ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΛΕΡΟΥ ΚΩ ΚΑΙ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ κ.κ. ΠΑΙΣΙΟΥ

«Ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται»

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Στην ωραία και ψυχικά ωφέλιμη ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε σήμερα, 

την πρώτη Κυριακή του Τριωδίου, την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου θεμελιώνεται η μεγάλη διδασκαλία, που καλείται αρετή της ταπεινοφροσύνης,

 στο μεγάλο χριστιανικό οικοδόμημα της σωτηρίας του ανθρώπου.

Δύο άνθρωποι πήγαν να προσευχηθούν στο Ιερό, ο ένας ο Φαρισαίος,

 άνθρωπος εγωϊστής και υπερήφανος, και ο άλλος Τελώνης, άνθρωπος

 που αναλογίζεται το βάρος των αμαρτιών του, κτυπά ο στήθος του, κλαίει 

και λέγει μετά πολλών δακρύων «ο Θεός ιλασθητί μοι τω αμαρτωλώ».

Και γεννάται το ερώτημα ποίων, εκ των δύο εκείνων ανθρώπων, η προσευχή

 έγινε δεκτή από τον Θεό, ή με άλλα λόγια ποιος κατέβηκε δικαιωμένος, 

από τον τόπο της προσευχής, το ναό του Σολομώντος, ο υπερήφανος και

 αλαζόνας Φαρισαίος, ή ο ταπεινός και συντετριμμένος τη καρδία Τελώνης, 

ασφαλώς ο Τελώνης.

Τον Τελώνη δικαιώσας και την Χαναναίαν ελεήσας, ο Δίκαιος Κριτής, ο

 Κύριος της Δόξης Χριστός, ο Οποίος ήλθε εξ’ ουρανού να καλέσει 

αμαρτωλούς σε μετάνοια είπε το, «πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, 

ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται».

Ταπεινοφροσύνη, η μεγάλη αυτή υψοποιός χριστιανική αρετή, είναι η 

βαθειά συναίσθηση της ατέλειας και αναξιότητας του ανθρώπου απέναντι

 του τελείου Θεού. Η ταπεινοφροσύνη είναι η πρώτη και κυρία βάση της

 ύψωσης και της σωτηρίας του ανθρώπου και κατά συνέπεια το θεμέλιο 

και η βάση όλων των χριστιανικών αρετών και τη αληθινής χριστιανικής

 ζωής.

Αυτή ακριβώς την διαπίστωση την βλέπει με τα μάτια της ψυχής του,

 ο καθαρός στη καρδία άνθρωπος, στους λόγους του Σωτήρα Χριστού,

 «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι , ότι αυτών εστίν η βασιλεία 

των ουρανών».

Μακάριοι είναι εκείνοι που συναισθάνονται, όπως ο Τελώνης, 

την πνευματική τους πτώχεια, και τα πάντα τα αποδίδουν στο Θεό, 

τον Δημιουργό του παντός ζητούντες την χάρη και την ευλογία Του,

 με ταπείνωση, με υπομονή και εγκαρτέρηση.

Η μεγάλη αρετή της ταπείνωσης και τους αμαρτωλούς δικαιώνει, ως τον

 τελώνη, ως τον ληστή, ως την πόρνη και την αιμορροούσα γυναίκα, αλλά

 και τους δικαίους προφυλάσσει από την αμαρτία και τις προσευχές τους 

τις μεταφέρει στον θρόνο του Παντάνακτος Θεού.

Ο ταπεινός άνθρωπος δια της υπομονής και της εγκαρτέρησης γίνεται φίλος

 Χριστού και αποκτά το «γνώθι σ’ αυτόν», πού είναι πράγμα δύσκολο να 

γνωρίζει, ζητά όμως με την χάρη του Αγίου Πνεύματος, δια της προσευχής

 να προαχθεί ηθικά και να γίνει άξιος μαθητής Εκείνου, «όστις είναι ο πράος 

και ταπεινός τη καρδία».

Ο ταπεινός στην καρδιά άνθρωπος συναισθανόμενος τις αμαρτίες του

 προσπίπτει ταπεινά ενώπιον του αγαθού Θεού και λαμβάνει την θεία χάρη, 

διότι ο Θεός «επί πάντα ταπεινόν επιβλέπει και τους ταπεινούς τω πνεύματι

 σώζει», ενώ απεναντίας «πάντα υψηλοκάρδιον, ως ακάθαρτον

 αποστρέφεται και οφθαλμούς υπερηφάνων ταπεινοί».

Έτσι ο υπερήφανος, ο αλαζών, ο εγωιστής, πέφτει και συντρίβεται υπό

 το βάρος της υπερηφάνειας του, της αλαζονείας του, του εγωισμού του,

 ενώ ο ταπεινός εργάζεται το αγαθό, το καλό, την αρετή και υψώνεται και

 προάγεται κατά Χριστό και συγχρόνως αποδίδει στο Θεό την ηθική του

 αξία και ικανότητα, διότι παρ Αυτού έλαβε τα πάντα. «Τι έχεις, ό ούκ έλαβες »

 λέγει ο Απόστολος Παύλος.Η ταπεινοφροσύνη είναι «το θεμέλιον της

 αγιότητος», μας λέγει ο άγιος Κυπριανός «θεμέλιός εστι της καθ’ ημάς 

φιλοσοφίας» και ο χρυσούς την γλώττα Ιωάννης λέγει, χωρίς την αληθινή ταπεινοφροσύνη δεν είναι δυνατό να υπάρχει χριστιανική αρετή και δη 

και μάλιστα μετάνοια, μετάνοια ειλικρινή, ως αυτή του Τελώνη της σημερινής

 ευαγγελικής περικοπής.

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι, ο ταπεινός στη καρδιά άνθρωπος κερδίζει

 τον Χριστό, την άκρα Ταπείνωση και γίνεται φίλος Χριστού.Μετάνοια, είναι

 και λέγεται η ανακαίνιση της ψυχής του αμαρτωλού ανθρώπου, η

 μεταβολή των φρονημάτων και αισθημάτων του χριστιανού σύμφωνα με

 τον άγιο νόμο του ευαγγελίου.«Η αμαρτία, ως λέγει ο Υψιπέτης 

ευαγγελιστής Ιωάννης, εστίν η ανομία» και παράβαση κατ’ ακολουθία

 των αγίων εντολών του Θεού και φοβερά συνέπεια αυτής είναι να

 απομακρύνει και τελικά να αποχωρίζει τον άνθρωπο από το φως και

 τη ζωή και να τον ρίπτει στο σκότος και τον θάνατο, τον 

πνευματικό θάνατο.

Αδελφοί μου,

Ας επιδείξουμε και εμείς, λοιπόν, ταπείνωση και ειλικρινή μετάνοια, 

ως ο Τελώνης για να δυνηθούμε να λάβουμε παρά του Δωρεοδώτου

 Θεού, Πατρός των Φώτων, παρά του Οποίου πάσα δόσης αγαθή και

 πάν δώρημα τέλειο, την πνευματική μας ανύψωση και αποκατάστασή

 μας στην άνω Αυτού βασιλεία.

Η Εκκλησία μας από σήμερα μας εισαγάγει στην κατ’ εξοχή περίοδο της

 ταπείνωσης, της μετάνοιας, και της προσευχής, που είναι η περίοδος

 του Τριωδίου και μας καλεί λέγοντας δια του υμνωδού της «της 

μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας Ζωοδότα, ορθρίζει γάρ το πνεύμα μου,
προς ναόν τον άγιον σου, ναόν φέρον του σώματος όλον εσπιλωμένον,

 αλλ’ ως οικτίρμων κάθαρον, ευσπλάχνω σου ελέει».

Αδελφοί μου αγαπητοί,

«Το στάδιον των αρετών ηνέωκται, οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε»,

 ας τρέξουμε λοιπόν και εμείς στο στάδιο των αρετών αγωνιζόμενοι με

 την υψοποιό ταπείνωση δια να μας ανυψώσει στα ύψη της θείας θεωρίας

 η πανσθενής χείρ του Θεού Πατέρα εν καιρώ.

«Ταπεινωθήτε ούν υπό την κραταιάν χείρα του Θεού, ίνα υμάς υψώσει εν

 καιρώ», μας λέγει ο θεηγόρος Απόστολος Πέτρος .

 ΑΜΗΝ. 

Ο.Λ.Κ.Α.Παΐσιος