Γέρων Ελισαίος Σιμωνοπετρίτης: «H πιο αληθινή γέννηση του Χριστού γίνεται στην καρδιά του ανθρώπου»

Αγαπητοί αναγνώστες,

Έφθασε και φέτος η εορτή των Χριστουγέννων, που κατά κατά τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, «αν το Πάσχα είναι η λαμπροτάτη του χριστιανισμού εορτή», τα Χριστούγεννα βεβαίως είναι «η συγκινητικωτάτη». Και στην ακολουθία της 25ης του Δεκεμβρίου, και στη θεία Λειτουργία της εορτής, θα υμνήσωμε και θα αναπαραστήσωμε το μέγιστο αυτό γεγονός της γεννήσεως και ενανθρωπήσεως του Θεού-Λόγου, που χάριν ημών έγινε όμοιός μας και συνανεστράφη μεθ’ ημών.

Ιδιαίτερα το γεγονός των Χριστουγέννων έγινε πηγή εμπνεύσεως σε όλους τους τομείς του πνεύματος και του πολιτισμού. Οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης προφήτευσαν το γεγονός, η Καινή Διαθήκη το περιέγραψε με αξεπέραστη λιτότητα, οι άγιοι πατέρες και οι θεολόγοι εμβάθυναν απαράμιλλα στο περιεχόμενό του, οι υμνογράφοι και οι μελοποιοί έπλεξαν εξαίσια εγκώμια, οι πεζογράφοι και οι λογοτέχνες έγραψαν εξαιρετικά διηγήματα, ιστορίες και ποιήματα, οι φιλόσοφοι εμπνεύσθηκαν από το μυστήριον, ενώ η λαική ευσέβεια το βίωσε και το βιώνει μέσα στην λατρεία, τις παραδόσεις και τα έθιμα. Όλα αυτά συσσωρεύονται και αποτελούν ένα αμύθητο και πολύτιμο θησαυρό του «απ᾽ αιώνων αποκεκρυμμένου μυστηρίου», ο οποίος όμως είναι κτήμα πανανθρώπινο, της οικουμένης, αλλά και κάθε ανθρώπου και κάθε ψυχής ξεχωριστά. Κλειδί για την εύρεση του θησαυρού είναι μόνο η διάθεση και η αναζήτηση του ανθρώπου.

Η εκκοσμίκευση βέβαια της εποχής μας αποδυναμώνει την ουσία της εορτής, αποσυνδέει τις εκδηλώσεις των ημερών από την μυστηριακή τους πηγή και έτσι επικαλύπτει το εκκλησιαστικό περιεχόμενο και νόημα των Χριστουγέννων. Εν τούτοις, για όσους θέλουν και αγαπούν να ζήσουν πνευματικά τα Χριστούγεννα ή να καθαρίσουν την καρδιά τους με τα καθαρά και αμόλυντα νοήματα των ύμνων, πάντοτε ο ερχομός των Χριστουγέννων είναι ένα τώρα και ένα σήμερα. Πάντοτε προσμένουν και αναμένουν να ακούσουν το μήνυμα των αγγέλων «ιδού ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην, ήτις έσται παντί τω λαώ, ότι ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ, ος εστι Χριστός Κύριος, εν πόλει Δαυίδ», και συνάμα τον αίνον για τον Θεό «δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία». Θέλει κάθε άνθρωπος να απλώσει την καρδιά του, χωρίς δισταγμούς και λογισμούς αμφιβολίας, να μιμηθεί τους ποιμένες, να αναγνωρίσει την φωνή των αγγέλων, να υπακούσει στο θεϊκό μήνυμα, να τρέξει να προσκυνήσει τον μεγάλο Θεό σαν πτωχό βρέφος, σαν νεογέννητο παιδί, μέσα σε μία πάμπτωχη φάτνη. Στην πιο ωραία φάτνη του παλιωμένου κόσμου.

Είναι ακόμη έτοιμη η νοσταλγούσα τον Θεό ψυχή να ακούσει, να μπεί πιο βαθιά στο μυστήριο και να νιώσει την φωνή του αγίου Χρυσοστόμου, που κηρύττει: «σήμερα γεννιέται ο αιώνιος και γίνεται εκείνο που δεν ήταν. Ενώ δηλαδή ήταν Θεός, γίνεται άνθρωπος, χωρίς να παύσει να είναι Θεός. Δεν έχασε τις θεϊκές του ιδιότητες για να γίνει άνθρωπος ούτε πάλι άλλαξε και από άνθρωπος έγινε Θεός. Αλλά, ενώ ήταν Θεός Λόγος, χωρίς να πάθει τίποτε, προσέλαβε την ανθρώπινη σάρκα και η θεία φύση παρέμεινε αμετάβλητη».

Όμως, η πιο αληθινή γέννηση του Χριστού γίνεται στην καρδιά του ανθρώπου, όπως το έζησαν, το περιέγραψαν και το μετέδωσαν οι νηπτικοί πατέρες μας. «Ο Λόγος του Θεού, που γεννήθηκε τότε κατά σάρκα στην Βηθλεέμ, γεννιέται εκούσια κατά πνεύμα από φιλανθρωπία γι’ αυτούς που θέλουν. Και γίνεται βρέφος και σχηματίζει τον εαυτό του μέσα τους με τις αρετές. Και φαίνεται τόσο, όσο γνωρίζει ότι μπορεί να δεί εκείνος που Τον δέχεται… Βλέποντας με σοφία την δύναμη του μυστηρίου ο Απόστολος Παύλος λέει: “Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας”, διότι γνωρίζει ότι το μυστήριο είναι πάντα νέο και ποτέ δεν παλιώνει, όταν βιώνεται μέσα στον νού» (άγιος Μάξιμος ο ομολογητής).

«Σήμερα», λέγει σε μία κατήχησή του ο Γ. Αιμιλιανός της Σιμωνόπετρας, «είναι σαν να γεννιόμαστε εμείς. Μετά τον θάνατο της πτώσεως, μας ξαναγεννάει σήμερα όλους ο Χριστός. Είναι η αρχή της αληθινής ζωής του ανθρώπου, η αρχή της πνευματικής του υποστάσεως, της αιωνιότητός του».

Ο Χριστός με την γέννησή Του γεννά κατά κάποιον τρόπον και προσωποποιεί τις ιδιότητές Του, τους καρπούς του πνεύματός Του: την ταπείνωση, την πίστη, την χαρά, την ειρήνη, την ελπίδα, την αυταπάρνηση, την θυσία, την ανιδιοτέλεια, την συμφιλίωση, την δικαιοσύνη, την φιλανθρωπία και πάνω απ’ όλα την αγάπη, με όλα τα χαρίσματα που αναφέρει ο Απόστολος Παύλος. Και όλες αυτές οι ιδιότητες είναι προσωποποιημένες στο πρόσωπο του Χριστού.

Όμως και στον άνθρωπο δίνει την δυνατότητα ο ενανθρωπήσας Θεός να γεννά αυτές τις αρετές: την πίστη, την χαρά, την ελπίδα, την ειρήνη, την συμφιλίωση, την ανιδιοτέλεια, την θυσία, την φιλαδελφία, την ανεκτικότητα, την δικαιοσύνη και πάνω απ’ όλα την αγάπη, η οποία μακροθυμεί, δεν ζηλοφθονεί, είναι ευπρεπής, ξεχνάει το κακό, μετέχει και χαίρεται στην χαρά του άλλου, ανέχεται, εμπιστεύεται, για όλα ελπίζει, όλα τα υπομένει. Η αγάπη ποτέ δεν θα εκλείψει.

Με την έλευση του Χριστού επί γης οι αρετές, και κυρίως η πίστη, η ελπίδα, η σωτηρία, η αγάπη, η ανάπαυση, η αιωνιότητα έχουν πλέον όνομα, που δεν είναι άλλο παρά Κύριος Ιησούς Χριστός. Αυτός ο Ίδιος είναι η ελπίδα, το είναι του ανθρώπου.

Δεν μπορούμε, όπως σημειώνει σ’ ένα επίκαιρο άρθρο του ο Αρχιμ. Θεοδόσιος Μανώλης, βιοερευνητής ογκολόγος-θεολόγος, «να μιλούμε για Χριστούγεννα, αν αποκόπτομε από την ζωή μας την ουσιαστική έννοια της ενανθρωπίσεως, που είναι η αγάπη. Μια αγάπη που… δεν έχει να κάνει με ύλη, αλλά με καρδιά. Δεν έχει να κάνει με λεφτά, αλλά με πίστη βιωματική. Όπως ακριβώς την βίωσε και το κοριτσάκι του διηγήματος “Δώρο στο Χριστό”, που μη έχοντας να δώσει κάτι άλλο στον γεννηθέντα Χριστό προσέφερε μπροστά στην φάτνη κάτι ξερά φτωχά κλαδάκια, τα οποία όμως και ήταν το σημαντικότερο δώρο που έλαβε ο Χριστός εκείνη την ημέρα.».

Τέλος, η πιο χειροπιαστή έκφραση του βιώματος της Γεννήσεως του Χριστού αποτυπώνεται εύγλωττα στην καταβασία της θ΄ ωδής του Κανόνος των Χριστουγέννων: «Μυστήριον ξένον ορώ και παράδοξον· ουρανόν το σπήλαιον· θρόνον χερουβικόν την Παρθένον· την φάτνην χωρίον· εν ω ανεκλίθη ο αχώρητος, Χριστός ο Θεός, ον ανυμνούντες μεγαλύνομεν.».

Η συμμετοχή του ανθρώπου σε αυτό το μυστήριο προϋποθέτει τον ζήλο του, την αγάπη του, το δόσιμό του, την επιμονή του σε αυτό το αγώνισμα, τον κόπο της σπουδής και την υπομονή του στους πειρασμούς. Ώδινε, λέγει, η φύση. Όμως γεννήθηκε ο Χριστός. Έτσι με οδύνη έρχεται στον κόσμο ο άνθρωπος. Χωρίς κόπο και πόνο δεν υπάρχει ψυχή που είναι δυνατόν να ζήσει.

Ο Χριστός γεννάται συνεχώς. Γεννάται μέσα στο σκοτάδι των παθών της ψυχής του ανθρώπου, μέσα στην σιωπή της καρδιάς του, διότι δεν μπορεί να ξεύρει κανείς τι αγώνα, ποια πάλη, τι αγωνία, πόσες κραυγές βγαίνουν από την καρδιά του για να γεννηθεί μέσα του ο Χριστός. Μέρα και νύκτα. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει τον πόθο της ψυχής του ανθρώπου, την προσευχή του «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελθέ και σκήνωσον εν ημίν», δεν μπορεί να γνωρίζει το τελούμενον εν τω ανθρώπω παράδοξον θαύμα, που επιτελείται με την χάρη του τικτομένου Χριστού.

Είθε, αγαπητοί αναγνώστες, κάθε μέρα ο Χριστός να γεννάται στις καρδιές των ανθρώπων.

Όλοι έχομε ακούσει το μοναδικό, χαρμόσυνο μήνυμα του ερχομού του Μεσσία, την ολοκλήρωση του σχεδίου της θείας Οικονομίας με την ενανθρώπηση του Σωτήρος του κόσμου. Και όλοι έχομε δεχθεί την πρόσκληση να προσκυνήσωμε το θείον Βρέφος. Όλοι είμαστε κλητοί. Όσοι ζήσουν με θέρμη το μυστήριον γίνονται εκλεκτοί του Θεού, «τέκνα εις υιοθεσίαν».

Και είναι από την ημέρα της ιστορικής γεννήσεως του Χριστού μέχρι στις πρόσφατες, και ως επί το πλείστον δυσοίωνες, μέρες μας, πολλοί οι εκλεκτοί του Θεού, είναι οι άγιοι. Οι άγιοι που πάντοτε ήταν ταπεινοί προσκυνητές του Χριστού και αδιάλειπτα καθάριζαν, με έμπονο αγώνα, άσκηση και προσευχή, το σπήλαιο της καρδιάς τους, για να γίνουν χριστοτόκοι και χριστοφόροι. Αυτοί οι ίδιοι, ο πόθος, η βιοτή και το παράδειγμά τους, μας δείχνουν τον δρόμο, τον τρόπο και την βίωση του υπερφυούς θαύματος, μας ανοίγουν την πύλη της Εδέμ και μας αποκαλύπτουν τας του Παραδείσου τρυφάς «ένδον του σπηλαίου».

Αν λοιπόν στις μέρες και στα χρόνια που διανύομε γεννάται στις καρδιές μας ο Χριστός, η ευχή «Χρόνια Πολλά» είναι καλή και μεστή, και αξίζει.

Ευφρόσυνα Χριστούγεννα και ευοίωνο το νέο έτος!

πηγή

Επιστολή Μητροπολίτου Γόρτυνος Ιερεμία περί Αποτειχίσεως

           ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

    ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, 1η Ἰανουαρίου 2017

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 4η

ΠΕΡΙ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΕΩΣ

(Μέ ἀφορμή τό κατ᾽ ἐμοῦ κείμενο τοῦ Πρωτ. Νικολάου Μανώλη)

Ἀγαπητοί μου συλλειτουργοί Ἀδελφοί

καί εὐσεβεῖς χριστιανοί

τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως

Σᾶς εὔχομαι εὐλογημένο ἀπό τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό τό νέο ἔτος 2017.

Σᾶς παρακαλῶ, ἀδελφοί, νά διαβάσετε τήν παροῦσα μου ἐπιστολή, τήν ὁποία ἔγραψα μέ πόνο καί ἀγάπη πρός Σᾶς. Καί παρακαλῶ νά τήν διαβάσετε, γιατί πρόκειται γιά τήν σωστή πνευματική μας πορεία, τήν ἐκκλησιολογική μας πορεία, δηλαδή, πρόκειται γιά τήν σωτηρία μας.

1. Μέ ἀφορμή τά φιλοπαπικά καί φιλοοικουμενιστικά κινήματα πού παρατηροῦνται στίς ἡμέρες μας, ὅπως συνέβαιναν καί παλαιότερα καί τά ὁποῖα ἀσφαλῶς καταδικάζουμε, γιατί ὁ παπισμός εἶναι αἵρεση, ὁ δέ οἰκουμενισμός παναίρεση, μερικοί, κληρικοί καί λαϊκοί, δείχνουν ἕναν ὑπέρμετρο ἄκριτο καί ἄτακτο ζῆλο καί ἐπιτίθενται ἐναντίον τῶν Ἀρχιερέων κυρίως, τούς ὁποίους ἀποκαλοῦν μέ προσβλητικές ἐκφράσεις καί τούς παρουσιάζουν ὡς προδότες τῆς πίστης μας καί ἀνάξιους, λοιπόν, γιά τήν διαποίμανση τῆς ποίμνης τους. Μία φράση ἄν πεῖ κάποιος Ἀρχιερεύς στήν ροή τοῦ λόγου του, θά ἁρπαχθοῦν αὐτοί ἀπ᾽ αὐτήν καί θά παρουσιάσουν στά διαδίκτυά τους τόν Ἀρχιερέα αὐτόν καί ὡς αἱρετικό ἀκόμη.

Ἔτσι καί ἐγώ σέ μία πρόσφατη ὁμιλία μου στήν πόλη τῆς Κορίνθου, καλεσμένος σ᾽ αὐτήν ἀπό τόν καλό της Ποιμένα, τόν ἀγαπητό συλλειτουργό ἀδελφό κ. ΔΙΟΝΥΣΙΟ, εἶπα κάπου στήν πρόχειρή μου ἐκείνη ὁμιλία: «Ἄντε στό καλό του ἀπ᾽ ἐκεῖ μ᾽ αὐτόν τόν Πάπα καί τούς δογματισμούς. Ὅλο μ᾽ αὐτά θά ἀσχολούμαστε; Ἄς κοιτάξουμε καί λίγο τήν ψυχή μας». Αὐτήν τήν φράση μου, λοιπόν, τήν πῆρε ἕνας ἱερεύς τῆς Ἱ. Μ. Θεσσαλονίκης, ὁ πρωτοπρ. π. Νικόλαος Μανώλης, τήν ἀνέβασε στήν ἱστοσελίδα Κατάνυξη καί τήν ἔκριναν καί τήν κατέκριναν αὐτός καί οἱ ἀναγνῶστες μέ σκληρά σχόλια, δυσφημίζοντάς με βέβαια στόν λαό τοῦ Θεοῦ καί σέ σᾶς τό ποίμνιό μου ἰδιαίτερα.

2. Τήν φράση πού εἶπα, ἀγαπητοί μου, δέν τήν ἀνακαλῶ, ἀλλά τήν ἐπαναλαμβάνω καί τώρα. Ναί! Δέν θά ἀσχολούμαστε μονομερῶς μέ τήν αἵρεση, ἀλλά θά φροντίζουμε γιά τόν καθαρμό τῆς ψυχῆς μας πρῶτα, γιά νά ἔχουμε τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά εἶναι εὐλογημένοι οἱ λόγοι μας καί οἱ ἀγῶνες μας γιά τήν πίστη.

Τήν φράση μου αὐτή, γιά τήν ὁποία ὁ π. Νικόλαος Μανώλης «αἰσθάνεται πίκρα καί ἀγανάκτηση», τήν ἐμπνεύστηκα ἀπό ἕνα σύντομο λόγο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, πού μοῦ ἔκανε φοβερή ἐντύπωση. Τόν παραθέτω: «Ποθήσωμεν τήν εἰρήνην... Τό ζυγοστατεῖν καί σταθμίζειν τάς λέξεις τοῦ δόγματος καταλείπωμεν. Παυσώμεθα τοῦ θέλειν εἶναι διδασκάλων διδάσκαλοι. Μισήσωμεν τό λογομαχεῖν ἐπί καταστροφήν τῶν ἀκουόντων. Οὐκ ἐσμέν τῶν ποιμένων ποιμένες, ἀλλά πρόβατα» (MPG 64,38). Στόν λόγο του αὐτόν ὁ ἱερός πατήρ, πού πρέπει νά τόν ἐξεφώνησε ὅταν ἦταν ἀκόμη πρεσβύτερος, μᾶς λέγει αὐτό πού εἶπα καί ἐγώ κατ᾽ ἔμπνευσή του: Νά μήν ἀσχολούμαστε μέ λογομαχίες μέ τά δογματικά θέματα, ἀλλά νά ἐπιδιώκουμε τήν μεταξύ μας εἰρήνη καί ἀγάπη. Ἀλλά καί ἄλλοι ἅγιοι Πατέρες δέν ἔνοιωθαν εὐχάριστα ὅταν ἦταν ἀναγκασμένοι ἀπό τά πράγματα νά ἀσχοληθοῦν ἐξονυχιστικά μέ δογματισμούς. Ὁ Μ. Βασίλειος, γιά παράδειγμα, λέγει ὅτι ἀρκεῖ ἡ παράδοση τῶν Ἀποστόλων καί ἡ ἁπλότητα τῆς πίστης, ἀλλά ἐπειδή ὁ Εὐνόμιος ἀσχολήθηκε μέ ὑψηλά θέματα, σπέρνοντας ζιζάνια, θά ἀσχοληθεῖ ἀναγκαστικά καί ὁ ἴδιος μέ αὐτόν (βλ. MPG 29,500ΑΒ. 32,949ΒC). Ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος πάλι μᾶς λέγει νά ἀποφεύγουμε τόν δογματισμό σάν νά εἶναι ἕνα ἐξαγριωμένο λιοντάρι. Μακρυά – λέγει – ἀπό τέτοιες συζητήσεις εἴτε μέ μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἴτε καί μέ ἀνθρώπους ἔξω ἀπ᾽ αὐτήν. Λέγει ἐπί λέξει ὁ ἅγιος πατέρας: «Φεῦγε τοῦ δογματῖσαι, ὡς ἀπό λέοντος ἀτάκτου· μήτε μήν μετά τῶν τροφίμων τῆς Ἐκκλησίας εἰς τοῦτο συνεισέλθῃς, μήτε μετά τῶν ἀλλοτρίων» (Ἰσαάκ τοῦ Σύρου, Τά εὑρεθέντα ἀσκητικά, ἐν Ἀθήναις 1895, σ. 35).

Μέ τόν λόγο μου, λοιπόν, «ἄντε στό καλό του μέ τόν Πάπα καί τούς δογματισμούς, ἄς κοιτάξουμε τήν ψυχή μας», ἐξέφρασα, νομίζω, τό πατερικό πνεῦμα, ὅπως ἀποδείχθηκε ἀπό τούς παραπάνω λόγους.

3. Ἀγαπητοί μου, ἡ ἀγωνιστικότητα εἶναι ἕνα χάρισμα στήν Ἐκκλησία, ἀλλά δέν δίνεται σέ ὅλους τό χάρισμα αὐτό. Τά χαρίσματα τά λαμβάνουν οἱ καθαροί στήν ψυχή. Ντροπή μας, νά θέλουμε νά κάνουμε τόν ἀγωνιστή, ἐνῶ βαρυνόμαστε μέ ποικίλλα πάθη. Ἰδιαίτερα οἱ ἀγῶνες γιά τήν πίστη πρέπει νά γίνονται μέ ταπείνωση, μέ ἀγάπη καί μέ πλουτισμό θεολογίας. Ἀφοῦ, ἐσύ πάτερ καί ἐσύ λαϊκέ ἀδελφέ, πού θέλετε νά κάνετε τόν ἀγωνιστή, ἀφοῦ, ὅπως σᾶς γνωρίζουμε, εἶστε θυμώδεις καί ὀργίλοι στήν ψυχή καί ἀφοῦ δέν γνωρίζετε τήν ἑρμηνεία τῆς Ἁγίας Γραφῆς οὔτε ἔχετε μελετήσει τήν πατερική θεολογία, ποῦ πᾶτε χωρίς ἅρματα γιά ἀντιαιρετικό ἀγώνα; Μπορεῖ δηλαδή ὁ καθένας νά κάνει τόν χειροῦργο ἰατρό;

Τά λέγω αὐτά, ἀδελφοί μου, πατέρες καί χριστιανοί μου, γιά νά μήν ἐμπιστεύεστε σ᾽ ὅλες τίς ἀκουόμενες φωνές καί νά μήν ἀκολουθεῖτε τό κάθε κίνημα τοῦ κάθε τάχα ἀγωνιστοῦ. Νά εἶστε σεσοφισμένοι καί νά ἔχετε φωτισμένο νοῦ, γιά νά δοκιμάζετε τά πνεύματα, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος καί Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, ποιά εἶναι τοῦ Θεοῦ καί ποιά τοῦ πονηροῦ (Α´ Ἰωάν. 4,1 ἑξ.). Προσέχετε τούς «σοῦπερ ὀρθοδόξους», τούς «λίαν φιλοθέους καί φιλοχρίστους», ὅπως τούς λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ θεολόγος (Α´ Εἰρηνικός, ΣΤ´ 3), οἱ ὁποῖοι τοῦ ἦταν τό μεγαλύτερο ἐμπόδιο στόν ἀγώνα του ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν. Γιατί αὐτός σάν ἅγιος ἔκανε τόν ἀγώνα αὐτόν μέ προσευχή, μέ ἀγάπη καί μέ τούς θεολογικούς του λόγους, ἀντίθετα ἀπό ὅ,τι ἤθελαν καί ἔλεγαν οἱ «σοῦπερ ὀρθόδοξοι».

Ἴσως, πατέρες μου καί ἀδελφοί μου χριστιανοί, νά σᾶς ἔκανα καί ἐγώ ζημιά στό θέμα πού σᾶς μιλῶ, ἐκφράζοντας θέσεις, οἱ ὁποῖες θεωροῦνταν ἀκραῖες καί λέγοντας μάλιστα ἐνίοτε μέ ἔνταση τίς θέσεις αὐτές. Σᾶς ζητῶ συγγνώμη, ἄν σᾶς ἔκανα ζημιά. Σᾶς δηλῶ ὅμως ὅτι ἡ προσευχή μου καί ἡ ἐπιθυμία μου εἶναι νά εἶμαι ὁμολογητής τῆς Ὀρθόδοξης πίστης, ἀλλά μέ ταπείνωση καί μέ εὐγένεια καί στούς λόγους μου νά φαίνεται ἡ ἀγάπη πρός τούς αἱρετικούς καί ὄχι μῖσος καί ἐχθρότητα πρός αὐτούς· καί κυρίως ὁ ἀγώνας μου αὐτός ὑπέρ τῆς πίστεως νά γίνεται μέ θεολογία, τήν ὁποία ὁμολογῶ ὅτι δέν γνωρίζω. Γιατί θέλει εἰδική θεολογική γνώση ὁ ἀντιαιρετικός ἀγώνας. Ἔχω περιπλακεῖ, πατέρες, μέ τήν ἑρμηνεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, εἶναι καί τά ποιμαντικά τῆς Μητροπόλεως καί δέν ἀπομένει χρόνος γιά τήν μελέτη τῆς ἀντιαιρετικῆς θεολογίας. Ἀλλά προσπαθῶ νά τόν ἐξευρίσκω. Ἐκεῖνο ὅμως πού σᾶς παρακαλῶ, πατέρες καί ἀδελφοί, εἶναι νά μοῦ δίνετε ἐμπιστοσύνη. Ὅσο καί ἄν εἶμαι ἁμαρτωλός καί ἀδύναμος στήν θεολογία, ὅμως προσεύχομαι στήν Παναγία καί τό πιστεύω ὅτι δέν θά μέ ἀφήσει ἡ Κυρία Θεοτόκος νά πλανηθῶ καί νά ὁδηγήσω καί ἐσᾶς, τό ποίμνιο, σέ λάθος δρόμο. Καί δέν θά πλανηθῶ γιατί ὡς βάση μου ἔχω τό, «ὅ,τι λέγει ἡ Ἐκκλησία»!

Προσέχετε τούς ἄλλους, τούς «σοῦπερ Ὀρθοδόξους», ὅπως τούς εἶπα. Μήν τούς ἀκοῦτε, γιατί θά σᾶς κάνουν τήν μεγάλη ζημιά, τό νά σᾶς βγάλουν ἀπό τά τείχη τῆς Ἐκκλησίας. Ναί! Τό πᾶνε γιά τήν «ἀποτείχιση». Δέν ὑπάρχει μεγαλύτερη ζημιά καί μεγαλύτερο κακό ἀπ᾽ αὐτό. Ἐμεῖς εἴμαστε σφόδρα ἐναντίον τῆς Ἀποτειχίσεως. Θά παραμείνουμε ἐντός τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί ὅταν βλέπουμε λάθη τῶν Ἀνωτέρων μας, θά διαμαρτυρόμαστε πονετικά, θά κλαῖμε, ἀλλά μέσα στήν Ἐκκλησία.

4. Αὐτοί πού λέγουν καί γράφουν καί κινοῦν τά πράγματα πρός τήν Ἀποτείχιση, τό κάνουν αὐτό, γιατί, ὅπως τά κρίνουν, βλέπουν παραπλάνηση καί αἵρεση σέ ᾽μᾶς, πού εἴμαστε ἐντός τῶν τειχῶν. Ἀλλά, τούς λέγουμε: Ἐξετᾶστε, κύριοι, καλύτερα τά πράγματα. Ἀφῆστε τά ὅπλα καί τίς ἀπειλές καί δέστε μας μέ θεολογικό καί εὔσπλαγχνο μάτι καί θά δεῖτε ὅτι εἴμαστε ἀδελφοί καί ὄχι ἐχθροί. Θά τελειώσω, πατέρες καί χριστιανοί μου, μέ μία σχετική περικοπή ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, πού παρακαλῶ νά τήν προσέξετε:

Οἱ φυλές τοῦ Ἰσραήλ Ρουβήμ, Γάδ καί ἡ μισή φυλή τοῦ Μανασσῆ, πού κατοικοῦσαν ἀνατολικά τοῦ Ἰορδάνου, χωρισμένοι, δηλαδή, ἀπό τίς ὑπόλοιπες φυλές τοῦ Ἰσραήλ, πού κατοικοῦσαν στήν δυτική πλευρά τοῦ ποταμοῦ, αὐτοί, λοιπόν, γιά νά μή φαίνονται κομμένες ἀπό τίς ἄλλες, τίς πολλές φυλές, καί τά παιδιά τους λησμονήσουν ὅτι ἔχουν τόν ἴδιο Θεό μέ αὐτές, ἔκτισαν ἕνα πελώριο βωμό, γιά νά τούς θυμίζει ἁπλᾶ τόν Θεό τους. Ὄχι βωμό γιά νά προσφέρουν θυσία, γιατί ὅλος ὁ Ἰσραήλ ἕνα βωμό καί ἕνα ναό ἔπρεπε νά ἔχει, τήν Σκηνή τοῦ Μαρυτίου. Ἀλλά ἔκτισαν βωμό ὡς ἀναμνηστικό μόνο  τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ τους. Εἶδαν ὅμως οἱ δυτικά τοῦ Ἰορδάνου Ἰσραηλῖτες αὐτόν τόν νέο βωμό τῶν Ἰσραηλιτῶν τῆς ἄλλης πλευρᾶς τοῦ Ἰορδάνου καί, μή γνωρίζοντες τόν εὐσεβῆ σκοπό τους, τούς θεώρησαν προδότες, ὅτι δηλαδή ἀνακηρύττουν ἄλλο θεό, καί πῆραν τά ὅπλα γιά πόλεμο ἐναντίον τους. Ἔμαθαν ὅμως ἀπό τούς ἰδίους τά κίνητρά τους γιά τήν ἀνέγερση τοῦ βωμοῦ καί χαιρετήθηκαν ἔπειτα ὡς ἀδελφοί. Παρ᾽ ὀλίγον, δηλαδή, ἐμφύλιος πόλεμος μεταξύ ἀδελφῶν (βλ. Ἰησ. Ν. 22,1-34).

Τό περιστατικό αὐτό τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀγαπητοί πατέρες καί ἀδελφοί, εἶναι ἕνα ὡραῖο δίδαγμα γιά τούς ἀγωνιστές τῶν πατρώων παραδόσεων. Πολλές φορές συμβαίνει νά λέγουμε, νά γράφουμε καί νά ἐνεργοῦμε ἐναντίον ἄλλων, γιατί τούς νομίζουμε γιά προδότες καί ἀρνητές τῶν ἱερῶν παραδόσεων. Ἀλλά ἡ παραπάνω ἁγιογραφική περικοπή μᾶς λέει νά ἐξετάζουμε καλά τά κίνητρα τῶν ἄλλων. Μήπως οἱ ἄλλοι δέν εἶναι προδότες; Μήπως τούς παρεξηγήσαμε; Μήπως εἶναι ἀδελφοί μας καί ὄχι ἐχθροί μας;

5. Καί συγκεκριμένα: Πολύς λόγος ἔγινε γιά τήν Σύνοδο τῆς Κρήτης ὅτι ὀνόμασε «Ἐκκλησίες» τίς αἱρέσεις. Καί ἐγώ γραπτῶς ἐξεδήλωσα τήν διαφωνία μου γι᾽ αὐτό καί ἐμμένω στήν ἀντίθεσή μου αὐτή, γιατί, ὁμοῦ μέ πολλούς ἄλλους, δέν θά ἤθελα σέ ἐπίσημο κείμενο Συνόδου νά ὑπάρχει ἡ ἔκφραση αὐτή. Ἀλλά δέν μπορῶ ἀπό τήν ἔκφραση αὐτή νά πῶ, οὔτε καί συμφέρει γιά τήν λατρευτή Ἑλλαδική Ἐκκλησία τήν Ὁποία διακονῶ νά πῶ αὐτά τά ἀποτροπιαστικά πού λέγονται ἀπό φανατικούς, ὅτι ὅλοι οἱ ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας μας μέ τόν Ἀρχιεπίσκοπο μαζί πρόδωσαν τήν πίστη καί φράγκεψαν καί ἀναγνώρισαν τίς αἱρέσεις ὡς Ἐκκλησίες, μέ τήν ἔννοια τῆς Μιᾶς, τῆς σώζουσας Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως πολλοί Ἀρχιερεῖς στήν Ἱεραρχία τοῦ παρελθόντος Νοεμβρίου μᾶς ἐξήγησαν καί διαβεβαίωσαν, ἡ ἔκφραση «Ἐκκλησίες» γιά τά ξένα δόγματα στήν Σύνοδο τῆς Κρήτης ἐλέχθη καταχρηστικῶς μέ τήν ἔννοια τῶν συγκεντρώσεων καί δέν εἶχε καθόλου τήν ἔννοια τοῦ σώζοντος καθιδρύματος πού ἵδρυσε ὁ σαρκωθείς Υἱός τοῦ Θεοῦ, τό Ὁποῖο εἶναι ἡ ΜΙΑ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία. Αὐτό μᾶς τό εἶπαν καθαρά ὅλοι οἱ Ἱεράρχες. 

Δέν ἐπιτρέπεται, λοιπόν, γράφω τώρα ὅτι ἀπό τήν ὀνομασία τῶν ξένων δογμάτων ὡς «Ἐκκλησίες», μέ αὐτή τήν παραπάνω ἑρμηνεία καί ἐξήγηση τῶν ἁγίων Ἱεραρχῶν, νά τούς χαρακτηρίσουμε «προδότες», ὅπως ἔχει γραφεῖ. Ἐπαναλαμβάνω ὅμως ὅτι καί ἐγώ θά ἤθελα νά ἀπεφεύγετο ἡ ἔκφραση αὐτή, γιατί διευκολύνει τόν Οἰκουμενισμό.

Μέ τήν εὐκαιρία τοῦ λόγου ἄς ἐρωτήσω: Ἐπανειλημμένως ὁ μακαριστός Γέροντας Φλωρίνης π. Αὐγουστῖνος καί σέ κηρύγματά του καί σέ γραπτά του ἔλεγε τήν ἔκφραση «Ρωμαϊκή Ἐκκλησία». Τό ἴδιο καί ὁ πολύς Τρεμπέλας. Τό ἴδιο καί ὁ ἅγιος Νεκτάριος. Θά τολμήσουμε, λοιπόν, νά χαρακτηρίσουμε ὡς ἀθεολογήτους (!....) καί, τό χειρότερο, ὡς προδότες (!.....), τούς ἁγίους αὐτούς πατέρες καί διδασκάλους, γιατί ὀνομάζουν τούς Παπικούς «Ἐκκλησία»;

6. Σᾶς ἐκούρασα, ἀγαπητοί μου πατέρες καί ἀδελφοί χριστιανοί. Σᾶς ζητῶ συγγνώμην. Καί ἐγώ κουράστηκα. Τά ἔγραψα αὐτά ἐξ αἰτίας τῆς ἀποτόμου καί ἀσπλάγχνου κατ᾽ ἐμοῦ ἐπιθέσεως τοῦ πρωτ. π. Νικολάου Μανώλη. Μαζί μέ ἐμέ ὁ εἰρημένος αὐτός κληρικός ἐπιτίθεται καί κατά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κορίνθου κ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ. Μέ τά ὅσα εἶπε ὁ λόγιος καί δραστήριος Ἱεράρχης κ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ στό περιεκτικό του λογίδιο, ἀνέπτυξε τό ἄλλο δεύτερο ἥμισυ τοῦ χρυσοστομικοῦ χωρίου, πού ἀνέφερα, τό «παυσώμεθα τοῦ θέλειν εἶναι τῶν διδασκάλων διδάσκαλοι... Οὐκ ἐσμέν τῶν ποιμένων ποιμένες, ἀλλά πρόβατα».

Γιά τήν συμβουλή ὅμως αὐτή τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου θά σᾶς μιλήσω στήν ἑπόμενή μου ἐπιστολή.

– Σᾶς ἀνακοινώνω ὅτι τό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς στό ἑξῆς θά εἶναι ἁπλούστερο καί πνευματικώτερο καί θά κυκλοφορεῖ σέ ἰδιαίτερο φυλλάδιο μέ τόν τίτλο ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΚΗΡΥΓΜΑ. Παρακαλῶ τούς ἁγίους ἱερεῖς νά φροντίζουν νά τό παίρνουν οἱ Χριστιανοί μας. Νά τό διανέμετε μαζί μέ τό Ἀντίδωρο.

Καλή χρονιά καί εὐλογημένη,

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Το είδαμε εδώ

Μήνυμα Αρχιεπισκόπου προς τους μαθητές και μαθήτριες των Δημοτικών σχολείων με την ευκαιρία της έναρξης του νέου σχολικού έτους.

Ἀγαπημένα μου παιδιά!
Πόσο χαίρομαι πού σήμερα, μέ τήν εὐκαιρία τοῦ Ἁγιασμοῦ στό καλό σας τό σχολεῖο, ἐπικοινωνῶ μαζί σας . Εἶμαι ὁ Ἀρχιεπίσκοπός σας, ἀλλά θά ἤθελα νά μέ αἰσθάνεσθε σάν τόν καλό πατέρα πού ἀγαπᾶ τά παιδιά του καί τόν ἀγαποῦν κι αὐτά.
Ἀλήθεια, ἄν σᾶς ρωτοῦσα γιατί σήμερα μαζευτήκαμε ὅλοι ἐδῶ, μαθητές, μαθήτριες, δάσκαλοι, διευθυντές, γονεῖς καί Ἱερεῖς… προφανῶς θά μοῦ ἀπαντούσατε « – Γιατί ἀρχίζει τό σχολεῖο !». Πράγματι.

Ὅμως αὐτό τί δείχνει; Ὅτι γιά ν’ ἀρχίσει ἡ σχολική χρονιά χρειάζεται νά μαζευτοῦμε ὅλοι μαζί. Να εἴμαστε ἑνωμένοι, ἀγαπημένοι καί ἀποφασισμένοι μέ κέφι καί δύναμη ψυχῆς ν΄ἀρχίσει ἕνα τόσο μεγάλο καί σπουδαῖο ἔργο. Δείχνει ὅμως καί κάτι ἀκόμα: Ὅτι αὐτό τό ξεκίνημα τό ἐμπιστευόμαστε στο Θεό, Τόν παρακαλοῦμε νά τό εὐλογήσει καί γι’ αὐτό κάνουμε τόν Ἁγιασμό!
Σήμερα λοιπόν ὁ Θεός εἶδε τά γελαστά σας πρόσωπα, τά λαμπερά σας μάτια, τή δύναμη καί την ἀποφασιστηκότητά σας γιά μάθηση καί μέ τή δύναμη τοῦ Σταυροῦ καί τή Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἁγίασε τό νεράκι αὐτό πού σᾶς ἔβρεξε καί ἔτσι ἧλθε καί στόν καθένα ἀπό σᾶς, ἔστειλε ἕνα μήνυμα στήν καρδούλα σας καί εἶπε: « – Σᾶς ἀγαπῶ καί ὅλη τή χρονιά θά σᾶς προσέχω καί θά σᾶς νοιάζομαι γιατί εἶστε παιδιά μου!». Τί ὡραῖος καί ξεκούραστος εἶναι αὐτός ὁ μυστικός ὁ τρόπος πού μᾶς μιλᾶ ὁ Θεός! Ἐμεῖς οἱ μεγάλοι, δυστυχῶς δέν καταφέρνουμε νά σᾶς μιλᾶμε τόσο γλυκά καί συχνά- πολύ συχνά- σᾶς ἀσχημαίνουμε τή ζωή. Σᾶς στενοχωροῦμε. Νομίζουμε ὅτι εἶστε μηχανές πού πρέπει νά τίς γεμίσουμε με γνώσεις, πολλές γνώσεις. Ξεχνοῦμε ὅμως ὅτι πάνω ἀπ’ὅλα ἔχετε ἀνάγκη τό παιχνίδι, τή χαρά καί τόν καλό τόν Λόγο πού εἶναι ὁ Χριστός μας.
Καλά μου παιδιά σᾶς ἀποχαιρετῶ δίνοντάς σας τήν ὑπόσχεσή μου ὅτι κι ἐγώ ὅλη τή χρονιά θά σᾶς ἀγαπῶ καί θά προσεύχομαι νά ἔχετε ἐσεῖς οἱ μαθητές καλή πρόοδο καί οἱ καλοί σας δάσκαλοι νά ἔχουν τη δύναμη νά σᾶς ἀγαποῦν καί νά σᾶς μορφώνουν.
Καλή καί εὐλογημένη χρονιά!
Μέ θερμές εὐχές καί πατρική ἀγάπη
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
+ Ο ΑΘΗΝΩΝ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ Β΄

Μήνυμα Αρχιεπισκόπου προς τους μαθητές και μαθήτριες των Γυμνασίων καί Λυκείων με την ευκαιρία της έναρξης του νέου σχολικού έτους.

Ἀγαπητά μου παιδιά,
Ἡ νέα ἀρχή εἶναι καί μία νέα εὐκαιρία. Σήμερα, στό ξεκίνημα τῆς σχολικῆς χρονιᾶς μπορεῖτε να προσφέρετε στόν ἑαυτό σας τή δυνατότητα νά γράψετε νέες σελίδες στή ζωή σας, γιά τή γνώση, γιά το μέλλον σας, γιά τά ὄνειρα πού κάνετε.

Ὅλοι γνωρίζετε τίς δυσκολίες τῶν καιρῶν μας. Ὅμως, πάντα ὑπάρχουν εὐκαιρίες, γιά νά δοκιμάσετε τίς δυνάμεις σας, ὄχι μόνον στά μαθήματα ἀλλά καί στήν καθημερινή ζωή. Οἱ ἀντιξοότητες δέν εἶναι ποτέ ἀνίκητες καί στήν πραγματικότητα μόνον ἡ δική σας ἀπογοήτευση μπορεῖ νά τίς δυναμώσει. Ἀπό ἐσᾶς ἐξαρτᾶται νά βάλετε στόχους μεγάλους, νά δοκιμάστε τίς δυνάμεις τοῦ μυαλοῦ καί τῆς καρδιᾶς σας, να προοδεύσετε καί νά κερδίσετε ὅ,τι καλύτερο γιά ἐσᾶς καί τήν κοινωνία μας, νά ἀντισταθεῖτε σέ ὅ,τι ἀσχημαίνει τή ζωή καί διχάζει τούς ἀνθρώπους.
Στέκομαι δίπλα σας στό σημερινό σας ξεκίνημα καί σᾶς εὔχομαι ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μου μια σχολική χρονιά πρωτόγνωρη, πού θά σᾶς βοηθήσει στήν ἀνακάλυψη τῶν χαρισμάτων σας καί στόν ἀγώνα νά πραγματοποιήσετε τά ὄνειρά σας. Μιά σχολική χρονιά πού θά ἀναδείξει τή φιλία καί τή συνεργατικότητα καί θά ἐξορίσει τόν ἐκφοβισμό, πού θά σᾶς γεμίσει ἱκανοποίηση καί περηφάνια γιά τά ἐπιτεύγματα πού μπορεῖτε νά κατορθώσετε.
Μέ ἀληθινή ἀγάπη εὔχομαι στούς γονεῖς σας, στούς ἐκλεκτούς διευθυντές τῶν σχολείων μας και στούς καθηγητές σας δύναμη καί ὑπομονή, μέ μεράκι, ἐνθουσιασμό καί εἰλικρινή φροντίδα νά γίνουν τά ζωντανά παραδείγματα γιά ὅλα τά παιδιά μας.
Ὁ Θεός νά ἐνισχύει καί νά φωτίζει τήν πορεία σας.
Καλή χρονιά καί εὐλογημένη!
Μέ θερμές εὐχές καί πατρική ἀγάπη
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

Μήνυμα πρός Ἐκπαιδευτικούς μέ τήν ἔναρξη τῆς νέας Σχολικῆς χρονιᾶς τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. Χρυσοστόμου

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΤΡΩΝ
Ἐν Πάτραις τῇ 8ῃ Σεπτεμβρίου 2016
Ἀριθμ. Πρωτ.: 587

Ἀγαπητοί μου Ἐκπαιδευτικοὶ Λειτουργοί,
Ἀπευθύνομαι μέ ἰδιαίτερη χαρά καί συγκίνηση, σὲ σᾶς, μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἔναρξης τῆς νέας σχολικῆς χρονιᾶς, ἀφ’ ἑνὸς μὲν γιὰ νὰ σᾶς εὐχηθῶ ἀπό τά βάθη τῆς ψυχῆς μου νὰ ἔχετε ὑγεία καὶ δύναμη ἀπὸ τὸν Θεὸ στὸ σπουδαῖο καὶ ἱερό λειτούργημά σας, ἀφ’ ἑτέρου δὲ γιὰ νὰ ἐκφράσω κάποιες σκέψεις καὶ κάποιους προβληματισμούς μου σχετικὰ μὲ τὸ θαυμάσιο ἔργο σας, τὸ ἐπιτελούμενο στοὺς σύγχρονους καιρούς μας.
Ἀγαπητοί μου, ὁ κόσμος ἔχει κατὰ πολὺ ἀλλάξει, ὡς πρὸς τὸν πνευματικὸ προσανατολισμὸ καὶ τὰ ἐνδιαφέροντα. Θεωρῶ ὅτι ποτὲ ἄλλοτε δὲν ἀδιαφόρησε περισσότερο γιὰ τὸν ἔσω ἄνθρωπο καὶ γενικῶς γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ἀπ’ ὅσο σήμερα.
Τὰ οὐμανιστικὰ δυτικὰ πρότυπα, τὰ ὁποῖα ἀκολουθήθηκαν κατὰ τὸ παρελθόν, οὐδὲν ἀπέδωσαν, ἀφοῦ τὸν ἄνθρωπο τὸν εἶδαν ὡς μονάδα παραγωγῆς καὶ κατανάλωσης, ὡς οἰκονομικὸ δηλαδή, μέγεθος. Αὐτὸ δυστυχῶς συμβαίνει καὶ σήμερα μὲ τὰ γνωστὰ ἀποτελέσματα, τὰ ὁποῖα, ὄχι ἁπλῶς κουράζουν καὶ ἀδικοῦν τὴν ἀνθρώπινη προσωπικότητα, ἀλλὰ (ἐξ)εὐτελίζουν τὸ τελειότερο δημιούργημα τοῦ Θεοῦ, δηλαδή, τὸν ἄνθρωπο.
Τὰ πρότυπα αὐτὰ ἠθέλησαν καὶ θέλουν τὸν ἄνθρωπο ἀποκομμένο ἀπὸ τὶς πνευματικὲς ρίζες καὶ τὰ πνευματικὰ ἐνδιαφέροντα, ψυχρό, ἀπάνθρωπο, χωρὶς αἴσθημα καὶ συναίσθημα καὶ ἀπομονωμένο μέσα στὰ φρικτὰ τείχη μιᾶς ἰδιότυπης καί τεχνηέντως ἐπιβαλλομένης μοναξιᾶς.
Τὸ Σχολεῖο καλεῖται νὰ θεραπεύσῃ αὐτὴ τὴ βαθειὰ ἀσθένεια καὶ νὰ θέσῃ τὰ πνευματικὰ ἐπιθήματα στὶς χαίνουσες πληγὲς, ποὺ πυορροοῦν εἰς βάρος τῆς ἐν γένει προόδου καὶ προκοπῆς τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητος, τῶν παγκοσμίων ἀξιῶν καὶ τοῦ πανανθρώπινου πολιτισμοῦ, ποὺ στηρίζεται στὴ δύναμη τῆς ἀγάπης.
Στὸ Σχολεῖο παρέχεται παιδεία ἢ μᾶλλον πρέπει νὰ παρέχεται παιδεία (γιὰ νὰ εἴμεθα ρεαλιστὲς) ὄχι ἁπλῶς ὡς ἐκπαίδευση, ἀλλ΄ ὡς γνώση, ἀγαθὸ δηλαδή, τό ὁποῖο δὲν θὰ παραμένῃ στὴν παροχὴ κάποιων στείρων πληροφοριῶν, ἀλλὰ στὴν ἐμπέδωση τῶν ἀληθειῶν, ὅπως:
α) Ποιὸς εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός καί ποιά ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρώπου.
β) Τί εἶναι πολιτισμός.
γ) Γιατί πρέπει νὰ ἀγαπᾶμε.
δ) Γιατί πρέπει νὰ ἀγωνιζώμεθα στὸ πεδίο τῆς ἔρευνας καὶ τῆς ἐπιστήμης.
ε) Ποιὸς εἶναι ὁ χῶρος ποὺ γεννηθήκαμε καὶ ζοῦμε καὶ ποιὰ εἶναι τὰ χαρακτηριστικά του γνωρίσματα, ἡ ἰδιοπροσωπία, ἡ ταυτότητά του καὶ ἡ σχέση του μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο.
στ) Ποιὰ εἶναι ἡ πίστη μας καὶ ἡ πνευματική κληρονομιά μας καὶ πῶς αὐτὰ τὰ ἀγαθὰ μᾶς συνδέουν, μέσα ἀπὸ τὸν σεβασμὸ καὶ τὸν διάλογο, μὲ τοὺς ἄλλους Λαούς.
ζ) Ποιὰ εἶναι ἡ γλώσσα μας καὶ ἡ ἐν γένει ἱστορία μας καί τόσα ἄλλα.
Ἀκόμη νὰ παρέχωνται στό Σχολεῖο τὰ ἐφόδια γιὰ τὸν σωστὸ πνευματικὸ καὶ ἐπαγγελματικὸ προσανατολισμό, καί συνελόντι εἰπεῖν νά τίθενται οἱ βάσεις γιὰ μιά ζωὴ γεμάτη αἰσιοδοξία καὶ ἐλπίδα, ὥστε οἱ ἄνθρωποι νὰ ξεπερνοῦν τὶς δυσκολίες καὶ τὰ πολλὰ ἐμπόδια τῆς ζωῆς, ἡ ὁποία ζωὴ εἶναι
3
δῶρο τοῦ Θεοῦ ἀνεπανάληπτο καὶ ὡς ἐκ τούτου ἱερὸ καὶ κατά πάντα ἀξιοσέβαστο. Ὅλα αὐτὰ θὰ γίνουν καί μέσα ἀπὸ τὴν δική σας προσπάθεια.
Εἶναι τιμὴ γιὰ σᾶς, τὸ ὅτι σᾶς ἐπέλεξε ὁ Θεὸς γι’ αὐτὸ τὸ ἔργο. Εἶναι τιμὴ, γιατί καλεῖσθε νὰ ἐφαρμόσετε μέσα ἀπὸ τὸ Σχολεῖο, τοῦ Θεοῦ τὸ σχέδιο, γιὰ ἀγάπη, γνώση καὶ σεβασμὸ τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητος καί νά χτίσετε τά θεμέλια τοῦ μέλλοντος.
Ἔχομε ἐμπιστοσύνη, λοιπὸν σὲ σᾶς. Συνεχίστε τὸν ἀγῶνα σας, καὶ τὸ κοπιαστικό, ἀλλὰ ὡραῖο ἔργο σας μὲ ζέση ψυχῆς καὶ διάθεση καρδιᾶς, γιὰ θυσιαστικὴ προσφορὰ στὸ παιδί, στὴν κοινωνία ὁλόκληρη.
Σταθεῖτε στὸ ὕψος τῶν περιστάσεων, ἀντισταθεῖτε μὲ τὸν λόγο σας, τὸ παράδειγμά σας, τὴν ζωὴ σας ὁλόκληρη, τὴν προσωπικότητά σας στὸν πνευματικὸ ὁδοστρωτῆρα τῆς ἐποχῆς.
Βοηθῆστε τὰ παιδιά, νὰ ἔχουν ἐνδιαφέροντα καὶ νὰ ξεκολλήσουν ἀπὸ τὸν ἐθισμὸ τῶν ὅποιων «πόκεμον» καὶ τῆς ὅποιας ἄλλης φωνῆς καὶ ἐπικίνδυνης πνευματικῆς προπαγάνδας καὶ ἐξάρτησης.
Ἐργαστεῖτε, γιὰ νὰ δημιουργήσετε ἐλεύθερες προσωπικότητες, ἀνθρώπους ποὺ θὰ κάνουν ὑπεύθυνα τὶς ἐπιλογές τους γιὰ τὴν ζωή, τὴν δική τους καὶ τῶν συνανθρώπων τους.
Στὴν προσπάθειά σας αὐτὴ δὲν εἶστε μόνοι σας. Ἔχετε τὴν βοήθεια τοῦ Θείου Διδασκάλου, ἔχετε τὶς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας μας, ἔχετε τὶς ἱκεσίες τῶν Τριῶν μεγάλων Διδασκάλων καὶ Ἱεραρχῶν, τὶς προσευχὲς καὶ τὴν ἀγάπη ὅλων μας.
Καυχῶμαι ἰδιαιτέρως ἐν Κυρίῳ, διότι προέρχομαι ἀπὸ τὸν ὡραῖο καί ἀξιοζήλευτο πνευματικὸ χῶρο τῶν Ἐκπαιδευτικῶν καί γιά τοῦτο μὲ ἰδιαίτερη συγκίνηση ἀπευθύνομαι πρὸς ὅλους σας, εὐχόμενος ἀπὸ καρδίας ἐπιτυχία στὸ ἔργο σας, ὑγεία, χαρὰ καὶ κάθε εὐλογία ἀπὸ τὸν Θεὸ στό εὐλογημένο λειτούργημά σας. Εἴμαστε κοντά σας γιά ὅ,τι χρειαστεῖτε καί ἐπιθυμοῦμε νά βοηθήσωμε στήν προσπάθειά σας, μέσα ἀπό τό πνεῦμα μιᾶς κατά πάντα γόνιμης συνεργασίας, ὅπως ἐξ ἄλλου συμβαίνει μέχρι σήμερα.
Καλὴ σχολικὴ χρονιά.
Σᾶς ἀσπάζομαι ἐν Κυρίῳ .
Καλή Χρονιά.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
 Ο Π Α Τ Ρ Ω Ν Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ
Δ/νσις: Βότση 34, Τ.Θ. 3155, Τ.Κ. 26221, Πάτραι
Τηλ.: 2610.320.602 – fax: 2610.279.533

Μήνυμα Αρχιεπισκόπου προς τους Εκπαιδευτικούς με την ευκαιρία της έναρξης του νέου σχολικού έτους

Ἀγαπητοί μου,
«Μή νομίσετε πώς καί τοῦτος ἐδώ πού προσπαθεῖ νά σᾶς μιλήσει περνᾶ μία ζωή ἄκοπη, ὅλο λόγια γαλήνια καί ἁπλά, σάν κι αὐτά πού κάπου-κάπου σᾶς χαρίζουν ἀνακούφιση. Ἡ ζωή του εἶναι γεμάτη δυσκολίες καί ὑπολείπεται τῶν λόγων αὐτῶν. Ἄν ὅμως ἦταν ἀλλιῶς τά πράγματα, ποτέ δέν θά κατάφερνε να μιλήσει ἔτσι» 1 .

Ἐπειδή ἀνήκω σέ μία γενιά πού μεγάλωσε μέ μεγάλες δυσκολίες, μέ τήν ἀγωνία τοῦ φωτός στα μάτια καί τή δίψα στίς ψυχές γιά διδαχή, μπορῶ νά σᾶς μιλήσω, ὅπως ὁ ποιητής, γιά δύο πολύ σημαντικές λέξεις πού διαμόρφωσαν τήν πορεία μας: Γιά τήν ἐλπίδα καί τή μεταμόρφωση!
Σήμερα τά παιδιά μας, οἱ μαθητές σας, ἔχουν ἀνάγκη γιά μία Παιδεία πού θά γεμίσει τήν καρδιά τους μέ ἐλπίδα, ριζωμένη στήν ἀλήθεια καί μέ ὁρίζοντα τόν ἄνθρωπο. Γιά μία Παιδεία πού τό «αἷμα» της θα κυοφορήσει ἀνθρώπους, οἱ ὁποίοι θά συνδέουν τή γνώση μέ τήν ἀλληλεγγύη, τήν ἐπιστήμη μέ την κατανόηση καί τήν ἀποδοχή τοῦ ἄλλου. Γιά μία Παιδεία πού θά εἶναι ἀπείθαρχη στούς ἀριθμούς τῶν στατιστικῶν, πού θά μεταμορφώνει τήν ἐκπαίδευση ἐγκεφάλων σέ καλλιέργεια ὑπάρξεων. Γιά μία Παιδεία πού δέν θά στοχεύει ἁπλά στήν παραγωγή ἀνθρωπίνου δυναμικοῦ, ἀλλά στή διαμόρφωση ἀνθρώπων με κριτική σκέψη. Γιά μία Παιδεία πού νοηματοδοτεῖ ἄνευρα καί ἄοσμα ἐκπαιδευτικά συστήματα ἐπειδή τολμᾶ νά πιστεύει σέ ἕνα Θεό ἀγάπης, πού ἔγινε ἄνθρωπος ἐπειδή ἀγάπησε ὅλους τούς ἀνθρώπους. Πού ὑπερβαίνει τήν ἀνοχή μέ τήν ἀγάπη.
Μένω κοινωνός τῆς πορείας καί τῆς ἔγνοιας σας γιά τά παιδιά μας πού ἀγαπᾶμε πολύ.
Καλή καί εὐλογημένη χρονιά!
Μέ θερμές εὐχές καί πατρική ἀγάπη
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
+ Ο ΑΘΗΝΩΝ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ Β΄

Πασχάλιο μήνυμα του Εσθονίας Στεφάνου

Πασχάλιο μήνυμα του Εσθονίας Στεφάνου

«Ἀναστήτω ὁ Θεός, καὶ διασκορπισθήτωσαν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ,

καὶ φυγέτωσαν ἀπὸ προσώπου αὐτοῦ οἱ μισοῦντες αὐτόν».

(Ψαλμός 67 (68), 1-2).

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,

Χαρά και ευφροσύνη υπάρχει για όλους μας, για όλο τον κόσμο επειδή ο Χριστός αναστήθηκε! Σήμερα ο Θεός προσφέρει σε όλη την ανθρωπότητα ένα νέο κόσμο εντελώς αλλότριο και ξένο προς την φθορά, τον τρόμο του θανάτου και όλες τις εχθρικές συμπεριφορές που αναπτύσσονται μεταξύ των ανθρώπων. Σήμερα όλη η Δημιουργία γιορτάζει, και αυτό γιατί η Ανάσταση του Χριστού συνιστά εκδήλωση αγάπης και ελπίδας και αναδύει ένθερμες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

Το Πάσχα είναι επιτέλους εδώ. Ακριβώς όπως και ο χειμώνας, έτσι και αυτό εμπεριέχει μέσα του την ίδια προσμονή για την άνοιξη και την χαρά της Ανάστασης, η οποία ήδη έκανε την εμφάνισή της καθ’ όλη τη διάρκεια των Ιερών Ακολουθιών της Σαρακοστής και της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος και η οποία μόλις άνθισε ξαφνικά μπροστά στα μάτια μας, συναρπάζοντάς μας με το ισχυρό και γλυκό της άρωμα και την δόξα του χαρμόσυνου φωτός της, η οποία δεν γνωρίζει τέλος.

Αυτήν την στιγμή, εμείς ως Χριστιανοί, γευόμαστε ελεύθερα την εμπειρία της εν θεία χάριτι «αναγεννήσεως». Ωστόσο, είναι εξίσου αληθές ότι η πίστη μας στον Αναστημένο Χριστό δύναται να αμφισβητηθεί από την τρομερή δύναμη του Πονηρού, ο οποίος φαίνεται ότι συνεχίζει το αποδομητικό του έργο και πασχίζει να επιβληθεί στην καρδιά του κόσμου μας. Μίση, πόλεμοι, διώξεις, ανηθικότητα, αδικία, ψέμματα, όλα αυτά και άλλα δεινά περνούν μπροστά από τα μάτια μας, συμπαρασύροντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Υπάρχει, για παράδειγμα, πιο θλιβερό θέαμα από την μαζική φυγή ολόκληρων πληθυσμών, οι οποίοι αναγκάζονται κάτω από απερίγραπτες συνθήκες να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να κάνουν μία καινούργια αρχή, διακινδυνεύοντας τις ζωές τις δικές τους ή των παιδιών τους ή ζητιανεύοντας για μια μόνιμη κατοικία; Ελπίζουμε ότι οι χώρες υποδοχής και οι λαοί που διαβιώνουν εκεί, επιθυμούν να αποκαταστήσουν την τιμή και την αξιοπρέπεια αυτών των προσφύγων, ως ανθρώπινων όντων.

Το κακό υπάρχει και εμείς γνωρίζουμε ότι «ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄ Ιω. 5, 19). Όπως γράφει ο απόστολος Ιωάννης στην πρώτη του Επιστολή (3, 10): «ἐν τούτῳ φανερά ἐστι τὰ τέκνα τοῦ Θεοῦ καὶ τὰ τέκνα τοῦ διαβόλου• πᾶς ὁ μὴ ποιῶν δικαιοσύνην οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ Θεοῦ, καὶ ὁ μὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφόν αὐτοῦ».

Αλλά ο Ιησούς είπε, «θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ιω. 16:33). Κάθε τι που ξεκινάει από εμάς τους ίδιους, σταματάει πράγματι πολύ γρήγορα, στα όρια ακριβώς των ενδιαφερόντων μας, στον δικό μας αξιακό κόσμο. Η απαρχή και το σημείο αναφοράς της Αναστάσεως, δεν είμαστε εμείς, αλλά Αυτός, ο Ιησούς Χριστός. Στο Σώμα Του το διαρραγέν στον Σταυρό, το μυστήριο του Θεού και το μυστήριο του ανθρώπου ταυτίζονται. Συλλογιζόμενοι το μυστήριο αυτό, μαθαίνουμε ότι και εμείς, όπως και Εκείνος, δεν μπορούμε να περάσουμε από τον θάνατο στην ζωή παρά μόνον εάν αγαπάμε τους αδελφούς μας μετά από την Ανάσταση του Χριστού, η οποία είναι και η δική μας ανάσταση, είναι αγάπη απεριόριστη και καθολική. Μόνον εάν μετέχουμε στο Σώμα Του, στην τρωθείσα καρδιά Του, στο μυστήριο της καρδιάς του Πατέρα, μόνον τότε η αγάπη μας αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, όπως ακριβώς και η αγάπη του Χριστού αγκάλιασε όλους εμάς: «αὕτη ἐστὶν ἡ ἐντολὴ ἡ ἐμή, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς». Αυτή είναι η ζωή που αναβλύζει από τον τάφο, η οποία είναι νικηφόρα επί του θανάτου.

Κατά συνέπεια, η ανάσταση του Χριστού συνιστά την εκπλήρωση της δυναμικής παρέμβασης του Θεού στον κόσμο. Ξεκινά με την γέννηση του Ιησού από τους κόλπους της Παναγίας και τελειώνει με τον Σταυρό, στον οποίο ολοκληρώνεται ο θρίαμβος της νίκης επί του θανάτου. Αυτή η δυναμική παρέμβαση του Θεού επιβεβαιώνει την νίκη επί της φθοράς και του θανάτου, προκειμένου ο άνθρωπος να γευτεί την πραγματική ζωή, και συμβάλλει στην διάλυση του φόβου και της απελπισίας, προκειμένου να ανθίσει σε κάθε άνθρωπο η ελπίδα της Αναστάσεως. Ο Σταυρός του Χριστού μάς δίδαξε την απάθεια, η Ανάστασή του το πέρασμα. Ο Χριστός πέθανε και αναστήθηκε, και δεν πρόκειται επομένως για έναν Θεό νεκρό, που επιζητεί να εδραιώσει την θέση του μέσα στον κόσμο, αλλά για έναν Θεό ζωντανό. Έξω από Αυτόν, χωρίς Αυτόν, τα πάντα μοιάζουν με ψέμμα και αυταπάτη.

Αυτό που μας δίδεται σήμερα, και καμμία νύχτα δεν μπορεί να επισκιάσει πλέον την ζωή μας, είναι η καινοτομία: Η καινοτομία του Πάσχα, που είναι κοινωνία και αγάπη.

Αυτή την εμπειρία της καινοτομίας εν πνεύματι κοινωνίας και αγάπης, η Ορθόδοξη Εκκλησία πρόκειται να βιώσει ομόφωνα κατά την διάρκεια της Αγίας και Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου, η οποία θα πραγματοποιηθεί φέτος στην Κρήτη. Η τέλεση της Θείας Λειτουργίας θα πραγματοποιηθεί την ημέρα της Πεντηκοστής των Ορθοδόξων, δηλαδή την Κυριακή 19 Ιουνίου, στην Μητρόπολη του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο. Οι δε εργασίες της Συνόδου θα λάβουν χώρα κατά το διάστημα από 17-27 Ιουνίου στην Ορθόδοξη Θεολογική Ακαδημία Κρήτης.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει εμπειρία άλλου, αντίστοιχου βεληνεκούς, από την εποχή της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, εδώ και περίπου 1.230 χρόνια. Οι προετοιμασίες για την σύγκληση της Πανορθοδόξου Συνόδου ξεκίνησαν το 1961. Η τελική απόφαση να συγκληθεί ελήφθη ομόφωνα τον Δεκέμβριο του 2015, υπό την παρουσία όλων των Ορθοδόξων Αυτοκέφαλων Εκκλησιών. Γνωρίζουμε ότι το Πάσχα τελειώνει με την Πεντηκοστή. Μεταφέροντάς μας μαζί με τον Χριστό μπροστά στον ουράνιο Πατέρα, ας αιτηθούμε όλοι μαζί, με μια καρδιά και με ένα φρόνημα, η μεγαλειώδης δωρεά του Αγίου Πνεύματος να χαριστεί πληθωρικά σε όλους τους Πατέρες, οι οποίοι θα συμμετάσχουν στην Μεγάλη και Αγία Σύνοδο: είθε αυτοί να είναι ειλικρινείς, ταπεινοί και θαρραλέοι, προκειμένου η Εκκλησία μας να δώσει μία ομόφωνη μαρτυρία της πίστης και της εν αληθεία αγάπης. Μια μαρτυρία καλής θέλησης, άμβλυνσης των εντάσεων και άπλετης ειρήνης για το σύνολο της ανθρωπότητας. Τελικά, μία μαρτυρία, η οποία θα λαμβάνει υπ’ όψιν τις ανησυχίες και τις προσδοκίες των ανδρών και των γυναικών της εποχής μας.

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!…

Έτσι, λοιπόν, δεν φοβόμαστε τίποτα!… Αυτός νίκησε τον θάνατο. Και εάν εμείς πιστεύουμε σε Αυτόν θα δούμε την ζωή: θα την δούμε, θα την ανακαλύψουμε και θα την σκορπίσουμε γύρω μας!

+ ΣΤΕΦΑΝΟΣ, Μητροπολίτης Ταλίννης και πάσης Εσθονίας,

Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Εσθονίας

Πασχαλινόν μήνυμα τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν κ.κ. Κυρίλλου

Πασχαλινόν μήνυμα τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν κ.κ. Κυρίλλου

πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, διακόνους, μονάζοντας καὶ πάντα τὰ πιστά τέκνα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας

Ἴδετε, ποταπὴν ἀγάπην δέδωκεν ἡμῖν ὁ πατὴρ,

 ἵνα τέκνα θεοῦ κληθῶμεν καὶ ἐσμέν.

(Α’Ἰω. 3, 1)

Ἱερώτατοι Ἀρχιερείς, σεβαστοὶ ἱερεῖς καὶ διάκονοι, θεοφιλεῖς μοναχοὶ καὶ μοναχαὶ, ἀδελφοί μου ἀγαπητοί,

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Διὰ τῶν χαρμοσύνων καὶ αἰσιοδόξων λόγων τούτων ἀπευθύνω πρὸς πάντας ἡμᾶς, ἀγαπητοί μου, τὸν ἐγκάρδιον χαιρετισμὸν καὶ συγχαίρω διὰ τὴν μεγάλην καὶ σωτήριον ἑορτὴν τοῦ Πάσχα.

Ἑορτὴν ἑορτῶν καὶ πανήγυριν πανηγύρεων χαρακτηρίζει ἡ Ἐκκλησία τὴν ἁγίαν ἡμέραν ταύτην διά στόματος Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ἑνὸς τῶν οἰκουμεικῶν αὐτῆς διδασκάλων. Καὶ ἐν τούτῳ εἶναι βαθύ πνευματικὸν νόημα, διότι «τοσοῦτον ὑπεραίρουσα πάσας, οὐ τὰς ἀνθρωπικὰς μόνον καὶ χαμαὶ ἐρχομένας, ἀλλ᾿ ἤδη καὶ τὰς αὐτοῦ Χριστοῦ καὶ ἐπ᾿ αὐτῷ τελουμένας, ὅσον ἀστέρας ἥλιος» (Εἰς τὸ Ἅγιον Πάσχα ΜΕ’, Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου). Εἰς τὴν ἔνδοξον Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, τὴν ἀναδειχθεῖσαν εἰς τὸ πλέον σπουδαιότερον γεγονός τῆς ἱστορίας τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, συνίσταται αὐτὸ τοῦτο τὸ νόημα καὶ αὐτὴ αὕτη ἡ οὐσία τῆς πίστεως ἡμῶν, ὁ πυρήν καὶ ἡ κραταιὰ δύναμις τοῦ χριστιανικοῦ μηνύματος εἰς τὸν κόσμον. Κατά τὰς ἡμέρας ταύτας πᾶν τὸ κήρυγμα ἡμῶν συνοψίζεται εἰς δύο μόνον λέξεις. «Χριστὸς ἀνέστη! Εἰπὼν τοῦτο, τὶ δύναμαι εἰπεῖν ἔτι μάλλον; Ἐλέχθη τὸ πᾶν»,ἀναφωνεῖ ὁ Ἁγιος Φιλάρετος, Μητροπολίτης Μόσχας  (Εἰς τὸ Ἅγιον Πάσχα, τῇ 18ῃ Ἀπριλίου 1826).

Μετὰ τὴν πτῶσιν τοῦ Ἀδὰμ ἡ ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι ἱστορία τοῦ ἀδιακόπου ἀγῶνος τοῦ καλοῦ κατὰ τοῦ κακοῦ.  Ἀνυπήκοοι εἰς τὸν Θεὸν οἱ ἄνθρωποι ἄφησαν ἵνα εἰσέλθῃ εἰς τὴν ζωὴν αὐτῶν καὶ εἰς τὸν κόσμον ἡ ἁμαρτία καὶ σὺν ταύτῃ τὰ δεινὰ, αἱ ἀρρώστιαι, ἡ φθορὰ καὶ ὁ θάνατος. Καὶ τὸ πλέον βασικὸτερον, ἡ ἁμαρτία διεχώρισε τὸν ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ, τοῦ μὴ ποιήσαντος κακοῦ καὶ ξένου ὄντος πάσης ἀδικίας. Οὐδείς δίκαιος ἦτο εἰς θέσιν ἵνα ὑπερνικήσῃ τὸν τραγικὸν διχασμὸν τοῦτον καὶ ἵνα γεφυρώσῃ τὴν τεραστίαν πνευματικὴν ἄβυσσον, διότι ἦτο πράγμα ἀκατόρθωτον, ἐὰν ἤθελεν ἐπιτευχθῇ ἀποκλειστικῶς δι’ἀνθρωπίνων δυνάμεων. Καὶ ἰδοὺ ὁ λόγος, ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος «Ἐδεήθημεν Θεοῦ σαρκουμένου καὶ νεκρουμένου, ἵνα ζήσωμεν» (Εἰς τὸ Ἅγιον Πάσχα ΜΕ’, Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου).

Εἰς τὴν οὐσίαν ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ ἐγένετο ἐκεῖνο τὸ ἄνοιγμα, διὰ τοῦ ὁποίου ὑπερέβη ὁ περιορισμὸς τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως καὶ ἱκανοποιήθη ἡ δίψα διὰ τὴν ἕνωσιν μετὰ τοῦ Θεοῦ. Τὸ Πάσχα εἶναι ὁ θρίαμβος τῆς ἀπεράντου ἀγἀπης τοῦ Δημιουργοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους, «οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 3. 16).

Καὶ ὅμως, τί εἶναι ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα εἰς τὸν κόσμον τὸν βεβαρημένον πόνῳ καὶ συμφοραῖς, τὸν καταπονούμενον ὑπὸ τῶν πολέμων καὶ συγκρούσεων, τὸν πλήρη μίσους καὶ κακίας; Τί εἶναι νά ᾄδομεν «θανάτῳ θάνατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος», τὴν στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ θάνατος παραμένει κατάδηλος κατακλείς τῆς ἐπιγείου ζωῆς ἑκάστου ἡμῶν; Βεβαίως, δέν καταργεῖται ὑπὸ τοῦ Πάσχα ἡ πραγματικότης τῆς παρουσίας τοῦ θανάτου ἐν τῷ Σύμπαντι, ἀλλὰ ὁ ἀνθρώπινος πόνος καὶ ἡ τραγωδία τῆς ἐπὶ γῆς ὑπάρξεως ἀντιμετωπίζονται πλέον ὑπὸ τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου Ἰησοῦ, τοῦ παρασχόντος ἡμῖν, τοῖς Ἑαυτοῦ μαθηταῖς καὶ ὀπαδοῖς, τὴν κραταιὰν ἐλπίδα τῆς αἰωνίου ζωῆς. Ἀπὸ τοῦδε, δι΄ἡμᾶς τοὺς χριστιανοὺς δέν εἶναι πλέον χωρισμὸς ὁ θάνατος, ἀλλὰ ἡ χαροποιὸς συνάντησις καὶ ἡ προσδοκουμένη ἐπανένωσις μετὰ τοῦ Θεοῦ.

Ὁ Χριστὸς,  ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων (Α’ Κορ. 15. 20), ἔδειξεν ἡμῖν τὴν μόνην ὁδὸν ὑπερβάσεως τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ θανάτου καὶ αὕτη εἶναι ἡ ὁδὸς τῆς ἀγάπης. Περὶ τῆς ἀγάπης ταύτης καλούμεθα ἵνα μαρτυρήσωμεν εἰς τὸν κόσμον τὸν ἄπαντα καὶ τοῦτο μάλιστα κυρίως διὰ τοῦ παραδείγματος τοῦ ἰδίου ἡμῶν βίου, διότι ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις (Ἰω. 13, 35).

Ἡ ἀγάπη, σύνδεσμος τῆς τελειότητος, κατὰ τὸν Ἀπόστολον Παύλον (Κολ. 3.14),  εἶναι ἡ ὑψηλοτέρα καὶ ἡ μεγαλυτέρα τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν. Μέ τὴν μετάβασιν εἰς τὴν αἰωνιότητα, ὅτε καταξιωθῶμεν καθορᾶν Αὐτὸν τὸν Κύριον, ἡ πίστις ἡμῶν μετατραπῇ εἰς γνώσιν, ἐνῷ ἡ ἐλπὶς τῆς σωτηρίας, ἐλέῳ Θεοῦ, γενήσεται πραγματικότης. Ἡ δέ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει (Α’ Κορ. 13.8) καὶ οὐδέποτε ἀλλάξῃ.

Ὡς ὑπερόχως γράφει ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνοφ, ὅτι ἡ τελειότης τοῦ χριστιανισμοῦ εἶναι ἡ τελείαἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον (Ἀσκητικαὶ ἐμπειρίαι, Περί ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον). Καὶ τί εἶναι ἡ «τελεία ἀγάπη»; Εἶναι ἡ ἀγάπη ἥ ὁποία φθάνει εἰς βαθμὸν ἵνα ἀγκαλιάζει τοὺς ξένους, τοὺς κακοβούλους καὶ ἀκόμη τοὺς ἐχθροὺς. Εἶναι ἡ θυσιαστικὴ ἀγάπη, ἥτις πᾶσαν τὴν ἀνθρωπίνην ὑπερβαίνει διάνοιαν, διότι δέν ἐντάσσεται εἰς τὰ ὅρια τῆς καθημερινῆς λογικῆς τοῦ βίου. Ἀποκτᾶται ἀποκλειστικῶς διὰ τοῦ ἔλκοντος τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος. Καὶ αὕτη ἡ χάρις εἶναι ἐκείνη ἥ ὁποία μας παρέχει τὴν δυνατότητα ἵνα ἀνταποδίδωμεν ἀγάπην ἀντὶ μίσους καὶ καλὸν ἀντὶ κακοῦ.

Ἀκριβῶς ταύτην τὴν ἀγάπην ἐφανέρωσεν ἡμῖν ὁ Χριστὸς, ὁ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν δεξάμενος τὴν φοβερὰν ταπείνωσιν, τὰ πάθη καὶ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον. Ἡ τὰ πάντα νικῶσα καὶ τὰ πάντα πληροῦσα ἀγάπη Αὐτοῦ κατέστρεψεν ἐκ θεμελίων τὸν ᾍδην καὶ δι’ὅλην τὴν ἀνθρωπότητα ἤνοιξε τελικῶς τὴν πύλην τοῦ παραδείσου. Εἰς ἑκάστην περίπτωσιν τῆς ζωῆς ἡμῶν καλούμεθα ἵνα ἐνθυμούμεθα ὅτι εἰς τὴν πραγματικότητα αἱ δυνάμεις τοῦ κακοῦ εἶναι ψευδαισθητικαὶ καὶ οὐχὶ τόσον μεγάλαι, διότι δέν συγκρίνονται μετὰ  τῶν δυνάμεων τοῦ καλοῦ καὶ τῆς ἀγάπης, τῶν ὁποίων ἡ μόνη πηγὴ εἶναι ὁ Θεὸς. Ἄς ἐνθυμώμεθα ὅτι ἡ πλέον καλυτέρα ἀπάντησις καὶ τὸ πλέον ἀποτελεσματικὸν μέσον καταπολεμήσεως τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς ἀδικίας εἶναι ἡ ἐκ βαθέων τῶν ψυχῶν ἡμῶν εἰλικρινὴς προσευχὴ καὶ, προπαντὸς, ἡ κοινὴ προσευχὴ, ἡ ἀναπεμπομένη κατὰ τὰς θείας ἀκολουθίας ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ, ἔτι δέ μάλλον ἡ ἐν τῷ Μυστηρίῳ τῆς Θείας Εὐχαριστίας κοινωνία τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος Αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν.

Βιοῦντες νῦν τὴν μεγάλην πασχαλίαν χαρὰν καὶ μετ’εὐλαβείας καί δέους θεωροῦντες τὸν ἐκ Τάφου Ἀναστάντα Ζωοδότην Χριστὸν, καταστήσωμεν τοὺς ἐγγὺς τὲ καὶ τοὺς μακρὰν κοινωνοὺς τοῦ σωτηρίου ἀγγέλματος τούτου ἵνα καὶ οὗτοι ἴδωσι τὴν ἀνεκλάλητον λάμψιν τῆς Θείας ἀγάπης καὶ σὺν ἡμῖνεὐλογήσωσι καὶ δοξάσωσι τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἉγίουΠνεύματος.

Τὸ πᾶσαν τὴν διάνοιαν ὑπερβαῖνον σωτήριον φῶς τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως φωτίζῃ διαρκῶς τὴν πορείαν τῆς ζωῆς ἡμῶν, φαῖνον καὶ παρηγωροῦν ἡμᾶς καὶ καθιστὰν κοινωνοὺς καὶ κληρονόμους τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.

Χαίρετε, ἀγαπητοὶ μου, διότι

Ἀληθῶς ἀνέστη Χριστὸς ὁ Θεὸς!

  ὁ Μόσχας καὶ Πασῶν τῶν Ρωσσιῶν

Κύριλλος

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΑΣΧΑ 2016 ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β' ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΑΣΧΑ 2016

Αριθμ. Πρωτ. 67/ 2016

ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β'

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΟΥ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΧΑΡΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

«Εγώ έγινα πτωχός για σένα• έγινα και ζητιάνος για σένα• ανέβηκα επάνω στον Σταυρό για σένα• ενταφιάστηκα για σένα• στον ουρανό για σένα παρακαλώ τον Πατέρα• κάτω στην γη στάλθηκα από τον Πατέρα ως μεσολαβητής για σένα.»

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Με αυτά τα λόγια, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος περιγράφει τόσο τον τρόπο, όσο και τον σκοπό της σωτηριώδους επεμβάσεως του Θεού στην ανθρώπινη ιστορία. Ο Υιός του Θεού κατέβηκε στη γη για να προσφέρει στον άνθρωπο τον ουρανό. Ο Υιός του Θεού έγινε άνθρωπος για να αποκαταστήσει τη σχέση που είχε διαρρήξει η πτώση από τον Παράδεισο. Ο Υιός του Θεού κοινώνησε την ανθρώπινη φύση για να βάλει τέλος στην εξορία από τον κήπο της Εδέμ και να μας καλέσει στην Βασιλεία Του.

Στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού αντικρύσαμε τον Μόνο που δεν έχει συμφέρον από εμάς. Τον Μόνο που ποτέ δεν θα μας εγκαταλείψει, όσες φορές κι αν Τον απογοητεύσουμε, αρκεί να Τον αναζητήσουμε πάλι. Τον Μόνο από τον Οποίο δεν χρειάζεται να κρύψουμε τίποτα, διότι τα γνωρίζει όλα. Τον Μόνο που άφησε παρακαταθήκη πολύτιμη το Σώμα και το Αίμα Του για να Τον κοινωνεί κάθε άνθρωπος και να ενισχύεται στον αγώνα του να γίνει όχι απλά άριστος μεταξύ των ανθρώπων, αλλά Θεός κατά χάριν. Κι ενώ ξέρουμε, όχι θεωρητικά αλλά δι’ Αποκαλύψεως, ότι Εκείνος σταυρώθηκε και έπαθε για εμάς, αναστήθηκε για εμάς κι οδήγησε τη φύση μας στους ουρανούς, διστάζουμε να απλώσουμε το χέρι για να πορευτούμε μαζί Του μακριά από τον Άδη της ζωής μας.

Κι ενώ ξέρουμε ότι ο Υιός του Θεού ήρθε στον κόσμο μας, στο έργο των χειρών Του, για να συμφιλιώσει τον Πλάστη με το πλάσμα Του, συνεχίζουμε να γυρνούμε την πλάτη σε Εκείνον που φιλόστοργα περιμένει. Κι ενώ κάνουμε τα πάντα για να θεραπεύσουμε το σώμα μας, μια πραγματικότητα φθαρτή, αδιαφορούμε για την ψυχή μας, μια πραγματικότητα που δε θα πεθάνει ποτέ.

Αυτή ακριβώς η αδιαφορία για την ψυχή μας, για την πνοή αυτή του Θεού μέσα στην χωμάτινη φύση μας, πυροδοτεί την αστάθεια και την ανασφάλεια που καθημερινά βιώνουμε. Διότι, εάν ενδιαφερόμασταν για την ψυχή μας, τότε θα εφαρμόζαμε την εντολή της αγάπης, την βασική εντολή της Καινής Διαθήκης, του συμβολαίου που υπογράψαμε με τον Θεό. Θα ψωμίζαμε τον πεινασμένο, θα ξεδιψούσαμε τον διψασμένο, θα ντύναμε τον γυμνό, θα φιλοξενούσαμε τον αναγκεμένο, θα απαλύναμε τον πόνο του ασθενούς, θα επισκεπτόμασταν τον φυλακισμένο.

Με δυό λόγια θα μέναμε εν Χριστώ, γιατί θα μέναμε στο εμείς. Όμως στη θέση του εμείς, βάλαμε το εγώ. Κάναμε την Αποκάλυψη θρησκεία και την πίστη αγώνα για την ατομική μας σωτηρία. Αντί να μοιραστούμε, να αγαπήσουμε και να κοινωνήσουμε τον πόνο του άλλου, αδιαφορήσαμε για την αδικία του άλλου και ανεχτήκαμε την υποκρισία των πολλών. Περιορίσαμε το θέλημα του Θεού στις ατομικές μας σχέ¬σεις μαζί Του και δεν το απλώσαμε σ’ ολάκερη τη ζωή μας στην κοινωνία των ανθρώπων.

Κι όμως, ακόμα και τώρα που το σώμα της ανθρωπότητας βαριά νοσεί, οφείλουμε να κρατήσουμε ζωντανή την εν Κυρίω ελπίδα μας. Αρκεί να ενεργοποιήσουμε τα κύτταρα της αγάπης σε ένα σώμα που έχει προσβληθεί από τον επικίνδυνο ιό του μίσους. Του μίσους για αυτόν που έχει διαφορετικό χρώμα, θρησκεία, γλώσσα ή ιδεολογία από εμάς. Του μίσους που μεταλλάσσει τον Θεό της αγάπης και της ειρήνης σε Θεό της τιμωρίας και της εκδικήσεως. Του μίσους που επικαλείται όχι τον Θεό της Δημιουργίας, που ζει στον κόσμο και για την σωτηρία του κόσμου Του, αλλά έναν Θεό εμπαθή, που αγιάζει την εκμηδένιση του πλάσματός Του.

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Όπως είπε και ο Κοσμάς ο Αιτωλός, όσα καλά να κάνουμε – νηστείες, προσευχές, ελεημοσύνες – αλλά έχουμε μίσος για τον αδελφό μας, όλα τα καλά που κάναμε είναι μάταια. Όπως λοιπόν μέσα σε εκατό οκάδες αλεύρι βάζουμε λίγο προζύμι και αυτό έχει τόση δύναμη και ανακουφίζει όσο ζυμάρι και αν είναι, έτσι και στο αλεύρι του μίσους, ας βάλουμε λίγο μόνο από το προζύμι της εν Χριστώ αγάπης. Έχει τόση δύναμη αυτό το προζύμι που θα ανακουφίσει τον πόνο και την απελπισία του κόσμου αυτού.

Χριστός Ανέστη!

†Ο Πάπας καί Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ Β΄

Εν τη Μεγάλη Πόλει της Αλεξανδρείας

Άγιο Πάσχα 2016

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΗΡΙΟΣ ΕΠΙ Τῌ ΕΝΑΡΞΕΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ (2016).

Λόγος Κατηχητήριος ἐπὶ τῇ ἐνάρξει
τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς
(2016)

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

* * *

Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ προσφιλῆ καὶ εὐλογημένα,

.             Διὰ τῆς θεοπνεύστου ρήσεως τῆς ἐλεημοσύνης τοῦ Κυρίου καὶ τῶν κριμάτων αὐτῆς, εἰσάγει καὶ ἐφέτος πάντας τοὺς Ὀρθοδόξους πιστοὺς εἰς τὸ «μυστήριον» τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρκοστῆς ὁ ἱερὸς Ψαλμῳδὸς ἀναφωνῶν: «Ποιῶν ἐλεημοσύνας ὁ Κύριος καὶ κρῖμα πᾶσι τοῖς ἀδικουμένοις» (Ψαλμ. ΡΒ´ 102, 6). Διότι ὁ Κύριος «ἐμπιπλᾷ ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν μας καὶ ἀνακαινίζει ὡς ἀετοῦ τὴν νεότητά μας» (πρβλ. ὅ. π. 5).
.             Ὡς γνωστόν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ, ἕκαστος ἄνθρωπος, πλασθεὶς κατ᾿ εἰκόνα καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν Θεοῦ, ἀποτελεῖ ναὸν Κυρίου. Πολὺ δὲ περισσότερον ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθημεν καὶ ἐχρίσθημεν διὰ τοῦ Ἁγίου Μύρου καὶ ἐνεκεντρίσθημεν εἰς τὴν καλλιέλαιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἴμεθα ναοὶ τοῦ ἐν ἡμῖν οἰκοῦντος Ἁγίου Πνεύματος, ἀκόμη καὶ ἐὰν διὰ ποικίλων ἁμαρτιῶν, ἑκουσίων ἢ ἀκουσίων, ἀπομακρυνώμεθα ἀπὸ τοῦ Κυρίου: «εἰ ἀπιστοῦμεν, ἐκεῖνος πιστὸς μένει» (Β´ Τιμ. β´ 13).
.             Διὰ τοῦ ρύπου ὅμως τῆς ἁμαρτίας κωλύεται ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νὰ ἐνεργῇ ἐν ἡμῖν, ἐφ᾿ ᾧ καὶ ἡ Ἁγία ἡμῶν Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὥρισε τὴν ἀρχομένην περίοδον τῶν νηστειῶν τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἵνα κατ᾿ αὐτὴν καθάρωμεν ἑαυτοὺς διὰ τῆς μετανοίας καὶ γενώμεθα ἄξιοι νὰ ὑποδεχθῶμεν τὰ ζωοποιὰ Πάθη καὶ τὴν ἐκ νεκρῶν λαμπροφόρον Ἔγερσιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. «Δεῦρο τάλαινα ψυχή, σὺν τῇ σαρκί σου τῷ πάντων Κτίστῃ, ἐξομολογοῦ∙ καὶ ἀπόσχου λοιπόν, τῆς πρὶν ἀλογίας, καὶ προσάγαγε Θεῷ, ἐν μετανοίᾳ δάκρυα», καλεῖ πάντας τοὺς πιστοὺς ὁ ποιητὴς τοῦ Μεγάλου Κανόνος Ἅγιος Ἀνδρέας Κρήτης (τροπάριον α΄ᾠδῆς).
.             Ἡ Ἐκκλησία, μεριμνῶσα διὰ τὴν σωτηρίαν καὶ πνευματικὴν τελείωσίν μας, ἀνοίγει εἰς πάντα τὰ μέλη αὐτῆς τὸν παρόντα καιρὸν τῆς μετανοίας, προτρέπουσα συγχρόνως αὐτὰ νὰ πολεμήσουν τὸν φιλόϋλον καὶ φιλοκτήμονα βίον, ὁ ὁποῖος ὡς «βαρὺς κλοιός» κρατεῖ τὴν ψυχὴν χοϊκὴν καὶ συρομένην ἐπὶ γῆς, μὴ δυναμένην νὰ ἀνοίξῃ τὰς πτέρυγας αὐτῆς πρὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ.
.             Τοιουτοτρόπως, διὰ τῆς μετανοίας καὶ τῶν καθαρτικῶν δακρύων, ἐνδυόμεθα καὶ πάλιν τὸ πρωτόκτιστον κάλλος καὶ τὴν θεοΰφαντον στολήν, τὴν ὁποίαν ἀπωλέσαμεν μετὰ τὴν πτῶσιν, περιβληθέντες «τὸν στολισμὸν τῆς αἰσχύνης, καθάπερ φύλλα συκῆς».
.             Ἀποτελεῖ, ταυτοχρόνως, ἡ νηστεία καὶ ἡ ἀποχὴ ἀπὸ βρωμάτων καὶ ἀπὸ «διαλογισμῶν ματαίων καὶ ἐνθυμήσεων πονηρῶν» ἀφετηρίαν διὰ τὴν ὀρθήν, μεμετρημένην καὶ σώφρονα διαχείρισιν τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, μὲ προοπτικὴν τὴν κοινὴν ὠφέλειαν, οὕτως ὥστε νὰ ἐκμηδενίζωνται αἱ ἀρνητικαὶ καὶ διὰ τὸ κοινωνικὸν καὶ φυσικὸν περιβάλλον ἐπιπτώσεις ἐκ τῆς ἀλόγου χρήσεώς των καὶ νὰ παραμένῃ μόνον ἡ «νηστεία τῆς ἐλεημοσύνης», ἡ ὁποία νὰ μὴ «γίνηται κρῖμα πᾶσι τοῖς ἀδικουμένοις», ἀλλὰ ἔλεος καὶ χάρις καὶ ἀνακούφισις εἰς αὐτοὺς καὶ διὰ τὴν πορείαν μας πρὸς τό «καθ᾿ ὁμοίωσιν Θεοῦ» (Μέγας Βασίλειος).
.             Τοιουτοτρόπως, διὰ τῆς ἐγκρατοῦς χρήσεως, ἁγιάζεται καὶ ἡ ὕλη καὶ ἡ ζωὴ μας, καθότι ἡ φθαρτὴ ὕλη ἀποτελεῖ οὐχὶ τὸν αὐτοσκοπόν, ἀλλὰ τὸ μέσον τοῦ ἁγιασμοῦ. Συνεπῶς, καὶ διὰ τοὺς ἔχοντας καὶ κατέχοντας πλουσίους τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς, ἡ νηστεία πρέπει νὰ ἀποτελῇ ἀφορμὴν ἐγκρατείας, μὲ τελικὸν σκοπόν «περισσεύειν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐλπίδι ἐν δυνάμει Πνεύματος Ἁγίου», κατὰ τὴν ρῆσιν τοῦ μεγαλορρήμονος Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου (πρβλ. Ρωμ. ιε΄, 13) καὶ ἀποβλέπειν καὶ εἰς τοὺς σημερινοὺς πτωχούς «Λαζάρους» τῆς ἀνθρωπότητος καὶ τῆς προσφυγιᾶς.
.             Πέραν ὅμως τούτων, δὲν πρέπει νὰ λησμονῆται, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, τὸ ἀληθὲς πνεῦμα τῆς νηστείας καὶ τῆς ἐγκρατείας, τὸ ὁποῖον καθιστᾷ ταύτας εὐαρέστους τῷ Κυρίῳ, καθὼς διδάσκει ὁ ἀδελφόθεος Ἀπόστολος Ἰάκωβος, λέγων: «θρησκεία καθαρὰ καὶ ἀμίαντος παρὰ τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὕτη ἐστίν, ἐπισκέπτεσθαι ὀρφανοὺς καὶ χήρας ἐν τῇ θλίψει αὐτῶν, ἄσπιλον ἑαυτὸν τηρεῖν ἀπὸ τοῦ κόσμου» (Ἰακ. α´, 27). Διότι δὲν θὰ ἐπιτύχωμεν τὴν χάριν, τὴν ὁποίαν ἀφθόνως παρέχει ἡ νηστεία καὶ ἡ ἐγκράτεια, ἁπλῶς καὶ μόνον διὰ τῆς ἀσιτίας καὶ τῆς ἀποχῆς ἀπὸ τῶν ὑλικῶν τροφῶν: «Εἰ εἰς κρίσεις καὶ μάχας νηστεύετε καὶ τύπτετε πυγμαῖς ταπεινόν, ἱνατί μοι νηστεύετε;», ἀναρωτᾶται ὁ Προφήτης Ἡσαΐας (ΝΗ´ [58], 4). «Οὐ ταύτην τὴν νηστείαν ἐξελεξάμην […], ἀλλὰ […] διάθρυπτε πεινῶντι τὸν ἄρτον σου καὶ πτωχοὺς ἀστέγους εἴσαγε εἰς τὸν οἶκόν σου· ἐὰν ἴδῃς γυμνόν, περίβαλε…», λέγει καὶ παραγγέλλει ὁ Κύριός μας διὰ τῆς φωνῆς τοῦ Προφήτου Αὐτοῦ (Ἡσ. ΝΗ´ [58], 5-7).
.             Ἰδιαιτέρως σήμερον ἡ οἰκονομικὴ κρίσις, ἡ προσφυγιὰ καὶ αἱ ποικιλότροποι δυσχέρειαι, αἱ ὁποῖαι παγκοσμίως ἐμφανίζονται, μάλιστα δὲ εἰς ὡρισμένους λαοὺς καὶ χώρας, παρέχουν εἰς ἡμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους τὴν δυνατότητα νὰ καλλιεργήσωμεν τὸ γνήσιον τοῦτο πνεῦμα τῆς νηστείας, συνδυάζοντες τὴν ἀποχὴν τῶν βρωμάτων μὲ ἔργα φιλανθρωπίας καὶ ἀλληλεγγύης πρὸς τοὺς ἔχοντας ἄμεσον ἀνάγκην ἀδελφούς μας, τοὺς πάσχοντας, τοὺς ἐνδεεῖς καὶ πένητας, τοὺς ἀστέγους καὶ πρόσφυγας, τοὺς μὴ ἔχοντας «ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ» (Ματθ. η´ 20), αὐτοὺς τούς ὁποίους αἱ σκληραί περιστάσεις τοῦ πολέμου καὶ τῶν πειρασμῶν καὶ τῶν θλίψεων ἀναγκάζουν νὰ ἐγκαταλείπουν τὰς πατρογονικὰς ἑστίας των καὶ νὰ ταξιδεύουν ἐν μέσῳ πολλῶν κινδύνων καὶ θλίψεων καὶ κόπων.
.             Ὅταν ἡ νηστεία μας συνοδεύηται ἀπὸ τοιαύτην αὔξησιν τῆς φιλανθρωπίας καὶ ἀγάπης μας πρὸς τὸν ἐλάχιστον ἀδελφὸν τοῦ Κυρίου, ἀνεξαρτήτως φυλῆς, θρησκείας, γλώσσης καὶ καταγωγῆς, τότε αὕτη θὰ ἀναβαίνῃ ἀπ᾿ εὐθείας εἰς τὸν θρόνον τοῦ Θεοῦ ὡς θυμίαμα εὔοσμον καὶ ἄγγελοι θὰ συμπαρίστανται εἰς ἡμᾶς νηστεύοντας, ὅπως διηκόνουν τὸν Κύριον εἰς τὴν ἔρημον.
.             Ἀπὸ καρδίας εὐχόμεθα ἀδελφικῶς καὶ πατρικῶς εἰς ἅπαντας τὸ ἀρχόμενον στάδιον τῶν Ἁγίων Νηστειῶν νὰ εἶναι καρποφόρον καὶ ἁγιαστικόν, πλῆρες χάριτος καὶ ἁγιασμοῦ, καὶ ὅπως ἀξιώσῃ ἡμᾶς ὁ Θεὸς νὰ προσέλθωμεν ἀπροσκόπτως εἰς τὸν αἰώνιον ζωοποιὸν Κρατῆρα, τὴν ζωηφόρον Πλευρὰν τοῦ Κυρίου, «ἐξ ἧς ὁ διπλοῦς ἡμῖν ἐξέβλυσε, κρουνὸς τῆς ἀφέσεως καὶ γνώσεως» (Μέγας Κανών, τροπάριον τῆς δ´ ᾠδῆς).
.             Αὐτοῦ ἡ Θεία Χάρις καὶ τὸ ἄπειρον Ἔλεος εἴησαν μετὰ πάντων ὑμῶν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, ὥστε ἐν τοιούτῳ εὐαγγελικῷ φρονήματι χαρισθῇ ἡμῖν ἡ ἑορτὴ τῶν ἑορτῶν καὶ ἡ πανήγυρις τῶν πανηγύρεων, ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾯ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ εὐχαριστία νῦν καὶ εἰς τοὺς ἀπεράντους αἰῶνας. Ἀμήν.

Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ ,βιϛ´
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Θεὸν εὐχέτης πάντων ὑμῶν