Να αναζητούμε ικετευτικά την παρουσία της μητρός Χάριτος στη ζωή μας. (Κυριακή του Σπορέως – Δ΄Λουκά) Αρχιμ. Εφραίμ Βατοπαιδινού, Καθηγουμένου Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου

13ΟΚΤ

Ακούσαμε σήμερα, στην ευαγγελική περικοπή, από το στόμα του Χριστού μας, την παραβολή του σπορέως. Σε αυτήν, ο Κύριός μας, αναφέρει τους τρεις χαρακτηριστικούς τύπους των ανθρώπων, όσων πιστεύουν σε Αυτόν βέβαια ή και όσων νομίζουν ότι πιστεύουν. Όπως ο ίδιος λέει και μετά ερμηνεύει, σε μια ομάδα ανθρώπων ο σπόρος πέφτει στην οδό και έρχονται τα πετεινά του ουρανού και τον αρπάζουν. Αυτή είναι η ομάδα των ανθρώπων, που ακούει τον λόγο του Θεού, αλλά παραμένει υποχείρια στα θελήματα του παλαιού ανθρώπου, δεν αξιοποιεί την ευκαιρία που δίνει ο αγαθός Θεός. Αυτοί είναι εκείνοι οι οποίοι δεν εκτιμούν την Χάρη, που σπείρει μέσα στην ψυχή τους μέσω των λόγων του Ευαγγελίου, και εξαιτίας της απροσεξίας τους, της αμέλειάς τους, της αδιαφορίας τους, ο αιώνιος εχθρός του ανθρώπου, ο διάβολος, που παρομοιάζεται από τον Χριστό με τα πετεινά του ουρανού, σκοτίζει τον νου, αφαιρεί τον αγαθό σπόρο. Ο διάβολος δεν είναι όπως είπε κάποιος, η προσωποποίηση του κακού. Αυτό είναι πλάνη. Ο διάβολος είναι συγκεκριμένη πνευματική οντότητα και εμείς οι μοναχοί σίγουρα έχουμε σχετική εμπειρία της παρουσίας του. Όπως οι άγγελοι είναι αγαθά πνεύματα «εις διακονίαν αποστελλόμενα» (Εβρ. 1 ,14), έτσι είναι και οι δαίμονες πονηρά πνεύματα, τα οποία εργάζονται και ενοχλούν τον άνθρωπο, που προσπαθεί να ζήσει ως σωστός Χριστιανός και να θεραπεύ­σει την πνευματική του υπόσταση. Βέβαια η δύναμή τους είναι ένα τίποτα μπροστά στην θεία Χάρη, αλλά όμως, για τον απρόσεκτο άνθρωπο, είναι μεγάλος κίνδυνος. Η άλλη ομάδα των ανθρώπων είναι εκείνη που χαρακτηρίζεται ως νηπιώδης, η οποία στερείται «ικμάδος», δηλαδή υγρασίας. Προς στιγμήν βλαστάνει ο σπόρος, αλλά όμως η μέριμνα και οι βιοτικές, οι περί τα μάταια ενασχολήσεις, εμποδίζουν τον άνθρωπο να αναπτυχθεί πνευματικά. Πραγματικά, αδελφοί μου, όταν ζούμε σε αυτήν την ζωή με αμέλεια και ακόρεστη φιληδονία, ο εχθρός μας δημιουργεί μια ψευδαίσθηση· μια ψευδαίσθηση που έχει σχέση με την της επί γης αθανασία μας. Και δημιουργείται μέσα μας ο έμμονος λογισμός ότι θα μείνουμε εδώ για αιώνες. Και εργαζόμαστε χωρίς σταμάτημα, και πλατύνουμε τις επιχειρήσεις μας, ώστε να μη μας λείψει τίποτα, και συνεχώς ζούμε «μεριμνώντες και τυρβάζοντες περί πολλά» (βλ. Λουκ. 10,41). Λησμονούμε όμως ότι «ενός έστι χρεία» (βλ, Λουκ. 10,42) και έτσι δεν μπορούμε να έχουμε την πραγματική αίσθηση της θείας Χάριτος, αφού οτιδήποτε υπήρχε στην καρδιά και τον νου μας, από όσα ανήκουν στον Χριστό, οι βιοτικές μέριμνες δεν το άφησαν να καρποφορήσει· το έπνιξαν. Αν όμως επικρατήσει μια τέτοια ψυχική κατάσταση, πρέπει να ξέρετε, ότι θα χρειαστεί να καταβληθούν από τον άνθρωπο προσπάθειες πολλές και κόποι αμέτρητοι, κυρίως σε εμάς τους μοναχούς αναφέρομαι, αν αμελήσουμε στον αγώνα μας, για να γνωρίσει πνευματικό αντίκρυσμα.

Βέβαια, ένας οικογενειάρχης άνθρωπος δεν απαγορεύεται να φροντίζει τα του οίκου του, αλλά όμως, δεν επιτρέπεται να καταδαπανά τις δυνάμεις και την ενέργεια του νου στις μέριμνες για τα παρόντα. Αλλά να ζει, όπως λένε οι άγιοι Πατέρες, «υπό τους όρους της χρείας» και όχι της σπατάλης και της επιθυμίας.

Την τρίτη μερίδα, συνεχίζοντας ο Χριστός, την παρομοιάζει με την γη την καλή, την αγαθή και είναι αυτοί που δέχθηκαν με ευγνωμοσύνη και φόβο Θεού τον λόγο της αληθείας. Δέχθη­καν τον σπόρο της αποκαλύψεως και καρποφόρησαν «εν υπομονή» καρπό εκατονταπλασίονα.

Συμβαίνει πολλές φορές ο αγωνιστής να αδημονεί, πότε θα δει την επιβράβευση των μικρών κόπων του, την θεία Χάρη, τον αγιασμό. Είναι καλό, αλλά και επιβάλλεται βέβαια να αναζητούμε ικετευτικά την παρουσία της μητρός Χάριτος στην ζωή μας, η οποία και θα μας οδηγήσει στην τελειότητα. Όμως για να έλθει η υπερφυσική αυτή θεία ενέργεια μέσα μας, πρέπει να συντρέξουν κάποιες προϋποθέσεις. Πρέπει να δημιουργήσουμε την πρόσφορη, την εύφορη γη, ώστε να μπορέσει να βλαστήσει το αγαθό σπέρμα και συν τω χρόνω να καρποφορήσει. Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι σύμφωνα με τους αγίους Πατέρες, ένα μόνο πράγμα είναι αδύνατον για την παντοδύναμο Χάρη του Θεού, και αυτό είναι το να σκηνώσει στον άνθρωπο που δουλεύει ακόμα στην αμαρτία, σε αυτόν δηλαδή που δεν κατάφερε να υποτάξει τις αμαρτωλές σωματικές πράξεις και τις διανοητικές εμπαθείς κινήσεις. Ας μη φανεί αυτό ακατόρθωτο ή έστω δύσκολο. Πόσοι και πόσοι βάδισαν αυτήν την οδό και κατέστρε­ψαν όλα τα «μηχανήματα των εχθρών»; Πώς το πέ­τυχαν αυτό; Απλώς αγάπησαν πραγματικά τον Θεό. Και η μόνη τους έγνοια, το μόνο τους μέλημα, δεν ήταν άλλο, παρά το να εζητούν πάντοτε, με κάθε τρόπο και με υπομονή, την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Εξαιτίας ακριβώς αυτής τους της καλής προαιρέσεως, ο Κύριος τους «διήνοιξε τον νουν» (Λουκ. 24,45)  κατάλαβαν ότι πρώτα απ’ όλα πρέπει να ζητάνε την βασιλεία και την δικαιοσύνη Του και «πάντα ταύτα προστεθήσονται αυτοίς» (Ματθ.6,33)·

Εύχομαι η θαυμαστή ενέργεια της Χάριτος, που παραμένει μόνιμα στην Εκκλησία μας από την ημέρα της Πεντηκοστής, να μας φωτίσει, ώστε να καθαριστεί η καρδία μας και να φέρουμε σε πέρας τον σκοπό της παρούσας ζωής μας. Γιατί αδελφοί μου, «τί ωφελείται άνθρωπος, εάν τον κόσμον όλον κερδίση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή» (Ματθ. ι6,26), όπως και ο ίδιος, ο Κύριός μας, λέει; Ο άνθρωπος είναι κατεξοχήν πνευματικό ον, εικόνα του Θεού και δημιουργού Του και εξαρτώμενο από αυτόν. Από αυτόν δέχεται και «το ζην και το ευ ζην» και κατά φυσικό τρόπο, μόνο κοντά σε Αυτόν βρίσκει ανάπαυση και χαρά. Άρα δεν πετυχαίνει ο άνθρωπος, αν αναβαθμιστεί επαγγελματικά ή οικονομικά, αλλά ολοκληρώνει την προσωπικότητά του, εάν γίνει σκεύος της Χάριτος και δοχείο του Αγίου Πνεύματος.

(Αρχιμ. Εφραίμ Βατοπαιδινού, Καθηγουμένου Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου, «Αθωνική Παρουσία», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 20, σ. 246-256, αποσπάσματα.)

πηγή