Ενάντια στην αυταρέσκεια της πλάνης
πρ. Βασίλειος Θερμός*
Πάντα τόν απασχολούσε η περίπτωση των ευλαβικών γυναικών. Όπως ακριβώς και οι πολιτικοί, τρέφονταν κι αυτές με ψευδαισθήσεις. Έφταναν πολύ συχνά στον θάνατο σε κατάσταση ακατανίκητης αυταρέσκειας…(Γκρέϊχαμ Γκρήν, «Η δύναμη και η δόξα»)Αφορμή του κειμένου αυτού υπήρξε το άρθρο του Πέτρου Παπασαραντόπουλου «Ένα νέο παραπέτασμα Ανατολής και Δύσης: αντιλήψεις, νοοτροπίες, και αντιεμβολιασμός» (the books journal, τ. 125, Δεκέμβριος 2021, σ. 16-30). Θα πρότεινα στους αναγνώστες να μην προσπεράσουν όσα γράφω στο πρώτο μέρος διότι θεμελιώνουν όσα θα ακολουθήσουν στο δεύτερο και στο τρίτο.Στο άρθρο αυτό παρατίθενται και σχολιάζονται στατιστικά στοιχεία στα οποία «απεικονίζεται μια εκπληκτική διχοτομία: με επίκεντρο την Ελλάδα, όλες οι χώρες με καλύτερες εμβολιαστικές επιδόσεις (μέχρι 21-11-2021) ανήκουν στην Δυτική Ευρώπη, πλην Λιθουανίας, ενώ όλες οι χώρες με χειρότερες επιδόσεις ανήκουν στην Ανατολική Ευρώπη». Ας προσθέσω εδώ ότι εντός της ομάδας της Ανατολικής Ευρώπης οι Βαλκανικές χώρες έχουν τις χειρότερες επιδόσεις. Ήδη διαφαίνεται μια διαχωριστική γραμμή, ικανή να σημάνει ανησυχία και ερωτηματικά.
Το ζήτημα αποκτά ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον στον πίνακα εκείνο του άρθρου ο οποίος απεικονίζει τον αριθμό θανάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων (μέχρι την ίδια ημερομηνία). Εκεί η χώρα μας εισχωρεί βαθύτερα στις Ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή κάποιες εξ αυτών τα κατάφεραν καλύτερα… Βρήκα, επίσης, δημοσίευμα με άλλα στοιχεία το οποίο επιβεβαιώνει ότι στο διάστημα Νοεμβρίου 2020-Νοεμβρίου 2021 η Ελλάδα είχε περισσότερους θανάτους από όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης (https://www.iatronet.gr/article/105315/h-ellada-proth-dytikh-hora-se-thanatoys-pinakas).
Συνεχίζουμε στο αρχικό άρθρο.
Για να πάρουμε μια ιδέα πόσο η διαφορά κουλτούρας επηρεάζει ζητήματα κυριολεκτικά ζωής και θανάτου, όπως η πανδημία, ας εξετάσουμε τα συγκριτικά ποσοστά εμπιστοσύνης προς τους πολιτικούς θεσμούς. Στην Ανατολική Ευρώπη η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κοινοβούλιο, την κυβέρνηση, και τα κόμματα ήταν αντίστοιχα 17%-22%-13%, ενώ στην Δυτική Ευρώπη 39%-37%-25%, στην δε Βόρεια Ευρώπη 63%-48%-38%. Στη Νότια Ευρώπη, όπου ανήκει η Ελλάδα, τα ποσοστά καταβαραθρώνονται στο 19%19%-14% αντίστοιχα! (Στο άρθρο της έντυπης έκδοσης παρέχονται οι σχετικές βιβλιογραφικές αναφορές). Τι έτι χρείαν έχομεν μαρτύρων;Μέχρι τώρα γνωρίζαμε από έρευνες και μελέτες πως η κουλτούρα δυσπιστίας μιας χώρας συντελεί σε υπανάπτυξη, ενώ η κουλτούρα εμπιστοσύνης συμβάλλει σε οικονομική πρόοδο. Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι, όταν πρόκειται για μη οικονομικά ζητήματα όπως στην περίπτωση της πανδημίας, η ενδημική δυσπιστία αποβαίνει ποικιλοτρόπως καταστροφική. Πρόσφατο δημοσίευμα σχετικά με την επιτυχημένη αντιμετώπιση της πανδημίας από το Βιετνάμ επιβεβαιώνει τα ευεργετήματα της κουλτούρας εμπιστοσύνης (https://www.in.gr/2022/02/05/world/koronaios-giati-orismenes-xores-ta-pigan-kalytera-stin-pandimia ).[1]
Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα είναι πως η Ελλάδα εμφανίζει αρκετά υψηλότερα ποσοστά εμπιστοσύνης προς την επιστημονική ιατρική κοινότητα σε σύγκριση με τις Βαλκανικές χώρες, κάτι που ίσως εξηγεί τις καλύτερες επιδόσεις της από αυτές στα ποσοστά εμβολιασμού και θανάτων.
Στο άρθρο ακολουθεί πληθώρα στοιχείων τα οποία εξετάζουν τις νοοτροπίες της Ανατολικής Ευρώπης σχετικά με το πώς δομείται η εθνική ταυτότητα, με τον ρόλο της θρησκείας, με περιεκτικές ή αποκλειστικές κοινωνικές αντιλήψεις κ.ά. Η απέχθεια προς τους πολιτικούς την οποία κληροδότησε η κομμουνιστική περίοδος, η αντιδραστική ανάπτυξη της θρησκευτικότητας μετά την κατάρρευση των καθεστώτων, αλλά και η εχθρότητα προς την Δύση, δημιουργούν περίεργα μίγματα τα οποία καταλήγουν να στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές. Αλλά δεν είναι του παρόντος να σχολιάσω αυτές τις πτυχές.
Στο κείμενο αυτό με ενδιαφέρει η Ελληνική δημόσια κουλτούρα και μάλιστα σε συνάρτηση με την θρησκευτικότητα. Δεν θα αναφερθώ σε πιθανά λάθη των αρμοδίων, που οπωσδήποτε θα υπήρξαν μπροστά σε ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο. Όταν εξετάζουμε τόσο μεγάλα αριθμητικά σύνολα, και μάλιστα για διάστημα μιας διετίας, ενδεχόμενες ελάσσονες παράμετροι και τυχαίες διαφορές αμβλύνονται και παραμένουν οι κεντρικοί άξονες νοοτροπίας και συμπεριφοράς οι οποίοι χρωματίζουν τα αποτελέσματα.
Μέχρι τώρα μετράμε 25.000 νεκρούς στη χώρα μας! Προφανώς είναι αδύνατο να προσδιορίσουμε πόσοι από αυτούς θα ζούσαν αν είχαμε δείξει σωστή συμμόρφωση με τα μέτρα, αν κάποιοι δεν αρνιόνταν να φορέσουν μάσκα εκεί που έπρεπε, αν δεν υπήρχαν τόσοι πολέμιοι του εμβολιασμού. Και δεν είναι εφικτό να προσδιορίσουμε αριθμητικά τα θύματα των νοσηρών αντιλήψεων διότι ορισμένα από τα θύματα ήταν οι ίδιοι αρνητές, ενώ άλλα πέθαναν επειδή κάποιοι άλλοι δεν εμβολιάστηκαν ή δεν τήρησαν τα μέτρα… Δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε, λοιπόν, πόσοι από αυτούς περιλαμβάνονται μέσα σε αυτόν τον πληθυσμό.
Όσοι και να είναι, όμως, οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι αριθμοί. Είναι αδελφοί μας και αδελφές μας, με συγγενείς και φίλους. Πολύ περισσότερες χιλιάδες πενθούν γι’ αυτούς. Παιδιά έμειναν χωρίς γονείς, προχωρημένες εγκυμοσύνες χάθηκαν, σύζυγοι χήρεψαν πρόωρα, πιστοί έμειναν χωρίς τον πνευματικό τους. Ακόμη και για όσους η έκβαση δεν ήταν ο θάνατος αλλά μια μακρά νοσηλεία στην εντατική και μια κοπιώδης ανάρρωση στο κέντρο αποκατάστασης, πόσα και πόσα παιδιά δεν πέρασαν εβδομάδες ή μήνες αγωνίας, απλώς επειδή η μαμά ή ο μπαμπάς δεν ήθελαν να κάνουν το εμβόλιο… Όλα αυτά στο όνομα του Χριστού!
Από στόμα σε στόμα κυκλοφορούν δραματικές προσωπικές ιστορίες. Πρόκειται να μάθουμε πολλές ακόμη κατά τους επόμενους μήνες, κατά τα επόμενα χρόνια. Κάθε οικογένεια χαμένου με το δικό της δράμα, με τις δικές της ιδιομορφίες. Δεν θέλω να μεταφέρω εδώ κάποιες από τις ιστορίες που έχω μάθει. Θέλω μόνο να υπογραμμίσω ότι όλες αυτές οι εξατομικευμένες οδύνες θα γεννήσουν νέα δράματα και θα εντυπωθούν ως ανεξίτηλες μνήμες οι οποίες διαθέτουν τη δύναμη να αποτυπώνονται στην προσωπικότητα. Στον απόηχό τους άνθρωποι θα πάρουν αντικαταθλιπτικά και θα ξεκινήσουν ψυχοθεραπείες. Παιδιά αισθάνθηκαν πάνω τους το άγγιγμα του θανάτου, ακόμη και στις περιπτώσεις που οι αγαπημένοι τους τελικά σώθηκαν. Σαν σε μια εντυπωσιακών διαστάσεων ειρωνεία, κάποιοι από τους νεκρούς αρνητές που, ως ‘ζηλωτές’ πιστοί, ήταν αντίπαλοι της ψυχιατρικής και της ψυχολογίας (έχω άφθονη προσωπική εμπειρία επ’ αυτού) θα αναγκάσουν τα παιδιά τους και τους/τις συζύγους τους να καταφύγουν σε ψυχίατρο και ψυχολόγο…
Στις αφηγήσεις των εξομολογουμένων και των ψυχοθεραπευομένων οι πνευματικοί και οι ειδικοί ακούν αναδρομικά το πώς διαμορφώθηκε η ζωή τους από μια απώλεια σε μικρή ηλικία. Μαθαίνουμε πώς στρεβλώθηκε η ψυχική ανάπτυξη επειδή έμειναν ξαφνικά χωρίς τον μπαμπά ή τη μαμά, πώς τούς σημάδεψε επειδή ξαφνικά έχασαν το αδελφάκι που είχαν ή αυτό που θα ερχόταν. Οι ζωές τους άλλαξαν πορεία. Και είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πλέον ότι το ψυχικό τραύμα σε κάποιες περιπτώσεις έχει τη δύναμη να μεταδίδεται στις επόμενες γενιές και να στοιχειώνει τις ζωές των παιδιών τα οποία θα προέλθουν από τα σημερινά παιδιά…
Και εδώ μπαίνουμε στα χειρότερα. Ένα σημαντικό ποσοστό των αρνητών που πέθαναν, λοιπόν, ήταν πιστοί! Κατά τη δική μου εκτίμηση, η πλειονότητα. Το ίδιο και όσων μετέδωσαν τον ιό από υποτίμηση και από ιδεολογία, οπότε άθελά τους έστειλαν στον τάφο άλλους. Να μια τραγωδία η οποία θα καταχωρηθή ως μέρος της ιστορίας της Ελλαδικής Εκκλησίας… Με τις προσωπικές ιστορίες των πενθούντων θα ασχοληθούν οι λογοτέχνες του μέλλοντος, με την συνολική εικόνα οι ιστορικοί… Και θα τη χρεώσουν στους Χριστιανούς…
*
Τι ενώνει το πρώτο και το δεύτερο μέρος αυτού του κειμένου; Η βίωση της πίστης μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς της εγχώριας κουλτούρας. Η στρέβλωση της χριστιανικότητας δια μέσου των πολιτισμικών προκαταλήψεων.
Αν όχι τώρα, πότε θα είναι η κατάλληλη στιγμή για να συνειδητοποιήσουν ορισμένοι ότι το να είσαι Ορθόδοξος Χριστιανός δεν σημαίνει απόρριψη της Δύσης και οποιασδήποτε πρότασης έρχεται από αυτήν; Αν όχι τώρα, πότε θα είναι η ευκαιρία να αναγνωρίσουν οι σκληροπυρηνικοί μας ότι πλέον είναι ανεπίτρεπτο να καμουφλάρονται η εχθρότητά τους κατά των πολιτικών και η δυσπιστία τους προς το ‘σύστημα’ πίσω από την ιδιότητα του αφοσιωμένου πιστού; Με άλλα λόγια, να καταλάβουν πως είναι απαράδεκτο να ανεχόμαστε η αυτόκλητη και αχρείαστη ‘αντιστασιακότητα’ να ξεπλένει και να εξωραΐζει την ψυχοπαθολογία.
Οπωσδήποτε η στάση της Ιεράς Συνόδου, στάση συνεργασίας με τους αρμόδιους, έσωσε κάπως τις εντυπώσεις. Αν η ηγεσία της Εκκλησίας είχε υποχωρήσει στις φωνές των αντιρρησιών, οι θάνατοι θα ήταν πολύ περισσότεροι, η κατακραυγή ασήκωτη, το μελλοντικό ιστορικό βάρος αφόρητο. Ομοίως και η Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους έλαβε επισήμως άψογες θέσεις και αποφάσεις, παρόλο που ο αρνητισμός μεταξύ των αγιορειτών αποτελεί κυρίαρχη τάση. Βλέπετε, εδώ και κάποιες δεκαετίες οι εκ του ‘κόσμου’ εκπορευόμενοι ‘ζηλωτές’ και φονταμενταλιστές έχουν επιχειρήσει εκτεταμένη πειρατεία μοναστικών συνειδήσεων, με μεγάλη επιτυχία δυστυχώς…
Αλλά μετά από δύο χρόνια ταλαιπωρίας έχει γίνει περισσότερο από καταφανές πως οι επίσκοποί μας είχαν βαρύτατα υποτιμήσει τον κίνδυνο του φονταμενταλισμού. Όπως έγραφα προς καιρού, δεν θα έπρεπε, διότι είχαν διαθέσιμες πολλές προειδοποιήσεις (https://orthodoxia.info/news/omos-arrostia-xafniki). Δυστυχώς η αδιαφορία για το φαινόμενο, το κρύψιμο του κεφαλιού στην ‘άμμο’, και η τόσο συνήθης απώθηση των προβλημάτων, έχουν γίνει στάση ζωής. Αποτέλεσμα; Βραδύτατα αντανακλαστικά, με πνευματικούς και μοναστήρια να παραμένουν ανενόχλητα στο έργο διάβρωσης της λογικής και κατάργησης της υπευθυνότητας… Δεν έβαλαν αργίες οι μητροπολίτες μας, ούτε δήλωσαν ευθέως προς τους αρνητές λαϊκούς πως είναι πλανεμένοι. Οι Πατέρες μας δεν μασούσαν τα λόγια τους, όμως, και μάλιστα σε εποχές όπου οι πλάνες δεν στοίχιζαν ανθρώπινες ζωές, όπως τώρα.
Αλλά στους κληρικούς και στον μοναχισμό έχω αναφερθή και σε άλλα κείμενά μου. Εδώ θα ήθελα να επικεντρωθώ στο είδος χριστιανωσύνης το οποίο ανθεί μεταξύ των λαϊκών. Τι ακριβώς πρεσβεύουν οι πιστοί μας; Πώς αισθάνονται απέναντι στην επιστήμη; Έχουν πάρει καθόλου μυρωδιά από την καθολικότητα και ευρυχωρία της Εκκλησίας ή μήπως εξαντλούν την θρησκευτικότητά τους στα στενά όρια της αυλής των φίλων τους και του γέροντά τους; Γιατί να είναι ανίκανοι να ορίσουν τον εαυτό τους ως Χριστιανό παρά μόνο σε αντιδιαστολή με την Δύση;
Τι είδους Χριστιανοί είναι αυτοί οι οποίοι δίνουν βάση σε παρανοϊκά κηρύγματα; Ποιος βαθμός ωριμότητας ενυπάρχει σε πιστούς οι οποίοι υπομένουν να ακούν κληρικούς που ισχυρίζονται ότι αν κάνουν το εμβόλιο θα μολύνουν άλλους ή θα αποκτήσουν τσιπάκι ή θα γίνουν ομοφυλόφιλοι ή θα βγάλουν ουρές (όλα τα παραδείγματα αληθινά!) χωρίς να τούς ανακαλέσουν στην τάξη μετά τη Λειτουργία και να μην ξαναπατήσουν όπου τέτοιοι κήρυκες λειτουργούν και να διαμαρτυρηθούν στον μητροπολίτη τους; Ποιος Χριστιανικός λαός είναι αυτός που αδυνατεί να διακρίνει έναν πλανεμένο ιερέα, μάλιστα δε τον ακολουθεί στην πλάνη του; Εν τέλει, τι δουλειά έχουμε κάνει με τους πιστούς μας; Απαιτώντας να διατηρούν οι πιστοί μας διαζύγιο από τη λογική τους και τρομοκρατώντας με την ιεροκατηγορία, ιδού τι δημιουργήσαμε. ‘Ἑκάστου τό ἔργον ὁποῖον ἐστί, τό πῦρ δοκιμάσει’…
Αλλά ‘πῶς ἀκούσουσι χωρίς κηρύσσοντος;’ Ποιος τούς δίδαξε έναν Ορθόδοξο Χριστιανισμό στον οποίο το επίθετο είναι ριζικά διαφορετικό από τους ‘ορθόδοξους Εβραίους’; Πότε ενδιαφερθήκαμε να τούς βοηθήσουμε να βγουν από την ‘πολιτισμική Ορθοδοξία’; (Μάλλον τούς κρατάμε επιμελώς κλεισμένους σ’ αυτήν). Πότε κινητοποιηθήκαμε να μεταδώσουμε τον πλούτο της Αγίας Γραφής στους πιστούς; Είχα γράψει κάποτε για πρώην προτεστάντες που επιστρέφουν στην Εκκλησία και δεν βρίσκουν μια ενοριακή σύναξη βιβλικής μελέτης για να συμμετάσχουν. Πότε εκπαιδεύσαμε κληρικούς πώς να διδάξουν Αγία Γραφή;
Αντί για όλα αυτά δεν έλειπε από τον άμβωνα ο λαϊκιστικός λόγος. Χείλη ιερατικά και αρχιερατικά, είτε προφορικά είτε με γραφίδα, δεν παύουν να πλέκουν το εγκώμιο του υπέροχου λαού μας ο οποίος με την εγρήγορσή του θα ματαιώσει τα σχέδια των σκοτεινών δυνάμεων οι οποίες λυμαίνονται την αγαπημένη Ελλάδα μας. Το δίπολο ‘καλή Ανατολή, διεφθαρμένη Δύση’ έγινε εύπεπτο νοητικό σχήμα, εύχρηστη μανιέρα, ευπρόσδεκτο σωσίβιο. Ιδού οι καρποί του τώρα! Η επίκληση της συντριπτικής αριθμητικής υπεροχής των Ορθοδόξων εξυπηρετούσε μεν την αμυντική (ενίοτε και επιθετική) τακτική διεκδικήσεων προς την πολιτεία, άφηνε όμως τη μεγάλη μάζα ‘αδούλευτη’ ως προς το ποιόν της χριστιανωσύνης της.
Και να είχαμε προσεκτικά προετοιμασμένες ιερατικές κλίσεις; Τουλάχιστον οι κληρικοί μας θα αναλάμβαναν το μακρόπνοο και κοπιαστικό έργο της διόρθωσης. Αλλά έτσι που η ποιμαντική των ιερατικών κλίσεων είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη και ο εκκλησιαστικός οργανισμός εισάγει στον κλήρο οποιονδήποτε το επιθυμεί, στερούμαστε και αντισωμάτων και αντιβίωσης… Βλέπουν οι πνευματικοί και οι επίσκοποί μας ένα ‘καλό παιδί’ και παραιτούνται αμέσως της αποστολής τους να ελέγξουν τι είδους ψυχικές αναπαραστάσεις για τον Θεό έχει, πόσο ικανός είναι για υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, ποιές ιδιωτικές θεολογίες κουβαλάει. Γεμίσαμε με υποψήφιους που διαθέτουν αυτιστικά χαρακτηριστικά οι οποίοι, μόλις χειροτονηθούν και εδραιωθούν, γίνονται οι ηγέτες κάθε λόξας και κάθε ακρότητας.
Για να αλλάξει η νοσηρή δημόσια κουλτούρα του ελληνικού λαού πρέπει να βάλει ένα χέρι και το σώμα της Εκκλησίας. Όχι ότι είναι παντελώς αδύνατη η αλλαγή χωρίς αυτό. Γίνεται όμως ιδιαίτερα δύσκολη, και αν ποτέ επιτευχθή σε ικανοποιητικό βαθμό ο ιστορικός θα σημειώσει πως είχε βρει τους Χριστιανούς αντίθετους.*
Φυσικά δεν ξεκινήσαμε έτσι. Ο Χριστιανισμός των Πατέρων μας ήταν επαναστατικός, με την έννοια ότι επέφερε ζυμώσεις στην κοινωνία αλλάζοντας νοοτροπίες και δομές. Επειδή ήταν ανοιχτός στον κόσμο, γι’ αυτό μπορούσε και να τον αλλάξει. Ήξερε τι ήταν και δεν οριζόταν από το αντίθετό του. Ο δικός μας σήμερα είναι ταυτοτικός, δηλαδή αμυντικός. Συγχέει την αλήθεια με τη συνήθεια. Το πάθημά μας είναι εντυπωσιακά ανάλογο με της Αριστεράς. Στο ξεκίνημά της έφερνε αέρα ελπίδας. Στην εποχή μας απλώς αγωνίζεται για να μην αλλάξει τίποτε…
Αν δεν μάς νοιάζει που μοιραζόμαστε νοοτροπίες κακομοιριάς με τα Βαλκάνια, εντέλει θανατηφόρες, τότε καταλήγουμε να δικαιώνουμε την θεωρία του Σάμιουελ Χάντινγκτον. Και, φυσικά, τότε δεν εφαρμόζουμε τη συμβουλή του Μ. Βασιλείου για την εκλεκτικότητα της μέλισσας. Είναι βέβαιο ότι και Ανατολή και Δύση έχουν να μάς προσφέρουν κοινωνικές αρετές, αρκεί να μην επιλέγουμε τη λογική του στρατοπέδου, το ‘άσπρο ή μαύρο’.
Η πίστη την οποία εισήγαγε ο Χριστός και ο νέος τρόπος ζωής τον οποίο έφερε, αδικούνται όταν συρρικνώνονται σε μια δονκιχωτική αντίσταση ενάντια σε ανεμόμυλους. Εξευτελίζεται η άγια έννοια της ομολογίας όταν εξαντλείται σε επίδειξη μικρόνοιας ή φανατισμού. Και οι καλοπροαίρετες προσπάθειες πνευματικής ζωής ακυρώνονται όταν επικρατήσει το φαρισαϊκό φρόνημα ‘ευτυχώς που δεν είμαι σαν αυτούς τους ολιγόπιστους’…
Ναι, στο ξεκίνημα τα πράγματα ήταν εντελώς αντίστροφα. Από τους διωγμούς των ειδωλολατρών μέχρι τον ναζιστικό και σοβιετικό ολοκληρωτισμό η Εκκλησία υπέστη τα δεινά που τής επεσώρευσε η παράνοια των άλλων. Δεν ήταν οι Χριστιανοί οι καχύποπτοι, αλλά οι εχθροί τους. Διώχθηκαν επειδή οι αρχές και το ειδωλολατρικό πλήθος πίστεψαν σε θεωρίες συνωμοσίας! Και τούτο διότι την εποχή εκείνη το ταυτοτικό πρόβλημα το είχαν οι άλλοι! (‘καταγγέλλουσιν ἔθη ἅ οὐκ ἔξεστιν ἡμῖν παραδέχεσθαι οὐδέ ποιεῖν’, ‘εχθροί της Αρίας φυλής’, ‘εχθροί του λαού’). Την παρερμηνεία εμφάνισαν εκείνοι τους οποίους οι Χριστιανοί καλούσαν να βγουν από τις παρωπίδες του ψέματος, από την τυφλότητα της αυτοχθονίας, από το βόλεμα της ιδεολογίας…
Ιστορικός και ψυχολογικός νόμος: όποιος αποδέχεται θεωρίες συνωμοσίας στο τέλος θα καταλήξει θύτης! Σήμερα Χριστιανοί αφήνουν τα παιδιά τους ορφανά επειδή πίστεψαν σε αυτές…
Ο μη κατ’ επίγνωσιν ζηλωτής πλανάται στις σκέψεις και στις ενέργειές του. Εργαζόμενος δήθεν για τη δόξα του Θεού παραβαίνει τον νόμο της αγάπης.
(Αγίου Νεκταρίου, ‘Γνῶθι σαυτόν’, Άπαντα, τόμος ε΄, σ. 339)
Οι φαντασιώσεις είναι αέρας κοπανιστός. Αλλά οι άνθρωποι που πεθαίνουν ή πενθούν είναι πραγματικοί, με σάρκα και οστά.
Πόσος πόνος για εκείνους που, λίγο καιρό πριν αφήσουν άδικα την τελευταία τους πνοή, αισθάνονταν ομολογητές! Είναι όντως σπαρακτική η θλίψη όταν συνειδητοποιείς ότι τόσοι πολλοί πέθαναν, και πολύ περισσότεροι πενθούν, ‘για ένα πουκάμισο αδειανό’, για μια ανοησία… Και κατόπιν αναλογίζεσαι τις ψυχολογικές επιπτώσεις στα παιδιά εκείνα τα οποία μεγαλώνοντας θα καταλάβουν γιατί έχασαν τον πατέρα του ή τη μητέρα τους… Πώς θα μπορέσουν το διαχειριστούν;
Χρεώστες προς όσους αθώους οδυνώνται, λοιπόν, ως Εκκλησία στεκόμαστε ενώπιον μιας διπλής πρόκλησης.
Ποιμαντικά, ανοίγεται πεδίο δράσης για την ελαχιστοποίηση της θρησκοληψίας, της ‘μαγείας’, των σεκταριστικών νοοτροπιών, της κοσμοφοβίας, της αντιδυτικής ιδεοληψίας, του φονταμενταλισμού. Δηλαδή για ίαση των πλανεμένων. Και, φυσικά, για τον αποκλεισμό από την ιερωσύνη ανθρώπων οι οποίοι είναι φανερό ότι χειροτονούμενοι θα καλλιεργήσουν όλες αυτές τις πλάνες.
Στρατηγικά, καλούμαστε να μάς απασχολήσει το ανησυχητικό φαινόμενο ότι «για τα δεδομένα του 21ου αιώνα, η σημερινή παρουσία, έκταση, και επίδραση των φονταμενταλιστικών τάσεων στον ορθόδοξο χώρο είναι αξιοσημείωτα μεγάλη», κάτι το οποίο κάνει να ξεδιπλώνεται τρομακτικό το ερώτημα αν και κατά πόσο «είναι ο φονταμενταλισμός αλλότριος ή ομογάλακτος της ορθόδοξης θεολογίας».[2] Σε μια τέτοια περίπτωση τι έχουμε να αναθεωρήσουμε και τι επιβάλλεται να πράξουμε ώστε να ιαθούμε από το συστημικό μας νόσημα, από την εστία που παράγει και ανανεώνει την μόλυνση;
Αν το συγκεκριμένο, ιστορικών διαστάσεων, πάθημα της Εκκλησίας μας δεν την συνεφέρει, θα είμαστε άξιοι της τύχης μας. Θα δικαιώσουμε όσους επιθυμούν, ή έστω απλώς προβλέπουν, την Ορθοδοξία πεταμένη στο περιθώριο της Ιστορίας…
Μπροστά μας βρίσκεται μια ευκαιρία από εκείνες τις σπάνιες, που περνούν αιώνες για να εμφανιστούν…
*π. Βασίλειος ΘερμόςΨυχίατρος παιδιών καί εφήβων.Δρ. Θεολογικής Σχολής του Παν/μιου Αθηνών.Αναπληρωτής καθηγητής στην Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών[1] Για τη σημασία της διαφοράς εμπιστοσύνης και δυσπιστίας στη δημόσια κουλτούρα βλ. τεκμηριωμένα στο https://www.kathimerini.gr/economy/local/787751/apopsi-i-apofygi-tis-avevaiotitas.
[2] Βασίλη Σαρόγλου, ‘Ορθόδοξη Θεολογία και Φονταμενταλισμός: αντίπαλοι ή ομόαιμοι;’. Νέα Ευθύνη, τ. 15, 2013, σ. 91-93
το μεταφέρουμε από εδώ
Υπακοή (σε όλα) στην Εκκλησία, στην Ιερά Σύνοδο, στην Παράδοση,αυτό μας σώζει..Οι ιερείς να μην έχουν την δική τους ποιμαντική..αλλά να υπακούουν στην Ιερά Σύνοδο, στην Εκκλησία, στην Παράδοση. Έτσι θαμαστε ένα Σώμα, του Χριστού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι οι πιστοί ναχαμε σεβασμό και αγάπη στους ιερείς και στην Εκκλησία..'Ετσι δεν έλεγαν οι Άγιοι? ο Παίσιος, ο Πορφύριος..
Η αυτονόμηση δεν έχει ορθόδοξο ήθος, οδηγεί στην πλάνη.
Με συγχωρείτε, η αληθινή Ορθοδοξία δεν θα πεταχτεί ποτέ στο περιθώριο..αλλοίμονο, αφού ο Χριστός είναι η Κεφαλή. Το θέμα είναι τι επιλέγει κανείς, τον Χριστό και την εκκλησία Του ή τον Κόσμο?
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχουμε τους Αγίους μας, οδοδείκτες, και ιδίως τους σύγχρονους, αυτής της εποχής μας, ώστε να μην χάσουμε τον στόχο μας.