Κυριακὴ Η΄ Λουκᾶ:Ὅσο πλησίον γινόμαστε στὸ συνάνθρωπο, τόσο πλησιάζουμε καὶ τὸ Θεό. π.Στυλιανός Μακρής

Ἡ λέξη «πλησίον» ἔχει διπλὴ ἐννοιολογικὴ σημασία. Πρωταρχικῶς ὡςἐπίῤῥημα σημαίνει «κοντά». Κατὰ τὴ δεύτερη ἔννοια δηλώνει τὸ συνάνθρωπο.Ἔτσι τὴν καταλαβαίνει καὶ ὁ πολὺς κόσμος· ὁ πλησίον μας εἶναι ὁ συνάνθρωπός μας.

 Ἐντούτοις ἡ προοπτικὴ τῆς ἔννοιας, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὰ τελευταῖα λόγια τοῦ Κυρίου μας στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, εἶναι διαφορετικὴ ἀπὸαὐτὴν ποὺ καταλαβαίνουμε. Συνηθίσαμε τὴν ἔννοια τοῦ πλησίον νὰ τὴνἀποδίδουμε σὲ κάποιον ἄλλον ἐκτὸς τοῦ ἑαυτοῦ μας.  

 Ὁ Χριστὸς ὅμως δὲν ῥωτᾶ τὸ νομοδιδάσκαλο ποιός ἦταν ὁ πλησίον γιὰ τὸν καλὸ Σαμαρείτη, ἀλλὰ ποιός ἀποδείχτηκε πλησίον ἐκείνου ποὺ ἔπεσε στοὺς ληστές. Ὑπάρχει μία ἀντίστροφη δυναμικὴ φορὰ στὸν τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο ὁΚύριος προδιαθέτει τὸ νομοδιδάσκαλο νὰ συλλάβῃ τὴν ἔννοια, μία διαφορετική,ὅπως εἶπα, προοπτική, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὸ νὰ ἀντιληφθῇ ὅτι πλησίον του δὲν εἶναι ἁπλῶς ὁ συνάνθρωπός του, ἀλλὰ ὁ ἴδιος πρέπει νὰ γίνεται πλησίον στὸν κάθε ἄνθρωπο. Αὐτὸ συνεπάγεται ἕνα δυναμισμό, μία κίνηση, μία πορεία, μία σχέση ποὺ ἀφορᾶ στὴν ἀγαπητικὴ ἔξοδο ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας πρὸς τοὺςἄλλους. Πλησίον δὲν εἶναι μόνον ὁ ἄλλος γιὰ ἐμᾶς· πλησίον πρέπει νὰ γίνώμαστεἐμεῖς γιὰ τὸν ἄλλον. Ὁ θεῖος νόμος λέγει: «ἀγαπήσεις...καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν», ὅμως ἀγαπῶ τὸν πλησίον σημαίνει ὅτι γίνομαι ἐγὼ πρῶτα πλησίον γιὰ ἐκεῖνον, δὲν περιμένω νὰ ἔρθῃ κοντά· πηγαίνω ἐγὼ πρῶτος κοντά του, γιὰ νὰτοῦ ἀποδείξῳ στὴν πράξη τὴν ἀγάπη μου, διότι ἐνδεχομένως νὰ τὸν ἀγαπῷ ἀπὸμακρυά, ἀλλὰ ἡ ἐξ ἀποστάσεως ἀγάπη κινεῖται συνήθως στὰ ὅρια τῆς τυπικότητος, χάνοντας τὴν ὁλότητά της. Ὅλους μποροῦμε νὰ τοὺς ἀγαποῦμε ἀπὸμακρυά, ὅμως ἡ ἀγάπη κρίνεται ἀπὸ κοντά.

       «Πλησίον τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς ληστὰς» ἔγινε ἕνας Σαμαρείτης· ἕνας καλὸς ἄνθρωπος μὲ πλούσια ἀγάπη καὶ μεγαλεῖο ψυχῆς. Τί κι ἂν θεωρεῖτο αἱρετικὸς ἀπὸ τὴ θρησκευτικὴ κοινότητα τῶν ἑβραίων! Ἀποδεικνύεταιἄνθρωπος ὑπεράνω πάσης διακρίσεως. Θὰ μπορούσαμε νὰ τὸν χαρακτηρίσουμεὡς μαθητὴ τοῦ Παύλου πρὸ τοῦ Παύλου, ὡς ἕνα πρὸ τῆς Ἐκκλησίας χριστιανό. Διότι καὶ οἱ χριστιανοὶ τῶν πρώτων αἰώνων γίνονταν πλησίον σὲ ὅλους, εἰδωλολάτρες καὶ χριστιανούς, Ἰουδαίους καὶ Ἕλληνες, στοὺς ὁποίους γνώριζαν τὸν Ἐπουράνιο Πατέρα μὲ τὰ καλά ἔργα τους. Ὁ καλὸς Σαμαρείτης δὲν ἔκανεἁπλῶς τὸ καθῆκον του. Θὰ μποροῦσε νὰ περιποιηθῇ τὸν ἀτυχῆ, νὰ τὸν πήγαινεἔστω μέχρι τὸν πανδοχεῖο, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ πέρα, ὡς μὴ ἔχων ἄλλη ὑποχρέωση, νὰ φύγῃ. Ὅμως ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη του τὸν ἔκανε νὰ μείνῃ στὸ πανδοχεῖο, νὰοἰκονομήσῃ τὰ τῆς φροντίδας, νὰ πληρώσῃ γιὰ ἐκεῖνον τὴ διαμονή, ἀλλὰ καὶ νὰἀναλάβῃ πιθανὰ ἐπιπλέον ἔξοδα, ἐὰν θὰ παρουσιαζόταν ἀνάγκη.

      

Καλοὶ Σαμαρεῖτες καλούμαστε νὰ γίνουμε ὅλοι. Καὶ δὲν εἶναι μόνον ἡ οἰκονομικὴ βοήθεια αὐτὴ ποὺ ἐμπεριέχει ὁλόκληρο τὸ νόημα τῆς φιλαδελφίας, τῆς φιλανθρωπίας. Ἡφιλανθρωπία εἶναι θυσία καρδιᾶς κι ὄχιἀπαραίτητα βαλαντίου. Μήπως ὁ Χριστός μας, ὁ κατεξοχὴν καὶ μόνος Φιλάνθρωπος,ἦρθε στὸν κόσμο μας, γιὰ νὰ μᾶς ἐνισχύσῃοἰκονομικά; Τί εἶναι ἡ φιλανθρωπία Του, ἂνὄχι θυσία; Ὁ Σταυρός Του δὲν εἶναι τὸ πιὸπολύτιμο δῶρο; τὸ πιὸ ἀκριβὸ δηνάριο, μὲ τὸὁποῖο μᾶς περιποιεῖται στὸ πανδοχεῖο τῆςἉγίας μας Ἐκκλησίας; Ὁμοίως λοιπὸν καὶ ἡδική μας σαμαρειτικὴ φιλανθρωπία ὀφείλει νὰ εἶναι θυσία, Σταυρὸς καὶ μαρτυρία τοῦΦιλάνθρωπου Θεανθρώπου. Κι ἂν εἴμαστε πτωχοὶ οἰκονομικά, μποροῦμε καὶ πρέπει νὰγίνουμε πλούσιοι ἀγαπητικά, προσευχητικά,ἐπιστηρικτικὰ γιὰ τὴν κάθε πονεμένη ψυχή. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, ποὺχρειάζονται τὴν ἀνάγκη μας, χωρὶς νὰ μᾶς τὸ λένε. Ὑπάρχουν θλιμμένοι, ποὺἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ ἔνα λόγο παρηγοριᾶς· ἀσθενεῖς, ποὺ χρειάζονται μία φροντίδα· ἄνθρωποι μονάχοι, ὅπως λέει καὶ ἕνα τραγούδι, ποὺ χρειάζονται ἕνα χαμόγελο, ἕνα χάδι· ἀπελπισμένοι, ποὺ ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ στήριξη ψυχολογική· δοκιμαζόμενοι, γιὰ τοὺς ὁποίους πρέπει νὰ προσευχώμεθα· φυλακισμένοι, στοὺςὁποίους δίνει χαρὰ καὶ ἐλπίδα ἡ ἐπίσκεψή μας· ἐνδεεῖς, ποὺ χρειάζονται  τὴβοήθειά μας· Σὲ ὅλους αὐτοὺς μποροῦμε νὰ εἴμαστε πλησίον ἀσχέτως τοῦ τί εἶναιὁ καθένας.

       Ὁ καλὸς Σαμαρείτης ἀγάπησε τὸν συνανθρωπό του ὅπως ἀγαποῦσε τὸνἑαυτό του. Δὲν τὸν προσπέρασε, ὅπως ἔκαναν οἱ ἄλλοι δύο. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸἀναδείχθηκε σὲ γνησιότερο τηρητὴ τοῦ νόμου ἀπὸ τοὺς ὀρθόδοξους ἑβραίους. «Κατὰ τῶν τοιούτων οὐκ ἐστι νόμος», διαβεβαιώνει τοὺς Γαλάτες ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν μιλᾷ γιὰ τοὺς καρποὺς τοῦ Πνεύματος, μείζων τῶν ὁποίων ἡἀγάπη. Καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης μᾶς διδάσκει πώς, ἂν λέμε πὼς ἀγαποῦμε τὸ Θεό, χωρὶς νὰ ἀγαποῦμε τὸ συνάνθρωπο, εἴμαστε ψεῦτες. Ὅσο πλησίον γινόμαστε στὸ συνάνθρωπο, τόσο πλησιάζουμε καὶ τὸ Θεό, μιὰ καὶ Ἐκεῖνος ἔγινεἄνθρωπος, συνάνθρωπός μας, πρῶτος ἀπ’ ὅλους δικός μας πλησίον. Καὶ μᾶςἀγάπησε ὁ Χριστὸς «ἐξ ὅλης τῆς καρδίας Του καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς Του». Ἔγινε ὁ«οὐκ ἐκ Σαμαρείας, ἀλλ’ ἐκ τῆς Παρθένου Μαρίας» καλὸς Σαμαρείτης γιὰ τὴνἀνθρωπότητα, ἀναλαμβάνοντας νὰ περιποιηθῇ τὰ τραύματα τῆς ἁμαρτίας μας,ἐκχέοντας τὸ ἔλεός Του στὴν πληγωμένη μας φύση, μεταφέροντάς μας στὸπανδοχεῖο τῆς Ἐκκλησίας Του. Ἀξίζει ἕνα τέτοιον πλησίον νὰ ἀγαποῦμε μὲ ὅλη μας τὴν ὕπαρξη καὶ ὅλη μας τὴν ψυχὴ καὶ γιὰ χάρη Του νὰ εἴμαστε πλησίον στοὺς ἄλλους.

π. Στυλιανός Μακρής