Σάββατο, Απριλίου 15, 2023

«Ἀναστήτω ὁ Θεός καὶ διασκορπισθήτωσαν» versus «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός»;

 Με μεγάλη χαρά ακούσαμε και συνεχίζουμε να ακούμε όλοι μας αυτή την, ως μία ημέρα θεωρούμενη, εβδομάδα, πολλές φορές το άγγελμα της Αναστάσεως μέσα από τους ύμνους και τα τροπάρια. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει το γνωστότατο και ιδιαίτερα ευφρόσυνο «Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν . . .» το οποίο αποκαλύπτει την εγκαθίδρυση μίας νέας πραγματικότητας στον ταλαιπωρημένο κόσμο μας, αυτήν της Αναστάσεως του Κυρίου.

thumb
Χρόνια πολλά το ακούμε συνοδευόμενο από τους ωραιότατους παλαιοδιαθηκικούς στίχους, του 67ου Ψαλμού του βασιλιά Δαβίδ, ο οποίος με πόνο ψυχής, πίστη και αγάπη προς τον Κύριό του, εκφράζει εντονώτατη επιθυμία να δει, να ζήσει την Ανάσταση.
Αυτή την έντονη επιθυμία την εκφράζει με τη χρήση προστακτικής, η οποία, σαφέστατα δεν προστάζει τον Κύριο να αναστηθεί, αλλά φανερώνει τα έντονα συναισθήματα που τον διακατέχουν, τα οποία φρονούμε ότι θα μπορούσαμε να αποδώσουμε καλύτερα και ακριβέστερα στην νέα ελληνική με τη χρήση του μορίου «ας», το οποίο εκφράζει ευχή και προτροπή από το «να», το οποίο εκφράζει εντονώτερα την επιθυμία μας, τη βούλησή μας. Η προστακτική ίσως θα ταίριαζε ακριβέστερα στην προστακτική του κειμένου της μεταφράσεως των Εβδομήκοντα που χρησιμοποιείται από την Εκκλησία. Στην πρώτη περίπτωση θα είχαμε τη μετάφραση «ας αναστηθεί» και στη δεύτερη «να αναστηθεί» ο Θεός.ΑΝΑΣΤΑΣΗ+ΧΡΙΣΤΟΥ_9
Η συνέχεια του ψαλμικού στίχου θα μπορούσε να παραξενεύσει τον ακροατή ή τον αναγνώστη, καθώς παρουσιάζεται ο βασιλιάς Δαβίδ να εύχεται την καταστροφή, την απώλεια, τη φυγή από μπροστά του των εχθρών του Θεού και αυτών που τον μισούν.
Όπως ήδη σημειώσαμε ο προφήτης Δαβίδ δεν είναι δυνατό να προστάζει τον Θεό να αναστηθεί. Με την χρήση της προστακτικής «ἀναστήτω» εκφράζει την επιθυμία του να έλθει η ώρα της αναστάσεως. Το κέντρο βάρους του χωρίου και της ευχής του δεν πρέπει να εντοπιστεί στο «διασκορπισθήτωσαν» ή στο «φυγέτωσαν» ή στο «ἐκλειπέτωσαν» που ακολουθεί, αλλά στο «ἀναστήτω», το οποίο όταν πραγματοποιηθεί θα ανατρέψει τα κοσμικά και ιστορικά δεδομένα. Ο θάνατος, ο δυνάστης και εχθρός του ανθρώπου, θα πάψει να ασκεί ασφυκτική την εξουσία του σε αυτόν. Ότιδήποτε ακολουθεί το αρχικό «ἀναστήτω» περιγράφει τις ευεργετικές συνέπειες της Αναστάσεως στον κόσμο μας. Οι εχθροί του Θεού θα νικηθούν, θα λιώσουν, θα διασκορπιστούν, θα σβύσουν και μαζί τους «ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος» (Α´ Κορινθίους 15:26).
Μα θα αναρωτηθεί κάποιος: μήπως αυτή η περικοπή κρύβει στοιχεία κακίας και εμπάθειας;
Η απάντηση φρονούμε ότι πρέπει να εστιάσει στο ότι ο προφήτης περιγράφει την κατάσταση που θα επικρατήσει στη δημιουργία μετά την Ανάσταση και δεν απευθύνεται συγκεκριμένα σε κάποιον από τους εχθρούς και τους μισούντες τον Θεό. Μιλά γενικά. Δεν προσωποποιεί. Δεν στηλιτεύει. Δεν επιτίθεται.
Ο κάθε άνθρωπος που έχει νου και γνώση, και στοιχειωδώς εξετάζει με ειλικρίνεια τον εαυτό του, μπορεί να τοποθετηθεί είτε ανάμεσα στους φίλους είτε ανάμεσα στους εχθρούς του Θεού. Ο προφήτης πάντως δεν αναλαμβάνει αυτό το έργο: να πει εσύ είσαι εχθρός εσύ φίλος. Ίσως σε άλλες περιπτώσεις, καταγεγραμμένες ή μη, να το είχε κάνει, εδώ πάντως, αν και είναι βέβαιο ότι θα είχε υπόψη του κάποιους ανθρώπους που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως εχθροί του Θεού δεν προβαίνει σε παρόμοιο προσδιορισμό.sanmarcoanastasis
Φρονώ ότι ο 67ος Ψαλμός πρέπει να αναγνωστεί παράλληλα με το χωρίο 18:23 του προφήτη Ἰεζεκιήλ, το οποίο λέγει τα εξής: «μὴ θελήσει θελήσω τὸν θάνατον τοῦ ἀνόμου λέγει Κύριος ὡς τὸ ἀποστρέψει αὐτὸν ἐκ τῆς ὁδοῦ τῆς πονηρᾶς καὶ ζῆν αὐτόν». Σε αυτό διακρίνεται ξεκάθαρα η επιθυμία του Θεού για τη σωτηρία και όχι την απώλεια του ανόμου και του αμαρτωλού. Επιθυμία του δεν είναι να τιμωρηθεί, να ασθενήσει ή να υποστεί αλλοίωση του σώματός του, αλλά να αλλάξει τον διεστραμμένο δρόμο του, να αλλάξει πορεία στη ζωή του, να στραφεί προς τη χάρη του Θεού και εν τέλει να σωθεί.
Με πολύ χαρά διαπιστώνει ο πιστός ότι, ευτυχώς για όλους μας, στο χώρο της Εκκλησίας δεν υπάρχει θέση για μίσος. Όπου η Εκκλησία γίνεται πιο αυστηρή το κάνει για παιδαγωγικούς λόγους διατηρώντας την αγάπη της και αποφεύγοντας χαρακτηρισμούς που ίσως υποκρύπτουν, ή θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι υποκρύπτουν, εμπάθεια και αντί να οικοδομούν γκρεμίζουν.images
Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να διατηρήσω την εντύπωση ότι το «ἀναστήτω ὁ Θεὸς καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτου» και οι υπόλοιποι θαυμάσιοι στίχοι του 67ου Ψαλμοῦ ποὺ πλαισιώνουν το τροπάριο που ξεκινά με τα λόγια «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν» όχι μόνο δεν εκφράζουν την επιθυμία της Εκκλησίας να χαθούν οι ασεβείς, αλλά αντιθέτως διακηρύττουν την πίστη της στην Ανάσταση και την καταλυτικά ευεργετική παρουσία του γεγονότος αυτού στον κόσμο μας. Για το λόγο αυτό οι στίχοι αυτοί αρμόζουν τέλεια με το «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτὸς» του αναστάσιμου κανόνα που συνεπαρμένοι από τη λαμπροφόρο Ανάσταση ψάλλουμε κατά τη διάρκεια του πασχάλιου όρθρου.anastasi_dvd.original
Χριστός ανέστη!

Σύντομο σχόλιο στην εικόνα της Αναστάσεως

 Θα προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τα κυριότερα σημεία της ορθόδοξης εικόνας, η οποία επιγράφεται «Ἡ εἰς Ἄδου κάθοδος».

Πρώτα πρώτα πρέπει να εντοπίσουμε το ότι διαφέρει πλήρως από την δυτικότροπη απεικόνιση, η οποία παρουσιάζει το Χριστό να βγαίνει θριαμβευτής από τον τάφο, κρατώντας ένα σημαιάκι. Γύρω εκστατικοί, πεσμένοι στο έδαφος παρουσιάζονται οι στρατιώτες.

Η δυτική εικόνα παρουσιάζει μία σκηνή την οποία κανείς δεν έχει δει. Η στιγμή της Αναστάσεως παραμένει μυστήριο κεκρυμμένο. Η ορθόδοξη προσέγγιση είναι τελείως διαφορετική. Προβάλλει τα αποτελέσματα του γεγονότος της Αναστάσεως στον άνθρωπο και στον κόσμο.

 

Ο Χριστός στο κέντρο, φορά λαμπρόχρωμα ενδύματα και βρίσκεται μέσα σε δόξα, κρατά τα χέρια του Αδάμ και της Εύας και τους σηκώνει από το θάνατο, στον οποίο τους είχε οδηγήσει η εσφαλμένη επιλογή τους στον Παράδεισο. Με την κίνηση αυτή, η οποία είναι δυναμική, θα λέγαμε εκρηκτική, η προσοχή μας στρέφεται αμέσως στο κεντρικό νόημα της παράστασης: «καὶ σὺν ἑαυτῷ τὸν Ἀδὰμ ἐγείραντα», η Σωτηρία του ανθρώπου. Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι δύο βγαίνουν από τάφους.

Ο Χριστός πατά γερά σε δύο κομμάτια ξύλου, τα οποία είναι τοποθετημένα σαν να σχηματίζουν σταυρό. Πρόκειται για τις πύλες (πόρτες) του Άδη τις οποίες ο Χριστός έσπασε με τη χάρη του σταυρού Του. Με το θάνατό του έκλεισαν, αλλά δεν στάθηκαν αρκετά ισχυρές για να τον κρατήσουν δέσμιό τους. Γύρω γύρω υπάρχουν καταστραμμένα, σκορπισμένα και αχρηστευμένα τα κλείθρα και οι αλυσίδες που μέχρι τότε έκλειναν την οδό διαφυγής από τον Άδη. Κάτω από όλα αυτά φαίνεται το μαύρο χρώμα του Άδη, το οποίο μέχρι την Ανάσταση αποτελούσε το τέλος για τον άνθρωπο.

Δεξιά και αριστερά από τον Χριστό συνωστίζονται οι άνθρωποι που είχαν ζήσει στη γη πριν από τον Χριστό. Όλοι προσδοκούν τη σωτηρία τους στρεφόμενοι προς Αυτόν. Ανάμεσά τους διακρίνουμε πρώτον τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, αλλά και τους δικαίους και τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, όπως ο βασιλιάς και προφήτης Δαβίδ.

Πίσω από τη σύνθεση παρουσιάζονται λόφοι, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις στο πάνω τμήμα της παράστασης εικονίζονται οι προφήτες (π.χ. Δαβίδ και Ιωνάς) που είχαν προφητεύσει το μείζον γεγονός της Αναστάσεως κρατώντας ειλητάρια με τις προφητείες τους.

 

Κλείνοντας θα θέλαμε να αναφερθούμε στο λευκό ένδυμα του Χριστού, το οποίο συμβολίζει τη χαρά της Αναστάσεως και προεικονίζει τη δική μας Ανάσταση, η οποία θα ακολουθήσει.

 

Καλή Ανάσταση

Πηγή

Λήγει η νηστεία μετά την «πρώτη Ανάσταση»;

 Σε όλες τις γιορτές η νηστεία λήγει με τη Θεία Λειτουργία της ημέρας της εορτής. Το ίδιο συμβαίνει και με τη νηστεία του Πάσχα.

Τα πράγματα όμως είναι λίγο πιο σύνθετα, καθώς το Μεγάλο Σάββατο το πρωί τελείται στους Ναούς μας η λεγόμενη «πρώτη Ανάσταση» και πολλοί νομίζουν ότι πλέον έληξε η νηστεία. Ο ιερέας με πολλή χαρά πετά φύλλα δάφνης στο Ναό, ενώ ταυτόχρονα χτυπούν τάλαντα και τα στασίδια, κινούν τους πολυέλεους, εκφράζοντας την μεγάλη χαρά για την επερχόμενη Ανάσταση. Η σχετική φράση «ανάστα ο Θεός κρίνων την γην» αποτελεί μία πρόσκληση προς τον νεκρό Κύριο να αναστηθεί και να αποδώσει δικαιοσύνη. Η προσμονή εκφράζεται και μέσα από το γενικότερο κλίμα της ακολουθίας, από τα χαρμόσυνα άμφια των ιερέων και τα αναγνώσματα που στρέφουν την προσοχή μας σε αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει.

 

Στην πραγματικότητα το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου τελείται ο Εσπερινός της Κυριακής του Πάσχα. Ακολουθώντας την μετάθεση και των άλλων ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδας (κάθε απόγευμα τελείται ο όρθρος της επομένης ημέρας) το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής τελείται ο όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου. Το επόμενο πρωί, έχουμε την ακολουθία του Εσπερινού του Πάσχα, η οποία ενώνεται με τη Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. Εκτός από τα τροπάρια της ημέρας διαβάζονται αναγνώσματα από την Παλαιά Διαθήκη (αρχή του βιβλίου της Γενέσεως, ο Ιωνάς στο κήτος, ο Ύμνος των Τριών Παίδων) που σχετίζονται με την ημέρα.

Η νυκτερινή ακολουθία αποτελείται από την ακολουθία της Αναστάσεως, τον όρθρο της Κυριακής του Πάσχα και την αναστάσιμη Θεία Λειτουργία του αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου. Με την τέλεσή της λήγει και η μακρά περίοδος της νηστείας. Μάλιστα, με ειδική ευχή ευλογούνται αυγά και τυρί και προσφέρονται ως ευλογία στους πιστούς. Στα μοναστήρια το Πασχαλινό τραπέζι ακολουθεί αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία, ως η φυσική προέκτασή της.

 

Το Μεγάλο Σάββατο είναι το μόνο Σάββατο όλου του έτους κατά το οποίο τηρούμε αυστηρή άλαδη νηστεία, καθώς ο Χριστός, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας βρίσκεται στον Άδη. Επίσης, η νηστεία δεν λήγει με το «Χριστός Ανέστη» της δωδεκάτης νυκτερινής, καθώς η Ανάσταση στη συνείδηση της Εκκλησίας συνδέεται με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

 

Η πρωϊνή ακολουθία με το χαρμόσυνο «ανάστα ο Θεός κρίνων την γην» αποτελεί το προανάκρουσμα της Ανάστασης και όχι την ίδια την Ανάσταση, η οποία θα ακολουθήσει το βράδυ οπότε θα λήξει και η νηστεία.

 

Καλή Ανάσταση!

πηγή

Μέγα Σάββατο πρωῒ Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου ΘΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν» ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ (Ψαλμ. 81,8)

 

ΘΑ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣΗ Η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

«Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν»

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

(Ψαλμ. 81,8)

ΑΥΤΟΣ ὁ στίχος, ἀγαπητοί μου, ποὺ ἀκούσατε πρὸ ὀλίγου νὰ ψάλλῃ ὁ ἱερεύς, ἐνῷ κρατοῦσε κάνιστρο καὶ σκορποῦσε σ᾿ ὅλο τὸ ναὸ φύλλα δάφνης, ὡς σύμβολα νίκης καί θριάμβου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἶνε παρμένος ἀπὸ τὸ Ψαλτήρι. Ψάλλεται εἰδικῶς κατὰ τὴ λειτουργία τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Δὲν ψάλλεται ἄλλοτε, μόνο σήμερα, μιὰ φορὰ τὸ χρόνο, καὶ ἔχει κάποιο σκοπό. Ποιός λοιπὸν ὁ σκοπός; Ἔχει μεγάλη σημασία.
Ὁ στίχος αὐτὸς εἶνε τὸ προανάκρουσμα τῆς μεγάλης ἑορτῆς, ποὺ θά ἑορτάσουμε σὲ λίγο, τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Θὰ μιλήσω ἁπλᾶ πάνω σ᾿ αὐτόν.

* * *

«Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν…». Ποιητὴς τοῦ ψαλμοῦ αὐτοῦ εἶνε ὁ Δαυΐδ· αὐτὸς ἔφτειαξε τὸ στίχο αὐτό. Λυπᾶται ὁ Δαυΐδ. Γιατί; Διότι βασιλεύει ἡ ἀδικία.
Λυπᾶται ὁ Δαυΐδ, γιατὶ διαβάζοντας τὴν ἱστορία βλέπει, ὅτι στὸν κόσμο αὐτὸν βασιλεύει ὄχι ἡ δικαιοσύνη ἀλλὰ ἡ ἀδικία, ὄχι ἡ ἀλήθεια ἀλλὰ τὸ ψεῦδος, ὄχι ἡ ἀγάπη ἀλλὰ τὸ μῖσος, ὄχι τὸ φῶς ἀλλὰ τὸ σκότος· δὲ᾿ βασιλεύει ὁ Χριστός, ἀλλὰ βασιλεύει ὁ σατανᾶς. Τὸν Ἄβελ, ποὺ ἦταν σὰν τὸ ἀρνί, τὸν σκότωσε ὁ ἀδελφός του ὁ Καΐν. Ὁ Ἰωσήφ, ποὺ ἦταν τὸ πιὸ διαλεχτὸ παιδὶ τῆς οἰκογενείας, πουλήθηκε καὶ κλείστηκε μέσ᾿ στὴ φυλακή, ἐνῷ οἱ μὲν ἀδελφοί του ζοῦσαν ἀμέριμνοι, ἐκείνη δὲ ἡ αἰσχρὰ γυναίκα τοῦ Πετεφρῆ, ποὺ μὲ τὰ ψέματά της ἔγινε ἡ αἰτία νὰ φυλακισθῇ, γλεντοκοποῦσε μὲ τοὺς ἐρωμένους της.
Λυπᾶται ἀκόμα ὁ Δαυΐδ, γιατὶ καὶ στὴ ζωή, στὸ σύγχρονο κόσμο, βλέπει τὴν ἀδικία. Βλέπει νὰ τυραννιοῦνται οἱ φτωχοὶ ἀπὸ τοὺς πλουσίους, οἱ ἀδύνατοι ἀπὸ τοὺς ἰσχυρούς, οἱ ἀμόρφωτοι ἀπὸ τοὺς μορφωμένους, οἱ χῆρες καὶ τὰ ὀρφανὰ ἀπὸ τοὺς πλεονέκτας καὶ ἅρπαγας, ποὺ παίρνουν τὸ ψωμὶ ἀπ᾿ τὸ στόμα.
Λυπᾶται, στενοχωριέται, καὶ ἐκφράζει τὸ παράπονο· Θεέ μου, κοιμᾶσαι; δὲν τὰ βλέπεις αὐτὰ ποὺ γίνονται ἐδῶ κάτω στὴ γῆ; Ξύπνα, Θεέ μου, «κρῖνον τὴν γῆν» (Ψαλμ. 81,8).
Ὁ Δαυῒδ ὅμως, ὡς προφήτης, ἔβλεπε ὄχι μόνο τὰ περασμένα τῆς ἱστορίας, ὄχι μόνο τὰ τωρινὰ τῆς ζωῆς, ἀλλὰ καὶ τί θὰ συμβῇ στὸ μέλλον. (Ἐμεῖς δὲν ξέρουμε τί θὰ ξημερώσῃ αὔριο, τί μπορεῖ νὰ συμβῇ ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Κύριος μᾶς φωνάζει· «Γρηγορεῖτε» – Ματθ. 24,42. Εμεθα σὰν τὰ ὀρνίθια ποὺ βόσκουν στὸ λιβάδι καὶ ξαφνικὰ πέφτει τὸ γεράκι καὶ τ᾿ ἁρπάζει. Ἀλλὰ ὁ Δαυῒδ ὡς προφήτης ἔβλεπε κι ἄλλα πράγματα.) Ἔβλεπε, ὅτι ὕστερα ἀπὸ χίλια χρόνια πάνω στὴ γῆ θὰ γίνῃ τὸ πιὸ μεγάλο δυστύχημα, θὰ γίνῃ τὸ πιὸ μεγάλο ἔγκλημα, τὸ πιὸ μεγάλο ἀνοσιούργημα. Διότι πολλὰ ἐγκλήματα γίνανε στὸν κόσμο· ἀλλὰ τὸ πιὸ μεγάλο εἶνε, ὅτι ὁ ἄνθρωπος – τί ἔκανε; ὁ ἄνθρωπος σκότωσε τὸ Θεό! Ναὶ τὸ Θεό, ποὺ ἦρθε στὸν κόσμο μὲ μορφὴ ἀνθρώπου, τὸν σκότωσε. Τὰ ἄλλα ἐγκλήματα, οἱ φόνοι ποὺ δικάζονται στὰ δικαστήρια, λέγονται ἀνθρωποκτονίες. Αὐτὸ ὅμως δὲν εἶνε μόνο ἀνθρωποκτονία. Αὐτὸ λέγεται θεοκτονία, καὶ οἱ δρᾶσται λέγονται θεοκτόνοι. «Τῶν θεοκτόνων ὁ ἑσμός…», ἔψαλλε στὰ ἐπιτάφια τροπάρια ἡ Ἐκκλησία μας (μακαρισμοί). Μὲ τέτοιο ἔγκλημα ποὺ ἔκανε ὁ ἄνθρωπος τὰ χέρια του τὰ ἔβαψε στὸ αἷμα τοῦ Θεανθρώπου. Ἔ, αὐτὸ πιὰ ἤτανε τὸ κορυφαῖο ἔγκλημα, ἡ πιὸ μεγάλη ἀδικία στὸν κόσμο. Τὸ εἶδε κι αὐτὸ ὁ Δαυῒδ προφητικῶς (βλ. Ψαλμ. 21ο κ.ἀ.).
Ὅλα αὐτὰ βλέπει ὁ Δαυΐδ, γι᾿ αὐτὸ φωνάζει καὶ λέει· «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν»· ξύπνησε, Θεέ μου, καὶ δίκασε τὴ γῆ, κρῖνε ὅλους τοὺς δράστας τοῦ κακοῦ, γιὰ νὰ σταματήσῃ ἐπὶ τέλους κάθε ἔγκλημα.

* * *

Αὐτό, ἀγαπητοί μου, ποὺ λέει ὁ Δαυῒδ ὡς μία ἔκφρασι παραπόνου καὶ διαμαρτυρίας εἰς ἐπήκοον τοῦ Θεοῦ, τὸ λέμε κ᾿ ἐμεῖς. Διότι τὰ ἴδια βλέπουμε καὶ σήμερα.
Πέρασαν πολλά, δύο – τρεῖς χιλιάδες χρόνια, μὰ σὲ ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα ἡ ἀδικία δὲν ἐξέλιπε καὶ τὸ ψεῦδος δὲν ἔσβησε. Ὑπάρχει στὸν κόσμο μεγάλη ἀλαζονεία καὶ σκληρότης. Στὴ δική μας δὲ ἐποχή, στὰ χρόνια μας, μείναμε πολὺ πίσω. Ἂς πετᾶνε τώρα μὲ τὰ διαστημόπλοια κι ἂς πᾶνε στὰ ἄστρα. Ὁ ἄνθρωπος, μολονότι «κατέκτησε» τὸ διάστημα, μένει ἀκόμη αἰχμάλωτος τῆς κακίας του. Ὦ Θεέ μου, ἂς μὴ φτάναμε ποτέ στὰ ἄστρα· καλύτερα νὰ μέναμε πρωτόγονοι καὶ ἀπολίτιστοι. Μακάρι νὰ εἴχαμε ἀκόμη δᾳδιὰ γιὰ φωτισμό. Διότι τότε ποὺ οἱ ἄνθρωποι κρατοῦσαν δᾳδιά, εἶχαν ἀγάπη στὴν καρδιά. Τώρα μπορεῖ νὰ πετᾶνε στὰ ἄστρα, ἀλλὰ μέσα τους τρέφουν μῖσος καὶ στόχος τους εἶνε, ποιός θὰ μπορέσῃ νὰ πατήσῃ στὰ ἄστρα, ποιός θὰ κατακτήσῃ τὴ σελήνη, γιὰ νὰ μπορῇ ἀπὸ ᾿κεῖ νὰ ῥίχνῃ βόμβες κάτω στὴ γῆ!… Τέτοιες διαθέσεις ἔχουν ὅλοι οἱ μεγάλοι ἀλλὰ καὶ οἱ μικροὶ τῆς γῆς. Προτιμότερο λοιπὸν νὰ πηγαίναμε ἀκόμη μὲ τὰ ζῷα καὶ νὰ κατοικούσαμε σὲ καλύβες ἀλλὰ νά ᾿χαμε ἀγάπη. Ἐνῷ τώρα γίναμε «ἐπιστήμονες», μὰ ἡ γῆ μας κινδυνεύει ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα νὰ γίνῃ στάχτη μέσα στὸ ἄπειρο.
Ποτέ ὁ ἄνθρωπος δὲν ἐγκλημάτησε τόσο ὅσο στὶς ἡμέρες μας. Τί αἵματα χύθηκαν, πόσοι σκοτωμένοι! Καὶ ἐδῶ στὴ μικρά μας πατρίδα, καὶ παγκοσμίως. Δὲν ἐξετάζω ποιοί σκότωσαν, οἱ μὲν ἢ οἱ δέ, ποίων πολιτικῶν καταστάσεων καὶ ἀποχρώσεων καὶ ποίων κομμάτων. Ἐγὼ ἀτενίζω ἀπὸ μιὰ ὑψηλὴ κορυφὴ καὶ βλέπω, ὅτι σκοτωθήκανε τόσες χιλιάδες ἄνθρωποι. Οἱ φονεῖς μολύνανε τὴ γῆ. Τὰ αἵματα γίνανε Ἁλιάκμονας. Καὶ τὰ δάκρυά μας ὣς τώρα δὲ᾿ στεγνώσανε.
Θυμᾶμαι ποὺ μὲ ἐπισκέφθηκε στὴ μητρόπολι μιὰ γριά – μόλις ποὺ ἐκινεῖτο. Εἶχε ἔρθει ἀπὸ τὴν Ἀθήνα. Ἔκλαιγε καὶ ἔλεγε· ―Ἕνα παιδάκι εἶχα μονάκριβο. Δούλευε τὸ καημένο καὶ μὲ ἔτρεφε. Μετὰ ἔγινε πόλεμος. Τὸ πῆραν, τὸ ἔστειλαν πάνω στὸ Βίτσι. Ἐκεῖ σκοτώθηκε, καὶ εἶνε τώρα ἐδῶ θαμμένο. Θέλω νὰ πάω νὰ τὸ δῶ. ―Νὰ πᾷς, τῆς εἶπα. Πῆγα μάλιστα κ᾿ ἐγὼ μαζί της. Σὲ κηδεῖες πλουσίων ποὺ πεθαίνουν δὲν πηγαίνω· στὸ παιδὶ αὐτὸ πῆγα, εἰς μνημόσυνον. Φθάσαμε λοιπὸν στὸ στρατιωτικὸ κοιμητήριο. Ἦρθε καὶ ἡ μάνα καὶ ἀντίκρυσε δάσος τοὺς σταυρούς· μέτρησε πεντακόσους (500) σταυρούς! Καὶ μόλις εἶδε τὸ σταυρὸ τοῦ παιδιοῦ της, κόλλησε σ’ αὐτὸν καὶ δὲν ξεκολλοῦσε. Ἔκλαιγε, ἔκλαιγε μ᾿ ἕνα κλάμα συγκλονιστικό…
Καὶ πόσα ἄλλα δάκρυα δὲν πότισαν καὶ δὲν ποτίζουν τὴ γῆ! Κι ὅταν δίπλα σου γίνεται τέτοιος θρῆνος καὶ κοπετός, μπορεῖς ἐσὺ νὰ μένῃς ἀπαθὴς ἢ μπορεῖς νὰ γελᾷς; Ὅπως εἶπαν, «ἀλλοίμονο σ᾿ ἐκεῖνον ποὺ γελᾷ, ὅταν οἱ ἄλλοι κλαῖνε».
Μεγάλος ὁ πόνος, ποταμὸς τὸ δάκρυ καὶ τὸ αἷμα στὸν κόσμο τοῦτο. Γι᾿ αὐτό, ἀκούγοντας τοὺς θρήνους καὶ βλέποντας τὰ δάκρυα καὶ τὰ αἵματα ὅλων τῶν ἀνθρώπων, φωνάζουμε κ᾿ ἐμεῖς μαζὶ μὲ τὸ Δαυῒδ στὸ Θεό· «Ἀνάστα», Θεέ μου! Ἕως πότε δάκρυα, Κύριε; Ἕως πότε πόλεμοι, ἕως πότε ἀδικία, ἕως πότε ἐκμετάλλευσι, ἕως πότε διαζύγια, ἕως πότε μοιχεῖες, ἕως πότε πορνεῖες, ἕως πότε βλαστήμιες…, ἕως πότε ὁ σατανᾶς θὰ βασιλεύῃ πάνω στὴ γῆ;
Τὴν ἀπάντησι, ἀγαπητοί μου, δίδει σήμερα ἡ Ἐκκλησία, καθὼς ψάλλει γιὰ τὴν ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ· «Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν». Ἦρθε ἡ ἁγία Ἀνάστασις. Καὶ θὰ ἔρθῃ, ναὶ θὰ ἔρθῃ, ἡ ἡμέρα ποὺ ὅσα στόματα ἀφρίζουν σὰν σκυλιὰ λυσσασμένα καὶ βλαστημᾶνε τὸ Θεό, θὰ φραγοῦν. Θὰ γονατίσουν κι αὐτοὶ μπροστὰ στὸ Νικητὴ τοῦ θανάτου. Καὶ τότε κάθε στόμα καὶ κάθε γλῶσσα καὶ κάθε πέτρα καὶ κάθε βουνὸ καὶ κάθε λαγκάδι θὰ φωνάξῃ καὶ θὰ τὸν κηρύξῃ.
Δὲν θὰ ἐπικρατήσῃ διὰ παντὸς ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἀποστασία. Θὰ ἐπικρατήσῃ ἡ δικαιοσύνη. Δὲν κοιμᾶται ὁ Θεὸς καὶ δὲν ἀμελεῖ. Καὶ δὲν θ᾿ ἀργήσῃ νὰ κρίνῃ τὴ γῆ καὶ νὰ φέρῃ τὴ δικαιοσύνη του. Νὰ τὸ πιστεύετε, ἀδέρφια μου, καὶ νὰ μὴ κλονίζεσθε – γιατὶ εἶστε κλονισμένοι. Μὴν ἀκοῦτε τοὺς ψευτοδιανοουμένους πού, ἐνῷ δὲν ἄνοιξαν ποτέ τους τὸ Εὐαγγέλιο καὶ δὲν ἔσκυψαν στὴ μελέτη του, χλευάζουν καὶ δηλητηριάζουν καὶ φαρμακώνουν ὅσους κάθονται καὶ τοὺς προσέχουν. Κλεῖστε τ᾿ αὐτιά σας σ᾿ αὐτούς. Ἀκοῦστε τὸ Θεό, ἀκοῦστε τὴν Ἐκκλησία μας, τὴ μόνη ἀληθινὴ πίστι στὸν κόσμο. Γιατὶ μιὰ μέρα ὅλοι θὰ πέσουν νὰ προσκυνήσουν κι ὅλα τὰ στόματα θὰ ποῦν· «Εἷς ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός. Ἀμήν» (Φιλ. 2,11 καὶ θ. Λειτ.).

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου στὸν ἱερό ναὸ Ἁγίου Παντελεήμονος Φλωρίνης 25-4-1970 Μ. Σάββατο πρωΐ)

Ἀνάστα, ὁ Θεός

 



Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.


Τὸν αὐτὸν ψάλλομεν καὶ ἐν ἑνὶ ἑκάστῳ τῶν ἑπομένων Στίχων τοῦ Ψαλμοῦ πα', λεγομένων παρὰ τοῦ Ἀναγνώστου χῦμα.

Ὁ Θεὸς ἔστη ἐν συναγωγῇ Θεῶν, ἐν μέσῳ δὲ θεοὺς διακρινεῖ.

Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.

Ἕως πότε κρίνετε ἀδικίαν, καὶ πρόσωπα ἁμαρτωλῶν λαμβάνετε;

Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γήν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.

Κρίνατε ὀρφανῷ καὶ πτωχῷ, ταπεινὸν καὶ πένητα δικαιώσατε.


Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.

Ἐξέλεσθε πένητα καὶ πτωχόν, ἐκ χειρὸς ἁμαρτωλοῦ ῥύσασθε αὐτόν.

Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.

Οὐκ ἔγνωσαν, οὐδὲ συνῆκαν, ἐν σκότει διαπορεύονται, σαλευθήτωσαν πάντα τὰ θεμέλια τῆς γῆς.

Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.

Ἐγὼ εἶπα· Θεοί ἐστε, καὶ υἱοὶ Ὑψίστου πάντες· ὑμεῖς δὲ ὡς ἄνθρωποι ἀποθνῄσκετε, καὶ ὡς εἷς τῶν ἀρχόντων πίπτετε.

Ἀνάστα, ὁ Θεός, κρῖνον τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι.



 

Κοιλιοδουλείας το ανάγνωσμα



Πολλή συζήτηση με τι θα γεμίσουν οι κοιλιές την ημέρα της Λαμπρής. Τσιμουδιά με τι γεμίζουν τα κεφάλια

Η προδοσία του Κυρίου άρχισε από τον Ιούδα Ισκαριώτη και συνεχίζεται έως τις ημέρες μας από εμάς τους ίδιους. Στην αναστάσιμη ακολουθία ο υμνογράφος ξέρει τι κουμάσια είμαστε όλοι και γράφει: «Αναστήτω ο Θεός και διασκορπισθήτωσαν οι εχθροί αυτού, και φυγέτωσαν από προσώπου αυτού οι μισούντες αυτόν». Με λίγα λόγια, μόλις αναστήθηκε ο Χριστός, σκόρπισαν οι εχθροί του και έφυγαν μακριά για να μην τον βλέπουν όσοι τον μισούν. Κι εμείς τι κάνουμε μόλις ακούγεται το «Χριστός Ανέστη»;

Σκορπίζουμε από τον ιερό ναό και φεύγουμε μακριά για να πάμε να καταπιούμε μερικές χιλιάδες θερμίδες. Εκπληρώνουμε, δηλαδή, όσα προβλέπουν τα ιερά κείμενα, υποκρινόμενοι τους πιστούς και τους ευσεβείς. Τα λόγια αυτά καθώς και όλη την έξοχη αναστάσιμη ακολουθία δεν τα ακούμε, διότι την κοπανάμε για να προλάβουμε ζεστό το φαγητό. Αυτό ήταν το νόημα, άλλωστε, ολόκληρης της περιόδου: Το μπακάνιασμα.

Ολόκληρη η Σαρακοστή προσανατολίζεται ειδησεογραφικά στα εξής: Πού θα «τσουγκρίσουν» (οι κατά κανόνα, άθεοι) πολιτικοί τα κόκκινα αβγά τους και πόσο θα πάει το αρνί και το κατσίκι στα κρεοπωλεία και στις κεντρικές αγορές. «Πάσχα, Ελλήνων Πάσχα» λένε ξελιγωμένοι στα μαρκούτσια τους οι αγγαρειομάχοι ρεπόρτερ, την ίδια στιγμή που η κάμερα ταξιδεύει πάνω σε ημιμεθυσμένες φάτσες, που κρεπαλιάζουν από το πρωί για να… τιμήσουν το έθιμο.

Στην τήρηση του εθίμου περιλαμβάνεται και το αχρειότατο μακελειό με τις εκρήξεις στους ιερούς ναούς τη στιγμή της αναγγελίας της Αναστάσεως, τα γελοία μηνύματα των κουκουέδων, που δεν θέλουν να μιλήσουν για την Ανάσταση του Χριστού και λένε για την Ανάσταση του λαού (άραγε, το ΚΚΕ στέλνει κάνα κόκκινο αβγό στους απολυμένους του 902 και της Τυποεκδοτικής;) και οι αρχι-υποκριτές του φιλελεδισμού και της λουκουμοδεξιάς, που σταυροκοπιούνται μπροστά στις κάμερες κάνοντας τους θεοσεβείς και έπειτα από λίγες εβδομάδες θα κάνουν δηλώσεις για τα γκέι πράιντ και τις αρετές του τρανσβεστισμού.

Ήρεμες και καλές μπορεί να είναι αυτές οι ημέρες μόνο μακριά από την πολλή συνάφεια του κόσμου και τες πολλές κινήσεις κι ομιλίες, όπως λέει ο Αλεξανδρινός ποιητής.

πηγή

Παρασκευή, Απριλίου 14, 2023

Οι επτά φράσεις του Χριστού στο Σταυρό

 Θέλετε να µάθετε τη σηµασία εκείνων των επτά φράσεων τις οποίες είπε ο Κύριος πάνω στον σταυρό. Δεν είναι σαφείς;

Πρώτη φράση: «Πάτερ, άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» (Λουκ. 23,34). Με αυτά τα λόγια ο Χριστός έδειξε το έλεός του απέναντι στους εκτελεστές Του, των οποίων η µοχθηρία δεν υποχώρησε ούτε όταν υπέφερε στον σταυρό. Το δεύτερο είναι ότι βροντοφώναξε από την κορυφή του βράχου του Γολγοθά µία αποδεδειγµένη αλλά ποτέ καλά συνειδητοποιηµένη αλήθεια, δηλαδή ότι αυτοί που πράττουν το κακό ποτέ δεν ξέρουν τι κάνουν. Σκοτώνοντας τον Δίκαιο στην πραγµατικότητα σκοτώνουν τον εαυτό τους και ταυτόχρονα δοξάζουν τον Δίκαιο. Καταπατώντας τον νόµο του Θεού δεν βλέπουν τη µυλόπετρα, η οποία αόρατα κατεβαίνει προς αυτούς για να τους συνθλίψει. Εµπαίζοντας τον Θεό δεν βλέπουν τα πρόσωπά τους να µεταµορφώνονται σε θηριώδη ρύγχη. Διαποτισµένοι από το κακό ποτέ δεν ξέρουν τι κάνουν.

fwnhmegalh2

Δεύτερη φράση: «Αµην λέγω σοι, σήµερον µετ’ εµού έση εν τω παραδείσω» (Λουκ. 23,43). Αυτός ο λόγος απευθύνεται στον µετανιωµένο ληστή στον σταυρό. Πολύ παρήγορος λόγος για τους αµαρτωλούς, οι οποίοι τουλάχιστον την τελευταία στιγµή µετανοούν. Το έλεος του Θεού είναι απερίγραπτα µεγάλο. Ο Κύριος εκπληρώνει την αποστολή Του ακόµα και στον σταυρό. Έως την τελευταία του πνοή ο Κύριος σώζει εκείνους που δείχνουν και την παραµικρή επιθυµία να σωθούν.

Τρίτη φράση: «Γύναι, ίδε ο υιός σου» (Ιωαν. 19,26). Έτσι είπε ο Κύριος στην Αγία Μητέρα Του που στεκόταν κάτω από τον σταυρό µέ την ψυχή σταυρωµένη. Και στον απόστολο Ιωάννη λέγει: «Ιδού η µήτηρ σου» (Ιωαν. 19,27). Αυτός ο λόγος δείχνει τη φροντίδα, που ο καθένας χρωστά στους γονείς του. Για δες, Εκείνος που έδωσε εντολή στους ανθρώπους: «Τίµα τον πατέρα σου και την µητέρα σου» (Εξ. 20,12) εκπληρώνει την εντολή Του την ύστατη στιγµή.

Τέταρτη φράση: «Θεέ µου, Θεέ µου, ινατί µέ εγκατέλιπες;» (Ματθ. 27,46). Αυτές οι λέξεις δείχνουν, τόσο την αδύναµη ανθρώπινη φύση, όσο και την προορατικότητα του Κυρίου. Ο άνθρωπος πάσχει, αλλά κάτω από τον ανθρώπινο πόνο υπάρχει ένα µυστήριο. Δες, µόνον αυτές οι λέξεις µπορούσαν να διαλύσουν την αίρεση, η οποία αργότερα τράνταζε την εκκλησία και η οποία λανθασµένα κήρυττε ότι η Θεία φύση υπέφερε στον σταυρό. Όµως, εν τω µεταξύ, ο αιώνιος Υιός του Θεού γι’ αυτό και ενσαρκώθηκε ως άνθρωπος, για να είναι ως άνθρωπος στο σώµα και την ψυχή, για να µπορέσει όταν έλθει η στιγµή να πάσχει για τους ανθρώπους και να πεθάνει για τους ανθρώπους. Γιατί αν η Θεία φύση του Χριστού έπασχε στον σταυρό, θα σήµαινε ότι η Θεία φύση του Χριστού θα πέθαινε. Και αυτό ούτε καν επιτρέπεται να διανοηθούµε. Εντρυφήστε όσο πιο πολύ µπορείτε σ’ αυτές τις µεγάλες και φοβερές λέξεις: «Θεέ µου, Θεέ µου, ινατί µέ εγκατέλιπες;».

Η πέµπτη φράση: «Διψώ» (Ιωαν 19,28). Το αίµα Του έρρεε. Γι’ αυτό και διψούσε. Ο ήλιος ήταν κατά τη δύση του, ήδη Του χτυπούσε το πρόσωπο και µαζί µέ τα άλλα βασανιστήρια καιγόταν πολύ. Φυσικό ήταν να διψά. Αλλά, Κύριε, διψούσες όντως για νερό ή για αγάπη; Μήπως διψούσες ως άνθρωπος ή ως Θεός, ή και το ένα και το άλλο; Ιδού ο Ρωµαίος λεγεωνάριος σου πρόσφερε ένα σπόγγο βρεγµένο στο ξύδι. Μια σταγόνα ελέους, την οποία δεν αισθάνθηκες από τους ανθρώπους για τρεις ολόκληρες ώρες κρεµασµένος στον σταυρό! Αυτός ο Ρωµαίος στρατιώτης απαλύνει κάπως την αµαρτία του Πιλάτου -την αµαρτία της Ρωµαϊκής αυτοκρατορίας- απέναντί σου, έστω και µέ ξύδι. Γι’ αυτό θα αφανίσεις τη Ρωµαϊκή αυτοκρατορία, αλλά στη θέση της θα οικοδοµήσεις νέα.

Η έκτη φράση: «Πάτερ, εις χείρας σου παρατίθεµαι το πνεύµά µου» (Λουκ. 23,46). Που σηµαίνει ότι ο Υιός παραδίδει το πνεύµα Του στα χέρια του Πατρός Του. Για να γίνει γνωστό, ότι από τον Πατέρα ήρθε και όχι αυτεξουσίως, όπως Τον κατηγορούσαν οι Εβραίοι. Αλλά ακόµα οι λέξεις αυτές ελέχθησαν για να τις ακούσουν οι βουδιστές, οι πυθαγόρειοι, οι αποκρυφιστές, και όλοι εκείνοι οι φιλόσοφοι, οι οποίοι φλυαρούσαν περί µετοίκισης της ψυχής των νεκρών ανθρώπων σε άλλους ανθρώπους, ή ζώα, ή φυτά, ή αστέρια, ή µεταλλικά στοιχεία. Πετάξετε όλες αυτές τις φαντασίες και δείτε που κατευθύνεται το πνεύµα του νεκρού Δικαίου: «Πάτερ, εις χείράς σου παρατίθεµαι το πνεύµά µου»!

Η έβδοµη φράση: «Τετέλεσται» (Ιωαν.19,30). Αυτό δεν σηµαίνει ότι τελειώνει η ζωή. Όχι! Αλλά ότι τελειώνει η αποστολή η επικεντρωµένη στη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Τελείωσε, και επισφραγίσθηκε µέ το αίµα και τον επίγειο θάνατο, το θείο έργο του µοναδικού αληθινού Μεσσία των ανθρώπων. Τελείωσαν τα βασανιστήρια, αλλά η ζωή µόλις αρχίζει. Τελείωσε η τραγωδία αλλά όχι και το δράµα. Στη σειρά έπεται, το µεγαλειώδες αξίωµα: νίκη πάνω στον θάνατο, ανάσταση, δόξα.

(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Δρόμος χωρίς Θεό δεν αντέχεται…», Ιεραποστολικές επιστολές Α΄, εκδ, Εν πλω,  σ. 72-75)