδείας να στοχεύει στην ποδηγέτηση των μαθητών για τον πολιτικά ορθό τρόπο του «θρησκεύειν», ασκώντας θρησκευτικό πατερναλισμό. Όπως ο καθένας είναι ελεύθερος να μην πιστεύει, είναι ελεύθερος να πιστεύει με τον συναισθηματικό, μυστικιστικό ή περισσότερο λογικό τρόπο που επιθυμεί. Έργο του Κράτους, στο πλαίσιο άλλων μαθημάτων, είναι να διδάξει τον σεβασμό κοινών ηθικοπολιτικών αξιών, ακόμα και εάν η ατομική θρησκευτική τοποθέτηση τις αποδοκιμάζει. Δεν μπορεί όμως να εκριζώνεται η θεολογική επιστήμη από το μάθημα των Θρησκευτικών, προκειμένου το μάθημα να υπηρετήσει (κοινά ή μη κοινά αποδεκτούς) σκοπούς πολιτικής καθοδηγήσεως.

Επομένως, το συμπέρασμα είναι ότι το μάθημα των Θρησκευτικών τώρα πλέον έγινε «κατηχητικό» μετά τις Υπουργικές Αποφάσεις της 13.9.2016, διότι προσπαθεί, με σαφή πολιτικά κριτήρια, να κατηχήσει και να στρατεύσει τους μαθητές σε μια εκκοσμικευμένη στάση απέναντι στο θρησκευτικό φαινόμενο. Παράλληλα συντηρεί μία θεολογικά ρηχή προσέγγιση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εκμηδενίζοντας την ιδιαιτερότητα του ορθόδοξου δόγματος και της χριστιανικής παράδοσης, αφού τα καταβιβάζει και τα μελετά στο επίπεδο του απλού κοινωνικού ή φιλοσοφικού κινήματος, όπως ο τροσκισμός ή η οικολογική κίνηση.”
Η παιδαγωγική στάθμιση ότι οι νέοι μας πρέπει να έχουν και θρησκευτική μόρφωση δεν είναι κατάλοιπο σκοταδισμού ή κάποιας ξεπερασμένης συντηρητικής ιδεολογίας, αλλά μορφωτική επιλογή, με σαφή παιδαγωγική στοχοθεσία, η οποία δεσμεύει την Πολιτεία, ακόμα και εάν οι προσωπικές πολιτικές θέσεις των υπεύθυνων ή οι κομματικές αντιλήψεις οποιουδήποτε χώρου δεν συμφωνούν με αυτό.

Στην μοναδική συνάντηση που διοργανώθηκε από το Ι.Ε.Π. με την συμμετοχή Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος, το αίτημα της Επιτροπής ήταν σαφές: η έναρξη ουσιαστικού, επιστημονικά τεκμηριωμένου και δομημένου διαλόγου, προκειμένου να τεθούν ουσιαστικές βάσεις, ώστε με ασφάλεια να τύχουν εφαρμογής στην εκπαίδευση οι αλλαγές, που θα αποφασισθούν για το μάθημα. Το αίτημα αυτό δεν απαντήθηκε ποτέ από το Ι.Ε.Π., ούτε υπήρξε πρόσκληση για άλλη συνάντηση. Το αίτημά μας για ανοικτό και ουσιαστικό διάλογο παραμένει σε εκκρεμότητα, αλλά με προαπαιτούμενο την έναρξή του από μηδενική βάση”.

πηγή:  protothema.gr
To   είδαμε εδώ