Το παράδειγμα της Σαμαρείτιδας... Του Σεβ. Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

Η  Ευαγγελική Περικοπή αυτής της Κυριακής αναφέρεται στο διάλογο που είχε ο Ιησούς Χριστός με μια Σαμαρείτιδα γυναίκα, η οποία μάλιστα εθεωρείτο από τους Εβραίους ως ξεπεσμένη και αμαρτωλή, που είχε αρνηθεί και προδώσει την εθνική Ιουδαϊκή της ταυτότητα. Γι’ αυτό ο Ευαγγελιστής Ιωάννης τονίζει ότι δεν συνήθιζαν να έχουν κάποια επικοινωνία ή επαφή οι Εβραίοι με τους Σαμαρείτες.Στην πραγματικότητα οι Εβραίοι μισούσαν τους Σαμαρείτες όπως σήμερα οι φανατικοί Εβραίοι μισούν τους Παλαιστινίους και το αντίστροφον. ΄Οπως, όμως, και στην περίπτωση της παραβολής του Καλού Σαμαρείτη, όπου αποδεικνύεται ότι κοντά στον Θεό δεν βρίσκεται αυτός που θεωρητικά διεκδικεί κάτι τέτοιο, αλλά εκείνος ο οποίος ποιεί το θέλημα του Θεού.

Πολλές φορές, δηλαδή, κοντά στο Θεό δεν είναι αυτός που πηγαίνει Εκκλησία κι ανάβει κεριά, κι από την άλλη είναι φιλοκατήγορος, άσπλαχνος, ασεβής, ανυπάκουος, επιθετικός, δύστροπος, νευρικός κι εγωιστής.

Κοντά στο Θεό βρίσκεται αυτός που πηγαίνει Εκκλησία κι ανάβει κεριά και ταυτόχρονα στην καθημερινή του ζωή προσπαθεί να μεταμορφώσει την κόλαση του κόσμου σε Παράδεισο. Κοντά στο Θεό βρίσκεται αυτός που εκκλησιάζεται τακτικά, και συμμετάσχει επάξια στα άγια και ιερά Μυστήρια της Εκκλησίας και ταυτόχρονα καθημερινά γίνεται το φως του Χριστού που φωτίζει τους διπλανούς του.

Είναι αυτός που με υπομονή και θυσίες προσπαθεί να τους βοηθά όλους, όσο μπορεί. Συνέχεια προσεύχεται να τον φωτίζει ο Θεός να μην αδικεί κανένα και ταυτόχρονα έχοντας ως πρότυπόν του τον προστάτην ΄Αγιον του, που φέρει το όνομά του, προσπαθεί να είναι φιλεύσπλαχνος, να είναι ειρηνικός, να είναι φιλικός, ταπεινός, τίμιος, γενναιόδωρος, υπομονετικός, δίκαιος, καλοπροαίρετος, ήρεμος, γαλήνιος. Προσπαθεί να γίνει φίλος με όλους με την καλοσύνη του και την αγάπη του. Προσπαθεί να συμπεριφέρεται ως οι ΄Αγιοι της Εκκλησίας μας. ΄Εχει συνείδηση ότι η φύση του είναι σχετική και ημιτελής. ΄Εχει συνείδηση ότι μόνον όταν ακολουθεί τον τέλειον Θεόν μπορεί να τελειοποιηθεί κι ο ίδιος. Να ολοκληρωθεί, δηλαδή, ως προσωπικότητα για να επιφέρει στη ζωή του τη χαρά της δημιουργίας και την ομορφιά της ζωής.

Αρχίζει, φυσικά, προσπαθώντας να βελτιώσει τη ζωή των μελών της οικογένειας του, στη συνέχεια των υπολοίπων ατόμων που συναντά καθημερινά, αλλά όταν μπορεί κι αυτών που υποφέρουν και βρίσκονται μακρυά του, όπως συμβαίνει με το παράδειγμα των πρώτων Χριστιανών του πρώτου αιώνα της σημερινής αποστολικής περικοπής, που εμπιστευόμενοι την εκκλησιαστική τους ηγεσία, έστελναν την βοήθεια τους για τους υπόλοιπους Χριστιανούς, που υπόφεραν στην περιοχή της Παλαιστίνης.  

Σήμερα η καλή μας διάθεση να μιμηθούμε τους πρώτους Χριστιανούς εκφράζεται με την ηθική και την υλική στήριξη του Διδακτικού, του Κατηχητικού, του Φιλανθρωπικού, του Ποιμαντικού και του Ιεραποστολικού έργου του Πατριαρχείου μας.

Το μεγαλείο της προσφοράς προς τους άλλους δεν ωφελεί τόσο αυτούς που δέχονται την βοήθεια μας, όσο εμάς τους ίδιους που βοηθάμε, διότι άν αυτοί που δέχονται τη βοήθεια μας βοηθούνται υλικά και ηθικά για λίγο στον παρόντα κόσμο, εμείς που προσφέρουμε τη βοήθεια μας δεχόμαστε την χάρι του Θεού που μας οδηγεί στην αιώνιον ζωή, στην εν Χριστώ σωτηρία.

Γι’ αυτή, λοιπόν, την αιώνιον ζωή, αναφέρεται σήμερα ο Χριστός στο διάλογο του με την Σαμαρείτιδα. Αιώνιος ζωή είναι η σωστή γνώση δια τον αληθινόν Θεό. Γνωρίζοντας ο άνθρωπος τον αληθινό Θεόν ζει κι ο ίδιος μια αληθινή ζωή. Ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Προάγεται ο ίδιος πνευματικά και συμβάλλει με την όλη του δημιουργική και θετική παρουσία στην πνευματική και κοινωνική πρόοδον της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Γίνεται το φως του Χριστού που φωτίζει και καθοδηγεί τους γύρω του.

Το παράδειγμα της Σαμαρείτιδος γυναικός που μας προβάλλει σήμερα η Εκκλησία μας, αποβλέπει επίσης να δώσει ένα μήνυμα ελπίδας σε όσους από εμάς έχουμε εγκλωβισθεί κι αιχμαλωτισθεί από μεγάλες αμαρτίες, να συνειδητοποιήσουμε ότι, όταν ζητήσουμε συγχώρεση από τον Θεό, και δείξουμε πραγματική μετάνοια, μας δέχεται πάλι κοντά του. ΄Ετσι το Μυστήριο της Θείας Εξομολογήσεως είναι απαραίτητο για όλους μας.

Ταυτόχρονα με την αναφορά στην έκλυτη κι αμαρτωλή ζωή της Σαμαρείτιδος γυναίκας, που άλλαζε τους άνδρες όπως τα πουκάμισα με τις παράνομες σχέσεις της πορνείας, η Εκκλησία μας θέλει να μας υπενθυμίσει και να μας υπογραμμίσει τη σημασία του Μυστηρίου του Γάμου. 

Με το σεβασμό μας και την υπακοή μας στην διδασκαλία της Εκκλησίας μας, ενισχύουμε τον θεσμόν του Γάμου και προστατεύουμε έτσι την κάθε οικογένεια και την ευρύτερη κοινωνία μας από πολλά κακά που την απειλούν να την αφανίσουν, όπως είναι η ασθένεια του aids. 

Η διδασκαλία της Εκκλησίας μας είναι σαφής. Παρθενία πριν από τον Γάμο, Μονογαμία και ισόβιον του Γάμου. 

Ο άνθρωπος που σέβεται το θέλημα του και τους γύρω του και γίνεται άξιος για να ζήσει την αιώνιο ζωή όπως όλοι εκείνοι της σημερινής Ευαγγελικής Περικοπής, που άκουσαν τον Χριστό και πίστεψαν σ’ Αυτόν ζώντας σύμφωνα με τις Θείες Του Εντολές.

«Δέν έχω άνθρωπον....» Κυριακή του Παραλύτου Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

Στην  Ευαγγελική Περικοπή αυτής της Κυριακής η εκκλησία μας αναφέρεται σε ένα από τα σημαντικά θαύματα του Χριστού, στη θεραπεία του Παραλυτικού των Ιεροσολύμων. Τα σημαντικά στοιχεία που σχετίζονται με το θαύμα αυτό είναι τα ακόλουθα:

Πρώτον, ο Παραλυτικός δεν είχε κάποιον άνθρωπο να τον σπρώξει μέσα στην κολυμβήθρα για να θεραπευθεί. Είναι πράγματι οδυνηρόν να μην έχει, κάποιος που υποφέρει, έναν άνθρωπο να τον φροντίζει. Γι’ αυτό ο Χριστός μας είπε ότι όταν φροντίζουμε και βοηθούμε κάποιον άνθρωπον που είναι αβοήθητος κι έχει την ανάγκη μας, είναι ως να διακονούμε Αυτόν κι έτσι γινόμαστε άξιοι της Βασιλείας των Ουρανών. 

Πρέπει, φαίνεται, καμιά φορά να στερηθούμε κάτι για να το εκτιμήσουμε. ΄Ετσι αντί να ευχαριστούμε τον Θεό για τους ανθρώπους που έχουμε δίπλα μας μέσα στην οικογένεια, στον χώρον της εργασίας και στις κοινωνικές μας συναναστροφές ή ακόμη στον χώρον της Εκκλησίας, τους δυσαρεστούμε, τους στενοχωρούμε, τους αρρωσταίνουμε, κι όταν ξαφνικά συμβεί να φύγει κανείς πρόωρα από κοντά μας, τότε αρχίζουμε μάλιστα να τον κλαίμε και να τον τιμάμε με ένα εντυπωσιακό μαρμάρινο Σταυρόν στον τάφο του. Αυτή είναι υποκρισία. Πρέπει να δείχνουμε το σεβασμό μας και την αγάπη μας στα πρόσωπα που αγαπάμε με την προσπάθεια μας να μη τα στενοχωρούμε, ούτε να τα δυσαρεστούμε.

Πρέπει κάθε φορά που θέλουμε να κάνουμε κάτι ως άτομα, να σκεφτόμαστε τι είναι καλό για την οικογένεια μας. Κι η κάθε οικογένεια να προβληματίζεται για το τι είναι καλό για την ευρύτερη κοινωνία. Ο,τιδήποτε  είναι καλό για την οικογένεια είναι καλό και για τα άτομα που την αποτελούν. Κι ό,τιδήποτε είναι καλό για την κοινωνία μας είναι καλό και για τις οικογένειες που την αποτελούν. 

Δίνοντας προτεραιότητα στο κοινό καλόν προστατεύουμε τόσο τους εαυτούς μας, όσο και τις οικογένειες μας, και την ευρύτερη κοινωνία που ζούμε. ΄Οταν δεν συμβαίνει αυτό, τότε ενθαρρύνονται κοινωνικές αδικίες, τότε υπάρχει η φτώχεια, η ανεργία, η εγκληματικότητα, οι επικίνδυνες ασθένειες και γενικά η έλλειψη ασφάλειας και απουσίας του σεβασμού της ίδιας της ζωής, ως δώρον Θεού, που κανείς δεν έχει δικαίωμα να τη βλάψει. Τελικά κυριαρχεί παντού το φαινόμενο της αδικίας,να υπάρχουν λίγοι άπληστοι αχόρταγοι πλεονέκτες που μας κλέβουν συνέχεια και οι πολλοί που στερούνται τα αυτονόητα, εκπαίδευση, ιατρική φροντίδα, φαγητό, νερό, ρεύμα και στέγη.

΄Ενα δεύτερο σημαντικό στοιχείο που σχετίζεται με το θαύμα του Παραλυτικού της σημερινής Ευαγγελικής Περικοπής είναι ότι, η διάπραξη της αμαρτίας, ως αποτέλεσμα της λανθασμένης επιλογής του ανθρώπου, επιφέρει στον εαυτό του προβλήματα, ασθένειες, πόνον και δυστυχία και τελικά τον θάνατον. Το χειρότερον όμως είναι ότι με τη διάπραξη της αμαρτίας κάποιος δεν βλάπτει μόνον τον εαυτό του, βλάπτει και την οικογένεια του και την ευρύτερη κοινωνία. ΄Ετσι οι πράξεις μας ως ατόμων έχουν χαρακτήρα κοινωνικόν. Αν οι πράξεις μας κι η ζωή μας είναι δίκαιες και σωστές προστατεύουμε και τον εαυτό μας και την οικογένεια μας και την ευρύτερη κοινωνία.  Αν οι πράξεις μας είναι άδικες τότε βλάπτουμε και τις οικογένειες μας και την ευρύτερη κοινωνία.

Οι πράξεις μας επομένως κι η ποιότητα της ζωής μας επηρεάζουν τον κόσμο που ζούμε. Η αδιαφορία μας στα κοινωνικά προβλήματα όπως η φτώχεια, η ανεργία, η εγκληματικότητα και το aids είναι ως να συμμετάσχουμε εις την χειροτέρεψή τους.

Η στάση μας πρέπει να είναι δυναμική. Πρώτα με τις προσευχές μας να μας φωτίσει ο Θεός πως να βοηθήσουμε, και στη συνέχεια, με τη βοήθεια του Θεού και την Πνευματική καθοδήγηση των κληρικών μας να προσπαθήσουμε να συμβάλουμε στη λύση τους. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε σήμερα ας μη το αφήσουμε για αύριον.

Πριν να γίνουμε κι οι ίδιοι θύματα των μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ευρύτερη κοινωνία που ζούμε, πρέπει να αντιδράσουμε με εμπιστοσύνη στις ποιμαντικές οδηγίες της Εκκλησίας μας στηρίζοντας το ποιμαντικό, το κατηχητικό, το διδακτικό, το φιλανθρωπικό και το Ιεραποστολικό της έργον. Ταυτόχρονα μεγάλες είναι οι ευθύνες μας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της αντιμετώπισης των προβλημάτων της «Κλιματικής Κρίσης» (όχι όπως λένε κλιματικής αλλαγής γιατί μια αλλαγή μπορεί να σημαίνει και κάτι καλύτερο). Η προστασία της Δημιουργίας του Θεού είναι η κοινή προσπάθεια μας να προστατέψουμε τη ζωή μας και τις μελλούμενες γεννιές.

Η προτροπή του Χριστού προς τον Παραλυτικόν του Ευαγγελίου «ίδε υγιής γέγονας, μηκέτι αμάρτανε, ίνα μή χείρον σοι τι γίνεται» (Ιωάννου Ε΄, 14), ισχύει για όλους μας.

Είναι μια ανοιχτή πρόσκληση προς τον καθένα μας για να ζήσουμε σ’ ένα καλύτερο κόσμο με ασφάλεια και αγάπη και δικαιοσύνη που θα μας οδηγήσει στη Βασιλεία των Ουρανών.

΄Ενα τρίτον σημαντικό στοιχείον που σχετίζεται με το θαύμα του Παραλυτικού της σημερινής Ευαγγελικής Περικοπής είναι η ζωντανή μαρτυρία που δίνει ο θεραπευθείς πλέον παραλυτικός διά της Θεότητας του Ιησού Χριστού, έτσι ώστε να συμβάλει ο ίδιος αποφασιστικά και στην σωτηρία άλλων ανθρώπων. Σε ότι δηλαδή απέτυχαν οι συνάνθρωποι του να κάνουν γι’ αυτόν, για 38 ολόκληρα χρόνια, να τον σπρώξουν στην κολυμβήθρα της Ιερουσαλήμ για να θεραπευθεί, αυτός χωρίς να κρατά κακία για κανένα προσπαθεί να βοηθήσει τους συνανθρώπους του να σωθούν.

΄Ετσι η σκέψη ότι κανείς δεν έκανε για μένα τίποτε, γιατί εγώ να ενδιαφερθώ για τα προβλήματα των άλλων, είναι μια λανθασμένη σκέψη που μας παγώνει την αγάπη μας και την ευθύνη μας να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους μας, που τελικά τα προβλήματα τους έρχονται ως πλημμυρίζων χείμαρρος ποταμός που μας πνίγει. 

΄Ετσι τα κοινωνικά προβλήματα της φτώχειας της ανεργίας, της εγκληματικότητας και του aids απειλούν πλέον και τη δική μας ήσυχη ζωή.

Τέλος, το θαύμα του Παραλυτικού σχετίζεται και με την σημερινή αποστολική περικοπή. Παρόμοια θαύματα που επιτελεί ο Χριστός μπορούν να επιτελούν κι όσοι τον ακολουθούν με συνέπεια στη ζωή τους, όπως συμβαίνει με τους αγίους μαθητές Του. Στη προκειμένη περίπτωση, όπως συμβαίνει μέσα από τη σημερινή Αποστολική Περικοπή με τον Απόστολον Πέτρον που θεραπεύει τον Αινέα και την Ταβιθά. 

Παρόμοια θαύματα έκαναν κι οι ΄Αγιοι της Εκκλησίας μας. Παρόμοια θαύματα μπορούμε να ζήσουμε κι εμείς με τις προσευχές μας στον Χριστό όταν ζούμε σύμφωνα με τις θείες εντολές. ΄Οταν η ζωή μας είναι άγια, όπως η ζωή των Αγίων Αποστόλων και των Αγίων της Εκκλησίας μας.

Η Κυριακή των Μυροφόρων Του Σεβ. Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

Η  Ευαγγελική Περικοπή αυτής της Κυριακής αναφέρεται στο μεγαλείο του ρόλου της γυναίκας για μια καλύτερη κοινωνία. Την ώρα που οι μαθητές του Χριστού «διά τον φόβον των Ιουδαίων» παρέμειναν κρυμμένοι σε ασφαλές μέρος, βλέπουμε μερικές γυναίκες, τις Μυροφόρες, χωρίς φόβο για τη ζωή τους να φθάνουν θαρραλέες στον τάφο του Ιησού.

΄Ηταν γνωστό σε όλους ότι φανατισμένοι Εβραίοι καραδοκούσαν για να επιτεθούν βίαια σε όποιους προσπαθούσαν με οποιονδήποτε τρόπο να κλέψουν το νεκρό σταυρωμένο σώμα του Ιησού. Επειδή ακριβώς δεν πίστευαν στις προφητείες για την Ανάσταση του Χριστού, πίστευαν ότι κάποιοι οπαδοί του Ιησού θα προσπαθούσαν να κλέψουν το σώμα του και να το κρύψουν διαδίδοντας ότι δήθεν αναστήθηκε. Γι’ αυτό επέμεναν  ο τάφος του Ιησού να φρουρείται νύκτα και ημέρα από τους Ρωμαίους φρουρούς. 

Μπροστά λοιπόν σ’ αυτή τη φοβερή πραγματικότητα λογικά σκεπτόμενοι οι μαθητές του Χριστού έμειναν κλεισμένοι σε ασφαλές μέρος, στο «υπερώον» μέχρι να δουν πως θα εξελιχθούν τα πράγματα. 

Ταυτόχρονα όμως οι Μυροφόρες, προχωρούν θαρραλέες προς τον τάφο του Ιησού. Σε καμία περίπτωση δεν φοβήθηκαν από τους κινδύνους που υπολόγιζαν οι δήθεν θαρραλέοι άντρες, που πριν λίγο έλεγαν στον Χριστό ότι θα είμαστε μαζί Σου ως το τέλος, έτοιμοι να θυσιασθούμε και πριν «κράξει ο αλέκτωρ» τον αρνήθηκαν τρεις φορές. 

Τελικά το θάρρος των Μυροφόρων Γυναικών αμείβεται με τη θεία δωρεά του Θεού να είναι οι πρώτες στον κόσμο που βλέπουν τον Αναστημένο Ιησού. 

Οι Γυναίκες γίνονται οι πρώτες που δίνουν μαρτυρία για την Ανάσταση του Χριστού. Ιστορικά γνωρίζουμε πάλι ότι η μεγάλη εκείνη ανθρώπινη μορφή, που εκπροσώπησε το ανθρώπινο γένος για την ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου του Θεού, που οδήγησε στην εν Χριστώ σωτηρία όλους μας είναι πάλι γυναίκα.   Είναι η Παναγία μας που απάντησε με ταπείνωση στην κλήση του Θεού «ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου».

΄Ετσι η θέση της γυναίκας μέσα στην Εκκλησία μας είναι σημαντική και μοναδική για την υπόθεση της σωτηρίας μας.

΄Οπως η Παναγία μας έδωσε τη σάρκα της στον Υιόν και Λόγον του Θεού για την σωτηρία όλης της ανθρωπότητας, το ίδιο σήμερα η γυναίκα, η μητέρα, η γιαγιά, η θυγατέρα, ετοιμάζουν με πολύ σεβασμό και φόβον Θεού το πρόσφορον που το δίνουν στον ιερέα, που ως διάκονος της, το προσφέρει στον Θεόν, που με τη χάριν του Θεού   μεταποιείται σε Σώμα Χριστού. Έτσι με την άξια συμμετοχή μας στην Θεία Κοινωνία, γινόμαστε σύσσωμοι του αγίου Σώματος του Χριστού.

Ο ρόλος της γυναίκας, λοιπόν, στη σύγχρονη εποχή των κρίσεων και των πολύπλοκων κοινωνικών προβλημάτων γίνεται ακόμη πιο σημαντικός για να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο κόσμο. Ιδιαίτερα όμως, η συμβολή της γυναίκας στην προστασία και στην ενίσχυση του θεσμού της οικογένειας είναι κάτι που επιβάλλεται περισσότερο. Μπροστά στην κρίση του θεσμού της οικογένειας, βλέπουμε όταν υπάρχουν μέλη της που ζουν μακρυά από το Θεό, οι οικογένειες αυτές δεινοπαθούν και χωρίζουν. Καλείται η σύγχρονη γυναίκα να διαδραματίσει έναν σημαντικόν, ενωτικόν, υπομονετικόν, συμφιλιωτικόν και στοργικόν ρόλον που θα προστατέψει το όλο σώμα της οικογένειας. ΄Οταν η οικογένεια προστατεύεται και στέκει ψηλά, τότε ολόκληρη η κοινωνία πάει μπροστά.

Για να μπορέσει, όμως, η σύγχρονη γυναίκα ν’ ανταποκριθεί στην υψηλή αποστολή της οφείλει με εμπιστοσύνη στο Θεό να έχει στη ζωή της ως παράδειγμα την Παναγία μας, όλες τις άγιες Γυναίκες, τις Μυροφόρες.

Το πρώτο στάδιο της προετοιμασίας τέτοιων αγίων μορφών είναι να παίρνουμε τα παιδιά μας στο Κατηχητικό Σχολείο. Το δεύτερο στάδιο το παράδειγμα της αγίας ζωής των γονέων. Το τρίτο στάδιο, το ειρηνικό και ηθικό περιβάλλον που δημιουργούμε για τα παιδιά μας. Το τέταρτο στάδιο, οι άξιοι και κατηρτησμένοι εκπαιδευτικοί μας, που ταυτόχρονα αποτελούν και πρότυπα ηθικού παραδειγματισμού. ΄Ολα αυτά όμως τα στάδια αποβλέπουν στη προετοιμασία μας για να ζούμε μέσα στο στάδιο των αρετών με την άξια συμμετοχή μας στην αγιαστική ζωή της Εκκλησία μας, στα άγια της Μυστήρια, και ταυτόχρονα με τη συμμετοχή μας στο φιλανθρωπικό και Ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας μας. ΄Ετσι γινόμαστε έτοιμοι για να δημιουργήσουμε με μεγάλη συναίσθηση ευθύνης την Χριστιανική οικογένεια, που η παρουσία της μέσα στην άδικη κοινωνία που ζούμε, αποτελεί όασιν ζωής.

Στα πρόσωπα των αγίων Μορφών των Μυροφόρων Γυναικών της  Ευαγγελικής Περικοπής, τιμούμε τις γυναίκες εκείνες που είναι τίμιες, υπεύθυνες, ευσεβείς και πρωτοπόρες, που με το έργο τους μας κάνουν όλους υπερήφανους. 

Ακολουθώντας την Παράδοση της Εκκλησίας μας τιμούμε σήμερα στην Παροικία μας τις Γυναίκες, πρώτα όλες εκείνες τις Μητέρες, τις Γιαγιάδες, τις Θείες, τις Αδελφές και τις Ξαδέλφες που έκαναν τόσα πολλά για όλους μας και τα παιδιά μας και σήμερα βρίσκονται στους Ουρανούς. Το ιερό Μνημόσουνο που τελούμε στη μνήμη τους είναι μια υπόσχεση ενώπιον Θεού και ανθρώπων ότι θα συνεχίσουμε να κάνουμε όλοι μας ενωμένοι με πολύ αγάπη και αφοσίωση όλα τα καλά πράγματα που προστατεύουν τις οικογένειες μας και την Παροικία μας. Να κρατούμε ζωντανές τις Παραδόσεις μας και να προστατεύουμε με κάθε τρόπο την Ελληνορθόδοξη ταυτότητα μας. Ο τακτικός  Εκκλησιασμός μας κι η διδασκαλία με κάθε τρόπο της ελληνικής μας γλώσσας είναι τα δύο πνευματικά μας όπλα για να κτίσουμε θεμέλια γερά για το μέλλον των παιδιών μας.Νοείται ότι η παρακολούθηση του κατηχητικού μας σχολείου είναι απαραίτητη για να προλάβουμε καταστάσεις που δεν θα θέλαμε ποτέ να μπλέξουν τα παιδιά μας στο στάδιο της εφηβείας και της νεότητας τους και κατόπιν όταν θα έρθει η ώρα να παντρευτούν. Γι’ αυτό και το θαύμα που ζούμε με την ολοκλήρωση του κτισίματος του Ελληνικού μας Σχολείου συμπληρώνεται και με το κτίσιμο του Ιερού Ναού της Παναγίας μας για να προσεύχονται και να εκκλησιάζονται στο δικό τους χώρον τα παιδιά μας. Και χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί η Παροικία μας με την συμμετοχή ξεχωριστών μελών της συμμετέχει με πολύ αγάπη στο κτίσιμο και στην ομαλή λειτουργία του Ιερού αυτού Ναού που αποτελεί μια πνευματική μακροπρόθεσμη επένδυση για τα παιδιά μας, αλλά και για όλα τα παιδιά που φοιτούν στο Σχολείο μας.

Σήμερα ακόμη με τις προσευχές της Αρτοκλασίας τιμούμε όλες τις Γυναίκες της Παροικίας μας για να είναι δυνατές να συμβάλουν σε όσα αναφέραμε προηγουμένως, να προταστατούν στο έργο της αγάπης και της δημιουργίας και της προόδου. 

Μαζί με τον Μακαριώτατον Πατριάρχη μας κ. Θεόδωρον, τον πατέρα Γεώργιο κι όλους τους κληρικούς μας και τα Μέλη της Παροικίας μας, ως Μητροπολίτης σας, θέλουμε να σας πούμε πόσο υπερήφανοι είμαστε για το σημαντικό σας έργο και την προσφορά σας στην Παροικία μας. Θέλουμε όλοι μας να συγχαρούμε την Πρόεδρο των Ελληνίδων Κυριών της Παροικίας μας κ. Δέσποινα Ζαβερδινού και τα Μέλη του Συμβουλίου της για το σημαντικό τους έργο. Η αγάπη τους να βρίσκονται κοντά στους ηλικιωμένους μας, η αγάπη τους και η ευσέβεια τους  κατά την Μεγάλη Εβδομάδα να στολίσουν με τα όμορφα άσπρα λουλούδια τον Επιτάφιον μας, να ετοιμάσουν τα κόκκινα πασχαλινά αυγά, τις όμορφες αναστάσιμες λαμπάδες και τόσα άλλα πράγματα που τους ζητούμε στις συχνές εκδηλώσεις μας ετοιμάζοντας αφιλοκερδώς και του πουλιού το γάλα. Ο Θεός να σας έχει καλά και να προστατεύει τις οικογένειες σας.

Θα ήθελα ακόμη να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως και την Πρόεδρο της Ομοσπονδίας μας κ. Ελένη Κουμίδου που πάντοτε βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για ό,τι τη χρειασθούμε στην Παροικία μας και στην Εκκλησία μας, δεν της αρέσει να την συνγχαίρουμε δημόσια, αλλά να μας επιτρέψει σήμερα να την ευχαριστήσουμε για τα βάγια, τα κόκκινα αναστάσιμα λουλούδια, τα κυριακάτικα και των μεγάλων εορτών. Είναι καιρός να μάθει και τις νεώτερες για τα βάγια για να μη κουράζεται και να τα κάνει όλα μόνη της. Την ευχαριστούμε που μαζί με την Χαρίκλεια είναι οι μόνιμοι ιεροψάλτες μας. Φυσικά ευχαριστούμε ιδιαιτερως την Διευθύντρια της Εκκλησιαστικής μας χορωδίας κ. Αναστασία και όλα τα Μέλη της χορωδίας μας που με τις αγγελικές τους φωνές μας ανεβάζουν στους ουρανούς.

Ευχαριστούμε την επίτιμον Πρόεδρο των Κυριών κ. Βασιλική Ντιβάρη και την Αρχόντισσα των Εκκλησιών κ. Αριάνδη Ψύλλου που πάντοτε βρίσκονται δίπλα μας ως οι δύο Άγγελοι της Παροικίας μας και της Εκκλησίας μας. Προσευχώμαστε ιδιαίτερα για την ταχείαν ανάρρωση της αγαπητής μας Αριάνδης για να επιστρέψει σύντομα κοντά μας να αρχίσει τους Κύκλους της Αγίας Γραφής που όλοι μας τους αναζητούμε. Η οσία και αγία Ευτέρπη να δεέται για όλους μας για να μας προστατεύει ο Θεός και να υγιαίουνουμε.

Ευχαριστούμε όσους συμβάλλουν στους εθνικούς εορτασμούς της 25ης Μαρτίου και στις 28 Οκτωβρίου κι ιδιαίτερα για τις κυρίες που διδάσκουν τα παιδιά μας τους ελληνικούς χορούς όπως την αγαπητή μας κ. Βίκυ και φυσικά τα Μέλη της Εκπαιδευτικής Αποστολής από την Ελλάδα.

Να μη ξεχάσουμε να ευχαριστήσουμε και την αγαπητή μας Ειρήνη Βαγή που οσάκις βρεθούμε στο Ελληνικό κλάπ νομίζουμε ότι βρισκόμαστε στην Ελλάδα μας.

Δημόσιες ευγνώμονες ευχαριστίες απευθύνω και προς τον Προέδρο των Κεφαλληνών κ. Παναγή Θεοτοκάτο και τα Μέλη του Συμβουλίου του, συγχαρητήρια για την μεγάλη επιτυχία των εκδηλώσεων  κατά την Κυριακή των Βαϊων και κατά τους εορτασμους της εορτής του αγίου Γερασίμου.Εκφράζουμε όλοι μας τα συλλυπητήρια μας για τον μακαριστόν πατέρα του αγαπητό μας Μάκη, αλλά ταυτόχρονα και τη χαρά μας για τις νεογέννητες θυγατέρες του Ζωή και Φοίβη.

Ευχαριστίες εκράζουμε και προς τον Πρόεδρο της  Ελληνικής Κυπριακής Αδελφότητας κ. Κώστα Ιωαννίδη και στα Μέλη του Συμβουλίου του.Συγχαρητήρια για τις σημαντικές εκδηλώσεις για τα θύματα της βάρβαρης τουρκικής εισβολής και για την ανεξαρτησία της Κύπρου, αλλά και για την εορτή της Πρωτομαγιάς που φέτος θα γίνει στις 2 Ιουνίου στο Ελληνικό κλάπ.

Ευχαριστίες απευθύνω και προς τον Εξοχώτατον Πρέσβυ μας κ. Χρήστο Σαλαμάνη και στο προσωπικό της Πρεσβείας μας για όσα σημαντικά και αξιόλογα κάνουν για όλους μας και για την Ελλάδα μας στην Αφρικανική Ήπειρον. Ευχαριστίες απευθύνω και προς τον Εντιμώτατον Επίτιμον Πρόξενον της Κύπρου κ. Νέστορα Νέστορος που οι πρωτοβουλίες τους να κρατήσουμε ζωντανό το σύνθημα  «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ» αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη δικαίωση του αγώνα μας να τερματισθεί η βάρβαρη τουρκική εισβολή με την επιστροφή των προσφύγων μας στις πατρογονικές τους εστίες.

Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο της Κοινότητας μας κ. Ιωάννη Κουμίδη και τα Μέλη του Συμβουλίου του που συνέχεια κάνουν το καλύτερο για όλους μας. Το μεγάλο τους έργο στην Ιστορία της Παροικίας μας είναι η ολοκλήρωση του Ελληνικού Σχολείου, που αποτελεί πλέον ένα από τα μεγάλα Πνευματικά επιτεύγματα των απανταχού Απόδημων Ελλήνων, που θα κάνει και τις μελλούμενες γενναιές των Ελλήνων υπερήφανους για τα έργα μας.

Οι Γενικές Συνελεύσεις είναι αφορμή να ενισχύουμε την ενότητα μας και την αγάπη μας για τους κοινούς μας σκοπούς. Γι’ αυτό η αυθόρμητη έκφραση απόψεων για διάφορα θέματα δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχνούμε την προτεραιότητα μας να καλλιεργούμε πάντοτε την αγάπη, την ενότητα, την αλληλοενίσχυση μεταξύ μας για τους κοινούς μας σκοπούς. Χαίρομαι ιδιαίτερα που πάντοτε στις Γενικές Συνελεύσεις της Παροικίας μας επικρατεί το πνεύμα του Θεού και της Ενότητας για κοινή δράση, τόσο στην Ομοσπονδία, όσο και στις Κοινότητες, στους Συλλόγους και τις Αδελφότητες. Πάντοτε στόχος μας εκτός από τη διατήρηση της Ελληνορθόδοξης ταυτότητας μας, πρέπει να κοιτάζουμε προσεκτικά και την μακροπρόθεσμη οικονομική μας βιοσιμότητα, ώστε τα ετήσια έξοδα μας να μη υπερβαίνουν τα ετήσια έσοδα μας, για να μη πάθουμε όσα έπαθεν ο Λαός μας από μερικούς πολιτικούς μας στην Ελλάδα και στην Κύπρο.

Ο Θεός να μας έχει όλους καλά.

Κυριακή του Θωμά -Κήρυγμα του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

 Μέσα στη χαρά της Αναστάσεως προβάλλει η Εκκλησία μας το παράδειγμα του άπιστου Θωμά που τελικά το μεγαλείον της πίστης του αποτελεί δίδαγμα για όλους εκείνους που περνούν μέσα από το στάδιο της απιστίας.

 

΄Ετσι, έστω κι αν ο άπιστος Θωμάς για τρία ολόκληρα χρόνια ήταν κοντά στο Χριστό όπου είδε θαύματα και πράγματα, εντούτοις βρέθηκε να αμφισβητεί για την Ανάσταση του Χριστού, επιμένοντας ν’ αγγίξει και να ψηλαφίσει  τα σημάδια των καρφιών του σταυρωμένου σώματος του Ιησού.

 

Η έννοια της απιστίας έχει καλοπροαίρετο χαρακτήρα ή κακοπροαίρετο.

 

΄Εχει καλοπροαίρετο χαρακτήρα όταν δυσκολεύεσαι να πιστέψεις κάτι γιατί σου φαίνεται απίθανον και ζητάς περισσότερα στοιχεία, περισσότερες πληροφορίες για να πεισθείς.

΄Εχει όμως η απιστία και κακοπροαίρετον χαρακτήρα όταν απορρίπτεις κάτι που μπορεί να σε βοηθήσει απλώς και μόνο γιατί είσαι προκατελλειμμένος αρνητικά με ό,τι δεν μπορείς να κατανοήσεις.

 

Φυσικά ο όρος απιστία έχει πολλές σημασίες, όπως η απιστία ανάμεσα σε συζύγους όταν η αγάπη τους αρχίζει να ξεφτίζει. Πέραν όμως από τον ηθικό και υλικό χαρακτήρα της απιστίας υπάρχει κι ο θρησκευτικός χαρακτήρας της απιστίας. Είναι η περίπτωση που ο άνθρωπος πέφτει στην πλάνη της απορρίψεως κάθε θρησκείας και θρησκευτικότητας.

 

Είναι η περίπτωση που ο άνθρωπος γίνεται αλαζόνας, υπερόπτης και εγωιστής, που ισοπεδώνει τα πάντα, που απορρίπτει τα πάντα, για να δίνει μια αποκλειστική προτεραιότητα στον εαυτό του, στο εγώ του, στον εγωισμό του.Μπορεί όμως ένας να είναι άπιστος και στη σχέση του με την σύγχρονη επιστήμη, όπου αδυνατεί να εμπιστευθεί τα νέα δεδομένα της επιστήμης κι επιμένει να ζει μέσα στο σκοταδισμό του.

Η σημερινή Ευαγγελική Περικοπή  αναφέρεται στην καλοπροαίρετη απιστία όπου ο άνθρωπος με καλή πρόθεση αναζητάει περισσότερες μαρτυρίες για να μπορέσει να πιστέψει ό,τι δυσκολεύεται να πιστέψει λόγω της περιορισμένης γνώσεώς του.

 

Θα μπορούσαμε ακόμη να πούμε ότι προβάλλοντας η Εκκλησία μας το παράδειγμα του άπιστου Θωμά, έρχεται να μας παρηγορήσει και να μας ενθαρρύνει και να μας στηρίξει όταν περνάμε κι εμείς αυτό το στάδιο της απιστίας του Αποστόλου Θωμά. Αν δηλαδή ένας από τους Αποστόλους του Χριστού που έζησε από κοντά τόσα θαύματα του Χριστού έφθασε στο σημείο να αμφισβητεί την Ανάσταση και τη θεότητα του Χριστού, δεν είναι επίσης δυνατόν μερικοί από εμάς, μετά από δύο χιλιάδες χρόνια, που δεν ζήσαμε προσωπικά τα θαύματα του Χριστού, να περνάμε κάποιες στιγμές μέσα απ’ αυτό το στάδιο της αμφιβολίας, που στην πραγματικότητα είναι έκφραση απιστίας;

 

Πρέπει όμως στις δύσκολες στιγμές της δοκιμασίας της δικής μας απιστίας με υπομονή, προσευχή και την πνευματική καθοδήγηση του πνευματικού μας να ενισχύσουμε τη πίστη μας. Το παράδειγμα του Αποστόλου Θωμά έρχεται να μας παρηγορήσει και ταυτόχρονα να μας υπενθυμίσει τη δική του ομολογία για το πρόσωπο του Ιησού Χριστού ως του αληθινού Θεού.

 

Το σημαντικό σημείο της σημερινής Ευαγγελικής Περικοπής δεν είναι τόσο η απιστία του άπιστου Θωμά, αλλά η ομολογία της πίστεως του Αποστόλου Θωμά ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Υιός και ο Λόγος του Θεού, ο Κύριος μας και ο Θεός μας.

 

Η πραγματική εκ μέρους μας συνειδητοποίηση για την Θεότητα του Χριστού εκδηλώνεται με την αποφασιστικότητα μας να ακολουθούμε τις θείες Του εντολές. Να ζούμε σύμφωνα μ’ αυτές για όλη μας τη ζωή. Αυτό ακριβώς που έκαναν όλοι οι Απόστολοι του Χριστού, όπως ο Απόστολος Θωμάς κι όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας.

 

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να ακολουθούμε το παράδειγμα των αγίων μας είναι μέσα από την άδολη κι αδιάκριτη αγάπη μας προς κάθε άνθρωπον που χρειάζεται την βοήθεια μας, μαύρον, άσπρο, συγγενή, φίλον, άγνωστον, μικρόν, μεγάλον. ΄Οπως ακριβώς θα έκανε ο Χριστός κι οι μαθητές του και οι άγιοι μας.

"Η Κυριακή των Βαΐων αφορμή για προσωπική αλλαγή..." Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

«Τη αυτή ημέρα, Κυριακή των Βαΐων, την λαμπράν και ένδοξον πανήγυριν της εις Ιερουσαλήμ εισόδου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού εορτάζομεν» (Τριώδιον, σελ. 354).

Βρισκόμαστε ήδη ελάχιστες ημέρες, πριν από την πορεία του Ιησού προς το εκούσιο πάθος της Σταυρώσεως για την σωτηρία μας, κι η Εκκλησία μας, θέλοντας να μας παρηγορήσει με την χαρά της Αναστάσεως, που θα ακολουθήσει τον πόνο του Γολγοθά, καθιέρωσε την εορτή των Βαΐων, που στην πραγματικότητα αποτελεί προεικόνιση του μεγαλείου της δόξας της Αναστάσεως. Οι ημέρες της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ολοκληρώθησαν με την Ανάσταση του Λαζάρου. Την Κυριακή των Βαϊων εορτάζομεν ένα είδος μικρού Πάσχα στο πρόσωπο του Αναστάντος Λαζάρου και στην ένδοξη πανήγυρι της εισόδου του Ιησού στα Ιεροσόλυμα, που μαζί συμβολίζουν και προεικονίζουν την Ανάσταση του Ιησού. Άλλωστε η σημασία του εβραϊκού όρου «Πάσχα» σημαίνει πέρασμα (το πέρασμα του Ιουδαϊκού λαού από τη δουλεία της Αιγύπτου στην ελευθερία διά του περάσματος της Ερυθράς Θαλάσσης). Στην προκειμένη περίπτωση, με την σημερινή εορτή και τη μεγάλη εορτή της επομένης Κυριακής, το Χριστιανικό Πάσχα έχει την έννοια του περάσματος από το θάνατο στη ζωή. Ενώ οι 40 ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αφιερωμένες για να σβήσουμε τα αμαρτωλά πάθη μας και να μετανοήσουμε για τις αμαρτίες μας, οι επόμενες έξι ημέρες της νηστείας, που αρχίζουν απόψε με την τέλεση της ακολουθίας του Νυμφίου, αποβλέπουν στη βαθύτερη βίωση, εκ μέρους μας, σε αυτό που θα ζήσει ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, έως της ημέρας της Αναστάσεως του. Καλούμαστε δηλαδή να ζήσουμε το μοναδικό μεγαλείο της εμπειρίας των μαθητών του. Για το πόσο θα πετύχουμε ή θα αποτύχουμε σ’ αυτή την κλήση της Εκκλησίας μας θα αποδειχθεί στην συνέχεια αν στη ζωή μας θα μιμηθούμε την προδοσία του Ιούδα ή το μαρτύριο του Πέτρου και των άλλων αποστόλων.

Το όνομά της η σημερινή εορτή την πήρε από τον εβραϊκό όρο «βάϊα», που σημαίνει «κλάδοι». Ως γνωστό με βάση τις μαρτυρίες των τεσσάρων ευαγγελιστών, αφού ο Ιησούς έγινε γνωστός ανάμεσα στους Ιουδαίους για τα μεγάλα και θαυμαστά που επιτελούσε για τρία ολόκληρα χρόνια, με την είσοδό του στην αγία πόλη της Ιερουσαλήμ για την εορτή του Εβραϊκού Πάσχα (ανάμνηση της ελευθερίας των Ιουδαίων από τους Αιγυπτίους), έγινε αντικείμενο θερμής υποδοχής από το λαό, ως να ήταν ο ορατός βασιλιάς τους. Ακολουθώντας μάλιστα οι Εβραίοι το παλαιότερο έθιμό τους, που καθιερώθηκε με την ιστορική υποδοχή του αγαπημένου τους βασιλέα και μεγάλου προφήτου, του Δαβίδ, στην μεγαλειώδη υποδοχή του Ιησού άπλωναν και ανέμιζαν πανηγυρικά βάϊα (κλάδους) φοινίκων (δένδρα που και σήμερα αφθονούν στην περιοχή της Παλαιστίνης) και μέρος των ρούχων τους, για να μεταδοθεί δι’ αυτών η ευλογία του Θεού στους ίδιους και στις οικογένειές τους.

Ως αποτέλεσμα αυτού του εθίμου, σήμερα στην εκκλησία μας καθιερώθηκε οι πιστοί να παίρνουν στο ναό κλάδους ελαίων (επειδή στον τόπο μας αφθονούν αυτά), αφήνοντάς τους για 40 ημέρες στην Εκκλησία για ευλογία και στην συνέχεια τους παίρνουν στο σπίτι τους, χρησιμοποιώντας τα ευλογημένα φύλλα της ελιάς για όλο τον χρόνο ως θυμίαμα.

Η θεολογική σημασία αυτής της εορτής είναι να μας προετοιμάσει κατάλληλα με την προσωπική μετάνοια και την εν Χριστώ ζωή, για να γίνουμε μέτοχοι των σωτηριολογικών αποτελεσμάτων της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού. Αυτό άλλωστε τονίζεται με σαφήνεια στην ειδική ευχή της ευλογίας των Βαΐων που ακούομε το λειτουργό να διαβάζει για τον σκοπό αυτό.

«Κύριε, ο Θεός ημών, ο καθήμενος επί των Χερουβείμ, ο εξεγείρας την δυναστείαν, και αποστείλας τον μονογενή σου Υιόν, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, ίνα σώσει τον κόσμον διά του σταυρού, της ταφής και της αναστάσεως αυτού, ου παραγενομένου εν Ιερουσαλήμ επί το εκούσιον Πάθος, ο λαός, ο καθήμενος εν σκότει και σκιά θανάτου, λαβόντες τα της νίκης σύμβολα, τους κλάδους των δένδρων, και τα βάϊα των φοινίκων, την ανάστασιν προεμήνυσαν. Αυτός, Δέσποτα,και ημάς, τους κατά μίμησιν εκείνων, τη προερτίω ταύτηημέρα και κλάδους δένδρων εν χερσί φέροντας, διατήρησον, και ως εκείνοι οι όχλοι και οι παίδες, το Ωσαννά σοι προσφέροντας, διαφύλαξον, όπως εν ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς καταξιωθώμεν της ζωοποιού και τριημέρου αναστάσεως, εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών. μεθ’ ού ευλογητός ει, συν τω παναγίω και ζωοπoιώ σου Πνεύματι, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων Αμήν». (Ιερατικόν, σελ. 286).

Η εορτή των Βαϊών ας αποτελέσει αφορμή για μια προσωπική αλλαγή, να πλησιάσουμε τον Ιησού Χριστόν, «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται......», να ζήσουμε μαζί του τα άγια Πάθη Του για να ζήσουμε και την Ανάστασή του. Ας συγχωρήσουμε ο ένας τον άλλον και να δείξουμε την αγάπη μας βοηθώντας ο ένας τον άλλον. Η Βασιλεία των Ουρανών είναι ο κοινός προορισμός μας όταν ζούμε μέσα στην Χάριν του Θεού.

Η Μεγάλη Αγία Εβδομάδα που αρχίζουμε απόψε ας γίνει μεγάλη αλλαγή και για τη δική μας ζωή, να ζούμε σύμφωνα με τις θείες Εντολές του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησου Χριστού.

Μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Κλίμακος Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

« Τη αυτή ημέρα, Κυριακή τετάρτη των Νηστειών, μνήμην ποιούμεν του οσίου πατρός ημών Ιωάννου, του συγγραφέως της Κλίμακος» (Τριώδιον, σελ 252).

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος έζησε κατά τα έτη 525 – 600. Από την εφηβική του ηλικία αφιερώθηκε στο μοναχισμό και στην άσκηση. Για εξήντα σχεδόν χρόνια έζησε στην έρημο της Αιγύπτου, γύρω από το Μοναστήρι της αγίας Αικατερίνης στο Σινά, το οποίο μάλιστα στα τέλη του 6ου αιώνα υπηρέτησε και ως Ηγούμενος. Αυτό όμως που έκανε περισσότερο γνωστό τον άγιο Ιωάννη στον χριστιανικό κόσμο είναι το αξιόλογο ασκητικό βιβλίο του με τον τίτλο «Κλίμαξ του Παραδείσου», από το οποίο πήρε και το επώνυμο του ο άγιος.

Το βιβλίο αυτό αποτελείται από δύο επί μέρους θέματα. Το πρώτο μέρος, που είναι και το συντομότερο, αποτελείται από μια  επιστολή στην αρχή του βιβλίου προς τον Ηγούμενο της Μονής του Ραϊθού Ιωάννη κι από μια ομιλία στο τέλος του βιβλίου «περί του ποιμένος», όπου τονίζονται τα ιδεώδη χαρακτηριστικά που πρέπει να κοσμούν ένα ποιμένα και διδάσκαλο της Εκκλησίας.

Το δεύτερο μέρος, που είναι και το μεγαλύτερο, αποτελεί περιγραφή του τρόπου της πνευματικής ασκήσεως. Το μέρος αυτό αποτελείται από 30 κεφάλαια, όσα και τα στάδια που πρέπει ν’ ακολουθήσει ο χριστιανός στη ζωή του για να τελειωθεί στην χριστιανική ζωή, να φθάσει δηλαδή με την βοήθεια του Θεού στην προσωπική του εν Χριστώ σωτηρία.

Τον τίτλο της «Κλίμακος» (σκάλας) που έδωσε ο άγιος Ιωάννης ως τίτλο στο έργο του την πήρε από το γνωστό όραμα του Ιακώβ (Γένεσις 28, 12) μετά την φυγή του από το σπίτι του, όταν ξεγέλασε τον αδελφό του Ησαύ και τον πατέρα του Ισαάκ να πάρει την ευλογία για τα πρωτοτόκια για ένα πιάτο φακές. 

Την παρουσίαση του έργου του σε 30 κεφάλαια που αναφέρονται στα τριάντα στάδια της πνευματικής ασκήσεως τα καθόρισε με βάση την ηλικία του Ιησού Χριστού όταν άρχισε επίσημα το δημόσιο κήρυγμα και το απολυτρωτικό του έργο. Τα στάδια αυτά αποτελούν μια πνευματική ανάβαση όπως ανεβαίνουμε σε μια κλίμακα (σκάλα) από κάτω προς τα πάνω, από τα χαμηλά στα υψηλά, από τα εύκολα στα δύσκολα, έτσι ώστε η επιτυχής βίωση του κάθε σταδίου να αποτελεί προϋπόθεση για την μεταβίβαση μας στο επόμενο.

Το περιεχόμενο του βιβλίου απευθύνεται τόσο προς τους μοναχούς, τους ασκητές και γενικά τους αναχωρητές εκ του κόσμου, όσο και προς τον κάθε πιστό.  Αποτελεί ένα ωφέλιμο πνευματικό εγχειρίδιο για όλους τους χριστιανούς, με την έννοια ότι η άσκηση μας να τηρούμε στη ζωή μας τις εντολές του Ιησού Χριστού αφορά όλους μας, γιατί όλοι μας έχουμε ανάγκη της σωτηρίας που προσφέρει ο Θεός στον άνθρωπο διά του Ιησού Χριστού. ΄Ετσι μπορεί κάποιος να ζει στην έρημο και νάναι κοσμικός και κάποιος που ζει στον κόσμο νάναι ασκητικός. Κριτήριο ασκητικής και πνευματικής ζωής δεν είναι ο καθ’ εαυτόν τόπος που ζούμε, αλλά ο τρόπος, ο βαθμός που γινόμαστε «σύμμορφοι τω Χριστώ», ο βαθμός δηλαδή που τηρούμε στη ζωή μας τις εντολές του Ιησού Χριστού. 

Στο πρώτο στάδιο γίνεται αναφορά στο χαρακτήρα της μοναχικής ζωής με βασικό χαρακτηριστικό την αναχώρηση εκ του κόσμου. Αυτό περισσότερο σημαίνει αναχώρηση εκ του κακού και εκ του πονηρού του κόσμου («ουκ ερωτώ ίνα άρης αυτούς εκ του κόσμου αλλ’ ίνα τηρήσεις αυτούς εκ του πονηρού. Εκ του κόσμου ουκ εισίν καθώς εγώ ουκ ειμί εκ του κόσμου», Ιωάννου 17: 15-16). 

Φυσικά ο άγιος Ιωάννης με το κείμενο του αναφέρεται και στην παραδοσιακή μορφή του μοναχισμού, την άσκηση σε μοναστήρι, όταν αυτό είναι αποτέλεσμα μιας ελεύθερης και υπεύθυνης προσωπικής επιλογής του χριστιανού και δεν γίνεται σε βάρος άλλων οικογενειακών και κοινωνικών υποχρεώσεων που έχει ήδη αναλάβει ελεύθερα. Σκοπός του χριστιανού, είτε βρίσκεται ανάμεσα στον κόσμο ή μακριά από τον κόσμο, είναι ν’ αποβάλει το κοσμικό φρόνημα και ν’ αποκτήσει νούν Χριστού, να σκέπτεται και να συμπεριφέρεται ως να είναι ο Χριστός. 

΄Ετσι στα επόμενα στάδια γίνεται περιγραφή του αγώνος της ασκήσεως του χριστιανού ν’ αυξάνει στη ζωή του τις αρετές και να περιορίζει τις κακίες. Μεταξύ άλλων, τονίζει την αξία της λύπης, της υπακοής, της μετάνοιας, της μνήμης θανάτου, της σιωπής, της νηστείας και της προσευχής. Στην κορυφή των αξιών, με βάση τη μαρτυρία του αποστόλου Παύλου, τοποθετεί τις αρετές της πίστεως, της αγάπης και της ελπίδος.

Στην παράγραφο 61 του 26ου κεφαλαίου «περί διακρίσεως» ο άγιος Ιωάννης, αναφερόμενος σ’ ένα από τα πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζει κι ο σημερινός άνθρωπος, παρατηρεί ότι «υπάρχει απόγνωση που οφείλεται στο πλήθος των αμαρτιών και στο βάρος της συνειδήσεως και στην αφόρητη λύπη, διότι γέμισε εξ ολοκλήρου η ψυχή από τραύματα και καταποντίσθηκε από το βάρος τους στο βυθό της απογνώσεως. Και υπάρχει κι άλλο είδος απογνώσεως που μας συμβαίνει από υπερηφάνεια και οίηση (έπαρση), διότι θεωρούμε ότι ο εαυτός μας δεν άξιζε να πάθει μια τέτοια  πτώση (όταν κάποιος επιθυμεί πράγματα που δεν μπορεί να πετύχει ή που δεν κάνει τίποτα για να πετύχει αυτά που θέλει ή που τα θέλει από έπαρση για να τονώσει τον εγωισμό του και στην αποτυχία του απογοητεύεται). Τούτο είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα που θα διακρίνει ένας προσεκτικός παρατηρητής στο κάθε είδος απογνώσεως. Στην πρώτη περίπτωση ο άνθρωπος παραδίδεται στην αδιαφορία, ενώ στη δεύτερη συνεχίζει με απόγνωση και τρόπο επιζήμιο τους αγώνες του (χωρίς ορθό προσανατολισμό, βασανίζοντας και βασανιζόμενος). Θεραπεία της πρώτης μορφής απογνώσεως είναι η εγκράτεια και η ευελπιστία, της δεύτερης μορφής η ταπείνωση ( η θυσία αυτού που θέλεις και δεν μπορείς κι η ταύτιση της ευτυχίας  σου μ’ αυτό που έχεις ή μ’ αυτό που μπορείς να πετύχεις με βάση τις δυνατότητες σου και την βοήθεια του Θεού), σε συνδυασμό με την προσπάθεια μας να σταματήσουμε να κρίνουμε τους άλλους».

Το βιβλίο της «Κλίμακος» του αγίου Ιωάννου αποτελεί και για την εποχή μας μια συμβολή στην καλύτερη αντιμετώπιση των ανθρωπίνων προβλημάτων. Γι’ αυτό αξίζει να το μελετήσουμε. 

Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως Του Σεβ. Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

«Τη αυτή ημέρα, Κυριακή τρίτη των Νηστειών, την Προσκύνησιν εορτάζομεν του τιμίου και ζωοποιού Σταυρού» (Τριώδιον, σελ. 213).

Η σύνδεση του Σταυρού με την σωτηρία του ανθρώπου από τον Ιησού Χριστόν έγινε σύμβολο θυσίας και προεικονίσεως της Αναστάσεως. ΄Ετσι ο Σταυρός στον Χριστιανισμό αποτελεί έμβλημα σωτηρίας.

΄Ενας από τους γνωστότερους υμνογράφους της Εκκλησίας μας, ο άγιος Ανδρέας Κρήτης (έζησε κατά τα τέλη του 7ου και αρχές του 8ου αιώνος), εκφράζοντας τη θεολογική σημασία του Σταυρού, που ήδη καθιερώθηκε στην χριστιανική Παράδοση, τονίζει ότι ο Σταυρός αποτελεί την ελπίδα των χριστιανών, ότι είναι ο σωτήρας των απεγνωσμένων, «ο δωτήρ της υγείας, η ζωή των νενεκρωμένων, πρόγραμμα ευσεβείας, φίμωτρον βλασφημίας, όπλον κατ’ εχθρών, σκήπτρον βασιλείας, διάδημα κάλλους, ράβδος δυνάμεως, έρεισμα πίστεως, βακτηρία γήρους, οδηγός τυφλών, φως των εν σκότει, παιδωτής αφρόνων, διδάσκαλος νηπίων, αναίρεσις αμαρτίας, ένδειξις μετανοίας, υπογραφεύς δικαιοσύνης, κλίμαξ εις ουρανόν άγουσα, οδός προς αρετήν οδηγούσα, ζωής πρόξενος, θανάτου λύσις, φθοράς αλλοτρίωσις, πυρός σβεστήριον, προς Θεόν παρρησία, κλείς ουρανών βασιλείας, φύλαξ εν νυκτί, εν ημέρα πύργος, εν σκότει χειραγωγός, εν ευθυμία χαλινός, εν αθυμία ψυχαγωγός, ικέσιος, φίλιος, συνήγορος, προασπιστής, επίκουρος («ύμνος από την ακολουθία της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, P.G. 97, 1020 και εξής»).

Διά του Σταυρού εκδηλώνεται πλουσιοπάροχα στον κόσμο το πλήθος της αγάπης της φιλανθρωπίας του Θεού. Γι’ αυτό το σημείο του Σταυρού στην λατρεία και στην υμνολογία της Εκκλησίας μας εξυπηρετεί ακριβώς την αναγνώριση αυτής της πίστεως εκ μέρους των πιστών. Η έναρξη και η λήξη κάθε λειτουργικής πράξεως ή τελετής ( ακόμη και πραγματοποίηση κάθε σημαντικού έργου στην προσωπική μας ζωή) σηματοδοτείται πάντοτε διά του σημείου του Σταυρού.

΄Οπως είπαμε, ο Σταυρός συνδέεται άμεσα με την ιστορία της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους. Από του Αδάμ μέχρι και της εποχής της γεννήσεως του Ιησού Χριστού οι άνθρωποι έκαναν τόσες μεγάλες αδικίες (αμαρτίες), έτσι ώστε να γίνουν άξιοι του πιο ατιμωτικού θανάτου. Και η πιο ατιμωτική μορφή θανάτου στις αρχές του 1ου αιώνα ήταν ο σταυρικός θάνατος. Επειδή όμως ο Θεός έβλεπε ότι αν και οι κοινοί άνθρωποι πέθαιναν επί του σταυρού θα έμεναν για πάντα νεκροί, από αγάπη προς εμάς, φροντίζει να σταυρωθεί στη θέση μας ο αναμάρτητος αθώος Υιός του, έτσι ώστε ως αθάνατος Υιός και Λόγος του Θεού, με τον θάνατο του να νικήσει τον θάνατο («Χριστός Ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον, πατήσας…»). Αυτό το επίτευγμα της ανθρωπίνης φύσεως του Ιησού Χριστού πραγματοποιείται διότι ήδη η υπόσταση της Θεότητας του Λόγου προσέλαβε ατρέπτως, αχωρίστως, αδιαιρέτως και ασυγχύτως την ανθρώπινη φύση. Η πραγματικότητα της θεώσεως της ανθρωπίνης φύσεως στο πρόσωπο του Υιού και Λόγου του Θεού, λόγω της ενότητος της ανθρωπίνης φύσεως, δημιουργεί τη δυνατότητα σε όλους τους ανθρώπους που ακολουθούν τις εντολές του Ιησού Χριστού να γίνουν αδελφοί του, να φθάσουν δηλαδή με την χάρη του Θεού στην προσωπική τους θέωση. ΄Ετσι, αν με την πτώση του Αδάμ και της Εύας, λόγω πάλι της ενότητος της ανθρωπίνης φύσεως (μία ανθρώπινη φύση που μετέχουν αυτής όλα τα επί μέρους πρόσωπα), όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται με το προπατορικό αμάρτημα, που εκφράζεται ως ροπή προς την αμαρτία εξαιτίας της αμαυρώσεως του κατ’ εικόνα Θεού που δημιουργήθηκε ο άνθρωπος, με το θείο Βάπτισμα ο χριστιανός απεκδύεται τον παλαιόν άνθρωπο της πτώσεως στην αμαρτία και ενδύεται τον νέον άνθρωπο, τον Ιησού Χριστόν («όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε»). Ο σταυρός διά της Σταυρώσεως του Ιησού Χριστού, από σύμβολο εξευτελισμού και ατιμώσεως γίνεται σύμβολο θυσίας, δόξας και τιμής, γίνεται το μέσο της νίκης κατά του θανάτου, γίνεται σύμβολο της Αναστάσεως.

Η ζωή του καλού χριστιανού είναι πορεία προς τη ζωή του Χριστού. Κι αυτή η πορεία για να φτάσει στην Ανάσταση, περνά απαραίτητα από την Σταύρωση του Γολγοθά

(«τον Σταυρόν σου προσκυνούμεν Κύριε, και την αγίαν σου Ανάστασιν δοξάζομεν»). Γι’ αυτό στην Ευαγγελική περικοπή της σημερινής εορτής ο Ιησούς Χριστός, από αγάπη και ενδιαφέρον, μας παροτρύνει με σαφήνεια τι πρέπει να κάνουμε για να σωθούμε από τον θάνατο και να γίνουμε αδελφοί του, κατά χάριν παιδιά του Θεού, δηλαδή Θεοί, όπως η θεωθείσα ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού. Μας λέει λοιπόν: «όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μου. Ός γαρ αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν, ός δ’ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου, ούτος σώσει αυτήν. Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδίση τον κόσμον όλον και ζημιωθή την ψυχή αυτού; (Μάρκου 8, 34β-36). Πρέπει δηλαδή «να πεθάνεις πρίν να πεθάνεις για να μή πεθάνεις όταν πεθάνεις».

Ανάλογα με το βαθμό, που ο άνθρωπος ζει και συνηδειτοποιεί την πραγματικότητα της Σταυρικής θυσίας του Ιησού Χριστού, βρίσκει και τη δύναμη, με την χάριν του Θεού, ν’ ακολουθεί στη ζωή του με συνέπεια τις ευαγγελικές προτροπές. Εκεί που συμβαίνει αυτό, μπορούμε με ακλόνητη πίστη στον Θεό να ενώσουμε τις φωνές μας με την προσευχή του ιερού Αυγουστίνου: «Κύριε Ιησού Χριστέ, το γλυκύτατον τέκνον του ουρανίου Πατρός, τι άραγε κακόν έπραξες, ώστε να υποστής την φοβεράν του σταυρού καταδίκην; Ποίον είναι το έγκλημά σου, ώστε να υποφέρης τα τόσον φοβερά παθήματα του θανάτου; Ποίον είναι το ανόμημά σου; Ποία η ενοχή σου; Ποία του θανάτου σου η αιτία; Ποία η δικαιολογία της καταδίκης σου; Εγώ ο αμαρτωλός άνθρωπος, εγώ είμαι η πληγή σου, η οποία σου προξενεί τους πόνους επάνω εις τον σταυρόν. Εγώ είμαι η αφορμή του θανάτου σου, εγώ ο εγκληματίας, χάριν του οποίου σύ ο αναμάρτητος εδικάσθης. Εγώ είμαι η αιτία ένεκα της οποίας σύ ετραυματίσθης και έπαθες και εδοκίμασες τους οδυνηρούς πόνους του σταυρικού θανάτου. …Διότι πράγματι, εγώ ο άνθρωπος κατεπάτησα του θείου νόμου τας εντολάς, σύ δε εδικάσθης αντί εμού. Εγώ έπραξα το πονηρόν, και σύ υπέστης την καταδίκην. Εγώ ημάρτησα, και σύ ετιμωρήθης με το φραγγέλιον. Εγώ υπερηφανεύθην, και σύ εδοκίμασες εξευτελισμούς. Εγώ εφλογίσθην από την έπαρσιν και αλαζονείαν, και σύ περιεφρονήθης. Εγώ έγινα παρήκοος εις τας εντολάς του Θεού, και σύ, με την μέχρι θανάτου υπακοήν σου εις το θέλημα του ουρανίου Πατρός, επλήρωσες το πταίσμα της ιδικής μου παρακοής. Εγώ παρεδόθην ως ακρατής εις την πολυφαγίαν και καλοπέρασιν, και σύ επείνασες και εστερήθης εις τον επίγειον βίον σου. Εμέ ο πειρασμός της αμαρτίας εδελέασε και παρέσυρεν, όπως άλλοτε ο όφις του απηγορευμένου καρπού προσείλκυσε τον Αδάμ και τον έκαμε παραβάτην της εντολής του Θεού, ενώ Σέ, η τελεία προς τους ανθρώπους αγάπη, ανεβίβασεν επάνω εις το ξύλον του σταυρού. …Τι λοιπόν Κύριε, ο βασιλεύς μου και ο Θεός μου, τι να σου ανταποδώσω δι’ όλας τας ευεργεσίας σου και τας δωρεάς σου, τας οποίας μου έδωκες; …Και όμως υπάρχει, ώ Υιέ του Θεού, ως προς αυτήν την παράδοξον οικονομίαν της σωτηρίας μας, υπάρχει τρόπος ώστε και η ιδική μας αδυναμία και πτωχεία να γίνη ικανή οπωσδήποτε ν’ ανταποδώση εις σέ. Αυτό θα γίνη, εάν με την ιδικήν σου επίσκεψιν και βοήθειαν, η ψυχή μου συγκινηθείσα αποφασίση να σταυρωθή, ως προς την αμαρτίαν, και να νεκρώση τον σαρκικόν άνθρωπον μαζί με τα πάθη και τας επιθυμίας αυτού. …Ώ Κύριε, ρίψε επάνω εις τας πληγάς της ψυχής μου ως φάρμακον το έλεος σου και την βοήθειαν σου, την οποίαν εξ αρχής παρέχεις εις τους πιστεύοντας, ούτως ώστε αφού αποπτύσω την δηλητηριώδη χολήν, με την οποίαν με δηλητηρίασε η έχιδνα της αμαρτίας, να φθάσω εις την τελείαν ψυχικήν υγείαν, με την οποίαν με εδημιούργησες εξ αρχής, αφού δε δοκιμάσω και πίω το γλυκύ ποτόν της αγάπης προς σέ, να περιφρονήσω όλας τας αμαρτωλάς απολαύσεις του κόσμου, αι οποίαι τώρα μαγεύουν και προσελκύουν την ψυχήν μου. …Σε παρακαλώ, Κύριε, δός μοι την χάριν αυτήν, να μη με ευχαριστή τίποτε απολύτως μακράν από σέ, τίποτα χωρίς εσένα να είναι ευχάριστον εις εμέ.”

Αλεξανδρείας Θεόδωρος: Oι κληρικοί μας να δώσουν ελπίδα στους συνανθρώπους μας να είναι κοντά στον Θεό Του Σεβ. Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

Επί τη ευκαιρία της τελέσεως του σαρανταήμερου ιερού μνημοσύνου του μακαριστού κληρικού του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας πατρός Ισιδώρου, ο οποίος έφυγε πρόωρα από τον κόσμο αυτό σε ηλικία μόλις 33 ετών, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος κ.Θεόδωρος Β’, αναφέρθηκε στην αποστολή των κληρικών στον σύγχρονο ταραγμένο κόσμο μας να γαληνέψουν τις ψυχές των ανθρώπων και να τους δώσουν ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο, καθοδηγώντας τους στον άγιο δρόμο του Θεού. 

Ένας τέτοιος ακούραστος κληρικός, τόνισε ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος,  που άφησε πατρίδα, γονείς, αδέλφια και συγγενείς και φίλους ήταν κι ο μακαριστός κληρικός του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας πατήρ Ισίδωρος, ο οποίος με τη θέρμη της αγάπης του διακόνησε την Αλεξανδρινή Εκκλησία κι ιδιαίτερα την Νεολαία μας, όπου μάλιστα κατάφερε κάτι σημαντικό και πρωτότυπο για την εποχή μας, το πολυπληθές εκκλησίασμα στον Ιερό Ναό που διακονούσε στο Κάιρο να αποτελείται από νέους παρά από μεσήλικες και ηλικιωμένους όπως συμβαίνει στους περισσότερους ιερούς ναούς μας. Ο Θεός να αναπαύει τη ψυχή του και να συνεχίσει να ιερουργεί στους Ουρανούς και να δέεται για όλους μας.

Επίσης, επί τη ευκαιρία της παρουσίας κι αρκετών φίλων της Ορθόδοξης Ιεραποστολής του Πατριαρχείου στην Αφρικανική Ήπειρο, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος τους ευχαρίστησε όλους για το θεάρεστο αυτό έργο της διακονίας τους, τονίζοντας ότι είναι συγκινητικό που σε πολύ δύσκολες εποχές ο ευσεβής Λαός μας βρίσκει τρόπους «πολυμερώς και πολυτρόπως», το μεγαλείο της αγάπης του και της φιλανθρωπίας του να φθάνει μέχρι τις μακρινές περιοχές της Αφρικής.

Φωτογραφικό Υλικό

H Πατερική μορφή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά Του Σεβ. Μητροπολίτη Ζιμπάμπουε Σεραφείμ

«Τη αυτή ημέρα, Κυριακή δευτέρα των Νηστειών, μνήμην επιτελούμεν του εν αγίοις πατρός ημών Γρηγορίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, του Παλαμά» (Τριώδιον, έκδοση Αποστολικής Διακονίας, σελ. 181).

Η σημερινή εορτή της Εκκλησίας μας είναι αφιερωμένη σε μια από τις μεγαλύτερες πατερικές της μορφές, στον άγιο Γρηγόριον Παλαμά, που με το θεολογικό του έργο αντιμετώπισε αποτελεσματικά κακόδοξες αντιλήψεις για την Ορθόδοξη διδασκαλία περί της θεότητος της αγίας Τριάδος, διαφυλάσσοντας έτσι τον πιστό λαό του Θεού στην υπόθεση της προσωπικής επιτεύξεως της εν Χριστώ σωτηρίας του.

Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1296. Σε ηλικία επτά χρονών έμεινε ορφανός από πατέρα, ο οποίος υπήρξε δάσκαλος του εγγονού του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β΄ (του μετέπειτα αυτοκράτορα Ανδρονίκου Γ΄), αυτοκρατορικός σύμβουλος και τακτικό μέλος της Συγκλήτου (ένα πολιτικό σώμα με συμβουλευτικό όμως χαρακτήρα, κάτι παρόμοιο με τη σημερινή Βουλή, που συνήθως τα μέλη του τα διόριζε ο αυτοκράτορας). ΄Ετσι η πρόνοια του Θεού βοήθησε ο ορφανός Γρηγόριος να έχει ως προστάτη του τον ίδιο τον αυτοκράτορα, ο οποίος φρόντισε να έχει τους καλύτερους δασκάλους και να πάει στα καλύτερα σχολεία.  Η εκπαίδευσή του συνεχίστηκε με τη φοίτηση του στο Πανεπιστήμιο Κωνσταντινουπόλεως, όπου παρηκολούθησε ελεύθερες σπουδές και φιλοσοφία. Μάλιστα διακρίθηκε τόσο πολύ στις Πανεπιστημιακές του σπουδές, που σε ηλικία 17 χρονών του ανατέθηκε να ετοιμάσει ομιλία για τον Αριστοτέλη, με ακροατήριο τον αυτοκράτορα, αξιωματούχους της αυτοκρατορίας κι αρκετούς ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών. Τόσο πολύ εντυπωσίασε με το περιεχόμενο του λόγου του, ώστε ο τότε διευθυντής του Πανεπιστημίου Κωνσταντινουπόλεως,  ο διάσημος θεολόγος και φιλόσοφος Θεόδωρος Μετοχίτης, απευθυνόμενος στον αυτοκράτορα Ανδριανό Β΄, παρατήρησε με θαυμασμό για τον νεαρό Γρηγόριο: «και Αριστοτέλης αυτός, ει γε περιών, παρήν επήνεσεν αν». Θέλοντας όμως, ο νεαρός Γρηγόριος, ν’ ασχοληθεί αποκλειστικά, θεωρητικά και βιωματικά, με τη μελέτη του Χριστιανισμού και την προσευχή, απογοητεύοντας τον αυτοκράτορα, που τον προόριζε για κάποιο ανώτατο πολιτικό αξίωμα, εγκατέλειψε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο κι αφοσιώθηκε στο Μοναχισμό, πείθοντας μάλιστα και τα μέλη της οικογένειάς του (την μητέρα του και τα τέσσερά του αδέλφια) ν’ ακολουθήσουν το παράδειγμά του.

Μετά από δεκαετή παραμονή σε μοναστήρια του αγίου ΄Ορους (Βατοπεδίου και Μεγίστης Λαύρας), σε ηλικία 30 χρονών χειροτονήθηκε στη Θεσσαλονίκη διάκονος και πρεσβύτερος. Ακολούθως συνέχισε τον αυστηρό μοναχικό βίο για μια πενταετία στη Βέροια, για να επιστρέψει πάλι στο άγιο ΄Ορος και να αναλάβει σε ηλικία 39 χρονών ηγούμενος της Μονής Εσφιγμένου, στην οποία ανήκαν περισσότεροι από 200 μοναχοί. Φαίνεται όμως ότι οι μοναχοί του δυσκόλευαν τη ζωή, διότι γρήγορα προτίμησε ν’ αποχωρήσει στο ησυχαστήριο του αγίου Σάββα.

Την ίδια περίοδο (1335-40) εμφανίστηκε, πρώτα στην Κωνσταντινούπολη και μετά στη Θεσσαλονίκη, προερχόμενος από την Ιταλία, ο ελληνικής καταγωγής μοναχός και φιλόσοφος Βαρλαάμ ο Καλαμβρός, ο οποίος, με τις ομιλίες του, απέκτησε φήμη δεινού φιλοσόφου και θεολόγου. Μεταξύ άλλων, ο Βαρλαάμ, με γραπτές και προφορικές ομιλίες, αμφισβητούσε την ορθοδοξία και τον τρόπο προσευχής των ησυχαζόντων μοναχών του αγίου όρους (τη νοερά προσευχή). Ο άγιος Γρηγόριος ανέλαβε ν’ απαντήσει  θεολογικά στις κατηγορίες του Βαρλαάμ, γράφοντας μια σειρά εννέα βιβλίων  με τον τίτλο «Υπέρ των Ησυχαζόντων». Το πρόβλημα που έθετε ο Βαρλαάμ δεν ήταν τόσο απλό όσο φαινόταν στην αρχή, μια διαφορετική άποψη για ένα επί μέρους θεολογικό θέμα του πρακτικού βίου των μοναχών. Στην πραγματικότητα, ο Βαρλαάμ προσπαθούσε να διαστρεβλώσει βασικές πτυχές της Ορθόδοξης Θεολογίας, όπως η διδασκαλία της Εκκλησίας περί εκπορεύσεως του αγίου Πνεύματος, περί της γνώσεως του Θεού  και περί της θέας του θείου Φωτός. 

Η διένεξη αυτή είναι γνωστή στην Εκκλησιαστική Ιστορία ως “Ησυχαστική ΄Εριδα” και κράτησε για 25 χρόνια (1335-1360).

Η πρώτη φάση της έριδος έληξε το 1341 με την καταδίκη του Βαρλαάμ από Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη. Κατά το ίδιο έτος, πριν περάσουν ελάχιστοι μήνες, κατά τη δεύτερη περίοδο της έριδος (1341-1347) ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, με τον ξαφνικό θάνατο του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Γ΄ το 1341, καταδιώχθηκε από τους πολιτικούς προστάτες του Βαρλαάμ, για να καταλήξει τελικά στις φυλακές των ανακτόρων στην Κωνσταντινούπολη. Ευρισκόμενος στη φυλακή, του επιβλήθηκε από Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως το 1344 η ποινή της εκκλησιαστικής ακοινωνησίας. Εναντίον του ήταν ακόμη κι ο τότε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννης Καλέκας, ο οποίος φαίνεται να είχε παρασυρθεί και εγκολπωθεί τις κακόδοξες θέσεις του Βαρλαάμ. Ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, απτόητος, με πίστη στο Θεόν, συνέχισε με επιστολές να μάχεται για την υπόθεση της Ορθοδοξίας, συγκρουόμενος ανοικτά με τον Πατριάρχη Καλέκα, που τελικά με την αλλαγή των πολιτικών πραγμάτων και την επικράτηση του Κατακουζηνού το 1347, η Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως κατεδίκασε τον αιρετικό Πατριάρχη Καλέκα, εκλέγοντας στη θέση του τον Ορθόδοξο κληρικό Ισίδωρο. Η ίδια Σύνοδος προχώρησε στην εκλογή 30 νέων επισκόπων, ανάμεσα στους οποίους ήταν κι ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, εκλεγείς ως Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Από της θέσεως, αυτής λάμπρυνε με την παρουσία του τον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της Θεσσαλονίκης, υπηρετώντας με συνέπεια κι αυτοθυσία το λαό του Θεού και τη Θεολογία.

Και κατά την τρίτη φάση της ησυχαστικής έριδος (1348-1355), έστω κι αν εξορίσθει και εταλαιπωρήθει ως αιχμάλωτος των Τούρκων, αγέρωχα συνέχισε τον αγώνα του με επιτυχία. ΄Εγινε το ορατό σύμβολο της Ορθοδοξίας των Ορθοδόξων. Τελικά σε ηλικία 63 χρονών, στις 14 Νοεμβρίου 1359, μετά από βαριά ασθένεια κοιμήθηκε για πάντα, αφήνοντας όμως ήδη πίσω του ένα τεράστιο συγγραφικό έργο, μέσα από το οποίο καθορίζεται με σαφήνεια το περιεχόμενο της πίστεως της αρχέγονης Εκκλησίας, όπως αυτή μαρτυρείται από την αγία Γραφή, τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων και το συγγραφικό έργο των Πατέρων της Εκκλησίας μας. Η μεγάλη θεολογική προσ-φορά του κι η αγιότητα του βίου του, που εκδηλώθηκε με μαρτυρίες θαυμάτων, αποτέλεσαν κίνητρα για να τιμάται από τοπικές Εκκλησίες ως άγιος. Μάλιστα εννιά χρόνια μετά την κοίμησή του, το 1368, η Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως, με πρόεδρο τον Πατριάρχη Φιλόθεον, όρισε επίσημα ο Γρηγόριος Παλαμάς να εορτάζεται από την Εκκλησία ως άγιος, κατά τη δεύτερη Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

Τα βιβλία του διακρίνονται σε κείμενα που αναφέρονται στο άγιο Πνεύμα, σε επικοδομητικές και δογματικές επιστολές, κείμενα υπέρ των ησυχαζόντων μοναχών, σε ομολογιακά κείμενα, Ποιμαντικές πραγματείες, σε αντιρρητικά, αντιαιρετικά κι ασκητικά κείμενα.

Με το θεολογικό του έργο ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, εκτός του ότι αντιμετώπισε με θεολογική επιτυχία κάποιες προσπάθειες για διαστρέβλωση βασικών πτυχών της Ορθόδοξης διδασκαλίας, κατάφερε να ανανεώσει τη θεολογική ορολογία και να δώσει νέες κατευθύνσεις στη θεολογική σκέψη, έτσι ώστε το περιεχόμενο της πίστεως της αρχέγονης Εκκλησίας να είναι κατανοητό και προσιτό στους χριστιανούς της εποχής του. ΄Ετσι εξασφάλιζε τις απαραίτητες εκείνες προϋποθέσεις που απαιτούντο για να ακολουθήσουν οι Χριστιανοί ανεμπόδιστα το δρόμο της εν Χριστώ σωτηρίας τους. Με το θεολογικό του έργο καθόριζε με σαφήνεια τον τρόπο με τον οποίο επιτελείται η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεόν (βλ.περισ. Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 4, Αθήναι, 1964, σελ. 775-796). 

΄Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής της Εκκλησιαστικής ιστορίας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βλάσης Φειδάς «διά του Συνοδικού τόμου του 1351 και των προστεθέντων εις το Συνοδικόν της Κυριακής της Ορθοδοξίας (Τριώδιον, έκδοση Αποστολικής Διακονίας, σελ. 148 και εξής) αναθεματισμών δι’ αντιπαραθέσεως και της διδασκαλίας της Εκκλησίας, απεσαφηνίσθη η εκκλησιαστική παράδοσις ου μόνον ως προς την υπό των ησυχαστών δυνατότητα αισθητής οράσεως του ακτίστου θείου φωτός, αλλά και ως προς την δογματικήν διάκρισιν αμεθέκτου θείας ουσίας και μεθεκτών θείων ενεργειών. Ο υπό του Βαρλαάμ και των βυζαντινών ανθρωπιστών προβαλλόμενος Θεός της φιλοσοφικής διανοήσεως, δεν ήτο δυνατόν να υποκαταστήσει τον Θεόν της Αποκαλύψεως. Η διά της φιλοσοφίας φυσική γνώσις των όντων, οδηγεί εις τον δημιουργόν του παντός, αλλ’ αύτη, αφ’ ενός μεν αδυνατεί να περιγράψει διά του ορθού λόγου την θεία φύσιν και ουσίαν, αφ’ ετέρου δε στερείται καθ’ εαυτήν σωτηριολογικού χαρακτήρος. Η σωτηρία κατέστη εφικτή μόνον διά του απολυτρωτικού έργου του Ιησού Χριστού και διαιωνίζεται εν αγίω Πνεύματι υπό της Εκκλησίας, διό και η εν τω Χριστιανισμώ σωτηριώδης αλήθεια ουδεμιάς δείται συμπληρώσεως, εκ της διά της φυσικής γνώσεως κτωμένης υπό του ορθού λόγου αληθείας των όντων. Διά των δοξασιών των Βαρλαάμ, Γρηγορίου Ακινδύνου, Νικηφόρου Γρηγορά και των άλλων βυζαντινών ανθρωπιστών, ημφεσβητείτο, ου μόνον η πληρότης της υπό της Εκκλησίας κατεχομένης σωτηριώδους εν Χριστώ αληθείας, αλλά και η υπ’ αυτής αυθεντική εν αγίω Πνεύματι προσφορά της πληρότητος της σωτηρίας. Εν τελευταία αναλύσει λοιπόν, το κατά την ησυχαστικήν έριδα πρόβλημα, δεν ήτο μόνον θεολογική τις διαφωνία περί την δυνατότητα γνώσεως του Θεού και της μεθόδου κτήσεως αυτής, αλλ’ άρνησις της αυταρκείας και πληρότητος της υπό της Εκκλησίας φυλασσομένης αληθείας της εν Χριστώ Αποκαλύψεως και της αυθεντίας της εκκλησίας να υποδεικνύει, διά της ιεράς Παραδόσεως, ασφαλώς την οδόν της εν χριστώ σωτηρίας» (Εκκλησιαστική ιστορία, Πανεπιστημιακαί Παραδόσεις, Αθήναι, 1972, σελ. 520-521).

ΚΗΡΥΓΜΑ 25ης Μαρτίου, Εορτής Ευαγγελισμού της Παναγίας ητροπολίτης Zιμπάμπουε και Αγκόλας Σεραφείμ

 Η σημερινή ημέρα είναι σημαντική τόσο από θρησκευτικής όσο κι από

 εθνικής πλευράς. Εορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Παναγίας μας και

 την επέτειον της ενάρξεως του μεγάλου ξεσηκωμού του Έθνους

 το 1821 που οδήγησε στην ελευθερία μας και στην αξιοπρεπή 

παρουσία του Ελληνικού Κράτους στη σύγχρονη ιστορία της

 Παγκόσμιας Κοινωνίας.

Η σημερινή αποστολική περικοπή αναφέρεται στο σκοπό της ενανθρωπίσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, 

που είναι η σωτηρία του ανθρώπινου Γένους. Η Ευαγγελική Περικοπή αναφέρεται ακριβώς 

εις την ιστορική ημέρα της ανακοινώσεως της Καλής και σωτήριας αγγελίας εις την Παρθένον 

Μαρία για την ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου του Θεού. Γι’ αυτό στο σημερινό Απολυτίκιο 

της Εορτής του Ευαγγελισμού ψάλλουμε ότι «Σήμερον της Σωτηρίας ημών το Κεφάλαιον, 

και του απ’ αιώνος Μυστηρίου η φανέρωσις, ο Υιός του Θεού, Υιός της Παρθένου γίνεται, και Γαβριήλ 

την χάριν ευαγγελίζεται.

 Διό και ημείς συν αυτώ τη Θεοτόκω βοήσωμεν, Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά Σου».

Αυτή λοιπόν την μεγάλη θρησκευτική εορτή που σχετίζεται με την σωτηρία του ανθρώπινου Γένους,

 επέλεξαν κι οι σκλάβοι προπάπποι μας να προτάξουν την αποφασιστικότητα τους να οργανώσουν

 το μεγάλο ξεσηκωμό εναντίον των βάρβαρων κατακτητών Τούρκων, για να ζήσουν τα παιδιά τους 

και εμείς ελεύθεροι. Οι προπάπποι μας αποφάσισαν να πεθάνουν εκείνοι για να ζήσουμε εμείς. 

Πρόβαλαν στο Ιστορικό Προσκήνιο με το γνωστό Διάγγελμα, «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ».

 Με την απόφαση τους να είναι έτοιμοι να δώσουν και τη ζωή τους για να ζήσουμε ελεύθεροι,

 άνοιξαν το δρόμο της ελευθερίας των σκλαβωμένων λαών.

Αυτό που έκανε τους προπάππους μας να γίνουν ήρωες και να θυσιασθούν για την Ελευθερία 

μας και την Ελευθερία των καταδυναστευμένων λαών, ήταν η βαθιά τους Ορθόδοξη πίστη.

 Γι’ αυτό επέλεξαν την ημέρα του Ευαγγελισμού της Παναγίας μας και για το δικό τους ξεσηκωμό, 

γιατί πίστευαν ότι ήταν δίκαιο και θέλημα του Θεού ο εθνικός τους Αγώνας να δικαιωθεί, 

όπως και δικαιώθηκε. Ο Υψηλάντης, ο Κολοκοτρώνης, ο Καραϊσκάκης, ο Αθανάσιος Διάκος,

 ο Ανδρούτσος, ο Καπετάν Κανάρης, ο Μακρυγιάννης, η Μπουμπουλίνα και τόσοι άλλοι 

Μεγάλοι ήρωες της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, ήσαν άνθρωποι θεοφοβούμενοι, 

που πίστευαν στον Εθνικό Αγώνα γιατί είχαν μαζί τους την βοήθεια του Θεού. 

Η προτεραιότητα στην βαθιά Ορθόδοξη πίστη τους, βοήθησε τα μέγιστα να να

 διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού η υπόθεσις της εθνικής ενότητας για την επιτυχία 

του κοινού σκοπού της απελευθερώσεως του Έθνους.

Αυτή την βαθιά Ορθόδοξη πίστη χρειαζόμαστε και σήμερα στην καθημερινή ζωή  μας για 

να διαφυλάξουμε την ενότητα μας και για να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση των ποικίλων

 κοινωνικών προβλημάτων της ευρύτερης Κοινωνίας. Το πρόβλημα της φτώχειας, το πρόβλημα 

του έϊτς, το πρόβλημα της εγκληματικότητας, το πρόβλημα της ανεργίας, η καταστροφή του 

περιβάλλοντος είναι και δικά μας προβλήματα, γιατί όσο υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν,

 θυμόμαστε όλους εκείνους τους προγόνους μας που υπόφεραν στα τετρακόσια χρόνια της 

σκλαβιάς από τους Τούρκους, θυμόμαστε τα όσα υποφέραμε στη Μικρασιατική καταστροφή

 από τους Τούρκους, όσα υποφέραμε από τους Γερμανούς κατακτητές κατά 

το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όσα υποφέραμε στην Κύπρο, πρώτα από τους Άγγλου

ς Αποικιοκράτες και μετά το 1974 από τους βάρβαρους πάλι Τούρκους Ανατολίτες,

 που συνεχίζουν ακόμη να κατέχουν παράνομα μεγάλο μέρος του νησιού.

Μαζί με τον Μακαριώτατον Πατριάρχη μας κ.κ. Θεόδωρον Β’, τους Αρχιερείς και τους κληρικούς 

του Πατριαρχείου μας, ας ενώσουμε  όλοι μας τις προσευχές μας για την αιώνια ανάπαυση των 

ηρώων του 1821 και όλων εκείνων που έχασαν άδικα και πρόωρα τη ζωή τους τόσο στον Ιστορικό 

βίο του Έθνους όσο και στη Χώρα που ζούμε, αλλά και για όλους εκείνους που θυσιάστηκαν για 

την προάσπιση του αγαθού της Ελευθερίας για όλους τους λαούς του κόσμου. 

Οι προσευχές μας ακόμη στρέφονται πρός όλους εκείνους τους ανθρώπους και τους λαούς 

που ακόμη υποφέρουν, προσευχόμενοι ότι με τη βοήθεια του Θεού και τη δική μας 

συμπαράσταση, τα ανθρώπινα δικαιώματα τους κι η προσωπική και εθνική τους ελευθερία 

θα γίνουν σεβαστά από όλους. Χωρίς τον αλληλοσεβασμό μεταξύ των λαών και των Εθνών 

και των ανθρώπων, απειλείται ασφάλεια μας κι η ειρηνική συνύπαρξη μας.

Οι μεγάλοι ήρωες του 1821 εθυσιάσθηκαν για τα αγαθά της ελευθερίας και της παγκόσμιας

 ειρήνης και γενικότερα για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 Την ίδια ευθύνη έχουμε όλοι μας για να ζήσουμε σε ένα καλύτερο κόσμο.