Ηρακλής Ρεράκης, Η γέννηση του Θεανθρώπου και ο σύγχρονος Ηρώδης

Η γέννηση του Θεανθρώπου και ο σύγχρονος Ηρώδης

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής Παιδαγωγικής – Χριστιανικής Παιδαγωγικής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ

Με την ευκαιρία της Μεγάλης Εορτής της Θείας Ενανθρωπήσεως, που εορτάζουμε και φέτος ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί,

αξίζει να θυμηθούμε και να σχολιάσουμε, σε σχέση και με τα σύγχρονα πνευματικά θέματα της χώρας μας, μερικές από τις εξέχουσες και ενδιαφέρουσες, σε διαχρονικό πλαίσιο, εικόνες, όπως τι περιγράφει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, στον Λόγο του «Εις την του Χριστού γέννησιν».

Σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη, ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε στη φτωχική Φάτνη της Βηθλεέμ και από τότε όλα τα έθνη, μέσω του φωτεινού Άστρου της Βηθλεέμ, που έβλεπαν και ακολουθούσαν οι Μάγοι, δέχονται και αποδέχονται το ευαγγελικό μήνυμα της διά του Ιησού Χριστού σωτηρίας. Αντίθετα, σημειώνει ο Άγιος, τόσο ο  Ηρώδης των ειδωλολατρών και πολυθεϊστών Ρωμαίων όσο και η συναγωγή του Ιερατείου των Ιουδαίων, εξ’ αιτίας του ίδιου Φωτός που εκπέμπει προς όλους η Βηθλεέμ, ταράσσονται και ανησυχούν.

Ο Άγιος βλέπει και παρουσιάζει, από τη μια μεριά, τους Μάγους να προσφέρουν τα δώρα και τον Αστέρα της Βηθλεέμ να γίνεται οδός σωτηρίας για τα Έθνη, από την άλλη, τον Ηρώδη με το ξίφος και τους αρχιερείς των Ιουδαίων με μίσος να οργανώνουν, ήδη από την ημέρα της Θείας γέννησης του Θεανθρώπου, τις διαδικασίες του φόνου Του.

 Βλέπει ακόμη, αφενός, τα βάρβαρα έθνη να ακολουθούν το Φως που εκπέμπει στον κόσμο ο Χριστός, το Θείο Βρέφος της Βηθλεέμ, και, αφετέρου, τους μελετητές των Προφητών  και του Νόμου να Τον απορρίπτουν και να Τον σταυρώνουν.

Η ιστορία όμως των ασεβών συνεχίζεται και επαναλαμβάνεται: Ο λαός του Χριστού στην Ελλάδα διώκεται και σταυρώνεται σήμερα από κάποιους δηλωμένους άθεους, που αποφάσισαν να τη σώσουν από τον Χριστό, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του Ηρώδη.

Θυμόμαστε όλοι την προσδοκία που εξέφρασε για τον ιστορικό ρόλο των Ελλήνων ο ίδιος ο Χριστός, όταν κάποιοι από αυτούς ζήτησαν να τον δουν: «Ήλθε η ώρα για να δοξασθεί ο Υιός του ανθρώπου». Ο κατ’ εντολή του Χριστού ερχομός στην Ελλάδα του Απ. Παύλου, ο οποίος την όργωσε απ’ άκρου σε άκρο, κηρύττοντας τη χριστιανική πίστη και ιδρύοντας τις τοπικές Εκκλησίες αποτελεί ένα μοναδικό γεγονός, συνέβη μόνον στην Ελλάδα, προσδίδοντάς της μία ξεχωριστή θέση στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια Ιστορία.

Η χριστιανική πίστη, με τη σειρά της, ήταν εκείνη που συνόδευε και δυνάμωνε τον ελληνικό λαό για να μπορέσει να επιζήσει στην Ιστορία, εν μέσω αμέτρητων περιπετειών, υποδουλώσεων και μαρτυρίων.

Συνειδητοποιώντας αυτήν την ιστορική συμπόρευση της Εκκλησίας του Χριστού με το ελληνικό έθνος, ο ελληνικός λαός, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σεβάστηκε και ακολούθησε για περίπου 20 αιώνες τον Ιησού Χριστό. Από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, όπου επιβεβαιώθηκε και καθιερώθηκε η αδιάσπαστη ενότητα Κράτους – Εκκλησίας, έως σήμερα, δεν ζητήθηκε ποτέ και από κανένα χωρισμός αυτών των δύο θεσμών.

Σήμερα, όμως, το ορθόδοξο έθνος των Ελλήνων, διά των δηλωμένων άθεων ηγετών του, ζηλεύοντας τη φονική μανία του Ηρώδη, επιδιώκει να φονεύσει τον Χριστό στην Ελλάδα διά της συνταγματικής καθιερώσεως της ουδετεροθρησκείας και του χωρισμού Εκκλησίας – Πολιτείας, επιλογές, που κατά τον Ιερό Χρυσόστομο φανερώνουν απιστία και «αντί ευωδίας δυσωδίαν πνέουσιν».

Ωστόσο, ο ορθόδοξος ελληνικός λαός, που έχει βιώσει παρόμοιες αντίχριστες καταστάσεις, οι οποίες προσωρινά τον ταλαιπώρησαν, έχει συνειδητοποιήσει  και πιστέψει όσα ο σύγχρονος Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς αναφέρει στο έργο του «Άνθρωπος και Θεάνθρωπος»: «Ο άνθρωπος είναι φοβερός δίχως τον Θεάνθρωπο. Καθετί το ανθρώπινο μονάχα στον Θεάνθρωπο έχει την τελική και λογική του ερμηνεία. Δίχως τον Κύριο Ιησού Χριστό, όλα τα ανθρώπινα μεταβάλλονται αναπόφευκτα σε χάος, σε φρίκη, σε θάνατο, σε κόλαση».

Ήδη ο ελληνικός λαός, αν και πιεσμένος  και απογοητευμένος από την οικονομική κρίση και καταιγίδα, που του επιφύλαξε η ψευδώς υποσχόμενη οικονομικούς παραδείσους σημερινή πολιτική ηγεσία, αρχίζει, να αντιλαμβάνεται το αντίχριστο και ιδεοληπτικό της μένος και να ανησυχεί πλέον για τις αλλεπάλληλες πολύπλευρες ενέργειες της πολιτείας να φονεύσει ό, τι εκφράζει τη διδασκαλία και τη ζωή του Ιησού Χριστού στον ελληνικό δημόσιο βίο.

 Εορτάζοντας τα Χριστούγεννα, με την πατροπαράδοτη πίστη και ευσέβειά του, ο ορθόδοξος λαός απαντά στους Χριστομάχους και Χριστοκλάστες ηγέτες του, ομολογώντας με τον τρόπο αυτό ότι ο τεχθείς εκ Παρθένου Ιησούς Χριστός αποτελεί το μοναδικό αληθινό νόημα και τον Λόγο της υπάρξεώς του. Διότι, κατά τον Άγιο Ιουστίνο, «στη Γέννηση του Χριστού μάς δόθηκε η αποκάλυψη και το νόημα του μυστηρίου του ανθρώπου, όσο και του μυστηρίου του ουρανού και της γης».

Αν, επομένως, ο τεχθείς εκ Παρθένου προσφέρει και αποκαλύπτει το νόημα και τον Λόγο αυτού του κόσμου και του ανθρώπου, μπορεί να εκτιμήσει και να αξιολογήσει κάθε λογικός Έλληνας την πνευματική ζημία που προξενούν στις ψυχές των ορθοδόξων εκείνοι που επιχειρούν, όπως ο Ηρώδης, να φονεύσουν και να αφανίσουν τον Χριστό.

Διότι η σχεδιαζόμενη μετατροπή της χώρας από ορθόδοξη σε πολυθρησκειακή και έπειτα σε ουδετερόθρησκη σημαίνει μεθόδευση θρησκευτικής ουδετερότητας των Ελλήνων, αφού οι Έλληνες είναι εκείνοι που αποτελούν τη χώρα, το Έθνος, την Ελλάδα.

Θρησκευτική ουδετερότητα, όμως, σημαίνει απιστία έναντι του Χριστού και αποσύνδεση της ανθρώπινης ύπαρξης από τον Ιησού Χριστό, που αποτελεί το νόημα της ζωής κάθε Ορθόδοξου Χριστιανού. Ο τότε Ηρώδης προσπάθησε, αν και μάταια, να εμπαίξει και να εξαπατήσει τους Μάγους, προκειμένου να φονεύσει τον Χριστό. Ο σύγχρονος Ηρώδης, επίσης, με διάφορους απατηλούς τρόπους και με περίεργες συμμαχίες, που του προσφέρουν οι κάποιοι -ευτυχώς ελάχιστοι- εκκλησιαστικοί και θεολογικοί παράγοντες, προσπαθεί να εμπαίξει τον ελληνικό λαό για να πετύχει τον στόχο του που είναι η δίωξη, ο φόνος και ο αφανισμός του Χριστού από την Ελλάδα.

Όλα αυτά τα θλιβερά σχέδια, αν και γίνεται προσπάθεια να παραμένουν κρυφά, όμως, με το φως του αστέρα της Βηθλεέμ, αποκαλύπτονται καθημερινά. Τον Φεβρουάριο του 2018 ο Υπουργός Παιδείας με το Προεδρικό Διάταγμα 18/2018, που δημοσιεύτηκε  στο ΦΕΚ 31/Α/23-2-201 άλλαξε τον Οργανισμό του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και στο άρθρο 1 αφαιρέθηκε, από την αποστολή του Υπουργείου Παιδείας, η έως τότε ισχύουσα διάταξη, με βάση και το Σύνταγμα (άρθρο 16), που όριζε μεταξύ άλλων ως αποστολή του Υπουργείου Παιδείας την «ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης».

Ο πρ. Υπουργός Παιδείας, επίσης, κατήργησε το 2016, με Υπουργική απόφαση, τη διδασκαλία του έως τότε ορθόδοξου Μαθήματος των θρησκευτικών στους μαθητές Δημοτικού – Γυμνασίου και Λυκείου και την αντικατέστησε με ένα αλλόκοτο μάθημα ή κοκτέϊλ θρησκειών, ελπίζοντας, έτσι, ότι θα φονεύσει τον Χριστό που βρίσκεται στις ψυχές των βαπτισμένων ορθοδόξων μαθητών και θα πετύχει, σταδιακά, τη δημιουργία του ουδετερόθρησκου σχολείου και του ουδετερόθρησκου κράτους, σχέδιο, όμως, που ακύρωσε το 2018 το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Με τις περί φύλου, επίσης, νομοθετικές ρυθμίσεις, η σημερινή πολιτεία επιχείρησε να αποδομήσει πλήρως το περιεχόμενο του θεσμού της χριστιανικής οικογένειας, που ίσχυε στην Ελλάδα από την ίδρυσή της ως κράτος. Με τις τελευταίες ενέργειές της, ακόμη, η πολιτική ηγεσία θέλησε να αποβάλει από τον δημόσιο βίο τους ιερείς της Εκκλησίας.

Με όλες αυτές τις επιθέσεις και τις αποδομήσεις ο σύγχρονος Ηρώδης μαινόμενος στοχεύει στο σβήσιμο του Αστέρα της Βηθλεέμ και στο ξερίζωμα των ριζών, των αξιών και των προτύπων που δώρισε ο Χριστός στην Ελλάδα και στην ανθρωπότητα.

Όμως, ίσως, ο σύγχρονος Ηρώδης δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι μάταια κοπιάζει και πασχίζει, διότι, τελικά, από τη Θεία Γέννηση του Θεανθρώπου έως σήμερα, με θεία ενέργεια, κανείς Ηρώδης δεν μπόρεσε ούτε θα μπορέσει να φονεύσει τον Χριστό  από τις ψυχές των αληθινών Χριστιανών και να πληγώσει την Εκκλησία ως σώμα Χριστού.

"Ορθόδοξη Αλήθεια", 19-12-2018

Στο βρέφος της Βηβλεέμ βρίσκουμε την αθωότητα μας...

Ας είμαστε ειλικρινείς, η εορτή των Χριστουγέννων δεν είναι για τους δυνατούς, ισχυρούς και καταναλωτές του εφήμερου. Ο Χριστός γεννιέται σε μια βρώμικη, λασπωμένη και σκοτεινή φάντη, στάβλο δηλαδή, γιατί ακριβώς έχει έρθει γι’ όλους τους «κολασμένους» και τα ρημαδιά της γης, που τα έχουν κάνει χάλια στην ζωή τους. Για εκείνους που δεν αισθάνονται άψογοι και τέλειοι, ούτε άτρωτοι, πολλώ δε μάλλον παντοδύναμοι. Ο Χριστός κενώνει τον εαυτό του από την θεϊκή Του δόξα, χάνει την ουράνια λάμψη του, για να γεννηθεί σε κάθε ψυχή και ανθρώπινη καρδιά που αισθάνεται Φάντη, δηλαδή που νιώθει την σκοτεινιά και την βρωμιά της.
Όχι, δεν τον φοβίζει το σκοτάδι μας, μήτε η παγωνιά της αμαρτία μας, οι λάσπες του βίου μας και τα βρώμικα χνώτα μας, δεν μπορούν να αποτρέψουν την θυσιαστική του αγάπη. Ο Χριστός δεν αγαπάει μονάχα τα φωτεινά μας σημεία, αλλά κυρίως τα σκοτάδια μας, γιατί ξέρει ότι εκεί στα ανείπωτα, τις περισσότερες φορές κρύβονται τα πληγωμένα, μα ωστόσο ωραιότερα και πιο δυναμικά στοιχεία της προσωπικότητα μας. Ο Θεός δεν συνεργάζεται μονάχα με εκείνο που υπήρξαμε ή υπάρχουμε, αλλά κυρίως με αυτό που μπορούμε να γίνουμε, κι εμείς δεν το γνωρίζουμε. Μιλάει πρωτίστως με τον βαθύτερο εαυτό μας. Γι' αυτό πολλές φορές αισθανόμαστε ότι σιωπά απέναντι στις δοκιμασίες μας, διότι δεν λαμβάνουμε απαντήσεις στα ερωτήματα του νου μας. Ο Χριστός όμως μιλάει και με την ψυχή μας, σε ένα άλλο χρόνο και αδιόρατο δια των αισθήσεων τόπο, και τα αποτελέσματα αυτού του διαλόγου έρχονται ως θαύμα πολλές φορές στην ζωή μας.
Ο Θεός, μονάχα εκείνος, γνωρίζει την ιστορία της ψυχής μας. Ξέρει ότι πίσω από τα λάθη μας κρύβονται πληγές, πίσω από τις αμαρτίες μας φόβοι και χαώδη ψυχικά κενά, πίσω από την άρνηση μας, τραυματικές επώδυνες εμπειρίες.
Γνωρίζει ο Χριστός ότι μέσα μας, όσο σκοτεινή κι αν είναι η φάντη της καρδιάς μας, όσο λασπωμένη και βρώμικη, μπορεί να γεννηθεί το «παιδί», το θεϊκό «βρέφος», μπορεί να ξεφύγει από τον Ηρώδη που το καταδιώκει, είναι δυνατόν ακόμη και με τα λάθη και τα πάθη μας, με τις πληγές και τα τραύματα μας, να δούμε στα μάτια του εν Βηθλεέμ βρέφους την δική μας ξεχασμένη «θεική» αθωότητα. Να θυμηθούμε ξανά εκείνο που λησμονήσαμε οτι ο Χριστός γεννιέται στην καρδιά μας κάθε φορά που επιλέγουμε να κοιτάξουμε μέσα μας ένα κρυμμένο ξεχασμένο Θεό, που έγινε άνθρωπος για να γίνουμε εμείς "θεοί".....
πηγή

Η αχαλίνωτη γλώσσα

Γράφει ο Αριστείδης Π.Δασκαλάκης

Εδώ και καιρό, πολλοί αδελφοί μας, έχουν αποτελέσει στόχο απειλών από μερίδα του κλήρου.
Ποιον κλήρο; Αυτή τη μερίδα που υπηρετεί την πλήρη εκκοσμίκευση της εκκλησίας, με υποταγή στη νέα τάξη πραγμάτων και στο τέρας του οικουμενισμού.
Είναι αποδέκτες απειλών από κληρικούς, ότι θα αποτελέσουν αντικείμενα κατάρας από μέρους τους.

Κατά κοινή ομολογία απειλούν και δια άμβωνος και κατ’ ιδίαν, με κατάρες το λαό, όταν δεν συμμορφώνεται με τη πορεία και τις αποφάσεις της διοικούσας εκκλησίας. Μάλιστα με επίταση υποστηρίζουν, ότι η κατάρα του επισκόπου ενεργεί.

Βέβαια σε αυτό το αμάρτημα υποπίπτουν και πολλοί λαϊκοί. Είναι μεγάλο ατόπημα, μεγάλη αμαρτία να εύχεσαι το κακό του συνανθρώπου σου.
Βέβαια δε σημαίνει ότι πάντα πιάνει τόπο η «ευχή».
Μια λαϊκή παροιμία λέει σχετικά ότι: «Αν άκουε ο Θεός τα κοράκια, κάθε μέρα θα ψοφούσε ένα γαϊδούρι». 

Για να καταλάβουμε όμως το βάθος του ατοπήματος, ας δούμε τι είναι κατάρα και τις αιτιάσεις που οδηγούν σ’ αυτή.

Κατάρα ή αρά είναι η ισχυρή επιθυμία, που εκφράζεται με λόγια, για να συμβεί κάποιο κακό σε ένα ή και περισσότερα πρόσωπα. Μπορεί να εκφράζεται από άνθρωπο ή και από ολόκληρο το λαό. Κυρίως όμως από ένα άτομο που εύχεται το κακό κάποιου. Πολλές φορές η κατάρα συνοδεύεται από συμβολική χειρονομία ή επιδεικνύεται με κάποιο συμβολικό αντικείμενο.

Η κατάρα είναι μια μορφή γητείας, που έχει σκοπό να επιφέρει κακοτυχία, αρρώστια, κακό, ακόμα και τον θάνατο σε όποιον πέσει επάνω. Αποτελεί την πιο τρομακτική μορφή μαγείας και είναι παγκόσμιο φαινόμενο.

Δεν είναι ένα μέσο μαγικό μόνο για τους μάγους και τους γητευτές. Ο καθένας μπορεί να ξεστομίσει μια κατάρα, με το να εκδηλώσει μια έντονη επιθυμία του, ώστε να βλάψει με όποιο τρόπο μπορεί κάποιον άλλον. Όμως, η επιτυχία της κατάρας, εξαρτάται από τη κατάσταση στην οποία βρίσκεται αυτός που καταριέται και την στάση του.

Υποβολέας της, είναι το μίσος κατά του συνανθρώπου, ενώ οι αναστολές του καταρώμενου είναι μηδενικές, λόγω απουσίας της πίστης και της αγάπης. Δεν θα μπορούσε με σαφήνεια να απαντηθεί κατά πόσο «πιάνουν» οι κατάρες. Το αποτέλεσμα κρίνεται από το κατά πόσο το «θύμα» της κατάρας φέρει την πανοπλία της πίστης στον Άγιο Τριαδικό Θεό.

Ας δούμε όμως κάποιες διηγήσεις άγιων γερόντων της ορθοδοξίας περί κατάρας :
Μας διηγείται μια ιστορία περί κατάρας ο γέροντας Εφραίμ ο Φιλοθεϊτης :

«Είχα πάει κάποτε σε ένα νησί της πατρίδας μας. Εκεί στο χωριό συνάντησα μια μητέρα και την νύφη της, οι όποιες ήταν μαυροφορεμένες. Και οι δύο γυναίκες πενθούσανε, γιατί είχε σκοτωθεί το παιδί της μητέρας, πού ήταν άνδρας της νύφης της. Τί είχε συμβεί; Το παιδί της όταν ήταν μικρό, ήταν άτακτο και έπαιρνε κρυφά το όπλο του θείου του και πήγαινε και κυνηγούσε. Ή μητέρα το συμβούλευε να μην παίρνει το όπλο, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να πάθει κακό και ότι δεν είναι σωστό να παίρνει κρυφά το όπλο από τον θείο του.

Όμως το παιδί απειθαρχούσε και συνέχιζε να παίρνει το όπλο. Μια μέρα η μάνα, πάνω στο φόβο και στην στενοχώρια της, να μην πάθει τίποτα το παιδί της, του είπε: Παιδί μου, εφόσον με παρακούς και με στενοχωρείς, από το όπλο να πάθεις! Πέρασαν χρόνια και το παιδί της παντρεύτηκε. Κάποια μέρα πήγε το παιδί της για κυνήγι, αλλά δεν επέστρεψε! Ή μάνα ανησύχησε δικαιολογημένα, γιατί ή συνείδηση της, την έλεγχε, για εκείνα τα λόγια πού είχε πει κάποτε στο παιδί. 
Έτσι το δειλινό σηκώθηκε και πήγε να ψάξει στα βουνά το γιο της, αλλά πού να το βρει… Επέστρεψε άπραγη, και την άλλη μέρα, χαράματα, πήγε ξανά να τον ξαναψάξει. Ψάχνοντας βρήκε το σκυλί του παιδιού της και αυτό την οδήγησε στο σκοτωμένο παιδί της. Είχε πάθει εμπλοκή το όπλο και στην προσπάθεια το παιδί να το επανορθώσει, αυτοτουφεκίστηκε! Από την ήμερα εκείνη, μάνα και νύφη μέσα στα μαύρα, έχοντας βαρύ πένθος.

Γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε πάρα πολύ τα λόγια μας και πάντα να ευλογούμε και να μην καταραζόμαστε, όπως μας παροτρύνει Απόστολος Παύλος.»

O Άγιος Παϊσιος διηγείται:  (1)

Με ρώτησε κάποιος: «Αυτό που ψάλουμε την Μεγάλη Σαρακοστή, το “Πρόσθες αυτοίς κακά, Κύριε, τοις ενδόξοις της γης“, γιατί το λέμε, αφού είναι κατάρα;
Όταν κάνουν επιδρομή οι βάρβαροι, του είπα, και πάνε να καταστρέψουν στα καλά καθούμενα έναν λαό και ο λαός προσεύχεται να τους βρουν κακά, δηλαδή να σπάσουν τα αμάξια τους, και τα άλογά τους να πάθουν κάτι, για να εμποδισθούν, καλό είναι ή κακό; Αυτό εννοεί. Να τους έρθουν εμπόδια. Δεν είναι ότι καταριούνται».

– Γέροντα, πότε πιάνει η κατάρα;

– Η κατάρα πιάνει, όταν υπάρχει στη μέση αδικία. Αν λ.χ. κάποια κοροϊδέψει μια πονεμένη ή της κάνει ένα κακό και η πονεμένη την καταραστεί, πάει, χάνεται το σόι της. Όταν δηλαδή κάνω κακό σε κάποιον και εκείνος με καταριέται, πιάνουν οι κατάρες του. Επιτρέπει ο Θεός και πιάνουν, όπως επιτρέπει λ.χ. να σκοτώσει ένας κάποιον άλλον. Όταν όμως δεν υπάρχει αδικία, τότε η κατάρα γυρνά πίσω σε αυτόν που την έδωσε.

– Και πως απαλλάσσεται κάποιος από την κατάρα;

– Με την μετάνοια και την εξομολόγηση. Έχω υπόψιν μου πολλές περιπτώσεις. Άνθρωποι που ταλαιπωρήθηκαν από κατάρα, όταν το κατάλαβαν ότι τους καταράστηκαν γιατί είχαν φταίξει, μετάνιωσαν, εξομολογήθηκαν και τακτοποιήθηκαν. Αν αυτός που έφταιξε πει: «Θεέ μου, έκανα αυτό και αυτό, συγχώρεσέ με…» και εξομολογηθεί με πόνο και ειλικρίνεια, τότε ο Θεός θα τον συγχωρήσει. Θεός είναι.

– Και τιμωρείται μόνον αυτός που δέχεται την κατάρα ή και αυτός που την δίνει;

– Αυτός που δέχεται την κατάρα, βασανίζεται σε αυτήν την ζωή, θα βασανίζεται και στην άλλη, γιατί ως εγκληματίας θα τιμωρηθεί εκεί από τον Θεό, αν δεν μετανοήσει και δεν εξομολογηθεί. Γιατί, εντάξει, μπορεί κάποιος να σε πείραξε. Εσύ όμως με την κατάρα που δίνεις, είναι σαν να παίρνεις το πιστόλι και να τον σκοτώνεις. Με ποιο δικαίωμα το κάνεις αυτό; Ό,τι κι να σου έκανε ο άλλος, δεν έχεις δικαίωμα να τον σκοτώσεις. Για να καταραστεί κανείς, σημαίνει ότι έχει κακία. Κατάρα δίνει κανείς, όταν το λέει με πάθος, με αγανάκτηση…

Να ξέρετε, η κατάρα των γονέων πιάνει πολύ, ακόμη και η αγανάκτησή τους. Και να μην το καταραστεί ο γονιός το παιδί, αλλά μόνο να αγανακτήσει μαζί του, το παιδί δεν βλέπει άσπρη μέρα, η ζωή του είναι όλο βάσανα.

Ταλαιπωρείται πολύ σ’ αυτήν την ζωή. Φυσικά, στην άλλη ζωή ξελαφρώνει, γιατί ξοφλάει εδώ μερικά. Γίνεται αυτό που λέει ο Αββάς Ισαάκ: “Τρώει την κόλαση”(2), λιγοστεύει δηλαδή την κόλαση με τις ταλαιπωρίες εδώ, σ’ αυτήν την ζωή. Δηλαδή, όταν λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι, αφαιρείται λίγο από την κόλαση, από τα βάσανα.
Αλλά και οι γονείς που στέλνουν τα παιδιά τους στον «έξω απ’ εδώ», τα τάζουν στον διάβολο και έχει δικαιώματα μετά ο διάβολος. “Μου το ’ταξες”, σου λέει.»

Ο άγιος γέροντας Θεοφύλακτος  Νεοσκητιώτης σε διδαχές για τ’αποτελέσματα της σκληροκαρδίας ως “Δικαίος” το 1960 έλεγε: (3)

«Τα μεγάλα μοναστήρια του Αγίου Όρους παλαιά, είχαν πολλούς εργάτες. Πολλοί έρχονταν δια τον επιούσιον και μόνο και είναι ζήτημα αν περίσσευε να στείλουν και κάτι στην οικογένεια τους. Η φτώχεια έφερνε και την κακομοιριά και συχνά μεταξύ των εργατών υπήρχαν παρεξηγήσεις. Έτσι σε ένα αγιορείτικο κοινόβιο, από πειρασμό; ζήλεια; φθόνο; ποιος ξέρει; Ένας εργάτης έκλεψε από έναν άλλο συνεργάτη του ένα τσουβάλι αλεύρι που θα το είχε προφανώς για να το στείλει στην οικογένεια του. Στενοχωρημένος τότε αυτός που έχασε το αλεύρι, έδωσε κατάρα! Δυστυχώς όταν κοιμήθηκε ο κλέπτης, δεν ξέρουμε πως τον έκρινε ο Θεός, αλλά κατά την ανακομιδή του, μετά τα τρία χρόνια, κατά τη τάξη της εκκλησίας μας ήταν άλιωτος! Η είδηση στενοχώρησε όλους αλλά και τους πατέρες της Μονής. Έφθασε και στα αυτιά του αδικημένου εργάτη. “Καλά έπαθες, γιατί μου έκλεψες το αλεύρι!”

Αυτόν τον λόγο του τον έμαθε και ο Ηγούμενος της Μονής και στο τέλος του λέγει: Αν σου δώσουμε το αλεύρι εμείς, θα τον συγχωρέσεις; Και βέβαια θα τον συγχωρέσω, απήντησε. Έδωσαν λοιπόν το αλεύρι στον εργάτη και τον συγχώρεσε με όλη του την καρδιά. Τότε αμέσως το σώμα του κλέπτου διαλύθηκε στα εξ ων συνετέθη!

Πόσο προσεκτικοί πρέπει να είμεθα στα λόγια μας! Να ευλογούμε πρέπει και να μην καταρώμεθα, ούτε για αστείο! »

Κληρικοί λοιπόν, απειλούν συγκεκριμένα πρόσωπα, ότι θα προβούνε σ’ αυτή την ανίερη πράξη ή αναπτύσσουν ρητορική για την ισχύ ή την αναγκαιότητα της κατάρας από μέρους τους.
Είναι το ανάθεμα (όχι βέβαια με την έννοια των Αναθεμάτων της Κυριακής της Ορθοδοξίας) προς ένα πρόσωπο, να το «στέλνουμε στον διάβολο» κοινώς.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει: «Τι λοιπόν, είναι αυτό το ανάθεμα που λες; Δε σημαίνει αυτός να πάει στο διάβολο, να χάσει τη δυνατότητα σωτηρίας και να αποξενωθεί από το Χριστό; Αυτό είναι το έργο της εξουσίας και της μεγάλης δυνάμεως του Θεού… Γιατί, λοιπόν, ανέλαβες εσύ ένα τέτοιο έργο; »

Δεν ακούτε τον αδελφόθεο Ιάκωβο που βοά στην επιστολή του για την αχαλίνωτη γλώσσα; 
«ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν τὸν Θεὸν καὶ πατέρα, καὶ ἐν αὐτῇ καταρώμεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ γεγονότας· 
ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα. οὐ χρή, ἀδελφοί μου, ταῦτα οὕτω γίνεσθαι.» (Ιακ. 3-9,10) 
(«Εκτρέπεται εις τας μεγαλυτέρας αντινομίας και αντιθέσεις· διότι με αυτήν δοξολογούμεν τον Θεόν και Πατέρα, αλλά και με αυτήν καταρώμεθα τους ανθρώπους, που έχουν πλασθεί καθ’ ομοίωσιν Θεού.
Από το ίδιο στόμα βγαίνει ευλογία και κατάρα. Αλλά, αδελφοί μου, δεν πρέπει να γίνονται αυτά έτσι, διότι δεν είναι δυνατόν στο αυτό στόμα να αναμιγνύονται κατάραι και ευλογίαι.»)

Δεν ακούσατε τα λόγια του προφήτη, που μιλώντας για την ευλογία που ο Ιακώβ παίρνει απ’ τον Ισαάκ, λέει: 
«καὶ δουλευσάτωσάν σοι ἔθνη, καὶ προσκυνησάτωσάν σοι ἄρχοντες· καὶ γίνου κύριος τοῦ ἀδελφοῦ σου, καὶ προσκυνήσουσί σε οἱ υἱοὶ τοῦ πατρός σου. ὁ καταρώμενός σε ἐπικατάρατος, ὁ δὲ εὐλογῶν σε εὐλογημένος.» (Γεν. 27,29)
(«Λαοί να σε υπηρετήσουν και άρχοντες να σε προσκυνήσουν· να γίνεις κύριος του αδελφού σου, και θα σε προσκυνήσουν οι απόγονοι του πατρός σου. Εκείνος που θα σε καταρασθεί να είναι κατηραμένος και εκείνος που θα σε ευλογεί, να είναι ευλογημένος από τον Θεόν»)

Οι άγιοι ευλογούσαν αυτούς που τους αδικούσαν και πονούσαν για την πτώση τους. Δεν είχαν προσμονή για τιμωρία, ούτε τους διέκρινε μνησικακία.

O Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, συμβουλεύει “Να ευλογείς πάντα και να μην καταριέσαι, γιατί η ευλογία γεννά ευλογία και η κατηγορία, κατηγορία”.

Πιστεύεται στον Θεό και στους Αγίους; Ακολουθείται την Αγία Γραφή: Κι αν ναι, την ερμηνεύεται κατά Θεόν; Ακολουθείτε τις παραπάνω συμβουλές;
Ή το μέλημά σας είναι να υπερβείτε με κάθε ανίερο τρόπο, τα εμπόδια που στήνουν λαϊκοί, στην επέλαση του οικουμενισμού;

Μπορείτε να καταριέστε όσο θέλετε λαϊκούς, που σας ελέγχουν για αίρεση και εκτροπή απ’ τον πατερικό δρόμο. Η κατάρα σας σ’ αυτή την περίπτωση γίνεται ευχή. Κλείνω με μια φράση που έχει ειπωθεί απ’ τον Γουίλιαμ Μπλέικ (4): «Η κατάρα αφυπνίζει, η ευλογία χαλαρώνει».
Ευχόμεθα ο καλός Θεός να σας φωτίσει να ανανήψετε και να εξέλθετε  μέσα απ’ τη γέεννα της κακοδοξίας και του οικουμενισμού.

• (1) Από το βιβλίο «Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο» – ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ – ΛΟΓΟΙ Α’
• (2) Ισαάκ Σύρου, Ασκητικά, Λόγος ΝΕ’, έκδ. Βασ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1977, σ. 219
• (3) Ιερομονάχου Προδρόμου, «Ο Γέρων Θεοφύλακτος ο Νεοσκητιώτης, Το ευωδέστατον άνθος της Χάριτος», Έκδοσις Ιεράς Καλύβης «Σύναξις των Αγίων Aναργύρων» Νέα Σκήτη – Άγιον Όρος, 2007. (Μέρος 7ον, Ψυχοφελείς διηγήσεις του Γέροντος Θεοφυλάκτου, σελ. 210-215)
• (4) Άγγλος ποιητής και ζωγράφος

Αναστάσιμα Ευλογητάρια

Επί του Τάφου - Γέρων Γαβριήλ Κοβιλιάτη.

Επί του Τάφου - προοίμιο στη χαρά της Αναστάσεως

____

Οι πηγές και η εξέλιξη της λατρευτικής διαδικασίας του Επιταφίου

Τα πάθη του Χριστού έσωσαν τον άνθρωπο από τις συνέπειες της αμαρτίας, δηλαδή το θάνατο, τόσο τον πνευματικό όσο και με την ανάσταση κατά τη Δευτέρα Παρουσία, τον σωματικό. Αλλά και ο σωματικός θάνατος έχει ήδη χάσει την τραγικότητά του, το “κεντρί” του, όπως λένε τα τροπάρια της εκκλησίας μας. Ο θάνατος δεν είναι μόνιμος, είναι μια προσωρινή κατάσταση, ένας ύπνος.

Αυτή η εβδομάδα είναι Μεγάλη, διότι γιορτάζουμε πάρα πολύ σπουδαία γεγονότα. Γιορτάζουμε κάτι που οι άνθρωποι από μόνοι μας δεν θα μπορούσαμε να πετύχουμε ούτε στην πιο αισιόδοξη φαντασία μας. Την κατάργηση του θανάτου. Η ιστορία της σωτηρίας που πρόσφερε ο Χριστός, γίνεται προσωπική ιστορία σωτηρίας για τον καθένα και για όλη την εκκλησία. Ο άνθρωπος δεν είναι αυτόνομη ύπαρξη, είναι εξαρτημένο ον. Εξαρτάται πάνω απ' όλα από τον Θεό, επομένως τη σωτηρία, την αιωνιότητα, μπορεί να του την προσφέρει αποκλειστικά και μόνον ο Θεός. Και ο Θεός αυτό ακριβώς έκανε.

Δεχόμαστε λοιπόν τη σωτηρία που σφραγίστηκε με τη σταύρωση και την ανάσταση του Χριστού. Οι χριστιανοί σε κάθε χώρα προσέλαβαν αυτά τα γεγονότα, τα έζησαν και τα ζουν στην καθημερινότητα, δημιουργώντας πολιτισμό. Έτσι λοιπόν αυτά καθεαυτά τα γεγονότα της ζωής του Χριστού, που τα ζούμε πάνω απ' όλα στα μυστήρια, ντύθηκαν με διάφορα έθιμα, τα οποία μας συνοδεύουν ως σήμερα. Αυτά τα έθιμα, και ας το προσέξουμε αυτό, έπονται, ακολουθούν τα ίδια τα γεγονότα. Δεν είναι τα κύρια, είναι δευτερεύοντα και μπορεί κάποτε ν' αλλάξουν ή να αντικατασταθούν, υπηρετώντας με άλλο τρόπο τα ίδια πάντα σωτηριώδη γεγονότα. Εκείνο που δεν αλλάζει και δεν αντικαθίσταται είναι τα ίδια τα γεγονότα της ζωής του Χριστού, τα οποία μπορεί να δημιουργήσουν και κάποια λαϊκά έθιμα. Από την άλλη πλευρά, αν μείνουν μόνο τα έθιμα, τα οποία φαίνεται να προτιμούν οι περισσότεροι σήμερα, είναι αυτονόητο πως αυτά από μόνα τους δεν σώζουν.

Ο συμβολισμός της Αγίας Τράπεζας, η μεγάλη σημασία των λουλουδιών κατά τον στολισμό και η προσφορά των Ελλήνων.

Αξίζει επίσης να προσέξουμε ιδιαίτερα ότι τα έθιμα γενικά δεν είναι ουρανοκατέβατα. Οι χριστιανοί χρησιμοποίησαν διάφορες επιρροές και συνήθειες που ήδη υπήρχαν, δίνοντας όμως σε αυτά τελείως διαφορετικό νόημα. Τα γεγονότα της ζωής του Χριστού υπάρχουν και χωρίς τα έθιμα, προηγούνται των εθίμων και τα καθορίζουν. Κανείς δεν είναι τόσο ανόητος για να νομίσει ότι τα έθιμα δημιουργούν τα γεγονότα ή υπηρετούν μύθους του παρελθόντος. Μην ξεχνάμε ότι ο χριστιανισμός ερχόμενος σε επαφή με τον ελληνισμό, τον μεταμόρφωσε και τον εκχριστιάνισε. Αλλά με ποιον τρόπο; Απέρριψε τα στοιχεία της θρησκείας των αρχαίων Ελλήνων και κράτησε πολλά στοιχεία της αρχαιοελληνικής ζωής και του πολιτισμού των Ελλήνων, προσδίδοντάς τους χριστιανικό περιεχόμενο.

Για τα έθιμα της Μεγάλης Παρασκευής, υπό αυτήν την αυτονόητη για εμάς τους χριστιανούς οπτική, μίλησε στην “Ορθόδοξη αλήθεια” ο Γέροντας Γαβριήλ του Ιερού Καθίσματος Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Άνω Δολών Μεσσηνίας. Ο Γέροντας Γαβριήλ είναι αρχαιολόγος, βυζαντινολόγος, διδάκτωρ Γερμανικού Πανεπιστημίου με θέμα το Βυζαντινό Διδυμότειχο και με πολύ μεγάλη εμπειρία πριν γίνει μοναχός ως ξεναγός υψηλού επιπέδου σε μνημεία αρχαιοελληνικά και βυζαντινά. Στο ερώτημά μας πώς δημιουργήθηκε το έθιμο του επιταφίου, μας απαντά...

Τα οθόνια

«Λέμε ότι επί του Τάφου ευρέθηκαν τα σουδάρια και τα οθόνια. Είναι αυτά τα μόνα κατάλοιπα του ενταφιασμού του σώματος του Χριστού. Θέλω να τονίσω ότι δεν υπάρχει σε άλλες ορθόδοξες χώρες η συνήθεια του Επιταφίου, καθότι οι Έλληνες διακρίνονται από μακραίωνη παράδοση για τη λατρεία των νεκρών και το σεβασμό προς τον εκλιπόντα. Αλλά πώς τον μετέφεραν τον Χριστό στο κενόν μνημείο; Σε σινδόνη καθαράν, το μετέφερε ο Νικόδημος. Βλέπουμε λοιπόν ότι με το ύφασμα που συνήθως είναι λινό, καθαρό ύφασμα, περιτύλιξαν το σώμα του και το εναπόθεσαν. Για τα δε οθόνια μπορούμε να σχηματίσουμε την καλύτερη εικόνα, βλέποντας απεικονίσεις της αναστάσεως του Λαζάρου, που είναι σπαργανωμένος ή μάλλον σαβανωμένος.. Και γιατί είναι τόσο σημαντικό; Ο Ιησούς που γεννήθηκε στο σπήλαιο εσπαργανώθη. Η εικόνα της Γεννήσεως επιβάλλεται να δείχνει το βρέφος σπαργανωμένο. Η δυτική ζωγραφική το απεικονίζει πάμπολλες φορές γυμνό. Δεν το λέμε από ευσεβισμό αλλά διότι αναφέρεται “και εσπαργάνωσε αυτόν”. Έτσι ξεκινάει η ζωή, με τον περιορισμό της ελευθερίας στο σπαργάνωμα και προαναγγέλλει το σαβάνωμα των Εβραίων. Τα οθόνια είναι ακριβώς όπως τα σπάργανα.

Αυτά λοιπόν ευρέθησαν επί του Τάφου και η σινδόνη. Και το μεγάλο ερώτημα είναι εμείς τι εννοούμε σήμερα με τον Επιτάφιο; Λέμε, “Θα πάω στον Επιτάφιο” , ή “αυτά τα λουλούδια τα έχω κόψει απ' τον κήπο μου για τον Επιτάφιο”. Είναι μια γυναικεία ενασχόλησις ο στολισμός των Επιταφίων. Το τονίζω και πάλι, είναι χαρακτηριστικό για την ορθοδοξία στην Ελλάδα. Πού αλλού έχουμε ένα παρόμοιο λατρευτικό αντικείμενο; Στο αντιμήνσιο. Μπορεί να γίνει Θεία Ευχαριστία χωρίς να απλώσει ο ιερέας πρώτα το αντιμήνσιο επί της Αγίας Τραπέζης; Τι σημαίνει αντιμήνσιο; “Αnte mensa”, δηλαδή “αντί της τραπέζης”. Μπαίνει αυτό το ύφασμα και κει επάνω θα τελεστεί η θυσία. Και το ύφασμα αυτό φέρει μέσα του, στο γύρισμα με τη φόδρα του, μικρά κομματάκια από οστά μαρτύρων. Διότι οι μάρτυρες καταθέτουν μαρτυρία της αγάπης τους προς τον Χριστό. Όχι βέβαια με κόκκινα τριαντάφυλλα, αλλά με το μαρτύριό τους, μιμούνται τη θυσία.

Γιατί αγάπη για τους ορθοδόξους είναι πόνος, είναι θυσία. Αυτό είναι η μεγάλη διαφορά μεταξύ αγάπης και έρωτος. Ο έρως έχει την ιδιοτέλεια. Κάποιος π.χ. ερωτεύεται μια γυναίκα για τα μάτια της. Αν αυτή η αυθόρμητη έλξις με αφορμή τα μάτια, δεν μετασχηματισθεί σε αγάπη, μην περιμένετε θυσία.

Επιτάφιος και Αγία Τράπεζα

Η Αγία τράπεζα συμβολίζει τον Τάφο όπου διαδραματίζεται η Ταφή και η Ανάστασις, ακόμα και η Ανάληψις. Όταν ο ιερέας βγαίνει με τον δίσκο και με το Άγιο δισκοπότηρο και το υψώνει, αυτή είναι η Ανάληψις. Αλλά δεν μας έμαθαν να κατηχηθούμε, ώστε να αποκρυπτογραφήσουμε τους κώδικες και να εννοούμε με τον τελετουργό συν αυτώ, να συνεννοούμεθα δηλαδή. Γι' αυτό ο καθένας νομίζει ό,τι νομίζει και έχει και την ανάλογη συμπεριφορά, πιστεύοντας ότι είναι ευσεβής. Εδώ ο ατομικισμός -έτσι το νοιώθω εγώ- δεν υπάρχει. Πρέπει να υπάρχει το καθολικόν, η καθ΄ όλον στάσις, που θα την προσαρμόζουμε, όχι στο συναίσθημά μας, αλλά σε αυτό που είπαν οι Πατέρες, για να δείχνουμε τη στάση μας, ν’ αποδεχόμαστε το γεγονός της σωτηρίας. Ειδαλλιώς ασωτεύω, αν κολακεύω τη δική μου ιδέα και το δικό μου εγώ»

Ποιές όμως είναι οι πηγές της λατρευτικής διαδικασίας του Επιταφίου; Ο Γέροντας διασαφηνίζει ότι:

«Ο Επιτάφιος μας έρχεται από το παρελθόν. Αλλά όχι και τόσο παλαιό όσο πολλοί νομίζουν. Δηλαδή δεν έχουμε υφάσματα που απεικονίζουν το σώμα του Χριστού. Αφήστε δε, όλα αυτά τα μπαρόκ χρυσοκέντητα, που είναι μια επίδειξις τρομερή.

Πολύ σημαντικά είναι τα λουλούδια γιατί μία τελετουργία έχει το τυπικό, το οποίο δεν βγαίνει από το τίποτα, φέρει έναν πολιτισμό. Και πραγματικά θα πρέπει να αναζητήσουμε τις πηγές του Επιταφίου στο απώτερο παρελθόν μας και μάλιστα δεν είναι και αμέτοχη και η συμβολή και του ιουδαϊκού στοιχείου για να επιτευχθεί αυτό που έχουμε σήμερα.

Κυκλικός και ευθύγραμμος χρόνος

Ο τρόπος μετρήσεως του χρόνου καθοριζόταν από τις εποχές στους αρχαίους Έλληνες και τα πάντα κινούνταν μέσα σε αυτά τα δεδομένα. Καλά κι αν συνέβαινε κάτι τελείως απρόοπτο; Αυτό ήταν θέμα τύχης. Αυτός είναι και ο λόγος γιατί δεν επιτρέπεται να πιστεύουμε στην τύχη ως ορθόδοξοι Χριστιανοί. Διότι έχουμε υιοθετήσει τον ευθύγραμμο τρόπο μετρήσεως του χρόνου. Από καταβολής κόσμου, από την αμαρτία και την τιμωρία με τον κατακλυσμό, από τη σωτηρία της κτίσεως, μετά και πάλι υπάρχει η πτώσις και πρέπει να μπούνε νόμοι, για να χαλιναγωγηθεί ο άνθρωπος που σώθηκε από τον κατακλυσμό. Και οι νόμοι αυτοί είναι οι εντολές του Κυρίου στον Μωυσή. Κι επειδή ούτε και αυτό έσωσε την ανθρωπότητα, έρχεται η θυσία της αγάπης, Αυτού που τόσο αγάπησε τον άνθρωπο ώστε τον μονάκριβό του Υιό δίνει και ο Υιός δέχεται εκών τη θυσία. Και μάλιστα σε σημείο που όταν τον καρφώνουν στο σταυρό να πει “Πάτερ άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι”. Βλέπουμε λοιπόν ότι τα πράγματα αλλάζουν κι έτσι δημιουργείται αυτό που δημιουργείται στην Ελλάδα. Διότι η αποκαλυπτική θεολογία, η οποία είναι των προφητών κι εξακολουθεί με τους Πατέρες αργότερα, είναι το ένα σκέλος. Βέβαια οι προφήτες είναι η κατεξοχήν θεολογία που πηγάζει εξ Εβραίων. Μα δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και την εξ Ελλήνων προσφορά στην εκκλησία. Και μόνον η λέξη “Εκ-κλησία” με δύο κάππα, προέρχεται από το ελληνικό ρήμα “εκ-καλώ” και είναι προχριστιανική. Είναι η εκκλησία του δήμου που εκκαλούσε τους πολίτες στο δήμο, προκειμένου να έχουν στόχο την ανίχνευση της Α-ληθείας. Αυτό δηλαδή που δεν επιτρέπεται να υποπέσει στην λήθη. Για αυτό και το μεγάλο άλφα στερητικό. Διότι όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι, μόνο η αλήθεια θα μας σώσει.

Βλέπουμε λοιπόν ότι πραγματικά στις τελετές των αρχαίων ανιχνεύεται ο θνήσκων θεός της Ανατολής. Μας είναι γνωστός από τις αρχαιολογικές έρευνες. Ο οποίος γεννήθηκε για να πεθάνει και θα ξανααναστηθεί την επόμενη άνοιξη και ούτω καθ εξής. Όχι άπαξ και διά παντός, άλλα επαναλαμβανόμενα. Αυτός είναι η κυκλική αντίληψη του χρόνου που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες. Γιατί δεν υπάρχει όμως τύχη. Εμείς οι χριστιανοί δεν πιστεύουμε στην τύχη αλλά στην πρόνοια του Θεού και γι αυτό λέμε η οικονομία του Θεού και όχι η τύχη. Εξαρτάται λοιπόν σε τι πιστεύουμε.

Το τελετουργικό που ήκμαζε σε Ελλάδα και Σικελία

Τότε λοιπόν οι γυναίκες σε συντροφιές πολλές μαζεύονταν για να κάνουν αυτήν τη νεκρική λατρεία του θνήσκοντος θεού. Πού υπάρχει αυτό σήμερα; Ο μόνος που μιλά για το φυσικό κάλλος του Χριστού είναι ο επιτάφιος θρήνος “Ω γλυκύ μου έαρ, γλυτύτατόν μου τέκνο, πού έδυ σου το κάλλος;”. Πουθενά αλλού δεν επιτρέπεται να μιλάμε για το σωματικό κάλλος του Χριστού. Βλέπουμε λοιπόν, ότι ένα τελετουργικό το οποίο ήκμαζε από την Ελλάδα μέχρι τη Σικελία, στηMagna Grecia, δεν μπορούσε να διαγραφεί. Γιατί ο άνθρωπος μέσα από όλα αυτά μαθαίνει να εκφράζει τη λατρεία του. Και όχι μόνο αυτούς τους στολισμούς και τον εξορκισμό, να γυρίσει να αναστηθεί και πάλι, όπως ο κύκλος των εποχών, αλλά εξόρκιζαν τη νέα ζωή, την ανάσταση. Έπαιρναν φιάλες, δηλαδή αγγεία λίγο βαθουλωτά και λίγες μέρες πριν από τη γιορτή έβαζαν μέσα σπόρους, φακές, ρεβίθια, μπιζέλια, για ν’ αρχίσουν να πετάνε φύτρα. Είναι η νέα ζωή. Άρα εξορκίζω αυτόν τον θνήσκοντα θεό να αναστηθεί.

Και δεν πάω πολύ μακριά. Τη Μ. Πέμπτη σε μας τους ορθοδόξους “προσκυνούμε Σου τα πάθη Χριστέ, δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασην”. Αυτό λοιπόν που ήτανε μια παρηγοριά, μια παραμυθία τότε, εάν σήμερα είμαι τω όντι ορθόδοξος, δεν θ' αναζητήσω την παραμυθία της ειδωλολατρίας, αλλά το γεγονός της Αναστάσεως του όντως Θεού, του Χριστού. Και δε φοβάμαι τίποτα. Αλλά δεν μπορώ ν’ αποκρύπτω τις ρίζες μου τις πολιτισμικές και να τις αρνούμαι, όταν έχουμε ταυτότητα δεν έχουμε φόβο.

Η Αγία μας παράδοση

Υπάρχουν κατάλοιπα παλαιών εθίμων σήμερα, π.χ. στην περιοχή των Σερρών οι νοικοκυρές για να υποδεχθούν τον Επιτάφιο που περνάει από το σπίτι τους, στα μπαλκόνια τους έχουν αναμένα κεριά και λιβάνι που καίει αλλά και κάτι που θα σας ξενίσει: πιάτα της σούπας βαθιά, που μέσα έχουν βάλει νερό και που μέσα έχουν βάλει μερικές μέρες πριν σπόρους και μουσκεύουν, οι οποίοι έχουν πετάξει φύτρο. Η συνήθεια έρχεται από την αρχαιότητα.

Παραδείγματα

Εμείς είμεθα ένας λαός, ο οποίος ετιμήθη από τον ίδιο τον Χριστό. Όταν του είπαν “Έλληνες έχουν έρθει να σε γνωρίσουν” εγκατέλειψε το τραπέζι λέγοντας “Νυν, ήγγικεν η ώρα να δοξασθεί ο Υιός του ανθρώπου”. Ο Χριστός δίνει αυτήν την εκτίμηση και χαίρεται διότι θα διαθοθεί το Ευαγγέλιό του στην ελληνική γλώσσα. Διότι αν ήταν στην εβραϊκή, όπως του Ματθαίου, δεν θα έβγαινε έξω από τα τείχη της Ιερουσαλήμ. Τώρα λοιπόν εμείς, όχι από ταπεινοφροσύνη, παραβλέπουμε αυτήν την αξία. Εθελοτυφλούμε κι αυτό θέλω να το ξέρουμε, τι δηλαδή εστί ορθοδοξία, το ορθώς δοκείν τε και δοξάζειν. Το δοκώ είναι τι πιστεύω και το δοξάζειν είναι πώς και τι λατρεύω. Δεν μπορείς να πιστεύεις ορθώς και στη λατρεία σου να είσαι δυτικοευρωπαίος ή δεν ξέρω και γω τι. Πραγματικά ανακαλύπτουμε και σε αυτό το σημείο το πόσο δικαιολογείται η λέξις “Ορθοδοξία” να είναι συνυφασμένη με τον Έλληνα λόγο.»

Για την εξέλιξη του λατρευτικού εθίμου του Επιταφίου στις μέρες μας ο Γέροντας Γαβριήλ θα φέρει παραδείγματα που έχουμε παρατηρήσει όλοι.

Η παράδοση και τα έθιμα που κρατούν από την αρχαιότητα, το πένθος, η Ορθοδοξία και η χαρά της Ανάστασης.

«Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, σε μικρές πόλεις και χωριά όταν βγαίνει ο Επιτάφιος θα πάει οπωσδήποτε στο κοιμητήριο. Και πόσοι από τους πιστούς πενθούντες δεν παρακαλούν να περάσει ο Επιτάφιος και πάνω από τον τάφο του εκλιπόντος συγγενή τους; Βλέπουμε λοιπόν ότι εξορκίζεται ο νεκρός με τον Επιτάφιο. Είναι σαν να λέμε: “Παρηγορήσου βρε και Αυτός πέθανε αλλά ανέστη και να περιμένεις την Ανάσταση!”. Για αυτό και πηγαίνουμε τον Επιτάφιο πάνω από συγκεκριμένους τάφους, όπου οι συγγενείς παρακαλούν επί τούτου τον ιερέα.

Σταυρική πορεία

Η ζωή του μοναχού είναι μια καθημερινή σταυρική πορεία. Όσο απομονωμένος κι αν είναι και ερημίτης, θα προσπαθήσει να πάει στο μοναστήρι στο οποίο ανήκει, την Κυριακή, την ημέρα του Κυρίου, την ημέρα της Αναστάσεως, για να συμμετέχει στην αναστάσιμη χαρά. Γιατί η ζωή του ορθοδόξου είναι σταυραναστάσιμη ζωή. Κακώς πολλοί ιερείς βγαίνουν στους Επιταφίους με μαύρες στολές. Λαμπριάτικη στολή πρέπει να φορούν, διότι ο Κύριος αναπαύεται μέχρι το Μεγάλο Σάββατο ως νικητής επί του θανάτου. Έχει λεηλατήσει τον Άδη, του έχει αφαιρέσει τη δύναμή του. Γιατί με τη δύναμη του θανάτου φοβούμεθα τον θάνατο, με την αγάπη του Χριστού λεηλατείται το άνδρο του φόβου του θανάτου.

Το έθιμο του κώμου στην Κάρπαθο

Σημαντικό είναι να αναφερθώ σε ένα έθιμο που πραγματικά αντικατοπτρίζει τον πόνο και το πένθος. Στην Κάρπαθο, κάθε Μεγάλη Πέμπτη μπροστά στον Εσταυρωμένο, ο πιστός ταυτίζει το προσφιλές του πρόσωπο που μόλις έχει χάσει, με τον Χριστό. Ο θάνατος του Χριστού γίνεται πηγή δακρύων για το ίδιο το πρόσωπο του εκλιπόντος. Πολλές γυναίκες ξετυλίγουν τα μαλλιά τους, τα λύνουν, και γίνεται ο λεγόμενος “κώμος”. Τραβούν τα μαλλιά τους, διότι βιώνουν στο πρόσωπο του Εσταυρωμένου τον δικό τους ανθρώπινο πόνο για το χαμό του αγαπημένου τους.

Ακόμη και στο μεγαλύτερο πένθος, όπως στην Κάρπαθο, που γίνεται αυτομάτως μια ταύτιση με τις Μυροφόρες και την Παναγία που πενθούν τον Εσταυρωμένο Χριστό, το καλύτερο αντίδοτο είναι να μην μείνουμε στη Μ. Πέμπτη, αλλά να προχωρήσουμε στην Ανάσταση. Και πραγματικά η ωραιότερη ευχή είναι αυτή: Όχι το πένθος της απελπισίας αλλά η πρόγευσις εν τη αναμονή της Αναστάσεως. Διότι η άπελπις κατάστασις είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα που υπάρχει. “Κράτα το νου σου στον Άδη”, λέει στον Άγιο Σιλουανό ο Χριστός “και μη απελπίζου”. Και η ελπίδα μας είναι η Ανάσταση.», κατέληξε ο μοναχός Γαβριήλ Κοβιλιάτης.

Αν η ζωή μας δεν έχει σχέση με τη ζωή του Χριστού, αν δεν είναι -όσο μπορούμε- μια ζωή αγάπης και θυσίας, τότε όλα όσα έκανε ο Θεός για τον άνθρωπο παραμένουν ξένα γι’ αυτόν. Τότε η προσωπική ιστορία του ανθρώπου δεν γίνεται ιστορία σωτηρίας για τον ίδιο, παραμένει κάτι το ατομικό που το εκμηδενίζει ο θάνατος.

Καλὸ και χαρούμενο Πάσχα εύχομαι σε όλους!

____________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 04.04.2018

πηγή

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ ΒΡΑΔΥ - ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

Η Σταύρωση!!!Διαβάζει ο ιερομόναχος Νεκτάριος Κοβιλιάτης Ιερόν Κάθισμα της Μεταμορφώσεως Δολών Δυτ-Μάνης

πηγή

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ. ΠΑΤΗΡ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΤΑΜΠΑΚΗΣ.

ΑΠΟ 

ΤΗΝ ΠΡΟΣΓΕΙΩΣΗ 

ΣΤΗΝ 

ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ 

Ο ΛΗΣΤΗΣ επάνω στον Σταυρό,ενώ δεν πρόλαβε στην πράξη να μετανοήσει και να αποδείξει αποτελεσματικά την μεταμέλεια του , αφού πέθανε σε πολύ λίγη ώρα, παρά ταύτα, ο Θεός τον απο-γείωσε βάζοντάς τον  στον Παράδεισο επειδή και μόνο είχε την ταπείνωση,προσ-γειωμένος στην πραγματικότητα , να κάμει ρεαλιστικά  την παραδοχή των λαθών του, και λάθη όχι μικρά και απλά, δεν ήτανε ένα συνήθης κλεφτοκοτάς ,ούτε έκλεβε  τσίχλες  από τα περίπτερα , αλλά είχε σκοτώσει, σφάξει, βιάσει..και μύρια άλλα.

 «Καὶ ἡμεῖς μὲν δικαίως· ἄξια γὰρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπολαμβάνομεν»(Λουκ.κγ΄,41)

Δικαίως λοιπόν και αξίως  της μετανοίας του, ην εποίησε, απόλαυσε του αιωνίου Παραδείσου.

Αν λοιπόν θέλουμε στον Ουρανό  να απογειωθούμε πρέπει πάντα πρώτα μέσα μας να προσγειωθούμε!

π.Διονύσιος Ταμπάκης

πηγή