Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν· μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσωσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν, καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.

Τρίτη, Ιουνίου 28, 2016

Ἐλευθερία καὶ Ἀγάπη: Οἱ βασικές συντεταγμένες




Ἐλευθερία καὶ Ἀγάπη: Οἱ βασικές συντεταγμένες τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων



Αὐτό πού ὅλοι μας ξέρουμε καί πού ὅλοι μας βιώνουμε, εἶναι ἡ κρίση, πού πολλές φορές ὑπάρχει στίς ἀνθρώπινες σχέσεις, μιά κρίση πού φαίνεται, ὅτι γίνεται ὁλοένα μεγαλύτερη καί ριζικότερη, ἀφοῦ πιά ἡ ἀδυναμία τῆς ἐπικοινωνίας καί τῆς ἐπαφῆς ἔχει ἀγγίξει καί τό σπίτι τοῦ καθενός. Πολλές φορές προσπαθοῦμε νά βροῦμε τήν ἄκρη καί νά θεραπεύσουμε τά προβλήματα. ῞Οταν μάλιστα κανείς ἔχει τήν εὐλογία, τή χαρά καί τήν τιμή νά ἐπικοινωνεῖ με νέους ἀνθρώπους, βλέπει πόσο πιό τραγική γίνεται ἡ κατάσταση, ἀφοῦ συνήθως πρῶτοι οἱ νέοι εἰσπράττουν τήν ἀδυναμία τῆς ἐπικοινωνίας καί ἀφοῦ ὑπάρχουν παιδιά, πού ἔχουν χάσει τό χαμόγελο μέσα στό ἴδιο τους τό σπίτι. Πολλές φορές οἱ ἄνθρωποι ψάχνουμε νά βροῦμε τήν ἄκρη καί τή λύση καί δέν τίς βρίσκουμε καί μεγαλώνουμε τά ἀδιέξοδα καί τά κάνουμε τραγικότερα, ὅταν μάλιστα αὐτά συνδυάζονται μέ σύγχρονους ρυθμούς ζωῆς ἀλλά καί μ’ ἕναν σκοτασμό, πού ὑπάρχει μέσα στό νοῦ πολλῶν ἀνθρώπων, ἀκόμα καί σέ κείνους οἱ ὁποῖοι ὑποτίθεται ὅτι εἶναι μορφωμένοι ἄνθρωποι, ἀκριβῶς γιά νά μᾶς φανερωθεῖ ἡ διδασκαλία τῆς ᾿Εκκλησίας, ἡ ὁποία μιλάει περί τοῦ νοός τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ σκοτασμοῦ τοῦ νοός, κάνοντας τήν διάκριση ἀνάμεσα στό νοῦ καί τή διάνοια κι ἔτσι μόνο μπορεῖ κανείς νά καταλάβει τί ἀκριβῶς συμβαίνει.

῞Οταν ὁ νοῦς εἶναι σκοτισμένος, τότε ὁ ἄνθρωπος παραπατάει, ὅσο σπουδαῖος καί ἄν εἶναι κατά κόσμον. Κι ὅμως, σ’ αὐτήν τήν περιπλάνηση καί τήν ἀναζήτηση, ὑπάρχει λύση. Γιατί δέν ὑπάρχει τίποτα τό ἀνθρώπινο, για τό ὁποῖο νά μήν ὑπάρχει λύση, ἀφοῦ οὐσιαστικά Ἐκεῖνος πού εἶναι ἡ ἀπάντηση καί ἡ λύση εἶναι χθές καί σήμερα ὁ Αὐτός καί εἰς τούς αἰῶνας. Καί Αὐτός εἶναι τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, θά ἔλεγα ὅλη ἡ ῾Ιστορία, δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ ἐπιβεβαίωση τῶν λόγων πού λέχθηκαν γιά τόν Χριστό ἀπό τόν Γέροντα Συμεών• «οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον». ῞Ολη ἡ ῾Ιστορία ἀπό τότε μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἐπιβεβαίωση αὐτῆς τῆς προφητείας καί οὐσιαστικά ἡ ῾Ιστορία πορεύεται ὄχι κατά κεῖ πού οἱ ἄνθρωποι νομίζουν πώς θά τήν ὁδηγήσουν ἀλλά κατά κεῖ πού πραγματικά ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ὁδηγεῖ τόν ἄνθρωπο.


Ἐρχόμαστε λοιπόν νά δοῦμε τί ἀκριβῶς συμβαίνει μέσα στίς σχέσεις τοῦ ἀνθρώπου. Κι αὐτές οἱ σχέσεις τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ σχέση του καί πρός τόν Θεό ἀλλά καί πρός τόν ἄνθρωπο. Εἶναι τραγικό νά ἐπιχειροῦμε νά κατανοήσουμε τόν ἄνθρωπο τῆς ὁποιασδήποτε ἡλικίας, χωρίς ποτέ νά ἔχουμε κατανοήσει ποιός τελικά εἶναι ὁ ἄνθρωπος, πῶς λειτουργεῖ, πῶς ὑπάρχει, ποιά εἶναι ἡ δομή του, δηλαδή βασικά, καίρια θέματα.῾Η ᾿Εκκλησία μᾶς παρουσιάζει τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ποιός εἶναι ὁ Χριστός; Εἶναι ὁ ᾿Ενανθρωπήσας Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Καί τί μᾶς λέει; ῞Οτι στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἑνώθηκε ἡ θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση «ἀσυγχύτως» καί «ἀδιαιρέτως». Δύο ἐπιρρήματα τά ὁποῖα εἶναι κλειδιά. Τί εἶναι τό «ἀσυγχύτως» καί τί εἶναι τό «ἀδιαιρέτως»; Εἶναι οἱ δύο λέξεις πού ἀποτελοῦν τό θέμα μας. 

Ἡ ᾿Ελευθερία καί ἡ ᾿Αγάπη. Στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, λοιπόν, ἑνώθηκε ἡ Θεία καί ἡ ἀνθρώπινη φύση. ῾Ο Χριστός εἶναι ὁ ᾿Ενανθρωπήσας Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀλλά σ’ αὐτή τήν ἕνωση τῶν δύο φύσεων διατηρεῖται ἀκέραια ἡ ταυτότητα καί ἡ καθαρότητα τῆς κάθε μιᾶς. ῾Η ἀνθρώπινη φύση μας δέν ἀπορροφᾶται ἀπό τή θεία, ἀλλά διατηρεῖ τήν ἑτερότητά της. Αὐτή εἶναι ἡ ᾿Ελευθερία. Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ Χριστός δέν ἦρθε νά σώσει τόν ἄνθρωπο ἀναγκαστικά. Θά δοῦμε καί στή συνέχεια, ὅτι ὁ Θεός μᾶς ἔπλασε ἐλεύθερους. Καί εἶναι ὁ μόνος πού πῆρε στά σοβαρά τήν ᾿Ελευθερία μας. ᾿Εμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἀποδεικνύουμε ἀπό τήν καθημερινότητά μας, ὅτι αὐτή μας τήν ᾿Ελευθερία δέν τήν πήραμε στά σοβαρά. Κι ὁ Θεός, ἀκόμα κι ὅταν θέλησε νά ἀνορθώσει τόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, καί πάλι ἀκολούθησε μία πορεία τῆς ὁποίας τό κύριο χαρακτηριστικό εἶναι ὁ σεβασμός τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, ὁ σεβασμός τῆς ᾿Ελευθερίας του. Αὐτό λοιπόν εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖο συνιστᾶ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. 

῾Ο Θεός κινεῖται μέ ἀγάπη πρός τόν ἄνθρωπο, ἐκεῖνον τόν ὁποῖον ἐδημιούργησε, ἐκείνου τοῦ ὁποίου σεβάστηκε τή δυνατότητα ἀκόμα καί νά πεῖ ὄχι στό Θεό, καί ὁ ἄνθρωπος εἶπε ὄχι στό Θεό, καί ἀπ’ τήν ἄλλη πλευρά δέν ἀχρηστεύει, δέν ἀφομοιώνει, δέν καταργεῖ τήν ἀνθρώπινη φύση. ῾Ο Θεός λοιπόν οἰκοδομεῖ τή σχέση του μέ τόν ἄνθρωπο μέσα στά πλαίσια τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἀγάπης, κινεῖται ἀπό ἀγάπη στόν ἄνθρωπο. Οἱ Πατέρες τῆς ᾿Εκκλησίας μιλοῦν γιά ἕνα Θεό ὁ ὁποῖος σέ μιὰ παραφορά ἐρωτικῆς ἀγαθότητος «ἔξω ἑαυτοῦ γίνεται». Βγαίνει ἀπό τόν ἑαυτό Του καί ἔρχεται νά συναντήσει τόν ἄνθρωπο. Αἰτία, ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀγάπη γιά τόν ἄνθρωπο καί τή σωτηρία του. Καθώς κινεῖται πρός τόν ἄνθρωπο, ἔρχεται νά προσλάβει τήν ἀνθρώπινη φύση Του, αὐτό πού ἔχουμε κοινό ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. 

Εἶναι σημαντικό νά θυμηθοῦμε, ὅτι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ὑπάρχουμε μέ τόν τρόπο τοῦ Θεοῦ. Καί τοῦτο γιατί ὁ ἄνθρωπος εἶναι κατ’ εἰκόνα Θεοῦ δημιουργημένος, γιατί αὐτό εἶναι τό καλούπι μας. ῾Ο Θεός εἶναι ἕνα καί τρία μαζί. Εἶναι ἕνας κατά τήν Οὐσία καί Τριαδικός κατά τίς ὑποστάσεις. Κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος πλασμένος εἶναι ἕνας κατά τήν ἀνθρώπινη φύση καί πολλαπλοῦς κατά τίς ὑποστάσεις. ᾿Αλλά αὐτές οἱ πολλές ἀνθρώπινες ὑποστάσεις, στό πλαίσιο τῆς ἴδιας ἀνθρωπίνης φύσεως, εἶναι ἐκεῖνες πού συνιστοῦν τόν ἄνθρωπο πιεστικά. ᾿Από τή μιά μεριά θεμελιώνουν τή δομή του κι ἀπ’ τήν ἄλλη τοῦ προτείνουν τό ὅραμά του. Διότι ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νά συγκροτήσει μέσα του τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί τά πολλά ἀνθρώπινα πρόσωπα νά συγκροτήσουν τήν ἀγαπητική κοινωνία, κατ’ εἰκόνα τῆς τριαδικῆς κοινωνίας τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι ᾿Αγάπη. Ὁ ἄνθρωπος πλάσθηκε νά ΕΙΝΑΙ καί ὄχι νά ἔχει ᾿Αγάπη. ῾Η διαφορά εἶναι πάρα πολύ σημαντική. ῞Οσοι λένε ὅτι ἔχουν ἀγάπη, ἔχουν μόνον ἐγωϊσμό. Ποιά εἶναι ἡ διαφορά; Αὐτός πού εἶναι ἀγάπη, δέν ἀλλοιώνεται. Δέν ἀλλοιώνεται ἀπό τήν κακία τῶν ἄλλων, ὅπως ὁ Θεός πού εἶναι ᾿Αγάπη, ἀνατέλλει τόν ἥλιο Του ἐπί ἀγαθούς καί πονηρούς, καί βρέχει ἐπί δικαίους καί ἀδίκους. Καί γι’ αὐτό φανερώνουμε πόσο ἀγνοοῦμε τό Θεό ὅταν μερικές φορές ζητᾶμε νά ἔρθει τιμωρός σέ ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι παραβιάζουν τό θέλημά Του.

Ὁ Θεός λοιπόν γενόμενος ἄνθρωπος χαίρεται τήν ᾿Ελευθερία μας καί μᾶς πλάθει ἀπό τήν ἀρχή ἐλεύθερους. Καί τώρα πού ἔρχεται νά μᾶς θεραπεύσει, ἔρχεται μ’ ἕνα σεβασμό στό ἀνθρώπινο πρόσωπο. ᾿Ανακαινίζει τήν ἀνθρώπινη φύση ἀλλά ἀφήνει τήν ἐλευθερία στό κάθε ἀνθρώπινο πρόσωπο νά κάνει δική του αὐτή τή Θεανθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ. ῾Ο ἄνθρωπος θεραπεύτηκε ἀπό τό θάνατο, ἀλλά ἄν τό κάθε συγκεκριμένο ἀνθρώπινο πρόσωπο θά ἀποδεχθεῖ στή ζωή του αὐτή τή θεραπεία εἶναι θέμα τῆς δικῆς του ἐλευθερίας. Βέβαια, τό γεγονός ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐλεύθερος σημειώνει καί μιά ἄλλη πραγματικότητα, τήν ὁποία πολλές φορές ξεχνᾶμε. Σημαίνει ὅτι εἶναι ὑπεύθυνος γιά τήν ἐλευθερία του. Μιά καίρια ἀλήθεια, τήν ὁποία τήν ἀγνοοῦμε καί γι’ αὐτό κάνουμε πολλές ζημιές. 

Σέβεται τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου ὁ Θεός λοιπόν, γιατί; Γιατί ὁ ἄνθρωπος ἔχει τήν τελική εὐθύνη γι’ αὐτήν. Εἶπε στόν πρῶτο ἄνθρωπο ὁ Θεός• «᾿Ιδού, δέδωκα ὑμῖν τήν ζωήν καί τόν θάνατον»• διάλεξε. Κι ὁ ἄνθρωπος διάλεξε τόν θάνατο. Δέν τιμώρησε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο, ὁ ἄνθρωπος τιμώρησε τόν ἑαυτό του, στερώντας τον ἀπό τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀπ’ αὐτό πού συνιστοῦσε τήν ὑπόστασή του. Καί τώρα πάλι μᾶς βεβαιώνει ὁ Χριστός ὅτι «δέν ἦρθα νά κρίνω τόν κόσμο, ἦρθα νά σώσω τόν κόσμο». Κι ὁ Χριστός μᾶς σώζει ὄχι μέ κάτι πού κάνει ἀλλά μ’ αὐτό πού εἶναι. Γιατί ἀκριβῶς γι’ αὐτό εἶναι Σωτήρας ὁ Χριστός, γιατί στό πρόσωπό Του ἑνώνει τή δική μας θνητότητα καί κτιστότητα μέ τό ἄκτιστο καί ἀθάνατο τό δικό Του. Μέσω τῆς κοινωνίας τοῦ κτιστοῦ μέ τό ἄκτιστο, στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, μποροῦμε νά ὑπερβοῦμε τή δική μας θνητότητα. Γι’ αὐτό μᾶς λέει πάλι, ὅτι «οὐσιαστικά δέν εἶμαι ἐγώ πού κρίνω τόν κόσμο». ᾿Αλλά νά ποιά εἶναι ἡ κρίση• ὅτι ἐνῶ τό Φῶς ἦρθε στό κόσμο, οἱ ἄνθρωποι ἐπέλεξαν τό σκοτάδι ἀντί γιά τό Φῶς. Εἶναι λοιπόν ἡ εὐθύνη τοῦ ἀνθρώπου. ῾Ο Θεός λοιπόν ἔτσι σχετίζεται μέ μᾶς. Μέ τήν ἀγάπη Του καί τήν ἐλευθερία Του. Μέ τήν ἀγάπη πού ἔρχεται νά μᾶς δημιουργήσει καί μετά τήν πτώση μας καί μέ τό σεβασμό τῆς ἐλευθερίας μας ἀπό τήν πλευρά Του, νά μᾶς ἀνακαινίσει, καθώς τήν τελική εὐθύνη τήν ἀφήνει στό δικό μας θέλημα ἔχοντας ὅμως δημιουργήσει τίς προϋποθέσεις τῆς σωτηρίας μας. 

῾Η σχέση τώρα, τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό. ῞Ενα μεγάλο θέμα. Μιά προσεκτική ματιά θά μᾶς κάνει νά δοῦμε ὅτι πολλές φορές εἴμαστε μάρτυρες μιᾶς μεγάλης ἀρρωστημένης θρησκευτικότητας. ῾Υπάρχουν ἄνθρωποι πού εἶναι ἄρρωστοι θρησκευτικά, πού ἔχουν ἀρρωστημένη θρησκευτικότητα. Μιά θρησκευτικότητα, πού στερεῖται καί τήν ἐλευθερία καί τήν ἀγάπη. ᾿Αρρωστημένη θρησκευτικότητα ὅσον ἀφορᾶ στόν ἑαυτό μας, ἀρρωστημένη θρησκευτικότητα ὅσον ἀφορᾶ αὐτήν πού πᾶμε νά προσφέρουμε στούς ἄλλους. 

Ποιά εἶναι ἡ σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό; Εἶναι μιά ὑπεύθυνη σχέση, καί εἶναι μιά σχέση ἐλευθερίας καί ἀπό τήν πλευρά τοῦ ἀνθρώπου καί ἀπό τήν πλευρά τοῦ Θεοῦ. Οὐσιαστικά, εἴπαμε γιά τήν ἐλευθερία τοῦ Θεοῦ. ῾Ο ἄνθρωπος στό Θεό πηγαίνει ἐλεύθερα. Τί σημαίνει ἐλεύθερα; Σημαίνει ὑπεύθυνα. Σημαίνει ὅτι πηγαίνει ἐν ἐπιγνώσει. Σημαίνει ὅτι δέν ζητάει ἀπό τόν Θεό νά τοῦ κάνει τό κέφι του ἀλλά ζητάει νά γνωρίσει τήν ἀλήθεια καί τό πρόσωπο τοῦ Θεοῦ. Πηγαίνει ὑπεύθυνα, πού σημαίνει, πηγαίνει γιατί ἐμπιστεύεται τό πρόσωπό Του καί τό Λόγο Του. Καί τό ἐμπιστεύεται «κατά πάντα καί διά πάντα». Δέν ζητάει ἀπό τό Θεό, σάν τόν Φαρισαῖο, νά εἶναι μάρτυρας τῆς καλωσύνης του καί τῆς ἀρετῆς του. Γιατί; Γιατί ἡ συναίσθηση τῆς εὐθύνης ἔρχεται νά μᾶς φανερώσει πόσο ἄρρωστοι εἴμαστε πολλές φορές. Γιατί ἄρρωστος εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού λειτουργεῖ ἐγωϊστικά, ἄρρωστος εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού δέν εἶναι ᾿Αγάπη, ὅσο κι ἄν λέει ὅτι ἔχει ᾿Αγάπη. Γιατί αὐτό πού λέμε ὅτι ἔχουμε, τό διαψεύδει ἡ καθημερινότητά μας.

῾Η σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό λοιπόν, εἶναι μιά σχέση εὐθύνης τοῦ ἀνθρώπου. ῾Ο ἄνθρωπος πηγαίνει ὄντως στό Θεό καί πηγαίνει γιατί Τόν ἐμπιστεύεται, Τόν ἀγαπᾶ. Τί σημαίνει Τόν ἐμπιστεύεται; Λέει ἡ ᾿Οπισθάμβωνος Εὐχή• «Πᾶσα δόσις ἀγαθή καί πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθεν ἐστί καταβαῖνον». Αὐτό ἔχει καί μιά δεύτερη ἀνάγνωση. ῞Ο,τι κατέρχεται ἄνωθεν εἶναι «δόσις ἀγαθή» καί «δώρημα τέλειον». Δηλαδή; Δηλαδή καί μία ἀρρώστεια καί μία δοκιμασία καί ἕνας θάνατος.᾿Εμεῖς ὅμως, πού δέν κατανοήσαμε τή σχέση μας αὐτή, οὐσιαστικά δέν ἐμπιστευόμαστε τόν Θεό. Νομίζουμε ὅτι ὁ Θεός τότε τά λέει καλά, ὅταν συμφωνεῖ μαζί μας, γιατί ἀκριβῶς ἔχουμε μιά λαθεμένη θρησκευτικότητα. 

᾿Εμπιστεύομαι λοιπόν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί δέν πηγαίνω στόν Θεό μέ τό ζόρι. ῾Ο Θεός, οὔτε ἐμένα οὔτε ἐσᾶς ἔχει ἀνάγκη. ῾Υπῆρχε πρίν ἀπό μᾶς καί μπορεῖ νά ὑπάρχει καί χωρίς ἐμᾶς. Κι εἶναι σημαντικό νά τό καταλάβουμε. Γιατί μερικές φορές θεωροῦμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὑποχρεωμένος σέ μᾶς, γιατί νηστεύουμε, γιατί πᾶμε στήν ἐκκλησία. Εἶναι γνωστή ἡ φράση πού προέρχεται ἀπό τά χείλη, πολλές φορές, εὐσεβῶν ἀνθρώπων «Γιατί, Θεέ μου, σέ μένα;». Δηλαδή, τί ὄχι σέ σένα; Τί σέ μένα; Τί σημαίνει αὐτό τό ἐρώτημα; Πόσο λίγο ἐμπιστευόμαστε. Καί δέν καταλάβαμε κάτι. ᾿Ακριβῶς γι’ αὐτό σέ μᾶς. Γιατί ἔχουμε οἰκοδομήσει μιά λαθεμένη οἰκοδομή καί ἐπειδή ὁ Θεός μᾶς ἀγαπάει δέν μᾶς ἀφήνει στήν πλάνη μας καί μᾶς παραχωρεῖ τή δοκιμασία πού φέρνει στήν ἐπιφάνεια ποιοί πραγματικά εἴμαστε. 

Κάποτε ἕνα πρόσωπο, τό ὁποῖο ἐργάστηκε χρόνια ὁλόκληρα μέσα στήν ᾿Εκκλησία ἀσθένησε, καί εἶπε αὐτό: «Γιατί, Θεέ μου, σέ μένα;». Κι ἐγώ τοῦ παρήγγειλα: «Γιατί ὄχι σέ σένα; πρῶτον, καί δεύτερον, τό ἐρώτημά σου εἶναι καί ἡ ἀπάντηση. ῞Οταν παλιότερα ἐσύ πήγαινες σέ κάποιον ἀσθενή νά τόν παρηγορήσεις, τί τοῦ ἔλεγες; Γιατί δέν τά λές τώρα στόν ἑαυτό σου; ᾿Από αὐτή τήν καλουπιά ὁ Θεός πάει νά σέ βγάλει». Καί ἔτσι ἤτανε. ῾Ο Θεός ἑτοίμασε τό πρόσωπο αὐτό, τό ὡρίμασε. Γιατί; Γιατί ὁ Θεός θέλει «πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι». Καί ἡ σωτηρία εἶναι ἡ ζωή μέ ᾿Εκεῖνον. 

Εἶναι πολύ σημαντικό λοιπόν νά προσέξουμε μήπως ἡ θρησκευτικότητά μας καί ἡ πίστη μας εἶναι ἀρρωστημένη. Γιατί ἡ ἀρρωστημένη θρησκευτικότητα ἐπηρεάζει τήν κατάσταση τοῦ σπιτιοῦ μας, ἐπηρεάζει τήν ἀγωγή πού δίνουμε στά παιδιά μας καί πολλές φορές ἐξηγεῖ γιατί εἶναι ἀποτυχημένη αὐτή ἡ ἀγωγή, ὅταν ἐμεῖς προσπαθοῦμε νά διορθώσουμε τό ἔργο τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τή δυνατότητα νά ποῦμε ἀκόμα καί σ' Αὐτον, ὄχι. ᾿Εμεῖς θέλουμε νά τ’ ἀπαγορεύσουμε αὐτό ἀπό τά παιδιά μας. ᾿Από ἀγάπη, λέμε. Σά νά μή μᾶς ἀγαποῦσε ὁ Θεός. ῎Ετσι λοιπόν, εἶναι πάρα πολύ σημαντικό νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι μιά ὑγιής σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο ἔχει αὐτά τά δύο θεμέλια. Τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου, πού πηγαίνει ἐλεύθερα στόν Θεό γιατί Τόν ἀγαπᾶ καί Τόν ἐμπιστεύεται καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. 

῎Ας ἔρθουμε ὅμως λιγάκι πιό κοντά σέ πιό ἀνθρώπινα πράγματα. Τί συμβαίνει μ’ ἕνα ζευγάρι ἀνθρώπων; Ποῦ θεμελιώνεται αὐτή ἡ σχέση κι αὐτός ὁ γάμος; Δέν μπορεῖ νά ἔχει ἄλλο θεμέλιο, παρά στήν ᾿Ελευθερία καί στήν ᾿Αγάπη. Πόσες φορές ἐπιδιώκουμε νά ἀλλάξουμε τόν ἄλλον, νά ἀφομοιώσουμε τόν ἄλλον; Αὐτό σημαίνει πώς δέν τόν ἀγαπᾶμε. Γιατί, στήν πραγματικότητα, γνώρισες ἕναν ἄνθρωπο, τόν ἀγάπησες γι’ αὐτό πού εἶναι, τώρα γιατί θές νά τόν ἀλλάξεις; Καί μέ τί κριτήριο, θέλεις; Μέ τό κριτήριο ὅτι ἐσύ εἶσαι καλύτερος ἀπό ἐκεῖνον; ᾿Εκείνη ἤ ἐκεῖνον; Ποιό εἶναι τό κριτήριο; Καί γιατί αὐτό τό κριτήριο δέν εἶναι ἐγωϊστικό, δικό σου; 

Ὁ γάμος εἶναι ὁ μόνος χῶρος πού ἕνα κι ἕνα κάνει πάλι ἕνα. ῎Εχουμε ἕνα πρόσωπο, μία ἀντρόγυνη φύση, στά δύο αὐτά πρόσωπα. Εἴπαμε ποιό εἶναι τό καλούπι: «Μονάς ἐν τριάδι, καί τριάς ἐν μονάδι». Δέν ὑπάρχει ἄλλο σταθερώτερο θεμέλιο ἀπό τήν ᾿Ελευθερία καί τήν ᾿Αγάπη σάν θεμέλιο αὐτῆς τῆς σχέσης. Πολύ περισσότερο ὅταν αὐτή ἡ ᾿Ελευθερία κι αὐτή ἡ ᾿Αγάπη μπολιάζεται στή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί γίνεται - γι’ αὐτό ὁ γάμος εἶναι μυστήριο -, ᾿Ελευθερία καί ᾿Αγάπη τοῦ Θεοῦ, πού προσφέρεται στόν ἄνθρωπο. Τί σημαίνει ᾿Ελευθερία; Σεβασμός τῆς ἑτερότητας τοῦ ἄλλου. Βρῆκες ἕναν ἄνθρωπο. Αὐτός ὁ ἄνθρωπος εἶναι κάτι ἄλλο ἀπό σένα. Πῶς αὐτό τό ὑπολογίζεις; πόσο τό ἐκτιμᾶς; Ἀκόμα περισσότερο πόσο θεωρεῖς δῶρο τοῦ Θεοῦ τήν ἑτερότητα τοῦ ἄλλου ἀνθρώπου μέ ὅ,τι χαρίσματα μά κι ἐλαττώματα ἄν ἔχει. 

᾿Εάν πραγματικά ἀγαπῶ τόν ἄλλον, θέλω νά παραμείνει ἕτερος, γιατί τότε μόνο θά μπορῶ νά τόν ἀγαπῶ. ῎Αν τόν ἄλλο θέλω νά τόν ἀφομοιώσω, ἐάν θέλω νά γίνει σάν κι ἐμένα, δέν τόν ἀγαπῶ, θέλω νά ὑποτάξω τήν προσωπικότητά του. Κι αὐτό δείχνει δύο λάθη. ῞Οτι θεωρῶ τόν ἑαυτό μου κριτήριο, ἀπ’ ὅποιον κι ἄν γίνεται ἡ κίνηση αὐτή, καί ὅτι δέν σέβομαι τήν ἑτερότητα τοῦ ἄλλου. ῞Οπου ὑπάρχει ἀληθινή ἐλευθερία, ὑπάρχει κι ἀληθινή ἀγάπη. Κι αὐτή δέν ὁδηγεῖ στήν ἀφομοίωση οὔτε στήν ἰσοπέδωση, ἀλλά στήν ἀναγνώριση τοῦ ἄλλου. Ποῦ ὁδηγεῖ μιά σχέση μέσα στήν ᾿Ελευθερία καί στήν ᾿Αγάπη; Σ’ ἕνα διάλογο τῶν δύο προσώπων. Πρῶτον γιατί εἶναι ἕτεροι, καί δεύτερον γιατί ἀγαπιῶνται. Γι’ αὐτό διαλέγονται. Κι αὐτός ὁ διάλογος εἶναι ἕνας πλοῦτος. Γιατί κι ὁ καθένας εἶναι ἕνας πλοῦτος γιά τόν ἄλλον, κι εἶναι σημαντικό νά τόν ἀνακαλύψουμε. ῾Ο στόχος εἶναι ἡ διαρκής ἀνακάλυψη τοῦ ἄλλου. 

Πολλές φορές νομίζουμε ὅτι ξέρουμε καλά τόν ἄνθρωπό μας κι ἀποδεικνύεται ὅτι δέν τόν ξέρουμε. Καί πολλές φορές ἔχουν περάσει κάποια χρόνια κι ἔρχεται ἡ κρίση. Γιατί; Γιατί αὐτό πού διαρκῶς πιέζαμε κάποια στιγμή κάνει τήν ἔκρηξή του. Θέλω νά σᾶς θυμίσω τό στίχο ἑνός ὄμορφου τραγουδιοῦ• «Σ’ ἀγαπῶ γιατί εἶσαι ’σύ». ῎Εχετε σκεφθεῖ καθόλου τό μήνυμα πού κομίζει αὐτός ὁ στίχος; Σ’ ἀγαπῶ, καί μπορῶ νά σ’ ἀγαπῶ, γιατί δέν εἶσαι ’γώ. Αὐτή εἶναι ἡ πρώτη του ἑρμηνεία. Οὐσιαστικά δέν σ’ ἀγαπῶ, ἄν θέλω ἐσύ νά γίνεις ἐγώ. Μέσα ἀπό τή διαφορετικότητα τοῦ κάθε προσώπου, μέσα στήν ἀγάπη, ἐπιτυγχάνεται ἕνας διαρκής ἐμπλουτισμός τῆς σχέσης. ᾿Αλλιῶς, ὅπως λένε, στόν κόσμο καί στήν κοινωνία, «παλιώνει ἡ σχέση καί ὁ γάμος». ῞Ομως, παλιώνει γιατί ἐμεῖς τόν ἀφήνουμε καί παλιώνει. ᾿Εάν δέ σκεφθεῖτε τήν δυνατότητα τοῦ καθενός ἀνθρώπου νά ἁγιάζεται καί νά μετέχει ὅλο καί περισσότερο τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ καί τῆς Χάριτός Του, τότε διαρκῶς μποροῦμε νά ἔχουμε ἕναν καινούργιο ἄνθρωπο. 'Αλλά, ἐμεῖς προσπαθοῦμε νά διορθώσουμε τά ἔργα τοῦ Θεοῦ, νομίζοντας ὅτι ξέρουμε καλύτερα τί πρέπει νά κάνουμε. 

Θά τό δοῦμε ἀκόμα τραγικότερα τό θέμα, ὅταν φτάσουμε σέ μιά ἄλλη σχέση, πολύ βασική καί καθημερινή. Τή σχέση τῶν παιδιῶν μέ τούς γονεῖς. Τή σχέση τῶν γονιῶν μέ τά παιδιά τους. Εἶναι μιά δύσκολη σχέση. Πολλές φορές χωρίς ἐλευθερία, στό ὄνομα τῆς ἀγάπης. Τίς περισσότερες φορές μέ τόν ἐγωϊσμό μας στή θέση τῆς ἀγάπης, εἶναι πάρα πολύ εὔκολο νά ἔρθει ἡ σύγκρουση. ᾿Αλήθεια, ὅταν μεγαλώνουμε τά παιδιά μας τί ὅραμα ἔχουμε στή ζωή μας; Μεγαλώνουμε παιδιά γιά νά ζήσουν ἐλεύθερα καί νά σταθοῦν στά πόδια τους ἤ τά «καμαρώνουμε» γιατί μᾶς ἀκοῦνε; ᾿Εάν χαιρόμαστε γιατί μᾶς ἀκοῦνε πάντα, οὐσιαστικά ἔχουμε ἀναγνωρίσει καί ἀνακηρύξει σέ ἀλάθητο τόν ἑαυτό μας, καί πιστεύουμε ὅτι ἔχουμε πάντα δίκιο, καί χαιρόμαστε πού τά παιδιά μας, μᾶς ἀκοῦνε. ᾿Ενῶ θά ’πρεπε νά ἀνησυχοῦμε ἄν μᾶς ἀκοῦνε πάντα, καί πολύ περισσότερο στό διάστημα τῆς ἐφηβείας, πού εἶναι ἡ προσπάθεια τοῦ νέου παιδιοῦ νά κατακτήσει τήν ἐλευθερία του. Θέλει τήν ἀγάπη μας, ἀλλά ὄχι μέ τή στέρηση τῆς ἐλευθερίας. Καί χωρίς ἐλευθερία δέν ὑπάρχει εὐθύνη. Κι αὐτό τό ξέρουμε καί τό βιώνουμε. 

Μεγαλώνουμε τά παιδιά μας γιά νά ἐξαρτῶνται διαρκῶς ἀπό μᾶς ἤ μ’ ἕναν τέτοιο τρόπο πού ὅταν μᾶς φύγουν αὔριο νά μποροῦν σταθοῦν στά δικά τους τά πόδια; Θά μπορούσαμε νά ἐξηγήσουμε τί σημαίνει, ὅτι τό καλό μας τό παιδί πού τό ὁρίζαμε ὅσο τό εἴχαμε κοντά μας μόλις φύγει ἀπό κοντά μας μπλέκει καί καταστρέφεται; Τό ἐρώτημα καίριο. Φταῖνε οἱ κακές παρέες ἤ ὁ τρόπος πού ἐμεῖς τό μεγαλώσαμε; ᾿Εμεῖς δέν ξέραμε ὅτι ὑπάρχουν καί κακές παρέες; Δέν θά’ πρεπε λοιπόν νά τό μεγαλώσουμε ἔτσι ὥστε νά μπορεῖ νά σταθεῖ στά πόδια του καί νά μή μᾶς ἔχει ἀνάγκη; ῞Ομως πολλές φορές ἐμεῖς τό μεγαλώνουμε μέ λάθος τρόπο, μέ μιά ἀγάπη πού ’ναι ἀρρωστημένη, μέ μιά ἀγάπη πού δέν βλέπει τό πραγματικό συμφέρον τοῦ παιδιοῦ. 

Νά παρουσιάσω ἕνα ἁπλό παράδειγμα: Πρίν ἀπό δύο χρόνια βρισκόμουν τή μέρα τῆς Μεταμορφώσεως στόν ῞Αγιο ᾿Ιωάννη τό Ρῶσσο. Λειτουργοῦσα ἐκεῖ καί εἶχα μαζί μου μιά οἰκογένεια ἀπό τήν ᾿Αμερική μέ ἕξι παιδιά. Μετά πήγαμε κάπου νά φᾶμε. Νηστεία μέν, Μεταμορφώσεως δέ, μπορούσαμε νά φᾶμε καί κάτι ψαρικό. ᾿Εκεῖ πού τρώγαμε, κάποια στιγμή σηκώθηκα καί καθώς πῆγα νά γυρίσω εἶδα ἕνα παιδάκι. ῞Ενα παιδάκι, 10, 11, 12 -κάπου ἐκεῖ -, μ’ ἕνα σουβλάκι στό χέρι καί στρίβοντας βλέπω δίπλα καί τούς γονεῖς του πού ἔκαναν τό ἴδιο. Ἐκείνη τή στιγμή μοῦ καρφώθηκε στό μυαλό σάν ἐρώτημα: ῎Αν τό παιδί αὐτό στά 15 του παίρνει ναρκωτικά, θά ρωτάει ὁ πατέρας ποιός φταίει καί θὰ ’ναι σοβαρός; Ἑτοίμασε τό παιδί του γιά νά λέει «ὄχι», ἀκόμα καί σέ πράγματα πού τοῦ ἀρέσουνε; Πότε τό προπόνησε; Βλέπετε πόσο τυφλοί εἴμαστε, ὅταν ἀναγνωρίζουμε πόσο σημαντικό πράγμα εἶναι ἡ προπόνηση γιά ἕναν ἀθλητή, προκειμένου νά κερδίσει ἕνα μετάλλιο καί δέν ἀναγνωρίζουμε τήν προπόνηση γιά ἕναν ἄνθρωπο, προκειμένου νά κερδίσει τή ζωή! 

Γιά νά δεῖτε, ὅτι τό πρόβλημα τό ’χουμε ἐμεῖς, περίπου τό ἴδιο διάστημα, ἀλλά τό χειμώνα, σ’ ἕνα σχολεῖο ἐδῶ τῶν ᾿Αθηνῶν, μέ κάλεσαν γιά νά μιλήσω στά παιδιά στό πλαίσιο τοῦ μαθήματος τῆς Περιβαλλοντικῆς Ἀγωγῆς. Τό μάθημά τους ἦταν ἐκείνη τή χρονιά, οἱ νηστήσιμες συνταγές. ᾿Εμένα μοῦ ζήτησαν νά μιλήσω γιά τή νηστεία. ῎Ε, τούς μίλησα γιά τή νηστεία, τούς εἶπα τί εἶναι, ποιός τήν εἶπε, γιατί τήν κάνουμε, πῶς τήν κάνουμε καί οὕτω καθ’ ἑξῆς. Τά παιδιά μέ ρώτησαν, τούς ἀπάντησα, τελειώσαμε. Τήν ἑπόμενη χρονιά τά παιδιά αὐτά ἤρθανε στή Σιάτιστα. ῾Η μαθήτρια πού ἀνέλαβε νά μέ προσφωνήσει, μ’ εὐχαρίστησε πρῶτον γιατί τήν περασμένη χρονιά εἶχα πάει στό σχολεῖο τους καί μοῦ ’πε τό ἑξῆς• «Θά σᾶς πῶ καί κάτι πού δέν τό ξέρετε, καί φαντάζομαι νά χαρεῖτε. Τά περισσότερα παιδιά ἐκείνη τήν ἡμέρα ὅταν γυρίσαμε στό σπίτι μας ἀπαιτήσαμε ἀπό τούς γονεῖς μας νά νηστεύσουμε τήν ὑπόλοιπη Σαρακοστή». Τό ἐρώτημα ἁπλό: Ποιός εἶχε πιό πολύ μυαλό, τά παιδιά ἤ οἱ γονεῖς τους; Γιατί τό ζήτησαν τά παιδιά; Γιατί κατενόησαν πόσο σημαντικό εἶναι κι ὅτι δέν εἶναι «τά καημένα τά παιδιά». Μέ τά καημένα τά παιδιά, τά κάνουμε ὅλα ἄρρωστα οὐσιαστικά. 

῞Οταν βλέπουμε, λοιπόν, ἕνα παιδί νά μήν μπορεῖ νά σταθεῖ στά πόδια του ἔξω ἀπό τό σπίτι του, μήπως εἶναι λανθασμένη ἡ ἀγωγή πού τοῦ δώσαμε; Δηλαδή, πῶς τό φανταζόμαστε, θά εἶναι πάντα μαζί μας; Θά εἴμαστε πάντα πάνω ἀπό τό κεφάλι του; Δέν τό μεγαλώσαμε ὥστε νά εἶναι ἐλεύθερο, ὥστε νά εἶναι ὑπεύθυνο. Κι αὐτό σημαίνει λανθασμένη ἀγάπη ἀπέναντί του. ᾿Εάν πραγματικά σεβόμαστε τήν ἐλευθερία του, κι ἄν τό ἀγαπᾶμε, τότε θά διαλεγόμαστε διαρκῶς μαζί του ἀπό τή μικρή του ἡλικία. ῎Οχι ὅταν ξαφνικά ἀρχίσουν τά προβλήματα. Διότι αὐτές δέν εἶναι δύο λέξεις, ἡ ᾿Ελευθερία καί ἡ ᾿Αγάπη. ῾Ορίζουν μιά στάση ζωῆς. Θά εἴμαστε σ’ ἕνα διαρκῆ διάλογο μέ τό παιδί μας καί τό παιδί μας θά μᾶς ἐμπιστεύεται, γιατί θά βλέπει σ’ αὐτή τήν προσπάθειά μας τήν ἀγάπη μας καί θά τήν ἐμπιστεύεται. Τά παιδιά δέν εἶναι καθόλου παράλογα, ἀλλά τούς ἔχουμε στερήσει, πολλές φορές, καί τήν ᾿Ελευθερία καί τήν ᾿Αγάπη. Γιατί αὐτό πού τούς προσφέρουμε, τίς περισσότερες φορές εἶναι δικό μας θέλημα. Κατά τόν ἴδιο τρόπο, ὁ σεβασμός τῆς ἐλευθερίας ὁδηγεῖ σ’ ἕνα διαρκῆ διάλογο μ’ ἕναν δικό μας ἄνθρωπο, μέ τόν ἄνθρωπό μας, μέ τόν ἤ τήν σύζυγο. ᾿Ακόμη ὁ σεβασμός τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἄλλου μᾶς κάνει ἀκριβῶς νά μποροῦμε, ἀκόμα κι ὅταν διαφωνοῦμε μέ τόν ἄλλον, νά σεβόμαστε τή δυνατότητά του καί τήν ἐλευθερία του νά διαφωνεῖ μαζί μας κι ὄχι νά ἔχουμε κριτήρια πάντα τό δικό μας θέλημα. 

῾Η ἐλευθερία καί ἡ ἀγάπη εἶναι μιά στάση ζωῆς τελείως ἀντίστροφη ἀπό τόν ἐγωϊσμό καί τίς ἐγωϊστικές σχέσεις πού συνήθως δημιουργοῦμε. ᾿Ακόμη καί μέσα στό χῶρο τῆς ᾿Εκκλησίας καί μέσα στό χῶρο τῆς κοινωνίας πού ζοῦμε, ἄν πάσχουν οἱ ἀνθρώπινες σχέσεις μας εἶναι γιατί δέν ἔχουν οὔτε ἐλευθερία οὔτε ἀγάπη ἤ γιατί ἡ ἀγάπη πού ἔχουν μερικές φορές στερεῖται τῆς ἐλευθερίας πού πρέπει νά πρέπει νά προσφέρεις στόν ἄλλον. 

Πόσες φορές ἐμεῖς ζητᾶμε τήν ἀποκλειστικότητα τοῦ ἄλλου; Μέ ποιό δικαίωμα; ῞Οταν κάποιος εἶναι φίλος μου, τοῦ ἀπαγορεύεται νά ἔχει κι ἄλλους φίλους; ῞Οταν κάποιος βγαίνει μέ κάποιον φίλο του πρέπει νά εἶμαι κι ἐγώ μαζί του; Κι ἄν δέν εἶμαι θά παρεξηγηθῶ; Γιατί; Πόσο σέβομαι τήν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου, τήν προσωπικότητά του; Χαίρομαι γιατί δέν εἶμαι ὁ ἀποκλειστικός φίλος. Τό ἴδιο καί γενικότερα μέσα στίς σχέσεις μας, στό χῶρο μας τόν ἐργασιακό, πόσο σεβόμαστε τήν ἐλευθερία τοῦ ἄλλου, τή δυνατότητά του νά εἶναι διαφορετικός; ᾿Ακόμα κι ὅταν κάποιος ἄνθρωπος ἔχει διαφορετική πίστη ἀπό μᾶς, πόσο σεβόμαστε τή διαφορετικότητά του, τή δυνατότητά του νά εἶναι κάτι ἄλλο, καί πόσο διαρκῶς συνεχίζουμε νά τόν ἀγαπᾶμε; 

᾿Εάν λοιπόν παρατηρήσουμε, μέ πάρα πολλή προσοχή, θά δοῦμε ὅτι ἡ πραγματική ποιότητα τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων σ’ ὅλο της τό φάσμα, ἀλλά καί τῆς σχέσης τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό, ἐκεῖ πάσχει. Παρ’ ὅλο, πού τό ἀρχέτυπό μας, ὁ Χριστός, μᾶς ὁρίζει τόν τρόπο. ῎Αν ὁ Θεός ὅρισε τόν τρόπο τῆς σχέσης μαζί μας μέσα στήν ἐλευθερία καί στήν ἀγάπη, τί σημαίνει τό «ἀδιαιρέτως»; Δέν μπορῶ νά ζήσω χωρίς ἐσένα. ᾿Αλλά τό δέν μπορῶ νά ζήσω χωρίς ἐσένα, δέν σημαίνει «σέ καταπίνω». Σημαίνει, ἐπειδή δέν μπορῶ νά ζήσω χωρίς ἐσένα, θέλω νά εἶσαι αὐτός πού εἶσαι. Νά σ’ ἀγαπῶ γιατί εἶσαι «ἐσύ», κι ὄχι γιατί θέλω νά σέ κάνω, «ἐγώ». 

Νά κάνω μιά παρένθεση καί νά ἀναφερθῶ πάλι στά νέα παιδιά. Πόσο καταπιεστικοί γινόμαστε καί ἀνελεύθεροι θέλοντας νά τούς προσφέρουμε τό Χριστό; ῾Ο Χριστός πρέπει νά εἶναι συνειδητή ἐπιλογή τους. ᾿Εάν τούς ἔχουμε δώσει σωστή ἀγωγή ἀπό τά παιδικά τους χρόνια, τά βοηθᾶμε. ᾿Αλλά δέν θά τούς Τόν φορέσουμε καπέλο. Πῆγα κάποτε σ’ ἕνα σχολεῖο. ῞Οταν τούς εἶπα: «παιδιά, μπῆκε ἕνας παπάς στήν τάξη σας, ἔχετε κάτι νά τοῦ πεῖτε;», ἕνα παιδί αὐθόρμητα μοῦ λέει: «Πάτερ, γιατί ἡ ᾿Εκκλησία εἶναι μακριά μας;». Κι ἐγώ τοῦ εἶπα: «Καί γιατί νά εἶναι κοντά σας; Τή χρειάζεστε;». Καί μοῦ λέει: «Ναί». Τότε τοῦ λέω: «Ψάχτε νά τή βρεῖτε. ῎Αν πραγματικά χρειάζεστε τήν ᾿Εκκλησία, τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀναζητῆστε την γιά νά τήν ἔχετε καί νά εἶναι δική σας». Καί πολλές φορές τούς λέω, ὅτι πηγαίνω, ὄχι γιατί θέλω νά τούς φορέσω κάτι καπέλο, ἀλλά γιατί θέλω ἁπλά, λίγο, ν’ ἀγγίξω κάποιους προβληματισμούς. Καί τούς τονίζω ὅτι• «στή ζωή σας θά περπατήσετε μόνο μέ τά δικά σας πόδια. Οὔτε μέ τά δικά μου, οὔτε μέ τοῦ πατέρα σας, οὔτε μέ τῆς μάνας σας. Κι εἶναι σημαντικό γιά σᾶς, ἡ σανίδα πού θά πατήσετε ἐσεῖς νά διαπιστώσετε ὅτι εἶναι γερή». 

Ἔτσι λοιπόν, σ’ αὐτή τήν κρίση, πού εἶναι ἀποτέλεσμα τοῦ σκοτασμοῦ τοῦ νοός μας, ἔρχεται τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ μέ τήν ὕπαρξη καί τή δομή Του νά φωτίσει πρῶτον τό μυστήριο τοῦ ἀνθρώπου. Τί σημαίνει περνᾶνε κρίση οἱ ἀνθρώπινες σχέσεις; Σημαίνει ὅτι περνάει κρίση τό ἀνθρώπινο πρόσωπο καί ἡ κρίση τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου εἶναι ὀντολογική, δέν εἶναι ἠθική γιατί οὐσιαστικά ἔχει χάσει τήν ἐπαφή μέ τήν ἀλήθεια του, μ’ αὐτό πού πραγματικά εἶναι, καί λειτουργεῖ μέ λάθος τρόπο. Γι’ αὐτό ἔχει διαρκῶς παρενέργειες σ’ ὅλα τά ἐπίπεδα τῆς ζωῆς του. ῾Ο Χριστός λοιπόν φωτίζει τήν πορεία τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, φωτίζει τήν ὑπόσταση καί τήν δομή τοῦ ἀνθρώπου καί κατά συνέπεια, φωτίζει τίς σχέσεις τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου μέ τόν Θεό καί μέ τόν ἄνθρωπο. 

῾Ο ἴδιος λοιπόν μᾶς ἔδειξε ὅτι αὐτός ὁ τρόπος εἶναι ἕνας καί μοναδικός· ἡ ἐλευθερία καί ἡ ἀγάπη, μέ τήν ὁποία ᾿Εκεῖνος ἦρθε σέ μᾶς, ἡ ἐλευθερία καί ἡ ἀγάπη μέ τήν ὁποία ἐμεῖς πηγαίνουμε σ’ ᾿Εκεῖνον. Ὁ Χριστός ἦρθε καί προσέλαβε καί θεράπευσε τήν ἀνθρώπινη φύση μας, γι’ αὐτό μέ τήν ᾿Ανάληψη τοῦ Χριστοῦ τελειώνει τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ. 

Μένει ὅμως καί τό ἔργο τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος. Ποιό εἶναι τό ἔργο τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος; Τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν ἦρθε σάν μιά μαζική ἔκχυση φωτός, πού σκέπασε τόν τόπο, ὅπου βρίσκονταν συγκεντρωμένοι οἱ μαθητές, ἀλλά ἦρθε μεριζόμενο σέ πύρινες γλῶσσες, πού ἡ κάθε μιά κάθισε στόν καθένα ξεχωριστά. Τό ἔργο λοιπόν τοῦ Χριστοῦ ἀφορᾶ στήν ἀνθρώπινη φύση μας καί στή θεραπεία της καί τό ἔργο τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ἀφορᾶ στό ἀνθρώπινο πρόσωπό μας. Διά τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ πλέον νά νικήσει τόν θάνατο καί νά ζήσει στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. ᾿Αλλά τό Πνεῦμα τό ῞Αγιο ἔρχεται καί μένει σέ μᾶς νά τό δεχτοῦμε. ῎Αν δέν τό δεχτοῦμε, τότε εἴμαστε ἐμεῖς ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι οὐσιαστικά δέν στρέψαμε τήν ἐλευθερία μας πρός τήν ἀλήθεια. Γιατί ᾿Αγάπη, ᾿Αλήθεια καί ᾿Ελευθερία εἶναι τελικά τό γερό βάθρο πάνω στό ὁποῖο πατάει ὁ ἄνθρωπος καί ὁ ὑγιής πολιτισμός του.

πηγή

Άσκηση μέσα στο γάμο

Πολλοί σήμερα ισχυρίζονται  ότι ο όρος άσκηση αποτελεί ουτοπία ως προς την εφαρμογή του στις σύγχρονες συνθήκες ζωής και ιδιαίτερα μέσα στο γάμο. Γι΄ αυτό σ’αυτό το τεύχος παρουσιάζουμε ένα άρθρο (συνέντευξη από τον Δρ. Δημήτριο Καραγιάννη, Παιδοψυχίατρο – θεραπευτή οικογένειας) του περιοδικού ΄΄ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ΄΄ που αναφέρεται στο συγκεκριμένο θέμα και αποτελεί προσπάθεια προσέγγισης και προσδιορισμού του ρόλου της άσκησης μέσα στο γάμο .Έχουμε πάντα στο νου ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η θέωση και όχι η ηθική αυτάρκεια, η αγιότητα και όχι η χλιαρότητα, η προσπάθεια και όχι η βολή.
Π: Είναι γνωστό ότι πολλοί έχουμε συνδυάσει τη  λέξη άσκηση με το μοναχό, και αναφερόμαστε στον ασκητή μοναχό. Υπάρχει άσκηση μέσα στον γάμο;
Απ: Εγώ θα ρωτούσα καλλίτερα: Υπάρχει γάμος χωρίς άσκηση; Αυτό που είναι σημαντικό είναι να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε άσκηση, γιατί κινδυνεύουμε, και αυτό είναι τραγικό, να διαστρεβλώσουμε την έννοια της άσκησης κάνοντας μια μηχανιστική μεταφορά της άσκησης του μοναχού στην ζωή των εγγάμων, με συνέπεια να ονομάσουμε ως άσκηση την απουσία του έρωτα. Επομένως εν ονόματι της άσκησης κινδυνεύουμε να αρνηθούμε την ίδια την φύση του γάμου και τότε η τάχα ιδανική κατάσταση θα είναι οι παντρεμένοι να μην είναι παντρεμένοι. Δεν μπορεί η απουσία σχέσης να είναι το ζητούμενο στην σχέση ενός ζευγαριού.

Η άσκηση στο γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση. Η άσκηση των προσώπων αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με το σύντροφό του.

Η άσκηση στο γάμο έγκειται στο γεγονός ότι ένας άντρας και μια γυναίκα θα βρεθούν μαζί, θα συνυπάρξουν και θα μπορέσουν να αλληλοπεριχωρηθούν. Η άσκηση στον γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση.
Π: Δηλαδή η άσκηση στον μοναχό και η άσκηση στον γάμο, είναι ίδια ως προς τον σκοπ6, αλλά αλλάζει κατά τον τρόπο;
Απ: Η άσκηση ήταν πάντοτε συνώνυμο της ενδυνάμωσης .Ένας αθλητής ασκείται για να είναι πιο δυνατός. Ασκείται όχι στερούμενος την φύση του, αλλά προσπαθώντας να την αναπτύξει στις μεγαλύτερες δυνατότητές της. Η άσκηση των προσώπων στο γάμο αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με τον σύντροφό του. Ο Σαρτρ είχε πει πολύ σωστά ότι ο άλλος άνθρωπος για μένα είναι κόλαση. Κάθε άνθρωπος που ευρίσκεται πολύ κοντά μας κινδυνεύει να γίνεται η κόλασή μας για τι μας ενοχλεί, μας δυσκολεύει, μας εμποδίζει και περιορίζει τον ζωτικό μας χώρο. Μας εμποδίζει να έχουμε την ατομικότητά μας.
Όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να συνυπάρξει και αφεθεί στο αυτονόητο,  θα συμβιβασθεί και θα συνθηκολογήσει, με συνέπεια με την πάροδο του χρόνου να αυξάνεται το παράπονο, η γκρίνια και η μιζέρια στην σχέση. Διαφορετικά το ζευγάρι έχει να υιοθετήσει μια δυναμική στάση εγρήγορσης - άσκησης, ώστε ο σύντροφος να γίνει ευκαιρία να βρεις το γνήσιο πρόσωπό σου. Διαλέγω τον άλλο επειδή είναι διαφορετικός. Δεν μπορεί να υπάρχει ζευγάρι αν ο άλλος σύντροφος δεν είναι διαφορετικός. Στα πλαίσια της συνύπαρξης η διαφορετικότητα με φέρνει αντιμέτωπο με το τι είναι σημαντικό και τι δευτερεύων για μένα.
Πώς θα σχετιστώ χωρίς να χάσω το πρόσωπό μου, αλλά και χωρίς να μείνω κλειδωμένος στα ατoμικά μου χαρακτηριστικά. Αυτό απαιτεί μια διαρκή αλληλαντίδραση που η επίτευξή της δεν είναι ζήτημα δύο ή τριών χρόνων, αλλά μιας ζωής. Μια ζωντανή σχέση μέσα στον γάμο δημιουργείται μόνο αν κάθε μέλος, προσπαθεί και παλεύει ασκούμενο, να βρίσκει τον τρόπο να αφαιρέσει τα αυτιστικά στοιχεία που τον εμποδίζουν στην κοινωνία με το άλλο πρόσωπο.
Π: Θα πρέπει δηλ. να ξεπερνιέται η ατομικότητα του προσώπου και το στενό εγωιστικό του συμφέρον; Να πάψει πια ο καθένας να σκέφτεται ατομικά αλλά δυαδικά;
Απ: Η έννοια του εγωισμού έχει διαστραφεί. Πολλοί χριστιανοί νομίζουν ότι αποφεύγουν τον εγωισμό με το να μην χαίρονται, να μην καμαρώνουν για κάτι που έχουν πετύχει. Θεωρούν ως εγωισμό την ύπαρξη και έκφραση της επιθυμίας και σπαταλούν τεράστιες δυνάμεις για να την αποκριθούν, να την εξαφανίσουν. Στην ουσία ο εγωισμός είναι ένα εμπόδιο στην ζωή μας, αλλά δεν έχει να κάνει καθόλου με τα στοιχεία που ανέφερα. Ο εγωισμός  μας αν θέλετε είναι αυτισμός. Το σύνολο των στοιχείων που σε κλείνουν στον εαυτό σου έτσι ώστε να μην μπορείς να προχωρήσεις υπέρ του εαυτού σου. Για παράδειγμα όταν ένα ατομικό επίτευγμα γίνεται μέτρο σύγκρισης και όχι αφορμή μοιράσματος, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση των συντρόφων. Αυτό παθαίνουν όλοι όσοι εμπλέκονται στο σταρ-σύστεμ αφού οι προβολείς της δημοσιότητας φωτίζοντας υπέρμετρα ένα χαρακτηριστικό τους, τους οδηγούν να χάσουν την συνολική τους αίσθηση και τελικά αυτό τους απομονώνει στην αφόρητη ανασφάλεια ενός ψευδούς εαυτού.
Δεν είναι εγωισμός το να θέλει κανείς να πετύχει στη δουλειά του, στην σχέση του, φτάνει αυτό να μην τον απομονώνει από τον άλλο. Οι ατομικοί στόχοι, είτε καριέρα λέγεται αυτό, είτε ατομική θρησκευτικότητα, διασπούν ύπουλα την σχέση και την βουλιάζουν σε ένα κρυφό εγωισμό που δεν γίνεται αντιληπτός. Το χειρότερο εμπόδιο στην άσκηση, είναι η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας και της τελειότητας. O άγιος Ιωάννης της Κλίμακας περιγράφει πολύ καλά το πώς προσπαθώντας να πετύχεις μια αρετή μπορεί να εμπλακείς πολύ χειρότερα σ' ένα άλλο πάθος. Εγωισμός μέσα στον γάμο θα μπορούσε να ήταν το να διαβάζει κανείς θρησκευτικά βιβλία με μεγάλη προσήλωση και να αδιαφορεί για τον σύντροφο που έχει πλάι του. Επομένως ό,τι γίνεται ξεκομμένα από τον σύντροφο, γίνεται ατομικό  χαρακτηριστικό που δεν προάγει την σχέση.
Π: Ποιο είναι το περιεχόμενο του γάμου; Ti εννοούμε όταν λέμε άσκηση στον γάμο;
Απ: Το δυνάμωμα των ίδιων των προσώπων. Δεν μπορεί να είναι στόχος του γάμου κάτι έξω από αυτούς. Δεν μπορεί να θέσουμε ως κύριο στόχο τα παιδιά. Η άσκηση στον γάμο είναι να βρεις τον εαυτό σου. Να βρεις την σχέση σου με τον ίδιο τον Θεό. Άσκηση στο γάμο σημαίνει ότι το κάθε πρόσωπο γίνεται περισσότερο σοφό, περισσότερο γνήσιο, περισσότερο ο εαυτός του. Ο καθένας μας γεννιέται έχοντας πολλές ψευδείς φαντασιώσεις για τον εαυτό του. Στη σχέση μας με τους άλλους πραγματικά δοκιμάζεται ποιος είναι ο πραγματικός εαυτός μας. Γίνεσαι πιο πολύ ο εαυτός σου αν σχετιστείς γνήσια. Σήμερα έχει φουντώσει το φαινόμενο των πολλαπλών σχέσεων. Οι άνθρωποι όταν βρεθούν μπροστά στο να διαπραγματευτούν μια δυσκολία παραιτούνται και διακόπτουν την σχέση. Ουσιαστικά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον εαυτό τους, όχι τον άλλο. Άρα μένουν πάντα οι ίδιοι χωρίς να σχετιστούν και ας έχουν συνάψει πολλαπλές σχέσεις. Γιατί δεν φτάνουν στο σημείο να συναντήσουν τον εαυτό τους.
Η ασκητική του γάμου απαιτεί διαρκή προσωπική δουλειά. Γι αυτό δεν αρκεί το χρονικό διάστημα μιας ζωής. Στη διάρκεια του γάμου βρίσκεις και άλλες πλευρές σου. Αλίμονο στο ζευγάρι που στο τέλος της ζωής του θα σχετίζεται με τον ίδιο τρόπο που σχετιζόταν στην αρχή. Αλλάζει ουσιαστικά η σχέση μέσα στον γάμο.
Ο γάμος δεν αποτελεί απλώς την επισημοποίηση και το σφράγισμα μιας σχέσης που περαιτέρω οδηγείται σε μια στασιμότητα γιατί τότε αυτό θα σήμαινε την απουσία ζωής. Οι άνθρωποι που υπήρξαν πάντα μαζί, αλλά κράτησαν τους ίδιους ρόλους και τον ίδιο τρόπο σχέσης όπως στην αρχή σημαίνει ότι δεν μετουσιώθηκαν, δεν άλλαξαν μέσα στην πορεία του γάμου τους. Δεν ανακάλυψαν τον εαυτό τους. Απλά συνυπήρξαν χωρίς να αγγιχτούν. Στην ασκητική του γάμου παλεύεις με τον σύντροφο σου και με τον εαυτό σου. Όπως αναφέρεται αντίστοιχα στα ασκητικά κείμενα η πάλη με τον Θεό. H πάλη με τον σύντροφο και τον εαυτό σου είναι που αναδεικνύει το πραγματικό πρόσωπό σου.
Π: Είπατε νωρίτερα ότι ο καθένας μέσα από τον άλλο ανακαλύπτει τον εαυτό του. Όσο δυναμώνει η σχέση του με τον άλλο τόσο ανακαλύτrτει τον εαυτό του. Το ίδιο γίνεται και με το μοναχό στην σχέση του με τον Θεό. Μέσα στον γάμο λοιπόν ο Θεός τι ρόλο παίζει;
Απ: Ο Θεός δεν έχει ανάγκη να Τον υπερασπιστούμε σαν προϊόν που πρέπει να πουλήσουμε. Δεν πρέπει δηλ. να νοιώθουμε ανασφαλείς, ώστε να πρέπει να Τον διαφημίζουμε. Γι αυτό αναφέρθηκα  στον Σαρτρ ο οποίος περιγράφει τις σχέσεις με ειλικρίνεια, αλλά κατάμαυρες, ανέλπιδες, αφού στερείται τον Θεό. Αν θα μιλήσουμε σε επίπεδο πραγματικότητας, για να υπερβούμε τον εαυτό μας πρέπει να αγγίξουμε τις σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Χρειαζόμαστε στήριγμα πάνω στο οποίο να πατάμε, που δεν μπορούμε να είμαστε εμείς. Δεν μπορείς από μόνος σου να στηρίζεσαι στον εαυτό σου. Χρειάζεσαι κάπου απ' έξω να πατάς. Αν οι δύο σύντροφοι γίνουν ένα κλειστό σύστημα, τότε όλα τα αρνητικά στοιχεία που αναφέρονται για ένα απομονωμένο άτομο μπορεί να υπάρξουν σε μία σχέση με ψευδοαμοιβαιότητα π.χ. o Νάρκισσος και η Ηχώ. Η Ηχώ επαναλαμβάνει αυτά που θέλει να ακούσει ο Νάρκισσος. Επομένως ενώ εμφανίζονται επιφανειακά ως μια ιδανική σχέση ζευγαριού, στην ουσία υπάρχει απουσία σχέσης. Και αυτό γίνεται γιατί είναι κλεισμένοι ανάμεσα τους και δεν διαθέτουν σημείο αναφοράς πέρα από αυτούς. Είναι μια κλειστή δυαδικότητα ξεκομμένη και από την κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους. Όλα είναι ιδανικά, αλλά τίποτα πραγματικό.
Π: Ο Ι. Χρυσόστομος αναφέρει ότι κι αν ακόμα σε στεναχωρέσει η σύντροφος σου συγχώρεσε την, και αν είναι δύστροπη εσύ φρoντισε να την διορθώσεις με την επιείκεια και την πραότητα. Πολλές φορές όμως αυτό παρερμηνεύεται.
Απ: Είναι συχνό φαινόμενο να θεωρείται ως άσκηση η ανοχή καταστάσεων τις οποίες οι ίδιοι οι άνθρωποι ενεργοποιούν. Όπως κάποιες μητέρες γκρινιάζουν πόσο τις κουράζουν τα παιδιά τους, αλλά δεν τα έμαθαν να φροντίζουν τον εαυτό τους, το ίδιο στην συζυγική σχέση κινδυνεύουν να κάνουν υπομονή, επειδή θυμώνει ο σύντροφος τους και δεν βλέπουν ότι αυτοί έχουν προκαλέσει τον θυμό του. Επιλέγουν κάποιον με τον οποίο   δεν μπορούν να συνυπάρξουν, απλώς για να μην μείνουν μόνοι. Δημιουργούν βασανιστικές σχέσεις και μετά θεωρούν σαν άσκηση την ανοχή και ζητούν από τον Θεό να τους βοηθήσει ν' αντέξουν. Γνωρίζουν πολύ   καλά κάποια αρνητικά στοιχεία που έχει ο σύντροφός τους από πριν, αλλά αρνούνται να τα δουν, ώστε να έχουν άλλοθι για να υποφέρουν  αργότερα. Αν εσύ λοιπόν υπομένεις το σύμπτωμα το οποίο προκάλεσες, δεν έχει να κάνει με άσκηση αυτό. Διότι σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είσαι ο καλός που αντέχεις τον άλλο, ενώ στην ουσία είσαι αυτός που απομακρύνεται και απoμονώνεται .

Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. Ο έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο.

Γι αυτό επιμένω ότι κύρια έκφραση της άσκησης είναι η χαρά. Χωρίς χαρά δεν υπάρχει άσκηση, απλώς παθητική αποδοχή μιας κατάστασης. Ο Θεός μπορεί να μας δώσει δυνάμεις που να μας πάνε πιο πέρα. Δεν χρειάζεται,  να μας βοηθά να αντέχουμε τα προβλήματα που εμείς δημιουργούμε. Δηλ. δημιουργούμε σταυρούς με δυσλειτουργικές σχέσεις και μετά επικαλούμαστε τον Θεό για να αντέχουμε.
Π: Είπατε ότι ο άνθρωπος εάν είναι όπως και πριν το γάμο και μετά ατό αυτόν δεν έχει καταφέρει τίποτα. Μετά τον γάμο αλλάζουν πολλά πράγματα;
Απ: Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. O έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο. Όμως ο πραγματικός άλλος του την διαλύει. Δεν είναι τότε η εικόνα που είχε φανταστεί. Εδώ είναι που κάποιοι δεν αντέχουν. Όταν χαλάσει η εικόνα του άλλου και αρχίζουν να έρχονται σε σχέση με τον πραγματικό άλλο, τότε αλλάζουν σύντροφο. Είναι ανασφαλείς και αδύνατοι καθώς δεν διαθέτουν την δύναμη να επηρεάζουν την ζωή τους. Ανώριμα ανασφαλή  άτομα που έχουν μάθει μόνο να τα φροντίζουν, με συνέπεια όμως την απώλεια της ελευθερίας τους. Και αυτό που απoτελεί πραγματικά στόχο της άσκησης, είναι να αυξήσουν την δυνατότητα ν' αγαπούν. Όχι απλώς συναισθηματικά, αλλά οντολογικά, υπαρξιακά. Υπάρχουν κάποιοι πραγματικοί σταυροί μέσα στον γάμο. Μια αρρώστια, η γήρανση. Ο άλλος έχει σώμα που όσο και αν το φροντίζει αλλάζει, γερνάει. Αυτό κινδυνεύει ασυνείδητα να εκλαμβάνεται σαν προδοσία και η σχέση καταρρέει αν δεν περιλαμβάνει και άλλα στοιχεία που να την νοηματοδοτούν.
Στις μέρες μας κυριαρχούν δυο στοιχεία που είναι διαμετρικά αντίθετα προς την άσκηση. Το μοιραίο και το μαγικό. Δηλ. κινδυνεύουμε να αποδεχόμαστε ότι τα πράγματα είναι δοσμένα. Τα πράγματα συμβαίνουν χωρίς εμάς. Είτε το ονομάσουμε γραφτό, είτε κληρονομικότητα, είτε παγκοσμιοποίηση. Και αυτό μας αφαιρεί την ευθύνη. Η προσδοκία εξ άλλου για λύσεις αποτίθεται στο μαγικό, στο ανέξοδο. Πρόκειται για μια ανώριμη παιδική στάση που θεωρεί ότι κάποιοι άλλοι πρέπει να με φροντίσουν. Η άσκηση αποτελεί μια διαμετρικά αντίθετη ενήλικη στάση, όπου αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη της πορείας της ζωής μου, δίχως, να παραβλέπω το πλήθος των αδυναμιών μου.
Π: Είναι λάθος όταν κανείς λέει αφήσου στο  Θεό; Όλα θα τα λύσει αυτός και πολλές φορές μένουμε απαθείς   περιμένοντας τον από μηχανής Θεό να μας λύσει τα προβλήματα χωρίς  εμείς να συμμετάσχουμε.
Απ: Αυτό    είναι μία στάση ανθρώπων που θεωρούν το γάμο σαν μια απλή κάλυψη σεξουαλικών αναγκών ή σαν μια κοινωνική αποκατάσταση, που δεν πιστεύουν ότι μπορούν μέσα από τον γάμο να κερδίσουν κάτι πιο σημαντικό για την ζωή τους και ανησυχούν μόνο για το πώς θα τακτοποιηθούν και ζητούν  ένα καθησυχασμό, δηλαδή  εκείνοι που δεν έχουν πάρει ,μια ενήλικη  στάση  ως χριστιανοί  που καλούνται να  αναλάβουν την ευθύνη της πίστης τους και της πνευματικής πορείας τους. Είναι πολύ σημαντικό να προσεύχονται οι νέοι για την σχέση τους που θα έχουν και μάλιστα να ελπίζουν σ' αυτή. Φοβάμαι ότι πολλοί νέοι αυτή την στιγμή δεν ελπίζουν ότι μπορεί να υφίσταται μια μονογαμική σχέση που να είναι και θρεπτική και πικάντικη. Και αν δεν το ελπίζουν, δεν θα το συναντήσουν. Γιατί πολλές φορές οι νέοι ενώ ονειρεύονται για την σχέση τους, όταν φτάνουν στο γάμο παραιτούνται εύκολα και μεταφέρονται στο μοντέλο που έχουν ζήσει στους γονείς τους. Επομένως κινδυνεύουν να μην ελπίζουν σε μια σχέση ζευγαριού που να γίνεται πιο ερωτική με το διάβα του χρόνου. Άρα να προσεύχονται για τη βίωση μιας σχέσης που θα τους επιτρέπει να ζουν ευχαριστηριακά  και να κάνουν και οι ίδιοι τη ζωή τους πιο ερωτική πιο ζωντανή. Αν κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος από τη ζωή του τότε δεν μπορεί να προσδοκά ότι όταν θα βρεθεί με ένα σύντροφο , θα αλλάξει η ζωή του μαγικά . Δύο κουρασμένοι και μίζεροι άνθρωποι θα φτιάξουν μια μίζερη κατάσταση. Γιατί όσο περνά ο καιρός οι δυσκολίες αυξάνουν. Εξάλλου αυτό είναι και όρος για να υπάρξει μια καλή ζωή. Σαν τα video-games. Ένα καλό videο game για να σου  δημιουργήσει ενδιαφέρον, πρέπει να αλλάζεις levels  (επίπεδα).' Σε κάθε νέο επίπεδο αυξάνει και ο βαθμός δυσκολίας  που για  να το αντιπαρέλθεις πρέπει να ανακαλύπτεις  πηγές ενέργειας, να διαθέτεις νέα βελτιωμένα όπλα και να αποκτά αυξημένες δεξιότητες, αλλιώς λέει χάνεις ζωή.

Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση μέσα στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα τη χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφο σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς .

Έτσι είναι και η ασκητική μέσα στον Γάμο. Nα αυξάνεις τα όπλα σου με το διάβα του χρόνου, ώστε να μπορείς να αντιπαρέρχεσαι τα εμπόδια και να μπορείς να ανακαλύπτεις το σύντροφό σου τον εαυτό σου και τελικά το Θεό. Δεν  φαντάζομαι να ανακαλύψεις τον άλλον χωρίς την πηγή της ζωής, τον Θεό. Δεν μπορείς κλεισμένος μέσα στην δική σου αυτάρκεια να βρεις καινούργιους τρόπους ζωής.
Π: Ισχύει ότι ο γάμος έχει μια προοπτική και θεωρείται πετυχημένος όταν αντικαθιστάς το εγώ με το εμείς;
Απ: Αν το εγώ είναι το αυτιστικό εγώ, αν δηλ. το εγώ υπάρχει ξεκομμένο από το εμείς, τότε ισχύει. Αν όμως το εμείς σημαίνει την απώλεια της ιδιαιτερότητας του κάθε προσώπου, τότε όχι, δεν ισχύει. Αποτελεί συχνό φαινόμενο να αποφασίζει κάποιος να θυσιάσει την προσωπική του ανέλιξη για χάρη μιας σχέσης και μετά να το, χρεώνει στον άλλον. Όμως η γνήσια αγάπη για τον εαυτό μας δεν έρχεται σε αντίθεση , με Την γνήσια αγάπη προς τον άλλο και επομένως δεν ακινητοποιείται εμπρός σε ψευτοδιλήμματα. Αυτό που πρέπει  να δούμε είναι ότι δεν είναι σωστό  να ενοχοποιείται η επιθυμία, όπως πρεσβεύουν κάποιοι  οι οποίοι εν ονόματι της πίστης έχουν απολέσει Την χαρά της ζωής.  Η επιθυμία είvαι το, σημείο υπέρβασης του εαυτού μας. Όταν ενοχοποιείται η επιθυμία επιτρέπεται το παράπονο και η ανάγκη. Το παράπονο είναι η δυσφορία από την μη εκφρασθείσα και μη ικανοποιηθείσα επιθυμία που λειτουργεί σαν σκουριά και διαβρώνει τα πράγματα H ανάγκη εξάλλου αντιμετωπίζει τον άλλο σαν  αντικείμενο και τον χρησιμοποιεί ενώ η επιθυμία   αναφέρεται  στο πρόσωπό του  του. Η άσκηση δεν είναι στέρηση. Δεν αποτελεί άρνηση της χαράς. Είναι αποδοχή του μόχθου που απαιτείται, αλλά τελικά δυναμώνει και δίνει χαρά. Τελικά σου προσφέρει χαρά, σε χαριτώνει. Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα την χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφό σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς.
Γράφει: Χαράλαμπος Α. Θεοδώρου

Άσκηση μέσα στο γάμο

Πολλοί σήμερα ισχυρίζονται  ότι ο όρος άσκηση αποτελεί ουτοπία ως προς την εφαρμογή του στις σύγχρονες συνθήκες ζωής και ιδιαίτερα μέσα στο γάμο. Γι΄ αυτό σ’αυτό το τεύχος παρουσιάζουμε ένα άρθρο (συνέντευξη από τον Δρ. Δημήτριο Καραγιάννη, Παιδοψυχίατρο – θεραπευτή οικογένειας) του περιοδικού ΄΄ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ΄΄ που αναφέρεται στο συγκεκριμένο θέμα και αποτελεί προσπάθεια προσέγγισης και προσδιορισμού του ρόλου της άσκησης μέσα στο γάμο .Έχουμε πάντα στο νου ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η θέωση και όχι η ηθική αυτάρκεια, η αγιότητα και όχι η χλιαρότητα, η προσπάθεια και όχι η βολή.
Π: Είναι γνωστό ότι πολλοί έχουμε συνδυάσει τη  λέξη άσκηση με το μοναχό, και αναφερόμαστε στον ασκητή μοναχό. Υπάρχει άσκηση μέσα στον γάμο;
Απ: Εγώ θα ρωτούσα καλλίτερα: Υπάρχει γάμος χωρίς άσκηση; Αυτό που είναι σημαντικό είναι να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε άσκηση, γιατί κινδυνεύουμε, και αυτό είναι τραγικό, να διαστρεβλώσουμε την έννοια της άσκησης κάνοντας μια μηχανιστική μεταφορά της άσκησης του μοναχού στην ζωή των εγγάμων, με συνέπεια να ονομάσουμε ως άσκηση την απουσία του έρωτα. Επομένως εν ονόματι της άσκησης κινδυνεύουμε να αρνηθούμε την ίδια την φύση του γάμου και τότε η τάχα ιδανική κατάσταση θα είναι οι παντρεμένοι να μην είναι παντρεμένοι. Δεν μπορεί η απουσία σχέσης να είναι το ζητούμενο στην σχέση ενός ζευγαριού.

Η άσκηση στο γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση. Η άσκηση των προσώπων αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με το σύντροφό του.

Η άσκηση στο γάμο έγκειται στο γεγονός ότι ένας άντρας και μια γυναίκα θα βρεθούν μαζί, θα συνυπάρξουν και θα μπορέσουν να αλληλοπεριχωρηθούν. Η άσκηση στον γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση.
Π: Δηλαδή η άσκηση στον μοναχό και η άσκηση στον γάμο, είναι ίδια ως προς τον σκοπ6, αλλά αλλάζει κατά τον τρόπο;
Απ: Η άσκηση ήταν πάντοτε συνώνυμο της ενδυνάμωσης .Ένας αθλητής ασκείται για να είναι πιο δυνατός. Ασκείται όχι στερούμενος την φύση του, αλλά προσπαθώντας να την αναπτύξει στις μεγαλύτερες δυνατότητές της. Η άσκηση των προσώπων στο γάμο αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με τον σύντροφό του. Ο Σαρτρ είχε πει πολύ σωστά ότι ο άλλος άνθρωπος για μένα είναι κόλαση. Κάθε άνθρωπος που ευρίσκεται πολύ κοντά μας κινδυνεύει να γίνεται η κόλασή μας για τι μας ενοχλεί, μας δυσκολεύει, μας εμποδίζει και περιορίζει τον ζωτικό μας χώρο. Μας εμποδίζει να έχουμε την ατομικότητά μας.
Όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να συνυπάρξει και αφεθεί στο αυτονόητο,  θα συμβιβασθεί και θα συνθηκολογήσει, με συνέπεια με την πάροδο του χρόνου να αυξάνεται το παράπονο, η γκρίνια και η μιζέρια στην σχέση. Διαφορετικά το ζευγάρι έχει να υιοθετήσει μια δυναμική στάση εγρήγορσης - άσκησης, ώστε ο σύντροφος να γίνει ευκαιρία να βρεις το γνήσιο πρόσωπό σου. Διαλέγω τον άλλο επειδή είναι διαφορετικός. Δεν μπορεί να υπάρχει ζευγάρι αν ο άλλος σύντροφος δεν είναι διαφορετικός. Στα πλαίσια της συνύπαρξης η διαφορετικότητα με φέρνει αντιμέτωπο με το τι είναι σημαντικό και τι δευτερεύων για μένα.
Πώς θα σχετιστώ χωρίς να χάσω το πρόσωπό μου, αλλά και χωρίς να μείνω κλειδωμένος στα ατoμικά μου χαρακτηριστικά. Αυτό απαιτεί μια διαρκή αλληλαντίδραση που η επίτευξή της δεν είναι ζήτημα δύο ή τριών χρόνων, αλλά μιας ζωής. Μια ζωντανή σχέση μέσα στον γάμο δημιουργείται μόνο αν κάθε μέλος, προσπαθεί και παλεύει ασκούμενο, να βρίσκει τον τρόπο να αφαιρέσει τα αυτιστικά στοιχεία που τον εμποδίζουν στην κοινωνία με το άλλο πρόσωπο.
Π: Θα πρέπει δηλ. να ξεπερνιέται η ατομικότητα του προσώπου και το στενό εγωιστικό του συμφέρον; Να πάψει πια ο καθένας να σκέφτεται ατομικά αλλά δυαδικά;
Απ: Η έννοια του εγωισμού έχει διαστραφεί. Πολλοί χριστιανοί νομίζουν ότι αποφεύγουν τον εγωισμό με το να μην χαίρονται, να μην καμαρώνουν για κάτι που έχουν πετύχει. Θεωρούν ως εγωισμό την ύπαρξη και έκφραση της επιθυμίας και σπαταλούν τεράστιες δυνάμεις για να την αποκριθούν, να την εξαφανίσουν. Στην ουσία ο εγωισμός είναι ένα εμπόδιο στην ζωή μας, αλλά δεν έχει να κάνει καθόλου με τα στοιχεία που ανέφερα. Ο εγωισμός  μας αν θέλετε είναι αυτισμός. Το σύνολο των στοιχείων που σε κλείνουν στον εαυτό σου έτσι ώστε να μην μπορείς να προχωρήσεις υπέρ του εαυτού σου. Για παράδειγμα όταν ένα ατομικό επίτευγμα γίνεται μέτρο σύγκρισης και όχι αφορμή μοιράσματος, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση των συντρόφων. Αυτό παθαίνουν όλοι όσοι εμπλέκονται στο σταρ-σύστεμ αφού οι προβολείς της δημοσιότητας φωτίζοντας υπέρμετρα ένα χαρακτηριστικό τους, τους οδηγούν να χάσουν την συνολική τους αίσθηση και τελικά αυτό τους απομονώνει στην αφόρητη ανασφάλεια ενός ψευδούς εαυτού.
Δεν είναι εγωισμός το να θέλει κανείς να πετύχει στη δουλειά του, στην σχέση του, φτάνει αυτό να μην τον απομονώνει από τον άλλο. Οι ατομικοί στόχοι, είτε καριέρα λέγεται αυτό, είτε ατομική θρησκευτικότητα, διασπούν ύπουλα την σχέση και την βουλιάζουν σε ένα κρυφό εγωισμό που δεν γίνεται αντιληπτός. Το χειρότερο εμπόδιο στην άσκηση, είναι η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας και της τελειότητας. O άγιος Ιωάννης της Κλίμακας περιγράφει πολύ καλά το πώς προσπαθώντας να πετύχεις μια αρετή μπορεί να εμπλακείς πολύ χειρότερα σ' ένα άλλο πάθος. Εγωισμός μέσα στον γάμο θα μπορούσε να ήταν το να διαβάζει κανείς θρησκευτικά βιβλία με μεγάλη προσήλωση και να αδιαφορεί για τον σύντροφο που έχει πλάι του. Επομένως ό,τι γίνεται ξεκομμένα από τον σύντροφο, γίνεται ατομικό  χαρακτηριστικό που δεν προάγει την σχέση.
Π: Ποιο είναι το περιεχόμενο του γάμου; Ti εννοούμε όταν λέμε άσκηση στον γάμο;
Απ: Το δυνάμωμα των ίδιων των προσώπων. Δεν μπορεί να είναι στόχος του γάμου κάτι έξω από αυτούς. Δεν μπορεί να θέσουμε ως κύριο στόχο τα παιδιά. Η άσκηση στον γάμο είναι να βρεις τον εαυτό σου. Να βρεις την σχέση σου με τον ίδιο τον Θεό. Άσκηση στο γάμο σημαίνει ότι το κάθε πρόσωπο γίνεται περισσότερο σοφό, περισσότερο γνήσιο, περισσότερο ο εαυτός του. Ο καθένας μας γεννιέται έχοντας πολλές ψευδείς φαντασιώσεις για τον εαυτό του. Στη σχέση μας με τους άλλους πραγματικά δοκιμάζεται ποιος είναι ο πραγματικός εαυτός μας. Γίνεσαι πιο πολύ ο εαυτός σου αν σχετιστείς γνήσια. Σήμερα έχει φουντώσει το φαινόμενο των πολλαπλών σχέσεων. Οι άνθρωποι όταν βρεθούν μπροστά στο να διαπραγματευτούν μια δυσκολία παραιτούνται και διακόπτουν την σχέση. Ουσιαστικά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον εαυτό τους, όχι τον άλλο. Άρα μένουν πάντα οι ίδιοι χωρίς να σχετιστούν και ας έχουν συνάψει πολλαπλές σχέσεις. Γιατί δεν φτάνουν στο σημείο να συναντήσουν τον εαυτό τους.
Η ασκητική του γάμου απαιτεί διαρκή προσωπική δουλειά. Γι αυτό δεν αρκεί το χρονικό διάστημα μιας ζωής. Στη διάρκεια του γάμου βρίσκεις και άλλες πλευρές σου. Αλίμονο στο ζευγάρι που στο τέλος της ζωής του θα σχετίζεται με τον ίδιο τρόπο που σχετιζόταν στην αρχή. Αλλάζει ουσιαστικά η σχέση μέσα στον γάμο.
Ο γάμος δεν αποτελεί απλώς την επισημοποίηση και το σφράγισμα μιας σχέσης που περαιτέρω οδηγείται σε μια στασιμότητα γιατί τότε αυτό θα σήμαινε την απουσία ζωής. Οι άνθρωποι που υπήρξαν πάντα μαζί, αλλά κράτησαν τους ίδιους ρόλους και τον ίδιο τρόπο σχέσης όπως στην αρχή σημαίνει ότι δεν μετουσιώθηκαν, δεν άλλαξαν μέσα στην πορεία του γάμου τους. Δεν ανακάλυψαν τον εαυτό τους. Απλά συνυπήρξαν χωρίς να αγγιχτούν. Στην ασκητική του γάμου παλεύεις με τον σύντροφο σου και με τον εαυτό σου. Όπως αναφέρεται αντίστοιχα στα ασκητικά κείμενα η πάλη με τον Θεό. H πάλη με τον σύντροφο και τον εαυτό σου είναι που αναδεικνύει το πραγματικό πρόσωπό σου.
Π: Είπατε νωρίτερα ότι ο καθένας μέσα από τον άλλο ανακαλύπτει τον εαυτό του. Όσο δυναμώνει η σχέση του με τον άλλο τόσο ανακαλύτrτει τον εαυτό του. Το ίδιο γίνεται και με το μοναχό στην σχέση του με τον Θεό. Μέσα στον γάμο λοιπόν ο Θεός τι ρόλο παίζει;
Απ: Ο Θεός δεν έχει ανάγκη να Τον υπερασπιστούμε σαν προϊόν που πρέπει να πουλήσουμε. Δεν πρέπει δηλ. να νοιώθουμε ανασφαλείς, ώστε να πρέπει να Τον διαφημίζουμε. Γι αυτό αναφέρθηκα  στον Σαρτρ ο οποίος περιγράφει τις σχέσεις με ειλικρίνεια, αλλά κατάμαυρες, ανέλπιδες, αφού στερείται τον Θεό. Αν θα μιλήσουμε σε επίπεδο πραγματικότητας, για να υπερβούμε τον εαυτό μας πρέπει να αγγίξουμε τις σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Χρειαζόμαστε στήριγμα πάνω στο οποίο να πατάμε, που δεν μπορούμε να είμαστε εμείς. Δεν μπορείς από μόνος σου να στηρίζεσαι στον εαυτό σου. Χρειάζεσαι κάπου απ' έξω να πατάς. Αν οι δύο σύντροφοι γίνουν ένα κλειστό σύστημα, τότε όλα τα αρνητικά στοιχεία που αναφέρονται για ένα απομονωμένο άτομο μπορεί να υπάρξουν σε μία σχέση με ψευδοαμοιβαιότητα π.χ. o Νάρκισσος και η Ηχώ. Η Ηχώ επαναλαμβάνει αυτά που θέλει να ακούσει ο Νάρκισσος. Επομένως ενώ εμφανίζονται επιφανειακά ως μια ιδανική σχέση ζευγαριού, στην ουσία υπάρχει απουσία σχέσης. Και αυτό γίνεται γιατί είναι κλεισμένοι ανάμεσα τους και δεν διαθέτουν σημείο αναφοράς πέρα από αυτούς. Είναι μια κλειστή δυαδικότητα ξεκομμένη και από την κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους. Όλα είναι ιδανικά, αλλά τίποτα πραγματικό.
Π: Ο Ι. Χρυσόστομος αναφέρει ότι κι αν ακόμα σε στεναχωρέσει η σύντροφος σου συγχώρεσε την, και αν είναι δύστροπη εσύ φρoντισε να την διορθώσεις με την επιείκεια και την πραότητα. Πολλές φορές όμως αυτό παρερμηνεύεται.
Απ: Είναι συχνό φαινόμενο να θεωρείται ως άσκηση η ανοχή καταστάσεων τις οποίες οι ίδιοι οι άνθρωποι ενεργοποιούν. Όπως κάποιες μητέρες γκρινιάζουν πόσο τις κουράζουν τα παιδιά τους, αλλά δεν τα έμαθαν να φροντίζουν τον εαυτό τους, το ίδιο στην συζυγική σχέση κινδυνεύουν να κάνουν υπομονή, επειδή θυμώνει ο σύντροφος τους και δεν βλέπουν ότι αυτοί έχουν προκαλέσει τον θυμό του. Επιλέγουν κάποιον με τον οποίο   δεν μπορούν να συνυπάρξουν, απλώς για να μην μείνουν μόνοι. Δημιουργούν βασανιστικές σχέσεις και μετά θεωρούν σαν άσκηση την ανοχή και ζητούν από τον Θεό να τους βοηθήσει ν' αντέξουν. Γνωρίζουν πολύ   καλά κάποια αρνητικά στοιχεία που έχει ο σύντροφός τους από πριν, αλλά αρνούνται να τα δουν, ώστε να έχουν άλλοθι για να υποφέρουν  αργότερα. Αν εσύ λοιπόν υπομένεις το σύμπτωμα το οποίο προκάλεσες, δεν έχει να κάνει με άσκηση αυτό. Διότι σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είσαι ο καλός που αντέχεις τον άλλο, ενώ στην ουσία είσαι αυτός που απομακρύνεται και απoμονώνεται .

Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. Ο έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο.

Γι αυτό επιμένω ότι κύρια έκφραση της άσκησης είναι η χαρά. Χωρίς χαρά δεν υπάρχει άσκηση, απλώς παθητική αποδοχή μιας κατάστασης. Ο Θεός μπορεί να μας δώσει δυνάμεις που να μας πάνε πιο πέρα. Δεν χρειάζεται,  να μας βοηθά να αντέχουμε τα προβλήματα που εμείς δημιουργούμε. Δηλ. δημιουργούμε σταυρούς με δυσλειτουργικές σχέσεις και μετά επικαλούμαστε τον Θεό για να αντέχουμε.
Π: Είπατε ότι ο άνθρωπος εάν είναι όπως και πριν το γάμο και μετά ατό αυτόν δεν έχει καταφέρει τίποτα. Μετά τον γάμο αλλάζουν πολλά πράγματα;
Απ: Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. O έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο. Όμως ο πραγματικός άλλος του την διαλύει. Δεν είναι τότε η εικόνα που είχε φανταστεί. Εδώ είναι που κάποιοι δεν αντέχουν. Όταν χαλάσει η εικόνα του άλλου και αρχίζουν να έρχονται σε σχέση με τον πραγματικό άλλο, τότε αλλάζουν σύντροφο. Είναι ανασφαλείς και αδύνατοι καθώς δεν διαθέτουν την δύναμη να επηρεάζουν την ζωή τους. Ανώριμα ανασφαλή  άτομα που έχουν μάθει μόνο να τα φροντίζουν, με συνέπεια όμως την απώλεια της ελευθερίας τους. Και αυτό που απoτελεί πραγματικά στόχο της άσκησης, είναι να αυξήσουν την δυνατότητα ν' αγαπούν. Όχι απλώς συναισθηματικά, αλλά οντολογικά, υπαρξιακά. Υπάρχουν κάποιοι πραγματικοί σταυροί μέσα στον γάμο. Μια αρρώστια, η γήρανση. Ο άλλος έχει σώμα που όσο και αν το φροντίζει αλλάζει, γερνάει. Αυτό κινδυνεύει ασυνείδητα να εκλαμβάνεται σαν προδοσία και η σχέση καταρρέει αν δεν περιλαμβάνει και άλλα στοιχεία που να την νοηματοδοτούν.
Στις μέρες μας κυριαρχούν δυο στοιχεία που είναι διαμετρικά αντίθετα προς την άσκηση. Το μοιραίο και το μαγικό. Δηλ. κινδυνεύουμε να αποδεχόμαστε ότι τα πράγματα είναι δοσμένα. Τα πράγματα συμβαίνουν χωρίς εμάς. Είτε το ονομάσουμε γραφτό, είτε κληρονομικότητα, είτε παγκοσμιοποίηση. Και αυτό μας αφαιρεί την ευθύνη. Η προσδοκία εξ άλλου για λύσεις αποτίθεται στο μαγικό, στο ανέξοδο. Πρόκειται για μια ανώριμη παιδική στάση που θεωρεί ότι κάποιοι άλλοι πρέπει να με φροντίσουν. Η άσκηση αποτελεί μια διαμετρικά αντίθετη ενήλικη στάση, όπου αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη της πορείας της ζωής μου, δίχως, να παραβλέπω το πλήθος των αδυναμιών μου.
Π: Είναι λάθος όταν κανείς λέει αφήσου στο  Θεό; Όλα θα τα λύσει αυτός και πολλές φορές μένουμε απαθείς   περιμένοντας τον από μηχανής Θεό να μας λύσει τα προβλήματα χωρίς  εμείς να συμμετάσχουμε.
Απ: Αυτό    είναι μία στάση ανθρώπων που θεωρούν το γάμο σαν μια απλή κάλυψη σεξουαλικών αναγκών ή σαν μια κοινωνική αποκατάσταση, που δεν πιστεύουν ότι μπορούν μέσα από τον γάμο να κερδίσουν κάτι πιο σημαντικό για την ζωή τους και ανησυχούν μόνο για το πώς θα τακτοποιηθούν και ζητούν  ένα καθησυχασμό, δηλαδή  εκείνοι που δεν έχουν πάρει ,μια ενήλικη  στάση  ως χριστιανοί  που καλούνται να  αναλάβουν την ευθύνη της πίστης τους και της πνευματικής πορείας τους. Είναι πολύ σημαντικό να προσεύχονται οι νέοι για την σχέση τους που θα έχουν και μάλιστα να ελπίζουν σ' αυτή. Φοβάμαι ότι πολλοί νέοι αυτή την στιγμή δεν ελπίζουν ότι μπορεί να υφίσταται μια μονογαμική σχέση που να είναι και θρεπτική και πικάντικη. Και αν δεν το ελπίζουν, δεν θα το συναντήσουν. Γιατί πολλές φορές οι νέοι ενώ ονειρεύονται για την σχέση τους, όταν φτάνουν στο γάμο παραιτούνται εύκολα και μεταφέρονται στο μοντέλο που έχουν ζήσει στους γονείς τους. Επομένως κινδυνεύουν να μην ελπίζουν σε μια σχέση ζευγαριού που να γίνεται πιο ερωτική με το διάβα του χρόνου. Άρα να προσεύχονται για τη βίωση μιας σχέσης που θα τους επιτρέπει να ζουν ευχαριστηριακά  και να κάνουν και οι ίδιοι τη ζωή τους πιο ερωτική πιο ζωντανή. Αν κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος από τη ζωή του τότε δεν μπορεί να προσδοκά ότι όταν θα βρεθεί με ένα σύντροφο , θα αλλάξει η ζωή του μαγικά . Δύο κουρασμένοι και μίζεροι άνθρωποι θα φτιάξουν μια μίζερη κατάσταση. Γιατί όσο περνά ο καιρός οι δυσκολίες αυξάνουν. Εξάλλου αυτό είναι και όρος για να υπάρξει μια καλή ζωή. Σαν τα video-games. Ένα καλό videο game για να σου  δημιουργήσει ενδιαφέρον, πρέπει να αλλάζεις levels  (επίπεδα).' Σε κάθε νέο επίπεδο αυξάνει και ο βαθμός δυσκολίας  που για  να το αντιπαρέλθεις πρέπει να ανακαλύπτεις  πηγές ενέργειας, να διαθέτεις νέα βελτιωμένα όπλα και να αποκτά αυξημένες δεξιότητες, αλλιώς λέει χάνεις ζωή.

Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση μέσα στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα τη χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφο σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς .

Έτσι είναι και η ασκητική μέσα στον Γάμο. Nα αυξάνεις τα όπλα σου με το διάβα του χρόνου, ώστε να μπορείς να αντιπαρέρχεσαι τα εμπόδια και να μπορείς να ανακαλύπτεις το σύντροφό σου τον εαυτό σου και τελικά το Θεό. Δεν  φαντάζομαι να ανακαλύψεις τον άλλον χωρίς την πηγή της ζωής, τον Θεό. Δεν μπορείς κλεισμένος μέσα στην δική σου αυτάρκεια να βρεις καινούργιους τρόπους ζωής.
Π: Ισχύει ότι ο γάμος έχει μια προοπτική και θεωρείται πετυχημένος όταν αντικαθιστάς το εγώ με το εμείς;
Απ: Αν το εγώ είναι το αυτιστικό εγώ, αν δηλ. το εγώ υπάρχει ξεκομμένο από το εμείς, τότε ισχύει. Αν όμως το εμείς σημαίνει την απώλεια της ιδιαιτερότητας του κάθε προσώπου, τότε όχι, δεν ισχύει. Αποτελεί συχνό φαινόμενο να αποφασίζει κάποιος να θυσιάσει την προσωπική του ανέλιξη για χάρη μιας σχέσης και μετά να το, χρεώνει στον άλλον. Όμως η γνήσια αγάπη για τον εαυτό μας δεν έρχεται σε αντίθεση , με Την γνήσια αγάπη προς τον άλλο και επομένως δεν ακινητοποιείται εμπρός σε ψευτοδιλήμματα. Αυτό που πρέπει  να δούμε είναι ότι δεν είναι σωστό  να ενοχοποιείται η επιθυμία, όπως πρεσβεύουν κάποιοι  οι οποίοι εν ονόματι της πίστης έχουν απολέσει Την χαρά της ζωής.  Η επιθυμία είvαι το, σημείο υπέρβασης του εαυτού μας. Όταν ενοχοποιείται η επιθυμία επιτρέπεται το παράπονο και η ανάγκη. Το παράπονο είναι η δυσφορία από την μη εκφρασθείσα και μη ικανοποιηθείσα επιθυμία που λειτουργεί σαν σκουριά και διαβρώνει τα πράγματα H ανάγκη εξάλλου αντιμετωπίζει τον άλλο σαν  αντικείμενο και τον χρησιμοποιεί ενώ η επιθυμία   αναφέρεται  στο πρόσωπό του  του. Η άσκηση δεν είναι στέρηση. Δεν αποτελεί άρνηση της χαράς. Είναι αποδοχή του μόχθου που απαιτείται, αλλά τελικά δυναμώνει και δίνει χαρά. Τελικά σου προσφέρει χαρά, σε χαριτώνει. Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα την χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφό σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς.
Γράφει: Χαράλαμπος Α. Θεοδώρου

Άσκηση μέσα στο γάμο

Πολλοί σήμερα ισχυρίζονται  ότι ο όρος άσκηση αποτελεί ουτοπία ως προς την εφαρμογή του στις σύγχρονες συνθήκες ζωής και ιδιαίτερα μέσα στο γάμο. Γι΄ αυτό σ’αυτό το τεύχος παρουσιάζουμε ένα άρθρο (συνέντευξη από τον Δρ. Δημήτριο Καραγιάννη, Παιδοψυχίατρο – θεραπευτή οικογένειας) του περιοδικού ΄΄ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ΄΄ που αναφέρεται στο συγκεκριμένο θέμα και αποτελεί προσπάθεια προσέγγισης και προσδιορισμού του ρόλου της άσκησης μέσα στο γάμο .Έχουμε πάντα στο νου ότι σκοπός του ανθρώπου είναι η θέωση και όχι η ηθική αυτάρκεια, η αγιότητα και όχι η χλιαρότητα, η προσπάθεια και όχι η βολή.
Π: Είναι γνωστό ότι πολλοί έχουμε συνδυάσει τη  λέξη άσκηση με το μοναχό, και αναφερόμαστε στον ασκητή μοναχό. Υπάρχει άσκηση μέσα στον γάμο;
Απ: Εγώ θα ρωτούσα καλλίτερα: Υπάρχει γάμος χωρίς άσκηση; Αυτό που είναι σημαντικό είναι να δούμε τι εννοούμε όταν λέμε άσκηση, γιατί κινδυνεύουμε, και αυτό είναι τραγικό, να διαστρεβλώσουμε την έννοια της άσκησης κάνοντας μια μηχανιστική μεταφορά της άσκησης του μοναχού στην ζωή των εγγάμων, με συνέπεια να ονομάσουμε ως άσκηση την απουσία του έρωτα. Επομένως εν ονόματι της άσκησης κινδυνεύουμε να αρνηθούμε την ίδια την φύση του γάμου και τότε η τάχα ιδανική κατάσταση θα είναι οι παντρεμένοι να μην είναι παντρεμένοι. Δεν μπορεί η απουσία σχέσης να είναι το ζητούμενο στην σχέση ενός ζευγαριού.

Η άσκηση στο γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση. Η άσκηση των προσώπων αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με το σύντροφό του.

Η άσκηση στο γάμο έγκειται στο γεγονός ότι ένας άντρας και μια γυναίκα θα βρεθούν μαζί, θα συνυπάρξουν και θα μπορέσουν να αλληλοπεριχωρηθούν. Η άσκηση στον γάμο είναι η ίδια η αλληλοπεριχώρηση.
Π: Δηλαδή η άσκηση στον μοναχό και η άσκηση στον γάμο, είναι ίδια ως προς τον σκοπ6, αλλά αλλάζει κατά τον τρόπο;
Απ: Η άσκηση ήταν πάντοτε συνώνυμο της ενδυνάμωσης .Ένας αθλητής ασκείται για να είναι πιο δυνατός. Ασκείται όχι στερούμενος την φύση του, αλλά προσπαθώντας να την αναπτύξει στις μεγαλύτερες δυνατότητές της. Η άσκηση των προσώπων στο γάμο αναφέρεται στην προσπάθεια του κάθε συντρόφου να ανακαλύψει τον εαυτό του σε σχέση με τον σύντροφό του. Ο Σαρτρ είχε πει πολύ σωστά ότι ο άλλος άνθρωπος για μένα είναι κόλαση. Κάθε άνθρωπος που ευρίσκεται πολύ κοντά μας κινδυνεύει να γίνεται η κόλασή μας για τι μας ενοχλεί, μας δυσκολεύει, μας εμποδίζει και περιορίζει τον ζωτικό μας χώρο. Μας εμποδίζει να έχουμε την ατομικότητά μας.
Όταν ένα ζευγάρι αποφασίζει να συνυπάρξει και αφεθεί στο αυτονόητο,  θα συμβιβασθεί και θα συνθηκολογήσει, με συνέπεια με την πάροδο του χρόνου να αυξάνεται το παράπονο, η γκρίνια και η μιζέρια στην σχέση. Διαφορετικά το ζευγάρι έχει να υιοθετήσει μια δυναμική στάση εγρήγορσης - άσκησης, ώστε ο σύντροφος να γίνει ευκαιρία να βρεις το γνήσιο πρόσωπό σου. Διαλέγω τον άλλο επειδή είναι διαφορετικός. Δεν μπορεί να υπάρχει ζευγάρι αν ο άλλος σύντροφος δεν είναι διαφορετικός. Στα πλαίσια της συνύπαρξης η διαφορετικότητα με φέρνει αντιμέτωπο με το τι είναι σημαντικό και τι δευτερεύων για μένα.
Πώς θα σχετιστώ χωρίς να χάσω το πρόσωπό μου, αλλά και χωρίς να μείνω κλειδωμένος στα ατoμικά μου χαρακτηριστικά. Αυτό απαιτεί μια διαρκή αλληλαντίδραση που η επίτευξή της δεν είναι ζήτημα δύο ή τριών χρόνων, αλλά μιας ζωής. Μια ζωντανή σχέση μέσα στον γάμο δημιουργείται μόνο αν κάθε μέλος, προσπαθεί και παλεύει ασκούμενο, να βρίσκει τον τρόπο να αφαιρέσει τα αυτιστικά στοιχεία που τον εμποδίζουν στην κοινωνία με το άλλο πρόσωπο.
Π: Θα πρέπει δηλ. να ξεπερνιέται η ατομικότητα του προσώπου και το στενό εγωιστικό του συμφέρον; Να πάψει πια ο καθένας να σκέφτεται ατομικά αλλά δυαδικά;
Απ: Η έννοια του εγωισμού έχει διαστραφεί. Πολλοί χριστιανοί νομίζουν ότι αποφεύγουν τον εγωισμό με το να μην χαίρονται, να μην καμαρώνουν για κάτι που έχουν πετύχει. Θεωρούν ως εγωισμό την ύπαρξη και έκφραση της επιθυμίας και σπαταλούν τεράστιες δυνάμεις για να την αποκριθούν, να την εξαφανίσουν. Στην ουσία ο εγωισμός είναι ένα εμπόδιο στην ζωή μας, αλλά δεν έχει να κάνει καθόλου με τα στοιχεία που ανέφερα. Ο εγωισμός  μας αν θέλετε είναι αυτισμός. Το σύνολο των στοιχείων που σε κλείνουν στον εαυτό σου έτσι ώστε να μην μπορείς να προχωρήσεις υπέρ του εαυτού σου. Για παράδειγμα όταν ένα ατομικό επίτευγμα γίνεται μέτρο σύγκρισης και όχι αφορμή μοιράσματος, με αποτέλεσμα την απομάκρυνση των συντρόφων. Αυτό παθαίνουν όλοι όσοι εμπλέκονται στο σταρ-σύστεμ αφού οι προβολείς της δημοσιότητας φωτίζοντας υπέρμετρα ένα χαρακτηριστικό τους, τους οδηγούν να χάσουν την συνολική τους αίσθηση και τελικά αυτό τους απομονώνει στην αφόρητη ανασφάλεια ενός ψευδούς εαυτού.
Δεν είναι εγωισμός το να θέλει κανείς να πετύχει στη δουλειά του, στην σχέση του, φτάνει αυτό να μην τον απομονώνει από τον άλλο. Οι ατομικοί στόχοι, είτε καριέρα λέγεται αυτό, είτε ατομική θρησκευτικότητα, διασπούν ύπουλα την σχέση και την βουλιάζουν σε ένα κρυφό εγωισμό που δεν γίνεται αντιληπτός. Το χειρότερο εμπόδιο στην άσκηση, είναι η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας και της τελειότητας. O άγιος Ιωάννης της Κλίμακας περιγράφει πολύ καλά το πώς προσπαθώντας να πετύχεις μια αρετή μπορεί να εμπλακείς πολύ χειρότερα σ' ένα άλλο πάθος. Εγωισμός μέσα στον γάμο θα μπορούσε να ήταν το να διαβάζει κανείς θρησκευτικά βιβλία με μεγάλη προσήλωση και να αδιαφορεί για τον σύντροφο που έχει πλάι του. Επομένως ό,τι γίνεται ξεκομμένα από τον σύντροφο, γίνεται ατομικό  χαρακτηριστικό που δεν προάγει την σχέση.
Π: Ποιο είναι το περιεχόμενο του γάμου; Ti εννοούμε όταν λέμε άσκηση στον γάμο;
Απ: Το δυνάμωμα των ίδιων των προσώπων. Δεν μπορεί να είναι στόχος του γάμου κάτι έξω από αυτούς. Δεν μπορεί να θέσουμε ως κύριο στόχο τα παιδιά. Η άσκηση στον γάμο είναι να βρεις τον εαυτό σου. Να βρεις την σχέση σου με τον ίδιο τον Θεό. Άσκηση στο γάμο σημαίνει ότι το κάθε πρόσωπο γίνεται περισσότερο σοφό, περισσότερο γνήσιο, περισσότερο ο εαυτός του. Ο καθένας μας γεννιέται έχοντας πολλές ψευδείς φαντασιώσεις για τον εαυτό του. Στη σχέση μας με τους άλλους πραγματικά δοκιμάζεται ποιος είναι ο πραγματικός εαυτός μας. Γίνεσαι πιο πολύ ο εαυτός σου αν σχετιστείς γνήσια. Σήμερα έχει φουντώσει το φαινόμενο των πολλαπλών σχέσεων. Οι άνθρωποι όταν βρεθούν μπροστά στο να διαπραγματευτούν μια δυσκολία παραιτούνται και διακόπτουν την σχέση. Ουσιαστικά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον εαυτό τους, όχι τον άλλο. Άρα μένουν πάντα οι ίδιοι χωρίς να σχετιστούν και ας έχουν συνάψει πολλαπλές σχέσεις. Γιατί δεν φτάνουν στο σημείο να συναντήσουν τον εαυτό τους.
Η ασκητική του γάμου απαιτεί διαρκή προσωπική δουλειά. Γι αυτό δεν αρκεί το χρονικό διάστημα μιας ζωής. Στη διάρκεια του γάμου βρίσκεις και άλλες πλευρές σου. Αλίμονο στο ζευγάρι που στο τέλος της ζωής του θα σχετίζεται με τον ίδιο τρόπο που σχετιζόταν στην αρχή. Αλλάζει ουσιαστικά η σχέση μέσα στον γάμο.
Ο γάμος δεν αποτελεί απλώς την επισημοποίηση και το σφράγισμα μιας σχέσης που περαιτέρω οδηγείται σε μια στασιμότητα γιατί τότε αυτό θα σήμαινε την απουσία ζωής. Οι άνθρωποι που υπήρξαν πάντα μαζί, αλλά κράτησαν τους ίδιους ρόλους και τον ίδιο τρόπο σχέσης όπως στην αρχή σημαίνει ότι δεν μετουσιώθηκαν, δεν άλλαξαν μέσα στην πορεία του γάμου τους. Δεν ανακάλυψαν τον εαυτό τους. Απλά συνυπήρξαν χωρίς να αγγιχτούν. Στην ασκητική του γάμου παλεύεις με τον σύντροφο σου και με τον εαυτό σου. Όπως αναφέρεται αντίστοιχα στα ασκητικά κείμενα η πάλη με τον Θεό. H πάλη με τον σύντροφο και τον εαυτό σου είναι που αναδεικνύει το πραγματικό πρόσωπό σου.
Π: Είπατε νωρίτερα ότι ο καθένας μέσα από τον άλλο ανακαλύπτει τον εαυτό του. Όσο δυναμώνει η σχέση του με τον άλλο τόσο ανακαλύτrτει τον εαυτό του. Το ίδιο γίνεται και με το μοναχό στην σχέση του με τον Θεό. Μέσα στον γάμο λοιπόν ο Θεός τι ρόλο παίζει;
Απ: Ο Θεός δεν έχει ανάγκη να Τον υπερασπιστούμε σαν προϊόν που πρέπει να πουλήσουμε. Δεν πρέπει δηλ. να νοιώθουμε ανασφαλείς, ώστε να πρέπει να Τον διαφημίζουμε. Γι αυτό αναφέρθηκα  στον Σαρτρ ο οποίος περιγράφει τις σχέσεις με ειλικρίνεια, αλλά κατάμαυρες, ανέλπιδες, αφού στερείται τον Θεό. Αν θα μιλήσουμε σε επίπεδο πραγματικότητας, για να υπερβούμε τον εαυτό μας πρέπει να αγγίξουμε τις σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Χρειαζόμαστε στήριγμα πάνω στο οποίο να πατάμε, που δεν μπορούμε να είμαστε εμείς. Δεν μπορείς από μόνος σου να στηρίζεσαι στον εαυτό σου. Χρειάζεσαι κάπου απ' έξω να πατάς. Αν οι δύο σύντροφοι γίνουν ένα κλειστό σύστημα, τότε όλα τα αρνητικά στοιχεία που αναφέρονται για ένα απομονωμένο άτομο μπορεί να υπάρξουν σε μία σχέση με ψευδοαμοιβαιότητα π.χ. o Νάρκισσος και η Ηχώ. Η Ηχώ επαναλαμβάνει αυτά που θέλει να ακούσει ο Νάρκισσος. Επομένως ενώ εμφανίζονται επιφανειακά ως μια ιδανική σχέση ζευγαριού, στην ουσία υπάρχει απουσία σχέσης. Και αυτό γίνεται γιατί είναι κλεισμένοι ανάμεσα τους και δεν διαθέτουν σημείο αναφοράς πέρα από αυτούς. Είναι μια κλειστή δυαδικότητα ξεκομμένη και από την κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους. Όλα είναι ιδανικά, αλλά τίποτα πραγματικό.
Π: Ο Ι. Χρυσόστομος αναφέρει ότι κι αν ακόμα σε στεναχωρέσει η σύντροφος σου συγχώρεσε την, και αν είναι δύστροπη εσύ φρoντισε να την διορθώσεις με την επιείκεια και την πραότητα. Πολλές φορές όμως αυτό παρερμηνεύεται.
Απ: Είναι συχνό φαινόμενο να θεωρείται ως άσκηση η ανοχή καταστάσεων τις οποίες οι ίδιοι οι άνθρωποι ενεργοποιούν. Όπως κάποιες μητέρες γκρινιάζουν πόσο τις κουράζουν τα παιδιά τους, αλλά δεν τα έμαθαν να φροντίζουν τον εαυτό τους, το ίδιο στην συζυγική σχέση κινδυνεύουν να κάνουν υπομονή, επειδή θυμώνει ο σύντροφος τους και δεν βλέπουν ότι αυτοί έχουν προκαλέσει τον θυμό του. Επιλέγουν κάποιον με τον οποίο   δεν μπορούν να συνυπάρξουν, απλώς για να μην μείνουν μόνοι. Δημιουργούν βασανιστικές σχέσεις και μετά θεωρούν σαν άσκηση την ανοχή και ζητούν από τον Θεό να τους βοηθήσει ν' αντέξουν. Γνωρίζουν πολύ   καλά κάποια αρνητικά στοιχεία που έχει ο σύντροφός τους από πριν, αλλά αρνούνται να τα δουν, ώστε να έχουν άλλοθι για να υποφέρουν  αργότερα. Αν εσύ λοιπόν υπομένεις το σύμπτωμα το οποίο προκάλεσες, δεν έχει να κάνει με άσκηση αυτό. Διότι σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είσαι ο καλός που αντέχεις τον άλλο, ενώ στην ουσία είσαι αυτός που απομακρύνεται και απoμονώνεται .

Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. Ο έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο.

Γι αυτό επιμένω ότι κύρια έκφραση της άσκησης είναι η χαρά. Χωρίς χαρά δεν υπάρχει άσκηση, απλώς παθητική αποδοχή μιας κατάστασης. Ο Θεός μπορεί να μας δώσει δυνάμεις που να μας πάνε πιο πέρα. Δεν χρειάζεται,  να μας βοηθά να αντέχουμε τα προβλήματα που εμείς δημιουργούμε. Δηλ. δημιουργούμε σταυρούς με δυσλειτουργικές σχέσεις και μετά επικαλούμαστε τον Θεό για να αντέχουμε.
Π: Είπατε ότι ο άνθρωπος εάν είναι όπως και πριν το γάμο και μετά ατό αυτόν δεν έχει καταφέρει τίποτα. Μετά τον γάμο αλλάζουν πολλά πράγματα;
Απ: Όταν κάποιος ερωτεύεται, κινδυνεύει να ερωτεύεται την εικόνα του άλλου και όχι τον άλλο. O έρωτάς του είναι προς την φαντασίωσή του και όχι προς τον πραγματικό άλλο. Όμως ο πραγματικός άλλος του την διαλύει. Δεν είναι τότε η εικόνα που είχε φανταστεί. Εδώ είναι που κάποιοι δεν αντέχουν. Όταν χαλάσει η εικόνα του άλλου και αρχίζουν να έρχονται σε σχέση με τον πραγματικό άλλο, τότε αλλάζουν σύντροφο. Είναι ανασφαλείς και αδύνατοι καθώς δεν διαθέτουν την δύναμη να επηρεάζουν την ζωή τους. Ανώριμα ανασφαλή  άτομα που έχουν μάθει μόνο να τα φροντίζουν, με συνέπεια όμως την απώλεια της ελευθερίας τους. Και αυτό που απoτελεί πραγματικά στόχο της άσκησης, είναι να αυξήσουν την δυνατότητα ν' αγαπούν. Όχι απλώς συναισθηματικά, αλλά οντολογικά, υπαρξιακά. Υπάρχουν κάποιοι πραγματικοί σταυροί μέσα στον γάμο. Μια αρρώστια, η γήρανση. Ο άλλος έχει σώμα που όσο και αν το φροντίζει αλλάζει, γερνάει. Αυτό κινδυνεύει ασυνείδητα να εκλαμβάνεται σαν προδοσία και η σχέση καταρρέει αν δεν περιλαμβάνει και άλλα στοιχεία που να την νοηματοδοτούν.
Στις μέρες μας κυριαρχούν δυο στοιχεία που είναι διαμετρικά αντίθετα προς την άσκηση. Το μοιραίο και το μαγικό. Δηλ. κινδυνεύουμε να αποδεχόμαστε ότι τα πράγματα είναι δοσμένα. Τα πράγματα συμβαίνουν χωρίς εμάς. Είτε το ονομάσουμε γραφτό, είτε κληρονομικότητα, είτε παγκοσμιοποίηση. Και αυτό μας αφαιρεί την ευθύνη. Η προσδοκία εξ άλλου για λύσεις αποτίθεται στο μαγικό, στο ανέξοδο. Πρόκειται για μια ανώριμη παιδική στάση που θεωρεί ότι κάποιοι άλλοι πρέπει να με φροντίσουν. Η άσκηση αποτελεί μια διαμετρικά αντίθετη ενήλικη στάση, όπου αναλαμβάνω εγώ την ευθύνη της πορείας της ζωής μου, δίχως, να παραβλέπω το πλήθος των αδυναμιών μου.
Π: Είναι λάθος όταν κανείς λέει αφήσου στο  Θεό; Όλα θα τα λύσει αυτός και πολλές φορές μένουμε απαθείς   περιμένοντας τον από μηχανής Θεό να μας λύσει τα προβλήματα χωρίς  εμείς να συμμετάσχουμε.
Απ: Αυτό    είναι μία στάση ανθρώπων που θεωρούν το γάμο σαν μια απλή κάλυψη σεξουαλικών αναγκών ή σαν μια κοινωνική αποκατάσταση, που δεν πιστεύουν ότι μπορούν μέσα από τον γάμο να κερδίσουν κάτι πιο σημαντικό για την ζωή τους και ανησυχούν μόνο για το πώς θα τακτοποιηθούν και ζητούν  ένα καθησυχασμό, δηλαδή  εκείνοι που δεν έχουν πάρει ,μια ενήλικη  στάση  ως χριστιανοί  που καλούνται να  αναλάβουν την ευθύνη της πίστης τους και της πνευματικής πορείας τους. Είναι πολύ σημαντικό να προσεύχονται οι νέοι για την σχέση τους που θα έχουν και μάλιστα να ελπίζουν σ' αυτή. Φοβάμαι ότι πολλοί νέοι αυτή την στιγμή δεν ελπίζουν ότι μπορεί να υφίσταται μια μονογαμική σχέση που να είναι και θρεπτική και πικάντικη. Και αν δεν το ελπίζουν, δεν θα το συναντήσουν. Γιατί πολλές φορές οι νέοι ενώ ονειρεύονται για την σχέση τους, όταν φτάνουν στο γάμο παραιτούνται εύκολα και μεταφέρονται στο μοντέλο που έχουν ζήσει στους γονείς τους. Επομένως κινδυνεύουν να μην ελπίζουν σε μια σχέση ζευγαριού που να γίνεται πιο ερωτική με το διάβα του χρόνου. Άρα να προσεύχονται για τη βίωση μιας σχέσης που θα τους επιτρέπει να ζουν ευχαριστηριακά  και να κάνουν και οι ίδιοι τη ζωή τους πιο ερωτική πιο ζωντανή. Αν κάποιος δεν είναι ικανοποιημένος από τη ζωή του τότε δεν μπορεί να προσδοκά ότι όταν θα βρεθεί με ένα σύντροφο , θα αλλάξει η ζωή του μαγικά . Δύο κουρασμένοι και μίζεροι άνθρωποι θα φτιάξουν μια μίζερη κατάσταση. Γιατί όσο περνά ο καιρός οι δυσκολίες αυξάνουν. Εξάλλου αυτό είναι και όρος για να υπάρξει μια καλή ζωή. Σαν τα video-games. Ένα καλό videο game για να σου  δημιουργήσει ενδιαφέρον, πρέπει να αλλάζεις levels  (επίπεδα).' Σε κάθε νέο επίπεδο αυξάνει και ο βαθμός δυσκολίας  που για  να το αντιπαρέλθεις πρέπει να ανακαλύπτεις  πηγές ενέργειας, να διαθέτεις νέα βελτιωμένα όπλα και να αποκτά αυξημένες δεξιότητες, αλλιώς λέει χάνεις ζωή.

Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση μέσα στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα τη χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφο σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς .

Έτσι είναι και η ασκητική μέσα στον Γάμο. Nα αυξάνεις τα όπλα σου με το διάβα του χρόνου, ώστε να μπορείς να αντιπαρέρχεσαι τα εμπόδια και να μπορείς να ανακαλύπτεις το σύντροφό σου τον εαυτό σου και τελικά το Θεό. Δεν  φαντάζομαι να ανακαλύψεις τον άλλον χωρίς την πηγή της ζωής, τον Θεό. Δεν μπορείς κλεισμένος μέσα στην δική σου αυτάρκεια να βρεις καινούργιους τρόπους ζωής.
Π: Ισχύει ότι ο γάμος έχει μια προοπτική και θεωρείται πετυχημένος όταν αντικαθιστάς το εγώ με το εμείς;
Απ: Αν το εγώ είναι το αυτιστικό εγώ, αν δηλ. το εγώ υπάρχει ξεκομμένο από το εμείς, τότε ισχύει. Αν όμως το εμείς σημαίνει την απώλεια της ιδιαιτερότητας του κάθε προσώπου, τότε όχι, δεν ισχύει. Αποτελεί συχνό φαινόμενο να αποφασίζει κάποιος να θυσιάσει την προσωπική του ανέλιξη για χάρη μιας σχέσης και μετά να το, χρεώνει στον άλλον. Όμως η γνήσια αγάπη για τον εαυτό μας δεν έρχεται σε αντίθεση , με Την γνήσια αγάπη προς τον άλλο και επομένως δεν ακινητοποιείται εμπρός σε ψευτοδιλήμματα. Αυτό που πρέπει  να δούμε είναι ότι δεν είναι σωστό  να ενοχοποιείται η επιθυμία, όπως πρεσβεύουν κάποιοι  οι οποίοι εν ονόματι της πίστης έχουν απολέσει Την χαρά της ζωής.  Η επιθυμία είvαι το, σημείο υπέρβασης του εαυτού μας. Όταν ενοχοποιείται η επιθυμία επιτρέπεται το παράπονο και η ανάγκη. Το παράπονο είναι η δυσφορία από την μη εκφρασθείσα και μη ικανοποιηθείσα επιθυμία που λειτουργεί σαν σκουριά και διαβρώνει τα πράγματα H ανάγκη εξάλλου αντιμετωπίζει τον άλλο σαν  αντικείμενο και τον χρησιμοποιεί ενώ η επιθυμία   αναφέρεται  στο πρόσωπό του  του. Η άσκηση δεν είναι στέρηση. Δεν αποτελεί άρνηση της χαράς. Είναι αποδοχή του μόχθου που απαιτείται, αλλά τελικά δυναμώνει και δίνει χαρά. Τελικά σου προσφέρει χαρά, σε χαριτώνει. Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα την χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφό σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς.
Γράφει: Χαράλαμπος Α. Θεοδώρου

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΔΙΑΛΥΤΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Ἱ. Μ. Βλοχοῦ Τριχωνίδος
Ἡ οἰκογένεια εἶναι ὡς μία οἰκία σὲ σεισμόπληκτη περιοχή. Ἂν δὲν ἔχει γερὰ θεμέλια, ἀπὸ τὶς πολλὲς σεισμικὲς δονήσεις, θὰ καταρρεύσει καὶ θὰ διαλυθεῖ. Ἀσφαλῶς, ἐνδιαφέρεστε νὰ διατηρηθεῖ μέχρι τέλους τὸ οἰκοδόμημα τῆς οἰκογένειάς σας. Ἡ ζωὴ ὅμως ἔχει πολλὲς δυσκολίες καὶ ἀτυχίες. Ἀρρώστιες καιροφυλακτοῦν καὶ πολλὰ χτυπήματα καὶ δοκιμασίες θὰ ὑπάρχουν, γιατί ὁ κόσμος «κεῖται ἐν τῷ πονηρῷ». Ἡ συναισθηματικὴ ἀγάπη τοῦ πρώτου καιροῦ σύντομα ἐξατμίζεται καὶ χάνεται, ἂν δὲν εἶναι στερεωμένη πάνω στὴν πίστη. Τὰ κορμιὰ γερνοῦν γρήγορα, γιατί εἶναι χωμάτινα, καὶ τὰ πλούτη χάνο- νται καὶ πολλὲς φορὲς δὲν μποροῦν νὰ μᾶς προσφέρουν τίποτα. Οἱ κοσμικότητες κουράζουν καὶ γενικὰ ποτὲ δὲν θὰ λείψουν οἱ παρεξηγήσεις, οἱ ὑπερβολές, ἴσως καὶ οἱ κακοήθειες. Οἰκογένεια λοιπὸν χωρὶς πυξίδα πορείας εἶναι καράβι χωρὶς πηδάλιο. Οἰκογένεια χωρὶς Χριστὸ εἶναι σπίτι χωρὶς θεμέλιο. Αὐτὸς ὁ Χριστός μας εἶναι ὁ μόνος τρίτος εὐπρόσδεκτος ἀνάμεσα στοὺς συζύγους, γιατί ἐμπνέει πίστη, ἐλπίδα, σεβασμό, ἀγάπη καὶ εὐγένεια. Ἐπιπλέον, ὁ Χριστὸς μᾶς ἐμπνέει τὴν ἔξοδο ἀπὸ τὴν ἀτομικότητα καὶ τὴν αὐθυπέρβαση τοῦ ἑνὸς γιὰ χάρη τοῦ ἄλλου. Γι’ αὐτό, μόνο οἱ ἄνθρωποι ποὺ φοβοῦνται τὸν Θεὸ μποροῦν νὰ ξεπερνοῦν αὐτὲς τὶς δυσκολίες. Οἱ ἄλλοι παραδίδονται στὴ φθορά, πικραίνονται μὲ τὴν ἀποτυχία, καὶ σὲ ὅλη τους τὴν πορεία ζοῦν μία τρικυμισμένη ζωή, ἂν δὲ χωρίσουν.
family658549ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΤΑ ΑΛΦΑΒΗΤΟΝ
Ἀνήκετε ὁ ἕνας στὸν ἄλλον τώρα ποὺ παντρευτήκατε «..καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μία». (Ἐφεσ. ε’ 31). Δὲν εἶσθε πλέον «ἐλεύθεροι», ἔχετε εὐθύνες ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον. Βασικὴ ἀρχὴ «οὓς ὁ Θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω». Ἀλλοίμονο στὸν ἄνδρα ἢ τὴν γυναῖκα ποὺ θὰ χωρίσει τὸ ἀνδρόγυνον. Γίνετε καλοὶ σύζυγοι, ἀποκτῆστε τέκνα ἐν Κυρίῳ καὶ μοιρασθῆτε μὲ σωστὲς ἀναλογίες τὰ βάρη τῆς οἰκογένειάς σας. Δὲν πρέπει νὰ μετρᾶτε μὲ τὸ ὑποδεκάμετρο τὰ λάθη τοῦ ἄλλου καὶ τὰ δικά σας νὰ τὰ ἀμνηστεύετε. Ἐγκαίρως νὰ διαλύετε τὰ νέφη, μὲ ἀμοιβαῖες ἐξηγήσεις, καὶ μὴν ἀφήνετε νὰ παραμένουν σκιὲς στὴ σχέση σας. Ζητᾶτε πάντα συγγνώμη ὅταν φταῖτε καὶ μὴ διστάζετε ἀκόμη καὶ ὅταν δὲν σφάλατε. Ἡ ψυχικὴ ὡραιότης τοῦ χαρακτῆρα σας φαίνεται στὸ ἂν πεῖτε τὸ σφάλμα μόνος σας. Μὴν ἀφήνετε νὰ τὸ μάθει ὁ/ἡ σύζυγός σας ἀπὸ ἄλλους, ποὺ θὰ τὸ μεταφέρουν ὅπως αὐτοὶ θέλουν. Θὰ πρέπει νὰ μάθετε νὰ ἀκοῦτε καὶ ὄχι μόνο νὰ μιλᾶτε ἢ τὸ χειρότερο νὰ διατάζετε. Ἰδιαιτέρως προσέξτε μὴν κρατᾶτε κρυφὰ χαρτιὰ ἀπὸ τὴν γυναῖκα σας ἢ τὸν ἄνδρα σας. Κάποτε θὰ σᾶς «κάψουν». Κοπιάζετε καὶ μὴ ἀποσείετε τὶς εὐθύνες σας. Ἡ ταπεινὴ ἀναγνώριση εἶναι προϋπόθεση προόδου καὶ φανερώνει καλλιεργημένο καὶ ἀνώτερο πνευματικὰ ἄνθρωπο.
Λάθος μέγα νὰ φθάνετε εὔκολα στὰ ἄκρα. Πάντα ὑπάρχει μία διέξοδος στὰ προβλήματα. Ἀρκεῖ νὰ ὑπάρχει ὑπομονὴ καὶ ταπείνωση. Μὴν στενοχωριέστε ὑπέρμετρα· ἡ πραγματικότητα δὲν ἀλλάζει. Ἀναζητῆστε τρόπους διεξόδου. Μελετᾶτε τὴν Ἁγία Γραφή, βίους Ἁγίων καὶ πατερικὰ κείμενα καὶ ἐναποθέστε τὰ προβλήματά σας στὴν Ἐκκλησία. Νὰ ἀποφεύγετε ἐντελῶς τὸν θυμό, τὴν ἐκδίκηση, τὴ βαναυσότητα, τὴν ἀπρεπῆ γλῶσσα. Ξεχωρίζετε πάντα μὲ τὸ νὰ διδάσκετε μὲ τὸ παράδειγμά σας καὶ ἐλάχιστα μὲ τὰ λόγια σας. Ὀδύνη, θλίψη καὶ πολλὲς τρικυμίες προκαλεῖτε στὴν οἰκογένειά σας ὅταν ἀφήνετε τρίτους ἐπιπόλαιους καὶ ἀδιάκριτους νὰ ἀναμιγνύονται στὰ ἐσωτερικά σας. Ποτέ μὰ ποτέ μὴν ξανοίγεστε σὲ ἐπικίνδυνες σχέσεις μὲ ἄλλο πρόσωπο, διότι μόνο ναυάγιο θὰ προκαλέσετε. Διακινδυνεύετε τὴν εὐτυχία σας. Ὅλα μαθαίνονται κάποια στιγμή. Ρόδινα δὲν εἶναι πάντα τὰ πράγματα ὅταν ἀπορροφᾶστε ἀπὸ τὶς δουλειές σας. Αὐτὸ ἔχει ὡς συνέπεια νὰ μὴν «σᾶς βλέπει» ἡ οἰκογένειά σας. Ἔχουν καὶ οἱ δικοί σας βλέπετε τὴν ἀνάγκη σας. Οἱ δὲ γυναῖκες μὴ θεωρεῖτε ὑποτιμητικὸ τὸ νὰ ὑπηρετεῖτε τὸ σπίτι σας. Σταματῆστε νὰ φορτώνετε τὰ παιδιά σας μὲ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ ψεύτικα εἴδωλα καὶ δῶστε τους χριστιανικὴ ἀγωγή. Κάντε μακροπρόθεσμη ἐπένδυση, ποὺ θὰ σᾶς ἐπιστραφεῖ μὲ πολὺ τόκο. Τὴν εὐγένεια ποὺ δείχνετε πρὸς τὰ ἔξω, τὴν ἴδια νὰ μεταδίδετε πάντα καὶ πρὸς τοὺς οἰκείους σας. Ὄχι δύο πρόσωπα, οὔτε νὰ ἐκτονώνεστε καὶ ξεσπᾶτε στοὺς δικούς σας, διότι αὐτὸ δείχνει ἀνισόρροπο ἄνθρωπο. Ὕμνος καὶ μόνον ὕμνος πρέπει στὸν Θεό, γι’ αὐτὸ μάθετε νὰ προσεύχεστε ζητῶντας πάντα τὴ βοήθειά Του. Φεύγετε ὡς ἀπὸ ὄφεως τὴν ἀπελπισία καὶ ὁπλιστεῖτε μὲ ἀγάπη καὶ διάκριση, κάντε τὸν σταυρό σας καὶ ριχτεῖτε στὴν πάλη τῆς ζωῆς καὶ θὰ νικήσετε.
Χρειάζεστε καὶ ἕναν καλὸ καὶ κοινὸ Πνευματικὸ στὴν οἰκογένειά σας. Σὲ ὅλες τὶς στιγμὲς τῆς ζωῆς σας θὰ σᾶς φανεῖ πολὺ χρήσιμος. Ψευδοσοφία εἶναι ὅποιος λέγει ὅτι εἶναι ἀνώτερος. Μπορεῖ ὁ ἄνδρας νὰ εἶναι ἡκεφαλὴ τῆς γυναικός, ὡς ὁ Χριστὸς κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ «ὀφείλει νὰ ἀγαπᾶ τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς» (Ἐφεσ. ε΄ 22-25). Καὶ ἡ γυναῖκα νὰ σέβεται καὶ νὰ τιμᾶ τὸν ἄνδρα της καὶ «ὅποιος θέλει, τέλος πάντων, νὰ εἶναι πρῶτος, ἂς εἶναι πάντων διάκονος». Ὢ! πόσον μέγα εἶναι τοῦτον τὸ μυστήριον τοῦ γάμου, ὅταν καὶ οἱ δύο ζοῦν ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον, ὡς μία ψυχή;

το είδαμε εδώ

Αν όλοι είμαστε Χριστιανοί, τότε ποιοι είναι οι ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ;;;



το είδαμε εδώ

Πάτερ πρέπει εμείς οι Ορθόδοξοι να γιορτάζουμε τα γενέθλιά μας ή όχι;

Ερώτησις:
Πάτερ πρέπει εμείς οι Ορθόδοξοι να γιορτάζουμε τα γενέθλιά μας ή όχι;
Απάντησις:
Άκουσε παιδί μου γενέθλια δικαιούνται να γιορτάζουν μόνον σε όσους ο Θεός τα προανήγγειλεν όπως π.χ.
η γέννησις του Χριστού, η Γέννησις της Παναγίας και του Ιωάννου του Προδρόμου.
Αυτά είναι Θεάρεστα  γενέθλια. Τα των λοιπών ανθρώπων τα γενέθλια είναι αμαρτωλά ,διότι κάθε παιδί συλλαμβάνεται με πορνικά παιχνίδια.
Εάν τα γενέθλια δεν ήταν αμαρτωλά δεν θα βάπτιζαν τα βρέφη. Όποιοι γιορτάζουν τα γενέθλιά τους ,γιορτάζουν την σαρκικήν τους αμαρτίαν.
Ο Θεός θέλει, να γιορτάζωμε τα Πνευματικά μας γενέθλια και πνευματικά γεννιέται ο άνθρωπος που βαπτίζεται. Και από αμαρτωλός που ήταν γίνεται αναμάρτητος, δηλαδή ψυχικά και σωματικά καθαρός.
Και καλόν είναι αυτοί που σέβονται τον Θεόν να γιορτάζουν την ονομαστικήν  τους εορτήν που λέγεται Πνευματική αναγέννησις.
Όλα τα δυτικά Παπικά κράτη , που γιορτάζουν τα γενέθλιά τους είναι σιχαμερά στα μάτια του Θεού , διότι γιορτάζουν τα πορνικά και αμαρτωλά παιχνίδια της συλλήψεώς των.
Όταν ο Ηρώδης γιόρτασεν τα αμαρτωλά γενέθλια, βρήκεν αφορμήν η Σατανάς και τον έβαλεν και έκοψεν το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή, που ολόκληρος ο κόσμος ήταν κατώτερος της κεφαλής αυτής.
Επειδή τα έργα των δυτικών είναι πονηρά, αρέσκονται να γιορτάζουν τα βρώμικα γενέθλιά τους.
Από το βιβλίο: Ιερέως Φωτίου Νικολαΐδη
«Ερωτήσεις και Απαντήσεις
Απορίες και Διευκρινίσεις
σε θέματα:
Θρησκευτικά, πολιτικά, οικονομικά, περιβαλλοντολογικά, στρατιωτικά, διαπλανητικά και ηθικά που είναι χρήσιμα για κάθε άνθρωπο»
ΚΑΣΤΟΡΙΑ 1998
ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

ΑΓ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ: ΠΩΣ Ο ΠΑΠΑΣ ΕΞΕΘΕΜΕΛΙΩΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ



ΑΓ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ: ΠΩΣ Ο ΠΑΠΑΣ ΕΞΕΘΕΜΕΛΙΩΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ

.          «Θεμέλιον ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς ἐστι Ἰησοῦς Χριστὸς» (Α΄ Κορ. γ΄11). «ἐποικοδομηθέντες τῷ θεμελίῳ τῶν ἀποστόλων καὶ προφητῶν». «Τῷ θεμελίῳ», λέγει, “τῶν Ἀποστόλων” καὶ οὐχὶ τοῦ Πέτρου, καθὼς παραφρονεῖ ἡ Παπικὴ Ἐκκλησία.Ἐὰν ὁ Κλήμης Ρώμης εἶναι διάδοχος τοῦ Πέτρου, διότι ἐχειροτονήθη ἀπὸ τὸν Πέτρο, τότε ὅσοι ἐπίσκοποι χειροτονήθησαν ἀπὸ τὸν Πέτρο εἶναι διάδοχοί του, καὶ ὄχι μόνο ὁ Κλήμης.Ὁ ἀπόστολος Πέτρος ἐχειροτόνησε τὸν Πάπα Κλήμεντα ἐπίσκοπο Ρώμης μόνο, καὶ ὄχι τῆς οἰκουμένης ὅλης. Ἐὰν ὁ θάνατος τοῦ Πέτρου ἔδωσε τέτοιο προνόμιο στὸν Πάπα νὰ εἶναι κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ μονάρχης ἐπάνω σὲ ὅλους τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ εἰς τὰς Συνόδους, πολὺ περισσότερον πρέπει νὰ ἔχει αὐτὰ τὰ προνόμια ὁ Ἱεροσολύμων διὰ τὸν θάνατον τοῦ Χριστοῦ.Λέγοντας ὁ Πάπας πὼς εἶναι ἡ κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, ἐξώρισε ἀπὸ τὴν δυτικὴ Ἐκκλησία τὸν Δεσπότη πάντων Χριστόν, καὶ ἔτσι ἔμεινε ἡ δυτικὴ Ἐκκλησία χήρα ἀπὸ τὸν Χριστό.Ὅταν οἱ υἱοὶ τοῦ Ζεβεδαίου ζήτησαν ἀπὸ τὸν Χριστὸ πρωτοκαθεδρία, νὰ καθήσουν ὁ ἕνας δεξιά του καὶ ὁ ἄλλος ἀριστερά του (Μάρκ.ι´35-38), ὁ Κύριος δὲν τοὺς εἶπε ὅτι αὐτὸ εἶναι ἀδύνατον, διότι τὴν πρωτοκαθεδρία τὴν ἔχω δώσει στὸν Πέτρο, ἀλλά, ὅτι «ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται διάκονος ὑμῶν, καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι πρῶτος, ἔστω πάντων δοῦλος».Ὅταν οἱ ἀπόστολοι κατὰ τὸν μυστικὸν Δεῖπνον ἔπεσαν σὲ φιλονικία, διὰ τὰ πρωτεῖα, ὁ Κύριος δὲν τοὺς εἶπε πὼς ὁ Πέτρος εἶναι ὁ μεγαλύτερος, ἐπειδὴ αὐτὸν ἀφήνω ἐπίτροπον εἰς τὸ ποίμνιον, αὐτὸς εἶναι ἡ κεφαλὴ ὅλων σας. (Λουκ. κβ’ 24-26). Ἀλλὰ τοὺς εἶπε ὅτι “οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν κυριεύουσιν αὐτῶν, καὶ οἱ ἐξουσιάζοντες αὐτῶν εὐεργέται καλοῦνται, ὑμεῖς δὲ οὐχ οὕτως, ἀλλ᾽ ὁ μείζων ἐν ὑμῖν γενέσθω ὡς ὁ νεώτερος καὶ ὁ ἀνακείμενος ὡς ὁ διακονῶν”. Ἔφερε καὶ παράδειγμα ὁ Κύριος τοὺς Φαρισαίους, οἱ ὁποῖοι ζητοῦσαν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους νὰ λέγονται Ραββί, ὅμως ἐσεῖς, οἱ δικοί μου μαθηταὶ μὴν πέσετε στὸ πάθος αὐτό, μὴ ζητεῖτε τὸ πρωτεῖον αὐτό, ὑμεῖς μὴ κληθῆτε καθηγηταί, «εἷς γάρ ἐστιν ὁ καθηγητὴς Χριστός, καὶ πατέρα μὴ καλέσητε ἐπὶ τῆς γῆς. Εἷς ἐστιν ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ὑμεῖς δὲ πάντες ἀδελφοὶ ἐστέ».Οἱ  Ἀπόστολοι ἔπεμψαν τὸν Πέτρον καὶ τὸν Ἰωάννην στὴν Σαμάρεια, ὅταν ἄκουσαν πὼς ἐδέχθη τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ἐὰν ὁ Πέτρος ἦταν κεφαλὴ καὶ ἄρχων πάντων, πῶς πέμπεται ἀπὸ τοὺς ἄλλους; πράγμα ποὺ δὲν τὸ δέχεται οὔτε ἡ συνήθεια οὔτε τὸ δίκαιον; Εἶναι λοιπὸν φανερὸ ὅτι τοῦτοι οἱ καπνοὶ τῆς φιλοδοξίας, καὶ πρωτοκαθεδρίας δὲν ἐχώρησαν μέσα εἰς τὰς θεοφόρους κεφαλὰς τῶν Ἀποστόλων, ἀλλ᾽ ὅλοι ἦταν ὁμοταγεῖς, ἀδελφοὶ κατὰ τὴν διδασκαλία τοῦ Κυρίοu, ἐπίσης διδάσκαλοι πάσης τῆς οἰκουμένης. Ὄχι διῃρημένως ὁ ἕνας στὴ Ρώμη, ὁ ἄλλος ἀλλαχοῦ, ἀλλὰ πανταχοῦ καθ᾽ ἕνας τὴν αὐτὴ ἐξουσία εἶχε καὶ τὸ αὐτὸ Ἀποστολικὸ προνόμιο.Ἔτσι ὁ Πάπας διὰ νὰ στήση τὴν κεφαλήν του, ὄχι μόνον συκοφαντεῖ τὸ Εὐαγγέλιο, ἀλλὰ καταφρονεῖ καὶ τὸν μακάριο Πέτρο σμικρύνοντάς του τὸ Ἀποστολικόν του προνόμιο, ἐπειδὴ ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ ἦταν χειροτονημένος διδάσκαλος πάσης της οἰκουμένης καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ Ἀπόστολοι, αὐτὸς τὸν περικλείει εἰς τὴν Ρώμην. Ἐὰν ὁ Πέτρος ἦταν κεφαλὴ καὶ ἀρχή, πῶς ὁ Παῦλος ὁ ὁποῖος δὲν ἦταν ἀπὸ τοὺς δώδεκα ἀντεστάθη κατὰ πρόσωπον εἰς τὸν Πέτρον; Πῶς τὸν ἐλέγχει καθὼς ὁ ἴδιος γράφει στὴν πρὸς Γαλάτας ἐπιστολήν του; «ὅτε ἦλθε Πέτρος εἰς Ἀντιόχειαν κατὰ πρόσωπον αὐτοῦ ἀντέστην» (Γαλατ. β΄11).Ἐὰν ὁ Πέτρος ἦταν πρῶτος πῶς εἰς τὴν Ἀποστολικὴν Σύνοδον δὲν ἀποφασίζει ὁ Πέτρος ὡς κεφαλὴ πάντων, ἀλλὰ ὁ Ἰάκωβος; (Πράξ. ιε΄10-28). Οἱ Ἀπόστολοι ἦσαν οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι, καὶ ἰσότιμοι πάντες, καὶ οὐδένας εἶχε διωρισμένον θρόνον. Οἱ Ἀπόστολοι χειροτονοῦσαν παντοῦ Ἀρχιερεῖς, καὶ ἔδιδαν εἰς αὐτοὺς τέσσαρα χαρίσματα: πρῶτον τὸ κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου, δεύτερον τὴν Ἱερωσύνην, τρίτον τὴν χειροτονίαν, τέταρτον τὴν ἐξουσίαν τοῦ δεσμεῖν καὶ λύειν. Καὶ αὐτὰ μερικῶς, καὶ ὄχι οἰκουμενικῶς, ἀλλὰ καθένας εἰς τὴν ἐπαρχίαν του ἐκήρυττε τὸ Εὐαγγέλιο, ἐνεργοῦσε τὰ τῆς Ἱερωσύνης, ἔπραττε τὰ τῆς χειροτονίας, ἐτέλει τὰ τοῦ δεσμεῖν καὶ λύειν. Ἔξω ἀπὸ τὴν ἐπαρχίαν του οὐδείς. Ἐπειδὴ αὐτὸ ἦταν ἀποστολικὸ χάρισμα. Οἱ Ἀπόστολοι Ἀρχιερεῖς χειροτονοῦσαν, καὶ ὄχι Ἀποστόλους. Οὐδεὶς τῶν χειροτονηθέντων ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους ἔγινε διάδοχος καὶ τοῦ ἀποστολικοῦ ἀξιώματος. Δόγμα τῶν Παπικῶν εἶναι «τὸ μὴ πιστεύειν εἰς τὸν Πάπαν, ταυτὸν ἐστὶ τὸ μὴ πιστεύειν εἰς τὸν Χριστόν», ὡσὰν νὰ ἦταν ὁ Πάπας καὶ ὁ Χριστὸς ἓν κατὰ τὴν οὐσίαν, δηλαδὴ θεοποιεῖ τὸν ἑαυτόν του. Ὁ Πάπας εἶναι κτίσμα, καὶ ἐπειδὴ ζητεῖ προνόμιον ὁπού τὸ ἔχει μόνος ὁ Θεός, τὸ νὰ πιστεύουν εἰς αὐτὸν τὰ κτίσματα, εἶναι ἱερόσυλος, καὶ παντάπασι τυφλός, ὅταν θέλει νὰ εἶναι ἀνώτερος τῶν Συνόδων; ὅταν φαντάζεται πὼς εἶναι ἀναμάρτητος; τί ἄλλο ὅταν διδάσκει πὼς εἶναι μονάρχης τῶν Ἐκκλησιῶν; παρὰ τὸ ὅτι εἶναι Θεός; καὶ διὰ τοῦτο μὲ ἀναίσχυντον καὶ ἄθεον ἀπόφασιν θέλει νὰ προσκυνῆται καὶ νὰ πιστεύεται ὡς Θεός; Τοῦτο τί ἄλλο εἶναι παρὰ φαντασία ἀθεΐας, τύφλωσις νοὸς εἰδωλολάτρου;Ὁ 35ος Ἀποστολικὸς κανὼν βοᾶ : «Εἴ τις Ἐπίσκοπος τολμήσειε χειροτονίαν ποιῆσαι ἐν ταῖς μὴ ὑποκειμέναις αὐτῷ χώραις καὶ πόλεσι, παρὰ γνώμην τῶν κατεχόντων αὐτάς, καθαιρείσθω, ὅ τε χειροτονήσας καὶ χειροτονηθείς».
.       Ἐὰν ἦταν ὁ Ρώμης πρῶτος, πὼς αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ Κλήμης ἔγραφε τὸν Ἀποστολικὸ κανόνα ποὺ λέει:«Τοὺς Ἐπισκόπους ἑκάστου ἔθνους, εἰδέναι χρὴ τὸν ἐν αὐτοῖς πρῶτον, καὶ ἡγεῖσθαι αὐτὸν ὡς κεφαλήν, καὶ μηδέν τι πράττειν ἄνευ τῆς ἐκείνου γνώμης. Ἐκεῖνα δὲ πράττειν ἕκαστον, ὅσα τῇ αὐτοῦ παροικίᾳ ἐπιβάλλει καὶ ταῖς ὑπ᾽ αὐτὴν χώραις. Ἀλλὰ μηδὲ ἐκεῖνος ἄνευ τῆς πάντων γνώμης ποείτω τι. Οὕτω γὰρ ὁμόνοια ἔσται, καὶ δοξασθήσεται ὁ Θεός». Ἀλλ᾽ ἡ φιλαρχία τοῦ Πάπα καὶ τοῦτον τὸν κανόνα καθὼς καὶ ἄλλους πολλοὺς καταπάτησε (9ον τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Συνόδου). Ὁ Πάπας ἀπὸ κενὴ φιλοδοξία, διὰ νὰ στήσῃ τὴν μοναρχικὴ ἐξουσία, ἰδιοποιῆται τὰ Ἀποστολικὰ χαρίσματα. Ἡ φιλοδοξία τοῦ Πάπα τὸν ἔφερε σὲ τέτοιο σημεῖο νὰ λέῃ ὅτι «τὸ μὴ πιστεύειν εἰς τὸν Πάπα, ταυτὸν ἔστι τὸ μὴ πιστεύειν εἰς τὸν Χριστόν, ὡσὰν νὰ ἦταν ὁ Πάπας καὶ ὁ Χριστὸς ἓν κατὰ τὴν οὐσίαν”. Θεοποιεῖ τὸν ἑαυτό του. Αὐτὸς ὁ ὑπερβολικὸς τύφος τοῦ Πάπα, αὐτὴ ἡ μοναρχομανία του ἐγέννησε τόσας αἱρέσεις. Ποῦ ἡ χρυσὴ παραγγελία ποὺ μᾶς ἄφησε ὁ Κύριος, «μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν»; Ποῦ ὁ μακαρισμὸς «μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι», δηλαδὴ οἱ ταπεινοὶ ; Ποῦ τόσα καὶ τόσα παραδείγματα χρυσὰ καὶ λαμπρά τῆς ταπεινοφροσύνης ;
 .          Ἡ ὑπερηφάνεια εἶναι ἄρνησις τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, μίμησις τοῦ διαβόλου, διότι οἱ ἀποστατικὲς δυνάμεις, καθὼς ἔλεγε ἡ μακαρία Συγκλητική, τὶς ἄλλες ἀρετὲς δύνανται κατά τινα τρόπον, νὰ μιμηθοῦν, τὴν δὲ ταπεινοφροσύνη οὐδέποτε. Ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι γεννήτρια τροφὸς πασῶν των ἀρετῶν, μίμησις τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ. Ἡ παπικὴ ἐκκλησία εἶναι νόθος ὀργανισμός. Σὲ ἕναν θνητὸν καὶ ἁμαρτωλὸν ἄνθρωπον συγκεντρώθηκε ἡ ἀπόλυτη ἐξουσία καὶ τὸ ἀλάθητο. Ἡ παπικὴ ἐκκλησία δὲν εἶναι Χριστοκεντρικὴ ἀλλὰ Παποκεντρική.Ὁ Πάπας ὑπέκυψε στὸν τρίτο καὶ τελευταῖο πειρασμὸ τοῦ Κυρίου στὴν ἔρημο.

Ἁγ. Νεκταρίου: «Μελέτη ἱστορικὴ περὶ τῶν αἰτιῶν τοῦ σχίσματος», ἐκδ. Ν. Παναγοπούλου, τόμ. Α’., Ἀθῆναι

πηγή
το είδαμε εδώ

Δευτέρα, Ιουνίου 27, 2016

Οκτώ Μητροπολίτες δεν υπέγραψαν τελικό κείμενο της Μεγ. Συνόδου.


Κατασκευασμένη η δήθεν ομοφωνία της Μεγάλης Συνόδου;

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες αρνήθηκαν να υπογράψουν το τελικό κείμενο«ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΟΙΠΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΚΟΣΜΟΝ» τουλάχιστον οκτώ Μητροπολίτες.

Από την αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν υπέγραψε ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος Βλάχος,  ο οποίος διετύπωσε την ρητή επιφύλαξή του και στα κείμενα:
 
«H AΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟΝ ΚΟΣΜΟΝ» και «ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΚΩΛΥΜΑΤΑ ΑΥΤΟΥ». 

Το τελικό Κείμενο «ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΟΙΠΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΝ ΚΟΣΜΟΝ» δεν υπέγραψαν, επίσης, οι: 
 
Μητροπολίτες Λεμεσού κ. Αθανάσιος, 
 
Μόρφου κ. Νεόφυτος,
 
Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειος, 
 
Αμαθούντος κ. Νικόλαος,
 
Λήδρας κ. Επιφάνιος,
 
και Νεαπόλεως κ. Πορφύριος.
 
(από την αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Κύπρου).
 
καθώς και ο Μητροπολίτης Μπάτσκας κ. Ειρηναίος,
 
(από την αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Σερβίας). 

Αποδεικνύεται, έτσι εκ των πραγμάτων, πως ο καινοφανής, για τα ορθόδοξα δεδομένα, Κανονισμός Λειτουργίας της Μεγάλης Συνόδου, που δεν έδινε δικαίωμα ψήφου στους Επισκόπους...
 
αλλά μόνο στους Προκαθημένους, είχε ακριβώς αυτό τον σκοπό, την φίμωση, δηλαδή, των Επισκόπων και την κατασκευή μιάς τεχνητής ομοφωνίας, που έτσι κι αλλιώς δεν υφίσταται λόγω της αποχής τεσσάρων τοπικών Εκκλησιών από την Σύνοδο.   

To είδαμε εδώ

Γέρων Γαβριήλ: Μιλάει γιὰ τὴν ὁμοφυλοφιλία καὶ τὶς ἐκτρώσεις καὶ τὸ καθῆκον τοῦ σύγχρονου πιστοῦ.

  Ἕκαστον μέλος τῆς ἁγίας σου σαρκός ἀτιμίαν δι' ἡμᾶς ὑπέμεινε τὰς ἀκάνθας ἡ κεφαλή ἡ ὄψις τὰ ἐμπτύσματα αἱ σιαγόνες τὰ ῥαπίσματα τὸ στό...