Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή Η΄ Λουκά

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

 

«Προσελθών κατέδησε τά τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἒλαιον καί οἶνον».

Κυριακή σήμερα Η΄ Λουκά και στο ευαγγελικό ανάγνωσμα ακούσαμε την υπέροχη παραβολή του καλού Σαμαρείτου. 

Ο καλός Σαμαρείτης είναι μια ευγενής μορφή, με αγαθή καρδιά. Ένας αληθινός άνθρωπος. Κι ο άνθρωπος αυτός δεν αντιπαρήλθεν, όπως ο ιερεύς και ο Λευΐτης, τον θανάσιμα τραυματισθέντα εκείνο άνθρωπο, που κατέβαινε από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ. Χωρίς να διστάσει, χωρίς να φοβηθεί, χωρίς να υπολογίσει κόπους και δαπάνες σκέφθηκε ότι είχε καθήκον να τον βοηθήσει. Και η βοήθεια αυτή δεν ήταν μόνο στον τόπο εκεί που βρισκόταν πεσμένος, γεμάτος τραύματα και πληγές, αλλά και στο πανδοχείο, όπου είχε σκοπό να τον μεταφέρει. Γι’ αυτό του προσφέρει αμέσως τις πρώτες βοήθειες. Πρέπει να σταματήσει την επικίνδυνη αιμορραγία των τραυμάτων, να του απαλύνει την δριμύτητα των πόνων. Προσήλθε, λοιπόν, με αγάπη και στοργή  και  «κατέδησε τά τραύματα αὐτοῦ ἐπιχέων ἒλαιον καί οἶνον».

Το παράδειγμα του καλού Σαμαρείτη είναι φωτεινό για τον καθένα μας. Η πράξη του αυτή αξιομίμητη. Δεν έλειψαν, ούτε θα λείψουν ποτέ οι τραυματισμένοι. Καθημερινά αντικρίζουμε τραύματα και τραύματα. Τραύματα σωματικά και τραύματα ψυχικά. Σωματικές θλίψεις και πνευματικές οδύνες. «Ἀπό τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, λέει ένα τροπάριο του Παρακλητικού Κανόνα, ἀσθενεῖ τό σῶμα, ἀσθενεῖ μου καί ἡ ψυχή». Τι θα προσέξουμε περισσότερο; Που θα ρίξουμε το μεγαλύτερο βάρος της φροντίδα μας; Αναμφίβολα θα ενδιαφερθούμε και για τον άνθρωπο που πάσχει σωματικά, που υποφέρει υλικά.

Πολλοί είναι εκείνοι που βρίσκονται στο κρεβάτι του πόνου και δεν έχουν ίσως κάποιον να τους βοηθήσει, να τους προμηθεύσει ένα φάρμακο, λίγο φαγητό, ένα ποτήρι νερό. Όσο κι αν έχει οργανωθεί η κοινωνική πρόνοια, όσο κι αν έχει επεκταθεί η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, πάντοτε θα υπάρχουν ασθενείς χωρίς φάρμακα, κατάκοιτοι χωρίς βοήθεια, άρρωστοι χωρίς τα μέσα θεραπείας, τραυματίες που έχουν ανάγκη από λίγο αίμα. Σε όλους αυτούς μπορούμε να προσθέσουμε όσους βρίσκονται σε δύσκολες οικονομικές περιστάσεις, ιδιαιτέρως τις ημέρες αυτές. Οι εργασίες έχουν λιγοστέψει, ημερομίσθια δεν υπάρχουν, ο περισσότερος κόσμος περνάει δύσκολες ημέρες. Όπως σε όλες τις εποχές δεν έλειψαν οι πεινώντες και διψώντες, οι γυμνοί και οι άστεγοι, έτσι και στις ημέρες μας, με διαρκώς αυξανόμενες τάσεις. Όλοι αυτοί υποφέρουν από υλικής πλευράς. Είναι οι τραυματίες της ζωής, στα τραύματα των οποίων πρέπει να βρεθεί κάποιος καλός Σαμαρείτης, για να χύσει έλαιον και οίνο τις πληγές τους. Αυτοί οι πλησίον μας έχουν ανάγκη από τη στοργική και αυτοπρόσωπη παρουσία μας στο πλευρό τους. Μπορεί να τους δώσουμε λίγα. Το πραγματικό μας ενδιαφέρον όμως και η ειλικρινής και γνήσια αγάπη μας τους ανακουφίζει περισσότερο. Γι’ αυτό το τελευταίο κυρίως πάσχουν.

Και καλοί Σαμαρείτες πρέπει να είναι πάντοτε οι χριστιανοί της ζωντανής πίστης και ενεργής αγάπης. Καθένας μπορεί να γίνει καλός Σαμαρείτης για τον πλησίον του. Καθένας μπορεί να προσφέρει σ’ αυτόν που πάσχει και στερείται. Ακόμη κι ο πτωχός θα ανακαλύψει κάποιον περισσότερο πτωχό για να τον βοηθήσει με τα λίγα μέσα που διαθέτει. Σε όλες τις γενεές και τις τάξεις των ανθρώπων δεν μπορεί παρά να έχουν την επικαιρότητα και την δυνατότητα εφαρμογής τα λόγια του Κυρίου· «ἐπείνασα καί ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καί ἐποτίσατέ με, ξένος ἢμην καί συνηγάγετέ με, γυμνός καί περιελάβετέ με, ἠσθένησα καί ἐπεσκέψασθέ με» .

Υπάρχουν όμως και άλλα τραύματα, βαθύτερα ίσως και οδυνηρότερα, στα οποία πρέπει χωρίς να αναβολή να χυθεί λάδι και κρασί για να απαλυνθεί ο πόνος, να προληφθεί η μόλυνση και να περάσουν στο στάδιο της θεραπείας οι ασθενείς. Κι αυτά τα τραύματα δεν είναι άλλα από τα ψυχικά, τα τραύματα της ψυχής του ανθρώπου.

Είναι οι οδύνες και οι πόνοι, που σαν ρομφαία διαπερνούν την καρδιά του ανθρώπου. Είναι τα δράματα και οι σπαραγμοί που συγκλονίζουν εσωτερικά τον άνθρωπο και τα οποία δεν φαίνονται τόσο εύκολα, όπως φαίνεται η αρρώστια και η φτώχια. Τέτοια τραύματα είναι π.χ. οι μη αρμονικές σχέσεις των συζύγων, οι ζηλοφθονίες και οι καχυποψίες, οι πικρίες και οι φιλονικίες, ο ψυχικός χωρισμός, που είναι δυνατόν να κορυφώσει το οικογενειακό δράμα μέχρι και το διαζύγιο. Είναι η απειθαρχία και η αγνωμοσύνη των παιδιών, η αναιδής και υβριστική συμπεριφορά τους απέναντι των γονέων τους, η σπατάλη και η ασωτία τους, η χρεωκοπία στη ζωή τους, πριν ακόμη αρχίσουν. Είναι ο θάνατος του στοργικού υιού ή κάποιου άλλου μέλους της οικογένειας.

Είναι ακόμη οι συκοφαντίες εναντίων των αθώων, η σπίλωση υπολήψεων, η διάβρωση του κύρους έντιμων ανθρώπων, οι «συστροφές» όπως λέει ο Ψαλμωδός, οι μυστικές δηλαδή συνομωσίες των δολίων ανθρώπων, οι οποίοι χωρίς να φαίνονται πλήττουν εκ του ασφαλούς τους αθώους . «Περιῆλθα ἐγώ μέ τόν νοῦν μου, λέει ο Εκκλησιαστής, τήν οἰκουμένην καί εἶδα τά δάκρυα τῶν συκοφαντουμένων καί δέν ὑπάρχει κανείς νά τούς παρηγορήσει…» .

Όλοι αυτοί που πλήττονται από την κακότητα των πονηρών αλλά και που βασανίζονται από τις δικές τους αμαρτίες, έχουν ανάγκη από παρηγοριά, έχουν ανάγκη από ενίσχυση, από καθοδήγηση και συμπαράσταση. Σε όλους αυτούς μπορούμε να δράσουμε ως καλοί Σαμαρείτες. Σ’ αυτούς πρέπει να προσέλθει με στοργή, να σκύψει με συμπόνια στον πόνο τους, να κλάψει μαζί τους, να γίνει όπως λέει ο Απόστολος Παύλος «κλαίων μετά κλαιόντων» . Να ακούσει τον πόνο τους, γιατί κι αυτό είναι ανακούφιση γι’ αυτόν που πονάει. Και από τον θησαυρό της καρδιά του να αντλήσει λόγια παρηγοριάς, λόγια Θεού, τα οποία, όπως το λάδι και το κρασί για τα σωματικά τραύματα, απαλύνουν  την οδύνη των ψυχικών τραυμάτων.

Είναι πραγματικά μεγάλο και επιτακτικό το έργο μας ως χριστιανών να βοηθάμε όσους πάσχουν, να παρηγορούμε τους θλιμμένους, να ειρηνεύουμε τους ταραγμένους, να καθοδηγούμε τους πλανεμένους, να διαλύουμε την ομίχλη του πόνου, για να λάμψει στις πονεμένες καρδιές ο ήλιος της θείας χαράς και ειρήνης.