Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Τετάρτη, Μαΐου 01, 2013

ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ Η ΠΟΛΙΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΧΡΙΣΤΟΥ



IEROYSALHM
Τό προσκύνημα τῶν προσκυνημάτων

Εἶναι ἀδύνατον κάποιος πού ἱεραποδημεῖ  πρός τούς  Ἁγίους Τόπους νά μήν ἐπιστρέψει ἀλλοιωμένος· εἶναι τό μέρος τοῦ κόσμου μέ τή μεγαλύτερη ἕλξη, χάρη καί ὀμορφιά, ἴσως γιατί ἐκεῖ γεννήθηκε, περπάτησε, σταυρώθηκε καί ἀναστήθηκε  ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Ἕνα ζεστό καλωσόρισμα ἀπό τόν ἴδιο Πατριάρχη Ἱεροσολύμων, πρός εὐλαβεῖς προσκυνητές, παραθέτουμε πρός ὠφέλεια ἀλλά καί προτροπή νά ἀξιώσει πάντας νά προσκυνήσουν ἐκεῖ πού εἶναι τό κέντρο τῆς γῆς
«Στή γλώσσα ἐδῶ τῶν Ἱεροσολύμων ἡ ἐπίσκεψίς σας αὐτή ὀνομάζεται «προσκυνηματική θεωρία», πού σημαίνει ὅτι ἤρθατε ἐδῶ νά θεωρήσετε μέ τά φυσικά σας μάτια ἀλλά καί νά ψηλαφήσετε μέ τίς φυσικές σας αἰσθήσεις ὅλα αὐτά τά ὁποῖα καταγγέλουν, μαρτυροῦν καί εὐαγγελίζονται Χριστόν Ἐσταυρωμένον καί Ἀναστάντα. Ἡ σημασία τοῦ προσκυνήματός σας ὀφείλεται εἰς τό ὅτι ἤρθατε ἐδῶ ὡς ἄλλος Θωμᾶς γιά νά ψηλαφήσετε μέ τά χέρια σας ὅλα αὐτά τά ὁποῖα μαρτυροῦν τό μυστήριο τῆς  Θείας Οἰκονομίας ἐπιβεβαιώνοντας τήν Ἱερά Ἱστορία πού ξεκινάει ἀπό τό ὄρος Σινά καί κορυφώνεται ἐδῶ ἀκριβῶς εἰς τόν τόπον πού ἔχουμε τήν εὐλογία νά εὑρισκόμεθα καί ἐμεῖς στήν Ἱερουσαλήμ. Ἡ βαθυτέρα σημασία τοῦ προσκυνήματός σας εἶναι ὅτι ἀφενός μέν κάποιος γίνεται μάρτυς ὅλων αὐτῶν τῶν τόπων, ἀφετέρου λαμβάνει τή βεβαιότητα ὅτι ὄντως ἡ ἀποκάλυψις τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι κάτι τι τό ἀφηρημένο, ἀόριστο, φανταστικό, ἀλλά ἕνα γεγονός πού ἔλαβε χώρα ἐν τόπῳ καί χρόνῳ. Καί αὐτό τό ἀναγνωρίζουν οἱ πάντες, καί οἱ μή πιστοί, ὅτι ἐδῶ ὁ Θεός Λόγος ἐγένετο σάρξ, ἐκήρυξε, ἐποίησε θαύματα, ἐδῶ ὁ Χριστός ἐσταυρώθη καί ἀνέστη. Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη μέ τήν Ἱερά Ἱστορία καί μάλιστα αὐτή ἡ ἱστορία εἶναι τῶν Ἱεροσολύμων καί τῶν Ἁγίων Τόπων. Γενικότερα ἐνσαρκώνεται ἀπό τό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων πού ἔχει  διαρκῆ, ἀδιάκοπη, ἱστορική ἐδῶ παρουσία καί διά μέσου τοῦ Πατριαρχείου ὑψώνεται τό λάβαρο τῆς Ρωμηοσύνης. Ἐπί πλέον ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων ἔχει τά Πανάγια Προσκυνήματα ἤ μᾶλλον ἡ Ἱερουσαλήμ εἶναι πόλις ἁγία καί ἱερά καί τό κατ’ ἐξοχήν προσκύνημα. Εἶναι τό προσκύνημα τῶν προσκυνημάτων. Ἡ Θεία πρόνοια εὐλόγησε τό Γένος μας καθιστώντας μας ἐδῶ φύλακες ἀλλά καί διακόνους καί κυρίως λειτουργούς τῶν Ἁγίων Προσκυνημάτων. Ἡ προσφορά τῆς Ἁγιοταφικῆς Ἀδελφότητας ἡ ὁποία ἀνάγει τήν ἀρχή τῆς εἰς τό Τάγμα τῶν Σπουδαίων, τό ὁποῖο γιά πρώτη φορά ἐγκαθιδρύει ἐδῶ ἡ ἁγία Ἑλένη, ὀφείλεται εἰς τό ὅτι τά Πανάγια Προσκυνήματα διετηρήθησαν καί διατηροῦνται μέχρι σήμερα διά μέσου τῶν αἰώνων ὄχι ὡς μνημεῖα πού μαρτυροῦν τήν ἐνσάρκωση, τήν ἐνανθρώπιση, τό πάθος καί τή σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ὡς χῶροι κυρίως λειτουργικοί. Δηλαδή δέν παρέμειναν χῶροι ἀρχαιολογικοί  ἤ χῶροι τουριστικοί ἀλλά εἶναι χῶροι λειτουργικοί, ἔχετε λάβει ἐμπειρία αὐτῆς τῆς πραγματικότητας, ὅπου λάβατε μέρος στόν Πανάγιο Τάφο στήν Θεία Λειτουργία. Αὐτή εἶναι ἡ ἰδιαίτερη προσφορά τῆς Ἁγιοταφικῆς Ἀδελφότητας ἡ ὁποία δέν εἶναι ἄλλο τι παρά ὁ ἐκπρόσωπος ὅλου τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου καί ἰδιαιτέρως  ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ εὐσεβοῦς Γένους τῶν Ρωμαίων. Εἶναι ὁ ἐκπρόσωπος καί τοῦ Ἔθνους μας, διότι ἡ Ρωμηοσύνη συμπεριλαμβάνει καί τό Ἔθνος μας. Καί θά ἔλεγα ὅτι ἐμεῖς δέν προερχόμεθα ἀπό τό Γένος τῶν Ἑλλήνων. Καί τό λέμε αὐτό διότι ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας ἐκπεφρασμένα ὀνομάζει τόν Ἀβραάμ Ἕλληνα. Συνεπῶς νομίζω ὅτι ὁ ὅρος τῶν Ἑλλήνων εἶναι περιεκτικότερος ἀπό τόν ὅρο τῶν Ἐθνικῶν.
Τό Γένος μας ἐδῶ ἔχει ἀποκτήσει, καί τό ἔθνος μας, προνόμια καί δικαιώματα. Καί τοῦτο διότι διά μέσου τῶν αἰώνων ἦταν τό εὐσεβές Γένος  τῶν Ρωμαίων τό ὁποῖο ἐμεῖς ἀποκαλοῦμε τό Γένος τοῦ Χριστοῦ, πού διεφύλαξε μέ θυσίες αἵματος ἀλλά καί χρήματος καί πολλῶν ἄλλων κόπων καί μόχθων, τά Ἱερά Προσκυνήματα τά ὁποῖα δέν τά ἀγοράσαμε οὔτε τά οἰκειοποιηθήκαμε, κατά περίεργο τρόπο, ποιοί τά ἀνέδειξαν; Οἱ βυζαντινοί αὐτοκράτορες, ἡ Ἁγ.Ἑλένη, τό Τάγμα τῶν  Σπουδαίων, ἡ Ἁγιοταφικῆ Ἀδελφότητα ἡ ὁποία ἐγκατεστάθη καί ἀνέλαβε τήν διαφύλαξη, τήν διατήρηση καί τήν λατρεία τῶν τόπων. Αὐτή εἶναι ἡ φυσική κληρονομιά. Ὁ Ναός τῆς Ἀναστάσεως, ἡ Βασιλική της Βηθλεέμ  ὅλα τά προσκυνήματα μέχρι σήμερα σώζονται γιατί αὐτή τήν κληρονομιά διαφύλαξαν καί ἐπηύξησαν οἱ Ἁγιοταφίτες Πατέρες  μέ τό αἷμα τους, τήν ἀφοσίωσή τους στόν Χριστό ἀλλά καί κυρίως μέ τίς προσφορές τῶν εὐλαβῶν προσκυνητῶν τοῦ Γένους μας. Ὅταν ἦταν τό Γένος μας ὑπό ὀθωμανική πλέον δουλεία οἱ πάντες προσέτρεχον στούς ἀγῶνες πού ἔδινε ἡ Ἁγιοταφική Ἀδελφότητα γιά τήν διασφάλιση τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων στούς ἀγῶνες ἐναντίον τῶν ἄλλων ἐθνῶν καί ἄλλων δυστυχῶς Χριστιανῶν πού προσπαθοῦσαν νά κατακτήσουν καί νά τά ἁρπάξουν. Ποιοί ἔτρεχαν; Ποιοί ἦταν οἱ ἀρωγοί; Ἦταν οἱ λόγιοι τοῦ Ἔθνους μας καί οἱ ἁπλοί καί φτωχοί ἄνθρωποι, ἔδιναν ὅ,τι μποροῦσαν γιά νά μείνουν στά χέρια τῆς Ρωμηοσύνης. Ἐπισημαίνουμε τόν ρόλο τόν ὁποῖον διαδραμάτισε διά μέσου τῶν αἰώνων καί μέχρι σήμερα καί ἐξακολουθεῖ τό Γένος μας καί τό Ἔθνος μας.
Τῶν ὁποίων προσκυνημάτων ἡ σημασία εἶναι παγκόσμιος, ἔχουν οἰκουμενικό χαρακτήρα, διότι ἡ ἀποστολή τους εἶναι οἰκουμενική. Ὁ ρόλος τοῦ  Πατριαρχείου ἐκτός ἀπό μέριμνα λοιπόν ποιμαντική-προσκυνηματική ἔχει σχέση μέ τή διατήρηση τοῦ καθεστῶτος τῶν Ἱεροσολύμων. Δηλαδή ἐάν δέν ὑπῆρχε τό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων τό καθεστώς τῆς Ἱερουσαλήμ τό δημογραφικό ἀλλά καί τό φυσικό καί τό πολιτισμικό καί τό θρησκευτικό δέν θά ἦταν αὐτό τό ὁποῖο ἐμεῖς ἀπολαμβάνουμε σήμερα. Γιατί τό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων εἶναι ὄχι μόνο πνευματικός διάδοχος καί κληρονόμος τῆς μεγάλης πνευματικῆς κληρονομιᾶς, ἀλλά εἶναι ἐπίσης καί φυσικός κληρονόμος μιᾶς φυσικῆς κληρονομιᾶς. Νά γιατί τό Γένος μας ἔχει ἀποκτήσει αὐτοφυῆ προνόμια καί δικαιώματα, διότι, ἄν δέν ὑπῆρχε ποιός θά συνέβαλε στή συντήρηση, διαφύλαξη, ἀναστήλωση καί ἀνακαίνιση τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων.
Ἡ προσφορά ἡ διακονία τοῦ Ἁγιοταφίτου εἶναι προσφορά αὐταπαρνήσεως καί ἀνιδιοτελείας, εἶναι προσφορά θυσίας παρ’ ὅλες τίς ἐλλείψεις, τίς ἀδυναμίες πού ἐμφανίζει κατά καιρούς ἡ Ἁγιοταφική Ἀδελφότητα. Διότι γιά νά διατηρηθοῦν καί νά βρίσκονται σέ κατάσταση τή λειτουργική τήν ὁποία κάθε προσκυνητής ἔρχεται καί ἀπολαμβάνει ἀπαιτεῖ αὐταπάρνηση πλήρη ἐπί 24ώρου βάσεως διακονία καί ὑπηρεσία. Ἤρθατε ἐδῶ γιά νά γνωρίσετε ὅλα αὐτά πού καταγγέλλουν καί εὐαγγελίζονται Χριστόν Ἐσταυρωμένο καί Ἀναστάντα. Ἡ προσκυνηματική σας αὐτή θεωρία θά συμβάλει στήν πνευματική προκοπή, ἀφοῦ καί ἐφόσον γίνει ἀφορμή νά ὁδηγηθοῦμε, νά ἀξιωθοῦμε, μᾶλλον νά καταντήσωμεν εἰς ἄλλην θεωρία τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία, ὅπως τονίζουν οἱ Πατέρες, εἶναι ἡ ἕνωσή μας μέ τόν Θεό. Αὐτός εἶναι καί ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας πού ἐπιτυγχάνεται μέ τά πνευματικά μάτια τῆς ψυχῆς καί αὐτό θά εἶναι τό μεγάλο ὄφελός σας ἀπό τήν προσκυνηματική αὐτή θεωρία. Εὔχομαι ἐπίσης τήν ἐμπειρία πού θά ἀποκομίσετε νά μή μείνει στόν χῶρο τῶν συναισθημάτων καί ἐντυπώσεων ἀλλά νά γίνει ἐμπειρία βιωματική ἡ ὁποία θά πρέπει νά μεταδοθεῖ, νά μεταφερθεῖ στούς οἰκείους σας οὕτως ὥστε καί αὐτοί μέ τή σειρά τους νά ἐνθαρρυνθοῦν νά ἐπισκεφθοῦν καί νά γίνουν θεωροί τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων. Κάθε ἄνθρωπος πού ἐπισκέπτεται τήν Ἱερουσαλήμ ἀναχωρεῖ μέ ἕνα φρόνημα, ἀναγεννημένος πνευματικά. Καί αὐτό ἐπιτυγχάνεται ἐδῶ γιατί; Διότι εἶναι ὁ μοναδικός χῶρος ὁ ὁποῖος διατηρεῖ τή θρησκευτική του ἀτμόσφαιρα πού δέν ἐκπηγάζει μόνο ἀπό τή χριστιανική παρουσία καί μαρτυρία ἀλλά καί τῶν ἄλλων ὀντοτήτων καί κοινοτήτων, ὅπως τοῦ Ἰσλάμ, τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ πού καί γι’ αὐτούς εἶναι πόλις καθαρά πνευματική καί θρησκευτική. Καί ἐδῶ εἶναι ἡ δύναμη τῆς Ἱερουσαλήμ, συμβάλλει στό νά ἀπαλλαγεῖ  ὁ κάθε ἄνθρωπος ἀπό αὐτό πού ὑποφέρει ὁ σημερινός ἄνθρωπος, τή σύγχυση. Συμβάλλει  ἡ Ἱερουσαλήμ στό νά ἀπαλλάσσει τόν ἄνθρωπο ἀπό κάθε εἴδους σύγχυση. Ἡ καρδιά τῆς Ἱερουσαλήμ  γιά μᾶς εἶναι ὁ  Πανάγιος Τάφος τοῦ Χριστοῦ, ἀπό τόν Γολγοθά καί ἀπό τόν τάφο τοῦ Χριστοῦ ἀντλοῦμε τήν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως».

 *ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Δ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2010

Μεγάλη Τετάρτη



Κατά τη Μ. Τετάρτη επιτελούμε ανάμνηση: (α) του γεγονότος της ελλείψεως του Κυρίου με μύρο από μια πόρνη γυναίκα. Επίσης φέρεται στη μνήμη μας, (β) η σύγκλιση του Συνεδρίου των Ιουδαίων, του ανωτάτου δηλαδή Δικαστηρίου τους, προς λήψη καταδικαστικής αποφάσεως του Κυρίου, καθώς και(γ) τα σχέδια του Ιούδα για προδοσία του Διδασκάλου του.

Δύο μέρες πριν το Πάσχα, καθώς ο Κύριος ανέβαινε προς τα Ιεροσόλυμα, κι ενώ βρισκόταν στο σπίτι στου λεπρού Σίμωνα, τον πλησίασε μια πόρνη γυναίκα κι άλειψε το κεφάλι Του με πολύτιμο μύρο. Η τιμή του ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια, πολύτιμο άρωμα και γι' αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ' όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς. Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, για να μην αποτραπεί απ' το καλό της σκοπό. Ανέφερε μάλιστα και τον ενταφιασμό Του, προσπαθώντας να αποτρέψει τον Ιούδα από τη προδοσία, αλλά μάταια. Τότε απέδωσε στη γυναίκα την μεγάλη τιμή να διακηρύσσεται το ενάρετο έργο της σε ολόκληρο την οικουμένη.

Ο Ιερός Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι δύο ήταν οι γυναίκες που άλειψαν με μύρο τον Κύριο. Οι τρεις πρώτοι Ευαγγελιστές αναφέρουν μια και την ίδια γυναίκα, που πήρε την ονομασία πόρνη. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης όμως κάνει λόγο για άλλη γυναίκα, αξιοθαύμαστη και σεμνή, τη Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, που άλειψε τα άχραντα πόδια Του σκουπίζοντας τα με τις τρίχες των μαλλιών της.
Αυτή την ημέρα ψάλλεται και το περίφημο τροπάριο, τελευταίο στην ακολουθία, της ευσεβούς και λογίας ποιήτριας του Βυζαντίου, Κασσιανής. Η ηρωίδα του ποιήματός της, η γυναίκα που άλειψε με μύρο τον Κύριο ήταν η πόρνη που αναφέρουν οι Ευαγγελιστές (και όχι η ευσεβής ποιήτρια Κασσιανή).

Να και το εξαίσιο τροπάριο σε μετάφραση:  

Κύριε, η γυναίκα, η οποία περιέπεσε σε πολλές αμαρτίες, επειδή κατανόησε, ότι ήσουν Θεός (ενανθρωπήσας), αναλαμβάνει έργο μυροφόρου και θρηνούσα φέρει σε Σε μύρα γα να Σε αλείψει πριν ακόμη (αποθάνεις και) ενταφιασθείς. Και λέγει: Αλίμονο σε μένα! γιατί εγώ ζω μέσα σε μια νύκτα, η οποία είναι γεμάτη από πυκνό σκοτάδι και δεν φωτίζεται ούτε από αμυδρό φως, όπως είναι το φως της σελήνης, τρέχω προς τη σαρκική ηδονή ασυγκράτητος, όπως τρέχουν τα ζώα, όταν τα κεντήσει αλογόμυγα, ζω κυριευμένη από τον έρωτα της αμαρτίας. Αλλά Συ, που υψώνεις τα νερά της θάλασσας, μεταβάλλοντάς τα σε νεφέλες, δέξου των δακρύων μου το ακατάσχετο ρεύμα. Λύγισε (και χαμήλωσε από το άπειρο ύψος Σου) προς εμένα, που Σε ικετεύω με τους στεναγμούς της (μετανοούσης) καρδίας μου, Συ ο Οποίος, με την ακατάληπτη και απερίγραπτη ενανθρώπισή Σου, λύγισες τους ουρανούς (και κατέβηκες στη γη). Θα φιλήσω με συνεχή και ακατάπαυστα φιλιά τα αμόλυντα Σου πόδια και πάλι (βρέχοντας με τα δάκρυά μου) θα τα σπογγίσω με τις πλεξίδες της κεφαλής μου, αυτά τα πόδια των οποίων το βροντώδη ήχο (από τα βάδισμά Σου) όταν άκουσε μέσα στο Παράδεισο η Εύα εκείνο το δειλινό (της ημέρας της παραβάσεως), φοβήθηκε και από το φόβο της κρύφθηκε. Τα πλήθη των αμαρτιών μου, αλλά και τα απύθμενα βάθη των κρίσεών Σου και των βουλών Σου (δηλαδή τους μυστηριώδεις και απερινόητους τρόπους που χρησιμοποιείς για τη σωτηρία των ανθρώπων,) ποίος θα μπορέσει να εξερευνήσει, ψυχοσώστα Σωτήρα μου; Συ που έχεις άπειρο την ευσπλαχνία, μη παραβλέψεις εμένα, τη δική Σου δούλη!

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ’.Ἰδοῦ ὁ Νυμφίος ἔρχεται, ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός· καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μὴ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς.

Κοντάκιον. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.Ὑπὲρ τὴν πόρνην ἀγαθὲ ἀνομήσας, δακρύων ὄμβρους οὐδαμῶς σοι προσῆξα, ἀλλὰ σιγῇ δεόμενος προσπίπτω σοι, πόθω ἀσπαζόμενος, τοὺς ἀχράντους σου πόδας, ὅπως μοι τὴν ἄφεσιν, ὡς Δεσπότης παράσχῃς, τῶν ὀφλημάτων κράζοντι Σωτήρ· Ἐκ τοῦ βορβόρου τῶν ἔργων μου ῥῦσαί με.

Ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα ἡ διὰ Χριστὸν Σαλή




Ἀναφέρεται στὰ Γεροντικὰ ὅτι ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν ( 29 Νοεμβρίου) πληροφορήθηκε ἀπὸ τὸν Κύριο γιὰ τὴν ἀρετὴ τῆς Ὁσίας Ἰσιδώρας καὶ ἀφοῦ ἐπισκέφθηκε τὴ μονὴ αὐτῆς ζήτησε νὰ συγκεντρωθοῦν ὅλες οἱ μοναχές. Ὅταν ἦλθαν αὐτές, ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν δὲν διέκρινε σὲ καμία φωτοστέφανο, ὅπως εἶχε ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐπιβεβαιωθεῖ ὅτι θὰ ἔχει ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα. Τότε ζήτησε νὰ πληροφορηθεῖ ἐὰν ὑπῆρχε ἄλλη μοναχὴ στὴ μονή. Ἀναφέρθηκε λοιπὸν στὸν Ἅγιο ὅτι ὑπῆρχε μία σαλή. Ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν παρακάλεσε νὰ κληθεῖ καὶ ἡ σαλή. Κατὰ τὴν εἴσοδο τῆς Ὁσίας Ἰσιδώρας, ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν διέκρινε τὸ φωτοστέφανο ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς καὶ ἔτσι ἀποκαλύφθηκε ὅτι ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα ὑποκρινόταν τὴν σαλὴ καὶ τοῦτο γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.Ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα, ἀφοῦ ἀσκήτεψε θεοφιλῶς σὲ μονὴ τῆς Αἰγύπτου, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη τὸ ἔτος 365 μ.Χ.

Ὁ Ἅγιος Βατᾶς ὁ Ἱερομάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυρας Βατᾶς καταγόταν ἀπὸ τὴν Περσία καὶ γεννήθηκε ἀπὸ γονεῖς Χριστιανοὺς κατὰ τὸν 4ο αἰώνα μ.Χ. Σὲ ἡλικία τριάντα ἐτῶν, ἀφοῦ ἄφησε τοὺς γονεῖς, τὰ τέκνα καὶ τὴν γυναῖκα του, ἀπῆλθε σὲ μοναστήρι καὶ ἔγινε μοναχὸς ποθώντας τὴ ζωὴ τῶν Μαρτύρων. Ἔτσι, ὅταν ἔγινε ὁ διωγμὸς κατὰ τῶν Χριστιανῶν στὴν Περσία, οἱ μὲν ἄλλοι συμμοναστές του ἔφυγαν ἐγκαταλείποντας τὸ μοναστήρι, αὐτὸς δέ, ἀφοῦ ἔμεινε, συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Πέρσες καὶ παραδόθηκε στὸν ἄρχοντα Νισίβεως Ἰασδήχ, ἀδελφὸ τοῦ Βαρζαβανᾶ, ὁ ὁποῖος τὸν διέταξε νὰ προσκυνήσει τὸν ἥλιο. Ὁ Ἅγιος ἀρνήθηκε καὶ ὁμολόγησε μὲ πνευματικὴ ἀνδρεία τὸ Ὄνομα τοῦ Κυρίου. Τότε ὑπέστη φοβερὸ μαρτύριο. Τοῦ ἔδεσαν τὰ χέρια καὶ τὰ τέντωσαν τόσο πολύ, ὥστε ἐξαρθρώθηκαν οἱ ὦμοι του. Στὴν συνέχεια τὸν ἔδεσαν καὶ τὸν ἔσυραν, τὸν κατέκοψαν μὲ μάχαιρα καὶ τέλος ἀπέκοψαν τὴν τίμια κεφαλή του.

Συναξαριστής της 1ης Μαίου


Ὁ Προφήτης Ἱερεμίας

 


«Ἐπιστράφητε, υἱοὶ ἀφεστηκότες... καὶ ἰάσομαι τὰ συντρίμματα ὑμῶν». Ἐπιστρέψτε μὲ μετάνοια σεῖς οἱ γιοὶ τῆς ἀποστασίας, καὶ ἐγὼ θὰ θεραπεύσω τὰ συντρίμμια σας.
Αὐτὰ ἔλεγε ὁ Κύριος με τὸ στόμα τοῦ προφήτη Ἱερεμία στὸν ἀποστατημένο λαὸ τοῦ Ἰσραήλ.

Ὁ Ἱερεμίας ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς τέσσερις μεγάλους προφῆτες τοῦ Ἰσραὴλ καὶ καταγόταν ἀπὸ τὴν κωμόπολη Ἀναθώθ. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Χελκίας καὶ ἦταν ἱερέας, ἀπὸ τὴν τάξη τῶν πρωθιερέων. Ἡ γέννηση τοῦ Ἱερεμία τοποθετεῖται στὸ 650 π.Χ.

Ἀνατράφηκε μέσα στὰ πλαίσια τῶν Μωσαϊκῶν παραδόσεων καὶ ἀπέκτησε τὸ προφητικὸ χάρισμα ἀπὸ τὸ Θεὸ σὲ ἀρκετὰ μικρὴ ἡλικία, γύρω στὰ 25. Πολλὲς φορὲς κινδύνευσε νὰ χάσει τὴν ζωή του, διότι μὲ τὶς προφητεῖες του ἤλεγχε τὴν ζωὴ τῶν Ἰσραηλιτῶν.

Κάποτε, μάλιστα, τοῦ ἀπαγόρευσαν νὰ μιλάει, ἀλλὰ αὐτὸς ὑπαγόρευσε τοὺς λόγους του στὸν γραμματέα του Βαρούχ, ποὺ τοὺς ἀνέγνωσε στὸ λαό, μὲ ἀποτέλεσμα ὅλοι νὰ κηρύξουν νηστεία. Ὁ βασιλιάς, ὅμως, Ἰωακεὶμ δὲν ὑπάκουσε, καὶ ἦλθε καιρὸς ποὺ σύρθηκε ἁλυσοδεμένος ἀπὸ τὸ βασιλιὰ τῶν Χαλδαίων Ναβουχοδονόσορα.

Ἐπίσης, ὁ Ἱερεμίας προφήτευσε καὶ γιὰ τὴν Νέα Διαθήκη: «Ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, φησὶ Κύριος, καὶ διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραήλ καὶ τῷ οἴκῳ Ἰούδα διαθήκην καινήν». Νά, ἔρχονται εὐτυχισμένες μέρες, λέει ὁ Κύριος, καὶ θὰ συνάψω μὲ τοὺς Ἰσραηλίτες καὶ τοὺς Ἰουδαίους νέα διαθήκη.

Οἱ πληροφορίες γιὰ τὸ ποῦ καὶ πότε πέθανε δὲν εἶναι σαφεῖς.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ἐκ γαστρὸς ἠγιάσθης τὴ προγνώσει τοῦ Κτίσαντος, καὶ προφητικῆς ἐπληρώθης ἐκ σπαργάνων συνέσεως, ἐθρήνησας τὴν πτῶσιν Ἰσραήλ, σοφὲ Ἱερεμία ἐν στοργῇ, διὰ τοῦτο ὡς Προφήτην καὶ Ἀθλητήν, τιμῶμεν σὲ κραυγάζοντες, δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ χορηγούντι διὰ σοῦ, ἠμὶν τὰ κρείττονα.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον Ἦχος β’.
Τοῦ προφήτου σου Ἰερεμίου τὴν μνήμην, Κύριε, ἑορτάζοντες, δι᾽ αὐτοῦ σὲ δυσωποῦμεν· Σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

 
Ὁ Ἅγιος Βάτας ὁ Πέρσης ἱερομάρτυρας

Ἀνήκει καὶ αὐτὸς στὰ ἱερὰ θύματα, ποὺ προσφέρθηκαν ὁλοκαυτώματα στὸ βωμὸ τῆς πίστης στὴ χώρα τῆς Περσίας, κατὰ τὸν 4ο αἰῶνα μ.Χ. Στὴν ἀρχὴ ἔζησε μέσα στὸν κόσμο, ἀλλὰ μὲ τέτοιο πνευματικὸ τρόπο, ποὺ θὰ νόμιζε κάποιος ὅτι ἦταν ἐκτὸς κόσμου. Κατόπιν ἀκολούθησε τὴν ζωὴ τῶν μοναχῶν καὶ διακρίθηκε καὶ ἐδῶ μὲ ὅλες τὶς ἀσκητικὲς ἀρετές.

Ἀλλ᾿ ἦλθε ὁ καιρὸς τῶν διωγμῶν, καὶ ἡ θύελλά τους ἀπὸ τὶς πόλεις ἐπεκτάθηκε στὰ μοναστήρια. Ὁ θάνατος καὶ τὸ μαχαῖρι, προχωροῦσαν καὶ στὴ Μονὴ ποὺ ἦταν ὁ Βάτας. Τότε οἱ ἄλλοι μοναχοὶ προτίμησαν νὰ ἀπομακρυνθοῦν. Ἐκεῖνος ὅμως, ἔκρινε ὅτι ὄφειλε νὰ σταθεῖ καὶ νὰ μαρτυρήσει, γιὰ νὰ ἔχουν οἱ ἄπιστοι δείγματα τῆς χριστιανικῆς γενναιότητας καὶ αὐταπάρνησης.

Ὅταν λοιπὸν οἱ ἐχθροὶ εἶδαν ὅτι ὅλοι εἶχαν ἀναχωρήσει, ἡ ὀργὴ ὅλη καὶ ἡ μανία τους στράφηκε κατὰ τοῦ Βάτα. Ἀφοῦ τὸν κακοποίησαν ἄγρια, τὸν ἔφεραν μπροστὰ στὸν ἀδελφὸ τοῦ ἄρχοντα Βαρζαναβᾶ, Ἰασδήχ. Αὐτός, ὅταν εἶδε ὅτι δὲν μποροῦσε νὰ ἀλλαξοπιστήσει τὸν Βάτα με ὑποσχέσεις τιμῶν καὶ ἀξιωμάτων, διέταξε τὸ θάνατό του μὲ σκληρὰ βασανιστήρια. Οἱ δήμιοι, ἀφοῦ ἐξάρθρωσαν τοὺς ὤμους του, τὸν ἔδειραν μὲ χοντρὰ ῥαβδιά, καὶ τοῦ ἔκοψαν μὲ μαχαίρια τὶς ὠμοπλάτες, τελικὰ τὸν ἀποκεφάλισαν.


Ὁ Ἅγιος Φιλόσοφος

Πατρίδα του ἦταν ἡ Ἀλεξάνδρεια, καὶ καθώς μᾶς διηγεῖται ὁ Μέγας Ἀντώνιος, μαρτύρησε ὡς ἑξῆς: Τὸν ἔδεσαν χειροπόδαρα πάνω σ᾿ ἕνα κρεβάτι, ποὺ βρισκόταν μέσα σ᾿ ἕνα ὡραῖο κῆπο. Κατόπιν ἔφεραν μία πόρνη, ποὺ μὲ ἐρωτικὰ λόγια καὶ ἄσεμνες χειρονομίες προσπαθοῦσε νὰ μιάνει τὸν Ἅγιο. Τότε ὁ Ἅγιος ἔκλεισε τὰ μάτια του γιὰ νὰ μὴ βλέπει τὴν πόρνη καὶ ἔπειτα δάγκωσε τὴν γλῶσσα του, ὥστε τὸ αἷμα ἔτρεχε ποτάμι ἀπὸ τὸ στόμα του. Ὅταν πλησίασε στὸ πρόσωπό του ἡ πόρνη, ὁ φιλόσοφος τὴν ἔφτυσε στὸ πρόσωπο καὶ στὰ ῥοῦχα. Ἡ πόρνη βλέποντας ἐπάνω της τὸ αἷμα, φοβήθηκε καὶ ἀποτραβήχτηκε ἀπὸ τὸ αἰσχρὸ ἔργο της. Ἔτσι ὁ Ἅγιος νίκησε καὶ διαφυλάχτηκε μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Στὴ συνέχεια τὸν ἀποκεφάλισαν καὶ ἀπῆλθε νικηφόρα στὰ οὐράνια σκηνώματα.

 
Ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα

 


Ἀναφέρεται στὰ Γεροντικὰ ὅτι ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν (τιμᾶται 29 Νοεμβρίου) πληροφορήθηκε ἀπὸ τὸν Κύριο γιὰ τὴν ἀρετὴ τῆς Ὁσίας Ἰσιδώρας καὶ ἀφοῦ ἐπισκέφθηκε τὴ μονὴ αὐτῆς ζήτησε νὰ συγκεντρωθοῦν ὅλες οἱ μοναχές. Ὅταν ἦλθαν αὐτές, ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν δὲν διέκρινε σὲ καμία φωτοστέφανο, ὅπως εἶχε ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐπιβεβαιωθεῖ ὅτι θὰ ἔχει ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα. Τότε ζήτησε νὰ πληροφορηθεῖ ἐὰν ὑπῆρχε ἄλλη μοναχὴ στὴ μονή. Ἀναφέρθηκε λοιπὸν στὸν Ἅγιο ὅτι ὑπῆρχε μία σαλή. Ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν παρακάλεσε νὰ κληθεῖ καὶ ἡ σαλή. Κατὰ τὴν εἴσοδο τῆς Ὁσίας Ἰσιδώρας, ὁ Ὅσιος Πιτυροῦν διέκρινε τὸ φωτοστέφανο ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς καὶ ἔτσι ἀποκαλύφθηκε ὅτι ἡ Ὁσία Ἰσιδώρα ὑποκρινόταν τὴν σαλὴ καὶ τοῦτο γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος γ'. Τὴν ὡραιότητα.
Τὴν ὡραιότητα Χριστοῦ ποθήσασα, Μῆτερ τρισόλβιε, ὁδὸν τὴν σύντομον, τὴν ὁδηγούσαν πρὸς Αὐτόν, προείλου τὴν ταπείνωσιν, ὅθεν σε ἀνέδειξε, μοναζόντων διδάσκαλον, ἄκρον τε ὑπόδειγμα, τῆς Αὐτοῦ ἐκμιμήσεως, διὸ χαρμονικῶς σοι βοῶμεν, χαῖρε, ὢ Ἰσιδώρα παμμακάριστε.

Κοντάκιον 
Ἦχος β'. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ποθούσα τυχεῖν, τῆς ἄνω Μῆτερ στάσεως, ταχεῖαν ὁδόν, προείλου τὴν ταπείνωσιν, δι’ ἧς ἤχθης Χριστῷ ὡς καρπὸς εὐκλεὴς καὶ τερπνὸς Ἰσιδώρα παναοίδιμε, βραβεία λαμβάνουσα τὰ ἄφθαρτα.

Ὁ Οἶκος 
Φρονίμους πολλοὺς εἰς ἑαυτοὺς κατώκτειρα καὶ πλάνην τὴν αὐτῶν ὁλοψύχως ἐμίσησα, ὅτι εἰ καὶ πόνοις καθυποβάλλονται καὶ σκάμμασι Βασιλείαν Θεοῦ οἴμοι οὐ λαμβάνουσι διὰ τὸ αὐθαίρετον. Σε ὅμως, Ἰσιδώρα ταπεινόνους, προβάλλομαι κάμου καὶ πάντων σωτηρίας ταχείας λαμπρὸν ὑπόδειγμα, ὅτι μωραίνουσα ψευδῶς τὸν πονηρὸν κατεμώρανας, καὶ συμμοναστριῶν τὰ σκώμματα ἐν εὐχαριστία ὑπομενοῦσα, ἐν καιρῷ δεκτῷ εἱσηκούσθης παρὰ τοὺς πτωχοὺς τῷ πνεύματι ἀγαπῶντος καὶ ἤχθης ἐνώπιον Αὐτοῦ, βραβεία λαμβάνουσα τὰ ἄφθαρτα.

Μεγαλυνάριον 
Ταπεινοφροσύνης οἶκος λαμπρός, παρθενίας δόξα, ἄνθος θεῖον ὑπομονῆς, ἀκενοδοξίας τῆς ἄκρας Ἰσιδώρα, ἐργάτις ἀνεδείχθης, διὰ τὸν Κύριον.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον 
Σύνεσιν παράσχου μοι ἐκ Θεοῦ, ὡς σοι συνωνύμω, ἡ σαλὴ διὰ τὸν Χριστόν, ἵνα ἐπιτύχω, τῆς δόξης Ἰσιδώρα, ἧς νῦν ἐπαπολαύεις· δὸς μοι τὴν αἴτησιν.

 
Ὁ Ἅγιος Σάββας

Μαρτύρησε ἀφοῦ τὸν κρέμασαν ἐπάνω σὲ μία συκιά.

 
Ἐγκαίνια τῆς Νέας Ἐκκλησίας

Ἐδῶ στοὺς Συναξαριστὲς βρίσκουμε τὴν ἑξῆς φράση: «Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ συνεισέρχεται ὁ Πατριάρχης ἐν τῷ σπηλαίῳ, ἐκεῖθεν δὲ ἀπέρχεται μετὰ λιτῆς εἰς τὴν Νέαν Ἐκκλησίαν, ὅπου καὶ λειτουργεῖ».

 
Μνήμη Σεισμοῦ

Ἡ συγκεκριμένη μνήμη τοῦ γεγονότος αὐτοῦ, ἀναφέρεται στὸν Σιναϊτικὸ Κώδικα 1097 καὶ λέγεται ὅτι ἔγινε τὸ 1201 καὶ ἀφανίστηκαν πολλὰ κελιὰ καὶ πύργοι (βλ. Δημητριεύσκη, Τυπικά, Β´, σελ. 415).

 
Ὁ Ἅγιος Ἀφρικανός Ἐπίσκοπος Λουγδούνου
 

 
Ὁ Ἅγιος Μαῦρος ὁ ἱερομάρτυρας καὶ «οἱ σὺν αὐτῷ»

Ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστὲς καὶ τὰ Μηναῖα. Στὸν Συναξαριστὴ τοῦ Delehaye (σελ. 647) καλεῖται ἱερομάρτυρας καὶ στὸν Κώδικα Δ δ, II Κρυπτοφέρης (φ. 59), ὅπου καὶ ἡ Ἀκολουθία του, ἁπλῶς μάρτυρας.

 
Ὁ Ὅσιος Μιχαὴλ ὁ Θαυματουργὸς

Καὶ αὐτὸς ὁ Ὅσιος εἶναι ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστὲς καὶ τὰ Μηναῖα. Στὸν Ὅσιο αὐτό, ὑπάρχει Ἀκολουθία πλήρης στὸν Παρισινὸ Κώδικα 1574 φ. 153α, ποὺ ἐξυμνοῦνται οἱ ἀσκητικές του ἀρετὲς καὶ οἱ θαυματουργικὲς δυνάμεις ποὺ βγαίνουν ἀπὸ τὸν τάφο του.

 
Ὁ Ἅγιος Πανάρετος (+ 1793) Ἀρχιεπίσκοπος Πάφου τῆς Κύπρου

Γεννήθηκε στὴν Κύπρο καὶ ἡ μεγάλη του ἀρετὴ τὸν ἀνέδειξε Ἀρχιεπίσκοπο Πάφου. Ἀφοῦ ἔζησε ζωὴ ἁγία καὶ πολὺ ἀσκητική, ἀπεβίωσε εἰρηνικά, ἀφοῦ εἶχε προβλέψει -θείᾳ χάριτι- τὸν θάνατό του. Λέγεται μάλιστα ὅτι, μετὰ τὸν θάνατό του ἔκανε καὶ θαύματα.

 
Ὁ Νέος Ὁσιομάρτυς Ἀκάκιος ἀπὸ τὸ Νεοχώρι Θεσσαλονίκης

Τὸ ἀρχικό του ὄνομα ἦταν Ἀθανάσιος καὶ καταγόταν ἀπὸ τὸ Νεοχώριον τῆς Θεσσαλονίκης.

Παιδὶ ἀκόμα, ἀσπάσθηκε μὲ τὴν βία τὸν Ἰσλαμισμὸ στὴν Κωνσταντινούπολη. Ὅταν μεγάλωσε στὴν ἡλικία, ἦλθε στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου ἐκάρη μοναχός με τὸ ὄνομα Ἀκάκιος. Ἀργότερα ἐπανῆλθε στὴν Κων/πολη, ἐπεζήτησε τὸ μαρτύριο καὶ ἀφοῦ ποδοπάτησε τὸ τούρκικο φέσι του, μπροστὰ στὸν Ἱεροδικαστή, ἀποκήρυξε τὸν Ἰσλαμισμό.

Ὁμολογώντας τὴν Χριστιανική του πίστη, βασανίστηκε σκληρὰ καὶ ἀποκεφαλίστηκε στὴν Κων/πολη τὴν 1η Μαΐου 1815.
Μαρτύριο τοῦ Ἁγίου συνέγραψε ὁ Καισαρείας Μελέτιος.

Ἀκολουθία κοινὴ μὲ τοὺς συνασκητὲς τοῦ Ἁγίου, δηλαδὴ τὸν Εὐθύμιο ἀπὸ τὴν Δημητσάνα καὶ τὸν Ἰγνάτιο ἀπὸ τὴν παλαιὰ Ζαγορά, ποὺ μαρτύρησαν στὴν Κων/πολη τὸ 1814, συνέγραψε ὁ Ἰβηρίτης Ὀνούφριος, ποὺ ἐκδόθηκε στὴν Ἀθήνα τὸ 1862. Ἡ μνήμη τῶν τριῶν αὐτῶν Νεομαρτύρων τελεῖται στὴ Σκήτη τοῦ Τιμίου Προδρόμου τὴν 1η Μαΐου.

Ἐπιστολὴ τοῦ ὁσιομάρτυρα αὐτοῦ, ποὺ ἀπευθύνθηκε τρεῖς μέρες πρὸ τοῦ μαρτυρίου του στὴν Κων/πολη πρὸς κάποιον πνευματικό του πατέρα, ἐκτυπώθηκε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ τὸν μοναχὸ Ἀκάκιο Προδρομίτη. Ἡ ἐπιστολὴ αὐτὴ χρονολογεῖται 27 Ἀπριλίου 1816 καὶ ὁδηγεῖ στὸ συμπέρασμα ὅτι ὁ μάρτυρας μαρτύρησε τὴν 1η Μαΐου 1816.

Ἀπολυτίκιον 
Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.
Λυχνία τρίφωτος, κόσμω ἐδείχθητε, Ὁσιομάρτυρες, Χριστοῦ τρισάριθμοι, τὴν Ἐκκλησίαν τοὶς αὐγαὶς πυρσεύοντες τῶν ἀγώνων, ἔνδοξε Εὐθύμιε, ἀφθαρσίας τὸ στέλεχος, ἱερὲ Ἰγνάτιε, ἐγκράτειας τὸ ἔσοπτρον, καὶ ρόδον ἀκακίας Ἀκάκιε, ὅθεν ὑμᾶς ὑμνολογοῦμεν.

 
Ὁ Ὅσιος Νικηφόρος ὁ Χίος

Γεννήθηκε στὰ Καρδάμυλα τῆς Χίου τὸ 1750 ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς καὶ τὸ ἀρχικό του ὄνομα ἦταν Γεώργιος.

Σὲ νεαρὴ ἡλικία ἀφιερώθηκε ἀπὸ τοὺς γονεῖς του στὴν ἐκκλησία γιὰ νὰ διασωθεῖ ἀπὸ τὴν ἀῤῥώστια τοῦ λοιμοῦ. Μπῆκε στὴ Νέα Μονὴ σὰν δόκιμος καὶ διέπρεψε στὴν ὑπακοὴ καὶ τὴν εὐσέβεια, καθὼς ἐπίσης διακρίθηκε γιὰ τὴν εὐφυΐα καὶ τὴν φιλομάθειά του.

Γι᾿ αὐτὸ οἱ Πατέρες τῆς Μονῆς τὸν ἔστειλαν στὴ Χώρα, ὅπου μὲ τὴν χειραγωγία τοῦ τότε διδασκάλου Νεοφύτου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, τοῦ ἐξ Ἑβραίων, μορφώθηκε καλὰ καὶ ἔπειτα ἔγινε διδάσκαλος στὴ σχολὴ αὐτή, ἐπὶ σχολαρχείας Ἀθανασίου τοῦ Πάριου. Στὴ σχολὴ δίδαξε μέχρι τὸ 1802, ὅποτε ἀνέλαβε τὴν διεύθυνση τῆς Νέας Μονῆς σὰν ἡγούμενος καὶ συνέγραψε τὴν Ἱστορία της.

Ἀλλ᾿ ἡ ἀκαταστασία στὴ Μονὴ καὶ οἱ ἀντιδράσεις γιὰ τὴν διακυβέρνησή της, τὸν ἀπομάκρυναν ἀπ᾿ αὐτὴ καὶ κατέφυγε στὰ Ῥέστα στὸ μονύδριο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ὅπου μόναζε καὶ ὁ Ἰωσὴφ ἀπὸ τὰ Ἄγραφα. Κάποτε ὅμως ἀῤῥώστησε στὴ Χώρα στὸ σπίτι τῆς ἀδελφῆς του καὶ πέθανε ἀφοῦ ἔζησε Ὁσία ζωή, τὸ καλοκαῖρι τοῦ 1821.

 
Οἱ Ἅγιοι Εὐθύμιος ὁ Πελοποννήσιος καὶ Ἰγνάτιος ὁ νέος ὁσιομάρτυρας

Γιὰ μὲν τὸν πρῶτο βλέπε βιογραφία του 22 Μαρτίου, γιὰ δὲ τὸν δεύτερο 8 Ὀκτωβρίου, ὅπου καὶ οἱ κυρίως μνῆμες τῶν ἁγίων αὐτῶν.

 
Ὁ Ὅσιος Παφνούτιος Μποραβίας (Ῥῶσος)

ὁ Θεοφόρος καὶ θαυματουργὸς (+ 1479).

 
Ὁ Ὅσιος Γεράσιμος Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίας Τριάδος ἐν Μπολτίνκ

Ῥῶσος (+ 13ος ἀϊ.).

 
Ὁ Ἅγιος Asarh (Οὐαλός)

Ὁ Ἅγιος Asaph (Ἀσάφιος) ἔζησε κατὰ τὸ δεύτερο ἥμισύ του 6ου αἰώνα μ.Χ. καὶ ἦταν Ἐπίσκοπος Οὐαλίας. Ἀσκήτεψε σὲ μονὴ ποὺ βρισκόταν κοντὰ στὶς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Ἔλγουι τῆς βόρειας Οὐαλίας, ἡ ὁποία καὶ εἶχε ἱδρυθεῖ ἀπὸ τὸν Ἅγιο Κεντιγκέρνο, Ἐπίσκοπο Γλασκώβης (τιμᾶται 13 Ἰανουαρίου). Ὁ Θεὸς τὸν ἀξίωσε μὲ τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας. Ὁ Ἅγιος συνέγραψε μοναχικοὺς κανόνες, τυπικὲς διατάξεις γιὰ τὴν Ἐκκλησία του καὶ ἄλλα ἔργα καὶ κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.

Λεπτομέρειες γιὰ τὴν ζωὴ αὐτοῦ τοῦ ἁγίου τῆς ὀρθοδοξίας, μπορεῖ νὰ βρεῖ ὁ ἀναγνώστης στὸ βιβλίο «Οἱ Ἅγιοι τῶν Βρεττανικῶν Νήσων», τοῦ Χριστόφορου Κων. Κομμοδάτου, ἐπισκόπου Τελμησσοῦ, Ἀθῆναι 1985.

 

Τί πρέπει νά γίνεται, ὅταν ἡ ἀνώτερη λογική θέλησις φαίνεται νικημένη ἀπό τήν παράλογη καί κατώτερη καί ἀπό τούς ἐχθρούς


Απόδοση στη νέα Ελληνική: Ιερομόναχος Βενέδικτος
Έκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ιερομονάχου, Νέα Σκήτη, Άγιον Όρος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΔ΄. Τί πρέπει νά γίνεται, ὅταν ἡ ἀνώτερη λογική θέλησις φαίνεται νικημένη ἀπό τήν παράλογη καί κατώτερη καί ἀπό τούς ἐχθρούς.
Αν καμμία φορά σκεφθής ότι η λογική σου θέλησις δεν μπορεί να αντισταθή ποτέ καθόλου στην παράλογη επιθυμία και στους εχθρούς που σε πολεμούνε, επειδή και δεν αισθάνεσαι να έχης μία προθυμία ζωντανή εναντίον τους· συ όμως, να παραμείνης, αδελφέ μου, σταθερός και μην εγκαταλείψης τον πόλεμο, γιατί θα θεωρήσαι ως νικητής, εφόσον δεν βλέπης φανερά νικημένο τον εαυτό σου. Διότι όπως η ανώτερη θέλησί μας δεν έχει ανάγκη από τις κατώτερες επιθυμίες, για να προσβάλλη τις πράξεις της, έτσι αν αυτή η ίδια δεν θέλη, δεν μπορεί να πιεσθή ποτέ και να νικηθή από αυτές με όσο σκληρό πόλεμο και αν της κάνουν. Γιατί, ο Θεός χάρισε στη θέλησί μας τόση ελευθερία και δύναμι, ώστε και αν όλες οι αισθήσεις, και όλοι οι δαίμονες και όλος ο κόσμος μαζί οπλισθούν εναντίον της και την πολεμούν δυνατά, παρόλα αυτά, μπορεί η θέλησί μας με κάθε ελευθερία, να τα περιφρονήση και να θέλη εκείνο, που θέλει, ή να μη θέλη εκείνο, που δεν θέλει και όσες φορές θέλει και για το σκοπό εκείνο που της αρέσει καλύτερα.
Εάν δε και καμιά φορά οι νοητοί εχθροί και η παράλογή σου επιθυμία, τόσο δυνατά σε πολεμούνε και σε καταπιέζουν, ώστε αποδυναμωμένος, δεν μπορείς να κάνης εναντίον τους κανένα έργο πνευματικό για να βοηθηθής, σου λέω, να μη δειλιάσης ούτε σε αυτή την περίπτωσι, ούτε να ρίξης στη γη τα άρματα· αλλά χρησιμοποίησε αυτό το όχημα, εναντίον αυτών και λέγε προς τους εχθρούς· «δεν υποχωρώ από τον πόλεμο, δεν θα σάς αφήσω ούτε τώρα απλήγωτους». «Ο Κύριος είναι το φως και η σωτηρία μου, ποιόν θα φοβηθώ; Ο Κύριος το καταφύγιο της ζωής μου, από ποιόν θα πανικοβληθώ;» (Ψαλμ. 26,1). «Εγώ στο όνομά του θα εξουθενώσω τους εχθρούς μου» (Ψαλμ. 43,7)· και αν τώρα δυναμωθής, αλλά πάλι νικηθής, όπως γράφτηκε· «Όσο και αν συνασπίζεσθε, θα συντριβήτε· εξοπλισθήτε όσο θέλετε, πάλι θα συντριβήτε» (Ησ. 8,9). Οπότε όπως κάνει εκείνος που έχει εναντίον του τον εχθρό και τον καταδυναστεύει· ο οποίος, μη μπορώντας να τον χτυπήση κατευθείαν, τον χτυπά πλάγια και δοκιμάζει να κάνη ένα πήδημα παραπίσω, για να μπορέση να τον πληγώση και κατ ευθείαν έτσι κάνε και συ· μάζεψε τους λογισμούς σου μέσα στον εαυτό σου και σκέψου ότι δεν έχεις καμμία δύναμι και έτσι καταφεύγοντας στο Θεό, που μπορεί τα πάντα, κάλεσέ τον με θερμή ελπίδα και δάκρυα, ενάντια στο πάθος που σε πολεμεί, λέγοντας· «Κύριε, βοήθησέ με· Θεέ μου, Θεέ μου, βοήθησέ με· Ιησού μου, βοήθησέ με· πολέμισε τους πολεμούντάς με· πάρε ασπίδα και όπλο και έλα βοήθησέ με» (Ψαλμ. 34,1). «Θεοτόκε Παρθένε, βοήθησέ με, για να μην αφήσω τον εχθρό να με νικήση».
Εάν δε το πάθος και ο εχθρός σου δίνη χρόνο, μπορείς ακόμη να βοηθήσης την αδυναμία της θελήσεώς σου κατά του πάθους, με τους στοχασμούς και αυτές τις ασκήσεις. Παραδείγματος χάριν, όταν εσύ πέσης σε καμία δυσκολία ή άλλη κάποια τιμωρία και η επιθυμία σου δεν μπορή ή δεν θέλη να την υπομείνη, βοήθησέ την με αυτά.
Α΄. Σκέψου, ότι η δοκιμασία αυτή που υποφέρεις, πρέπει να την πάθης άξια, γιατί εσύ έδωσες την αφορμή και με κάθε δίκαιο χρωστάς να υποφέρης εκείνην την πληγή, που εσύ με τα χέρια σου έδωσες στον εαυτό σου.
Β΄. Εάν εσύ δεν έχης στη δοκιμασία αυτή κανένα φταίξιμο, γύρισε τον λογισμό σου στα πολλά άλλα και μεγάλα σου σφάλματα και σκέψου, Πως γι αυτά δεν σου έδωσε ακόμη ο Θεός την τιμωρίαν που σου αρμόζει, αλλά ούτε εσύ τα σωφρόνισες καθώς πρέπει· οπότε η ευσπλαγχνία του Θεού σε ελέησε και για να μη βασανισθής αιώνια, σου έστειλε την προσωρινή αυτή δοκιμασία· και λοιπόν πρέπει να τη δεχθής με χαρά και ευχαριστία.
Γ. Σκέψου, ότι αν και πρόλαβες και έκανες αρκετό κανόνα για τα αμαρτήματά σου εκείνα με τα οποία λύπησες την μεγαλειότητα του Θεού (το οποίο δεν πρέπει ποτέ να σκεφθής)· σκέψου όμως Πως στην βασιλεία των ουρανών δεν μπαίνει κανείς άλλος, παρά μέσα από την στενή πύλη των δοκιμασιών και των θλίψεων. «Πρέπει να περάσουμε από πολλές θλίψεις για να μπούμε στην Βασιλεία του Θεού» (Πράξ. 14,21).
Δ΄. Ότι αν και συ μπορείς να μπής σε αυτή την βασιλεία μέσα από άλλο δρόμο, δηλαδή μέσα από την αγάπη του Θεού, όμως αυτό δεν πρέπει ούτε καν να το σκεφθής· επειδή και ο Υιος του Θεού με όλους του τους φίλους, μπήκε σε αυτή μέσα από αγκάθια και σταυρούς.
Ε. Σκέψου Πως αυτή η δοκιμασία που υποφέρεις, είναι κατά το θέλημα του Θεού (το οποίο πρέπει να σκέφτεσαι στην αρχή κάθε σου πράξεως και θλίψεως που θα σου συμβαίνη, όπως σου είπα πιο πριν, στο ι΄ και ια΄ κεφάλαιο, δηλαδή το να θέλης να γίνεται σε κάθε σου έργο και σε κάθε άλλο γεγονός το θέλημα του Θεού), ο οποίος για την αγάπη που σου έχει, ευχαριστιέται και χαίρεται να σε βλέπη να υποφέρης ως πιστός του και γενναίος πολεμιστής. Λοιπόν και συ για να ανταποκριθής σε αυτή του την αγάπη, όσο είναι άδικη και βαριά η δοκιμασία που υποφέρεις, τόσο αγωνίσου να την υπομένης με ευχαριστία. Γιατί κάνοντας έτσι, φαίνεσαι Πως υπομένεις στην πράξι και αγαπάς και σε αυτά ακόμη τα σκληρότατα βασανιστήρια μόνον την θεία του θέλησι, για την οποία και κοντά στην οποία, κάθε τι πικρό φαίνεται γλυκό και κάθε άτακτο έχει τάξι και κανόνα τέλειο.

Μεγάλη Πέμπτη. Σήμερον κρεμάται επί ξύλου...


«Σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι την γην κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται ο των αγγέλων Βασιλεύς. Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις. Ράπισμα κατεδέξατο ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ. Ήλοις προσηλώθη ο Νυμφίος της Εκκλησίας. Λόγχη εκεντήθη ο Υιός της Παρθένου. Προσκυνούμεν Σου τα πάθη, Χριστέ. Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου ανάστασιν».
Η Σταύρωση είναι το κατ’ εξοχήν γεγονός που σηματοδοτεί την ουσία και την πεμπτουσία της ζωής μέσα στην Ιστορία.
Ο Σταυρός μπαίνει στο κέντρο της ζωής γιατί καταργεί τον θάνατο. Νοηματοδοτεί όλα όσα τοποθετούνται στην προοπτική του. Θεός και άνθρωπος ενωμένοι σταυρώθηκαν. Ο μη γνήσιος άνθρωπος σταύρωσε τον γνήσιο στην ουσία του άνθρωπο, τον Θεάνθρωπο. Και από τη θυσιαζόμενη αγάπη στο Σταυρό ξεχύθηκε η φωτοχυσία της Ανάστασης.

«Φιλελεύθερος»21/04/2011

Ποιὸς μὲ καταδιώκει; Ἀρχιμανδρίτης Βαρνάβας Λαμπρόπουλος




Ρώτησαν πρόσφατα γνωστό ἡλικιωμένο ἠθοποιό, ἄν ἔνιωσε ποτέ στήν ζωή του ἰδιαίτερες ἐνοχές. Καί αὐτός - ἐξομολογούμενος δημόσια - ἀπάντησε:

- Εἶχα κλέψει κάτι ἀσήμαντο στήν διάρκεια τῆς Κατοχῆς. Καταλόγισαν τήν κλοπή σέ ἕναν ἄνθρωπο μειωμένης νοημοσύνης καί τοῦ ἔδωσαν δυό χαστούκια. Δέν εἶπα ὅτι τό ἔκανα ἐγώ. Φοβήθηκα... Αὐτό μέ κυνηγάει σέ ὅλη μου τήν ζωή...
* * *
Τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα προσκυνοῦμε τά Πάθη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός

• δέν δέχθηκε μόνο δύο χαστούκια, χωρίς νά φταίει. Δέχθηκε «ἐμπτυσμούς, ραπίσματα, κολαφίσματα, ὕβρεις, γέλωτας, πορφυρᾶν χλαῖναν, κάλαμον, σπόγγον, ὄξος, ἥλους, λόγχην καί πρό πάντων τόν Σταυρόν καί τόν θάνατον»!

• δέν ἦταν ἁπλῶς ἕνας ἄνθρωπος, καί μάλιστα ... μειωμένης νοημοσύνης. Ἦταν ἡ ἔνσαρκη Σοφία τοῦ Θεοῦ. Ἦταν τέλειος Θεός, ὁ Ὁποῖος «ὡς πρόβατον ἐπί σφαγήν ἤχθη»! Ἤξερε ὅμως ποῦ πηγαίνει! Καί ἤξερε γιατί πηγαίνει νά σταυρωθῆ!

• δέν δέχθηκε τήν τρομερή ἀδικία τοῦ Σταυροῦ ἀκούσια καί χωρίς νά τό περιμένει. Οὔτε – πολύ περισσότερο – τήν δέχθηκε σάν ... ἀγγαρεία. Ἦλθε στόν Σταυρό ἑκούσια! Ὄχι ἐπειδή δέν μποροῦσε νά Τόν ἀποφύγει! Ὁ ἴδιος διάλεξε νά πιῆ τό Ποτήρι τοῦ Πάθους μέχρι τήν τελευταία σταγόνα, γιά νά ὑπακούσει στό θέλημα τοῦ Πατέρα Του.

• δέν «ἐβάστασε» τό βάρος μόνο ...μιᾶς μικροκλοπῆς. Ἐσήκωσε τό βάρος τῶν ἁμαρτιῶν ὅλου τοῦ κόσμου. Εἶναι «ὁ αἴρων τάς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου»!

• δέν τά ὑπέφερε ὅλα αὐτά, γιά νά μᾶς γεμίσει ... ἐνοχές, πού θά μᾶς κυνηγᾶνε σέ ὅλη μας τήν ζωή! Ἴσα-ἴσα μέ τό Τίμιο Αἷμα Του μᾶς ἐξαγόρασε ἀπό τήν «κατάρα τοῦ Νόμου» καί μᾶς χάρισε τήν ἐλευθερία τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ! Τό μόνο πού μᾶς «καταδιώκει» σέ ὅλη μας τήν ζωή εἶναι τό Μέγα Ἔλεός Του· τό Ἔλεός Του καί ἡ Εὐσπαλγχνία Του, πού πηγάζουν ἀπό τόν Τίμιο Σταυρό Του!
* * *
Αὐτή ὅμως ἡ «καταδίωξη» δέν καταργεῖ τήν ἐλευθερία μας. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ δέν μᾶς σώζει ... μαγικά. Δέν μᾶς σώζει χωρίς ἐμεῖς νά τό θέλουμε!

Δύο ἦταν οἱ ληστές, πού σταυρώθηκαν μαζί μέ τόν Χριστό. Καί οἱ δυό «καταδιώχθηκαν» ἀπό τό Ἔλεος τοῦ Χριστοῦ. Καί τούς δυό τούς «κυνήγησε» ἡ Ἐσταυρωμένη Ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ!

Μόνον ὁ ἕνας ὅμως σώθηκε. Μόνον ὁ ἕνας θέλησε νά σωθῆ. Διότι:

• ἀναγνώρισε στό πρόσωπο τοῦ Σταυρωμένου Χριστοῦ, ὄχι κάποιον κατάδικο, ἀλλά τόν Κύριο τῆς Δόξης·

• κατηγόρησε τόν ἑαυτό του ὅτι δίκαια τιμωρήθηκε καί ὅτι πράγματι τοῦ ἄξιζε τέτοια ποινή·

• ἐξομολογήθηκε, ἔτσι, μέ «τέλεια» ἐξομολόγηση τήν ἁμαρτία του (ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος)· καί

• ζήτησε μέ ταπείνωση τό ἔλεος τοῦ Χριστοῦ μέ τήν κραυγή «Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳ Σου!».
* * *
Μακάριος εἶναι, ὅποιος δέχεται ἐλεύθερα, ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ νά τόν ...«καταδιώκει» σέ ὅλη του τήν ζωή, καί ἀνταποκρίνεται σ’ αὐτή τήν «καταδίωξη» μέ σωστή μετάνοια, τέλεια ἐξομολόγηση καί συνεχῆ ἐκζήτηση τοῦ Ἐλέους τοῦ Θεοῦ.

Άφησε τα πράγματα στο Θεό




Θέλεις να μάθεις τη σημασία της αρετής; Τα εξής παραγγέλλει ο Θεός στους ανθρώπους: «Κανείς από σας ας μη διατηρεί στην καρδιά του κακία για τον αδελφό του» και «κανείς ας μη συλλογίζεται την κακίαν του άλλου». 

Βλέπεις; Δεν λέει μόνο, συγχώρεσε το κακό του άλλου, αλλά μην το έχεις ούτε στη σκέψη σου, μη το συλλογίζεσαι, άφησε όλη την οργή, εξαφάνισε την πληγή. Νομίζεις, βεβαίως, ότι με την εκδικητικότητα τιμωρείς εκείνον που σε έβλαψε. Γιατί εσύ ο ίδιος σαν άλλο δήμιο εγκατέστησες μέσα σου το θυμό και καταξεσκίζεις τα ίδια σου τα σπλάχνα. 

Έχεις αδικηθεί πολύ και στερήθηκες πολλά εξαιτίας κάποιου, κακολογήθηκες και ζημιώθηκες σε πολλά σοβαρά θέματά σου και γι αυτό θέλεις να δεις να τιμωρείται ο αδελφός σου; Και εδώ πάλι σου είναι χρήσιμο να τον συγχωρήσεις. 

Γιατί, εάν θελήσεις, εσύ ο ίδιος να εκδικηθείς και να επιτεθείς εναντίον του είτε με τα λόγια σου, είτε με κάποια ενέργειά σου, η με την κατάρα σου, ο Θεός όχι μόνο δεν θα επέμβει κατ αυτού -εφόσον εσύ ανέλαβες την τιμωρία του- αλλά επιπλέον θα σε τιμωρήσει ως θεομάχο. 

Άφησε τα πράγματα στο Θεό. Αυτός θα τα τακτοποιήσει πολύ καλύτερα απ' ότι εσύ θέλεις. Σε σένα έδωσε μόνο την εντολή να προσεύχεσαι για τον άνθρωπο που σε λύπησε... 

Εμάλωσες με κάποιον και κρατάς μέσα σου κακία,. Μην προσέλθεις στη Θεία Κοινωνία! 


Θέλεις να προσέλθεις; Συμφιλιώσου πρώτα και τότε να έλθεις να εγγίσεις τα Άχραντα Μυστήρια! 

Αυτά δεν τα λέγω εγώ, αλλά ο ίδιος ο Κύριος. Αυτός για να σε συμφιλιώσει με τον Πατέρα, δεν αρνήθηκε ούτε να σφαγιασθεί, ούτε το αίμα Του να χύσει. Και συ, για να συμφιλιωθείς με τον συνάνθρωπό σου, ούτε μια λέξη δεν καταδέχεσαι να βγάλεις από το στόμα σου; Και διστάζεις να τρέξεις πρώτος; 

Άκουσε τι λέει για όσους κρατούν τη στάση αυτή: «Αν προσφέρεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο και εκεί θυμηθείς ότι ο αδελφός σου έχει κάτι εναντίον σου... πήγαινε πρώτα να συμφιλιωθείς με τον αδερφό σου». 

Αν έβλεπες ένα μέλος του σώματός σου αποκομμένο, δεν θα έκανες τα πάντα για να το ενώσεις με το σώμα σου; Αυτό κάνε και για τους αδελφούς σου. Όταν τους δεις να έχουν αποκοπεί από την αγάπη σου, τρέξε γρήγορα και περιμάζεψέ τους. Μην περιμένεις εκείνους να έλθουν, σπεύσε εσύ πρώτος, για να λάβεις τα βραβεία! 

Ένα μόνο εχθρό διαταχθήκαμε να έχουμε, τον διάβολο. Με αυτόν να μη συμφιλιωθείς ποτέ, προς τον αδελφό σου όμως ποτέ να μην έχεις βαριά καρδιά. 

Κι αν ακόμη συμβεί κάποια μικροψυχία, ας είναι παροδική, ας μην υπερβαίνει το διάστημα της ημέρας. «Η δύση του ηλίου να μη σας προφθάσει οργισμένους», λέει ο Απόστολος. 

«... Άφες ημείν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών». 

Βλέπεις; Ο Θεός εσέ τον ίδιο έκανε κριτή της συγχωρήσεως των αμαρτημάτων σου. 

Αν συγχωρήσεις λίγα, λίγα θα σου συγχωρηθούν. 

Αν συγχωρήσεις πολλά, θα σου συγχωρηθούν πολλά. Αν τα συγχωρήσείς με ειλικρίνεια και με όλη σου την καρδιά, με τον ίδιο τρόπο θα συγχωρήσει και τα δικά σου ο Θεός. 

Αν, μετά τη συγχώρηση, κάνεις και φίλο σου τον εχθρό σου, έτσι θα διάκειται και ο Θεός απέναντί σου. 

Ποίας, λοιπόν, τιμωρίας δεν είναι άξιος εκείνος, που ενώ πρόκειται να κερδίσει δέκα χιλιάδες τάλαντα, εάν χάσει εκατό μόνο δηνάρια, ούτε και τα λίγα και μικρά δεν συγχωρεί, αλλά στρέφει εναντίον σου τα ίδια τα λόγια της προσευχής; 

Γιατί όταν λες στο Θεό «συγχώρεσέ μας όπως και εμείς συγχωρούμε τους εχθρούς μας» και κατόπιν εσύ δεν συγχωρείς, για τίποτε άλλο δεν παρακαλείς το Θεό, παρά να σε στερήσει από κάθε απολογία και συγγνώμη... 



Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος


ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΙΕΡΕΜΙΑ

15Γιορτάζουμε σήμερα 1 Μαΐου, ημέρα μνήμης του Αγίου Προφήτου Ιερεμία.

Ο Προφήτης Ιερεμίας γεννήθηκε πιθανώς κατά το 650 π.Χ., στην μικρή πόλη της φυλής Βενιαμίν Αναθώθ, βορειοανατολικά της Ιερουσαλήμ. Ο πατέρας του ήταν ιερέας και ονομαζόταν Χελκίας. Ανατράφηκε στην ιερατική αυτή οικογένεια με αυστηρότητα. Μελετούσε τους προ αυτού Προφήτες Ησαΐα και Ωσηέ. Νεότατος στην ηλικία, περίπου 23 - 25 ετών, περί το 627 - 625 π.Χ., καλείται από τον Θεό στο προφητικό αξίωμα.Ανταποκρίνεται στο θέλημα του Κυρίου και έτσι το όνομά του (Ιερεμίας), που σημαίνει ο Θεός ανυψώνει ή καθιστά, εκφράζει και την αποστολή του.

Κατάπληκτος από την τιμή αυτή ο Ιερεμίας, αρνείται την υψηλή τιμητική κλήση, προβάλλοντας τις ασθενείς νεανικές του δυνάμεις. Ο Θεός όμως ενισχύει αυτόν υποσχόμενος, όχι υλικές αμοιβές και τιμές, αλλά το πολυτιμότερο όλων: τη βοήθειά Του. Ο Ιερεμίας υπακούει.

Ο Προφήτης Ιερεμίας καθαγιάσθηκε πριν από τη γέννησή του, όπως γράφει ο Άγιος Ιερώνυμος. Πράγματι, στην αρχή του προφητικού του βιβλίου ο Ίδιος ο Θεός του λέγει: «Προ του με πλάσαι σε εν κοιλία επίσταμεί σε και προ του σε εξελθείν εκ μήτρας ηγίακά σε, προφήτην εις έθνη τέθεικά σε».

Σε τέσσερις περιόδους δυνάμεθα να διαιρέσουμε την δημόσια δράση του. Πρώτον, επί του βασιλέως Ιωσίου προ της μετερρυθμίσεως (627 - 621 π.Χ.), δεύτερον, επί του βασιλέως Ιωακείμ μέχρι του Σεδεκίου (609 - 598 π.Χ.), τρίτον, επί Σεδεκίου (598 - 586 π.Χ.) και τέταρτον, μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ και την αιχμαλωσία του Σεδεκίου.

Μετά την καταστροφή του βασιλείου του Ισραήλ, το βασίλειο του Ιούδα, όπου βρισκόταν ο Προφήτης Ιερεμίας, τελούσε υπό την επίδραση των Ασσυρίων, όχι μόνο πολιτικά αλλά και θρησκευτικά. Η πολυθεΐα των Ασσυρίων είχε εισχωρήσει στους Ιουδαίους, διότι ο βασιλέας Μανασσής (693 - 639 π.Χ.) ήταν υποτελής των Ασσυρίων και είχε παραδοθεί σε θρησκευτικό συγκρητισμό και σε ειδωλολατρία. Όσες πόλεις υπήρχαν στην Ιουδαία, τόσοι ήταν και οι θεοί, όσοι οι δρόμοι της Ιερουσαλήμ, τόσα θυσιαστήρια του Βαάλ.

Υπήρχε η ειδωλολατρία του Μολώχ με τα ανθρώπινα θύματα. Στις αυλές του ναού ήταν θυσιαστήρια των Ασσυρίων θεών και το είδωλο της Αστάρτης. Ο Ιερεμίας, επί της βασιλείας του Ιωσίου, από το 627 π.Χ., επέρχεται κατά της πολυθεΐας κηρύσσοντας τον Ένα και Μόνο Αληθινό Θεό και στηλιτεύοντας τη διαφθορά. Εκτός της ειδωλολατρίας και ανηθικότητας, ο Ιερεμίας πολεμάει κατά την περίοδο αυτή και τους ψευδοπροφήτες, οι οποίοι παραπλανούσαν τον λαό με ψευδείς προφητείες. Ο Προφήτης διαισθάνεται κάποια μεταβολή του λαού, κάποια μετάνοια, διότι στην πρόσκληση του Θεού, ο λαός απαντά: «Ὁδοῦ, πρὸς Σὲ ἔρχομαι».

Η μετάνοια όμως αυτή ήταν πρόσκαιρη λόγω της ανομβρίας. Ο Προφήτης πονάει, υποφέρει. Περιέρχεται σε απόγνωση. Όμως η μακροθυμία του Θεού δεν εξαντλείται. Ο Θεός συμβουλεύει τον Προφήτη να ερευνήσει την υπό του κακού τρυγηθείσα άμπελο, το λαό Του, μήπως εύρει ρώγα σταφυλιού, κάποιον άνθρωπο ευσεβή, ατρύγητο από το κακό. Έτσι τονίζεται η μεγάλη αξία του ανθρώπου. Ο Προφήτης δεν βρίσκει δυστυχώς καμία ρώγα σταφυλιού ατρύγητη από το κακό. Στην άκαρπη αυτή προσπάθεια του Προφήτη, ο Θεός συνιστά σε αυτόν και πάλι να συνεχίσει την εργασία του, για να πεισθεί και ο ίδιος ο Προφήτης για το αδιόρθωτο του λαού και τη δίκαιη τιμωρία του.

Ο Θεός παρομοιάζει τον Προφήτη με μεταλλουργό που δοκιμάζει τα μέταλλα και φροντίζει από το μείγμα να εξαγάγει αυτά που είναι ευγενή, δηλαδή το χρυσό και τον άργυρο. Μάταια όμως.

Εδώ τερματίζεται η πρώτη περίοδος της δράσεως του Προφήτη Ιερεμία. Κατόπιν έρχεται η κατάλυση του Ασσυριακού βασιλείου διά της πίστεως της Νινευή το 621 π.Χ. Ο ευσεβής βασιλέας Ιωσίας, επωφελούμενος από την κατάρρευση αυτή, ανέλαβε πολιτική εξωτερικής ανεξαρτησίας και προέβη σε εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, για να ορθώσει την πίστη στον Θεό. Ο Ιερεμίας, κατά το χρονικό διάστημα 621 - 608 π.Χ., αποσύρθηκε πιθανότατα σε μόνωση. Χαρακτηριστικό της ασκητικής του ζωής ήταν ότι αυτός «λινοῦν περίζωμα εἶχε μόνον. Ὡς δὲ τὰ εὐτραφῆ τῶν σωμάτων γυμνούμενα φανερωτέραν δείκνυσι τὴν ἀκμήν, οὕτω καὶ τῶν ἠθῶν τὸ κάλλος, μὴ ἀνειλούμενον ἀπειροκάλοις φλυαρίαις, τὸ μεγαλοπρεπὲς ἐνδείκνυται».

Κατά την δεύτερη περίοδο της δράσης του, επί της εποχής του βασιλέως Ιωακείμ (609 - 598 π.Χ.), ο Προφήτης Ιερεμίας στρέφεται κατά των ατόπων της Ισραηλιτικής θρησκείας. Ο μαγικός χαρακτήρας, τον οποίο απέδιδαν οι Ιουδαίοι στο ναό και στις τελετές, τον ενοχλούσε. Έλεγε δε, ότι «ο ναός, ο οποίος χρησιμεύει να καλύπτει τα κακουργήματα, είναι όχι ναός Θεού, αλλά σπήλαιο ληστών».

Κατά το πρώτο έτος της βασιλείας του Ιωακείμ, σε κάποια μεγάλη εορτή, εμφανίζεται ο Προφήτης Ιερεμίας στην αυλή του ναού και μέσα στο ενθουσιώδες από τη θέα του ναού πλήθος, προσβάλλει την εσφαλμένη αυτή πίστη, την οποία είχε ο λαός περί του ναού και κηρύσσει την επερχόμενη καταστροφή του ναού. Όλος ο λαός εξεγείρεται και ζητεί τον θάνατό του. Σώζεται με την επέμβαση του Αχικάμ.

Μεταβαίνει στο εργαστήριο του κεραμέως και παρατηρεί ότι ο κεραμέας μεταπλάσσει όσα από τα πήλινα δοχεία δεν αρέσουν σε αυτόν. Έτσι, λέγει ο Προφήτης, θα κάνει ο Θεός σε έθνη και ανθρώπους, τα οποία δεν αρέσουν σε Αυτόν. Για την αποφυγή της καταστροφής συνιστά την εσωτερική μετάνοια του ανθρώπου. Άρχοντες και λαός αντιδρούν. Κουρασμένος ο Προφήτης από τους άκαρπους αγώνες του ζητεί τη μόνωση και προβλέποντας την αμετανοησία του λαού του Θεού, προλέγει την καταστροφή του.

Κάποιοι άνθρωποι αποφασίζουν να τον δηλητηριάσουν στην Αναθώθ. Συνωμοτούν εναντίον του και συγγενείς του. Ο Ιερεμίας αποδίδει την σωτηρία του στον Θεό. Στρέφεται κατά των αρχόντων, του βασιλέως Ιωακείμ και των ανακτόρων, των οποίων κηρύσσει την καταστροφή. Όλος ο κόσμος είναι εναντίον του.

Προς στιγμήν κάμπτεται, διότι νομίζει ότι έχει εγκαταλειφθεί από τον Θεό και παραπονείται. Συνέρχεται όμως και συνεχίζει το έργο του. Στην αυλή του ναού κηρύσσει και πάλι την καταστροφή του ναού. Το κήρυγμα αυτό προκαλεί αναταραχή. Γι' αυτό ο στρατηγός του ιερού χώρου του ναού Πασχώρ τον ραβδίζει και τον ρίχνει στη φυλακή. Τα κηρύγματά του γίνονται δεκτά με ειρωνείες. Του απαγορεύουν να επισκέπτεται το ναό.

Ο Προφήτης σκέπτεται να εγκαταλείψει τον αγώνα. Η φωτιά όμως του λόγου του Θεού, που είναι μέσα του, δεν τον αφήνει. Κατά το τέλος του 605 π.Χ., μετά την ήττα των Αιγυπτίων στο Χαρκαμύς, επειδή ο ίδιος δεν ήταν δυνατόν να εισέλθει στην αυλή του ναού, δίδει στον μαθητή του Βαρούχ να αναγνώσει στο μέσο της αυλής του ναού, προφητεία, διά της οποίας κηρυσσόταν η καταστροφή του ναού. Όλοι τότε επαναστατούν εναντίον του. Ο Ιερεμίας και ο Βαρούχ κρύβονται, για να μη συλληφθούν. Η προλεχθείσα όμως καταστροφή επήλθε.

Οι Βαβυλώνιοι κατέστησαν φόρου υποτελή, το βασιλέα Ιωακείμ. Αυτός, επιθυμώντας την ανεξαρτησία και αφού παρακινήθηκε από άκριτους ανθρώπους, προκαλεί τη Βαβυλώνιο εκστρατεία κατά της Ιερουσαλήμ. Ο Ναβουχοδονόσωρ επέρχεται εναντίον του και πολιορκεί την Ιερουσαλήμ. Ο Ιερεμίας μάταια συνιστά στον βασιλέα Ιωακείμ, υποταγή στους Βαβυλώνιους. Ο Ιωακείμ πεθαίνει και η πόλη καταλαμβάνεται και πολιορκείται.

Ο ναός καταστρέφεται. Ο άμεσος διάδοχος του Ιωακείμ, ο Ιωαχείμ (Ιεχονίας) πορεύεται σε αιχμαλωσία με τους αξιωματούχους της χώρας και δέκα χιλιάδες από το λαό. Ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ ορίζει ως διάδοχο του Ιεχονίου, τον Σεδεκία.

Κατά την Τρίτη περίοδο της δράσεως του Προφήτη Ιερεμίου, το 594 π.Χ., απεσταλμένοι των Ιδουμαίων, Αμμωνιτών, Τύρου και Σιδώνος, παρακάλεσαν τον Σεδεκία να συμμαχήσουν κατά των Βαβυλωνίων. Οι ψευδοπροφήτες κηρύσσουν ότι τα ιερά σκεύη του ναού που είχαν κλαπεί θα επιστραφούν. Ο Ιερεμίας αντιτίθεται και συμβολικά θέτει ζυγό στον τράχηλό του, για να δηλώσει ότι θα είναι δούλοι του Ναβουχοδονόσορ.

Ο ψευδοπροφήτης Ανανίας σπάζει το ζυγό πάνω στον τράχηλο του Ιερεμία, για να τονίσει την αποτίναξη του ζυγού των Βαβυλωνίων. Ο Ιερεμίας απαντά: «Έσπασες ξύλινους ζυγούς; Σιδερένιους θα θέσει ο Θεός στον τράχηλό σας».

Ο Σεδεκίας τήρησε συνετή πολιτική προς τους απεσταλμένους των άλλων περιοχών και ενέκρινε την γνώμη του Προφήτη Ιερεμία. Όμως, κατά το 588 π.Χ., ο φαραώ της Αιγύπτου Ουαφρής επαναστατεί κατά των Βαβυλωνίων. Το φρόνημα των Ιουδαίων αναπτερώνεται και λαμβάνουν και αυτοί μέρος στην επανάσταση αυτή. Ο Ιερεμίας τους αποτρέπει από το να συμμαχήσουν με τους Αιγυπτίους κατά των Βαβυλωνίων.

Οι Ιουδαίοι δεν υπακούν και επαναστατούν. Ο Ιερεμίας επιμένει ότι η πόλη των Ιεροσολύμων θα καταστραφεί. Οι άρχοντες τον ρίχνουν σε λάκκο βορβορώδη, διότι με τον τρόπο που ο Προφήτης ομιλούσε παρέλυε τα χέρια των πολεμιστών. Με την επέμβαση όμως του Αβδεμέλεχ αποσύρεται από τον λάκκο. Η πόλη των Ιεροσολύμων καταλαμβάνεται και ο βασιλέας Σεδεκίας συλλαμβάνεται, τυφλώνεται και οδηγείται στη Βαβυλώνα. Η πόλις παραδίδεται στις φλόγες.

Κατά την τέταρτη περίοδο της δράσεώς του, ο Ιερεμίας, μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ, αποφασίζει να διαμείνει πλησίον του Γοδολίου. Τον Γοδολία, ο βασιλέας Ναβουχοδονόσωρ εγκαθιστά κυβερνήτη της Ιουδαίας. Μετά από λίγο, όμως, ο Γοδολίας δολοφονείται και ο Ιουδαϊκός λαός, φοβούμενος την τιμωρία από τους Βαβυλωνίους, αποφασίζει να απέλθει στην Αίγυπτο παρά την γνώμη του Ιερεμίου και την εντολή του Θεού.

Χωρίς την θέλησή του, παίρνουν μαζί τους και τον Ιερεμία, ο οποίος κηρύττει και στην Αίγυπτο. Προλέγει την εισβολή του Ναβουχοδονόσωρ, η οποία και έγινε. Εκεί οι Ιουδαίοι περιπίπτουν σε ειδωλολατρία. Ο Προφήτης επέρχεται και πάλι εναντίον αυτών. Εκείνοι όμως δεν υπακούουν και ο Προφήτης προλέγει την καταστροφή τους.

Ο Προφήτης Ιερεμίας λιθοβολήθηκε από τους συμπατριώτες του στην πόλη Τάφνα της Αιγύπτου ή απήχθη μαζί με τον Βαρούχ αιχμάλωτος από τον βασιλέα Ναβουχοδονόσωρ σε κάποια εισβολή του στην Αίγυπτο το 568 π.Χ., ως λέγει κάποια Ραββινική παράδοση.

Η Σύναξη αυτού ετελείτο στο ναό του Αποστόλου Πέτρου, που ήταν κοντά στην Μεγάλη Εκκλησία.

Το βιβλίο του Προφήτη Ιερεμία στην Παλαιά Διαθήκη δεν παρουσιάζει μόνο υψηλές θρησκευτικές ιδέες, αλλά κυρίως μια ζωηρή θρησκευτική προσωπικότητα, διότι ο Ιερεμίας δεν κήρυττε μόνο, αλλά ζούσε την διδασκαλία αυτή με τόση επιμονή, ώστε όχι μόνο ο θάνατός του υπήρξε μαρτυρικός, αλλά και ολόκληρη η ζωή του ήταν ένα διαρκές μαρτύριο. Η διδασκαλία του Προφήτη Ιερεμία αφορούσε, α) τον άνθρωπο, β) τον Θεό και γ) το λαό του Θεού. Κέντρο και των τριών αυτών είναι η καρδιά, η βάση της προσωπικότητας του ανθρώπου.

Στους εορτάζοντες και στις εορτάζουσες, χρόνια πολλά και ευάρεστα στο Θεό !!!

Απολυτίκιο:
Ήχος α'. Της ερήμου πολίτης.
Εκ γαστρός ηγιάσθης τη προγνώσει του Κτίσαντος, και προφητικής επληρώθης εκ σπαργάνων συνέσεως, εθρήνησας την πτώσιν Ισραήλ, σοφέ Ιερεμία εν στοργή, διά τούτο ως Προφήτην και Αθλητήν, τιμώμεν σε κραυγάζοντες, δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω χορηγούντι διά σού, ημίν τα κρείττονα.


Με πληρ. από τον Ορθόδοξο Συναξαριστή

ΤΗ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ


Τῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Τετάρτῃ, 

τῆς ἀλειψάσης τὸν Κύριον μύρῳ Πόρνης γυναικός, 
μνείαν ποιεῖσθαι οἱ θειότατοι Πατέρες ἐθέσπισαν,
 ὅτι πρὸ τοῦ σωτηρίου Πάθους μικρὸν τοῦτο γέγονε.

Γυνή, βαλοῦσα σώματι Χριστοῦ μύρον,
Τὴν Νικοδήμου προὔλαβε σμυρναλόην.

Ἀλλ' ὁ τῷ, νοητῷ μύρῳ χρισθείς, 

Χριστὲ ὁ Θεός, τῶν ἐπιρρύτων παθῶν ἐλευθέρωσον, 
καὶ ἐλέησον ἡμᾶς, 
ὡς μόνος ἅγιος, 
καὶ φιλάνθρωπος. 
Ἀμήν.

ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ ΙΕΡΕΜΙΟΥ

ΤῊ Α' ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ
ΜΑΪΟΥ

Μνήμη 

τοῦ Ἁγίου Προφήτου Ἱερεμίου.

Τῇ Α' τοῦ αὐτοῦ μηνός,

 Μνήμη 
τοῦ Ἁγίου Προφήτου Ἱερεμίου.

Ψυχαὶ λιθώδεις καὶ ξέναι θείου φόβου,
Λίθοις ἀνεῖλον θεῖον Ἱερεμίαν.
Πρώτῃ- ἐν Μαΐοιο λίθοις κτάνον Ἱερεμίαν.

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, 

Μνήμη 
τῆς ἀθλήσεως
 τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βατᾶ τοῦ Πέρσου.

Καὶ τῷ Βατᾷ, τμηθέντι τὴν κάραν ξίφει,
Βατὰ πρεπόντως οὐρανοῦ τὰ χωρία.

Ταῖς τῶν Ἁγίων σου πρεσβείαις,

 ὁ Θεός,
 ἐλέησον ἡμᾶς.
 Ἀμήν.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...