Ὁμιλία στὴ μνήμη τῆς ἁγίας ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Παρασκευῆς Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ

Ἡ πανθαύμαστη αὐτὴ μάρτυς τοῦ Χριστοῦ, στὸν ναὸ τῆς ὁποίας μαζευτήκαμε γιὰ νὰ τὴν τιμήσουμε μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικὲς καὶ νὰ δοξάσουμε τὸν Θεό, ποὺ τόσο δοξάζει τοὺς ἁγίους Του, γεννήθηκε σ᾽ ἕνα χωριὸ κοντὰ στὴ Ρώμη κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ εἰδωλολάτρη καὶ διώκτη τῶν χριστιανῶν αὐτοκράτορα Ἀδριανοῦ (117-138). Οἱ γονεῖς της ἦταν ἐνάρετοι χριστιανοί, ὀνομαζόμενοι Ἀγάθωνας καὶ Πολιτεία, καὶ γιὰ καιρό, ἐπειδὴ δὲν μποροῦσαν νὰ ἀποκτήσουν παιδί, παρακαλοῦσαν γι᾽ αὐτὸ θερμὰ τὸν Κύριο. Καὶ ὁ Θεός, ποὺ ἐκπληρώνει τὸ θέλημα αὐτῶν, ποὺ Τὸν ἀγαποῦν καὶ Τὸν ἐπικαλοῦνται μὲ πίστη, τοὺς χάρισε, ὡς καρπὸ προσευχῆς, μία θυγατέρα, τὴν ὁποία, ἐπειδὴ γεννήθηκε κατὰ τὴν ἡμέρα Παρασκευή, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ εὐλάβεια πρὸς τὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ μας, ὀνόμασαν στὸ ἅγιο Βάπτισμα Παρασκευή.
Ἡ Παρασκευὴ κατέστη σκεῦος ἐκλογῆς καὶ δοχεῖο τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἤδη ἀπὸ τὴν παιδική της ἡλικία. Δὲν ἀγάπησε τὰ παιγνίδια καὶ τὶς παιδικὲς χαρὲς ἡ ἁγία. Μόνη χαρὰ καὶ ἐντρύφημά της ἦταν νὰ μελετᾶ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ στὸ σπίτι της, καὶ νὰ μετέχει στὶς ἱερὲς Ἀκολουθίες καὶ στὰ Μυστήρια στὴν Ἐκκλησία. Ἐδῶ νὰ τονίσουμε αὐτό, ποὺ λένε καὶ σύγχρονοι μεγάλοι Γέροντες καὶ φαίνεται στοὺς βίους πολλῶν ἁγίων, τὸ πόσο σπουδαῖο ρόλο διαδραματίζει ἡ ἁγία ζωὴ τῶν γονέων καὶ ἡ προσευχή τους, καὶ μάλιστα ὅταν κυοφορεῖται ἕνα παιδί, στὸ νὰ γίνει ἄνθρωπος ἀρετῆς καὶ ἁγιότητας τὸ τέκνο τους, ἤδη «ἀπ᾽ τὴν κοιλία τῆς μητέρας του».
Ὅταν ἦταν περίπου εἴκοσι ἐτῶν ἡ Παρασκευή, πέθαναν οἱ γονεῖς της.  Τότε αὐτὴ μοίρασε τὰ πλούτη της στοὺς πτωχοὺς καὶ ἀποσύρθηκε σὲ γυναικεῖο μοναστήρι, γιὰ νὰ λατρεύει ἐκεῖ ἀπερίσπαστα τὸν ἀγαπημένο της Νυμφίο Χριστό. Μετὰ ἀπὸ κάποιο διάστημα ἐνάρετης μοναχικῆς ζωῆς, φλεγόμενη ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ καὶ τῶν σκοτισμένων ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς της, διψῶντας δηλαδὴ νὰ κηρύξει καὶ σ᾽ αὐτοὺς τὸ Εὐαγγέλιο γιὰ νὰ σωθοῦν, ζήτησε εὐλογία ἀπὸ τὴν ἡγουμένη της καὶ ἄρχισε νὰ περιοδεύει πόλεις καὶ χωριὰ ἐκεῖ στὴν Ἰταλία, σὰν ἄλλος ἀπόστολος, ἐπιστρέφοντας σὲ θεογνωσία πλῆθος εἰδωλολατρῶν. Βλέποντας τοῦτο οἱ Ἑβραῖοι σ᾽ ἐκεῖνα τὰ μέρη, φθόνησαν, καὶ τὴν κατάγγειλαν στὸν νέο αὐτοκράτορα Ἀντωνῖνο τὸν Εὐσεβῆ (138-161).
Ὁ αὐτοκράτορας πρόσταξε καὶ τὴ συνέλαβαν καὶ τὴν ὁδήγησαν μπροστά του. Βλέποντας τὸ θαυμαστό της κάλλος, ἕνα κάλλος ποὺ αὔξανε ἡ πνευματικὴ ὡραιότητα τῆς ἁγίας της ψυχῆς καὶ ἀκτινοβολοῦσε στὸ πρόσωπό της, ἔμεινε ἔκθαμβος, καὶ προσπάθησε μὲ κολακεῖες στὴν ἀρχὴ νὰ τὴ μεταστρέψει στὴ γνώμη καὶ τὴν πίστη του.  Καὶ ὕστερα, τὴν ἀπείλησε νὰ τῆς δώσει φρικτὰ βασανιστήρια. Ἀλλ᾽ ἡ Παρασκευή, δυναμωμένη ἀπὸ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, καθόλου δὲν δειλίασε, ἀλλὰ μὲ ἀνδρεία ἤλεγξε τὸν τύραννο καὶ ἀρνήθηκε τὶς βδελυρές του προτάσεις. Γεμᾶτος θυμὸ αὐτός, ἄρχισε τὰ βασανιστήρια: Πρῶτα, πρόσταξε καὶ τῆς φόρεσαν πυρακτωμένη περικεφαλαία.  Ὕστερα, τῆς ξερρίζωσαν τὰ στήθη καὶ τὴν ἔριξαν πληγωμένη στὴ φυλακή, μὲ μιὰ ἀσήκωτη πέτρα πάνω στὸ στῆθος της. Ἄγγελος ὅμως Κυρίου ἐμφανίστηκε, σήκωσε τὸν βαρὺ λίθο ἀπὸ ἐπάνω της καὶ θεράπευσε ἐντελῶς τὶς πληγές της.
Τὰ βασανιστήρια τῆς ἁγίας συνεχίσθηκαν τὴν ἑπόμενη: Τὴν ἔριξαν σ᾽ ἕνα καζάνι, ὅπου ἔκαιαν μέσα λάδι καὶ πίσσα. Ἀλλ᾽ ἡ δρόσος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὴ διαφύλαξε καὶ πάλιν ἀβλαβῆ, σὲ σημεῖο ποὺ ἀπόρησε ὁ Ἀντωνῖνος καὶ νόμισε πὼς δέν ἔκαιαν τὰ φλογισμένα ἐκεῖνα ὑλικὰ μέσ᾽ τὸ καζάνι.  Γι᾽ αὐτό, πλησίασε καὶ εἶπε στὴν ἁγία νὰ τὸν ραντίσει μ᾽ αὐτὰ στὸ πρόσωπο. Καὶ ὅταν τὸ ἔπραξε ἡ ἁγία, ἀμέσως τυφλώθηκε! Ἄρχισε τότε μέσα σὲ φρικτοὺς πόνους νὰ φωνάζει καὶ νὰ ἱκετεύει τὴν ἁγία νὰ τὸν θεραπεύσει καὶ νὰ πιστεύσει στὸν Θεό, ποὺ κήρυττε. Γεμάτη ἀνεξικακία ἡ Παρασκευὴ καὶ μιμούμενη τὸν ἐσταυρωμένο Ἰησοῦ, ποὺ προσευχόταν γιὰ τοὺς σταυρωτές Του, εὐχήθηκε γιὰ τὸν ἀσεβῆ τύραννο, ποὺ ἀμέσως θεραπεύθηκε καὶ πίστεψε στὸν Χριστὸ καὶ βαπτίστηκε μαζὶ μὲ ὅλη τὴ φρουρά του. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἐπωνομάσθηκε ὁ Εὐσεβὴς (AntoninusPius).
Ἐλεύθερη πιὰ ἡ ἁγία, ἀφέθηκε νὰ κηρύττει τὸν Χριστὸ καὶ σ᾽ ἄλλες περιοχές, μέχρι ποὺ ξανασυνελήφθη ἀπὸ τὸν διοικητὴ μιᾶς πόλης, ὀνόματι Ἀσκληπιό. Παραδόθηκε ξανὰ καὶ σὲ ἄλλα φρικτὰ μαρτύρια, ἀπὸ τὰ ὁποῖα διαφυλάχθηκε καὶ πάλιν ἀβλαβὴς μὲ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τέλος ὑπέστη τὸν διὰ ξίφους θάνατο, λαμβάνοντας ἀπὸ τὸν στεφοδότη Χριστὸ τὰ ἀμάραντα στεφάνια τῆς παρθενίας, τῆς ὁμολογίας καὶ τοῦ μαρτυρίου. Ἐξαιρέτως ἔλαβε τὴν ἰδιαίτερη χάρη νὰ θεραπεύει ὀφθαλμικὲς παθήσεις.
«Τιμὴ Μάρτυρος, μίμησις Μάρτυρος», λέει κάπου ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος.  Κι  ἐμεῖς, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, πρέπει νὰ ἀναλογισθοῦμε τὶς ἀρετὲς τῆς ἁγίας Παρασκευῆς καί, ὅσο μπορεῖ ὁ καθένας μας, νὰ ἀγωνισθοῦμε νὰ τὶς μιμηθοῦμε. Νὰ ξεχωρήσουμε τρεῖς:  Τὴν ἁγνότητα καὶ σωφροσύνη της, τὴ θαυμαστὴ ἀγάπη της στὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ τὴν ὁδήγησαν στὴν τρίτη, τὴν ἀνδρεία ὁμολογία τῆς Πίστης της. 
Ζοῦμε σὲ μιὰ ἐποχὴ ἐσχάτων χρόνων, ποὺ καὶ οἱ τρεῖς αὐτὲς ἀρετὲς τείνουν νὰ ἐκλείψουν: Ψυχράνθηκε ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν στὸν Θεὸ καὶ στὸν πλησίον μας.  Κυριαρχεῖ ἡ ἰδιοτέλεια, ἡ ἀδιαφορία, ἠ ἀσπλαγχνία, ἡ ἀπιστία, ἡ ἀνυποταξία στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀπόρροια αὐτῶν, τὸ βύθισμα τῶν ἀνθρώπων στὴν προσπάθεια νὰ «χαροῦν» τὰ ἀγαθὰ τοῦ κόσμου τούτου, τὶς σαρκικὲς ἡδονές, νομίζοντας πὼς ἔτσι θὰ γεμίσουν τὸ κενὸ τῆς ψυχῆς τους. Μά, οἱ σαρκικὲς ἡδονὲς μόνο ὀδύνες φέρνουν, ψυχικὲς καὶ σωματικές, καὶ θάνατο ψυχικό, καὶ πολλὲς φορές, κρίμασι Θεοῦ, καὶ σωματικό. Καὶ τέλος, στὶς μέρες μας κυριαρχεῖ ἡ ἔλλειψη διάθεσης νὰ ὁμολογοῦμε μὲ θάρρος τὴν Πίστη μας στὴν καθημερινὴ ζωή, σὰν νὰ ντρεπόμαστε ποὺ εἴμαστε χριστιανοί.
Ἀδελφοί, ἡ μεγαλομάρτυς Παρασκευὴ μᾶς καλεῖ, ἰδιαίτερα σήμερα, στὴ μνήμη της, νὰ μιμηθοῦμε τὸν βίο, τὰ ἔργα της. Νὰ ἀγαπήσουμε ὁλόψυχα τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἀδελφούς μας, νὰ γίνουμε κήρυκες τῆς Πίστης μας σ᾽ αὐτούς, νὰ ζήσουμε μὲ σωφροσύνη καὶ ἐγκράτεια. Ἔτσι, θὰ λάβουμε πλούσια τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ βοήθεια τῶν ἁγίων μας, καὶ θὰ ἀξιωθοῦμε νὰ ἀπολαύσουμε τὴν αἰώνια ζωή, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, στὸν ὁποῖο ἀνήκει, μὲ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τιμὴ καὶ προσκύνηση στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων.  Ἀμήν!

Ὁμιλία στὴν ἑορτὴ τῆς ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου

Μεγάλη ἡ σημερινὴ ἑορτή, ἀγαπητοὶ ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί. Σὰν σήμερα, σαράντα ἡμέρες μετὰ τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία δοξάζει καὶ τιμᾶ μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικὲς τὸ τελευταῖο θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς ἐπὶ γῆς ζωῆς τοῦ ἀναστάντος Σωτῆρος. Σήμερα ἑορτάζουμε τὴν ἀνάληψη στοὺς οὐρανοὺς τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ. Ὅπως μᾶς ἀναφέρουν τὰ ἅγια Εὐαγγέλια, καθὼς καὶ ἄλλα βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὁ Κύριος, μετὰ τὴν ἐκ νεκρῶν τριήμερη ἔγερσή Του, ἐμφανίστηκε πολλὲς φορὲς στοὺς ἀγαπημένους Του μαθητὲς καὶ μαθήτριες, εἴτε χωριστὰ σὲ ὁρισμένους, εἴτε σὲ περισσότερους, κάποτε σὲ μεγάλο ἀριθμὸ ἀπ᾽ αὐτούς, ἀκόμη καὶ σὲ ὅλη τὴν ὁμήγυρη τῶν μαθητῶν. Καὶ ὁ λόγος φανερός: Γιὰ νὰ πιστοποιήσει στοὺς θλιμμένους αὐτοὺς καὶ πιστοὺς ἀλλὰ ἀκόμη ἀδύνατους καὶ ἀστήρικτους ἀκολούθους Του τὸ ὑπερθαύμαστο γεγονὸς τῆς Ἀνάστασής Του. Ὅτι δηλαδὴ εἶχε πραγματικὰ ἀναστηθεῖ ἐκ νεκρῶν μὲ τὸ θεωμένο ἄχραντο Σῶμα Του. Ἡ περικοπή, ποὺ μόλις ἀκούσαμε, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ καὶ τὸ τέλος τοῦ κατὰ Λουκᾶν ἁγίου Εὐαγγελίου, μᾶς ἐξιστορεῖ τὴν τελευταία φανέρωση τοῦ Ἰησοῦ, σαράντα ἀκριβῶς ἡμέρες μετὰ τὴν Ἀνάστασή Του, σὲ ὅλους τοὺς ἁγίους ἀποστόλους καὶ τὴν Παναγία Του Μητέρα, ποὺ ἦσαν συναθροισμένοι στὸ ἀνώγαιο ἐκεῖνο τῆς Σιών, στὰ Ἱεροσόλυμα. Καί, ἐπειδὴ ἐμφανίσθηκε ξαφνικὰ ἀνάμεσά τους καὶ αὐτοὶ εὔλογα ταράχθηκαν, φοβήθηκαν καὶ θεώρησαν πὼς ἦταν ἕνα ἄσαρκο πνεῦμα, Αὐτός, ὁ καρδιογνώστης καὶ χορηγὸς τῆς εἰρήνης, ἀμέσως τοὺς καθησυχάζει καὶ τοὺς χορηγεῖ τὴν εἰρήνη Του, «τὴν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν». Καὶ στὴ συνέχεια, τοὺς δείχνει τὰ τεκμήρια τοῦ ἁγίου του Πάθους, τὰ χέρια καὶ πόδια Του μὲ τοὺς τύπους τῶν ἥλων, γιὰ νὰ τοὺς πιστοποιήσει ὅτι αὐτὸς ἦταν ἀληθινὰ ὁ σαρκωμένος Μεσσίας καὶ Ἐσταυρωμένος γιὰ χάρη τους καὶ γιὰ χάρη ὅλου τοῦ κόσμου, ὁ Λυτρωτὴς καὶ ἀγαπημένος τους Διδάσκαλος. Καὶ ἐπειδὴ ἐκεῖνοι, ἀπὸ τὴν πολλή τους χαρὰ στὸ ἀνέλπιστο θέαμα, ἀπιστοῦσαν, γιὰ νὰ τοὺς ἀποδείξει περίτρανα πὼς δὲν ἦταν μόνο ἕνα ἄυλο πνεῦμα, ἀλλὰ ἔφερε καὶ σάρκα, ἂν καὶ ἐξαϋλωμένη καὶ θεωμένη, ζήτησε νά τοῦ δώσουν κάτι νὰ φάγει. Κι αὐτοὶ τοῦ ἔδωσαν ἕνα κομμάτι ψάρι ψητὸ καὶ λίγο κηρόμελο. Οἱ πρώην ψαράδες τῶν ἀφώνων ψαριῶν ἔδωσαν στὸν Μεγάλο Ἁλιέα τῶν ψυχῶν ψάρι, σ᾽ Αὐτὸν ποὺ τοὺς ἀνέδειξε μὲ τὴ Χάρη του ψαράδες λογικῶν ἀνθρώπων, καὶ κηρόμελο, σύμβολο τῆς γλυκύτητας τῆς οὐράνιας ζωῆς καὶ διδασκαλίας καὶ τοῦ Θείου φωτισμοῦ. Τὰ ὁποῖα ὁ Θεάνθρωπος, ποὺ τὰ πάντα οἰκονομεῖ γιὰ τὴ σωτηρία μας, ἔλαβε καὶ ἔφαγε μπροστά τους. Κι ἀσφαλῶς τοῦτο ἔπραξε ἀπὸ ἄκρα συγκατάβαση, γιατὶ τὸ ἀναστημένο καὶ θεωμένο Του Σῶμα δὲν εἶχε ἀνάγκη ἀπὸ βρώση καὶ πόση. Κι ἐκείνη ἡ λίγη τροφὴ ποὺ ἔλαβε, χωνεύθηκε στὸ πῦρ τῆς Θεότητας καὶ χάθηκε, ὅπως ὅταν ρίξουμε μία τρίχα σὲ ἀναμμένο καμίνι. Στὴ συνέχεια, τοὺς ὑπενθύμησε ὅσα τοὺς εἶχε διδάξει γιὰ τὸ Πρόσωπό του, καὶ ὅτι ἔτσι ἔπρεπε νὰ ἐκπληρωθοῦν οἱ προφητικὲς ρήσεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γιὰ τὸ Πάθος καὶ τὴν Ἀνάστασή Του, καὶ τοὺς ἔδωσε τὸ χάρισμα τῆς βαθύτερης κατανόησης τοῦ «κεκαλυμμένου γράμματος» τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Κι ἀκόμη τόνισε στοὺς μαθητές Του τὸ ἔργο τοῦ εὐαγγελικοῦ κηρύγματος, ποὺ θὰ ἀναλάμβαναν,  καὶ τὸ τί καὶ σὲ ποιοὺς ἔπρεπε νὰ κηρύττουν: Ἱεραποστολὴ στὸ ὄνομά Του σὲ ὅλα τὰ ἔθνη, ἀρχίζοντας ἀπὸ τὴν ἁγία πόλη Ἱερουσαλήμ, μὲ ἐπίκεντρο τοῦ κηρύγματος τὴν ἀνάγκη γιὰ μετάνοια καὶ τὴ συνεπαγόμενη ἀληθινὴ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, ποὺ πήγασε ἀπὸ τὸ λυτρωτικό Του ἔργο. Καὶ τοὺς προλέγει κατόπιν τὴν ἀποστολὴ σ᾽ αὐτοὺς τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἐκπορεύεται ἀπὸ τὸν Πατέρα του, κι ὅτι ἔπρεπε νὰ παραμείνουν στὰ Ἱεροσόλυμα, μέχρι νὰ ἐνδυθοῦν αὐτὴ τὴν ἐξ ὕψους δύναμη τῆς ἁγιαστικῆς ἐνέργειας τοῦ Πνεύματος. Κι ἀφοῦ πορεύθηκε μαζί τους μέχρι τὴν πλησιόχωρη Βηθανία, στὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, σήκωσε τὰ ἄχραντα χέρια Του καὶ τοὺς εὐλόγησε. Καὶ καθὼς τοὺς εὐλογοῦσε, ἅγιοι ἄγγελοι, μὲ τὴ μορφὴ νεφέλης φωτεινῆς, ἄρχισαν νὰ τὸν σηκώνουν καὶ τὸν μετέφεραν, τὸν Κύριο καὶ Θεό τους, στοὺς οὐρανούς. Καὶ ἐκεῖ εὑρίσκεται, στὰ δεξιὰ τοῦ Πατέρα, Θεάνθρωπος στοὺς αἰῶνες! Καὶ πάλιν θὰ κατέλθει ἐν δόξῃ, κατὰ τὴν πρόρρηση τῶν παρισταμένων στὴν Ἀνάληψη δύο ἀγγέλων, κατὰ τὴ φοβερὴ ἡμέρα τῆς Κρίσεως, γιὰ νὰ κρίνει τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὰ ἔργα μας. Μέγα τὸ μυστήριο τῆς σημερινῆς ἡμέρας, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί. Γιατὶ μὲ τὴν ἐν σώματι Ἀνά-ληψή του στοὺς οὐρανοὺς ὁ Δεσπότης Χριστός, ὄχι μόνο ξαναέλαβε ὁ φαινόμενος μέχρι τότε ἀπὸ συγκατάβαση ταπεινὸς Θεάνθρωπος τὴ δόξα τῆς Θεότητος, ἄφησε δηλαδὴ νὰ διαφανεῖ πλέον καὶ σὲ ἀγγέλους καὶ  σὲ ἀνθρώπους ἡ δόξα τῆς Θεότητός Του, ποὺ οὐδέποτε τὸν εἶχε ἐγκαταλείψει, ἀλλὰ καὶ συνανύψωσε μὲ τὴ θεωμένη του ἀνθρωπότητα τὴν πεσμένη ἀπὸ τὴν παρακοὴ καὶ τὴν ἁμαρτία ἀνθρώπινη φύση ὑψηλότερα καὶ ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους καὶ τὴν ἔκαμε συγκάθεδρη μὲ τὸν Θεό! ῍Ω βάθος καὶ ὕψος ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας Θεοῦ! Πῶς νὰ ἀνταποδώσουμε ἐπάξια τὴν εὐχαριστία στὸν ἀναληφθέντα Κύριο ἐμεῖς οἱ εὐτελεῖς χοϊκοί, γιὰ τὶς ἀνέκφραστες καὶ ἀκατάληπτες στὸν ἀνθρώπινο μας νοῦ δωρεὲς καὶ χάριτες; Καὶ ποιά εὐθύνη ἐπωμισθήκαμε ἐμεῖς οἱ γηγενεῖς, γιὰ νὰ κρατοῦμε καθαρὸ καὶ ἁγνὸ καὶ ἄξιο τῆς κλήσεώς μας τὸ σῶμα μας, ποὺ ἁγίασε καὶ θέωσε καὶ συνανέλαβε ὁ Θεάνθρωπος; Ἡ ἀπάντηση εἶναι μία: Νὰ στοιχοῦμε στὸ κήρυγμα καὶ θέλημα τοῦ Φιλανθρώπου Θεανθρώπου καὶ τῶν μαθητῶν Του, ποὺ εἶναι διὰ βίου ἀγώνας γιὰ μετάνοια καὶ ἀνακαίνιση τῆς καρδίας καὶ τοῦ νοῦ μας, ποὺ πρέπει νὰ γίνει νοῦς Χριστοῦ, καὶ ἐπάξια συμμετοχή, κοινωνία τοῦ ἀναστημένου ἁγίου Σώματος καὶ Αἵματός Του, εἰς «ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν τὴν αἰώνιον», κατὰ τὴν ἀψευδή του ἐπαγγελία. Γένοιτο, Κύριε! 

Ὁμιλία σὺν Θεῷ ἁγίῳ εἰς τὴν Κυριακὴν τῶν Ἁγίων Πάντων Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ

Λαμπρὴ καὶ χαρμόσυνη ἡ παροῦσα ἑορτή, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί! Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἄγει διπλῆ καὶ πολλαπλῆ πανήγυρη! Σήμερα τιμᾶ καὶ γεραίρει μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικὲς τὴν πάντιμη ἑορτὴ τῶν ἁγίων δώδεκα ἀποστόλων, καὶ συνάμα, ἐφέτος, καὶ τὴν πανέορτη μνήμη Πάντων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος ἁγίων: Δικαίων, προφητῶν, ἀποστόλων, μαρτύρων, ἱεραρχῶν καὶ ὁσίων, γνωστῶν καὶ ἀγνώστων. Στὴ δεύτερη τούτη μεγάλη ἑορτὴ τῶν ἁγίων Πάντων θὰ ἐπικεντρώσουμε τὴ σημερινὴ ὁμιλία μας.

 

Ἡ ἑορτὴ αὐτή, ὅπως τεκμαίρεται καὶ ἀπὸ τοὺς παλαιότερους ὡραιότατους ὕμνους της, καθὼς καὶ ἀπὸ σωζόμενη σχετικὴ ὁμιλία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἦταν ἀρχικὰ ἀφιερωμένη κατεξοχὴν πρὸς πάντας τοὺς ἁγίους Μάρτυρας. Καὶ οἱ λόγοι καθιέρωσης τούτης τῆς ἑορτῆς προφανεῖς: Πρῶτα, γιατὶ οἱ μάρτυρες ἀποτελοῦν τὴν πρώτη ὁμάδα ἁγίων, τὴν ὁποία Ἐκκλησία μας, ἐξερχομένη τῶν διωγμῶν καὶ τῶν κατακομβῶν ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἐπίσημα τίμησε. Καί, δεύτερο, γιατί, σύμφωνα μὲ ἔγκυρους ὑπολογισμοὺς εἰδικῶν ἱστορικῶν καὶ ἁγιολόγων, ὁ ἀριθμὸς τῶν γνωστῶν μαρτύρων μόνο κατὰ τοὺς διωγμοὺς τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων ὑπολογίζεται σὲ 11 ἑκατομμύρια, οἱ ὁποῖοι ἔχυσαν ἕνα ποταμὸ ἁγίων αἱμάτων, ποὺ ἄρδευσε καὶ στερέωσε τὸ νεοθαλὲς τότε φυτὸ τῆς Ἐκκλησίας. Σὺν τῷ χρόνῳ ὅμως ἡ σημερινὴ ἑορτὴ προσέλαβε εὐρύτερο χαρακτήρα καὶ τιμήθηκαν κατ᾽ αὐτὴν ὅλες οἱ κατηγορίες τῶν Ἁγίων. Ὁ βασικὸς λόγος καθιέρωσης καὶ τῆς διευρυμένης αὐτῆς ἑορτῆς εἶναι καὶ πάλιν προφανής: Ἐκτὸς τῶν καθ᾽ ἡμέραν τιμωμένων ἁγίων, ἀναρίθμητα ἄλλα πλήθη πιστῶν ἔλαβαν πλούσια τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἁγίασαν. Ἀντιλαμβανόμαστε, ὅτι ἦταν πρακτικὰ ἀδύνατο νὰ τιμηθοῦν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας ὅλα τοῦτα τὰ στίφη τῶν ἁγίων, μὲ τὴν καθιέρωση εἰδικῆς ἡμέρας μνήμης τους, ὄχι μόνο γιὰ τὸ πλῆθος, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ ὅτι πολλῶν ἀγνοοῦμε τὴν ἡμέρα τελευτῆς τους, ἀκόμη δὲ καὶ τὰ ὀνόματά τους! Καὶ αὐτοὺς λοιπὸν τοὺς ἀγνώστους της ἁγίους τιμᾶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία, ὅσους «κατὰ Χριστὸν ἐπολιτεύσαντο ἐν Ἰνδοῖς καὶ Αἰγυπτίοις καὶ Ἄραψι καὶ Μεσοποταμίᾳ τε καὶ Φρυγίᾳ καὶ τοῖς ἄνωθεν τοῦ Εὐξείνου• ἔτι δὲ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἑσπερίᾳ ἄχρι καὶ αὐτῶν τῶν Βρεττανικῶν νήσων, ἁπλῶς εἰπεῖν ἐν Ἀνατολῇ καὶ Δύσει», κατὰ τὴν ὡραία διατύπωση τοῦ Συναξαρίου τῆς ἡμέρας.

 

Ἀλλά, καί ἕνας περαιτέρω λόγος προβάλλεται ἀπό τόν συναξαριστή. Ὅλοι οἱ ἅγιοι, ὅσοι τιμῶνται χωριστά, κρίθηκε ἐπιβεβλημένο νὰ συναθροισθοῦν σέ μία κοινὴ ἑορτή, γιὰ νὰ δειχθεῖ μ᾽αὐτὸ τὸν τρόπο, ὅτι ὅλοι μαζὶ γιὰ ἕνα Χριστὸ ἀγωνίσθηκαν, σὲ ἕνα κοινὸ στάδιο, τὸ στάδιο τῆς χριστιανικῆς ἀρετῆς, ἔτρεξαν, ἑνὸς Θεοῦ δοῦλοι ἦσαν καὶ ἀπ᾽αὐτόν ἀξίως ἔλαβαν τοὺς στεφάνους τῆς νίκης, γιὰ νὰ ἀποτελέσει  ἔτσι ὁ ἀπὸ κοινοῦ ἑορτασμός τους παρόρμηση στοὺς πιστούς, ποὺ πιστεύουν στὸν ἴδιο Χριστὸ καὶ εἶναι δοῦλοι τοῦ ἰδίου Θεοῦ, νὰ ἀγωνισθοῦν ὅπως καί ὅλοι ἐκεῖνοι στὸν στίβο τοῦ ἀθλήματος τῆς κατὰ Χριστὸν πολιτείας.

 

Μὲ τὴν Κυριακὴ τῶν ἁγίων Πάντων, κατακλείεται ὁ κινητὸς κύκλος τῶν ἑορτῶν, ποὺ ἄρχισε ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου. Στὸ κατανυκτικὸ Τριῴδιο καὶ στὸ χαρμόσυνο Πεντηκοστάριο ζήσαμε στὸ λειτουργικὸ χρόνο τῆς Ἐκκλησίας ὅλο τὸ ἔργο τῆς θείας Οἰκονομίας γιὰ τὴ σωτηρία μας, μέ ἐπίκεντρο τὴ μεγάλη ἑορτὴ τοῦ Πάσχα. Εἴδαμε τὴν πτώση τῶν πρωτοπλάστων, τὴν ἀνόρθωση τοῦ γένους μας μὲ τὴν ἀναστάση τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὴν ἀνύψωση τῆς ἀνθώπινης φύσης στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀνάληψή Του. Δοξολογήσαμε τέλος τὴν ἔλευση τοῦ Παρακλήτου στὸν κόσμο κατὰ τὴ μεγάλη ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

 

Ἡ σημερινὴ πανήγυρη ἀποτελεῖ φυσικὴ προέκταση, ἑορτολογικὰ καὶ θεολογικά, τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς. Κατ᾽αὐτήν, ὅπως εἶναι γνωστὸ καὶ μὲ σαφήνεια μᾶς διηγοῦνται οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, κατῆλθε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, τὸ τρίτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, μὲ τὴ μορφὴ πυρίνων γλωσσῶν, καὶ παρέσχε ἄφθονο φωτισμὸ καὶ πλούσια Χάρη στοὺς ἁγίους μαθητὲς καὶ ἀποστόλους τοῦ Κυρίου, ἐνισχύοντας καὶ ποδηγετῶντας τους στὸ ψυχοσωτήριο κήρυγμα «εἰς πάντα τὰ ἔθνη». Μὲ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἱδρύεται ὁ θεοσύστατος θεσμὸς τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία ὁ Παράκλητος ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν». 

 

Γνήσιο φυσικὸ καρπὸ τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦν οἱ σήμερα ἑορταζόμενοι ἅγιοι Πάντες, οἱ ἀμάραντοι τοῦτοι βλαστοὶ τοῦ Παραδείσου. Εἶπε κάποιος σύγχρονος σοφὸς Θεολόγος, ὁ μακαριστὸς π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ ἕνα ἰδιότυπο «ἐργοστάσιο παραγωγῆς ἁγίων λειψάνων, παραγωγῆς ἀγίων»! Γιατὶ ἀκριβῶς, πρέπει νὰ τονισθεῖ, ὅτι σκοπὸς τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν εἶναι μία ἁπλῶς ἠθικὴ βελτίωση ἢ τελείωση, ἀλλὰ ὁ προσωπικός μας ἁγιασμός, ἡ κοινωνία τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί, κατὰ τὴ θεόσοφη ρήση τοῦ ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ, «σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». 

 

Γι᾽αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας πάντοτε προβάλλει πάνσοφα, καὶ ἰδιαίτερα σήμερα, τὸ «νέφος τῶν μαρτύρων» καὶ ἀπ᾽αἰῶνος ἁγίων της, οἱ ὁποῖοι, τηρῶντας τὸ κατ᾽εἰκόνα Θεοῦ  ἀμόλυντο, ἢ καὶ καθαίροντάς το μὲ τὴ μετάνοια, ἔφθασαν στὸ καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ  καὶ ἔγιναν θεοὶ κατὰ χάριν. Οἱ ἅγιοι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀποτελοῦν τοὺς φωτεινοὺς ὁδοδεῖκτες μας στὴν ἀνοδικὴ καὶ δύσκολη πορεία πρὸς τὸν οὐρανό. Γι᾽αὐτὸ καὶ τοποθετοῦμε τὶς εἰκόνες τους στὸν ναὸ στὴ θέση αὐτή, στὸ εἰκονοστάσιο, μεταξὺ τοῦ κυρίως ναοῦ, ποὺ συμβολίζει τὸν κόσμο (καὶ ποὺ γι᾽ αὐτὸ εἶναι ὁ τόπος προσευχῆς τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ἀγωνιζομένων πιστῶν), καὶ τοῦ ἱεροῦ Βήματος, ποὺ ἐπέχει τὸν τόπο τοῦ οὐρανοῦ. Καὶ ἡ Ἐκκλησία τοὺς προβάλλει σήμερα καὶ πάντοτε, ὄχι μόνο γιὰ νὰ ζητήσουμε τὶς θεοπειθεῖς πρεσβεῖες τους, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μιμηθοῦμε τὴ θεοφιλὴ ἐπὶ γῆς πολιτεία τους. Εἶναι γνωστὴ ἡ σχετικὴ ρήση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, «τιμὴ μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος». Θὰ μπορούσαμε νὰ εἰποῦμε εὐρύτερα, τιμὴ ἑνὸς ἁγίου ἀποτελεῖ κατεξοχὴν ὁ ἀγῶνας μίμησης τοῦ ἁγίου ἐκείνου.

Σύμφωνα μὲ τὸν σύγχρονο ὅσιο Γέροντα καὶ ὁμολογητὴ π. Ἰουστῖνο Πόποβιτς,  «οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων τί εἶναι; Τίποτε ἄλλο, παρὰ ἕνα εἶδος συνεχίσεως τῶν ‘‘ Πράξεων τῶν Ἀποστόλων’’. Μέσα εἰς αὐτοὺς τοὺς Βίους συναντᾶ κανεὶς τὸ ἴδιον Εὐαγγέλιον, τὴν ἰδίαν ζωήν, τὴν ἰδίαν ἀλήθειαν, τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην, τὴν ἰδίαν ἀγάπην, τὴν ἰδίαν πίστιν, τὴν ἰδίαν αἰωνιότητα, τὴν ἰδίαν ‘‘ δύναμιν ἐξ ὕψους’’, τὸν ἴδιον Θεὸν καὶ Κύριον. Διότι,‘‘ Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας’’…Ἐὰν θέλετε, οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων εἶναι μία ἰδιόμορφος ὀρθόδοξος Ἐγκυκλοπαιδεία. Εἰς αὐτοὺς δύναται νὰ εὕρη κανεὶς ὅλα ὅσα χρειάζονται εἰς μίαν ψυχὴν πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν αἰωνίαν Δικαιοσύνην καὶ αἰωνίαν Ἀλήθειαν μέσα εἰς αὐτὸν τὸν κόσμον• πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν θείαν ἀθανασίαν καὶ τὴν αἰωνίαν ζωήν. Ἐὰν διψᾶς τὴν πίστιν, θὰ τὴν εὕρης πλουσίαν εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων καὶ θὰ χορτάσης τὴν ψυχήν σου μὲ τροφήν, διὰ τὴν ὁποίαν ποτὲ δὲν θὰ ξαναπεινάσης. Ἐὰν ποθῆς τὴν ἀγάπην, τὴν ἀλήθειαν, τὴν δικαιοσύνην, τὴν ἐλπίδα, τὴν πραότητα, τὴν ταπείνωσιν, τὴν μετάνοιαν, τὴν προσευχὴν ἢ ὁποιανδήποτε ἀρετὴν καὶ ἄσκησιν, εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων θά εὕρης ἕνα πλῆθος ἁγίων διδασκάλων διὰ κάθε ἄσκησιν καὶ θὰ λάβης τὴν βοήθειαν τῆς χάριτος διὰ κάθε ἀρετήν». Στοὺς Βίους τῶν ἁγίων θὰ συναντήσουμε κάθε τύπο καὶ τάξη ἀνθρώπων, ποὺ μὲ τὸν προσωπικό του ἀγῶνα ὁ καθένας, τὸν κόπο καὶ ἱδρῶτα καὶ τὸ αἷμα του, εἴτε τοῦ σωματικοῦ μαρτυρίου, εἴτε τοῦ μαρτυρίου τῆς συνειδήσεως (κατὰ τὸ ἀπόφθεγμα τοῦ Γεροντικοῦ, ποὺ λέγει, «δὸς αἷμα καὶ λάβε Πνεῦμα», δηλ. ἀγωνίσου, θυσιάσου, γιὰ νὰ ἀποκτήσεις τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος), ἔγιναν κατὰ Χάρη θεοί: Ἄνδρες καὶ γυναῖκες, μικροὶ καὶ μεγάλοι, φτωχοὶ καὶ πλούσιοι, ἔνδοξοι καὶ ἄδοξοι, βασιλεῖς καὶ ἀξιωματικοί, ἀλλὰ καὶ δοῦλοι, πατριάρχες, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, μοναχοὶ καὶ μοναχές, ἀλλὰ καὶ ἁπλοὶ λαϊκοί, Χάριτι Θεοῦ καὶ μὲ τὸν ἀγῶνα τους, ἀξιώθηκαν τῶν ποικίλων χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Συνιστοῦμε θερμὰ τὴ μελέτη τῶν Βίων τῶν ἁγίων, τοῦ Γεροντικοῦ, τοῦ Εὐεργετινοῦ. Κάθε τους σελίδα, ἔλεγε ὁ μακαριστὸς ὅσιος Γέροντας Παΐσιος, περιέχει ὅλες τὶς θεϊκὲς βιταμῖνες, γιὰ τὴν ἐξισορρόπηση τοῦ πνευματικοῦ μας ὀργανισμοῦ.

 

Ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας, τὶς δύσεκτες καὶ δυσχείμερες, ὁπόταν τὸ κακό, μὲ κάθε μορφὴ καὶ τρόπο πληθαίνει καὶ εἰσρέει στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, οἱ ἅγιοί μας, οἱ ἀκοίμητοι τοῦτοι πρεσβευτές μας στὸν Κύριο, οἱ ἀδελφοί μας στοὺς οὐρανούς, ἀποτελοῦν τὴ μετὰ Θεὸν ἐλπίδα, τὸ φῶς, τὴν παρηγορία μας. Καὶ ἐξαιρέτως, ἡ Παναγία Θεοτόκος καὶ ἀειπάρθενος Μαρία, ἡ κατὰ φύσιν Μητέρα τοῦ Χριστοῦ μας καὶ κατὰ Χάριν Μητέρα ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν, τὴν ὁποία μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες μας λυποῦμε καὶ τὴν κάνουμε Μητέρα τοῦ πόνου! 

 

Ἂς ἐκζητήσουμε, ἀγαπητοί μου ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἰδιαίτερα τώρα, τὶς εὐλογημένες καὶ θεοπρόσδεκτες πρεσβεῖες Της καὶ Πάντων τῶν ἁγίων. Ἀλλὰ νὰ τὶς ζητήσουμε μὲ πίστη καὶ πόθο καὶ θέρμη, μὲ πένθος καὶ εἰλικρινὴ μετάνοια, μὲ ταπείνωση καὶ ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, μὲ ἐνσυνείδητη τὸ κατὰ δύναμη μυστηριακὴ ζωή, γιὰ νὰ ρίξουν βάλσαμο παρηγορίας στὶς ψυχές μας• γιὰ νὰ ἀποκατασταθεῖ ἡ βαθιὰ καὶ μακροχρόνια πνευματική μας κρίση, ἀπότοκο ἀναπόδραστο τῆς ὁποίας ἀποτελεῖ ἡ πολυποίκιλη σημερινή μας κρίση. Γιατί μόνο ἔτσι, μὲ τὸ νά προσπέσουμε μὲ εἰλικρινὴ μετάνοια στοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ θὰ παρέλθει ἡ ὅποια κρίση καὶ θὰ ἐπέλθει καὶ πάλιν τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ στὸν τόπο μας, Χάριτι καὶ φιλανθρωπίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου, τῶν ἁγίων ἀποστόλων καὶ Πάντων τῶν ἁγίων, τῶν ὁποίων τὴν μνήμη ἐπιτελοῦμε. Ἀμήν!

 

 

Ὁμιλία σὺν Θεῷ ἁγίῳ εἰς τὴν Κυριακὴν τῶν Ἁγίων Πάντων Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ

Λαμπρὴ καὶ χαρμόσυνη ἡ παροῦσα ἑορτή, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί! Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἄγει διπλῆ καὶ πολλαπλῆ πανήγυρη! Σήμερα τιμᾶ καὶ γεραίρει μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικὲς τὴν πάντιμη ἑορτὴ τῶν ἁγίων δώδεκα ἀποστόλων, καὶ συνάμα, ἐφέτος, καὶ τὴν πανέορτη μνήμη Πάντων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος ἁγίων: Δικαίων, προφητῶν, ἀποστόλων, μαρτύρων, ἱεραρχῶν καὶ ὁσίων, γνωστῶν καὶ ἀγνώστων. Στὴ δεύτερη τούτη μεγάλη ἑορτὴ τῶν ἁγίων Πάντων θὰ ἐπικεντρώσουμε τὴ σημερινὴ ὁμιλία μας.

 

Ἡ ἑορτὴ αὐτή, ὅπως τεκμαίρεται καὶ ἀπὸ τοὺς παλαιότερους ὡραιότατους ὕμνους της, καθὼς καὶ ἀπὸ σωζόμενη σχετικὴ ὁμιλία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἦταν ἀρχικὰ ἀφιερωμένη κατεξοχὴν πρὸς πάντας τοὺς ἁγίους Μάρτυρας. Καὶ οἱ λόγοι καθιέρωσης τούτης τῆς ἑορτῆς προφανεῖς: Πρῶτα, γιατὶ οἱ μάρτυρες ἀποτελοῦν τὴν πρώτη ὁμάδα ἁγίων, τὴν ὁποία Ἐκκλησία μας, ἐξερχομένη τῶν διωγμῶν καὶ τῶν κατακομβῶν ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἐπίσημα τίμησε. Καί, δεύτερο, γιατί, σύμφωνα μὲ ἔγκυρους ὑπολογισμοὺς εἰδικῶν ἱστορικῶν καὶ ἁγιολόγων, ὁ ἀριθμὸς τῶν γνωστῶν μαρτύρων μόνο κατὰ τοὺς διωγμοὺς τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων ὑπολογίζεται σὲ 11 ἑκατομμύρια, οἱ ὁποῖοι ἔχυσαν ἕνα ποταμὸ ἁγίων αἱμάτων, ποὺ ἄρδευσε καὶ στερέωσε τὸ νεοθαλὲς τότε φυτὸ τῆς Ἐκκλησίας. Σὺν τῷ χρόνῳ ὅμως ἡ σημερινὴ ἑορτὴ προσέλαβε εὐρύτερο χαρακτήρα καὶ τιμήθηκαν κατ᾽ αὐτὴν ὅλες οἱ κατηγορίες τῶν Ἁγίων. Ὁ βασικὸς λόγος καθιέρωσης καὶ τῆς διευρυμένης αὐτῆς ἑορτῆς εἶναι καὶ πάλιν προφανής: Ἐκτὸς τῶν καθ᾽ ἡμέραν τιμωμένων ἁγίων, ἀναρίθμητα ἄλλα πλήθη πιστῶν ἔλαβαν πλούσια τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἁγίασαν. Ἀντιλαμβανόμαστε, ὅτι ἦταν πρακτικὰ ἀδύνατο νὰ τιμηθοῦν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας ὅλα τοῦτα τὰ στίφη τῶν ἁγίων, μὲ τὴν καθιέρωση εἰδικῆς ἡμέρας μνήμης τους, ὄχι μόνο γιὰ τὸ πλῆθος, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ ὅτι πολλῶν ἀγνοοῦμε τὴν ἡμέρα τελευτῆς τους, ἀκόμη δὲ καὶ τὰ ὀνόματά τους! Καὶ αὐτοὺς λοιπὸν τοὺς ἀγνώστους της ἁγίους τιμᾶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία, ὅσους «κατὰ Χριστὸν ἐπολιτεύσαντο ἐν Ἰνδοῖς καὶ Αἰγυπτίοις καὶ Ἄραψι καὶ Μεσοποταμίᾳ τε καὶ Φρυγίᾳ καὶ τοῖς ἄνωθεν τοῦ Εὐξείνου• ἔτι δὲ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἑσπερίᾳ ἄχρι καὶ αὐτῶν τῶν Βρεττανικῶν νήσων, ἁπλῶς εἰπεῖν ἐν Ἀνατολῇ καὶ Δύσει», κατὰ τὴν ὡραία διατύπωση τοῦ Συναξαρίου τῆς ἡμέρας.

 

Ἀλλά, καί ἕνας περαιτέρω λόγος προβάλλεται ἀπό τόν συναξαριστή. Ὅλοι οἱ ἅγιοι, ὅσοι τιμῶνται χωριστά, κρίθηκε ἐπιβεβλημένο νὰ συναθροισθοῦν σέ μία κοινὴ ἑορτή, γιὰ νὰ δειχθεῖ μ᾽αὐτὸ τὸν τρόπο, ὅτι ὅλοι μαζὶ γιὰ ἕνα Χριστὸ ἀγωνίσθηκαν, σὲ ἕνα κοινὸ στάδιο, τὸ στάδιο τῆς χριστιανικῆς ἀρετῆς, ἔτρεξαν, ἑνὸς Θεοῦ δοῦλοι ἦσαν καὶ ἀπ᾽αὐτόν ἀξίως ἔλαβαν τοὺς στεφάνους τῆς νίκης, γιὰ νὰ ἀποτελέσει  ἔτσι ὁ ἀπὸ κοινοῦ ἑορτασμός τους παρόρμηση στοὺς πιστούς, ποὺ πιστεύουν στὸν ἴδιο Χριστὸ καὶ εἶναι δοῦλοι τοῦ ἰδίου Θεοῦ, νὰ ἀγωνισθοῦν ὅπως καί ὅλοι ἐκεῖνοι στὸν στίβο τοῦ ἀθλήματος τῆς κατὰ Χριστὸν πολιτείας.

 

Μὲ τὴν Κυριακὴ τῶν ἁγίων Πάντων, κατακλείεται ὁ κινητὸς κύκλος τῶν ἑορτῶν, ποὺ ἄρχισε ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου. Στὸ κατανυκτικὸ Τριῴδιο καὶ στὸ χαρμόσυνο Πεντηκοστάριο ζήσαμε στὸ λειτουργικὸ χρόνο τῆς Ἐκκλησίας ὅλο τὸ ἔργο τῆς θείας Οἰκονομίας γιὰ τὴ σωτηρία μας, μέ ἐπίκεντρο τὴ μεγάλη ἑορτὴ τοῦ Πάσχα. Εἴδαμε τὴν πτώση τῶν πρωτοπλάστων, τὴν ἀνόρθωση τοῦ γένους μας μὲ τὴν ἀναστάση τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὴν ἀνύψωση τῆς ἀνθώπινης φύσης στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀνάληψή Του. Δοξολογήσαμε τέλος τὴν ἔλευση τοῦ Παρακλήτου στὸν κόσμο κατὰ τὴ μεγάλη ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

 

Ἡ σημερινὴ πανήγυρη ἀποτελεῖ φυσικὴ προέκταση, ἑορτολογικὰ καὶ θεολογικά, τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς. Κατ᾽αὐτήν, ὅπως εἶναι γνωστὸ καὶ μὲ σαφήνεια μᾶς διηγοῦνται οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, κατῆλθε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, τὸ τρίτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, μὲ τὴ μορφὴ πυρίνων γλωσσῶν, καὶ παρέσχε ἄφθονο φωτισμὸ καὶ πλούσια Χάρη στοὺς ἁγίους μαθητὲς καὶ ἀποστόλους τοῦ Κυρίου, ἐνισχύοντας καὶ ποδηγετῶντας τους στὸ ψυχοσωτήριο κήρυγμα «εἰς πάντα τὰ ἔθνη». Μὲ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἱδρύεται ὁ θεοσύστατος θεσμὸς τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία ὁ Παράκλητος ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν». 

 

Γνήσιο φυσικὸ καρπὸ τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦν οἱ σήμερα ἑορταζόμενοι ἅγιοι Πάντες, οἱ ἀμάραντοι τοῦτοι βλαστοὶ τοῦ Παραδείσου. Εἶπε κάποιος σύγχρονος σοφὸς Θεολόγος, ὁ μακαριστὸς π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ ἕνα ἰδιότυπο «ἐργοστάσιο παραγωγῆς ἁγίων λειψάνων, παραγωγῆς ἀγίων»! Γιατὶ ἀκριβῶς, πρέπει νὰ τονισθεῖ, ὅτι σκοπὸς τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν εἶναι μία ἁπλῶς ἠθικὴ βελτίωση ἢ τελείωση, ἀλλὰ ὁ προσωπικός μας ἁγιασμός, ἡ κοινωνία τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί, κατὰ τὴ θεόσοφη ρήση τοῦ ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ, «σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». 

 

Γι᾽αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας πάντοτε προβάλλει πάνσοφα, καὶ ἰδιαίτερα σήμερα, τὸ «νέφος τῶν μαρτύρων» καὶ ἀπ᾽αἰῶνος ἁγίων της, οἱ ὁποῖοι, τηρῶντας τὸ κατ᾽εἰκόνα Θεοῦ  ἀμόλυντο, ἢ καὶ καθαίροντάς το μὲ τὴ μετάνοια, ἔφθασαν στὸ καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ  καὶ ἔγιναν θεοὶ κατὰ χάριν. Οἱ ἅγιοι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀποτελοῦν τοὺς φωτεινοὺς ὁδοδεῖκτες μας στὴν ἀνοδικὴ καὶ δύσκολη πορεία πρὸς τὸν οὐρανό. Γι᾽αὐτὸ καὶ τοποθετοῦμε τὶς εἰκόνες τους στὸν ναὸ στὴ θέση αὐτή, στὸ εἰκονοστάσιο, μεταξὺ τοῦ κυρίως ναοῦ, ποὺ συμβολίζει τὸν κόσμο (καὶ ποὺ γι᾽ αὐτὸ εἶναι ὁ τόπος προσευχῆς τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ἀγωνιζομένων πιστῶν), καὶ τοῦ ἱεροῦ Βήματος, ποὺ ἐπέχει τὸν τόπο τοῦ οὐρανοῦ. Καὶ ἡ Ἐκκλησία τοὺς προβάλλει σήμερα καὶ πάντοτε, ὄχι μόνο γιὰ νὰ ζητήσουμε τὶς θεοπειθεῖς πρεσβεῖες τους, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μιμηθοῦμε τὴ θεοφιλὴ ἐπὶ γῆς πολιτεία τους. Εἶναι γνωστὴ ἡ σχετικὴ ρήση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, «τιμὴ μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος». Θὰ μπορούσαμε νὰ εἰποῦμε εὐρύτερα, τιμὴ ἑνὸς ἁγίου ἀποτελεῖ κατεξοχὴν ὁ ἀγῶνας μίμησης τοῦ ἁγίου ἐκείνου.

Σύμφωνα μὲ τὸν σύγχρονο ὅσιο Γέροντα καὶ ὁμολογητὴ π. Ἰουστῖνο Πόποβιτς,  «οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων τί εἶναι; Τίποτε ἄλλο, παρὰ ἕνα εἶδος συνεχίσεως τῶν ‘‘ Πράξεων τῶν Ἀποστόλων’’. Μέσα εἰς αὐτοὺς τοὺς Βίους συναντᾶ κανεὶς τὸ ἴδιον Εὐαγγέλιον, τὴν ἰδίαν ζωήν, τὴν ἰδίαν ἀλήθειαν, τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην, τὴν ἰδίαν ἀγάπην, τὴν ἰδίαν πίστιν, τὴν ἰδίαν αἰωνιότητα, τὴν ἰδίαν ‘‘ δύναμιν ἐξ ὕψους’’, τὸν ἴδιον Θεὸν καὶ Κύριον. Διότι,‘‘ Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας’’…Ἐὰν θέλετε, οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων εἶναι μία ἰδιόμορφος ὀρθόδοξος Ἐγκυκλοπαιδεία. Εἰς αὐτοὺς δύναται νὰ εὕρη κανεὶς ὅλα ὅσα χρειάζονται εἰς μίαν ψυχὴν πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν αἰωνίαν Δικαιοσύνην καὶ αἰωνίαν Ἀλήθειαν μέσα εἰς αὐτὸν τὸν κόσμον• πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν θείαν ἀθανασίαν καὶ τὴν αἰωνίαν ζωήν. Ἐὰν διψᾶς τὴν πίστιν, θὰ τὴν εὕρης πλουσίαν εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων καὶ θὰ χορτάσης τὴν ψυχήν σου μὲ τροφήν, διὰ τὴν ὁποίαν ποτὲ δὲν θὰ ξαναπεινάσης. Ἐὰν ποθῆς τὴν ἀγάπην, τὴν ἀλήθειαν, τὴν δικαιοσύνην, τὴν ἐλπίδα, τὴν πραότητα, τὴν ταπείνωσιν, τὴν μετάνοιαν, τὴν προσευχὴν ἢ ὁποιανδήποτε ἀρετὴν καὶ ἄσκησιν, εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων θά εὕρης ἕνα πλῆθος ἁγίων διδασκάλων διὰ κάθε ἄσκησιν καὶ θὰ λάβης τὴν βοήθειαν τῆς χάριτος διὰ κάθε ἀρετήν». Στοὺς Βίους τῶν ἁγίων θὰ συναντήσουμε κάθε τύπο καὶ τάξη ἀνθρώπων, ποὺ μὲ τὸν προσωπικό του ἀγῶνα ὁ καθένας, τὸν κόπο καὶ ἱδρῶτα καὶ τὸ αἷμα του, εἴτε τοῦ σωματικοῦ μαρτυρίου, εἴτε τοῦ μαρτυρίου τῆς συνειδήσεως (κατὰ τὸ ἀπόφθεγμα τοῦ Γεροντικοῦ, ποὺ λέγει, «δὸς αἷμα καὶ λάβε Πνεῦμα», δηλ. ἀγωνίσου, θυσιάσου, γιὰ νὰ ἀποκτήσεις τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος), ἔγιναν κατὰ Χάρη θεοί: Ἄνδρες καὶ γυναῖκες, μικροὶ καὶ μεγάλοι, φτωχοὶ καὶ πλούσιοι, ἔνδοξοι καὶ ἄδοξοι, βασιλεῖς καὶ ἀξιωματικοί, ἀλλὰ καὶ δοῦλοι, πατριάρχες, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, μοναχοὶ καὶ μοναχές, ἀλλὰ καὶ ἁπλοὶ λαϊκοί, Χάριτι Θεοῦ καὶ μὲ τὸν ἀγῶνα τους, ἀξιώθηκαν τῶν ποικίλων χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Συνιστοῦμε θερμὰ τὴ μελέτη τῶν Βίων τῶν ἁγίων, τοῦ Γεροντικοῦ, τοῦ Εὐεργετινοῦ. Κάθε τους σελίδα, ἔλεγε ὁ μακαριστὸς ὅσιος Γέροντας Παΐσιος, περιέχει ὅλες τὶς θεϊκὲς βιταμῖνες, γιὰ τὴν ἐξισορρόπηση τοῦ πνευματικοῦ μας ὀργανισμοῦ.

 

Ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας, τὶς δύσεκτες καὶ δυσχείμερες, ὁπόταν τὸ κακό, μὲ κάθε μορφὴ καὶ τρόπο πληθαίνει καὶ εἰσρέει στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, οἱ ἅγιοί μας, οἱ ἀκοίμητοι τοῦτοι πρεσβευτές μας στὸν Κύριο, οἱ ἀδελφοί μας στοὺς οὐρανούς, ἀποτελοῦν τὴ μετὰ Θεὸν ἐλπίδα, τὸ φῶς, τὴν παρηγορία μας. Καὶ ἐξαιρέτως, ἡ Παναγία Θεοτόκος καὶ ἀειπάρθενος Μαρία, ἡ κατὰ φύσιν Μητέρα τοῦ Χριστοῦ μας καὶ κατὰ Χάριν Μητέρα ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν, τὴν ὁποία μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες μας λυποῦμε καὶ τὴν κάνουμε Μητέρα τοῦ πόνου! 

 

Ἂς ἐκζητήσουμε, ἀγαπητοί μου ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἰδιαίτερα τώρα, τὶς εὐλογημένες καὶ θεοπρόσδεκτες πρεσβεῖες Της καὶ Πάντων τῶν ἁγίων. Ἀλλὰ νὰ τὶς ζητήσουμε μὲ πίστη καὶ πόθο καὶ θέρμη, μὲ πένθος καὶ εἰλικρινὴ μετάνοια, μὲ ταπείνωση καὶ ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, μὲ ἐνσυνείδητη τὸ κατὰ δύναμη μυστηριακὴ ζωή, γιὰ νὰ ρίξουν βάλσαμο παρηγορίας στὶς ψυχές μας• γιὰ νὰ ἀποκατασταθεῖ ἡ βαθιὰ καὶ μακροχρόνια πνευματική μας κρίση, ἀπότοκο ἀναπόδραστο τῆς ὁποίας ἀποτελεῖ ἡ πολυποίκιλη σημερινή μας κρίση. Γιατί μόνο ἔτσι, μὲ τὸ νά προσπέσουμε μὲ εἰλικρινὴ μετάνοια στοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ θὰ παρέλθει ἡ ὅποια κρίση καὶ θὰ ἐπέλθει καὶ πάλιν τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ στὸν τόπο μας, Χάριτι καὶ φιλανθρωπίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου, τῶν ἁγίων ἀποστόλων καὶ Πάντων τῶν ἁγίων, τῶν ὁποίων τὴν μνήμη ἐπιτελοῦμε. Ἀμήν!

 

 

Ὁμιλία σὺν Θεῷ ἁγίῳ εἰς τὴν Κυριακὴν τῶν Ἁγίων Πάντων Ἀρχιμανδρίτης Φώτιος Ἰωακεὶμ

Λαμπρὴ καὶ χαρμόσυνη ἡ παροῦσα ἑορτή, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί! Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας ἄγει διπλῆ καὶ πολλαπλῆ πανήγυρη! Σήμερα τιμᾶ καὶ γεραίρει μὲ ὕμνους καὶ ᾠδὲς πνευματικὲς τὴν πάντιμη ἑορτὴ τῶν ἁγίων δώδεκα ἀποστόλων, καὶ συνάμα, ἐφέτος, καὶ τὴν πανέορτη μνήμη Πάντων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος ἁγίων: Δικαίων, προφητῶν, ἀποστόλων, μαρτύρων, ἱεραρχῶν καὶ ὁσίων, γνωστῶν καὶ ἀγνώστων. Στὴ δεύτερη τούτη μεγάλη ἑορτὴ τῶν ἁγίων Πάντων θὰ ἐπικεντρώσουμε τὴ σημερινὴ ὁμιλία μας.

 

Ἡ ἑορτὴ αὐτή, ὅπως τεκμαίρεται καὶ ἀπὸ τοὺς παλαιότερους ὡραιότατους ὕμνους της, καθὼς καὶ ἀπὸ σωζόμενη σχετικὴ ὁμιλία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἦταν ἀρχικὰ ἀφιερωμένη κατεξοχὴν πρὸς πάντας τοὺς ἁγίους Μάρτυρας. Καὶ οἱ λόγοι καθιέρωσης τούτης τῆς ἑορτῆς προφανεῖς: Πρῶτα, γιατὶ οἱ μάρτυρες ἀποτελοῦν τὴν πρώτη ὁμάδα ἁγίων, τὴν ὁποία Ἐκκλησία μας, ἐξερχομένη τῶν διωγμῶν καὶ τῶν κατακομβῶν ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἐπίσημα τίμησε. Καί, δεύτερο, γιατί, σύμφωνα μὲ ἔγκυρους ὑπολογισμοὺς εἰδικῶν ἱστορικῶν καὶ ἁγιολόγων, ὁ ἀριθμὸς τῶν γνωστῶν μαρτύρων μόνο κατὰ τοὺς διωγμοὺς τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων ὑπολογίζεται σὲ 11 ἑκατομμύρια, οἱ ὁποῖοι ἔχυσαν ἕνα ποταμὸ ἁγίων αἱμάτων, ποὺ ἄρδευσε καὶ στερέωσε τὸ νεοθαλὲς τότε φυτὸ τῆς Ἐκκλησίας. Σὺν τῷ χρόνῳ ὅμως ἡ σημερινὴ ἑορτὴ προσέλαβε εὐρύτερο χαρακτήρα καὶ τιμήθηκαν κατ᾽ αὐτὴν ὅλες οἱ κατηγορίες τῶν Ἁγίων. Ὁ βασικὸς λόγος καθιέρωσης καὶ τῆς διευρυμένης αὐτῆς ἑορτῆς εἶναι καὶ πάλιν προφανής: Ἐκτὸς τῶν καθ᾽ ἡμέραν τιμωμένων ἁγίων, ἀναρίθμητα ἄλλα πλήθη πιστῶν ἔλαβαν πλούσια τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ ἁγίασαν. Ἀντιλαμβανόμαστε, ὅτι ἦταν πρακτικὰ ἀδύνατο νὰ τιμηθοῦν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας ὅλα τοῦτα τὰ στίφη τῶν ἁγίων, μὲ τὴν καθιέρωση εἰδικῆς ἡμέρας μνήμης τους, ὄχι μόνο γιὰ τὸ πλῆθος, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ ὅτι πολλῶν ἀγνοοῦμε τὴν ἡμέρα τελευτῆς τους, ἀκόμη δὲ καὶ τὰ ὀνόματά τους! Καὶ αὐτοὺς λοιπὸν τοὺς ἀγνώστους της ἁγίους τιμᾶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία, ὅσους «κατὰ Χριστὸν ἐπολιτεύσαντο ἐν Ἰνδοῖς καὶ Αἰγυπτίοις καὶ Ἄραψι καὶ Μεσοποταμίᾳ τε καὶ Φρυγίᾳ καὶ τοῖς ἄνωθεν τοῦ Εὐξείνου• ἔτι δὲ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἑσπερίᾳ ἄχρι καὶ αὐτῶν τῶν Βρεττανικῶν νήσων, ἁπλῶς εἰπεῖν ἐν Ἀνατολῇ καὶ Δύσει», κατὰ τὴν ὡραία διατύπωση τοῦ Συναξαρίου τῆς ἡμέρας.

 

Ἀλλά, καί ἕνας περαιτέρω λόγος προβάλλεται ἀπό τόν συναξαριστή. Ὅλοι οἱ ἅγιοι, ὅσοι τιμῶνται χωριστά, κρίθηκε ἐπιβεβλημένο νὰ συναθροισθοῦν σέ μία κοινὴ ἑορτή, γιὰ νὰ δειχθεῖ μ᾽αὐτὸ τὸν τρόπο, ὅτι ὅλοι μαζὶ γιὰ ἕνα Χριστὸ ἀγωνίσθηκαν, σὲ ἕνα κοινὸ στάδιο, τὸ στάδιο τῆς χριστιανικῆς ἀρετῆς, ἔτρεξαν, ἑνὸς Θεοῦ δοῦλοι ἦσαν καὶ ἀπ᾽αὐτόν ἀξίως ἔλαβαν τοὺς στεφάνους τῆς νίκης, γιὰ νὰ ἀποτελέσει  ἔτσι ὁ ἀπὸ κοινοῦ ἑορτασμός τους παρόρμηση στοὺς πιστούς, ποὺ πιστεύουν στὸν ἴδιο Χριστὸ καὶ εἶναι δοῦλοι τοῦ ἰδίου Θεοῦ, νὰ ἀγωνισθοῦν ὅπως καί ὅλοι ἐκεῖνοι στὸν στίβο τοῦ ἀθλήματος τῆς κατὰ Χριστὸν πολιτείας.

 

Μὲ τὴν Κυριακὴ τῶν ἁγίων Πάντων, κατακλείεται ὁ κινητὸς κύκλος τῶν ἑορτῶν, ποὺ ἄρχισε ἀπὸ τὴν Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου. Στὸ κατανυκτικὸ Τριῴδιο καὶ στὸ χαρμόσυνο Πεντηκοστάριο ζήσαμε στὸ λειτουργικὸ χρόνο τῆς Ἐκκλησίας ὅλο τὸ ἔργο τῆς θείας Οἰκονομίας γιὰ τὴ σωτηρία μας, μέ ἐπίκεντρο τὴ μεγάλη ἑορτὴ τοῦ Πάσχα. Εἴδαμε τὴν πτώση τῶν πρωτοπλάστων, τὴν ἀνόρθωση τοῦ γένους μας μὲ τὴν ἀναστάση τοῦ Χριστοῦ, καὶ τὴν ἀνύψωση τῆς ἀνθώπινης φύσης στὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἀνάληψή Του. Δοξολογήσαμε τέλος τὴν ἔλευση τοῦ Παρακλήτου στὸν κόσμο κατὰ τὴ μεγάλη ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

 

Ἡ σημερινὴ πανήγυρη ἀποτελεῖ φυσικὴ προέκταση, ἑορτολογικὰ καὶ θεολογικά, τῆς Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς. Κατ᾽αὐτήν, ὅπως εἶναι γνωστὸ καὶ μὲ σαφήνεια μᾶς διηγοῦνται οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, κατῆλθε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο, τὸ τρίτο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, μὲ τὴ μορφὴ πυρίνων γλωσσῶν, καὶ παρέσχε ἄφθονο φωτισμὸ καὶ πλούσια Χάρη στοὺς ἁγίους μαθητὲς καὶ ἀποστόλους τοῦ Κυρίου, ἐνισχύοντας καὶ ποδηγετῶντας τους στὸ ψυχοσωτήριο κήρυγμα «εἰς πάντα τὰ ἔθνη». Μὲ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἱδρύεται ὁ θεοσύστατος θεσμὸς τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία ὁ Παράκλητος ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν». 

 

Γνήσιο φυσικὸ καρπὸ τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦν οἱ σήμερα ἑορταζόμενοι ἅγιοι Πάντες, οἱ ἀμάραντοι τοῦτοι βλαστοὶ τοῦ Παραδείσου. Εἶπε κάποιος σύγχρονος σοφὸς Θεολόγος, ὁ μακαριστὸς π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ ἕνα ἰδιότυπο «ἐργοστάσιο παραγωγῆς ἁγίων λειψάνων, παραγωγῆς ἀγίων»! Γιατὶ ἀκριβῶς, πρέπει νὰ τονισθεῖ, ὅτι σκοπὸς τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν εἶναι μία ἁπλῶς ἠθικὴ βελτίωση ἢ τελείωση, ἀλλὰ ὁ προσωπικός μας ἁγιασμός, ἡ κοινωνία τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί, κατὰ τὴ θεόσοφη ρήση τοῦ ὁσίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ, «σκοπὸς τῆς χριστιανικῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀπόκτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». 

 

Γι᾽αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία μας πάντοτε προβάλλει πάνσοφα, καὶ ἰδιαίτερα σήμερα, τὸ «νέφος τῶν μαρτύρων» καὶ ἀπ᾽αἰῶνος ἁγίων της, οἱ ὁποῖοι, τηρῶντας τὸ κατ᾽εἰκόνα Θεοῦ  ἀμόλυντο, ἢ καὶ καθαίροντάς το μὲ τὴ μετάνοια, ἔφθασαν στὸ καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ  καὶ ἔγιναν θεοὶ κατὰ χάριν. Οἱ ἅγιοι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀποτελοῦν τοὺς φωτεινοὺς ὁδοδεῖκτες μας στὴν ἀνοδικὴ καὶ δύσκολη πορεία πρὸς τὸν οὐρανό. Γι᾽αὐτὸ καὶ τοποθετοῦμε τὶς εἰκόνες τους στὸν ναὸ στὴ θέση αὐτή, στὸ εἰκονοστάσιο, μεταξὺ τοῦ κυρίως ναοῦ, ποὺ συμβολίζει τὸν κόσμο (καὶ ποὺ γι᾽ αὐτὸ εἶναι ὁ τόπος προσευχῆς τῶν ἐν τῷ κόσμῳ ἀγωνιζομένων πιστῶν), καὶ τοῦ ἱεροῦ Βήματος, ποὺ ἐπέχει τὸν τόπο τοῦ οὐρανοῦ. Καὶ ἡ Ἐκκλησία τοὺς προβάλλει σήμερα καὶ πάντοτε, ὄχι μόνο γιὰ νὰ ζητήσουμε τὶς θεοπειθεῖς πρεσβεῖες τους, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ μιμηθοῦμε τὴ θεοφιλὴ ἐπὶ γῆς πολιτεία τους. Εἶναι γνωστὴ ἡ σχετικὴ ρήση τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, «τιμὴ μάρτυρος, μίμησις μάρτυρος». Θὰ μπορούσαμε νὰ εἰποῦμε εὐρύτερα, τιμὴ ἑνὸς ἁγίου ἀποτελεῖ κατεξοχὴν ὁ ἀγῶνας μίμησης τοῦ ἁγίου ἐκείνου.

Σύμφωνα μὲ τὸν σύγχρονο ὅσιο Γέροντα καὶ ὁμολογητὴ π. Ἰουστῖνο Πόποβιτς,  «οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων τί εἶναι; Τίποτε ἄλλο, παρὰ ἕνα εἶδος συνεχίσεως τῶν ‘‘ Πράξεων τῶν Ἀποστόλων’’. Μέσα εἰς αὐτοὺς τοὺς Βίους συναντᾶ κανεὶς τὸ ἴδιον Εὐαγγέλιον, τὴν ἰδίαν ζωήν, τὴν ἰδίαν ἀλήθειαν, τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην, τὴν ἰδίαν ἀγάπην, τὴν ἰδίαν πίστιν, τὴν ἰδίαν αἰωνιότητα, τὴν ἰδίαν ‘‘ δύναμιν ἐξ ὕψους’’, τὸν ἴδιον Θεὸν καὶ Κύριον. Διότι,‘‘ Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας’’…Ἐὰν θέλετε, οἱ Βίοι τῶν Ἁγίων εἶναι μία ἰδιόμορφος ὀρθόδοξος Ἐγκυκλοπαιδεία. Εἰς αὐτοὺς δύναται νὰ εὕρη κανεὶς ὅλα ὅσα χρειάζονται εἰς μίαν ψυχὴν πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν αἰωνίαν Δικαιοσύνην καὶ αἰωνίαν Ἀλήθειαν μέσα εἰς αὐτὸν τὸν κόσμον• πεινασμένην καὶ διψασμένην διὰ τὴν θείαν ἀθανασίαν καὶ τὴν αἰωνίαν ζωήν. Ἐὰν διψᾶς τὴν πίστιν, θὰ τὴν εὕρης πλουσίαν εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων καὶ θὰ χορτάσης τὴν ψυχήν σου μὲ τροφήν, διὰ τὴν ὁποίαν ποτὲ δὲν θὰ ξαναπεινάσης. Ἐὰν ποθῆς τὴν ἀγάπην, τὴν ἀλήθειαν, τὴν δικαιοσύνην, τὴν ἐλπίδα, τὴν πραότητα, τὴν ταπείνωσιν, τὴν μετάνοιαν, τὴν προσευχὴν ἢ ὁποιανδήποτε ἀρετὴν καὶ ἄσκησιν, εἰς τοὺς Βίους τῶν Ἁγίων θά εὕρης ἕνα πλῆθος ἁγίων διδασκάλων διὰ κάθε ἄσκησιν καὶ θὰ λάβης τὴν βοήθειαν τῆς χάριτος διὰ κάθε ἀρετήν». Στοὺς Βίους τῶν ἁγίων θὰ συναντήσουμε κάθε τύπο καὶ τάξη ἀνθρώπων, ποὺ μὲ τὸν προσωπικό του ἀγῶνα ὁ καθένας, τὸν κόπο καὶ ἱδρῶτα καὶ τὸ αἷμα του, εἴτε τοῦ σωματικοῦ μαρτυρίου, εἴτε τοῦ μαρτυρίου τῆς συνειδήσεως (κατὰ τὸ ἀπόφθεγμα τοῦ Γεροντικοῦ, ποὺ λέγει, «δὸς αἷμα καὶ λάβε Πνεῦμα», δηλ. ἀγωνίσου, θυσιάσου, γιὰ νὰ ἀποκτήσεις τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος), ἔγιναν κατὰ Χάρη θεοί: Ἄνδρες καὶ γυναῖκες, μικροὶ καὶ μεγάλοι, φτωχοὶ καὶ πλούσιοι, ἔνδοξοι καὶ ἄδοξοι, βασιλεῖς καὶ ἀξιωματικοί, ἀλλὰ καὶ δοῦλοι, πατριάρχες, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς, μοναχοὶ καὶ μοναχές, ἀλλὰ καὶ ἁπλοὶ λαϊκοί, Χάριτι Θεοῦ καὶ μὲ τὸν ἀγῶνα τους, ἀξιώθηκαν τῶν ποικίλων χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Συνιστοῦμε θερμὰ τὴ μελέτη τῶν Βίων τῶν ἁγίων, τοῦ Γεροντικοῦ, τοῦ Εὐεργετινοῦ. Κάθε τους σελίδα, ἔλεγε ὁ μακαριστὸς ὅσιος Γέροντας Παΐσιος, περιέχει ὅλες τὶς θεϊκὲς βιταμῖνες, γιὰ τὴν ἐξισορρόπηση τοῦ πνευματικοῦ μας ὀργανισμοῦ.

 

Ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας, τὶς δύσεκτες καὶ δυσχείμερες, ὁπόταν τὸ κακό, μὲ κάθε μορφὴ καὶ τρόπο πληθαίνει καὶ εἰσρέει στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, οἱ ἅγιοί μας, οἱ ἀκοίμητοι τοῦτοι πρεσβευτές μας στὸν Κύριο, οἱ ἀδελφοί μας στοὺς οὐρανούς, ἀποτελοῦν τὴ μετὰ Θεὸν ἐλπίδα, τὸ φῶς, τὴν παρηγορία μας. Καὶ ἐξαιρέτως, ἡ Παναγία Θεοτόκος καὶ ἀειπάρθενος Μαρία, ἡ κατὰ φύσιν Μητέρα τοῦ Χριστοῦ μας καὶ κατὰ Χάριν Μητέρα ἡμῶν τῶν Χριστιανῶν, τὴν ὁποία μὲ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες μας λυποῦμε καὶ τὴν κάνουμε Μητέρα τοῦ πόνου! 

 

Ἂς ἐκζητήσουμε, ἀγαπητοί μου ἐν Κυρίῳ ἀδελφοί, ἰδιαίτερα τώρα, τὶς εὐλογημένες καὶ θεοπρόσδεκτες πρεσβεῖες Της καὶ Πάντων τῶν ἁγίων. Ἀλλὰ νὰ τὶς ζητήσουμε μὲ πίστη καὶ πόθο καὶ θέρμη, μὲ πένθος καὶ εἰλικρινὴ μετάνοια, μὲ ταπείνωση καὶ ὑπακοὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, μὲ ἐνσυνείδητη τὸ κατὰ δύναμη μυστηριακὴ ζωή, γιὰ νὰ ρίξουν βάλσαμο παρηγορίας στὶς ψυχές μας• γιὰ νὰ ἀποκατασταθεῖ ἡ βαθιὰ καὶ μακροχρόνια πνευματική μας κρίση, ἀπότοκο ἀναπόδραστο τῆς ὁποίας ἀποτελεῖ ἡ πολυποίκιλη σημερινή μας κρίση. Γιατί μόνο ἔτσι, μὲ τὸ νά προσπέσουμε μὲ εἰλικρινὴ μετάνοια στοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ θὰ παρέλθει ἡ ὅποια κρίση καὶ θὰ ἐπέλθει καὶ πάλιν τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ στὸν τόπο μας, Χάριτι καὶ φιλανθρωπίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, μὲ τὶς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου, τῶν ἁγίων ἀποστόλων καὶ Πάντων τῶν ἁγίων, τῶν ὁποίων τὴν μνήμη ἐπιτελοῦμε. Ἀμήν!